Voor het eerst sinds 16 jaar
AUTOSHOW irt New York
-.■"••■■
Het
communisme
in Indonesië
m
DODEN
op de weg
LEXINGTON
Hongaren hebben het in
de mijnen erg naar
hun zin
Oesters
LOONEISEN THANS NIET
IN 'S LANDS BELANG
Fikkie
DUF0UR
wsssss^s&sÊSSÊSÊ0&^
~WË
Melaatse zuster
overleden
Laatste transport
aangekomen
Autobusje botst
op truck
Lexi wenst U het beste
met Kerstmis en Nieuwjaar
Mijnarbeid onder de communisten,
een waar slavenbestaan
Voorzitter JA. Middelhuis bij
acclamatie herkozen
Herdershond redt
Hongaars echt
paar het leven
Nehroe op het Witte Huis
Kerstpakketten voor
Hong
aren
Ik di
K.A.B.-Verbondsvergadering
Werkgevers achter
prijsstabilisatiepolitiek
DINSDAG 18 DECEMBER 1956
PAGINA 3
iSssss#!
Verpleegster van leprozen
werd zelf aangetast
HOOFDREDACTIE VAN
„HET CENTRUM"
VLUCHTELINGEN
Een dode, vier gewonden
from America's Best Tobaccos
een verrukkelijk entrée
voor e
ner
(Van onze New Yorkse correspondente)
Voor het eerst sinds 1940 hebben de gezamenlijke autofabrikanten van
Amerika weer een nationale automobiel-tentoonstelling georganiseerd.
Tijdens de oorlog was dat diet mogelijk geweest en in latere jaren
bleek eenvoudig nergens een gebouw te vinden dat voldoende ruimte bood
om alle automerken te exposeren. Het nieuwe tentoonstellingsgebouw in
New York, het Coliseum, dat begin van dit jaar gereed kwam, maakte het
eindelijk mogelijk om een nationale autotentoonstelling te houden in de
zelfde stad, waarin ook in 1900 de allereerste van die tentoonstellingen
plaats vond. Dat heeft sentimentele herinneringen aan de goede, oude tijd
van 1900 opgeroepen. Voor het Coliseuin thans een van de drukste ver
keersknooppunten van New York kon men toen nog rustig in een naïef
geval op dikke fietsbanden klimmen, de sputterende motor aanslaan en
proberen vooruit te komen. Wie dit nu zou doen loopt kans binnen de
kortste tijd in een zieken- of gekkenhuis terecht te komen. Een voordeel
overigens van de autotentoonstelling van 1900, vergeleken bij de huidige,
Was, dat de bezoekers die toen lust vertoonden om de gevaarlijke inventie
aan te schaffen, er in de tentoonstellingszaal wat mee op en neer konden
zijdenDit is in het Colisuem, waar stalen roltrappen het duizend
koppig publiek van verdieping naar verdieping brengen, thans niet meer
mogelijk. Ook al omdat het aantal bezoekers in één week het miljoen zal
overtreffen.
De autoverkopers op de tentoonstel
ling zijn bijzonder ingenomen met de
reactie van het publiek. Deze reactie
bevestigt de juistheid van het inzicht
van de concurrerende giganten in de
Amerikaanse auto-industrie om n.l. sa
men te werken in één campagne met
het doel de autoverkoop in het alge
meen te verhogen. Op de eerste maan
dag van de tentoonstelling alleen al
werd voor meer dan 350.000 dollar ver
kocht! Toegegeven moet echter worden,
dat de nieuwe stijlen, vondsten en ont
werpen bijzonder meewerken aan die
goede verkoop. Er is met het oog
op de koopkracht van de vrouwen in
Amerika bijzonder veel aandacht ge
schonken aan de wensen van de vrou
wen. Wijdere autodeuren, linnen mate
riaal voor zittingen en grotere achter
lichten, zijn enkele van de door vrouwen
geadviseerde verbeteringen die in de
meeste modellen zijn aangebracht. Een
wagen, die meer en meer aftrek vindt,
De rol die het communisme in In
donesië speelt valt soms moeilijk
te bepalen. Veelzeggend is natuur
lijk wel, dat de P.K.I., de Indonesische
communistische partij, bij de verkiezin
gen 39 van de 240 zetels in het parle
ment heeft gekregen en daarmee de
vierde partij in het land werd. En daar
komen dan nog enige zetels bij voor
communistische mantelorganisaties, die
eveneens in het parlement vertegen
woordigd zijn: niet voor niets zijn er
28 partijen en groeperingen in het In
donesische parlement! De ruim
5.000.000 stemmen die de P.K.I. bij de
Verkiezingen gekregen heeft zijn echter
slechts voor een klein deel van leden
var. de partij afkomstig: de grote meer
derheid is binnengekomen via de vak-
Verenigingen. De P.K.I. heeft n.l. op
andere partijen in Indonesië vóór, dat
2" zeer sterk geïnfiltreerd is in het vak
verenigingsleven. De grootste vakcen
trale, de Sobsi, is communistisch en
hetzelfde is dus uiteraard het geval met
daarbij aangesloten vakbonden,
waarvan de Sarbupri de bond van
ondernemingsarbeiders een der be
langrijkste is.
Er is een tijd geweest dat men in
Indonesië erg veel van de communisten
merkte. Dat was in de tijd voor de al
gemene verkiezingen toen geen partij zo
actief en intensief propaganda voerde
als de P.K.I. Thans echter merkt men
weer veel minder van deze partij. Dat
zij haar activiteiten inmiddels in stilte
voortzet is intussen wel duidelijk.
Er verschijnen in Indonesië slechts
twee zuiver communistische kranten:
Harian Rakjat in Djakarta en Pendo-
fong in Medan. Daarnaast is ook het
Chinees-Maleise blad Sin Po communis
tisch georiënteerd. Hetzelfde is het ge
val met verschillende van de Chinese
kranten, die in Tndonesië verschijnen,
thaar die uiteraard alleen leesbaar zijn
Voor degene, die Chinese karakters kent.
■Harian Rakjat pretendeert het groot
ste dagblad in Indonesië te zijn met een
oplaag van 80.000, maar er is uiteraard
hiemand. die dat kan controleren. In de
Praktijk ziet men het blad niet veel
lezen. Hetzelfde geldt voor Pendorong,
«at pas zijn uitgifte zelfs een maand
heeft moeten staken omdat het niet in
staat was de drukkosten te betalen. De-
Je communistische kranten staan geheel
ln het teken van de propaganda, zoals
overal ter wereld trouwens. Objectief
hieuws of leesbare artikelen zal men er
Vergeefs in zoeken.
Uiteraard is de Engels-Franse actie
in Egypte koren op de molen van
de Indonesische communisten ge
weest, die zich altijd als voorvechters
Van de bestrijding van het kolonialis
me opwierpen. Wat zij aan sympathie
Wonnen door de felle wijze waarop zij
öe Engelsen en Fransen aanvielen
lop allerlei massabijeenkomsten e.d.
hadden de communisten de leiding) heb
ben zij echter waarschijnlijk weer even
hard verloren door het Russische op-
Heden in Hongarije. Ook al is het In
donesische volk misschien meer direct
hegaan met het lot van de Egyptenaren
oan met dat van de Hongaren, toch is
het Russische optreden in Hongarije
■h Indonesië zeker niet onopgemerkt ge-
hieven en het heeft allerwegen afkeer
Sewekt.
Voor alles is de P.K.I. echter een
■•hationale" communistische partij. Van
daar dan ook dat de gebeurtenissen in
het buitenland er veel minder hun in
vloed doen gelden dan b.v. in Ned -
Jand of Italië, waar vele communisten
Voor het lidmaatschap van de partij be
dankten. Men vindt ook in de Indone
sische partij zelf geen scherpe tegen-
hellingen tussen Stalinisten en anti-Sta-
hhisten. Wel kan gezegd worden dat
de sympathie overhelt naar het kamp
^an de Stalinisten, maar dat is daar
y«el minder een principe-kwestie dan
h andere landen. Opvallend is overi-"
?ehs ook dat de P.K.I. zich door alles
?®en een trouwe volgeling van Moskou
hjbft tonen en door dik en dun het Rus-
^'sche optreden in Hongarije verdedigt.
I Ie positie van de P.K.I. in Indonesië
j®°P het ogenblik echter stellig veel
Jonder sterk dan deze geweest is. Par
ken als de P.N.I. en de Nahdatul Ula-
,j a die in het verleden nog wel eens met
55i® P.K.I. gecoquetteerd hebben, hebben
Ont nu v°lledig van haar afgewend,
sch de afstand tussen de communisti-
don e.n de nationalistische pers in In-
tak Sië is groter geworden. Steeds meer
Wju dc communisten geïsoleerd, iets
k ®t zij altijd hebben getracht te voor-
v»vvfn' Zelfs de niet-communistische
Mpdonden beginnen sterker te worden.
q-.hanUgt dus»uit alles wel de indruk
v0p Indonesië thans een minder goede
is ?ln8sbodem voor het communisme
uan het in het verleden wel eens is
scu eest. Van een nieuwe communisti-
snr=urev-?'te kan dan ook zeker geen
•fte h ,T' Temeer niet waar met na-
Comü. .Indonesische lege'r zeer anti-
"mmunistisch is.
Dit simpele klokje (bonen) herbergt
het „geheugen" van de autostoel. Door
een wijzertje, als bij een wekker, te
stellen, neemt de stoel, zodra het con
tactsleuteltje wordt omgedraaid, de
gewenste stand aan.
is de familie-auto, dus die personen
auto waarin een grote familie van tien
of twaalf of zelfs meer personen ge
makkelijk kan plaats vinden. De ver
koop van die z.g. „station-wagons"
maakt nu reeds 11 percent van de to
tale auto-omzet uit, tegen 1 percent in
1940.
Er is overigens niet zo heel veel
nieuws op de .National Automobile
show in New York te zien. Het me
rendeel van de aangebrachte ver
nieuwingen is reeds bekend. Alle mo
dellen zijn wijder, lager en soms iets
langer geworden. De motorkap
pen zijn véél lager gemaakt, zodat de
voorruiten langer konden worden en
de bestuurder een „lager" en beter
zicht op de weg heeft. Alle modellen
hebben ruimere achterruiten en het
elektrisch sluiten van de ramen is bij
meer merken ingevoerd. De wielen
worden kleiner en de banden vanwe
ge de grotere slijtage sterker. De deur
knoppen worden in de deuren inge
bouwd, zodat ze niet meer gevaarlijk
uitsteken. Het stuurwiel is met het
oog op ongelukken lager aangebracht
en ziet eruit als een diep „bord"
waarin de stuurstang diep verzonken
ligt, om bij botsingen minder gevaar
voor de bestuurder te bieden. De in
strumentenpanelen zijn bij duurdere
wagens van dik rubber gemaakt. De
„Cadillac" b.v. vertoont een ronde,
brede rubberband om het dashboard
om stoten op te vangen.
Er is bijzonder veel anadacht be
steed aan de veiligheid van de passa
giers. De Ford-„Mercury" heeft b.v. een
„veiligheidsjak" voor kinderen ge
maakt, dat over hun gewone kleding
wordt aangetrokken en waarvan de gor
del aan de zitting vastzit zo, dat het
kind voldoende vrijheid van beweging
houdt. „Ford" heeft nieuwe lange slo
ten in zijn deuren gemaakt, zodat die
bij een botsing niet meer zo gemakke
lijk open vliegen. Tegen het plafond
van het stalen autodak heeft „Ford"
voorts een rubberlaag gelegd, opdat sto
ten daartegen zullen worden opgevan
gen.
De „Mercury" heeft een nieuwe bouw
voor de motorkap ontworpen; de kap
scharniert nu open aan de voorkant:
daardoor wordt voorkomen, dat de kap
door de wind kan qpenwaaien
en dan naar achteren tegen de voor
ruit slaat.
In de „Mercurys" zijn zittingen aan
gebracht met een „geheugen'. De
zitting voor de autobestuurder kan
naar achter, naar voren, naar boven of
naar beneden worden verplaatst, al
naargelang de grootte of wens van de
bestuurder. Hij hoeft maar een knop op
een schijf op letter a.b.c. etc. te stel
len en zodra h(j het autosleuteltje om
draait, beweegt zich de zitting in de
gewenste positie. i
De Cadillac-Eldorado-Brougham
biedt van binnen en van buiten de
grootste, thans in Amerika bereik
bare luxe.
Het interieur van de „Cadillac" blijft
wat luxe betreft wel de triomf van de
Amerikaanse auto's. Ook bij de Cadillac
kan de gewenste positie van de zitting
voor de bestuurder „gedraaid" worden
op een schijf, die is aangebracht in de
armsteun van de deur-, In de armsteun
van de plaatsen achter in de wagen
vindt men een compartiment, waarin
een potlood en 'n blocnote, een draagba
re spiegel en een parfumfles met Ar-
pege, Extrait de Lanvin. Onder de zit
tingen zijn verwarmingen aangebracht,
die afzonderlijk bediend kunnen worden.
Natuurlijk is er luchtkoeling. Nieuw
is de radio met transistors. Wanneer
die wordt aangezet, gaat automatisch
een antenne de lucht in, die weer in
het rechter „voorspatbord" verzinkt,
wanneer de radio wordt uitgedraaid. In
het dasboardkastje zijn een sigaret
tendoos ingebouwd, een afvalruimte
voor papieren zakdoekjes (in heel
Amerika in gebruik), een toiletdoos met
lipstick en parfumstick, en vier ver
gulde bekers, die magnetisch zijn, zo
dat ze tegen de metalen wand blijven
kleven. Een spiegel- klapt naar buiten
en kan tevens als blad gebruikt wor
den. Twee indirecte lichten verlichten
al dit fraais.
Een ander groot succes van de ten
toonstelling is de Ford met het stalen
dak, dat door een druk op een knop
kan verdwijnen in de bagageruimte.
Zwart en wit zijn de modekleuren voor
de auto's geworden. Wat niet weg
neemt, dat men nog azuurblauwe
vrachtwagens, lila luxe wagens met
goudchroom en onnoemelijke kleuren
combinaties kan vinden. Alles even
prachtig en ingenieus en men ziet
waar een aanzienlijk deel van Amerika s
kracht en energie in gestoken wordt
Wij zün diep onder de indruk naar huis
gegaanmet de subway. Parkeer
en verkeersproblemen verzuren het
autogenot in New York en ach, een fiets
kan men er helaas niet gebruiken....
Woensdagmiddag hebben twee auto
mobilisten op de Rotterdamse weg. te
Rijswijk bij een botsing de dood ge
vonden. De 45-jarige C. J. A. uit Dor
drecht reed op de inhaalweg toen hij
honderd meter voorbij Ypenburg slip
te en met betrekkelijk grote snelheid
tegen een tegenligger opbotste, bestuurd
door de 41-jarige J. M. M. P. uit Rot
terdam. Beide bestuurders werden op
slag gedood, terwijl hun auto's totaal
werden vernield.
Op de provinciale weg onder Maurik
is maandagmorgen eer auto-ongeluk ge
beurd, dat de 52-jarige automobilist P.
van der Eist uit Doorn het leven heeft
gekost. Hij kwam met zijn auto in bot
sing met een vrachtauto, bestuurd door
J. N. uit Nederhamert. De heer van
der E. raakte in zijn wagen beklemd.
Hij werd naar een ziekenhuis in Tiel
gebracht, waar hij bij aankomst bleek
te zijn overleden.
Maandagmiddag is te Geersdijk, ge
meente Wissekerke, een driejarig meis
je, dat plotseling de weg overstak, door
een vrachtauto overreden. Het kind is
korte tijd later overleden.
Op de Vleutenseweg te Utrecht is
maandagavond de 87-jarige voetganger
M. van der Ven uit Utrecht bij het
oversteken door een vrachtauto gegre
pen. Met een schedelbasisfractuur werd
het slachtoffer naar het Antonius-zie-
kenhuis te Utrecht overgebracht, waar
hij in de loop van de avond overleed.
Een plotseling de Bezuidenhoutseweg
te 's-Gravenhage overstekende voetgan
ger, de 68-jarige J. Kreszner, is door
een personenauto aangereden en zo ern
stig gewond, dat hij tijdens het trans
port naar het ziekenhuis Zuidwal aan
de gevolgen overleed.
In het moederhuis der Zusters van
Liefde te Tilburg is telegrafisch bericht
ontvangen van het overlijden van zuster
M. Theresa Boomaars, de melaatse zus
ter uit Paramaribo. Op jeugdige leef
tijd vertrok zr. M. Theresa Boomaars,
die afkomstig is uit Bavel, naar de Ma-
jellastichting in Paramaribo, waar de
congregatie der Zusters van Liefde zich
wijdt, aan de verpleging der melaatsen.
In 1913 kwam de algemene overste
voor visitatie in de Majellastichting Tij
dens dit bezoek bekende zr. Theresa het
vermoeden, dat zij sinds enige tijd door
de leprozenziekte aangetast was. Tot af
scheiding van de communiteit moest
worden besloten, toen dit vermoeden
juist bleek te zijn. Zr. Theresa ging vol
gens haar eigen wens de ergste zieken
verplegen. Daar haar handen gaaf ble
ven kon zij tot op hoge leeftijd de me
laatsen in de Majella blijven verzorgen.
Haar laatste levensjaren heeft zij ge
deeld met een tweede zuster, die me
laats werd.
(Van onze Utrechtse redacteur)
Naar wij vernemen, zal de heer H.
Bresser op 1 februari a.s. toetreden tot
de hoofdredactie van het Utrechts ka
tholiek dagblad „Het Centrum". Momen
teel wordt de hoofdredactie alleen door
de heer Paul de Waart gevoerd. De heer
Bresser maakt als chef-redacteur reeds
deel uit van cle redactie.
Maandagmiddag is het laatste trans
port Hongaarse vluchtelingen in Utrecht
aangekomen. De groep bestaat uit 350
personen, onder wie 165 alleenstaande
mannen, 30 alleenstaande vrouwen en
43 gezinnen. Ook onder deze groep be
vinden zich tal van vluchtelingen, die
in Nederland reeds familieleden heb
ben.
De federatie voor vluchtelingenhulp is
maandag de gehele dag bezig geweest
met de afvoer van de vluchtelingen die
tot het vierde transport behoorden. De
55 vluchtelingen die met hun familie
of gezinnen herenigd konden worden en
reeds vrijdag arriveerden, zijn inmid
dels afgevoerd. Ambtenaren van het
ministerie van justitie, die- maandag
morgen zouden arriveren om de admi
nistratieve formaliteiten te vervullen
die de hereniging van deze vluchtelin
gen met hun familie nog in de weg
stonden, zijn ook maandag niet gearri
veerd. In overleg met het ministerie
van justitie besloot de federatie voor
vluchtelingenhulp deze vluchtelingen
naar hun familieleden te vervoeren. Op
deze hereniging heeft deze groep van
55 personen in Nederland niet minder
dan drie dagen gewacht.
Advertentie
Getrouw aan de traditie van ruim
tien jaren heeft de Stichting Hulp
actie voor Hongarije wederom, in sa
menwerking met het Nederlandse
Rode Kruis, heden haar zesde wagon
gezonden naar de kampen in Oosten
rijk. Deze wagon met kerstgaven was
bestemd voor de oud-vluchtelingen
'in de kampen Salzburg, Kuffstein,
Bregenz, Klagenfurth en Graz. De
wagon bevatte 3000 kerstpakketten.
De giften zullen worden uitgedeeld
op de kerstbijeenkomsten welke in de
diverse kampen op 22 december wor
den gehouden. Tevens heeft de Stich
ting zorg gedragen dat in een tien
tal kampen in Duitsland kerstfees
ten georganiseerd kunnen worden
waarvoor een bedrag ad 6.000.-
werd overgemaakt. Aan 4000 arme
gezinnen werd een bedrag aan geld
uitgekeerd.
Een busje met arbeiders uit Enkhuizen
en Bovenkarspel, die te Wormerveer
werken, is maandagavond op de Jaag-
weg te Avenhorn op een aan de kant
staande truck met oplegger gebotst,
waarvan de chauffeur bezig was de ach
terlichten te repareren. De gevolgen wa
ren verschrikkelijk. De bus werd totaal
vernield en de 46-jarige chauffeur-eige
naar A. Mos uit Enkhuizen, die zwaar
gewond werd, overleed kort na het on
geval. Ernstig gewond werden de ar
beiders J. de Boer (59), J. Lub (26) en
J Groes en T. Klein, beiden ongeveer
50 jaar. De slachtoffers werden naar
twqe ziekenhuizen in Hoorn vervoerd.
De chauffeur van de truck die bijtijds
weg kon springen, heeft nog mét een
lantaarn gezwaaid om te waarschuwen,
doch dit mocht niet baten.
Practisch alle Hongaarse vluchtelin
gen, die vrijwillig in dienst getreden
zijn bij de Limburgse steenkolenmijnen
zijn over de eerste kennismaking met
de mijnarbeid in ons land uiterst tevre
den. Slechts negen- van de honderd zes
tig Hongaarse mijnwerkers zijn voor
mijnarbeid ongeschikt en zullen binnen
kort de mijnen verlaten. Alle anderen
bevalt het best.
Zij komen niet uitgepraat over de
goede arbeidsverhoudingen en de uit
stekende werkmethoden. In Hongarije
waar zij hetzij vrijwillig, hetzij gedwon
gen, in de mijnen van Gyongyos, Sal-
gótarjan (noord-Hongarije) Tatabanga
en Dorog (west-Hongarije) hebben ge
werkt, was alles veel slechter.
Het in alle Hongaarse bedrijven toe
gepaste gtakanofsysteem liet de arbei
ders nauwelijks t(jd om te slapen en
eiste van hen bovenmenselijke presta
ties.
Vatj een zestal jonge Hongaarse vluch-
Advertentta
„Gaarne draag ik de voorzittersha
mer even over aan de heer Albers,"
zei de heer J. A. Middelhuis maandag
middag, toen op de te Utrecht gehou
den verbondsvergadering van de K.A.B.
de verkiezing van een voorzitter, we
gens periodiek aftreden van de heer
Middelhuis, aan de orde gesteld werd.
Het woordje „even" ontlokte aan de
vergadering een lachend protest, maar
binnen vijf minuten bleek de stellig
heid, waarmee de heer Middelhuis zijn
terugkeer op het voorzittersgestoelte
voorzien had, niet misplaatst te zijn,
want- bij acclamatie werd hij herkozen.
Er waren trouwens geen,tegen-kandida
ten gesteld.
Tevoren had de voorzitter een aantal
opmerkingen moeten beantwoorden
naar aanleiding van zijn openingsrede
(zie ons blad van gisteren) over de prijs-
stabilisatie en de consequenties hier
van voor de werknemers. De heer Mid
delhuis wees er op, dat wanneer de prij
zen niet in toom gehouden worden, de
vakcentralen ongetwijfeld met nieuwe
Ioonvoorstellen zullen komen. Op dit
moment zijn looneisen echter niet in
's lands belang.
De werknemers moeten nu welis
waar een offer brengen het is
overigens nog nooit voorgekomen, dat
zij slechts één procent behoefden bij
te dragen in een premie van 6% pet.
(oudedagsvoorziening) maar de
werkgevers zijn er ook niet zonder
pijn afgekomen. De overheid geeft
geen gelukkig voorbeeld, al moet men
er rekening mee houden, dat de elek
triciteitsbedrijven de beduidend ge
stegen kolenprijzen de laatste jaren
niet doorberekend hadden en dat vrij
wel alle tramondernemingen met ver
lies werken.
Opheffing van de gemeente-klassifi-
catie heeft ook loonpolitieke consequen
ties, zodat er in dit stadium niet aan
te denken valt, al maakt de oudedags
voorziening/geen onderscheid tussen de
gemeenten.
Hoewel deze voorziening een unifor
me loonmaatregel noodzakelijk maakt,
is de vrjjere loonpolitiek niet van de
baan. Er wordt verder gezocht naar
een behoorlijke regeling: de regering
zal thans met voorstellen moeten ko
men.
Verbond, afdelingen en instellingen
van de K.A.B. hebben reeds 81.000 gul
den bijeengebracht voor hulp aan de
Hongaarse vluchtelingen. Over verdere
hulpverlening en eventuele benadering
van de buitenlandse arbeiders wordt
nog overleg gepleegd.
Voor het eerst is in 1956 de opbrengst
van het Mgr. Van Schaikfonds' boven
100.000 gulden gestegen. Er is dit jaar
reeds 85.000 gulden uitgekeerd aan ou
ders van priesterstudenten uit K.A.B.-
gezinnen; omdat er echter 1300 aanvra
gen waren, kon de gemiddelde uitke
ring nog niet bijzonder hoog zijn. Hoe
wel de voorzitter zeer tevreden was over
het mooi eresultaat, ondersteunde hij
de suggestie van de Haarlemse bond
om de activiteiten voor het fonds op te
voeren.
De geestelijk adviseur, rector J.
Doesburg, die weliswaar kon wijzen op
herhaalde lofprijzingen van het Episco
paat, voelde zich in een korte toespraak
toch gedwongen de bestuurders een ge
wetensvraag voor tè houden: Is de in
vloed van de K.A.B. op het geloofsle
ven van de leden en hun gezinnen nog
wel aanwijsbaar? De beweging is ge
boren uit zielzorgelijke motieven, maar
spelen deze nog steeds dezelfde rol? De
bestuurders moeten een eerlijke diagnose
durven stellen en zich afvragen of de
K.A.B. nog wel de toon aangeeft in
idealisme en uitbloei van het geloof
onder haar leden. Meer dan 400.000 le
den en hun gezinnen hebben via de be
weging een kans om hun binding met
het geloof te behouden. Deze kans zal
uitgebuit moeten worden, eventueel door
vernieuwing van de methoden, langs wel
ke de beweging haar leden benadert.
telingen, die samen met een honderd
tal andere meest ongehuwde landgeno
ten in het gezellenhuis van de staats
mijnen te Leyenbroek-Sittard verblij
ven, vernamen we, dat de Hongaren,
die gedwongen waren in de mijnen te
werken, bijna iedere dag ('s zondags
niet uitgezonderd) zestien uur moesten
werken.
De vrijwilligers kwamen doorgaans
aan een 72-urige werkweek. Ook zij wa
ren verplicht s' zondags te werken. Ar
beiders, die zondagsdienst weigerden,
wachtten hoge geldboeten of gevange
nisstraffen. Een van onze zegslieden
werd, zo vertelde hij, veertig dagen en
nachten in een donkere gevangeniscel
opgesloten en verder veroordeld om
een onbeperkte tijd door te brengen in
de beruchte gevangenis „Maria Nos
tra", even buiten Boedapest gelegen.
Dezelfde straffen liepen mijnwerkers
op, die er niet in slaagden de voorge-.
schreven kolenhoeveelheden te delven.
De lonen waren bar slecht. De dwang
arbeiders ontvingen géén loon, hoog
stens enkele sigaretten, en de vrijwilli
ge mijnwerkers zagen hun zware ar
beid „beloond" met een maandsalaris
dat nauwelijks toereikend was om er
een costuum van te kopen. De maand-
uitkeringen voor gepensioneerden wa
ren net voldoende voor de aankoop van
tien kilo vet. n
Alleen leden van de communistische
partij verdienden meer en konden bo
vendien terecht in goedkope winkels,
waar alleen aan communisten werd
verkocht. Bij het streven naar ver
betering van de arbeidstoestanden
viel geen steun van communistische
vakorganisaties te verwachten. Wel
het tegendeel, aangezien de leiders
van deze organisaties de arbeiders
tot nog hogere werkprestaties pro
beerden op te jagen.
„Deze leiders", aldus onze zegslie
den „waren grote nietsnutten, die de
arbeiders uitbuitten". Tegen hen viel
niets te beginnen, omdat zij zich ge
steund wisten door de gehate veilig
heidspolitie.
Ten aanzien van de toestanden in de
mijnen vertelden de vluchtelingen ons,
dat de Hongaarse mijnen in het geheel
niet een vergelijking met de Nederland
se mijnen kunnen doorstaan. In Hon
garije moeten de kolen nog met houwe
len en handboren worden losgekapt.
Pneumatische afbouwhamers, zoals in
onze mijnen worden gebruikt, zijn er
zeldzaam. Het ondergrondse kolentran-
port geschiedt er nog met paarden, de
mijngangen worden met hout gestut,
aan stofbestrijding wordt niets gedaan,
de veiligheid is er zo gering dat ontel
baar velen dodelijk verongelukken.
De toestanden buiten de mijnen wa
ren al evenzeer slecht. Overal en altijd
aldus onze zegslieden, voelden we ons
bedreigd door de geheime politie. Nie
mand was te vertrouwen, 'n normaal
gezinsleven was onmogelijk, de woning
nood ontzettend groot, kortom het le
ven was er ondragelijk. Een opstand
kon niet uitblijven.
De ongehuwde Hongaren hebben
het in het gezellenhuis, waar ook Ita-
Overal op de wereld gaat
nu weer het kaarslicht op
flakkeren. Dat is een mooi
oud gebruik, dat wij ons
niet laten ontnemen. Voor
wat mij betreft, het kaars
licht heeft op mij een on
dermijnende invloed. Ik
word er week van. En als
het erg lang duurt krijg ik
de neiging om van louter ontroering
zo'n kaars met vlam en al op te eten..
U moet mij dus maar niet op Uw kerst
diner uitnodigen.
Iedereen ondergaat de weelde van
het vurige festijn overigens verschil
lend. Neem bijvoorbeeld de kleine
George. Hij maakt het van het jaar
voor het eerst bewust mee, het schone
Kerstfeest. Laatst ontstak zijn moeder
enkele ogenblikken de proefverlichting.
Het kereltje sloeg haar werkzaamhe
den met een ietwat verbij sterae opge
togenheid gade. En toen mama ook een
kaarsje voor het Mariabeeld ontstak
móest hij even zijn hart luchten.
„Een fikkie voor Maria", kreet het
manneke, zuchtend van bewondering.
Een tweejarige Duitse herdershond,
Zsoly is zijn naam heeft het leven
gered van een Hongaars echtpaar, dat
2 december naar Oostenrijk vluchtte en
thans veilig in de Utrechtse Jaarbeurs
hallen vértoeft.
Het Hongaarse echtpaar verliet eind
november zijn woning. Het moest een
80-jarige moeder achterlaten. Een lang
durige tocht vol gevaren begon. Dicht
bij de Oostenrijkse grens hadden de
Russen alles afgezet en het passeren
van de grens zou 2 december de dood
betekend hebben. De man, een mole
naar, trachtte door een dicht naaldbos
een veilige weg naar de vrijheid te
vinden.
Toen men meende dat deze weg naar
de vrijheid niet zo lang meer was, ver
zette de hond zich. Het dier wilde niet
verder en men besloot de nacht in het
bos door te brengen. De volgende mor
gen werd een nieuwe poging onderno
men en zonder onderbreking leidde de
hond het echtpaar over de grens. Toen
men in Oostenrijk in veiligheid was
bleek, dat de voorgaande nacht de Rus
sen het bos van vluchtelingen gezuiverd
hadden en velen hadden neergeschoten.
De besloten ledenvergaderng van het
Verbond van Nederlandse Werkgevers,
gewijd aan het vraagstuk der prijsstabi-
bilisatie en gehouden 11 december in
Diligentia in Den Haag is tot de conclu
sie gekomen, dat het Verbond achter de
politiek van minister Zijlstra dient te
staan, daarbij aan het bestuur opdragend
over de bezwaren, die de uitvoering van
de prijsstabilisatiepolitiek voor het be
drijfsleven meebrengt, voortdurend en
nauw overleg met het departement van
economische- zaken te plegen. Het ver
bond was bereid de samenwerking,
welke in de SER-commissie zo treffend
tot uiting is gekomen, doelbewust te ver
volgen.
Dit wordt medegedeeld in De Neder
landse Industrie, orgaan van het ver
bond.
Kritiek over de wijze, waarop de prijs,
stabilisatie in het afgelopen jaar werd
uitgevoerd, ontbrak in deze vergadering
niet terwijl duidelijk in het licht werd
gesteld voor welke, soms welhaast on
overkomelijke, moeilijkheden individuele
ondernemers, die voor alles de continuï
teit van hun onderneming voor ogen
dienen te hebben, in veje gevallen wor
den gesteld. Het niet mogen doorbereke
nen van verhoogde loonkosten en het
vereiste overleg inzake andere kosten
stelt aan de ondernemers zware eisen.
Advertentie
Betere schoenen zijn voorzien
liaanse en Nederlandse mijnwerkers
verblijven, best naar hun zin. Het
eten is er uitstekend, al is het Hol
landse menu niet al te gevarieerd en
voor de vrije tijd is er ontspanning
genoeg. Een gedeelte van hun vrije
tiid offeren de Hongaren graag op
voor de Nederlandse les. Twee keer
per week komt mevrouw Ilona van
Dijk-Pécsy, (zelf Hongaarse) die in
1945 als vluchteling naar Nederland
kwam en hier met een mijnbeambte
gehuwd is er eenvoudige taalles ge
ven aan haar jeugdige landgenoten.
Het geven van Nederlandse taal is
geen gemakkelijk karwei, meent me
vrouw van Dijk, maar desondanks toch
een prettige bezigheid, omdat al mijn
leerlingen bijzonder ijverig zijn.
De premier van Indië, Shri Jawaharlal Nehroe, brengt momenteel een bezoek
aan de Verenigde Staten en heeft o.a. een onderhoud gehad met president
Eisenhower. Op de foto de begroeting op het Witte Huis te Washington, waarbij
mevrouw Eisenhower en me j. Indira Gandhi, een dochter van Nehroe,
lachend toekijken.
