Benoemt de Paus weer
staatssecretaris
een
Geruchten over hervorming van de Curie
Venhcdk
PEP-SELS
Organiseren als liefhebberij
Gebrek aan initiatief normale
reactie van een vluchteling
27.255,47
Gomulka, Polens
koorddanser
de sigaret met SMAAK-ZEKERHEID
Bijna 8.7 min
voor de Hongaren
Het gelukkige resultaat:
de nieuwe MILLER
Geen verhoging
voor ministers en
de staats
secretarissen
Kosten onthulling
Bezoek in Warschau
XI
ist t
in
ïld
King Size Virginia
R.-k. Huisvesting
Zes maanden zorg
voor Hongaars kamp
Prijswinnaars van
kinderboekenweek
Drie en 'n half duizend „proefrokers",
wetenschappelijk geselecteerd uit
tienduizenden aanmeldingen, hebben de mélange v
gekozen voor MILLER BROS: de King Size Virginia.
WEER PAKKETPOST
NAAR HONGARIJE
Nationaal monument
5. kf
tof, iJ:
adsel
- heJ
gens
WOENSDAG 19 DECEMBER 1956 PAGINA 3
(Van onze Romeinse correspondent)
Ook dit jaar zal Paus Pius XII op vigilie van Kerst
mis zich in een boodschap richten tot de gehele
wereld. Het zal voor de achttiende maal zijn in
"ijn pontificaat, dat de H. Vader bij gelegenheid van
het feest van de vrede en het komende nieuwe jaar een
rede houdt. De kerstboodschappen behoren tot de be
langrijkste toespraken van de Paus. Het is begrijpelijk,
dat 's Pausen woorden met een zekere spanning tege
moet gezien worden, een spanning, die nog verhoogd
Wordt door de labiele internationale situatie. Toch kan
de op handen zijnde kerstboodschap alléén niet de sfeer
van afwachting verklaren, die er in het Vaticaan
heerst. Er hangt iets in de lucht, men praat er over,
men gist en de weinige personen, die kunnen weten,
zwijgen, als altijd.
Het is deze sfeer, die reeds aanleiding gegeven heeft
tot publicaties in de pers over een komend consistorie
en de benoeming van nieuwe kardinalen. En de geruch
ten doen de ronde met zulk een vigueur dat een vreem
deling in Jeruzalem zou gaan geloven, dat het de eer
ste keer is, dat hierover gesproken wordt Dat overi
gens de kerstrede van de Paus in verband gebracht
Wordt met zulk een consistorie, is, hoe speculatief ook,
begrijpelijk, omdat met Kerstmis 1945 de H. Vader het
consistorie aankondigde, dat in februari 1946 gehou-
Advertentie
den werd. En begint men eenmaal over nieuwe kardi
nalen te praten, dan komt men onwillekeurig mede op
veronderstellingen en gissingen over het aantal leden
van de Senaat der Kerk. Ook hierin zoekt en vindt men
een aanknopingspunt in de woorden van de Paus. Deze
zeide in zijn kerstrede van 1945, dat het hem op het
moment niet opportuun toe scheen af te wijken van het
door Paus Sixtus V vier eeuwen geleden vastgestelde
aantal van 70 kardinalen. Met andere woorden, zo re
deneert men, wat de H. Vader in 1945 en later in 1953
niet noodzakelijk vond, zou thans mogelijk kunnen
zijn, want de Paus zelf vat deze zaak als een züiver
praktische op.
Er is echter meer. Weer wordt gefluisterd, dat een
a.s. benoeming van een kardinaal-staatssecretaris niet
geheel uitgesloten zou zijn. In 1944 stierf kardinaal
Maglione, die de H. Vader in 1939 tot zijn „eerste mi
nister" benoemd had. Sindsdien heeft de Paus dit ambt
aan zich getrokken. Twee prelaten van de staatssecre-
tarie stonden de Paus by, het waren mgr. Tardini en
mgr. Montini. Bij het consistorie in 1953 werden deze
heren niet tot het kardinalaat verheven en de H. Va
der heeft uitdrukkelijk medegedeeld, dat dit op hun
dringend verzoek was. .Beiden werden toen tot pro
staatssecretarissen benoemd, in rang komend terstond
na de kardinalen.
Toen mgr. Montini aartsbisschop van
Milaan werd, verwachtte men, dat het
zij mgr. Tardini, hetzij een ander, nu
spoedig kardinaal-staatssecretaris zou
Worden, maar alles bleef bij het oude.
Mgr. Dell'Acqua nam mgr. Montini's
ambt over, zonder diens rang te krij
gen en mgr. Tardini bleef als enig hoofd
ad interim (onder de H. Vader) op de
staatssecretarie. De Paus heeeft verder
de opperleiding van nog drie kerkelijke
ministeries aan zich voorbehouden en is
zelve Prefect van de opperste Congre
gatie van het H. Officie, van de Con
gregatie van het Consistorie en van de
Congregatie der Oosterse Kerk. Of
schoon de gezondheidstoestand van Pius
XII thans uitstekend is, weegt toch de
last van meer dan tachtig jaren op zijn
schouders. Reeds uit dien hoofde valt
te verklaren, waarom op min of meer
gezette tijden door verschillenden het
herstel van de functie van kardinaal
staatssecretaris verwacht wordt.
In Rome noemt men de naam van
mgr. Montini. Het lijkt ons een min of
meer wild gerucht. Het aartsbisdom
Milaan is na Rome het moeilijkste en
belangrijkste bisdom, waar men zonder
de zwaarwichtigste redenen niet om de
paar jaar van herder veranderen kan.
De nieuwe aartsbisschop is heden
eerst geheel ingewerkt in zijn ambt
en men merkt, dat mgr. Montini begint
zijn eigen stempel op zijn bestuur te
drukken. Een verplaatsing naar Ro
me schijnt dus wel uitgesloten, nog
maals met voorbehoud van redenen,
die de H. Vader en zijn allernaaste
medewerkers slechts zouden kunnen
weten.
Een laatste onderwerp, waar men de
ze dagen in de Eeuwige Stad over
spreekt, hangt wellicht nauw samen
met het bovenstaande. Het is al vaak
opgevallen, dat de Paus verschillende
belangrijke functies in het centrale be
stuur der Kerk open gelaten heeft. Beter
gezegd is, dat de Paus op deze posten
vaak jongere medewerkers benoemde,
maar in gewichtige punten de eindbeslis-
®#8 zich zelf voorbehield. Genoemd zijn
reeds de Congregaties van buitenge
woon kerkelijke aangelegenheden (de
Staatssecretarie), het H. Officie, de
Consistoriale Congregatie en die van de
capaciteiten en de zwaarte van het
Bambt, lijdt daar het bestuur van de
Kerk onder, zonder dat er, steeds in de
praktijk genomen, veel aan te verande
ren is. De roulatie en de normale op
schuiving liggen stil en personen, die
door hun kennis en ervaring geschikt
zijn voor belangrijker posten, blijven op
hun oude plaatsen. De hervorming,
waarover gepraat wordt, zou beogen
om de „ministersposten" in den vervol
ge door de H. Vader te doen toewijzen
aan medewerkers-niet kardinalen, die
slechts voor een bepaalde tijd zulk een
ambt bekleden en die verplaatsbaar
zijn. Waarmede in principe het kardina
laat losgemaakt zou worden van het mi
nisterschap. De kardinalen, verspreid
over de gehele wereld en op hun pos
ten bijna steeds hoofden van bepaal
de kerkelijke ressorten, vormen colle
giaal het „parlement" der Kerk, de Se
naat. Het begrip der Curie-kardinalen
te Rome zou allengs van karakter gaan
veranderen. Een en ander zou gebeuren
om de administratieve leiding in de
Kerk soepeler te maken, en beter op
gewassen tegen de zich voortdurend
uitbreidende taken. Men wijst er daar
bij op, dat wellicht zulk een ingrijpende
verandering reeds langzaam voorbereid
wordt. Opvallend was reeds, dat de re
gerende Paus brak met het stelsel, dat
De laatste kardinaal-staatssecretaris, de meerderheid van het H. College uit
kardinaal Maglione, die in 1944 over- Italianen bestaat. Het vacant blijven
Advert entte
Op giro 777 van het Nederlandsche
Roode Kruis voor de hulpverlening aan
de Hongaren is thans gestort
3.924.338,39, op giro 999 van het na
tionaal comité hulpverlening Hongaarse
Volk 8.615.719,09. Bij het r.-k. huisves
tingscomité te Den Bosch giro 34348 is
tn totaal binnengekomen 1.134.060,38.
In de actie „Voor mijn Hongaarse
Vriend" stuurde de schoolgaande jeugd
tot nu toe 300 pakketten in.
In overleg met de internationale Cari
tas heeft het r.-k. huisvestingscomité te
Den Bosch toegezegd gedurende zes
hiaanden alle kosten op zich te nemen
W>or de verzorging van 300 Hongaren.
Hiermee is een bedrag gemoeid van
een kwart miljoen gulden.
In het kader van de andere hulpver-
taning heeft 't Huisvestingscomité dins
dag 14.000 kg margarine en 5.000 kg vet
aangekocht en naar Oostenrijk verzon
den.
.Op 29 november j.l. heeft de Commis-
?'e voor de Collectieve Propaganda van
"et Nederlandse Boek de uitslag vast
gesteld van de prijsvraag voor scholen
°Or L.O. en V.G.L.O., uitgeschreven ter
J^egfenheid van de Kinderboekenweek
^..Ha een selectie van ca. 120.000 inzen-
„"jgen werden de volgende prijzen toe-
«ekend:
Xe Prijs (boekenkast): Hans de Cleen,
'■-Nicolaasschool; Amsterdam-N.
j»2e prijzen (boekenbon van ƒ25.
«inie van Dijk, Chr. Nat. School, Glim-
- en (Gr) en Jenny Romen, Openbare
agere School, Berkenwoude.
M?®. Prijzen (boekenbon van ƒ10.
'ka de Bakker, St.-Franciscusschool,
Sch aj Hannaart, Watergraafsmeer-
St t?.' Amsterdam; Alie van Kouwen,
theresiaschool, Utrecht; Niels de
Va„Oude Vlietschool, Rotterdam; Kees
*ch„ Ycldhuizen' Ds- D- A- v- d. Bosch-
cftool, Den Haag.
b0??Ve"dien werd aan 100 kinderen een
Vdii ba n van 5'toegewezen, ter-
bnii u sch°len als collectieve prijs een
°ekbon van ƒ25.— ontvingen.
leed.
Oosterse Kerk. Een en ander zou wel
eens samen kunnen hangen met een her
vorming van de Curie, waar al lang
sprake van is.
Ten overvloede zij gezegd, dat men
hier geheel op het terrein van vermoe
dens is. De H. Vader zou al lange tijd
in de lade van zijn schrijftafel een plan
hebben liggen om veranderingen aan
te brengen in het bestuurssysteem, ver
anderingen, die met het oog op de ster
ke traditie in de Kerk bijna revolutio
nair moeten heten.
De Pauselijke ministeries worden nor
maal bestuurd door kardinalen. Zij heb
ben daarin hun eigen wel ontschreven
bevoegdheden. Het nadeel echter van de
ze ministersposten is, dat in de praktijk
de benoeming van een bepaalde kardi
naal voor het leven is, althans voor de
duur van het pontificaat van een Paus.
De gemiddelde leeftijd van de Curie-kar
dinalen ligt tamelijk hoog, de moderne
wetenschappen hebben het menselijk le
ven verlengd. Wanneer de leeftijd van
een gepurperde te hoog wordt in indivi
duele gevallen voor de vereiste werk-
van de functie van kardinaal-staatsse
cretaris, (let wel: in de huidige ver
houdingen) en de rechtstreekse leiding
van de Paus in enkele van de belang
rijkste congregaties zouden in deze
richting kunnen wijzen.
Gesteld, dat er iets waar is vap her
vormingsplannen men spreekt* daar
trouwens al jaren over dan nog kan
niet verwacht worden, dat op een goe
de dag met een pauselijke handtekening
onder een decreet, dit alles zijn beslag J
krijgt Dit gaat in tegen de door ve'e
eeuwen geleerde voorzichtigheid van
een groot bovennationaal lichaam als (i
kerkelijke organisatie. Maar wel kan
blijven, zoals dit het geval is bij de
zeker t.z.t. komende grote liturgische
hervormingen, dat volgens een vast
schema de voorbereidingen getroffen
worden, opdat geleidelijk, onder dit pon
tificaat of onder een volgend, die ver
anderingen hun beslag krijgen, die nood
zakelijk zijn.
Hoogstens kunnen benarde tijden,
als waarin de mensheid al gedurende
de gehele regering van deze Paus leeft
de noodzaak nijpender maken en het
proces versnellen.
Zijn belangrijkste liefheb-
berij is organiseren", zegt
mr. F. J. F. M. van Thiel,
oud-minister van Maatschappe- tY
lijk Werk, die vandaag zijn vijf-
tigste verjaardag viert en zich
voor dit rubriekje laat strikken
in een Helmonds etablissement.
Dat hij die liefhebberij met sue-
ces beoefent, staat voor ons vast:
ondanks de vertraging, ontstaan li»
door een dringende vergadering, J|jS|
weet hij het spelenderwijs zo te |||&Hg|
regelen, dat we èn gepraat èn
gegeten hebben en bovendien de
geplande trein halen. Mevrouw HHSn JISkH
Van Thiel die zich een erva- jDHH^n^DHk.
ren chauffeuse toont speelt
bij deze organisatie een even
charmante als belangrijke rol en jFïïmK
heeft dat ongetwijfeld ook flk Mt
gedaan in de vier jaar dat haar
man het ministersambt be-
kleedde. „Een bijzonder rijke en
interessante ervaring, waarvoor
ik zeer dankbaar ben", zo ken-
schetst mr. Van Thiel zijn mi-
nisterschap. Het organiseren van
een heel nieuw departement H
moet een kalfje naar zijn hand
zijn geweest. Niettemin is hij
oprecht blij, dat hij sinds enkele
maanden van de zware verplich- Trif r T n TVT van
tingen, die het ambt met zich "J-** J- J» T 1V1. Vdll AIIlcI
brengt, ontslagen is. „Als man v
van een vrouw en_.vad.er van zes kinderen ben ik uitermate verheugd,
dat ik }deer een beetje normaal in mijn gezin leef", zo formuleert hij
het zelf. ls de persoonlijke reden, waarom hij voor een tweede
ambtstermijn heeft bedankt. De zakelijke? „Deze rubriek is niet de
plaats en een vijftigste verjaardag niet de aanleiding om in te gaan op
de inzichten in de taakafbakening van een departement".
Mr. Van Thiel heeft zich na zijn aftreden als minister irt zoveel
activiteiten gestort, dat hij zijn functies onmogelijk in vijf minuten kan
opnoemen. Dezer dage'n is hij benaderd voor het voorzitterschap van
de Nationale Federatie voor de Bejaardenzorg. Aangezien hij tijdens
zijn ministerschap veel contacten heeft gehad met de bejaardenzorg,
lokt dit hem wel aan. Verder staat de voorzitterszetel nog open van het
diocesaan sociaal-charitatief 'centrum in Den Bosch, waarvan hij mede
oprichter is. Ook is hij gepolst voor het voorzitterschap van de pro
vinciale VVV, waarschijnlijk mede omdat hij in 1932 de Helmo.idse VVV
heeft opgericht en vermaardheid verwierf bij het organiseren van een
grote industrietentoonstelling in 19^8, die toen! meer dan 50 000
bezoekers trok.
Met de industrie heeft mr. Van Thiel zijn oudste contacten; na zijn
rechtenstudie in Nijmegen en enkele jaren advocatenpraktijk in Eindho
ven en Helmond werd hij directeur van de familievennootschap, waarbij
hij ook thans nog betrokken is. Zo maakte hij in 1951 deel uit van de
Nederlandse afvaardiging naar het internationaal industriecongres in
New York. Intussen bekleedde mr. Van Thiel allerlei functies in het
plaatselijke organisatieleven; ook was hij lid van de Helmondse raad.
Na de oorlog kreeg hij steeds meer provinciale en landelijke voorzit
terschappen, die hem in 1948 in de politiek deden belanden. O.a. was
hij mede-oprichter en voorzitter van het Provinciaal Opbouworgaan
voorzitter van de diocesane en nationale Katholieke Gezinszorg en uit
eindelijk van de Centrale Raad voor de Gezinsverzorging in Utrecht;
kringcommandant van het Rode Kruis in Noord-Brabant en als zodanig
lid van het hoofdbestuur; en president van de bijzondere raad van Vin-
centius in Helmond, de enige functie die hij in 1952 heeft aangehouden.
Het dreigt met mr. Van Thiel, die ook nog lid van de Tweede Kamer
is, weer dezelfde kant xiit te gaan als vóór zijn ministerschap: nog bijna
dagelijks krijgt hij verzoeken om functies te aanvaarden in het sociale
en charitatieve leven. „Ik zal voorlopig mijn tijd eens afwachten, om
niet zoveel functies te aanvaarden, dat ik het niet af kan", zegt mr.
Van Thiel, maar iedereen weet, dat hij het' toch niet laten kan.
De smaak van foïlLLER BROS is niet afhankelijk geweest van
de keuze van slechts een enkele tabaksexpert, neeneen
„keur'-corps van rokers - de juiste doorsnee van geheel vir-
ginia-rokpnd Nederland - heeft zijn stem doen gelden en zijn
keuze gemaakt. Deze nieuwe methode betekent een omwen-,
teling op de Nederlandse sigarettenmarkt.
Zij bracht SMAAK ZEKERHEID
waar eerst SMAAK-TOEVAL was!
Een uitgebreide, wetenschap
pelijk doorgevoerde smaak-
enquête wees uit, dat er 17
kansen op de 20 zijn, dat
MILLER BROS ook de
Virginia naar* Uw smaak is!
(Van onze parlementaire redacteur)
De ministerraad heeft besloten de
verhoging van de topsalarissen, die ook
voor ministers en staatssecretarissen
zou gelden (met 135 gid. per maand)
voor deze Iaatsten althans niet te doen
doorgaan. De regeling, die het vorige
kabinet had uitgewerkt, zal nu dus al
leen betrekking hebben op de functio
narissen van de rang van referendaris
af. Het is echter nog de vraag of het
parlement er zelfs dan nog genoegen
mee zal nemen. Aan de interrupties
tijdens het onderwijsdebat waarin dit
besluit bekend werd gemaakt zou men
het niet zeggen.
Minister Cals heeft de Kamer hier
van mededeling gedaan in zijn antwoord
aan mevr. Fortanierde Wit (V.V.D.),
die erop had gewezen dat het vreemd
is, dat de regering er niet toe wil over
gaan het salarispeil van leraren te kop
pelen aan dat van de hoofdambtenaren
van de rijkswaterstaat, terwijl zij wel
het ministerssalaris angstvallig mee
wil optrekken met dat van de topfunc
tionarissen.
De afstand tussen de salarissen van
de hogere ambtenaren en van de ver
antwoordelijke bewindslieden zal dus
nu worden losgelaten.
De minister deed een beroep op de
Kamer om het ontwerp in het belang
van de wetenschappelijke staven, die
ook onder deze regeling zullen vallen,
aan te nemen.
Het pakketpostverkeer met Hongarije
is heropend. Alleen gewone postpakket
ten kunnen worden aangeboden. Ge
schenkzendingen, inhoudende voedsel,
kleren, e.d. worden toegelaten mits een
maximum van 20 kg niet wordt over
schreden. Zij zullen in het algemeen vrij
van invoerrechten worden uitgereikt.
In de gegeven omstandigheden kan de
PTT voor. deze pakketten geen aanspra
kelijkheid aanvaarden.
Een groep deskundigen van de We
reldgezondheidsorganisatie der V.N.,
welke uit Oostenrijk in Genève is te
ruggekeerd, verklaart na een onder
zoek, dat vluchtelingen in de gehele
wereld een .aantal trekken gemeen heb
ben, welke men moet kennen, omdat
anders zowel bü de helpers ais de
vluchtelingen teleurstellingen onvermij
delijk zijn en wrijvingen zullen ont
staan. Een typische reactie van vluch
telingen na het bereiken van hun be
stemming is, aldus het rapport, een
gebrek aan initiatief na' de geweldige
inspanning van de vlucht. Dit is een
normale reactie.
Onervaren sociale werkers of kamp
personeel geloven soms, dat deze „luie"
vluchtelingen enigszins minderwaardige
mensen zijn. Maar dit is niet zo: hun
gebrek aan activiteit is het resultaat
van ontworteling en het feit, dat hun
energie voor een groot deel is ver
bruikt en verwachtingen zija teleurge
steld. Wat zij nodig hebben is menselijk
contact en warmte: alles wat de vluch
teling aan een gemeenschap bindt moet
worden aangemoedigd.
Daarom, aldus de deskundigen, moe
ten vluchtelingengezinnen nooit worden
Verscheidene leden van de Tweede
Kamer hebben gevraagd hoe het moge
lijk is dat de onthulling van het natio
nale monument 25.000 heeft gekost.
De minister-president deelt in antwoord
hierop mede, dat de gemeente Amster
dam tot een bedrag van 27.255.47 ten
behoeve van deze onthulling kosten heeft
gemaakt. Enkele der grootste posten
zijn: tribunes, podia, regietoren, zitplaat
sen ruim 8.000; zeilen 5.000; opslag
voor kosten voor voorbereiding en toe
zicht 2.700; drukwerk enz 1.500; tim
merlieden, smeden enz. 1.500; mate
rialen 1.000 en draagbaartjes voor ur
nen en ander smeedwerk 1.900.
gescheiden en de „praktische" oplos
sing om slechts de mannen naar veraf
gelegen werk te sturen heeft zeer ern
stige nadelen, hoe goed dit werk ook
betaald wordt. Bovendien behoren vluch
telingen nooit ergens heen te worden
„gestuurd", maar zij moeten zelf kun
nen beslissen waarheen zjj willen gaan.
Ook moet er rekening mee worden
gehouden, dat de houding van vluch
telingen ten opzichte van regels en
voorschriften veranderd is, omdat zij
deze hebben moeten overtreden om hun
leven te redden. (Rtr.)
Overmorgen is het twee maanden
geleden, dat Gomulka eerste se
cretaris werd van de Poolse com
munistische „Verenigde Arbeiderspar
tij". Een bliksembezoek van vier Sov
jet-leiders, dat aan Gomulka's benoe
ming voorafging, had de terugkeer
van Polens voornaamste Titoïst niet
meer kunnen voorkomen. Gomulka
bleek de Poolse communistische partij
in sterke mate achter zich te hebben,
en de Russische machthebbers vonden
het tenslotte maar beter het conflict
niet op de spits te drijven en de nieuwe
situatie te accepteren.
Maar intussen heeft een gebeurtenis
elders in Oost-Europa Gomulka in een
uiterst moeilijke positie gebracht:
Twee dagen nadat de Poolse communis
tische partij onder nieuwe leiding kwam,
werd Imre Nagy premier van Hon
garije. Gedurende tien dagen wist Nagy
zich te handhaven, maar op 4 november
maakten de Russen een einde aan zijn
bewind. Evenals in Polen was ook in
Hongarije een sterke beweging ontstaan
die tot een wijziging van het régime
leidde. Maar in Boedapest ging men
verder dan in Warschau. De Hongaren
wilden alle banden met de Sovjet-Unie
verbreken. Hongarije moest een vrij
en neutraal land worden. Gomulka
echter stelde minder drastische eisen
aan de Sovjet-leiders dan Nagy. Go
mulka werd dan ook door Moskou ge
spaard, terwijl de premier van Hon
garije het veld moest ruimen.
Onmiddellijk na het Russische wraak
gericht in Boedapest besefte de Poolse
partijleider dat hij zijn volk krachtig
in de hand moest houden, om het voor
het lot van de Hongaren te sparen.
Nauwelijks hadden hem de eerste be
richten over' het Sovjet-optreden in Hon
garije bereikt, of hij riep alle Polen op
om een „ijzeren discipline" te hand
haven. Hij wilde de Russische macht
hebbers geen voorwendsel geven om in
Polen hetzelfde te doen dat zij in Hon
garije hadden gedaan.
ilde enerzijds Gomulka de Russen
niet tarten, anderzijds wensten
de Russen ook de Poolse leider
niet tegen zich te krijgen. Moskou had
met Hongarije genoeg te stellen om
liever geen moeilijkheden in Polen te
hebben. De opstand in Poznan had aan
getoond hoe geladen het Poolse volk
was ten opzichte van de tyrannie van
de Sovjet-Unie. Het Kremlin begreep
dat er concessies gedaan moesten wor
den aan de Poolse katholieken, en dat
Gomulka tot op zekere hoogte de vrij
heid moest hebben wijzigingen in het
staatsbestel aan te brengen.
Half november brachten Gomulka en
de Poolse premier Cyrankiewicz een
officieel bezoek aan de Russische hoofd
stad, en hun besprekingen met de Sov
jet-leiders culmineerden in een overeen
komst waarbij de positie van de Rus
sische troepen in Polen in principe ge
regeld werd. De vertegenwoordigers
van Warschau erkenden dat de aan
wezigheid van de Russische troepen
noodzakelijk was „ter bescherming van
de Oder-Neisse linie en voor het onder
houden van de verbindingslijnen tussen
Rusland en Oost-Duitsland".
De Pools-Russische besprekingen over
deze kwestie zijn deze week in de Pool
se hoofdstad hervat, en ter aanvulling
en bevestiging van het akkoord van
Moskou van 18 november is nu, op 17
december, een tweede pact gesloten.
In dit tweede document is vastgelegd
„dat de tijdelijke legering van de Sov
jet-troepen op geen enkele wijze inbreuk
kan maken op de Poolse souvereine
rechten en niet kan leidei» tot inmenging
van Russische troepen in de Poolse
binnenlandse aangelegenheden". Als
men dit letterlijk opvat, moet men er
uit concluderen dat de Russen beloven
in Polen niet te zullen doen wat zij
in Hongarije gedaan hebben, maar de
ervaring heeft nu wel geleerd dat aan
Russische beloften bitter weinig waarde
gehecht kan worden, en dat de Sovjets
altijd wel een zogenaamd juridisch ar
gument weten te construeren als zij iets
in hun schild voeren, (zij hebben im
mers ook gezegd dat zij in Hongarije
slechts zijn opgetreden omdat de „wet
tige" Hongaarse regering hun dit ge
vraagd had).
Gomulka, die al sinds 21 oktober
de macht in handen heeft, hoopt
de natie veilig door de huidige
kritieke fase te loodsen, waarbij hij
zich aan twee kanten veilig wil stellen:
tegenover zijn eigen volk en tegenover
Moskou. Zijn eigen volk brengt hem
overigens voortdurend in moeilijkheden
tegenover de Sovjets door anti-Russi
sche betogingen, zoals die onlangs onder
meer in Stettin en Breslau hebben
plaats gevonden. Dergelijke -onlusten
zouden het Poolse kruitvat kunnen doen
ontploffen en een ingrijpen van Moskou
tengevolge kunnen hebben. Gomulka
stelt dan ook alles in het werk om de
orde en de rust in het land te hand
haven. In dit streven naar stabilisatie
gaat zijn grote zorg uit naar de ver
hoging van de productie. Hij wil de
fabrieksarbeiders en de boeren voor zijn
economische plannen winnen, maar met
de eerstgenoemden heeft hij minder
moeite dan met de laatstgenoemden.
De mensen van het platteland moeten
echter de bewoners van de steden voe
den, en aan de gunst van de boeren
is Gomulka dus zeer veel gelegen.
Al acht weken voelt Gomulka zich als
een koorddanser. Een kleine fout kan
hem zijn evenwicht doen verliezen. Met
de grootste behoedzaamheid beweegt hij
zich voetje voor voetje naar zijn doel:
de vestiging van een staat die gevormd
zou moeten zijn naar het model van
Joegoslavië. Gomulka's ideaal is niet
identiek met dat van de massa van
het Poolse volk. Maar de Polen weten
dat zij op dit moment de communisti
sche partijleider nog moeten laten be
gaan. In Gomulka's val zou de hele
natie meegesleurd kunnen worden.
Voor het tekenen van een overeenkomst, krachtens welke Rusland troepen in
Polen mag stationeren, waren de Russische minister van defensie, maarschalk
Georgi Zjoekov (geheel links) en zijn collega van buitenlandse zaken, Dimitri
Sjepilov (tweede van links) per vliegtuig naar Warschau gekomen, waar zij
op het Okecie-vliegveld werden verwelkomd door de Poolse minister van bui
tenlandse zaken A. Rapacki (midden) en diens ambtsgenoot van defensie,
M. Spychalski (rechts).
z tof
p oogt
„E"
ninste
■t een
n ge~
deze
i van
rtoik'
mijn
vrij'
kerel
het"-
5- larj»
roxyw
ïaanin'
ngnoot'
>lte. 1"'
2. teeh
«schaP'
Per;«
:orrac«'
ze ven'
l luiej'
eien,
7. el.
priee»'
trog-
- pa*
non, 5'
ego-
ïersl3*'
(Zwe;
lisstra*
>odsla#'
an uf
Nedef'
Oh}'
sch'P
;k aaP
ïtstoriP
lerlaP'
nan
tar t>et
dooi"
wekeP
in zo'
lerla""
maaj
Ik ha®
elfveP'
ier n»
irigeo;
enk oo'
v€-
werk,
k dof
■nanTfP
ïlandf;
ondef
