ieuwe bloembollenbeurs in
Frederikspark te Haarlem
D
KERSTMIS, feest van een verstilde
romantiek in de Haarlemse hofjes
Hoogtijdag van de weemoedige vrede, waar
in de mens zich met zijn leven verzoent
enW vragen principiële
oestemming van de raad
Hïe herenhuizen zouden dan
gesloopt moeten worden
m
7
DOOR EEN ZATERDAGSE BRIL
w
H
V'
K
E'
Decoratief marmer-mozaïek
AUTO-RADIO
H. J. Maertens N. V.
a
Sn -
Katholieke bejaarden
vieren Kerstfeest
m
ZATERDAG 22 DECEMBER 1956
PAGINA
Winters zwemmer
nooit verkouden
en W. van Haarlem hebben de gemeenteraad gevraagd zich in begin-
accoord te verklaren met een voorstel om een nieuwe bloembollenbeurs
L 9e Koninklijke Algemene Vereniging voor Bloembollencultuur te doen
^v'en in het Frederikspark tussen het gebouw van de Provinciale Griffie
i.,1 de Dreef en het Sportfondsenbad aan de Baan. Het zal nodig zijn, om
i^deer de plannen doorgang vinden, een drietal grote herenhuizen langs
^reef af te breken. De huidige Bollenbeurs, het Krelagehuis aan de
.'^schevaart, voldoet niet meer aan de eisen, die men stellen moet. Het
i. 'n de bedoeling om een eventueel nieuw gebouw van de Bollenbeurs uit
Loeiden met een restaurant, terwijl onder het gebouw ruimte gereser-
L.^d wordt voor het parkeren van ongeveer 150 auto's. Teneinde de ex-
J,ta.tie van het nieuwe gebouw lonend te maken, ziet men uit naar andere
Woitatiemogelijkheden, waarbij bijvoorbeeld gedacht kan worden aan
L gebruik van de grote beurshal als schouwburgzaal, speciaal voor ama-
rtoneelvoorstellingen.
V erkeerssituatie
-
K? b,
Parkeerruimte
Grote beurshal
Congreszaal
plaats zeer groot. Men denkt eraan
Het Houtplein
Service
Inbouw en Service Station
Het is alsof de tijd stilstaat,
zelfs alsof de wijzers van de Hok
terugdraaien naar dat uur, die dag,
dat het straatbeeld nog niet werd
beheerst door de auto en de motor;
bet uur, de dag, dat de mensen nog
niet leefden in die vreemde, opge
wonden baast die ben voortjaagt en
vluchten doet voor zichzelf. Het is
alsof de dagen weerkeren van de
rinkelbellende arreslee, getrokken door
een nerveus-rillend vierspan; de da
gen van de waardig schrijdende bur
ger met breed-uitwaaiende gewaden.
In dat tijdsb eeld immers passen de
Hofjes, de kleine wereldvreemde
woonoorden, waar de mens die oud
is en der dagen zat, zich terugtrekt
om in de stille afgeslotenheid van
de kleine „caemere" zijn laatste le
vensdagen te slijten. En Kerstmis in
de Haarlemse Hofjes is de hoogtij
dag van de stille, weemoedige vrede:
het uur van de rust, waarin de mens
zich met zijn leven verzoent.
zalige kerstmis is.
Smyrna-
Vesten
en
Soedanwerk
en lumpers
Haarlem - Rijksstraatweg 127 - Tel. 24642
V oorbereidingen
De grote dag
rrrhtifiWi
e gedachte
dui k-in-zee
zou iemand
lingen over het
alleen aan een
in de kersttijd
de (koude) ril-
lijf jagen. Met
Hans Keiler, een 19-jarige knaap
uit de Haarlemse Zijlstraat, is dat
anders gesteld. Zijn grote liefheb
berij is een zeebad rond Kerstmis.
Dit jaar hoopt hij deze prestatie,
waarmee hij op 9-jarige leeftijd
voor het eerst familieleden en ken
nissen verbaasde, voor de tiende
maal te leveren.
Wanneer de militaire dienst
hij is ingedeeld bij de 4e divisie
en gelegerd in de W.G. F.-kazerne
te Harderwijk dit niet zou be
moeilijken, nam hij elke dag een
duik in open water. Zijn verlof is
echter niet goed, als hij de zee niet
aan den lijve heeft gevoeld. Maar
dit geldt slechts tijdens de winter
maanden. ,,'s Zomers ga ik nooit in
,zee. Mij te druk; dan is er niets
aan", aldus formuleerde Hans Kei
ler zjjn non-conformisme. Gister
middag is hij nof4een driedaags
verlof in Haarlem doorbrengende
in zee geweest, op het Bloemen-
daalse strand. Rillend sloegen wij
hem gade, terwijl hij rustig zijn
baantjes zwom temidden van de
woeste baren. Na twintig minuten
waadde hij terug. Lekker water"
zei hij. Daarop rende hij hard weg,
niet om zich te kleden, maar ter-
wille van de bloedsomloop.
Hans Keiler is nog nooit verkou
den geweest. Daar mist hij toch wat
aan, vinden wij.
'gei§e .iaren geleden is de Koninklijke
Utuii e Vereniging voor Bloembollen-
- ^1* tot Ac* eOtieluClO ool/nmon A Q
i> - tot de conclusie gekomen, dat
'„pfelagehuis niet voldoende outillage
,1 "ood. Men is uit gaan zien naar
L andere mogelijkheid en daarbjj
)(jat rnen enerzijds aan een nieuw ge
it 'P Haarlem, terwijl een andere
P leden van Bloembollencultuur
ai geporteerd bleek voor Hillegom.
m .Ya.n Haarlem hebben al in
fck vroegtijdig stadium contact opge-
L'®h met het dagelijks bestuur van
L^hibollencultuur, aangezien men
hr,^rongen was van het grote belang
b Haarlem, dat gemoeid was met
I behoud van de bollenbeurs.
i>J®®mbollencultuur heeft bij die ge
vloeid laten weten, dat men een
®sentatieve plaats in of nabij het
t £Um van de stad zocht en dat men
en s als e's moest stellen, wilde
V hiet kans op succes aan de leden-
i av}dering van Bloembollencultuur
ii\„ lem als nieuwe plaats van vesti-
ii£ kunnen voorstellen. Daarbü heeft
W toen gedacht aan het Frederiks-
C en van gemeentewege heeft men
V terdege beseft, dat het aanwezen
>,®en dergelijke plaats wel een erg
a,.1 offer zou betekenen van Haarlem.
9e andere kant zag men ook wel
j0.9at aan Bloembollencultuur de
mogelüke medewerking moest
®h verleend.
-at^er was van gemeentewege een
jvjs voorgesteld in de buurt van het
bhertlyceum aan de zuidgrens van
^il^neente. Er was daar terrein be-
'b- baar voor een groot gebouw en
tij de nodige proeftuinen. Bp Bloem
encultuur bestonden achter overwe-
i bezwaren tegen deze plaats, die
van het centrum van Haarlem
n is en men was bang, dat de
SqjP der vereniging bp een dergelpk
Vh 9e voorkeur zouden geven aan
(is eursgebouw in Hillegom. Tenslotte
tig dien elkaar op de plaats in het
%®rikspark. Aanvankelpk heeft men
t naar een gebouw, dat een com-
S k'e van mogelükheden zou bieden
'stldKrelagehuis, zodat er ook vol-
Oj. accomodatie te vinden zou zijn
>1 ,de zaalsporten. Dit werd echter
dure opzet, zodat men tenslotte
maar een Bollenbeurs projec
tief.! -die eventueel ook voor andere
^tJbden gebruikt zou kunnen worden,
gd^van het gebouw voor de jaar-
is reeds gedacht aan een be-
^amesbeurs.
^t^Penbare Werken heeft toen op-
"t gekregen een situatie-maquet-
9e maken en van deze taak heeft
iH^enst zich in uiterst korte tpd
ten. Ir. H. A. Breuning ont-
S een gebouw-schets, die voldeed
Se}) de eisen die men aan het nieuwe
b\v zou moeten stellen en de
bouwkundige dienst liet in de
-maquette, die hierbp staat af-
viuat- meteen de nieuwe verkeers-
?de opnemen, die zou ontstaan
JJWjopheffen van de tramlpn Am-
!®til m-Haarlem en na de reorgani
se TT—J- TT-—
n, van het Houtplein, de Baan en
ureef.
Eft wpdoeling is nameljjk, dat de rp-
(L de Baan verbreed zal worden
A in gd naar het zuiden, zodat de
W* toekomst op de Kleine Hout-
V1) zaï tegenover de Kustenburger-
O h' «"komen, waardoor bp voor-
tdi t^r J .?P°rtf°ndsenbad in zekere zin
H„' f)."i de rijweg zal komen te lig-
fijweg aan de stadskant van
V* Z»I in de toekomst een vent-
,*n de ruimte tussen de
V w- de rijweg van de Baan,
en benut als parkeerplaats,
ti) ''i| j'te veer 230 auto's een plaats
fHh elasUn"Pn vmden. Dit is daarom
tjjk'l omdat daardoor aan de
e nj bet stadscentrum een belang-
^fkeerruimte zal ontstaan, die
doorlopend bruikbaar is. Alleen op de
dagen, dat de Bollenbeurs gehouden
zal worden, zullen de bezoekers van
de beurs deze ruimte vrijwel geheel in
beslag nemen. Men verwacht zelfs, dat
op die dagen er gebrek aan parkeer
ruimte zal zijn in de directe omgeving
van het beursgebouw, aangezien ge
rekend moet worden op 500 a 600 auto's,
terwijl onder het Beursgebouw en op
de parkeerplaats slechts voor een kleine
vierhonderd auto's plaats zal zijn.
De reorganisatie van het Houtplein
is uiteindelpk zo gedacht, dat ten zui
den van het huidige, betrekkelpk kleine
circuit, een veel groter circuit zal wor
den gemaakt, waarop een dan verbrede
Dreef en verbrede Wagenweg uitkomen.
Gezocht wordt nog naar een mogelijk
heid om in deze omgeving een plaats
te vinden voor het busstation van de
NZH, dat op het ogenblik in de Tem
pelierstraat op een betrekkelpk ongun
stige plaats is gelegen.
Het beursgebouw is in de schets van
ir. Breuning voorlopig gedacht als een
lange vleugel, evenwpdig aan de Dreef,
waarin de kantoren van Bloembollen
cultuur ondergebracht zullen worden;
een grote 30 x 50 meter metende beurs
hal evenwpdig aan de verlegde Baan
en een andere vleugel, weer evenwpdig
aa:de Dreef, voor eventuele andere
doeleinden. Achter het nieuwe beurs
gebouw en achter het Sportfondsenbad
zullen dan de proeftuinen worden aan
gelegd en langs de oostelijke zpde van
het gebouw zal men vanaf de Baan
per auto het terrein van het beursge
bouw kunnen oprijden, terwpl men dan
verder via een doorgang langs de Klei
ne Houtweg die eveneens verbreed
gaat worden weer de terreinen kan
verlaten. Het beursgebouw krpgt dus
een eigen verkeersweg.
Het gaat hierbp uiteraard slechts
over plannen in eerste opzet. Eerst zal
de gemeenteraad goed moeten keuren,
dat de Bollenbeurs in het Frederikspark
komt. Volgens de toelichting op het
voorstel van B. en W. zpn de raads
commissies van Openbare Werken en
van Hout en Plantsoenen in de grootst
mogelijke meerderheid vóór dit voor
stel. Op 9 januari zal de raad hierover
een beslissing moeten nemen. Daarna,
wanneer de raad ermee accoord gaat,
zal de algemene vergadering van
Bloembollencultuur zpn toestemming
aan het voorstel moeten geven. Is dit
gebeurd, dan zal men de nodige gelden
moeten zien te krpgen om de bouw
te financieren. Globaal berekend, zul
len er verschillende miljoenen voor no
dig zpn. Daarna zal een architect een
definitief ontwerp moeten maken. De
gronden zullen aangekocht en misschien
zelfs onteigend moeten worden en wan
neer dan de nodige toestemmingen bin
nen zpn, zal men met de bouw kunnen
beginnen, die ook weer enige jaren ver
gen zal. Wanneer alles vlot verloopt,
z-.i het nieuwe beursgebouw op zpn
vroegst over vier a vpf jaar in gehruik
genomen kunnen worden.
In hoeverre de gemeente financieel
mee zal werken bij het tot stand komen
van het nieuwe gebouw, valt nog niet
te zeggen. Er zijn tal van mogelpk-
heden. Vroeger heeft Haarlem reeds
een ton toegezegd, maar dit bedrag is
tegenwoordig belachelpk laag. Maar
men zou bp voorbeeld het oude Krela
gehuis kunnen overnemen om het in te
richten als sporthal, men zou de grond
kunnen verkopen tegen verminderde
prüs. Men zou kunnen deelnemen in
een n.v. tot exploitatie van het nieuwe
beursgebouw. Kortom, er zijn allerlei
mogelpkheden die nog bestudeerd wor
den.
De gemeente acht de belangrijkheid
van een dergelpk gebouw op deze
Bovenstaande foto van een situatie
maquette geeft weer, hoe men zich
de plaatsing denkt van de nieuwe
bloembollenbeurs in het Frederikspark.
Op de voorgrond in het midden der
foto ziet u het te vergroten verkeers
plein, dat bovendien meer naar het
zuiden verlegd wordt en waar respec
tievelijk de te verbreden Wagenweg
(rechts beneden) de te verbreden
Dreef (rechts naar boven) en de te
verleggen Baan (links) op uitkomen.
De Baan zal worden verlegd ongeveer
naar de plaats waar thans de weg met
de tramrails loopt. Langs de huizenrij
der huidige Baan komt een ventweg.
Tussen beide wegen in zijn (op de te
kening gearceerde) parkeerplaatsen
ontworpen. De lichtgetinte massa in
het midden van de foto stelt het nieu
we complex voor van de bloembollen
beurs. De bestaande bebouwing is met
donkere blokken aangegeven. In de
rechterbovenhoek ziet men het Pro
vinciehuis; links ziet men het met een
schoorsteen gemarkeerde gebouw van
het Sportfondsenbad. Tussen beide in
is dus de nieuwe beurs gesitueerd.
Zoals men ziet zullen de thans aan
de Dreef gelegen villa's tussen de
Baan en het Provinciehuis) in deze
conceptie gedoemd zijn te verdwijnen.
llflIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Mlllllllllllfl
het te benutten voor congressen en
dergelpke. Een en ander mede om
het restaurant, dat gedacht is aan
de zpde van de Dreef tegen de west
zijde van de eigenlpke beurshal, ex
ploitabel te maken.
Hoe lang het zal duren eer uiteindelijk
de reorganisatie van de Dreef, de Baan
en het Houtplein zal zpn voltooid, valt
onmogelijk te zeggen. Het nieuwe beurs
gebouw is echter zo ontworpen, dat
de bouw gerealiseerd kan worden, ook
zonder dat de verkeerssituatie reeds
volledig verbeterd is. Reeds stellen B.
en W. in het huidige voorstel een ge
deeltelijke realisering van het verbete
ringsplan voor het Houtplein in 't voor
uitzicht. Dit betreft het uitbreiden van
het circuit van het Houtplein in zuide
lijke richting, waardoor de huidige ro
tonde een min of meer ovale vorm
zal krijgen. De ielpke kale plek op de
hoek van het Houtplein en de Wagen
weg zal daardoor vermoedelijk verdwij
nen, terwijl de verkeerssituatie eniger
mate verbeterd zal worden.
Advertentie
Nassaustraat 5 - Haarlem - Telefoon 15220
De leden van de katholieke bond van
bejaarden en gepensioneerden hebben
gistermiddag in de grote zaal van ge
bouw ,,Sint Bavo" samen het Kerst
feest gevierd. De grote zaal was vrp-
wel geheel gevuld en de aanwezigen
hebben genoten van een boeiend film
programma. Voor de pauze werden er
enkele muziek- en natuurfilms gedraaid,
die door de aanwezigen met applaus
werden begroet.
Kapelaan P. van Zpp sprak de leden
van de bejaardenbond toe en vroeg hun
toch niet de kleurige franje als 't Kerst
feest te beschouwen, maar het zoeken
en vinden van het Kerstekind zelf. Het
gaat bp het vieren van Kerstmis om
een innerlük feest van goedheid en
liefde en dan telt het niet of men rijk
is of arm, of men kalkoen op tafel
heeft, of een rpk versierde boom in de
kamer heeft staan. Dan telt alleen de
eigen gesteldheid.
Na de pauze werd een grote film ge
draaid over het liefdewerk onder zwer
vers en daklozen. De leden van de ka
tholieke bond hebben een prachtige
Kerstviering meegemaakt, afgezien nog
van de bpzonder smakelpke attractie
die hen bij het verlaten van de zaal
wachtte.
Kerstmis in de Haarlemse Hofjes.
Het aantal Hofjes in Haarlem is bp
zonder groot, groter dan in menige an
dere stad in ons land. Het is moei-
lpk om een verklaring voor dat feit te
vinden. In ieder geval kan men eruit
afleiden dat de stad in vroeger dagen
rpk geweest moet zpn, en dat zijn bewo
ners rpk geweest moeten zijn. Want
het waren de rijke kooplieden, de ban
kiers en de magistraten, die hun goe
deren nalieten aan een door hen gesticht
hofje, of die bepaalden dat met hun na
latenschap een hofje moest worden op
gericht. Hun namen treft men nog aan:
het hof je van Beresteyn aan de Lange
Herenstraat, het hofje van meester Pie-
ter Janszoon Codde, eveneens aan de
Lange Herenstraat, het hofje van Wil
lem van Heythuysen aan de Kleine
Houtweg, het Hofje van Loo aan de
Barrevoetstraat, en niet te vergeten de
aloude „Bakenesser Caemer" aan de
Wijde Appelaersteeg. De stichters
stelden regenten en regentessen aan, die
voor de verzorging van de hofjesbe
woonsters moesten zorgen.
Want de hofjes worden inderdaad bp-
na uitsluitend door bejaarden vrouwen
bewoond. Slechts een enkel, zoals het
Vrouwe, of Verwershofje biedt woonge
legenheid aan echtparen. Het ligt ook
voof de hand. want de hofjes bestonden
uit zelfstandige woninkjes, waarin de
bewoner zpn eigen gedoetje moest
doen. Vrouwen zijn daartoe doorgaans
veel beter in staat dan mannen. Boven
dien werden vooral in vroeger dagen
doorgaans ouder dan mannen. Men treft
in oude steden dan ook wel Oudeman
nenhuizen aan, maar meestal geen ver
blijven voor bejaarde vrouwen, die im
mers in de Hofjes een voldoende onder
komen vonden.
De stichters of zp nu rpke kooplie
den waren, of de machtige gilden
zorgden ervoor, dat hun pupillen op
gezette tijden een extraatje krijgen, een
peuve. In Haarlem kregen tal van be
woonsters van hofjes op de ochtend van
Palmzondag in de Grote Sint Baaf wit-
einige dagen nog, en het is
hoogtij van Kerstmis. Tus
sen alle beslommeringen
door van de gewone dag hebben u
en ik onze voorbereidingen getrof
fen voor het grote feest, dat bin
nen de huiselijke kring weer die
niet te bepalen sfeer zal oproepen
van rust en vrede. Wij hebben al
vast de stal en de kerstgroep voor
de dag gehaald, op de markt zijn
wij op zoek geweest naar een de
gelijke, niet te dure, kerstboom, en
met zorg zijn dé nodige glinster-
dingen bijeen gegaard, die aan het
feest de uiterlijke glans moeten ge
ven, waaraan de traditie een be
hoefte heeft geschapen.
Sommige, goed-bedoelende, be
minde gelovigen willen al die uiter
lijke glans een profanatie noemen
van de innige betekenis, die het
Kerstfeest moet hebben. Misschien
hebben zij een beetje gelijk, maar
ik kan toch moeilijk spreken van
profanatie in qns, wezenlijk nog al
tijd, vreedzame Haarlem, waar de
geest van provinciale goedmoedig
heid gelukkig nog hangt, waar de
kleinsteedse gevoeligheid nog graag
bespeeld wordt en waar de oprechte
oud-Hollandse romantiek zijn antie
ke kleur behouden heeft. De mid-
verlangen naar een feest, dat
delen zijn wat veranderd, maar het
stoelt op een voorvaderlijke tradi
tie, is sterk gebleven.
Ik kan me indenken, dat menige
ziel, die er aan gewoon is, in de
kerstnacht vredig naar de nachtmis
te gaan, wetend, dat zij het glori-
ale feest kan bijwonen op een eigen
plaats, wat gestoord is in haar de
votie, nu ze plotseling zo maar een
plaats krijgt toegewezen. Door het
gebrek aan plaatsen is ook in Haar-
lem de gewoonte ingeburgerd, dat
men in sommige gevallen een
plaatsbewijs moet aanvragen en
die a raison van zoveel kan verkrij
gen. Het geeft een beetje de in
druk van in de kerstnacht naar een
schouwburgvoorstelling te gaan.
Dat er zelfs in een enkel geval re
clame wordt gemaakt, om de
mensen te trekken, met een be
paalde meerstemmige Missa Fes-
tiva, och, in feite betekent dat niets
nieuws onder de zon. In het Haar
lem van vóór het herstel der ker
kelijke hiërarchie moet het gewoon
te geweest zijn, dat een pastoor
zondags omstreeks het uur van de
hoogmis naar buiten ging, en de
mensen, die kennelijk van plan wa
ren bij een andere zielzorger te
kerken, aanhield en hen, wijzend op
de prachtige zang in zijn kerk, met
klem aanried de hoogmis' bij hem
bij te wonen.
zich
-eerlijk is het intussen
klaar te maken voor het hoog
tij. En even feestelijk is het
gezicht achter de kerkelijke
coulissen waar kosters dag in dag
uit zwoegen en in het zweet huns
aanschijns het zilver oppoetsen.
Ergens andeis weer zijn onze zan
gers en zangertjes druk a 11 net
repeteren met hun deinende gloria's
en dromerige suja's, en hopelijk
ook met de meer mannelijke tek
sten, die het aloude en niet te over
treffen gregoriaans, hen te oefenen
geeft.
Het feest groeit naar een climax,
die haar hoogtepunt bereikt wan
neer wij in de tijdeloze binnenstad
door het oude Bakenes, langs
het Spaarne of nabij de Groen
markt in de merkwaardige ver
latenheid der buitenwijken of in de
rustieke vrede van het dorp ter
ven. Dan pas weten
wij weer, dat het een
andaag is in Zandpoort de
Wim Gertenbach ULO-school
geopend en bij die gelegen
heid is het hierboven afgedrukte
marmermozaïek van Levinus Tol
lenaar onthuld, welk mozaïek is
aangebracht in een wand van de
ontvangsthal. Het stelt een in op
gaande beweging zwevende figuur
voor. Bedoeld is om tot uitbeelding
te brengen de mogelijkheden die
het uitgebreid lager onderwijs aan
de leerlingen biedt. Door dit onder
wijs immers wordt de leerling in
staat gesteld zich te verheffen en
de gestelde idealen hier uitge
beeld door vóór de figuur uitvlie
gende vogels te bereiken. Het
ongewone materiaal dat de kunste
naar gebruikte om dit idee tot uit
drukking te brengen bestaat uit
veelkleurige marmerscherven. Staat
men direct vóór het mozaiek, dan
ondergaat men de decoratieve
charme van de fraaie materie; door
echter afstand te nemen teneinde
het geheel samenvattend te be
schouwen, ziet men dat de voor
stelling haar bindende betekenis
vooral krijgt door de als tekening
gebruikte voegen, die door hun af
wisselende breedte een zeer leven
dig beeld verschaffen. De kleur
waarden der onregelmatige scher
ven onderlijnen de ritmiek van de
lineatuur en leggen, waar nodig,
accenten. De totaalindruk is dan
ook die van een gaaf geheel, sterk
van compositie en van een duide
lijke functie in de architectuur van
de hal waarin het geplaatst is.
Advertentie
Speciaalzaak LABOR n.v.
tebroodsbollen uitgedeeld. En het
spreekt vanzelf, dat Kerstmis, het hoog
tij van de naastenliefde, voor de gegoe
den een prachtige gelegenheid bood om
hun goede hart te laten spreken. Nog
heden ten dage ontvangen de bewoon
sters van verschillende hofjes een
Kerstgave van hun regenten. Een kerst-
gave in geld of in natura. Natuurlek
heeft de waardevermindering van het
geld er wel voor gezorgd, dat de oud-
tüds vastgestelde bedragen nu in feite
slechts een symbolische gift zqn gewor
den. Maar een symbolische gift, die nog
altüd dankbaar aanvaard wordt. De
ouderdomsvoorziening, bij de wet gere
geld, zorgt ervoor, dat de meeste hof
jesbewoonsters wel in hun dagelükse
behoeften kunnen voorzien.
jrstmis in de Haarlemse Hofjes.
Het hoeft op Kerstdag niet te
sneeuwen om in de hofjes de zoe
te sfeer der romantiek te proeven.
Wanneer hoog bóven de stille stad de
Üle torenklanken zweven, worden de
lage, groene deurtjes her en der ge
opend en begeven de hofjesdames zich
ter kerke, het grote gebedenboek on
der de arm of onder de omslagdoek ge
kneld. Het is hun trots, dat zij zelf ter
kerke kunnen gaan waar zjj willen. Zü
zijn immers zelfstandig. Zü bewonen
een eigen huisje. Zü wonen weliswaar
met tijdgenoten in dezelfde afgesloten
ruimte, maar zün zelfstandig gebleven.
Op Kerstdag ontsluit zich het hoge, üze-
ren hek, dat de beslotenheid van de
binnen-hof afsluit van het straatgewoel.
De bewoonsters tügen ter kerke.
En de kerstdag is hun feest, een
feest dat op zo heel büzondere wijze
eigen is aan deze bevoorrechten. Da
gen hebben zü zich erop verheugd. Zü
hebben zich nerveus gemaakt in de don
kere dagen voor Kerstmis. De voorbe
reidingen hebben hun dagen gevuld,
meer dan gevuld. Dagen lang zün zü
doende geweest de kribbe uit de oude
doos te halen, die een jaar lang in een
bergvertrek op dit ogenblik heeft lig
gen wachten. De oude, vertrouwde beel
den worden uitgepakt, gekoesterd en
gestreeld. De kribbe wordt opgesteld,
temidden van kaarsjes en groen, te
midden van zilverlint en sterren.
Zü hebben inkopen gedaan om naar
goed en oud gebruik de kinderen of de
kinderen harer kinderen, de neefjes en
nichtjes, of misschien wel de kinderen
van haar vroegere mevrouw te kunnen
tracteren op koekjes, snoepjes, limona
de en chocola. Want met Kerstmis ver
wacht men bezoek, oude vertrouwde ge
zichten, die het goed is weer te zien,
die herinneringen oproepen aan vervlo
gen tüden, mooie tüden, tüden vol
vreugde, maar ook tijden van pün.
Naar dat bezoek hebben de bewoon
sters der hofjes toegeleefd, maanden,
weken lang.
n wanneer eenmaal de grote
dag daar is, tronen zü in hun hel
dere kamertje, in hun oude, plu
che zorg, overgelukkig en tevreden om
zich heen ziend naar het kleine grut,
dat tussen de poten van de oude meu
bels rondkruipt. Dankbaar opziend naar
het gezicht van de bezoeker. Dan komt
uit het oude notenhouten kastje het tra
ditionele trommeltje te voorschün en
wordt er feest gemaakt, een feest van
genegenheid en liefde, waarover nog
weken lang gesproken wordt met de
buren. Op straat en in de binnenhof,
wandelend en elkaar bègroetend. El
kaar aanhoudend met het veelbeteke
nende: „Zeg, luister eens Met Kerst..."
Anderen zullen er de voorkeur aan
geven om met de feestdagen weg te
gaan. Naar kinderen of bekenden. Hun
huisjes zullen gesloten zün, de luiken
dicht en duister. Vol trots zullen zü
daags voor de hoogtüdag in de grote,
glimmende auto stappen, waarmee en
goede verwant hen komt halen. Een
beetje afgunstig zullen de buren om
zien, of van achter hun gordqntjes naar
de gelukkige turen, die in zo'n wagen
mag rüden. Maar de drukke gesprek
ken daarna zullen er niet minder op
gewonden om zün.
Een derde groep zal liever thuis blü-
ven met Kerstmis. Het zün de vereen
zaamden, wie magen en verwanten in
de laatste jaren meer en meer ontval
len zpn. Zij zullen de deur en de lui
ken van hun huisje sluiten. Zü zullen
de kaarsjes ontsteken en stille woorden
prevelen tegen hun verleden. Misschien
hebben zü zich een Weihnachtsstolle
gekocht en een kop chocolademelk ge
maakt. Misschien hebben zjj zich een
cake gebakken. Maar het voornaamste
is toch de herinnering, die op deze dag
hun gast is. Langzaam zal het verleden
opdoemen uit een mistige vaagheid.
Langzaam zullen de contouren herkend
worden van veel liefs, veel leed dat hun
deel is gewenst.
Kerstmis in de Haarlemse Hofjes.
Het is een toonbeeld van vrede, van
rust en van stilte.
