„Systematische volksmoord" Massale deportaties door de Russen Baltische ballingen doen dringend beroep op de V.N. De eerste Kerststal We maken IA het zelf Jozef klopte aan w Verhoogde loon grens gaat reeds 1 jan. 1957 in Kampioen schappen zaalhandbal Burgemeester Urk ontslagen Ex-burgemeester van Boedapest naar ons land Eden: „Wij heb ben niet met Israël samen gespannen Kunstverkopers Wij luisteren naar eter MSHMe m Stille Nacht Heilige Nacht SOCIALE WETTEN KENTEKEN BEWIJZEN Nieuw systeem een maand opgeschort Veertien schilderijen achtergelaten en verdwenen ERIC DE NOORMAN ZATERDAG 22 DECEMBER 1956 PAGINA 16 A Kersitarvt iatrt Gisteren hebben twee leidende bal lingen uit de Baltische landen, August Rei, de voorzitter van de „Nationale raad van Estlano,' en Ignas Scheynius, een voormalige minister uit het kabi net van Lithauen, op een persconferen tie te Stockholm mededelingen gedaan over een boodschap die zij ;aan de Ver enigde Naties hebben gezonden. „De Nationale raad van Estland" heeft een Neroep gedaan op de Alge mene Vergadering van de Verenigde Naties om een protest te laten horen tegen de deportatie van meer dan 100.000 studenten en jonge arbeiders door de Russische bezetting. Deze Sovjet-actie werd systemati sche volksmoord" genoemd. August Rel wees erop dat de jeugd van de Bal tische landen niet in staat moest wor den geacht om een opstand te ontkete nen zoals dat in Hongarije gebeurd was. Zij hebben geen wapens en geen leger dat hen kan bijstaan. Openbare demon straties worden onmiddellijk in de kiem gesmoord. Maar passief verzet is er in toenemende mate. Studenten weigeren de colleges over het „Leninisme" bij te wonen, en weigeren lid te worden van de communistische jeugdbeweging „Komsomol", ondanks de grote voor delen die aan een dergelijk lidmaat schap verbonden zijn. Op de universiteit Het ligt in het voornemen der rege ring om, zoals reeds is medegedeeld, met het oog op de sedert het einde van het jaar 1954 doorgevoerde verhogin- fen van de lonen, de loongrens, gelden- e voor de ziektewet, de werkloosheids wet en de invaliditeitswet, met ingang van 1 januari 1957 te verhogen tot 6900,-. Een daartoe strekkend wets voorstel zal zeer binnenkort de staten- gen ;al bereiken. De staatssecretaris van sociale zaken heeft de sociale verzekeringsraad ver zocht aan de uitvoeringsorganen der sociale verzekering mede te delen, dat de regering het op prijs zal stellen, in dien, in afwachting van het tot stand komen van de desbetreffende wet, met ingang van 1 januari 1957, reeds zal worden gehandeld, alsof de bedoelde wet reeds was tot stand gekomen. Daardoor zal worden bereikt, dat per sonen niet tijdelijk buiten de werking van de sociale verzekeringswetten zul len vallen, die daar enige tijd later en met terugwerkende kracht weer zouden moeten ondergebracht. Naar aanleiding hiervan heeft de so ciale verzekeringsraad o.a. medege deeld, dat het maximum dagloon voor de berekening van de premie en de uitkering, hetwelk thans nog 16 be draagt, nog vóór 1 januari 1957 tot 19 zal worden verhoogd. Als gevolg hier van zullen de werkgevers op het loon van personen, wier dagloon meer dan 16 bedraagt een groter bedrag aan premie voor de ziektewet, werkloosheids wet en het ziekenfondsenbeslult moeten inhouden dan thans het geval is. Hoewel bedoelde wetswijzigingen eerst geruime tijd na 1 januari 1957 in het staatsblad zullen kunnen worden afge kondigd, heeft de sociale verzekerings raad aan de uitvoeringsorganen van de sociale verzekering doen weten, dat hij er geen bezwaar tegen heeft, dat deze organen reeds van 1 januari 1957 af handelen conform de voorstellen van de regering. Voorts heeft de sociale verzekerings raad de uitvoeringsorganen van de so ciale verzekering in overweging gege ven met het oog op de looncompensa- tie van 5.6 pet. voor de premie, ver schuldigd ingevolge de algemene ouder domswet, de op 1 januari lopende uit keringen krachtens de ziektewet, de werkloosheidswet en de ongevallenwet eveneens met 5.6 pet. te verhogen. van Tartu zijn slechts 32 van de 3.700 studenten lid van de „Komsomol", en in heel Estland zijn er slechts 60.000 leden van die jeugdbeweging, een ver mindering sinds 1954 van 4000 leden. Ex-minister Scheynius bracht een re de in herinnering die op 3 december gehouden werd door de leider van de communistische partij in Lithauen, Snetjkus. Deze had verklaard, dat „ele menten die samenwerken met diegenen die de Hongaarse opstand hadden aan gestookt ook in Lithauen aan het werk waren". De partijleider had te kennen gegeven dat „zuiveringen" noodzakelijk waren en de dagbladen hadden de na men gepubliceerd van studenten die actie tegen de regering hadden onder nomen. Scheynius voegde hieraan toe dat juist onder die gepubliceerde na men veel Russische studenten te vinden waren. (UP) Voor de districtskampioenschappen zaalhandbal van de Katholieke Neder landse Handbalbond, zondagavond in de R.A.I. te Amsterdam, is het pro gramma als volgt samengesteld: Jun. A: Wilskracht Tra.Ambon. Heren: Den HaagAmsterdam. Jun. I: De MeerAmstel Zwal. Heren: Rot- sterdamDen Haag. Dames: OdosWils kracht. Heren: AmsterdamRotterdam. Dames: AmsterdamDen Haag. He ren jun.; Am. Zwaluwen 3W. Trn. 4 (Comp.). Dames: RotterdamDen Haag, Am. Zw. 1Ambon, AmsterdamRot terdam, Wllskr. Sp.Martinus, Rot terdamKennemerland, Amsterdam Kennemerland. Dames: Kennemerland—De Noord. Herenwun.: Ambon 4DTS4 (Comp). Dames: AmsterdamDe Noord, DTS Wil. Tm 2, KennemerlandDen Haag, TobSVA, Den HaagDe Noord, De NoordRotterdam. Dames-jun.: MartinusDCG. Heren: VDO—SVA. Dames: DCG—NEA. Heren: MartinusDTS 2. Heren: AmbonWils kracht Trn. De invoering van het nieuwe systeem voor afgifte van kentekenbewijzen, waarbij men het in principe mogelilk hoopt te maken, dat de koper van een nieuw motorrijtuig het dan voortaan tweedelige kentekenbewijs nog op de dag van aankoop in zijn bezit zal kun nen krijgen, niet, zoals in de bedoeling lag, per 1 januari a.s. geschieden, zo meldt de A.N.W.B., zij is voorlopig op geschort tot 1 februari 1957 Bt) K. B. van 15 december 1956 li aan G. Keijzer, met Ingang van heden, ont slag verleend als burgemeester der ge meente Urk. De vroegere burgemeester van Boeda pest, de heer ir. Josef Koevago brengt op uitnodiging van de Vereniging van Ne derlandse gemeenten en de InternaWo- nale bond van steden en gemeenten op 28 en 29 december een bezoek aan Ne derland. De heer Koevago is in de jaren 1945 tot 1947 burgemeester van Boedapest ge weest, heeft daarna geruime tijd in ge vangenissen en concentratiekampen doorgebracht en was tijdens het kort stondige bestaan der regering Nagy, be gin november van dit jaar, wederom burgemeester van Boedapest. Na 4 no vember heeft hij kans gezien naar Oos tenrijk te vluchten. De heer Koevago zal in Nederland met de internationale bond van steden en ge- "meenten, die in Den Haag gevestigd is, besprekingen voeren over de internatio nale hulpverlening aan Hongarije en de Hongaarse vluchtelingen. Afrika Franse parachutisten zijn gisteren in de wildernis van Kameroen naar beneden gesprongen om een einde te maken aan de onlusten, die zich voordeden aan de vooravond van de verkiezingen over de toekomst van het gebied. (UP) De Britse minister-president, Sir An thony Eden, heeft gistermiddag in het Lagerhuis gezegd, dat Groot-Brittannië geen voorkennis droeg van de Israëlische aanval op Egypte. De leider van de oppo sitie, Gaitskell, had premier Eden ge vraagd waarom de Britse regering de Amerikaanse regering niet had ingelicht over de plannen tot de militaire expedi tie in Egypte en wanneer het besluit tot deze actie was gekomen. Eden antwoordde, dat de Amerikaanse economie niet afhangt van het Suezka- naal en dat Groot-Brittannië niet in alle gevallen de goedkeuring van de Ver enigde Staten behoeft voor het een actie onderneemt tot verdediging "van zijn levensbelangen. De definitieve beslising tot de actie werd op 29 oktober genomen, aldus Eden. Hij herhaalde nogmaals de verklaring van de Britse regering, dat er geen sprake is geweest van een Brits-Frans- Israëlisch samenspel. een handelaar in antiek en kunst te Como, Italië, kwamen enkele dagen geleden een Argentijn en 'n Duitser binnen, die veertien schilderijen, waar onder een Rubens, te koop aanboden. Zij hadden talrijke certificaten hy de schilderyen, waarmee bijna zeker kwam vast te staan, dat alle veertien echt waren. De handelaar vertrouwde evenwel de zaak niet en vroeg of de heren certi ficaten van eigenaars konden tonen. Zij beweerden dat te kunnen. Als adres gaven zij een van de duurste hotels op. De handelaar vroeg politieassistentie om de schilderijen te bewaken, de twee he ren gaven zelf de schilderijen in bewa ring, en gingen naar hun hotel. Zy zijn nog niet terug. De kunsthandelaar en de politie heb ben de schilderijen onderzocht en zijn nog steeds van mening dat zij echt zijn alhoewel de politie weet dat er een internationale schilderijensmokkel be staat, die met nauwkeurige vervalsin gen van meesterstukken miljoenen in de zakken van de organisatoren doet verdwijnen. Zijn de schilderijen echt, dan zijn zij Italië binengekomen langs smokkelwegen, en ook daarvan wil de politie zoveel mogelijk weten. Politie en antiquairs zijn een uitge breide speurtocht begonnen. Zij hopen de eigenaars van de in twijfel getrok ken schilderijen te vinden, of in ieder geval, als dat onmogelijk is, betrouw bare aanduidingen betreffende de echt heid van de veertien in beslag genomen schilderstukken. Sovjet-Unie In Moskou zal een stalen toren van 500 meter hoogte wor den gebouwd, die o.m. voor televisie uitzendingen zal worden gebruikt. (AFP) ZONDAG HILVERSUM I, 402 m NCRV: 8.00 Nws. 8.15 Orgelconc. IKOR: 8.30 Vroeg dienst KRO9.30 Nws. 9.45 Gram. 9.55 Hoogmis m. Hongaarse preek. 11.30 Con cert door uitgeweken musici t.b.v. de Hongaarse vluchtelingen. 12.20 Apologie. 12.40 Instr. octet. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nws. 13.10 Dansconcours. 13.45 ,,De Mid dagklok". 14.00 Jengd. 14.30 Alt, fluit en clavecimbel. 15.00 Voordr. 15.20 Pia norecital. 15.50 Lichte muz. 16.15 Sport. 16.30 Vespers. NCRV: 17.00 Prot. pr. 18.30 Vocaal dubbelkwart. 19.00 Kerkel. her. 19.05 Gram. 19.25 Prot. pr. KRO: 19.45 Nws. 20.00 Gevar. progr. v. d. mil. 20.30 Act. 20.45 De gewone man. 20.50 Cabaret. 21.20 Caus. 21.30 Hoorsp. 22.10 Gram. 22.45 Avondgebed. 23.00 Nws. 23.15 U.S.O. 23.50 Gram. HILVERSUM II, 298 m VARA: 8.00 Nws. 8.18 Weer of geen weer. 9.45 Caus. VPRO: 10.00 Jeugd. IKOR: 10.30 Prot. pr. 11.30 Vragenbeantw. AVRO12.00 Amus. muz. 12.30 Sportspiegel. 12.35 Even afrekenen, Heren! 12.45 Lichte muz. 13.00 Nws. 13.15 Strijdkrachten. 14.00 Boekbespr. 14.20 Opera. 15.25 Caus. 15.40 Dansmuz. 16.30 Sportrevue. VPRO 17.00 Gesprekken met luisteraars. 17.15 Het platteland nu. VARA17,30 Jeugd. 17.50 Nws. 18.05 Sportjourn. 18.30 Strijk- ens. 19.00 Discussie, 19.30 Hoorsp. m. muz. AVRO20.00 Nws. 20.05 Theater- ork. 20.40 Hoorsp. 21.30 Westlnd. ork. 21.50 Cabaret. 22.20 Gram. 22.50 Journ. 23.00 Nws. 23.15 Met de Franse slag. "ENGELAND, BBC, home service, 330 m: 14.40 Gram. 15.30 Symf. ork. 19.15 Opera. 22.15 Opera. BBC, light programme. 1500 en 247 m 14.15 Lichte muz. 15.45 Gram. 16.45 Twee plano's. 18.00 Gevar. muz. 20.30 Gevar. muz. 21.30 Samenzang. 22.00 Lichte muz. 23.30 Kerstliederen. 24.00 Gram. NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK 309 m: 12.00 Symf. ork. 13.10 Amus. muz. ziek. 15.00 Operetteconc. 16.30 Solisten- conc. 18.00 Adventsconc. 19.30 Vioolconc. 22.15 Kerstliederen. 22.45 Canadeze muz. 0.05 Symf. ork. 1.15 Gevar. muz. FRANKRIJK, nat. progr. 347 m12.00 Orkest conc. 15.30 Opera. 17.15 Gram. 17.45 Nationaal ork. 19.30 Gram. 20.00 Lichte muz. 22.45 Kamermuz. BRUSSEL, 324 m12.00 Amus. muz. 12.34 Gram. 14.00 Opera- en Bel Canto- conc. 16.55 Gram. 17.30 Gram. 17.52 Gr. 19.40 Gram. 21.10 Gram. 22.11 Gram. 23.05 Gram. 484 m: 12.15 Lichte muz. 14.45 Gram. 15.45 Dansmuz. 17.05 Gram. 20.00 Gram. 20.00 Gram. 22.10 Dansmuz. 23.00 Lichte muz. ENGELAND, BBC, ultz. v. Nederland. 8.00-8.15 Engelse les v. beginnelingen. Lessen 114 en 115, deel 5 (Op 464 en 76 m). 17.45-18.15 Nws. en romantiek en werkelijkheid In de Engelse geschie denis Munchen, door dr. A. Noach. (Op 224 en 41 m). DUITSE TELEVISIEPROGRAMMA'S 12.00-12.30 Intern, borreluurtje. 16.00 V. d. kind. 16.15 Sprookje. 17.00-17.25 Inlei ding tot de opera Figaros Hochzeit. 20.00 Kerstgedichten. 20.10 Spel. 21.45-22.15 Spiegel v. d. week. BELG. TELEVISIEPORGRAMMA Franse uitz.17.30-18.15 Bouquet de Jole. 19.00 Kath. uitz. 19.30 Aux quatre coins du monde. 20.00 Act. 20.40 Gevar. muz. 21.15 Les grandes heures de la boxe 22.30 Filmprogr. DaarnaWereldnws. Vlaamse ultz.14.30 V. d. kleuters. 14.45 De gezanten van Mars. 15.10 Reis routes. 15.40 TV-rebus. 16.10 De week in beeld. 19.00 Feuilleton. 19.25 Journ. 19.45 Quiz. 20.15 Het geheime leven van Danny Kaye, film. 21.20 Het leven van Mozart, film. 21.45 Overwinning ter zee. 22.10 Nws. en sportact. MAANDAG HILVERSUM I, 402 m NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Gram. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nws. 8.15 Sportuitsl. 8.25 Gram. 9.00 Zieken. 9.25 Vrouw. 9.30 Gram. 9.40 Mastklimmen. 10.10 Gram. 10.30 Theol. etherleergang. 11.10 Gram. 11.20 Gevar. progr. 12.25 Voor boer en tuinder. 12.33 Negro spirituals. 12.55 Koersen. 13.00 Nws. 13.15 Instr. trio. 13.40 Promenade ork. en omr. koor. 14.25 Gram. 14.45 Vrouw. 15.15 Gram. 15.30 Kamermuziek. 16.00 Kerstwijdingsdienst. 17.00 Kleuters. 17.15 Jeugd. 17.30 Gram. 17.45 Regerlngsuitz. 18.00 Orgelspel. 18.30 Sport 18.40 Voordr. en muz .18.50 Gram. 19.00 Nws. 19.10 Nederl. volksliederen. 19.30 Caus. 19.45 Beiaardcone. 20.00 Ra diokrant. 20.20 Kamerork. 20.50 Volks kerstzang. 21.40 Boekbespr. 21.50 Salon- ork. 22.20 Orgelconc. 22.45 Prot. pr. 23.00 Nws. 23.15 Gram. 23.40 Ultz. in de Poolse taal. 24.00 Prot. pr. HILVERSUM H, 298 m AVRO: 7.00 Nws. 7.20 Gram. 8.00 Nws. 8.15 Gram. 9.10 Vrouw. 9.15 Gram. 9.40 Prot. pr. 10.00 Gram. 11.00 Hersengymn. 11.20 Gr. 11.45 Voordr. 12.00 Lichte muz. 12.30 Land- en tulnb. med. 12.48 Gram. 13.00 Nws. 13.25 Amus. muz. 13.55 Koersen. 14.00 Kamermuz. 14.30 De haven van Delfzijl. 15.35 Gram. 17.00 Metropole- ork. 17.30 Jeugd. 17.50 Mil comm. 18.00 Nws 18.20 Kerstliederen. 18.45 Muz. cau serie. VPRO: 19.00 Prot. pr. AVRO: 20.00 Nws. 20.05 Lichte muz. 20.25 Jour naal. 20.40 Gram. 20.55 Hoorsp. 21.45 Oratorium. 23.00 Nws. 23.15 Koersen v. New York. 23.20 Kerstliederen. KRO 24.00 Nachtmis. TELEVISIEPROGRAMMA NTS23.55-1.00 EurovisieMiddernacht- mis te Fribourg. ENGELAND, BBC, home service, 330 m13.00 Accord, muz. 13.20 Gevar. muz. 14.10 Gram. 16.00 Kerstliederen. 20.00 Gevar. muz. 23.40 Koorzang. 0.08 Kerst liederen. BBC, light programme, 1500 en 247 m 13.00 Lichte muz. 14.00 Schots ork. 15.15 Kinderkoor. 16.00 Ork. conc. 17.05 Ork. conc. 18.30 Lichte muz. 19.00 Kerstliede ren 21.30 Kerstliederen. 23.20 Lichte mu ziek. 0.15 Dansmuz. 1.00'Klokgelui. 1.07 Nachtmis. NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK 309 m: 12.00 Amus. muz. 13.15 Symf. ork. 14.00 Kerstliederen. 14.45 Sprookjes- muz. 16.30 Koorconc. 19.15 Klassieke muz. 20.15 Kerstconc. 21.50 Filharm. koor. 22.40 Symf. ork. 23.30 Rtrijkkwart. 24.00 Kerstklokken. 0.15 Nachtmis. FRANKRIJK, nat. progr. 347 m: 12.00 Orkestconc. 13.40 Gram. 16.00 Gram. 16.50 Kamermuz. 18.50 Gram. 20.00 Gr. 22.00 Symf. ork. 23.40 Gram. 0.02 Nacht mis. BRUSSEL, 324 m: 12.00 Gram. 12.42 Gram. 13.11 Gram. 14.00 Casino ork. 17.10 Lichte muz. 17.45 Meisjeskoor. 19.40 Gram. 20.00 Kamerork. 21.15 Gram. 21.30 Amus. ork. 22.10 Zang en piano. 22.45 Gram. 23.05 Gram. 23.35 Kerstliederen. 24.00 Nachtmis. 484 m: 12.00 Gevar. muz. 13.10 Gram. 15.35 Gram. 16.05 Lichte muz. 17.10 Gr. 17.30 Kerstliederen. 22.45 Gram. 23.00 Gram. 23.50 Nachtmis. ENGELAND, BBC. uitz. v. Nederland. 8.00-8.15 Engelse les v. beginnelingen. Lessen 114 en 115, deel 5 (Op 464 en 76 m). 17.45-18.15 Nws. en Engelse kerst liederen (Op 224 en 41 m). 12.15 Filmrep. 12.30-13.30 Uitdeling v. ge schenken aan weeskinderen door Bonds kanselier Adenauer. 21.00-22.00 Das gna- denbringende Strafgericht, spel. 23.50- 1.00 Nachtmis. BELG. TELEVISIEPROGRAMMA Franse ultz.: 19.00 Sport. 19.30 Kook- praatje. 20.00 Act. 20.40 Act. 36 Chan- delles. 22.00 Christmas Carol, spel. 23.50- 1.00 EurovisieNachtmis. Vlaamse uitz.: 23.50-1.00 Eurovisie: Nachtmis. 55. Niet zodra heeft het meisje de kamer verlaten, of de oude Conall springt op, begint heen en weer te lopen, blijft plotseling voor Eric staan en vraagt: „En hoe vond je mijn dochter?" Dan vervolgt hij zonder op antwoord te wachten: „Een knap meisje, al zeg ik het zelf, ja, ze mag er wezenr Zij verdient een flinke echtgenoot". Hij schudt mismoedig het hoofd. „Zo'n man is bij ons niet meer te vinden, niet meer...." „Waar om niet? Wat mankeert er aan uw mensen?" vraagt Eric, om het gesprek een andere wending te geven. „Zij durven niet!" roept de oude ver achtelijk, „en het merendeel is niet eens van zuiver Iers bloed! Hij zet zich neer en kijkt Eric listig aan. „Maar dat wordt nu anders. Ik ben blij, dat jullie hier gekomen zijn. Nu is de band met het oude stamland weer hersteld en zal alles anders worden! En maar net op tijd ook, want" hij laat zijn stem tot fluistertoon zakken „mijn verspieders melden, dat de vijf stammen in gisting zijn en een aanval op ons beramen. Conall wordt nu vertrouwelijk en legt zijn knokige hand op Erics schouder. „Zeg eens eerlijk, hoe vind je mijn dochter Brigit?" Hij lacht en gaat verder: „Ja, ik begrijp wel, dat je in je leven al heel wat mooie meisjes gezien hebt, maar is er één bij als Brigit? Nou?" Hij geeft Eric schertsend een por in de zij en doet een poging om schalks te knip ogen. De gruwelijke grijns, die te voorschijn komt, doet een rilling van afkeer over Erics rug lopen. „Wat wil die waanzinnige kerel.'denkt hij vol onbehagen. „Het lijkt er veel op of hij mij aan zijn dochter wil kop pelen". C,iwXv/>A,A«X'A/XvXv>>X^wiVAVAWA,.V.,l '.VLV.V/.VAVA'.'i'-W. Het was het jaar 1223! De heilige Franciscus van Assisië had al heel wat jaartjes tot het volk gesproken en door zijn leven van boete heel wat mensen beter en braver ge- mcia.kt Ze luisterden graag naar Broeder Altijd Blij! En zeker als hü weer iets bijzonders te vertellen had. „Weten jullie wel" zo heeft de heilige gezegd, „dat het Kerstfeest het schoonste van alle feesten is? Maar dit jaar zal het feest nog schoner wor den dan ooit te voren. Ik heb een verrass'.ig voor jullie. Pas in de Kerstnacht zullen jullie zien, wat het Is!" Deze woorden sprak Francis cus tegen de broeders van een klooster, in een klein plaatsje in Noord-Italië en tegen de mensen van het dorp. Wie in de kerstnacht naar de kapel van het klooster kwam zou daar iets bijzonders aanschou wen- Niemand had enig idee, wat er in de vrome geest van Broe der Altyd Blfj was opgekomen. Maar des te groter was de spanning. Natuurlijk trokken in die kerstnacht van 1223 heel wat mensen naar de kapel van het klooster. En zo gauw ze daar binnen waren, wisten ze, wat Francis cus gedaan had. Naast het hoofdaltaar stond het. Enige ogenblikken keek ieder met stomme verbazing naar wat daar stond uitgestald. Nee maardat is de kerstkrib beDat zijn Jozef en Maria! Dat is de kerststal. De mensen moesten het el kander toefluisteren, net alsof niet ieder dadelijk begreep, wat Franciscus hier gedaan had. Voor de eerste keer in de ge schiedenis van de kerk was hier de heerlijke gebeurtenis van de kerstnacht uitgebeeld! Uit hout had een bekwaam beeldhouwer de figuren uitge sneden. Wie kon Franciscus iets weigeren, vooral als hü zo iets edels vroeg. De beeldhou wer had dan ook zün best ge daan! Het was een prachtige Sint Jozef en een allerliefste moeder Maria, die daar naast de kribbe geknield lagen. En in de kribbe: wat een zeldzaam schoon beeldje van het Jesus- kind. Daar kregen sommige dor pelingen de tranen van in de ogen! Vergeet niet, het was het eer ste kerststalletje, dat ooit in de wereld ergens geplaatst was. Maar er stond nog meer. De eerste getuigen van het pasge boren Jesuskind. De herders van Betlehem mochten natuur- lÜ'k ook niet ontbreken. Daar stond er een met de fluit nog in zijn hand. En die andere, die had gauw nog een schaap meegebracht. En daar kwam er nog een aan, ook met wat offergaven bij zich voor die pas geboren Messias. Wat keken die mensen naar al die prach tige beelden! Maar dan... wat moesten die dieren erbü? Een os en een ezel? En nog wel zo vlak bij de kribbe. Het leek wel, of deze grote dieren met aun adem dat kleine kind wat wilden verwar men in deze koude winter nacht. Ja, dat was net iets voor Franciscus, de dieren vriend. Ook de dieren wilde hü vlak bü het Kind brengen. De broeders van het klooster en de mensen van het dorp leg den ook hun gaven van bloe men en licht neer. Nu niet zo maar op de treden van het al taar, maar nu vlak bij de krib be. Wat begrepen ze nu pas goed, het feest, dat ze gingen vieren! Kerstmis! Christus is gebo ren. Ze konden het daar voor zich ziende kerststal met het god- delpk kind. Och, de mensen zul len niet veel met de mond ge beden hebben. Ze hebben geke ken naar de priester op het Altaar, toen die de heilige Mis ging opdragen. Maar bü het Gloria, o, toen gingen al die ogen weer naar de kerststal naast het altaar. Want dat gloria was de blü- de boodschap aan de herders van Betlehem. En die herders stonden daar, rond de kribbe. Het werd voor die ménsen een kerstnacht om nooit te ver geten. Franciscus zelf was niet tot priester gewijd. Hij mocht dus het heilige Misoffer niet op dragen. Maar spreken mocht hp. En waarover zou deze een voudige man in de kerstnacht anders praten, dan over het Jezuskind. De toehoorders waren dade- lpk geboeid! Het leek wel, of er een zoete muziek over hen heen ging. En, iedereen merk te het weldra: hoe urig Fran ciscus over het Jesuskind sprak De naam van Jesus zei hü niet! Telkens als men die naam ver wachtte, sprak Franciscus eerbiedig: Het kindje van Bet lehem. Zo vierden de inwoners van klooster en dorp daar in Noord- Italië in het jaar 1223 hun kerst feest. Voor het eerst zagen ze het kerstgebeuren voor zich afge beeld. Diep waren allen onder de indruk. En bü iedereen stond het be sluit vast: Zo doen we het voor taan ieder jaar. Voortaan zal er altüd een kerstkribbe in de kerk staan. Maar niet alleen in de kerk. Het voorbeeld van Franciscus heeft overal navolging ge vonden. Hoe kan het ook an ders? Hoe kunnen we beter het kerstfeest vieren dan rondom de kribbe? In de kerk en ook thuis, in de huiskamer, moet met kerst mis een kerstkribbe zün. En rond die kribbe moeten we op dat grote feest samen komen, ouden en jongeren, om te bidden en te zingen. Want alleen zo, met onze ge dachten steeds bü die grote en heerlijke gebeurtenis, zal het voor ons alleen een zalig kerst feest worden. Zoek de beelden weer op, jon gens en meisjes. Helpt vader en moeder met het klaar ma ken van de stal. Breng kaars jes en versleringen aan, maar vooral: maak je klaar, ook van binnen, om vrolijk en blij, even als de herders je offergaven bij de kribbe te kunnen neerleggen. Een hanglampje (kerstlan- taam) zoals op onze tekening staat afgebeeld, lijkt veel moei- lüker dan het is. Als je eerst een goede werktekening maakt, is het verdere verloop vrij een voudig. Je neemt dun karton, rood of groen büvoorbeeld is heel aardig. Teken er een vier kant op van 30 bij 30 of 40 bij 40 cm groot. Verdeel het in vier kanten, aan elke zijde vijf. Hier op teken je de zogenaamde uitslag van het te maken lamp je, zoals op de tekening staat aangegeven. Dat is niet moei lijk. Let goed op de schuine ver delingen in de zeshoeken. Daar zijn verschillende mogelijkhe den mee. Je kunt die open laten of je kunt er ook door schijnend papier achter plakken van een andere kleur. Eerst als alles gereed is gemaakt, vouw je de zeshoeken om tot het lampje vanzelf ontstaat. Het beste is om de zükanten aan elkaar te plakken met lijm. Maar vóór dat je de tekening uitknipt moet je dan telkens aan één züde een strookje er aan maken, dat je later o"1 kunt vouwen om het vaat t® plakken. Je kunt ook op een andere wüze het lampje aan elkaar be- Versieren van de kerstboom thuis (Middeleeuwse spelling) Nu zijt wellecome Jesu lieven Heer, Ghij komt van alsoo hooghe, van alsoo veer. Nu zijt wellecome van den hooghen hemel neer, Hier al in dit aerdtrijk sijt ghij ghesien noyt meer. Kyrieleis. Christe Kyrieleison, laet ons singen blij. Daermede oock ons leysen beginnen vrij. Jesus is ghebooren op den heylighen kersnacht, Van een maghet reine die hoogh moet sijn gheacht. Kyrieleis. Herders op den velde hoorden 't nleve liet: Dat Jesus was gheboren, s' en wisten 't niet. Gaet aan gheender straeten en ghij suit hem vinden klaer. Bethlehem is de stede, daer is 't gheschiedt voorwaer. Kyrieleis. Heilighe drie coonghen uyt so verren lant Sij sochten onsen Heere met offerhant. S' offerden ootmoedelijck myrrh', wieroock en de gout T'eeren van dat Kindje, dat alle ding behout. Kyrieleis. Eenvoudige eigengemaakte kerststal van stro en takjes II Van uit hun bed konden de kinderen 's avonds niet veel van de kribbe en de beelden zien. Maar ze wisten, dat ze er stonden. Morgen, dan was het kerstmis. Dan zouden, als ze terugkwamen uit de nacht mis, de kaarsjes aangaan. Ans sliep gauw in. Jos lag lang akker. Hü hoorde dat vader en moeder nog druk bezig waren. Hü hoorde ook hun zachte stem men. Het leek wel, of moeder een beetje huilde. En ineens wist hü waarom: hü had haar deze middag nog horen zeggen: „Dat we ook nooit een ander huis krügen." Een ander huis! Jos had vriendjes genoeg, die in een mooi ruim huis woonden, met wel drie, vier kamers. Waar om kregen zü dat nu niet? Was vader dan zo'arm? Nee, dat wist Jos wel zeker. Maar Och, de jongen begreep er niet veel van. Wat hü wel wist, was dit, dat hij morgen goed zou bidden tot het Jesuskind. Maar ja, voor het Jesuskind was ook geen plaats in Beth- hem. Waarom voor hen dan wel? Langzaam gleden de ogen van de jongen dicht. Maar zijn gedachten bleven bü het huis. Hij zagt Sint Jo zef nog gaan door de straten van het kleine stadje. Overal aankloppen. Overal tever geefs... Maar ja, Bethlehem was maar zo'n klein plaatsje. Daar stonden niet zoveel hui zen. Hier in de grote stad van Jos stonden de huizen in lan ge rijen achter elkaar. Hon derden, duizenden, misschien wel miljoenen. Zover kon Jos nog niet, eens tellen. Zou er in al die huizen nou niet één plaatsje over zün voor vader en moeder, Ans en hem? Ik ga het vragen, besloot Jos plotseling. Ik ga al die huizen langs. Even later zag Jos zich zelf gaan door de donkere straten van de grote stad. „Klop, klop!" Een deur ging open. „Is hier nog plaats voor ons?" Wü willen ook zo graag in een echt huis wonen?" (Wordt vervolgd) Jullie kent natuurlük allen dit prachtige kerstlied, want het is over de gehele wereld bekend. En toch is dit lied zo onopvallend mogelük ontstaan. De dichter, die het lied heeft gemaakt, was een heel een voudig dorpspriester en ook de componist, dus de man, die de muziek daarbü heeft geschre ven, was een gewoon onderwü- zer. Beiden woonden in Oosten- rük te Oberndorf. In het kerkje aldaar had het orgel rondom Kerstmis 1818 door vocht geleden en er kwa men alleen wat nare klanken uit. Zo zou dus het Kerstfeest zonder „muzikale omlüsting", coals men dat tegenwoordig uit drukt, moeten plaatsvinden. Doch de kapelaan en de orga nist lieten het niet hierbij. De eerste dichtte een mooi lied en de tweede maakte de melodie (zangwüs) voor twee solostem men, guitaar en koorbegelei ding. In korte tüd was de me lodie gereed. Met Kerstmis 1818 werd het lied in het kerk je gezongen, de eerste stem door de kanelaan en de tweede stem door de componist (de ma ker der muziek), die de zang vestigen door eerst kleine gaat jes langs de zjjden te prikken en daar, als het geheel is dicht gevouwen, koordjes doorheen te doen. De gaatjes dus met een koordje verbinden. Boven aan maak je vier lange koor den, die samengeknoopt worden. Een nachtlichtje of waxine lichtje is het best te gebruiken, geen kaars, dat is veel te ge- vaarlük. Natuurlük kun je er ook een elektrisch lampje in bevestigen. i-v, fii- Frans Gruber, de componist van het wereldberoemde kerst- lied. met guitaar begeleidde. Een meisjeskoor zorgde voor de aanvulling van het geheel. Zo ontstond het beroemd* Kerstlied, zonder enige bedoe ling om bekendheid er aan te geven, maar dat dus voor eigen gebruik werd geschreven en gezongen in de parochiekerk te Oberndorf. Maar de gevoelvolle wüze van uitdrukking en de tere klanken der muziek troffen iedereen on- middellük in het hart. Het raakte de zenuwen zouden wij willen zeggen. Lange tüd wist men niet eens wie de makers waren. Zo onopvallend Still* Nacht - Heilige Nacht" is ont staan, zo wereldberoemd is het later geworden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1956 | | pagina 16