tegen
in
Dreigement
Nederlanders
Indonesië
Als er geen oplossing
voor Nieuw-Guinea wordt
gevondendan...
Het is weer bijna zover!
In de Russische economie
gaat alles nog lang niet
naar wens
Nog erger is de toestand
in Oost-Duitsland
Haarlemse diocesane bond
Werknemende Middenstand
zaterdag opgericht
De Berlijnse tunnel doet weer
van zich spreken
I
Show-proces tegen
Nagy te wachten?
Rode pers in Hongarije
valt de Kerk weer aan
Twee jongens
bij het spelen
omgekomen
Eerste-Kamerleden
bezorgd over Euromarkt
Ziekenauto in
Damsterdiep
Aanvaring in
Suezkanaal
wbêèbsêbêèèêêbë
DE ADMIRAAL OP DE SCHIMMEL
N;
M
tal
Van de dwarshelling
ff
■pi
J. P. Zwerver voorzitter
Tussen neus en lippen
Cijferdief
Enquête
zijn
Juwelendiefstal
te Naarden
Indonesisch diplomaat uit:
Russische begroting 1957
Bont en bonter
Tandenborstel
Mijnheer...
Défilé dit jaar
in Utrecht
Chauffeur redt twee
ziekenverplegers en
een patiënt
Nederlandse bergers
verlaten Egypte al
Brits officier van
„Ruys" verdwenen
TiORTHY WILDE „NIET IN DE
KEUKEN HELPEN
MAANDAG 11 FEBRUARI 1957
PAGINA
99"
99
De Indonesische ambassadeur op de Philippijnen, Nazir Pamon-
Ijali, heeft op een persconferentie in Manilla een dreigement geuit, dat
ook in het verleden wel door Indonesische politici is gebezigd. Als
Nederland niet wenst mede te werken aan de totstandkoming van
een oplossing voor het geschil met Indonesië over westelijk Nieuw-
Guinea, zo zei hij, dan zou dat de toestand voor de 70.000 Neder
landers in Indonesië en ook voor de Nederlanders op westelijk
Nieuw-Guinea „precair maken. Een algemene staking op Neder
landse bedrijven en aanvallen op Nederlandse eigendommen in
Indonesië achtte de ambassadeur „niet uitgeslotenNazir Pamon-
tjak had zijn persconferentie belegd om de aandacht te vestigen
op een boekwerkje, dat door de Indonesische regering onder de titel
„Subversieve activiteiten in Indonesië is uitgegeven en waarin de
stelling wordt verdedigd, dat „Nederlanders in het buitenland" zich
beijveren „een verkeerde voorstelling van de Indonesische recht
spraak te geven.
pHil
m <3
ÉNptfi
MM
mÊÊmm
ppi
- «Khftg
VP
r
Schroeiend-brandend
Maagzuur hunt U blossen.
On mid del lijk - met Renniei.
Op Koninginnedag
Examen 1957 L.O.-akte
lichamelijke oefening
P.T.T.-personeel over
lonen en prijzen
Oost-Duitsland
Voor tienduizend
gulden ontvreemd
iiiSlpt
M WÊ
Kennelijk is het boekje in de eerste
plaats gericht tegen de vroegere verde
digers van Jungschldger en Schmidt,
de heer en mevrouw Bouman, al wor
den dezen niet met name genoemd. Het
echtpaar Bouman maakt thans een tour
nee door de Verenigde Staten, waarbij
zij op uitnodiging van verschillende ju-
ristenverenigigen voordrachten houden
over de in Indonesië tegen Nederlan
ders gevoerde processen. p
Exemplaren van het boekwerkje zijn
door de Indonesische diplomatieke ver
tegenwoordigers in het buitenland aan
de pers uitgedeeld, met de mededeling,
dat Nederland de indruk poogt te wek
ken, dat Indonesië niet in staat is wes
telijk Nieuw-Guinea te besturen.
In het boekje wordt o.m. gezegd,
dat „een groot aantal Nederlanders,
waaronder personen die belangrijke po
sities innemen in de Nederlandse rege
ring, betrokken zijn in subversieve ac
tiviteit. Daartoe behoren ook pogingen
om zulk een chaos te scheppen, dat
het voor de republiek onmogelijk zal
zijn een stabiele regering te behouden.
De secretaris-generaal van het mi
nisterie van buitenlandse zaken in Dja
karta, dr. Subandrio deelde nog mede,
dat alle berichten over financiële steun
van buitenlandse ambassades aan sub
versieve activiteiten waren onderzocht.
Volgens Indonesische journalisten doel
de dr. Subandrio klaarblijkelijk op re
cente persberichten uit Washington,
waarin werd gezegd dat de Verenigde
Staten graag de vroegere vice-president
Mohammed Hatta aan het hoofd van
een nieuwe regering zouden zien, toen
hij, Subandrio, verklaarde „dat bepaal
de buitenlandse elementen, die uit hoof
de van traditie in het verleden het als
hun plicht beschouwen ons bij het op
lossen van onze moeilijkheden te hel
pen, zich nog steeds willen bemoeien
met het democratische stelsel in Indo
nesië".
(ANP-UP)
tKt i?
Beide kamers van de Opperste Sov
jet, de Raad der Nationaliteiten en de
Raad van de Unie, hebben zaterdag
met algemene stemmen de begroting
voor 1957 goedgekeurd. Zij aanvaard
den ook het staatsplan voor de ontwik
keling van de nationale economie in
dit jaar. Twee belangrijke gebeurtenis
sen zijn tijdens de besprekingen in de
Opperste Sovjet aan het licht geko
men. In de eerste plaats blijkt het tem
po, waarin de industriële produktie in
de Sovjet-Unie wordt uitgebreid, te zijn
vertraagd. In voorgaande jaren bedroeg
de toename van de industriële produk-
ten meestal ongeveer 10 a 11 procent.
Dit jaar slechts iets meer dan 7 pro
cent. In de tweede plaats blijkt uit de
voostellen van de minister voor staats
plannen, Pervoekhin, dat de Sovjet-
Unie is afgestapt van de economische
plannen op lange termijn en dat zij zich
vooralsnog tevreden stelt met een eco
nomisch ontwikkelingsplan voor het jaar
1957. De definitieve begroting voorziet
in totale inkomsten tot een bedrag van
617.155.967.000 roebel en totale uitgaven
van 604.581.653.000 roebel. Voor defensie
is een bedrag van 96.722.000.000 roebel
uitgetrokken, d.i. tussen een zesde en
een zevende van het eindcijfer der be
groting.
Minister Pervoekhin deelde mee,
dat een aanvullend bedrag van
1.086.000.000 roebel voor consumptie
goederen is uitgetrokken. Westelijke
waarnemers menen in deze cijfers
een merkwaardige tegenstelling te
zien tussen de officiële propaganda
van Moskou, waarin nog steeds wordt
vastgehouden aan het volstrekte pri-
Spoedig zal er op vele plaatsen weer
carnaval gevierd worden en dat bete
kent, dat men niet al te zeer verbaasd
moet zijn, wanneer men plotseling
voor vreemde ontmoetingen komt te
staan. Dit overkwam ook de fotograaf
van dit plaatje in het Italiaanse
plaatsje Viareggio.
De Haarlemse diocesane bond van
de Werknemende Middenstand werd
zaterdagmiddag officieel opgericht tij
dens een vergadering in café-restau
rant Brinkmann te Haarlem. Op 11 no
vember van het vorige jaar besloot
men op het interdiocesane congres van
de Werknemende Middenstand te Dor
drecht om de bond in zijn interdioce
sane structuur te ontbinden, en in de
bisdommen Haarlem en Rotterdam af
zonderlijke bonden te stichten. Aan pro
vinciale commissies werden toen de
voorbereidingen hiertoe opgedragen.
Als voorzitter van de provinciale
commissie Noord-Holland opende de
heer P. G. Tel de zaterdag gehouden
De geheimzinnige tunnel tussen
Oost- en West-Berlfln, die een
jaar geleden de wereld in op
schudding bracht, doet weer van
zich spreken. Men zal zich herinne
ren, dat destijds het Oosten beweer
de, dat de Amerikanen die tunnel
hadden gegraven om de Russische
telefoonlijnen te kunnen afluisteren.
Daarmee was de kous af. De Ameri
kanen voelden er blijkbaar niets
voor om de beschuldiging te weer
leggen. Intussen Is nu de eigenaar
van de grond boven de timnel, een
Oost-Duitser, een proces begonnen
tegen het stadsbestuur van West-
Berlijn, omdat door de tunnel zijn
akker is uitgedroogd. Niet minder
dan 1500 kubieke meter goede grond
is onder mijn akker verdwenen, al
dus de Oost-Duitser.
Toen de rector magnificus van
een High Schooi in Downey in
Califomië dezer dagen des
morgens zijn bureau binnenstapte,
bemerkte ht), dat de deur van zijn
brandkast was geforceerd. Bij on
derzoek bleek, dat uit de goedgevul
de kast niet één cent was ontvreemd.
Wel waren 120 ingevulde rapporten
verdwenen...
en 100 ijzeren kogels mee. Andere
duistere lieden namen de spoorlijn
van een lokaaltreintje ir Ohio voor
hun rekening. Zij stalen anderhalve
kilometer rails. Nog bonter maakte
zekere mijnheer Li Wangtal het. Hi)
werd gearresteerd omdat hij in
Bangkok (Siam) tijdens de afwezig
heid van zijn buurvrouw haar wo
ning tot de grond toe had afgebro
ken en het huis toen op zijn eigen
erf weer keurig had opgebouwd. Een
niet alledaagse diefstal had intussen
plaats in Chicago. Daar werden op
klaarlichte dag maar liefst 80.000
closetrollen uit een vrachtwagen ge
stolen.
Marilyn Monroe, die door moe
der Natuur nogal goedgunstig
is bejegend en derhalve et
telijke lieden het hoofd op hol
brengt, kreeg dezer dagen een
brief, waarin de afzender haar toe
vertrouwde, dat hij haar de schoon
ste vrouw van de wereld vond. Voor
Marilyn geen schokkend briefje. Bij
zonder was echter wel, dat het brief
je geschreven was met behulp van
een tanden borstel. De afzender
schreef er ter verklaring bij, dat
„waar ik nu zit het verboden is vul
pennen of andere scherpe voorwer
pen in zijn bezit te hebben..."
n Engeland is dezer
dagen de
Hongaarse operazanger Endre
Muller aangekomen. Hij was uit
Boedapest gevlucht, omdat men hem
daar „mijnheer" in plaats van „ka
meraad" begon te noemen. Dat leek
Muller verontrusténd genoeg om de
Hongaarse hoofdstad en zijn vader
land te verlaten.
Het moet wel een gespierde in
breker zijn geweest, die zijn
slag sloeg in een van de be
kende eportwinkels in Massachusets
Hij nam namelijk 400 gewichten
De Amerikanen hebben hun eigen
slimmigheidjes, wanneer zij
zich met enquêtes gaan bezig
houden. Zo controleren zij bij voor
beeld via de waterleidingmaatschap
pij of een bepaald televisieprogram
ma in de smaak is gevallen. Onmid
dellijk na de uitzending wordt de wa
terleidingmaatschappij opgebeld. Uit
het huishoudelijk gebruik van water
gedurende de televisieuitzending kie
nen de Amerikanen dan uit of het
programma voor de luisteraars al
dan niet de moeite waard was om
er de huishoudelijke werkzaamheden
voor te onderbreken.
vergadering. Hij wees op het belang
van de Werknemende Middenstand in
het Haarlemse diocees, maar ook op
de moeilijkheden. Het principe „stands
organisatie" is gezond en actueel, zo
meende de heer Tel, maar thans zal
de concretisering geheel anders moeten
worden aangepakt dan dertig jaar ge
leden, toen de bond in het zuiden be-
gón.
Na vaststelling der notulen van het
in Dordrecht gehouden congres kwam
het reglement in behandeling. De afde
ling Beverwijk stelde voor aan een af
deling het maximum aantal van vijf
stemmen te geven. Ter toelichting wees
men er op, dat indien zonder meer
voor iedere honderd leden één stem
zou worden gegeven, de afdeling Am
sterdam meer stemmen zou kunnen
uitbrengen dan alle andere afdelingen
samen. Het tegenvoorstel van Amster
dam werd aanvaard: boven de duizend
leden krijgt de afdeling voor iedere
vijfhonderd leden één stem.
Tot diocesaan voorzitter werd geko
zen de heer J. P. Zwerver te Amster
dam, en tot bestuursleden de heren W.
P. M. Dirks te Amsterdam, J. N. van
Donselaar, te Haarlem, A. J. Kroon, te
Alkmaar en M. J. J. Stelder, te Be
verwijk.
De geestelijke adviseur, rector B.
Voets, sprak hierna over de verant
woordelijkheid van de mediale werker
in het huidige maatschappelijke bestel
en contact, gezien in verband met de
apostolische geest. De nieuw gekozen
voorzitter bracht dank aan de heer P.
G. Tel, voor diens vele werk ten bate
van de Werknemende Middenstand. In
het bisdom Haarlem sprak men steeds
van „de bond van Tel", meende de
heer Zwerver. De heer Tel repliceerde
hierop met de wens, dat de nieuw-op-
gerichte bond ook in de toekomst „in
tel" zou mogen blijven.
Italië en Zwitserland zijn bereid met
elkaar in overleg te treden over de aan
leg van een verkeerstunnel onder de
grote Sint Bernhard.
Een Finse schoenmaker, die onlangs
uit de Sovjet-Unie naar zijn vaderland
is teruggekeerd, is gearresteerd wegens
spionage. Hij heeft bekend, dat hij sinds
hij in 1944 bij Petsamo in Russische
krijgsgevangenschap raakte, door de
Russen voor spionage is opgeleid.
Advertentie
Gewoon een of twee Rennies laten smel
ten op de tong en alle leed is geleden.
Water of zo komt er niet aan te pas en
omdat Rennies één voor één hygiënisch
verpakt zijn, kunt ge ze altijd makkelijk
bij U steken. Een prettig middel en
smakelijk bovendien. Vraag een pakje
Rennies en U bent voor lange tijd ge
wapend. Voor Uzelf ook om een dis-
genoot-in-nood uit de brand te helpen.
Naar United Press uit Boedapest
meldt, houdt men daar thans ernstig
rekening met de mogelijkheid, dat oud-
premier Imre Nagy naar Hongarije zal
worden teruggebracht om daar in het
openbaar terecht te staan. Karoly Kiss,
voormalig minister van buitenlandse
zaken en thans lid van het voorlopig
centraal comité van de Hongaarse com
munistische partij, heeft in een inter
view met het Tsjechoslowaakse com
munistische blad „Rude Pravo" ver-
verklaard, dat „meer en meer mensen
in Hongarije thans eisen, dat Imre
Nagy terecht zal staan". In het uittrek
sel, dat de Hongaarse bladen van het
interview ontvingen, stond de naam
Nagy niet genoemd. Maar radio-Praag
gaf later de volledige tekst.
De negenjarige J. Seinnen uit Alme
lo is zaterdagmiddag bij het spelen op
het industrieterrein aan de Dollegoor
in een van de insteekhavens geraakt
en verdronken.
De zevenjarige Daniel van der Kooy
te Achterveld is zaterdagmiddag om
het leven gekomen toen een gierkar,
waar hij op was geklommen kantelde.
Het jongetje kwam onder de kar te
recht en was onmiddellijk dood.
Volgens de wens van de minister voor
defensie zal dit jaar de gemeente
Utrecht gastvrouw zijn voor het jaar
lijkse défilé der strijdkrachten ter ge
legenheid van de verjaardag van de
koningin.
Het défilé van de troepen te voet, de
vliegtuigen en de gemotoriseerde en ge
mechaniseerde eenheden zal worden af
genomen door de minister voor defensie.
De minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen brengt ter kennis van
belanghebbenden, dat zij, die zich aan
het in 1957 te houden examen ter ver
krijging van de akte van bekwaamheid
voor het geven van lager onderwijs in
het vak lichamelijke oefening wensen
te onderwerpen, voor 15 maart 1957 per
briefkaart zonder overlegging van enig
stuk een aanmeldingsfomulier kunnen
aanvragen bij de heer P. R. Alkema,
Simon Stevinweg 153 te Hilversum.
Vele leden van de Eerste Kamer heb
ben tegenover minister mr. J. M. A. H.
Luns hun bezorgdheid uitgedrukt over
de Euromarkt en de Euratom, aldus
blijkt uit hun vragen aan de bewinds
man in het voorlopig verslag over de
begroting van Buitenlandse Zaken.
Vooral is men ongerust over de positie
van de Nederlandse landbouw in ver
band met de Franse these omtrent de
noodzaak van een „speciaal regime" en
de Britse houding van de landbouw in
een vrijhandelszone.
De kamerleden vragen de minister
voorts wat zijn mening is omtrent de
1 plaats van de overzeese rijksdelen in de
Europese markt. Zij wensen te voorko
men, dat Nederland betrokken raakt bij
conflicten, die bestaan tussen Frankrijk
en de gebieden overzee. Hun bezorgdheid
drukken zij voorts uit over de voorge
stelde plannen met betrekking tot de
investeringen van die gebieden. De le
den van de Eerste Kamer achten het
belangrijk dat er een vrijhandelszone zal
komen tussen de Euromarkt, Engeland
en mogelijke andere deelnemers en niet
niet tussen zeven of meer staten afzon
derlijk. Voor de vrijhandelszone vragen
zij een gemeenschappelijke politiek er
mitsdien gemeenschappelijke besluiter
en organen.
Tenslotte verklaren zij te menen, dal
het nodig is, dat Nederland een speciaai
regime voor het buitentarief bedingt, zo
nodig met tariefcontingenteringen.
Radio-Boedapest heeft voorts meege
deeld, dat de lonen in de Hongaarse
fabrieken weer volgens stukwerk bere
kend moeten worden, om zo de produk-
tivlteit der arbeiders te verhogen. Dit
loonstelsel is gedurende de oktober-re-
volutie afgeschaft.
In Miskolc zijn veertien mensen ge
arresteerd, die op 26 en 27 oktober zou
den hebben deelgenomen aan de aanval
op de bureaus van de geheime politie.
Bij die aanval werden toen de comman
dant van de geheime politie en elf van
zijn naaste medewerkers gedood. In de
Hongaarse pers wordt naar aanleiding
van de arrestaties gezegd, dat „bijna
alle sadistische moordenaars van Mis
kolc zijn ontmaskerd".
Gisteren heeft de Hongaarse pers op
nieuw de Kerk aangevallen. Het partij
blad „Nepszabadsag" komt met het
verhaal, dat leerlingen van sommige
scholen hebben getracht medescholieren
die geen godsdienstonderwijs wilden vol
gen op te hangen of in kasten op te
sluiten. Het blad knoopt hieraan de be
schuldiging vast, dat ae Kerk heeft na
gelaten haar stem tegen „deze agres
sieve, barbaarse geweldpleging" te ver
heffen.
(A.F.P., Reuter, U.P.)
Het hoofdbestuur van de Bond van
Nederlands PTT-personeel „Ons Belang"
heeft zich tot de ministerraad en tot de
Tweede Kamer gewend over de gevol
gen van de bestedingsbeperkingen voor
het PTT-personeel. De gevolgen van de
prijsstijgingen worden voor het PTT-per
soneel dat nog steeds een reële
salarisachterstand heeft, zo zegt het
bestuur onaanvaardbaar genoemd.
Aangedrongen wordt op maatregelen, die
leiden tot stopzetting van de prijsver
hogingen en op besprekingen over de
salarissen.
maat van de ontwikkeling van de
zware industrie, en de Russische prak
tijk, die wel degelijk aandacht schenkt
aan een betere voorziening van de
Sovjet-bevolking van consumptiegoe
deren.
Een novum tijdens de bijeenkomst van
de Opperste Sovjet was een overi
gens zeer tamme interpellatie over
een onderwerp, dat niet op de agenda
stond. Een aantal afgevaardigden, le
den van het Sovjet-comité voor de ver
dediging van de vrede, drongen bij de
regering aan op uitbreiding van de cul
turele betrekkingen met alle landen,
ongeacht sommige pogingen van het
Westen om deze ontwikkeling thans af
te remmen.
Gaat in de Russische economie niet
alles naar wens, nog erger is het in
Oost-Duitsiand, waar de evenknie van
Pervoekhin, Leuschner, heeft moeten
toegeven, dat zelfs het economische ont
wikkelingsplan voor 1957 volgens de
thans beschikbare gegevens op een
mislukking moet uitlopen. De voornaam
ste oorzaak van deze mislukking is,
dat de Oostduitse economie thans nog
maar op een derde van de kolen kan
rekenen, die het tot dusver uit Polen
ontving.
Polen gebruikt thans zijn kolen om zijn
eigen economie weer op gang te bren
gen. De hoop van de Oostduitsers, dat
de Sovjet-Unie het tekort zou kunnen
aanvullen, hebben zij laten varen. Het
officiële regeringsblad in Oost-Duits
land, „Neues Deutschland," stelde gis
teren voor een groot gedeelte van de
fabrieksarbeiders de mijnen In te stu
ren. De nieuwe staalfabriek te Stalin-
stadt zou wegens kolengebrek reeds ge
deeltelijk zijn stilgelegd.
Eerst thans is bekend geworden, dat
in de nacht van woensdag op donder
dag vorige week een inbraak is ge
pleegd in de Jan Steenlaan in het
Rembrandtkwartier te Naarden. Naar
schatting werd voor tienduizend gul
den ontvreemd. De inbreker heeft
zich toegang verschaft door een ruit
in de keukendeur in te drukken. Hij
heeft een belangrijke hoeveelheid ju
welen en gouden en diamanten dames
sieraden meegenomen. Van de dadeT
ontbreekt tot nog toe elk spoor.
Zaterdagavond is, na een botsing
met een personenauto, een militaire
Rode-Kruisauto in het Damsterdiep ge
reden. Er is bij dit ongeluk niemand
ernstig gewond.
Toen de Rode-Kruisauto, die met
een patiënt en twee ziekenverplegers
van Appingedam op weg was naar een
ziekenhuis in Groningen, n het water
terecht was gekomen, wst de chauf
feur zich snel uit de cabine te bevrij
den. Het achterdeel van de auto, dat
vrijwel boven water was gebleven, kon
hij openmaken, waarna de patiënt
met ziekenverplegers op het droge
kon worden gebracht.
De opruimingswerkzaamheden in het
Suezkanaal zijn nu zover gevorderd,
dat de eerste schepen, die voor het
bergingswerk zijn gebruikt, het kanaal-
gebied veeds hebben verlaten. Het zijn
een Zweeds en een Nederlands bevoor
radingsschip. Twee andere Nederland
se vaartuigen, de sleepboot „Tyne" en
de kraan „Havik", maken zich even
eens voor het vertrek gereed. Een
Italiaanse tankboot, die gisteren een
poging heeft gedaa nom van Port Said
naar het zuiden te varen, is bij een van
de laatste obstakels in het kanaal in
aanvaring gekomen met de beide
Egyptische mijnenvegers, die het ais
escorte had meegekregen.
In Jeruzalem, Haifa, Tel Aviv en tal
van andere plaatsen in Israël hebben
gisteren grote menigten betoogd tegen
het besluit van de Verenigde Naties,
dat Israël zijn troepen uit de strook van
Gaza en langs de Colf van Akaba moet
terugtrekken, zonder dat het eerst ga
ranties heeft ontvangen voor zijn veilig
heid en voor de vrije vaart van zijn
schepen naar en in de Golf van Akaba.
Luitenant-kolonel W. G. Chadwick,
een officier van de Britse luchtmacht, is
zonder enig spoor na te laten verdwenen
van het Nederlandse passagiersschip
„Willem' Ruys". Toen het schip verleden
week ter hoogte van het eiland Mauri
tius voer, bemerkte de echtgenote van
de officier, dat haar man niet meer op
het schip was. De bemanning heeft met
mevrouw Chadwick nog een uitgebreid
onderzoek ingesteld, doch dit bleef zon
der resultaat. Men vermoedt dat de
Britse officier in zee is gegleden.
Zaterdag is op de scheepswerf „Welgelegen" in het Friese Makkum de kust
vaarder „Balticborg" te water gelaten van een dwarshelling. Het schip was
met zijn 2350 ton een van de grootste schepen, dat ooit in Nederland van een
dwarshelling in zijn element gleed.
Admiraal Nikolaus Horthy
von Nagybanya, die za
terdag te Estoril bij Lis
sabon is overleden, maakte
ruim 37 jaar geleden, geze
ten op een forse schimmel,
zijn entrée op het toneel van
de grote wereldpolitiek. „Ik
zal deze zondige stad tuchti
gen", sprak hij, en het voor
werp van zijn wraak was de
Hongaarse hoofdstad, Boeda
pest. Dat was op 16 novem
ber van het jaar 1919. Ruim
een jaar tevoren had hij de
hele Austro-Hongaarse Mid
dellandse Zee-vloot cadeau
gedaan aan de Nationale
Raad van Agram, dus eigen
lijk aan Joegoslavië. En nu
kwam hij Hongarije bevrij
den van de communistische
dictatuur van Bela Kun.
Het enige wapenfeit, dat
hem tot op dat ogenblik een
reputatie had bezorgd, was
de wreedheid, waarmee hij
de Magyaarse muiterij in de
marine-basis Pola, het tegen
woordige Pula in Joegosla
vië, had onderdrukt. Horthy
had een tamelijk onopval
lende carrière achter de rug.
Hij was op 18 juni 1868 ge
boren te Kenderes in het ge
bied van de rivier de Theiss,
als telg uit een Transsyl-
vaans adellijk geslacht. Hij
ging bij de marine en klom
langzaam op, eerst tot ad
judant van keizer Franz-Jo
seph, en vervolgens tot be
velhebber van de vloot, met
de rang van admiraal. Na de
nederlaag en de ontbinding
van de Dubbelmonarchie
trok hij zich eerst terug
naar Kenderes. Daar wacht
te hij de val van de socialis
tisch getinte regering-Karo-
lyi en de „Machtübernahme"
door Bela Kun af. Toen
ging hij naar Szegedin, dat
door de Fransen was bezet
en vormde daar een „wit"
Hongaars leger, waarmee hij
de monarchie hoopte te her
stellen.
a de geallieerde inter
ventie van 1919 trok
hij naar het gebied ten
westen van de Donau en zo
dra de Roemeense troepen
waren afgetrokken, rukte
Horthy, de admiraal op de
communistische oppositie
partijen waren toegestaan en
waar het grootgrondbezit
door de staat werd be
schermd.
Admiraal Horthy voelde
weinig sympathie voor
Hitier, maar hij sloot
vriendschap met Mussolini.
Het was zijn levensdoel te
trachten de Hongaarse ge
bieden, die verloren waren
gegaan aan Tsjechoslowakije,
i ff
schimmel, Boedapest binnen.
Omdat een restauratie van
de Habsburgers door de
buurlanden van Hongarije
niet getolereerd zou zijn, liet
Horthy zich in 1920 door een
benoemd parlement tot Re
gent kiezen. Volgens de ge
gevens, die de Horthy-tribu-
nalen hebben bijeengebracht,
zijn onder de „Rode Ter
reur" van Bela Kun 234
doodvonnissen uitgevoerd en
500 personen zonder vorm
van proces terechtgesteld.
Tijdens de „witte" contra
revolutie van Horthy verlo
ren zeker 5000 mensen het
leven.
Het regiem van de Regent
vertoonde tal van fascisti
sche trekken, maar men kon
het wellicht toch beter om
schrijven als een oer-conser-
vatieve oligarchie, waar de
parlementaire vormen ble
ven gehandhaafd, waar niet-
Joegoslavië en Roemenië te
rug te winnen. Daartoe poog
de hij de steun van Hitier
te krijgen, maar hij voelde
er niets voor om op stel en
sprong aan de Tweede We
reldoorlog deel te nemen.
Dat was voor Ribbentrop
aanleiding om hem bij een
bezoek aan Berlijn op het
huishoudelijk maxime te ver
gasten, dat „wie aan de maal
tijd wil deelnemen, eerst in
de keuken moet helpen".
Horthy probeerde weerstand
te bieden aan Hitiers eisen.
Hij weigerde toe te stemmen
in de vorming van een Hon
gaarse regering, die uitslui
tend Uit Pijlkruisers zou be
staan, en ook deed hij op
zijn manier het een en an
der om de uitroeiing van de
Hongaarse Joden te voorko
men. Uiteindelijk bezweek
hij voor de Duitse pressie en
Hongarije werd een nazi
satelliet, drie jaar lang.
aar op 15 oktober 1944
drong admiraal Hor
thy plotseling en in
het openbaar op een wapen
stilstand aan. Hij werd on
middellijk gearresteerd en
naar Duitsland gedeporteerd,
naar een kasteel in Beieren,
waar hij in mei 1945 door de
Amerikanen werd bevrijd.
Na de oorlog werd hij ze
ven maanden in voorarrest
gehouden, omdat hij wellicht
zou kunnen getuigen bij de
processen tegen oorlogsmis
dadigers. Later werd hij
echter vrijgelaten. Een ver
zoek van president Tito om
hem als oorlogsmisdadiger
aan Joegoslavië uit te leve
ren, wezen de Amerikanen
van de hand. In Portugal
leefde hij met zijn vrouw,
zijn schoondochter en zijn
kleinzoon (zijn zoon Ste-
phan, die hij tot vice-Regent
had benoemd, is aan het
Oostfront gesneuveld) op be
scheiden voet. In de zomer
verhuurde hij zijn villa aan
buitenlandse toeristen. Vori
ge maand zijn in Londen
zijn memoires gepubliceerd,
die wel heel duidelijk het
karakter van een apologie
dragen. In november heeft
hij president Eisenhower en
de premiers Eden en Mollet
nog telegrafisch verzocht
tussen beide te komen om
aan het bloedvergieten in
Hongarije een einde te ma
ken. De communisten bewe
ren, dat „Horthyistische con
tra-revolutionairen" een be
langrijke rol hebben gespeeld
in de Hongaarse oktober-op-
stand, maar zij hebben daar
voor geen enkel bewijs kun
nen aanvoeren.
