—■xf&sz— nlLUIvL IIHraiLLRIOUIL bUUIIfUll "wr=
Staatssecretaris Moorman uit
de Verenigde Staten terug
Nederlands vloot
belangrijke steun
voor bondgenoten
In de toekomst gebruikmaking
van geleide projectielen
Mr, G. Helders
minister van
zaken
overzee
Hongaarse leger
voor „opleiding
naar Rusland?
Kadar sou spoedig voor het
parlement willen verschijnen
Maidentrip van de „Zaanland
naar Zuid-Amerika
Koelhuisboter
voorlopig nog
niet duurde^-
Ongewenste
vreemdelingen
Geleidelijke
veranderingen
in de vloot
Weer arrestaties
in Nieuwland
Het weer
Katholieke zender
voor Oost-Europa?
K.L.M. HOUDT
UITVERKOOP
VERTRAGING
VOOR DE
STATENDAM
DONDERDAG 14 FEBRUARI 1957
80ste JAARGANG No. 26831
(Van onze Haagse redacteur)
Teruggekomen van een bezoek aan de V. S., waar Rij bespre
kingen beeft gevoerd met de marine-autoriteiten, beeft de staats
secretaris van marine ,vice-admiraal H. W. C. Moorman, woensdag
in Den Haag medegedeeld, dat de V. S. ons land als een volwaar
dige bondgenoot beschouwen en dat, wanneer Nederland voortgaat
fcijn taken in bet verband van de NATO op dezelfde wijze te ver
vullen als tot dusverre, de" Amerikanen naar zijn overtuiging steeds
bereid zullen zijn ons op bet juiste ogenblik te steunen op die
punten, waar een kleine natie zelf niet over voldoende mogelijk
heden beschikt.
Radar
Na vermoedelijke moord
op weduwe
DAMESVESTEN
Buien en iets kouder
Verandering in
bewapening
Onderhandelingen over
station op Bornholm
Gevonden voorwerpen
Volgens naar Oostenrijk ge
vluchte Hongaarse soldaten, die
in uniform en bewapend over de
grens kwamen, zijn alle Hon
gaarse legereenheden tijdelijk
naar de Sovjet-Unie overgebracht
om „een speciale opleiding in
het kader van het pact van War
schau te ontvangen. De geregelde
Hongaarse regimenten aan de
Oostenrijks-Hongaarse grens wa
ren geleidelijk aan vervangen
door speciale communistische een
heden en militie. Volgens twee
Hongaarse vluchtelingen die door
een sub-commissie van de Ameri
kaanse Senaat zijn gehoord, be
reidt een anti-communistische
ondergrondse beweging in Hon
garije een nieuwe opstand voor.
Eerste reis naar
Argentinië
Zivaar weer op zee
Sunarjo naar Amerika,
Australië en ons land
Moeder van zeven
kinderen door auto
gegrepen en gedood
Hh^H
*-t!
- - - i x:
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM 'ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mïlimeter-
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 I I Pi ill H H M M H B» 13 £^9 9 gif61 9 PyIi A B|lpl hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogta.
Abonnementen 20800 Postgiro 143480 HlH I I 9 9 9 9 99 H EBA B I 9 9 I Bfl 9 9 9 9 I 9 9 9 I 9 £9 n» m De administratie behoudt zich het recht voor
Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel 4790 BB» 9 9 |H| Bfa» H»B 99 99 Bhiy 9 Hg 9B99 9 MM Sgg 9 I I B 99 advertentiën eventueel zonder opgave vair
Bijkantoor en Red. Umuiden: Leeuweriklaan 30 999 9 9 9 99® gfgl 99 99 jg V 9 Kj Bseg ^9 H 9 9 S B H I I 9 99 l^n» B redenen te weigeren.
Hoofdredactie: Drs H v RUN en W Severin. Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds tel. 21544.
Zo mag medewerking van Ameri
kaanse zijde verwacht worden wat
het verschaffen van geleide projectie
len betreft. Hierbij gelden twee toets
stenen. Ten eerste of het land, dat
interesse heeft /oor dit wapen, het
ook bedienen kan Nederlands per
soneel zal in de V.S. de nodige erva
ring moeten opdoen en ten tweede
of men er op kan vertrouwen, dat de
geheimhouding niet geschonden wordt.
De staatssecretaris toonde vertrou
wen, dat zich bij beide toetsstenen
geen moeilijkheden zullen voordoen.
Deze kwestie za> overigens worden
uitgepraat wanneer minister Staf in
april naar Amerika gaat voor het
grote defensiegesprek. Ontkend werd,
dat er sprake zou zijn van een ruil
van radar tegen geleide projectielen.
De lange-afstands radar van de Ne
derlandse marine mag er zijn; wij staan
op dit gebied vooraan en de Nederland
se bijdrage op dit punt legt veel ge
wicht in de schaal maar de in sommi
ge berichten vermelde ruiling van ra
dar tegen geleide projectielen is niet
aan de >rde. De staatssecretaris deelde
mede, dat de Amerikanen vertrouwen
in 1965 in staat te zullen zijn van ieder
schip ieder vliegtuig tot op een afstand
Van vier kilometer met geleide projec
tielen te kunnen schieten.
De Amerikanen hebben veel waarde
ring getoond voor de wijze waarop Ne
derland zijn maritieme verplichtingen
in NATO-verband is nagekomen. Ameri
ka is bezig het zwaartepunt van zijn
strategie en taktiek te leggen bij de
Krote drijvende vliegvelden en de be
scherming daarvan. Een dergelijk vlieg-
dekschip kost zonder vliegtuigen 290
•hiljoen dollar. Bij de mariniers gaat
[hen van het gebruiken van landings-
koten over op carriers, die 25 helikop
ters meenemen. Dit alles komt neer op
lWare lasten. Voor vele taken moet men
®en beroep doen op de bondgenoten. Wij
kunnen dit niet alleen aan, zo zei ad
miraal Burke.
De Nederlandse vloot is voor 80 pro
cent aan de NATO toegewezen. Neder
land kan belangrijk werk doen bij de
bescherming van de grote convooien,
die over de Oceaan moeten komen. Men
gaat er namelijk nog steeds van uit, dat
dok in de moderne oorlog er na de
dorste krachttoer om de ruggegraat
van de tegenstander te breken een uit-
De Rijkspolitie te Middelburg heeft
weer enkele arrestaties verricht in ver
band met de vermoedelijke moord op
de weduwe S. K.-R. te Nieuw- en St-
Joostland. De echtgenote van een taxi
chauffeur uit Nieuwland, die zelf al
geruime tijd geleden werd aangehou
den, is thans eveneens gearresteerd. De
drie jonge kinderen van het echtpaar
JÜn na de arrestatie van de moeder bij
Tamilie in huis genomen. Tevens is in
•Jftddelburg een horlogemaker in arrest
Besteld
Advertentie
Verwachting tot vrijdagavond
(Opgemaakt te 11.15 uur)
Nu en dan buien afgewisseld door op-
Klaringen. Krachtige tot matige wind
jussen noordwest en zuidwest. Iets
■agere temperaturen.
Zon 7.58—17.55 Maan 19.37—7.47
puttingsstrijd zal volgen. Het westen
heeft dan behoefte aan een grote stroom
manschappen en materieel.
In mensen uitgedrukt betekent de Ne
derlandse bijdrage aan de NATO de in
zet van 40.000 goede zeelieden. Wij doen
op dit punt verhoudingsgewijs meer dan
enig ander land. Dit spreekt de Ame
rikanen sterk aan.'Vice-admiraal Moor
man kon nog niet zeggen wanneer Ne
derland zal worden ingelicht over de
Sonar, de onderwater-detectie. De V.S.
besteden grote aandacht aan de ontdek
king van onderzeeboten en zij zijn met
de Sonar zeker ver gevorderd. In de
toekomst zal voor het opsporen van
onderzeeboten ook steeds meer gebruik
worden gemaakt van helikopters.
De staatssecretaris heeft de overtui
ging gekregen, dat ons land op de goe
de weg is met radar, vuurleidingen,
snelvurende kanonnen en mijnenvegers.
Wat het aanwenden van atoomkracht-
voortstuwing betreft, zal met voorzich
tig moeten zijn, men krijgt met een
duur en zwaar middel te maken. De
toekomst zal moeten uitwijzen hoever
men op dit gebied kan gaan.
Het zal in de komende jaren bij
onze /loot gaan om geleidelijke ver
anderingen. Er zal een ogenblik ko
men, dat de bewapening van krui
sers en andere schepen wordt inge
richt voor het afschieten van raket
ten, maar het traditionele projectiel
kanon zal niet helemaal verdwijnen.
Er is nu nog geen aanleiding de ar
tillerie op de nieuwe schepen te wij
zigen. De eerste schepen, die in aan
merking komen /oor vervanging, zijn
zes fregatten en wel in de jaren 1960-
1961. Het vliegdekschip Karei Door
man zal na de verbouwing nog acht
jaar kunnen meegaan.
Het onderhoud van 145 schepen zal
een financiële vraag worden. De heer
Moorman meent echter, dat we met het
in de begroting opgenomen bedrag zul
len kunnen uitkomen.
De besprekingen, die de staatssecre
taris in de V.S. heeft gevoerd, kunnen
een uitgangspunt zijn voor de toekom
stige structuur van de Nederlandse
vloot.
De bezittingen van de bemanning van de Nederlandse kustvaarder Breezanddie maandag vijf kilometer van Bayonne
in Frankrijk (bij Boucau-Tarnos) is gestrand, worden met behulp van lange lijnen aan land gebracht. De bemanning
van het schip is aan land, doch de kapitein is aan boord gebleven. Op het ogenblik ligt het schip bij eb geheel droog,
zodat het op het strand gerepareerd kan worden.
Naar Agenzia Fides op gezag van de
H. Congregatie tot Voortplanting des
Geloofs meedeelt, bestaan er plannen
om op Bornholm, een klein eiland in
de Oostzee, een krachtig radiostation
te bouwen, dat katholiek nieuws uit
zendt voor de landen achter het IJze
ren Gordijn. Het eilandje Bornholm
heeft een tijd lang onder Russisch ge
zag gestaan, maar is thans Deens. Over
de bouw van het zendstation zijn onder
handelingen gaande tussen de Deense
regering en een Amerikaanse radio
maatschappij, aldus Agenzia Fides.
(U.P.)
De buit van de controleurs der
K.L.M.-machines aan gevonden voor
werpen is ook het afgelopen jaar groot
en in sommige gevallen zeer merk
waardig geweest. Wie laat er nu een
oude fiets, een blusapparaat en een pijl
en boog in een vliegtuig achter?
Hoeden (200 stuks), handschoenen
(140 paar), vulpennen (dozen vol),
jassen (100 stuks in alle modellen en
kleuren, zowel van dames als van
heren), parapluies (60 exemplaren),
koffers (15 stuks), tennisrackets en
speelgoed en niet te vergeten kostbare
sieraden lagen woensdag schots en
scheef op het toneel van een Uithoornse
cafézaal.
De verhoop, waarvoor zeer grote be
langstelling bestond uit alle delen van
het land, heeft verscheidene uren ge
duurd. Evenals vorige jaren bedroeg
de omzet ongeveer 4.000 gulden.
-T^is'aanwinst van de
Voortzetting van de Konink
lijke Hollandse Lloyd" het m.s. „Zaan-
land" aan zijn maidentrip iTtiar Zuid-
Amerika begonnen. Doel is Argentinië,
vanwaar men hoopt te vertrekken met
een lading olie.
De dag van de afvaart is een volko
men Zaanse aangelegenheid geworden.
Burgemeester Thomassen, havenmeester
C. J. Stelleman en het hoofd van de
afdeling voorlichting, de heer Jan
Voorthuizen, allen uit Zaandam, kwa
men een relatiegeschenk aanbieden voor
het schip, namelijk een fraaie luchtfoto
van 70 x 100 cm, voorstellende het ge
bied van Zaanland, beter bekend als
Zaanstreek.
De directie van de Lloyd, de heren
H. F. M, Mulder, G. Doeksen en mr. R
J. H. Fortuyn, betoonden zich buiten
gewone gastheren en gaven de gasten
volop de gelegenheid het schip te be
zichtigen, waarbij de kapitein, de heer
F. G. Spanning, zich een voortreffelijke
gids toonde.
De „Zaanland" is een zusterschip van
de „Montferland" en heeft een lengte
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
urn iiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiMiiiimiiiiimiiiiiiiii Minium mi
van bijna 157 meter met een draagver
mogen van 10.450 tonnen en een bruto
tonnemaat van 6876.09 reg. ton. Het is
een schip van het open shelterdecktype
met 3 ruimen voor, 2 ruimen achter de
midscheeps en 2 tussendekken in de
eerste 3 en 1 tussendek in de ruimen
4 en 5.
Het buitengewoon fraaie schip heeft
een zeer comfortabele passagiersaccom
modatie, namelijk 5 tweepersoons en 2
éénpersoonshutten, terwijl het gehele
schip een prettig aandoende „welstand"
ademt, óók tot uitdrukking komend in
de verblijven der bemanning. De be
manning bestaat uit 50 koppen, bij wie
16 officieren.
Tijdens de vaart op 9 februari van
Hamburg naar Amsterdam haalde het
schip een snelheid van ruim 17 knopen.
Behoudens de radar met plotter is het
schip bovendien uitgerust met een auto
matische piloot.
Tijdens de geanimeerde lunch, waar
op tal van toasts werden uitgebracht,
offreerde mevrouw T. E. R. M. J. Doek-
sen-Schaafsma, als „peettante" van het
schip haar petekind, middels kapitein
Spanning, een fraai olieverfschilderij
van de Zaanse schilder Frans Mars.
Burgemeester Thomassen bood daarop
het Zaanse relatiegeschenk aan (mede
namens de overige negen Zaangemeen-
ten) en wilde Jfiermede tevens tot uit
drukking gebracht zien de goede „span
ningen", die er bestaan tussen de hoofd
stad en de Zaan.
De heren Mulder en mr. Fonteijn
dankten in geestige speeches voor de
aangeboden attenties en goede wensen.
In gewoonlijk welingelichte kringen te
Boedapest wordt gezegd, dat het Hon
gaarse parlement naar verwachting
binnen enkele weken bijeen zal komen.
Dit zou de eerste maal zijn, dat de re
gering van Kadar voor het parlement
komt.
Er verschenen gisteren meer rode
vlaggen en communistische symbolen
in Boedapest ter gelegenheid van de
twaalfde verjaardag van de Russische
verovering van de stad op de Duitsers.
De Hongaarse premier, Janos Kadar,
heeft zaterdag j.l. volgens gewoonlijk
betrouwbare kringen gezegd, dat er geen
behoefte is aan een sociaal-democrati
sche partij in Hongarije, maar dat er
niettemin een dergelijke party illegaal
bestaat, welke „de regering zal liqui
deren."
In een toespraak te Ujpest, een
industriële voorstad van Boedapest,
zei hij, dat er later onderhandelingen
zullen beginnen met de partij der
Kleine Boeren en de Petöfi-partij. De
laatste heette tevoren Boerenpartij
maar telt thans voornameiyk schry-
vers en andere intellectuelen onder
haar leden. De onderhandelingen met
deze niet-communistische partijen be
ogen de verbreding van de huidige
communistische regering.
Kadar deelde volgens genoemde krin
gen voorts mee, dat er in de nabije toe
komst vier nieuwe dagbladen zullen ver-
schynen, waaronder een van de party
der Kleine Boeren en een van de Pe
töfi-partij.
Radio-Boedapest deelde mede, dat een
militaire rechtbank in Miskolc gisteren
twee leiders van een „contra-revolutio
naire groep" ter dood heeft veroor
deeld.
Het zijn de 19-jarige Laszlo Lukovics
en de 22-jarige Miklós Olah. (Reuter)
(Van onze Haagse redactie)
Het bestuur van het produktschap
voor zuivel heeft besloten de prijs van
de koelhuisboter op de binnenlandse
markt ongewijzigd te laten, althans
voorlopig. Het doel dat het produkt
schap beoogde met de maatregelen om
te komen tot versnelde afzet van de
grote voorraden koelhuisboter, die in
Nederland aanwezig waren, is bereikt.
Van de veertienduizendvijfhonderd ton
waarom het ging zijn nu elfeneenhalf-
duizend ton afgezet, waarvan zesdui
zend ton voor de binnenlandse con
sumptie en vijfenvijftighonderd ton voor
de export bestemd was. Er moet dus
nog drieduizend ton worden afgezet.
Over het openen van een nieuwe in
schrijving pleegt het produktschap over
leg.
De Statendam heeft op haar eerste
reis naar New York te kampen met
zwaa^ weer. Op de Atlantische Oceaan
waaien winden van meer dan 75 mijl
per uur. Het schip, dat oorspronkelijk
vrödng in New York werd verwacht, zal
vermoedeiyk zondag of maandag aanko
men. (U.P.)
Naar het A.N.P. van bevoegde zijde
verneemt is binnenkort de benoeming
te verwachten van mr. G. Ph. Helders
tot minister. Hü zal worden belast met
het beheer van het departement van
zaken overzee, zoals het departement
van overzeese rijksdelen in de toekomst
zal worden genoemd.
Sedert het optreden van het huidige
kabinet op 12 oktober 1956 heeft ir C.
Staf, de minister voor defensie, ad
interim de portefeuille van overzeese
rijksdelen beheerd. Nadat minister Staf
de wens te kennen had gegeven van
deze taak ontheven te worden, is over
leg gepleegd met de regeringen van Su
riname en de Nederlandse Antillen,
o.a. over de vraag, hoe voortaan de
koninkrijksaangelegenheden, die Suri
name en de Nederlandse Antillen raken,
zcuden dienen te worden behandeld.
De regering is van mening, dat het
zeker in de eerste jaren /an ontwikke
ling van de koninkriiksstructuur aan
beveling verdient, dat een minister be
last blijft met de bevorderirg van een
juiste interpretatie en toepassing van
het statuut voor het koninkrijk der Ne
derlanden. Het (jloor hem beheerde de
partement zal medewerking kunnen
verlenen bij de behandeling van die
koninkrijksaangelegenheden die Surina
me en de Nederlandse Antillen raken en
waarover de raad var ministers van het
koninkriik moet beslissen.
De nieuwe minister van zaken over
zee zal t ook een coördinerende taak ver
vullen 'met betrekking tot dé beleids
bepaling en uitvoering van de Neder
landse hulp- en bijstandverlening aan
Suriname en de Nederlandse Antillen.
Voor zover niet in verband met in
ternationale aspecten het beleid ten
aanzien van Nederlands Nieuw-Guinea
in eerste instantie by de minister van
buitenlandse zaken berust, zal minister
Helders tevens de verantwoordelijk
heid dragen voor het bestuur van de
ontwikkeling van dat gebiedsdeel.
Nagegaan zal worden in hoeverre het
oorspronkelijke departement van over
zeese rijksdelen dient te worden ge
reorganiseerd.
Mr. Gerard Philippus Helders (Chris
telijk Historische Unie) is geboren te
Rotterdam 19 maart 1905. Hij was inspec
teur van financiën in het voormalige
Nederlands-Indië; hij was voorts ge
meenteraadslid van Batavia en Bandung
en vertoefde in Japanse krijgsgevangen
schap. Na de oorlog was hij twee jaar
werkzaam op het ministerie van finan
ciën in Den Haag, daarna werd hij direc
teur van de nationale trustmaatschappij
in Amserdam, welke functie hij thans
nog bekleedt. Hij is woonachtig in Hil
versum
Sunarjo, die is opgetreden als offi
cier van justitie in het proces tegen
de Nederlanders Jungschlager en
Schmidt, is gisteren uit Indonesië ver
trokken voor een reis naar de Verenig
de Staten, Nederland en Australië. Hij
zal de Indonesische ambassades in die
landen bijstaan bij het beantwoorden
van de Nederlandse klachten, dat de
processen niet eerlijk waren. (Rtr)
Dit is de nieuwe uniformjas voor de
leden van de Duitse „Bundeswehr", die
niet zo heel veel afwijkt van de oude
uniform van de Wehrmacht. De laarzen
zijn ook weer terug, zij het in „mil
dere" vorm: de zolen met het zware
beslag en de knallende hakken zijn nu
vervangen door rubber.
Het optreden van mevrouw Bou-
man en haar echtgenoot in Amerika,
waar deze een reeks voordrachten
houden om de Amerikanen duidelijk
te maken, hoe in de processen-Jung
schlager en Schmidt de elementaire
eisen van een behoorlijke rechts
bedeling werden genegeerd, is een
doorn in het oog van de Indonesische
autoriteiten. Wij kunnen dat begrij
pen, want de door rechtsgeleerden
van internationale faam gerugge-
steunde stellingen van het echtpaar
Bouman doet de fictie van de repu
bliek Indonesië als zou zij reeds een
geordende rechtsstaat zijn, uiteraard
geen goed. Naar Antara bericht,
schijnen wij hier in Nederland bin
nen afzienbare tijd bezoek te zullen
krijgen van een tweetal Indonesiërs,
die „de werkelijke feiten" en de ach
tergrond van deze processen eens
volledig zullen komen onthullen om
de eensgezinde Nederlandse publieke
opinie via de Indonesische vertegen
woordiging een flinke dosis tegengif
.toe te dienen. Beide heren zijn geen
rechtsgeleerden. De een is de open
bare aanklager Soenarjo, die in het
proces Jungschlager alle getuigen a
décharge voor leugenaars uitmaakte
en alle criminele getuigen a charge
betrouwbaar achtte. Zijn optreden in
de zaak-Schmidt werd verijdeld door
een plotselinge functie-verandering,
omdat hij tegen een enorme som een
verdachte Chinese handelsman uit
arrest zou hebben ontslagen. De twee
de is Soelaiman, die in beide pro
cessen het vooronderzoek heeft geleid-
waarbij het volgens verschillende ge
tuigenissen politioneel nogal hard
handig is toegegaan. Het is dus wei
nig deugdelijk geschut, dat Indonesië
in het veld meent te moeten bren
gen tegenover het echtpaar Bouman.
Vóór de heren naar ons land komen,
gaan ze eerst naar de Verenigde Sta
ten en Australië, om hun succes te
beproeven. Wij vragen ons af, of wij
dit tweetal niet als ongewenste poli
tieke actie voerende vreemdelingen
de toegang tot ons land moeten wei
geren. Wanneer Indonesië oprecht
wenst, dat de werkelijke feiten en
de achtergrond van de processen-
Jungschlager en Schmidt op overtui
gende wijze „uit de doeken" worden
gedaan, moet het geen afgezanten
sturen, die in deze processen een be
denkelijke en compromitterende rol
hebben gespeeld. Bovendien zijn wij
aan de nagedachtenis van wijlen Léon
Jungschlager en de gevoelens van zijn
familie wel een en ander verplicht.
Woensdag is mevrouw van Bommel-
Heesmans in de nabpheid van haar wo
ning te Liessel (gem. Deurne) door
een passerende auto gegrepen en zo
ernstig gewond, dat zp kort daarop is
overleden. Het slachtoffer is moeder
van zeven jonge kinderen.
De Verenigde Staten zullen in juni van
dit jaar met een twintigtal naties, o. a.
Nederland, overleg plegen over een mo
gelijke verruiming van de export naar die
landen.
In de Vir-rivier in Moravië is een grote stuwdam gebouwd, die in mei
van dit jaar in gebruik genomen zal worden. De damwand is een halve kilo
meter lang. Het project is een van de grootste waterwerken vanTsjechoslowakije.
