Triomftocht van vorstelijk paar Engels langs de Champs Elysées ZWOLLE's aanspraken op een universiteit Telefoniste in brand geraakt ERIC DE NOORMAN w LX E Kruiswoord raads^ i Opdracht aan Nederland auteur voor toneelstuk ■Friese kruidkoeken- op de Dam W Sprookjeskoningin in Parijs In het Oosten is een vacuum Vertegenwoordigers in buitenland op Voorjaarsbeurs ontvangen Meer Amerikaanse belangstelling voor Nederlandse produkt Service is dienen TIEN JAAR NEP. THEATERCENTRUfrj Portret van Jo Sternheim in de Amsterdamse Stadsschouwburg m *Sj| - - &J3 "'A ken- 0*4f Meer klanten voor „accijnsvrije" winkel Pastoor G. Wiegerink t Te clicht bij een straal- kachel gekomen Prof. dr. J. H. Tuntler overleden Drie doodvonniss geveld in Boedape i °h DINSDAG 9 APRIL 1957 >agi^ Motie van leraren te Amsterdam Pro Ecclesia voor J. B. Frings Onderwijzerssalarissen Bijzondere commissie bepaalt standpunt Schiphol KINDER- BEDEVAART Gebed op de scholen H. NIKKELS begroet een zeer gewaardeerde „klant": dr. V. van Vriesland T reinongevallen Twee kinderen ernstig gewond ONTWERPSTER IN DE DOP VAN DERTIEN JAAR NIEUWE PAROCHIE TE RIJSWIJK Radar op de Rijn? 1° ii, y y y y y (Vervolg van -pagina 1) Wij hebben in menig jaar van ver blijf te Parjjs op de Champs Elysées niet zulk een menigte op de been gezien als toen bijvoorbeeld gistermiddag het Britse paar vanuit het Elysée zijn eer ste gang maakte, zoals verplichte tra ditie is, naar het Graf van de onbekende soldaat. Ook ras-Parijzenaars herinne ren zich iets dergelijks niet, zelfs niet van 14 juli-parades. Deze stoet was niettemin zoals altijd eenvoudig: sléchts een vijftal auto's om geven met motorescorte. In twee open wagens achtereenvolgens^ de Koningin, die de minister van Nationale Defensie Bcurgès-Maunoury aan haar zijde had en de Prins in gezelschap van Frankrijks enige maarschalk, Juin. Op het Graf van de onbekende soldaat legden de Ko ningin en Prins, nadat het „God save the Queen" en de „Marseillaise" ge klonken hadden, samen een twee meter hoge krans van anjelieren en irissen met aan het driekleurige lint een kaart je waarop in goud: Elizabeth Regina. Daarna volgde als altijd het voor ieder een aangrijpende moment van de „son- nerie aux morts". Na in het gulden boek getekend te hebben en zich te hebben onderhouden met enkele van de Franse en Britse oudstrijders uit de beide wereldoorlo gen, die met een zee van vaandels de wacht bij de Are de Triomphe hadden betrokken, keerde de stoet langs dezelf de route de Champs Elysées, hoog be- vlagd met afwisselend de Union Jack en de tricolore, de vlaggemasten om-, gord met corbeilles van cinerarias terug naar het Elysée, waar het konink lijk paar de corvee wachtte van het voorstellen van de leden van het Corps Diplomatique. Het program van deze eerste Parijse dag is nogal zwaar beladen geweest voor het paar, tussen de twaalf uur 's middags, moment waarop de zilver kleurige viermotorige Viscount hen vei lig neerzette op Orly en twaalf uur 's nachts toen zij zich terugtrokken in hun appartementen in het Elysée. In de geopeipte eahinedeur van het vliegtuig leek Koningin Elizabeth een zeer gemoderniseerde versie van de sprookjeskoningin: slank, gekleed in een elegante strokleurige tailleur, op het hoofd een licht beige baret van Saint Cyr model - Parijse mode. Presi dent Coty in jacquet, optornend tegen de felle en koude voorjaarswind, kwam haar tegemoet en voerde haar over de speciaal aangelegde luchtbrug van de cabine naar de tot salon ingerichte wachtkamer van het stationsgebouw. In de salon, ingericht voor een waar de van anderhalf miljoen gulden uit het nationale meubilair - tapijten, gobelins, schilderstukken van moderne meesters zoals Degas, Vlaminck en Dufy enz., hadden de verdere officiële begroetin gen plaats. Van het corps Diplomati que was er o.m. de deken van het corps, de Pauselijke Nuntius. De weg van Orly naar het Elysée is "V) - lang. Hij voert aanvankelijk door nogal naargeestige industriële buitenwijken, maar tenslotte door een van de meest majestueuze delen van Parijs: Invali des, Pont Alexandre, Grand en Petit Palais, via Rond-Point des Champs Elysées naar de Avenue Gabriel. Aangekomen bij de Porte d'Orléans maakte de stoet enkele minuten halt: de kap van de koninklijke en presiden tiële 15 pk Citroen werd daar omlaag gelaten en de president sprak tot de Koningin de woorden: „Madame, voici Paris". Op de Place Mithouard, waar voor het binnenrijden van het centrum het motorescorte werd vervangen door een escorte van de Republikeinse Garde in galatenue te paard,-werd opnieuw ge pauzeerd, maar daarna vooral was het „Leve Elizabeth" en „Leve Philip" niet meer van de lucht. In het Elysée aan gekomen had het koninklijk paar vijf tien minuten tijd om kennis te maken met hun appartementen alvorens aan te zitten aan de privé lunch voor zesen dertig personen, het gevolg van het ko ninklijk paar en de naaste entourage van de president. Aan de ovale tafel zaten koningin en president tegenover elkaar. In de namiddag bevatte het program dan de traditionele kranslegging en ver volgens het voorstellen van het Corps Diplomatique. Na een korte rustpauze bood de pre sident zijn doorluchtige gasten, hun ge volg en de hoge politieke en militaire De afdeling Amsterdam van de ka tholieke Lerarenvereniging „St.-Bona- ventura" heeft dezer dagen vergaderd en een motie aanvaard, waarin zij haar grote verontwaardiging uitspreekt over de wijze waarop minister Cals tijdens de behandeling van zijn begroting in de Tweede Kamer over de financiële po sitie van de leraren heeft gesproken; zij meent dat zijn uitlatingen zeer kwet send zijn geweest voor de docenten bij het V.H.M.O. en van weinig waarde ring voor hun veeleisende werkzaam heden getuigen. Ook is de vergadering teleurgesteld dat de Tweede Kamer na de uitvoerige bespreking van de jong ste discriminatie ten aanzien van de docenten bij het V.H.M.O. ondanks de betrekkelijke eensgezindheid ten aan zien van dit onderwerp, toch niet is ge komen tot een duidelijke uitspraak. Zij vreest, dat de salariskwestie door een interdepartementaal onderzoek op de lange baan zal raken en dringt aan op grote spoed, opdat er een oplossing tot stand kome die alle docenten bij het V.H.M.O. zal bevredigen. Voor bijzondere verdiensten door het onvermoeid streven voor goede kerkmu ziek heeft Z. H. de Paus de heer J. B. Frings, thans te Laren, de onderschei ding „Pro Ecclesia et Pontifice" toege kend. De heer Frings heeft in Amster dam muziekonderricht gegeven en enkele kerkkoren geleid. De bijzondere commissie voor georga niseerd overleg voor het onderwijzend personeel bij het lager onderwijs heeft vrijdagavond de besprekingen over de onderwijzerssalarissen voortgezet. Zij heeft haar standpunt ten aanzien van de regeringsvoorstellen bepaald en dit in een. rapport ter kennis van de regering gebracht. autoriteiten om acht uur een galaban ket aan, met toespraken van president Coty en (in het Frans) van Koningin Elizabeth. Om tien uur woonden de bei de gasten het laatste deel bij van een galaballetvoorstelling in de Opéra. Buiten het operagebouw had de Parij se politie het te kwaad met wild opdrin gende menigten, die met alle geweld de koningin wilden zien. Bereden repu blikeinse Garde, die louter als erewacht voor het hoge bezoek was opgesteld, moest met haar paarden verder opdrin gen van de menigte beletten. Ook aan de buitenkant was de Opéra feestelijk versierd en verlicht. De mid denloggia aan de voorgevel, rijk ge drapeerd met Union Jacks en tricolo res. En vandaar was het dat het Britse vorstenpaar, terwijl president Coty zich bescheiden terzijde hield, aan het eind van de voorstelling de meest luide en delirische ovaties in ontvangst namen van Parjjzenaars, Fransen en Britten. De „accijnsvrije" winkel op Schip hol zal een grotere klantenkring mogen vormen dan aanvankelijk was bepaald. Vastgesteld was namelijk, dat in deze winkel accijnsvrije dranken, rookwaren en etenswaar alleen zouden mogen wor den verkocht aan passagiers op inter continentale vluchten, voor zover zij geen ingezetenen zijn van de Benelux- landen. Thans is echter bepaald dat ook aan passagiers, die wel ingezetenen zijn van de Beneluxlanden en op inter continentale reizen gaan, deze waren mogen worden verkocht. In het katholieke ziekenhuis te En schede is op 66-jarige leeftijd overleden pastoor G. W. M. Wiegerink van de St. PancratiuSparochie te Haaksbergen, die vooral bekend werd als ziekenaal- moezenier bij de bedevaarten der Ned. Vereniging voor Bedevaarten naar Lour- des. Hij was ere-kapelaan van de basiliek van O. L. Vrouw te Lourdes. Hij werd geboren te Groenlo en 6 augustus 1914 priester gewijd. Achter eenvolgens was hij kapelaan te Cotten, Amersfoort en Groningen; daarna werd hij pastoor in Zuidwolde en Doornen burg. In 1947 kwam hij naar Haaks bergen. (Van onze correspondent) Tijdens een vergadering van de afd. Zwolle van de K.V.P. heeft de voorzit ter, de heer A. P. van .de Wiel, een inleiding gehouden, waarin hij o.m. het probleem van de stichting van een uni versiteit in oostelijk Nederland aan de orde stelde. Aan de hand van een aan tal berekeningen constateerde de heer v. d. Wiel dat een universiteit in Zwolle bijzonder op haar plaats is. De enige maanden geleden op een K.V.P.-forum- avond in Zwolle opgeworpen vraag heeft inmiddels tot resultaat gehad dat B. en W. hebben verklaard deze kwestie door commissie te laten onderzoe ken. De heer van de Wiel ging bij zijn be schouwingen uit van de publicatie van Omdat zij met haar kleding te. dicht bij een straalkachel kwam is een twin tig-jarige telefoniste van de steenkolen handelsvereniging aan de De Ruyter- kade te Amsterdam in brand geraakt. Collega's, die te hulp snelden, wisten met regenjassen en colbertjasjes de vlammen vrij spoedig te doven. Met ernstige brandwonden in de tweede graad is het slachtoffer in het Wilhel- minagasthuis opgenomen. Op 69-jarige leeftijd is te Groningen overleden prof. dr. J. H. Tuntler, hoog leraar in de sociale en preventieve ge neeskunde aan de rijksuniversiteit te Groningen, oud-directeur van de G.G.D. te Amsterdam. De oegrafenis heeft vandaag (dins dag) in alle stilte plaats gevonden. In alle universitaire gebouwen in Gronin gen werd de rouw aangenomen. Prof. Tuntler werd geboren te Gro ningen. Hij bezocht er de R.H.B.S. en studeerde medicijnen aan de Gronin ger Universiteit. In 1913 werd hjj be vorderd tot arts, in 1914 promoveerde hij tot doctor in de geneeskunde aan de universiteit te Bern (Zwitserland). Hij was enige tijd assistent en pro sector aan het anatomisch laboratori um en gedurende een viertal jaren ge meente-arts te Groningen Van 1921 tot 1938 was hij geneeskundig inspecteur van de volksgezondheid. In 1938 werd hij benoemd tot directeur van de ge meentelijke geneeskundige dienst te Amsterdam, welke functie hij toV 1947 heeft vervuld. In dat jaar werd hij be noemd tot hoogleraar aan de rijksuni versiteit te Groningen. Vele publikaties zijn van zijn hand verschenen. Hij had verder o.a. in 1936 de redac tie van het handboek der preventieve geneeskunde. Prof. Tuntler was o.m. bestuurslid van Zonnestraal, voorzitter van Centraal Woningbeheer in Gronin gen, hoofdbestuurslid van de AVRO. Evenals in de voorafgaande jaren zal op de katholieke scholen voor Kleu ter- en Lager Onderwijs ook dit jaar een novene worden gehouden tot steun der jaarlijkse pelgrimstocht naar Lour des van zovele zieke kinderen. Deze 5e Kinderbedevaart vertrekt 25 april tege lijk met de 62ste Nationale Bedevaart naar Lourdes. De intentie van deze kin derbedevaart luidt^ „dat op voorspraak van O.L. Vrouw van Lourdes het lijden van de onschuld Gods rijkste zegen mo ge afsmeken over de door God beproef de gezinnen, het Lourdes-Kinderthuis- front en de gehele strijdende Kerk". Daar de kinderbedevaart samen valt met de Paasvakantie, heeft mgr. F. Op de Coul, voorzitter van de perma nente commissie Lourdes-Kinderthuis- front, voorgesteld de novene op de scholen te houden onmiddellijk vooraf gaande aan de Paasvakantie, dus b.v. van 8 tot en met 17 april, waarbij zon dag 14 april wordt overgeslagen. Daar naast vraagt mgr. Op de Coul de hoof den en het onderwijzend personeel ook nog te komen tot een kindermis tijdens de vakantie ter intentie van de jeugdi ge pelgrims. Schoolkinderen, die een groet willen sturen aan de met de zie- kentrein vertrekkende kinderen, kunnen hun brieven zenden aan; de weleer waarde heer F. Wesseling, Aalmoeze nier der 5e Kinderbedevaart naar Lour des, Koningin Marialaan 2, Den Haag. Ook brieven met gebedsintenties, die een der zieke kinderen zoals gebruike lijk in de Grot van Lourdes zal depo neren, kunnen aan bet adres van ka pelaan Wesseling worden gestuurd, met aan de buitenkant van de enveloppe de 'vermelding: Gebedsintentie. het C.B.S. betreffende de berekenin gen omtrent de toekomstige omvang van het Nederlands hoger onderwijs en het aantal studerenden van 1956 - 1970. Hieruit blijkt dat het aantal studenten in 1956 van 30.000 in 1970 verdubbeld zal zijn. Van de totale aanwas zal naar schatting de helft op de bestaande in stellingen kunnen worden opgevangen. Bij 'inzetting van de economische ho gescholen in Rotterdam en Tilburg tot universiteit zouden daar ongeveer 4000 studenten extra kunnen worden opge nomen. Voor de resterende zeven- a achtduizend studenten zouden een of twee geheel nieuwe universiteiten no dig zijn. Voor vestiging zou in de eerste plaats in aanmerking komen het oosten van et land, waar tussen Groningen en Nijmegen een vacuum op het gebied van het hoger onderwijs ligt. De vestigingsplaats dient centraal in dit vacuum te zijn gelegen en zal ver der moeten voldoen aan enkele voor waarden zoals het potentieel aantal stu denten, de verkeersgeografische lig ging, het sociaal-culturele milieu, de woon- t n recreatiemogelijkheid en de outillage. Zwolle is op deze terreinen met de andere Overijsselse steden ver- -ïel- n zeker niet de minste. Bij de volkstelling van 1947 bijvoorbeeld telde Zwolle 247 mannelijke academici tegen Deventer 149. Per duizend van het aantal 12 - 20-jarigen had Zwolle in 1953 100 V.H.M.O.-leerlingen tegen De venter 90. De Zwolse K.V.P.-voorzitter kwam tenslotte tot de conclusie dat vestiging van een universiteit in Oost-Nederland vóór 1970 gewenst is en dat die in Zwol le op haar plaats zou zijn. Stadsbestuur en burgerij zullen moeten voortgaan zich daarop voor e bereiden. 8. Wachten is dus het parool en zo goed mogelijk leggen de mannen zich hij de toestand neer. Van hun hooggelegen punt af kunnen zij het gehele kamp overzien en zwijgend slaan zij het gekrioel op de vlakte gade. De kans, dat men hen hier ontdekken zal, is gering. Dat de vijand het niet nodig acht zijn aanwezigheid te verbergen, duidt er op, 'dat hij zich zijn kracht voldoende bewust is om geen overval te hoeven vrezen, zodat ze het waarschijnlijk even min de moeite waard vinden krijgers in de omgeving te laten patrouilleren Naarmate de tijd verstrijkt, worden de mannen ongeduriger. Eric zelf begint ook het wachten moe te worden, als Nahenah een waarschuwende roep laat horen. Ogenblikkelijk veren de mannen op en met een zucht van verlich ting zien zij ie voorhoede der krijgers van de vijf verbonden stammen naderen. Eric knikt tevreden, als hij zijn blik over deze versterkingen laat gaan. Allen zijn met de oorlogskleuren beschilderd, hun bewapening is goed, hun strijdlust uitstekend. Met Nahenah, de stamhoofden en de aanv0 y van zijn eigen Keltische krijgers pleegt Eric kort overleg, waarna zij 0 L komen, dat Svein Langtand het bevel over Mohaka's krijgers v°ere:en l' „Zodra het donker genoeg is, gaan Nahenah en ik er op uit om te z yt we ontdekken kunnen, waar Mohaka gevangen gehouden wordt", zich tot de Sakser. „Leger de hele troep zo dicht mogelijk langs de rand. Onderneem niets, voor je van mij het sein daartoe krijgt. Val da iljj met onze eigen krijgers in de voorhoede. Begrepen?" „Begrepen y Svein. De spanning is voelbaar, wanneer de zon langzaam achter de n® tt\< verdwijnt. De talloze wachtvuren flakkeren als glimwormen in de die van de laagvlakte opstijgt. En in de dieper wordende schemering- de donkere gestalten van Eric en Nahenah geruisloos op het vijandelijk toe. (Van onze Utrechtse redacteur) Ter gelegenheid van de Voorjaarsbeurs te Utrecht is op initiatief van het minis terie van Economische Zaken een aan tal directeuren-secretarissen van in het buitenland vestigde Nederlandse Kamers van Koophandel voor een kort verblijf naar Nederland gekomen. Maandagmorgen werden zij door de voorzitter, mr. W. H. Fockema Andreae. op de Jaarbeurs officieel ontvangen. Na een rondgang over de beurs lunchten de gasten in Esplanade, tijdens welke bij eenkomst enige aspecten van de Neder landse handel met het buitenland wer den behandeld. De Wereldomroep maak te het gesprokene wereldkundig. De heer Ph. J. Gomperts, directeur secretaris van de Nederlandse Kamer van Koophandel in de Verenigde Staten, wees erop, dat het Nederlands produkt tegenwoordig in Amerika een betere kans maakt dan vroeger, nu kwaliteit en afwerking verbeterd zijn, afgestemd op de wereldmarkt. Ook in Zuid-Amerika heeft het Nederlands produkt goede mo gelijkheden. De heer M. van den Broek - uit Brazilië signaleerde echter tevens een toenemende concurrentie van Enge land, Frankrijk en Duitsland. In Vene zuela, aldus de heer A. J. van Dobben, zou de Nederlandse industrie meer be reiken door het oprichten van dochter maatschappijen of door nauwe samen werking met bestaande bedrijven. De Nederlandse emigranten in Canada bevorderen door hun vraag naar Neder landse produkten de export naar hun nieuwe vaderland, aldus de heer J. A. Krijgsman uit Montreal. De stijgende r zijn enige etablissemen ten in Amsterdam, die uit het stadsbeeld een voudig niet zijn weg te denken. Een daarvan is „Die Port van Cleve" aan de N.Z. Voorburg wal, dat kortweg „De Poort" wordt genoemd. Het heeft een duidelijk hoofdstedelijk karak ter; en wanneer men het gaat wagen zulks nader te omschrij ven, dan weet men nauwelijks waar men moet beginnen. Na tuurlijk, daar is de traditie sinds 1870 daar is de ligging van het café-restaurant pal tegenover de Nieuwe Kerk, maar nochtans is daarmee alles niet gezegd. Men moet het zoe ken in de sfeer, die de Engel sen wellicht „old-fashioned" zou den noemen, en die wij, Amster dammers, gewoon betitelen als ouderwets gezellig. Onze groot vaders dronken in „De Poort" hun kopje koffie of consumeer den er zelfs hun biefstuk, en wij leven in tenminste deze rots vaste zekerheid, dat onze kinds kinderen dat nog zullen doen. Vanzelfsprekend draagt ook het „gehalte" van de bezoekers van de vaste bezoekers uiter aard bij tot de roem van „De Poort"; de voortvarende direc teur van het etablissement, de heer D. W. Kappelle, zal het beslist niet ontkennen. De structuur van dit gezelschap is zeer gedifferentieerd; zakenlieden van allerlei aard en soort, journalisten, politici en zelfs artiesten passen er in. Er worden sinds jaar en dag gesprekken in „De Poort" gevoerd, waarvan de onderwerpen variëren van een handelstransactie tot een waardebepaling van het nieuwste stuk van Hugo Claus. Maar het zijn altijd discreet gevoerde gesprekken. Want „De Poort" verplicht en lokt tot een aangename, min of meer deftige rust. Wie meer dan eens in de Bodega of in het restaurant kwam, moet al spoedig getroffen zijn door de aanblik van een even onberispelijke als min zame heer, die daar voortdurend met spiedend oog door zalen en vertrekken wandelde, en die overigens toch tijd genoeg vond om hier of daar een hand te drukken, naar de welstcsnd van een gast te informeren, of zelfs om een welgekozen anecdote te vertellen. Die heer was dan H. Nikkels, de bedrijfs leider. Kenners van „De Poort" nu waren bijna altijd zijn kennissen. En het is bepaald met enig leedwezen onzerzijds, dat wij u pas op zijn bestaan attent kunnen maken, nu hij op het punt staat het bedrijf te verlaten. Met ingang immers van 24 april zal de heer Nikkels de functie vervullen van chef grondkeukens en bevoorrading, civiele dienst K.L.M., op Schiphol. De heer Nikkels kwam bij „De Poort" in dienst in 1943. Dat was dus precies in een tijd, dat het restaurantbedrijf nu niet bepaald floreerde. En de hongerwinter bood hem uiteraard niet al te veel gelegenheid, zijn gaven als gastheer te doen schitteren. Niettemin maakte hij zich toch wel verdien stelijk bij de voedselverstrekking aan duizenden hongerlijdende kinders. En hij bekijkt de veelzeggende foto's uit die dagen nog met zichtbaar wel behagen. Maar zijn kansen kwamen dan pas na de bevrijding. En hij greep ze met beide handen. Er is sinds 1945 in „De Poort" maar heel weinig gebeurd of de heer Nikkels wist ervan. Het oude, gerenommeerde etablis sement hervond onder zijn leiding al spoedig zijn oude glorie. Service ver lenen, dat was het motto, waaronder hij te werk ging. En hij besefte terdege, dat service verlenen in feite betekende: zich dienstbaar maken. „Het behoort tot de taak van de restaurateur"zo zei hij ons dezer dagen, „dat hij zich weet weg te cijferen ten dienste van de klant. Hij moet ook hun psyche kennen, hij moet rekening houden met hun aard en vooral ook met het feit, dat zij het restaurant meestal zien als een feestelijk verlengstuk van hun huis". En dit lijken ons dan altezamen deugdelijke opvattingen. De heer Nikkels bracht ze in de praktijk of het nu ging om een vergadering van d° schaakclub, een feestdiner van de PEN-club, een gezellige maaltijd van vrouwen van het Leger des Hei Is, een jolige studentenbijeenkomst of zo maar een particuliere bruiloft. En vooral hield hij van het persoonlijk contact. De vaste klanten kende hij niet alleen bij naam, maar hij wist ook, hoe ze het wilden hebben en zelfs waarom ze het zo wilden hebben. Hij beoefende zijn vak met een grondige toegewijdheid, maar altijd zo, dat hij bij de clientele de indruk wekte, dat het allemaal vanzelf ging. De heer Nikkels kende zijn pappenheimers, hij wist bescheiden raad met de lastige klant, die ieder restaurant kent, en hif stelde de onwennige gasten op hun gemak. Natuurlijk zal de heer Nikkels in zijn nieuwe functie die hem aan het hoofd stelt van 280 man personeel, onder wie 55 koks vooral „het persoon lijk contact" missen. Hij beseft dat nu reeds zeer wel. Maar hij beseft ook. dat hij in zijn komende werkkring zijn talenten op organisatorisch gebied helemaal kan waar maken En men behoeft er ook niet aan te twijfelen, dat hij zulks zal doen. „De K. L. M. is het visitekaartje van Nederland in de wereld", zegt hij. Welnu, voorzover het van de heer Nikkels afhangt, zal het zeker een visitekaartje van onberispelijke snit blijven. vraag geldt zowel voor levensmiddelen en gebruiksartikelen als voor technische produkten. Een van de gasten merkte op, dat Ne derlandse zakenlieden, in het buiten land op reis, te weinig gebruik maken van de aldaar gev stigde Nederlandse Kamers van Koophandel. Mr. B. J. Geveke, directeur van de economische voorlichtingsdienst van het ministerie, bevestigde dit en benadrukte de beteke nis van dit kostbare apparaat voor de handel met het buitenland. Zondagmiddag is op het stationsem placement in Simpelveld een drij-jarig meisje door een goederentrein aange reden. Met ernstige hoofdwonden is het kind naar het St.-Jozef ziekenhuis te Heerlen overgebracht. Voorts is zondagavond de trein uit Vlissingen even voor het station Nij megen plotseling tot stilstand gebracht, doordat er aan de noodrem was getrok ken. Er bleek een vijt-jarig jongetje van een balkon te zijn afgevallen. Met ernstige hoofdwonden is het kind naar het St.-Canisiusziekenhuis te Nijme gen overgebracht. Op de door het Internationaal Wol Secretariaat uitgeschreven prijsvraag voor het ontwerpen van een wollen mantel, een eenvoudige doch modieuze japon, een tailleur en een cocktailjapon, zijn ruim 1300 inzendingen binnengeko men. De jury heeft alleen in de categorie japonnen een eerste prijs van f 1000 toe gekend aan mej. Hermien van Dooren te Zevenaar. De jongste inzendster, Saskia Schreu- der te Laren (N.H.), dertien jaar oud, ontving een aanmoedigingsprijs van f 100. Mgr. M. A. Jansen, bisschop van Rot terdam, heeft te Rijswijk een nieuwe parochie opgericht., n.l. de parochie van St.-Benedictus. Tot pastoor aldaar is benoemd de zeereerw. heer W. A. Nicolaas. De commissie voor de Rijnvaart heeft besloten, dat ter verruiming van het verkeer 's nachts de mogelijkheid van toepassing van radar op de Rijn zal worden overwogen. (D.P.A.) Horizontaal; 1. mopperen 2. tuinhuisje - dierenverblijf 3. poederachtig - werptouw gemeente in Overijsel begrip uitstel van betaling woning reservatis reservandis pers. vnw. nachtvogel bedoelen schouderlast ex officio klaaglied soort gewas bolsjewiek nummer één plaats op de Veluwe chemisch te ken voor tin asbestcement 4. 7. 9. 10. 11. rO O oo Verticaal: 1. plekje op huid - vacht 2. vod - schreien 3. domoor 4. voorzetsel - serie van drie boeken moment 5. - boom - reep band 6. hertachtig dier 7. avondpartij - de oudere 8. likdoorn .9 niet - koor 10. vergifff® 11. waterdal - niet gr®, - garnituur ii* Het Nederlands Theatercentrum, dat op het ogenblik alleen al in Amsterdam 20.000 werknemers naar schouwburgen en concertzalen brengt, bestaat binnen kort tien jaar. Bij dat jubileum zal het een van de jongere Nederlandse schrij vers een opdracht geven tot het schrij ven van een toneelstuk. Ook zal het een portret van Jo Sternheim, geschilderd door Harry Kooien, aan het gemeente bestuur van Amsterdam aanbieden ter plaatsing in de Stadsschouwburg. De posthume hulde aan Jo sternheim geldt zowel de kunstenaar als de man, die er voor gewerkt heeft, dat ook „de gewone man" zijn deel zou krijgen aan de cultuur. Dat laatste is ook de doel stelling van het Theatercentrum: de mensen trekken, voor wie zelfstandig theaterbezoek ook al vanwege de toe gangsprijzen te moeilijk was. In de eerste jaren na de oorlog werd daar ook uit het bedrijfsleven naar ge vraagd. Uit het toneel zelf ontwierp men toen een abonnementensysteem van aanvankelijk zes voorstellingen, die in maandelijkse termijnen werden vol daan. Op 19 april 1947 begon de organi- e betitelen dominee J. W. Bruinsma maar met „koeken bakker" en de leden van Or- neko eveneens; koekenbakkers, alle maal! Als we de naam Orneko uit pluizen, komt er te staan: organisa tie van Nederlandse koekfabrikanten. De fabrikanten bakken hun broos baksel nu 25 jaar in organisatiever- band. Dominee Bruinsma staat van de week voor de ovens van bakker Zijlstra in het Friese plaatsje Gaastmeer geu rend van voorpret en dampend van in spanning Friese kruidkoeken te bak ken. De grote fabrikanten van de Orneko hebben het ook druk. Hun jubileum feest stellen zij nog maar een maand je uit. Dan houden zij o.a. hun leden vergadering waar ze allen, behalve één, de koekjes van de concurrent bij de thee zullen proeven. Voor de detaillist dominee Bruins ma is het zaterdag de grote dag. We hebben al eens over deze Friese dominee geschreven. Hij heeft de geestelijke zorg over de hervormden van het 350 inwoners tellende dorpje Gaastmeer, een eenzaam plaatsje aan de zuidkant van het Friese merenge bied. Onder zijn hoede staan ook die van Nijhuizum. Zondags stapt domi nee Bruinsma, vergezeld van een mu- ziekkorpsje, na de dienst ln Gaast meer in een motorbootje en ander half uur varen langs ruisende riet kragen verstrijken voordat hij de dienst van Nijhuizum, waar het mu- ziekkorpsje het orgel vervangt, begint. Maar dit is niet wat wij willen ver tellen. De kerk van de dominee in Gaastmeer wordt op het ogenblik te gen de grond gewerkt. Haar bouwval ligheid dwong daartoe en Rijksmonu mentenzorg zag geen prooi in de Gaastmeerse kerk. De dominee moet een nieuwe kerk hebben en zelf moet hjj daarvoor het geld vergaren: ten minste 40.000 gulden, alsjeblief. Do minee Bruinsma herinnerde zich zijn jeugd, de tijd dat hij bakkersknecht was. Friese kruidkoeken stonden toen dagelijks op het programma. Sedert een jaar ongeveer bakt de dominee weer Friese kruidkoeken. Zijn smalle, gespierde handen kneden het smeuïge gemberdeeg, de bakkersmuts bedekt discreet van zijn hoofd dat deel, dat sinds zijn knechtsjaren behoorlijk kaal is geworden. De dominee bakt zijn koeken samen met zijn buurman, bakker Zjjlstra. Als er 's nachts weer een stapel van honderden koeken uit de oven is gekomen, blijft de dominee om de bakker met het brood te hel pen. Deze week echter moeten tien duizenden koeken gereed komen, alle maal netjes in cellofaan. Zaterdag rijdt er een grote wagen vanuit het Friese land naar Amsterdam. Op de Dam zullen dan de gehele dag Friese kruidkoeken verkocht worden, tiendui zend stuks, die ruim vierduizend gul den zullen inbrengen in het potje waar uit de nieuwe kerk bekostigd moet worden. De jubilerende heren van Or neko hebben er misschien nauwelijks weet van, maar de dominee heeft met zijn zeif-gebakken koeken al een aar dig duitje in de wacht kunnen slepen. De komende zaterdag hoopt de domi nee de 22.000 gulden te halen voor zijn nieuwe kerk. Deze Amsterdamse koekenslag wordt het hoogtepunt van zijn dubbele leven als predikant en bak ker. Vijftig verkopers in Friese kle derdracht zullen de koeken heerlijk, zoals ze ons smaakten aan de hoofdstedelingen slijten. De Sneekse boerenkapel, de „Ungetiders", onder steunen de verkoop van deze speciali teit uit het hoge noorden. Het zal er bij de Amsterdammers wel ingaan als koek. satie te werken met 25 person® enigingen, met een kleine 1500 1®°y zijn er 650 bedrijven aangesloten totaal 20.000 abonnementen. veteL quête van de gemeente AWsvf, heeft uitgewezen, dat daardoor «f, een half procent van de Amst®' y arbeidersbevolking en vier en sjé procent van de werknemende v stand de schouwburg en de con® y bezoekt. Het centrum, dat in 1941 y halve serie had, heeft er nu 4Z 220 voorstellingen per seizoen, p den er nog meer kunnen zijn nog 100 bedrijven op de wachjjjjj maar de capaciteit van de Arns-r b.v. Daarnaast worden in de se zaïen is mei groier: men ;,\1 al veel beslag op de Stadsschol, b.v. Daarnaast worden in de wt/ tra nog voorstellingen gegeven JL de series om en ook is er een bi® pauze-theater. Alle grote stukKL R ling heeft men voor se zalen Is niet groter: men de series om en ook is er een v'L pauze-theater. Alle grote stukKL het repertoire van de laatste zijn ten naastenbij voor de ledagt i het Centrum gespeeld en daarn®% J, nog de beste representanten f J lichtere repertoire. Speciale ling heeft men voor de Ned®1 stukken. Het jubileum wordt 11 april vierd: 's middags wordt het M, van Jo Sternheim aan (f, 's avonds biedt dt Nederlands®,^', die een voorstelling van de AeL aan, na afloop waarvan zal v>°-c-\£ kend gemaakt welke Nea® fff auteur opdracht krijgt voor h®1 ven van een stuk. d De plannen voor het volgend ff j: mn inrnirlrlplc crrntrtHooIc. *ZaPJ eest 6SS> JtU' Menuhin, Robert Casadesus; v°"efe keuze uit het opera- en toneel* ,re van het seizoen zijn inmiddels grotndeels Ker® fti' - maal het Concertgebouworkest listen als Dame Myra Hess^U ln het grote proces tegen elf 'R, revolutionairen" te Boedapest 0, teren drie doodvonnissen Qe Milos Gyönkyösi, die tijdens de uit de gevangenis was beVU W. 26-jarige voormalige luitenant Gönczi hadden bekend, dat ziekenhuis, waar llona Toth t°e |tL man, van wie zij geloofden et van de geheime politie was, betrokkenen de 25-jarige de medicijnen llona Toth, de steken hadden gedood. De 27-jarige schrijver JozS.®Vl v de journalist Gyla ObersovsK^i)' ft de kelder van hetzelfde ziél&jfttjj clandestien blad hadden A gen resp. één en drie jaar êj M straf. De rechtbank, die m. a J door de vrouwelijke rechter jj® jf Toth, had de aanklacht teg®° jji» medeplichtigheid aan moord l Het was het eerste grote L,d naar aanleiding van de opsrt^gtQ openbaar is gevoerd. Het weken. De drié terdoodveroord®® po- eekten, toen zij het vond t toonden verder ëe bleekten, maar zij van emotie.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1957 | | pagina 2