brengt
mr/0mmz
mantel
RADIO-CONTACT via METEOREN
Uit korte driftige kreten wordt
een verstaanbare oplossing
gedistilleerd
«is
1 c automonte"
allround doorsmeeP
k<
een bont- en wolvet
'K?J\
PERSONEEL TER
OPLEID!^,
"KIJK EN VERGELIJK*
BONTMANTELS TE KOOP:
chauffeur-colporteur
iK Ka^KieKen!"
JONGSTE BEDIENDE
TIJDELIJKEWERKKRACHTEN
Roggeveen
DE ROMEINSE
HELM
ft.-K. TYPIS^
flinke vrL kracht
A i s
ENIGE NETTE M0
DINSDAG en WOENSDAG
Enkele van onze tientallen
39 ct.-koopjes uit
VRL. KANTOORBEDIENDE
JONGSTE KANTOORBEDIENDE vrl
N.V. IJSFABRIEK en KOELHUIS IJSVRIES
Mnl. enVr. ARBEIDSKRACHTEN
u Speciaal m
ATELIER
donzen dekens
De Onderwijsvereniging van
de afd. Boekhoud!**^
Schriflelijke solliciiaiies
V o,
K
RN
VOOR ZO SPOEDIG MOGELIJK
geV
1
Wij kunnen plaaisen a
die zelfsfandig kan we
WASSERIJ G. RHEE ZONEN,
vaariweg 57, Heemsfede.
HOOGOVENS
efJi'
Si
IOS.-
MAANDAG 15 APRIL 1957
AFD. SLAGERIJ
AFD. GROENTE EN FRUIT
fa, ook uw lievelingsmantel
is te vinden in onz& collecties. Want
daar ligt nü het accent op elegante,
lichte mantels voor lente- en zomerzon.
Zorg er voor met Pasen op uw Paasbest
te zijn! Kom de juiste keuze maken uit
modellen die u flatteren, voor prijzen
die u bevallen!
Spaar... met de modepasI
Word óók modepas-houdster en spaar!
Wij geven u graag inlichtingen
In onze modecorner
vieren wij vrolijk Pasen
met vele fleurige
plin-blouses. Zie er
b.v. dit doorgestikt
model in cerise,
aqua of koraal.
Luchtig
mouwloos. 9.75
Ik schrijf In op „IK Kan óók KleKen" en
verzoek wekelijkse toezending van de boek
jes. Ik heb f 7.50 overgemaakt
giro 128.000. AVRO, Amsterdam
postwissel AVRO, Keizersgracht 107. A'dam
Doorhalen wat niet van toepassing is.
NAAM:
STRAAT
PLAATS:
Invullen, uitknippen en in open enveloppe
met 4 ct. postzegel zenden aan: AVRO,
Afd. NH Postbus 1414, Amsterdam.
Van „grain de pou-
dre" is deze mantel.
In een o-zo elegant
model en vele oog-
betoverende zomer-
IJmuiden
vraagt voor spoedige indiensttreding:
voor KANTOOR;
in vaste dienst voor diverse fabrieks- en
verpakkingswerkzaamheden
(gehuwde) DAMES, per 1 mei a.s., voor de
verwerking van groenten. Hoog loon
premie.
Voor het fruitseizoen, dat begin juni a.s.
ingaat, kan men zich nu reeds aanmelden.
W(j vragen hiervoor zowel ongehuwde als
gehuwde dames, studenten, gepensioneerden,
scholieren, enz.
Spoedige aanmelding is gewenst, terwijl alle ge
wenste inlichtingen worden verstrekt aan ons kan
toor, Kanaalstraat 36, IJmuiden.
JOH. VAN WUNNIK
en ZN.
Schagchelstrnat 13
TeL 10286 Haarlem
Maken en
overtrekken
slaapzakken
Voorradig:
Eng. Donsvoering
Dons enz.
Frater Lucidius
DE EERSTE
COMMUNIE
VAN MUN KIND
Een voorbereidingsboekje
voor moeder. Een zeer
fraai uitgevoerd boekje
met een doorlopend ver
haal, gebedjes en ge
dichtjes, dat voor moeder
een grote steun zal zijn
bij de voorbereiding van
haar kind op zijn eerste
Communie.
Met vele illustraties
gebonden f 2.50
In de boekhandel
verkrijgbaar.
N.V. Drukkerij
De Spaarnestad, Haarlem
Eerst halen
in 10 maanden
betalen
Meubelen
Bedden
Dekens
Karpetten
Herenconfectie
Damesconfectie
Gordijnen
Lakens
Slopen
Enz. enz.
Ged. Oude Gracht 81
Haarlem - Tel. 11152
Leest het 34e deel tn de
bekende serie Avonturen
van Eric de Noorman
getiteld:
Prijs 75 cent per ex
Verkrijgbaar in de
boekhandel en bij
UITGEVERIJ DE TIJD
A'dam - Postgiro 22884
vraagt voor haar Secretarial.)
met administratieve ervarih^'
Salarisgrenzen: 199.25 tot 315.66 PCjt'
Sollicitaties binnen 5 dagen aan het adre®'
PARK 28, HAARLEM.
Wij vragen
ot-iiniieiijKe somciiaiies Sit
de Chef afd. Personeelszak
Wij zoeken op ons CARTONNAGE-ATË^L^
voor FIJN HANDWERK.
Alleen keurige meisjes, liefst die al wer
ren in soortgelijk bedrijf, gelieven te so]
LUXE CARTONNAGE INDUSTRIE
Gasthuisstraat 18 rd., Haarlem.
rik
en een ini y
in bezit van rijbewijs
A. J. ROTTEVEEL'S AUTOMOBIELBED*1^
Dr. Dirk Bakkerlaan 12-16 Bloemen^
IJ M U I D E N
De Koninklijke Nederlandsche Hoogovens en
Staallabrleke"
te IJmuiden vraagt voor spoedige Indiensttreding
ttreding f
voor het onderhoud van de over het gehele bedrijvencomplex op0
meet- en regellnstrumenten.
In aanmerking komen zij die volledig Lager Onderwijs hebben
en technische aanleg hebben. Een gehele of gedeeltelijke anribacH 5
opleiding in bijv. het bankwerkers- of elektriciensvak strekt tot a^n
üf»«eh
Da opleiding duurt ca. 6 maanden en geschiedt op onze bedr>J -
Leeftijd bij voorkeur tussen ca. 21 en 35 jaar.
Voor sollicitatie of inlichtingen kan men zich schriftelijk of persoonlijk wenden totH°c^
IJmuiden, Sociale Afdeling, Hoofdkantoor, kamer 105.
KS
fyp. ei
V; ®e„
Modieuze mantel in
prettig kamgaren-
travers. De coupe zo
slank, het kraagloos
model zo origineel!
GROVE RIJST, droogkokend 500 gr. 39 cent
GROENE ERWTEN per kilo 39 cent
TARWE GRIESMEELper kilo 39 cent
VERMICELLI 2 x 250 gram 39 cent
MACARONI 2 x 250 gram 39 cent
GEHAKT h. o. hp. p. 119 cent
DOORR. VARKENSLAPPEN., p. p. 130 cent
MAGERE KINNEBAKLAPPEN p. p. 85 cent
MAGERE RUNDERLAPPEN... p. p. 225 cent
KALFSLAPPEN van de fric. p. p. 195 cent
RAUWE LEVER per 100 gram 30 cent
Bestel bjj ons vroegtijlig UW PAASROLLADE
PRACHT SPINAZIE kilo 25 cent
PREI 4 pond 50 cent
SLA 4 krop voor 25 cent
SINAASAPPELEN 12 voor 100 cent
SUNKIST 8 voor 100 cent
CITROENEN 10 voor 80 cent
SPERZIEBONEN 3 pond 120 cent
SNIJBONEN 3 pond 100 cent
JONATHANS 3 pond 50 cent
AARDAPPELEN 2y2 kg 40 cent
Groot bos RABARBER 25 cent
Extra grote STOOFPEREN 3 pond 50 cent
EXTRA RECLAME:
Grote pot SPERZIEBONEN 75 cent
GEN. CRONJéSTRAAT 150—132
Woensdag de gehele dag geopend.
Van Amerikaanse familie aangeboden schitterende
PERSIANER PATTES BONTMANTELS, twee
lange 295.per St., twee korte 165.en 195.
twee Skunk 7/8 225.maten van 42 tot 46,
onzichtbaar gedragen. Te bevragen: Dinsdagmiddag
van 2 tot 4 uur. Adres: FLORAPARK No. 10 (tuin-
lngang) - Haarlem.
AMSTERDAM Kolverstroot 45 47
EINDHOVEN Reehtestraot 50
HAARLEM Grote Houtstraat 25-27
UTRECHT Oude Gracht 143
AMERSFOORT Langestraat 52
NIJMEGEN Broerstraat 16
MAASTRICHT Grote Staat 22
Chem. Wasserij en Ververij
HAVERSCHMIDT KLAJE
vraagt
Voor actieve kracht goede
vooruitzichten.
Aanm. Brouwersvaart 7488.
GEVRAAGD
leeftijd 18 jaar, en
leeftijd 15 16 jaar.
Voor beiden goed rekenen vereist.
Diploma's niet noodzakelijk.
Brieven met opgave van verlangd aanvangssalaris
onder nummer 68672.
(Van onze Utrechtse redacteur)
Alle grote mannen zijn ooit baby
geweest. Zo'n wichtje, waarvan
men z'ch afvraagt: „Wat zal daar-
uit groeien?"
Het is geen kunst zoiets neer te schrij
ven, maar het kan somtijds zijn nut heb
ben aan die waarheid te herinneren.
Want, zoals ieder mens bjj zijn ge
boorte een risico met zich meedraagt,
het risico van zijn toekomstige ontwik
keling, zo dragen ook alle ideeën en
uitvindingen-in-de-kiem het risico met
zich van hun uiteindelijk succes of hun
falen.
Dat is ook het geval met een merk
waardig idee, waar wij hier iets meer
over willen zeggen. Het is een denk
beeld, dat betrekking heeft op een sy
steem van telecommunicatie, dat men
een revolutionair karakter niet kan ont
zeggen. Het systeem heeft nog niet
het stadium van levenskrachtigheid be
reikt, het verkeert nog in een experimen
teel stadium, maar het is origineel en
Interessant genoeg er eens de aan
dacht voor te vragen.
Dat denkbeeld is, de sporen, die me
teoren en meteoorzwermen in het lucht
ruim nalaten, te gebruiken voor het
weerkaatsen an radioseinen.
De ontwikkeling van het systeem
verkeert in een experimenteel stadium
maar toch reeds in een zo ver voort
geschreden stadium, dat men kan zeg
gen, dat het op het punt staat ver
wezenlijkt te worden. Wanneer het in
derdaad zo ver zou komen, dan zou
dat niet meer of niet minder bete
kenen, dan dat radio-seinen over de
ganse aarde rechtstreeks zouden kun
nen worden waargenomen. Een bui
tengewoon belangrijk feit.
De kansen, dót het zo ver zal komen
schijnen intussen vrij groot te zijn.
Sinds jaren reeds heeft men het ge
val in studie. En het systeem waarom
het gaat is tot ontwikkeling gebracht
door de Canadese Defense Board, door
een team onderzoekers onder leiding
van dr. P. A. Forsyth. Het stond er
bekend onder de naam „het project
Janet," maar behalve die naam was
er bitter weinig over bekend. Want hel
project behoorde tot de „geclassificeer
de" projecten, het werd gerekend tot
de onderzoekingen die geheim moesten
blijven. Enige tijd geleden echter werd
het door het Canadese gouvernement
vrijgegeven.
Een ster „verschiet"
Het „verschieten van een ster" is
een schouwspel, waarvan een wande
laar in de avond vrjj veelvuldig, bij
verrassing getuige kan zijn, wanneer
het stuk van de hemel boven zijn hoofd
zich buiten de rosse lichtgloed van de
steden bevindt. En het is voor de mees
te mensen steeds een boeiend schouw
spel. Intussen vergist h(j zich, als hii
meent, dat die term „het verschieten
van een ster" méér zou zijn dan beeld
spraak, dan een figuurlijke uitdrukking.
Want er vallen nu eenmaal geen echte
sterren van de hemel, gelukkig maar,
want heel wat sterren zijn vuurbollen,
veel groter dan de zon, die maar een
ster uit de kleine middenstand is.
Het zijn meteoren, kleine deeltjes
kosmisch stof, meestal niet groter dan
zandkorrels, die onze dampkring binnen
dringen. Die dampkring vormt een prach
tige beschermende mantel om de aarde,
die anders bloot zou staan aan een
voortdurend bombardement van deze
stofdeeltjes. Nu echter worden ze door
zien, men kan ze ioms ook horen, met
behulp van een gewoon radio-toestel.
Wanneer men luistert naar een zender
met een golflengte van 20 tot 40 me
ter, kan men soms een nasaal fluit-
toontje horen, een signaal, afkomstig
van een vallende meteoor.
Het spoor, de staart van geïoniseerde
lucht die de meteoor achter zich aan
heeft, kaatst de draaggolf van de zen
der terug en als die echo opgevangen
wordt, hoort men het gefluit.
Nog op andere manier kunnen me
teoren worden waargenomen. Met be
hulp van radar namelijk, als een licht-
flitsje op het radarscherm. In de nacht
van 9 op 10 oktober 1946 heeft men de
finitief vastgesteld, dat die lichtflitsjes
inderdaad door meteoorsporen veroor
zaakt waren.
de wrijving tot gloeien gebracht en ze
worden meestal zo heet, dat ze smel
ten en verdampen, vóór ze het aard
oppervlak bereikt hebben.
li.
Koud" licht
Vroeger meende men, dat dit gloeien
de oorzaak was van het lichtschijnsel
dat men waarneemt als zo'n meteoor
de dampkring tot op een hoogte van
95 tot 80 km boven het aardoppervlak
is binnengedrongen. Maar het gloeien
van zo'n stofkorreltje is niet zo duide
lijk zichtbaar op zulk een grote af
stand.
De verklaring is een andere. Zo'n
miniem korreltje schiet tengevolge
van zijn zeer grote snelheid een
snelheid, die tot 70 km per seconde
kan bedragen als een granaat
door een blok huizen door de damp
kringslucht heen, de stukken en brok
ken van de vernielde luchtmoleculen
achter zich latend, d.w.z. ze ionise
ren de luchtdeeltjes. Die vernieling
heeft een lichtverschijnsel ten gevol
ge. dat zich achter de meteoor afte
kent als een kortstondig lichtend
spoor. Meteoren lichten dus mei
„koud licht."
Het was de kroon op een speurwerk
van 14 jaar, want sinds 1932 werden
de toevallig ontdekte, vluchtige radio
echo's reeds bestudeerd.
In die jaren had zich steeds méér de
overtuiging gevestigd dat de oorzaak bij
de meteoren gezocht diende te worden.
Meteorenwaarneming is een opgaaf,
waarvoor een uitgebreid net van gerou
tineerde waarnemers onmisbaar is. En
het zijn veelal amateurs, die zich voor
deze wetenschappelijke arbeid beschik
baar hebben gesteld. In ons land zijn zij
verenigd in de zg. Werkgroep Me
teoren, die haar domicilie heeft op de
Sterrenwacht te Utrecht. Zij levert een
interessante bijdrage tot het weten
schappelijk onderzoek. Het waarnemen
van meteoren met behulp van radar
doet echter een middel aan de hand om
meteoren waar te nemen niet alleen
bij heldere hemel maar ook bij bedekte
lucht en zelfs overdag.
Korte kreten
En nu het nieuwe communicatie
systeem. Het maakt gebruik van het
zelfde feit, waarop het storende ra
dio-fluittoontje en de radarwaarne
ming berusten
Meteoren kan men echter niet alleen Meteoren zijn lang niet zo zeldzaam
als men veelal denkt. Miljarden kleine
stofkorreltjes komen met zeer korte tus
senpozen de dampkring binnen. En als
zij op een hoogte van ongeveer 90 km
boven het aardoppervlak gekomen zijn,
hebben zij alle zo'n „sleep" van geïoni
seerde luchtdeeltjes achter zich aan.
Deze „slepen" van elektrisch geladen
deeltjes worden bij het systeem nu doel
bewust gebruikt om de daardoor uitge
zonden hoogfrequente golven terug te
kaatsen.
Dat lijkt, na alles wat wij verteld heb
ben, waarschijnlijk een klein kunstje,
maar ook hier zat, zoals zo dikwijls,
het venijn in de letterlijke zin van het
woord in de staart, in de „sleep" hier
dus.
De moeilijkheid is namelijk, dat
die sleep, dat geïoniseerde spoor,
slechts een zeer korte levensduur
heeft. Zo iets van een seconde of 20.
Daarin lag nu een bron van grote
moeilijkheden.
Want vóór men de juiste plaats van
zo'n spoor, dat men als „spiegel", als
reflector, wilde gebruiken, had vastge
steld, was het ai .o ver verzwakt, dat
het onbruikbaar was. Men was te
laat.
Deze moeilijkheid diende men eers*
op te lossen.
Bij het project „Janet" is men daar
in geslaagd. Het systeem bestaat uit
twee grondstations, ongeveer 1600 km
van elkaar verwijderd. Dit tweetal vormt
een „circuit." Hun antennes zijn op
elkaar gericht.
Wanneer er een meteoor op een ge
schikte plaats tussen de beide stations
komt en zijn spoor achterlaat, geeft
het ontvangende station onmiddellijk een
signaal door aan het zendende station
en dit laatste zendt door middel van
een bijzondere elektronische appara
tuur bliksemsnel zijn boodschap uit, die
zelfs geen seconde mag duren.
Daar er vele honderden van deze
meteoorstenen pe uur waargenomen
kunnen worden, gaat er als het ware
een hele serie van korte driftige kreten
door de lucht. In het ontvangend station
worden deze door middel van een spe
ciale apparatuur „opgezameld" en, ver
traagd, in „verstaanbare radiotaal" om
gezet.
Het grote belang voor Canada spe
ciaal het hoge noorden van dit land
is gelegen in het feit, dat deze weer
kaatsingen tegen meteoorsporen bijna
niet gestoord worden door atmosferi
sche onregelmatigheden verband hou
dend met pooliicht.
Mr. H. C. M. EDELMAN.
NIEUW BOEIEND RADIOPROGRAMMA
VOOR U DIE MÉÉR UIT UW FOTOTOESTEL WIL HALEN!
Met Ingang van 16 april gaat Jan Wolfslag in dertien gezellige
causerieën voor de AVRO-microfoon vertellen, hoe u het meeste
plezier van uw camera beleeft. Dus lezer en luisteraar: luister! En...
lees! Want als toelichting op deze foto-praatjes komen er evenzoveel
foto-boekjes, die telkens vóór elke causerie aan de deelnemers
worden toegestuurd.
ZEND DE BON IN
en stort gelijktijdig f 7.60 onder vermelding van „IK Kan
óók KieKen". Daardoor bent u verzekerd van tijdige toe
zending dezer 13 attractieve boekjes: tezamen een blijvend
waardevolle gids voor altyd-rake-klekjesDeelname staat
open voor iedereen! Deze causerieën-reeks (met medewer
king van de Stichting ter Bevordering van de Amateur-
fotografie) begint 16 april a.s. en wordt besloten met een
zeer aantrekkelijke fotowedstrijd
met prachtige prijzen!
