regering
^eUwe Jordaanse
a negen dagen
nfgetreden
k
H
^vnd3e van korte
NASSER blijft het
beheer opeisen over
het Suez kanaal
Veiligheidsraad sal op
versoek van VS. morgen
de kwestie bespreken
Eenzijdig
vermaan
Koningin in
Zaandam
^8 Hoessein kondigt de
staat van beleg af
«e
h> h
partijen buiten de wet
^Hoessein
^Vaar
si?
rJ. J. VAN KOOTEN"
Kadar bereidt
proces tegen
Nagy voor
H. Vader: Vreedzaam gebruik
van kernenergie morele plicht
r^druk van stakingen en betogingen
V
c4 MORRIS (ejore t/cii éwj!
Het weer
mm
Geen activiteit verspillen aan een
verschrikkelijke en kostbare
wedloop naar de dood
M
V:h
r><
K Eis™"
f x;
«Sn,
ISRAE
Jongeman door stroom
gedood
Anna Kethly bespreekt
in Londen stand van
zaken in Hongarije
DAC
1957
Ir, iu 1 W ftl °n 57'0
A £rri?,er
81ste JAARGANG No. 26890
°essein van Jordanië heeft vandaag
maatregelen genomen nadat de
*n afgelopen nacht was afgetre-
'h krjrt n ^agen aan het bewind te zijn geweest.
0 ^1° ?.0rst heeft de staat van beleg afgekon-
'tfi hse politieke partijen buiten de wet
lid. hij het Jordaanse leger de controle
e doen overnemen gaf hij
t(.r ^rahim Hasjem opdracht een nieuwe
vormen. Premier Khalidi, die gister-
aurukkelijk verklaard had niet te zullen
tenslotte toch het ontslag van zijn
fnadat er gisteren in het gehele
^en tegen zijn regering waren gehouden.
^havên
CV*6" tementen di« in
NSNi tot hetVp°ar£0men
86 Pallsti'6 aange"
wat'laIre hulP
h. inlr eel van
K\ V>- 6n' Vr/-°rdaansf
ImVS o>if^8 «oesseTn
Xv
JORDANIË
Verklaring van Eisenhower
Vlootbeweging
MOTOR BROMFIETSKLEDIHG
Vrij koud
Mijnwerker verongelukt
5 HAARLEM
|S' Bp 20800 Adver'enties 21543
'°Or o *ijk d Postgiro 143480
6n"6d ii®re®s'^at 171, tel 4790
C,'e: 1 Jelef Uld®n: Leeuweriklaan 30
5790
r'S
Or»', u" v
v- RUN en W. Severin.
van der Kallen.
HAARLEMSCHE
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Omroepers 16 cents per m m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds tel. 21544.
u' |yu(,
V
"■IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIII
De nieuwe kabinetsformateur richtte
vanmorgen onmiddellijk een radio-bood
schap aan de natie waarbij hij zijn
vastbeslotenheid kenbaar maakte „om
recht en orde" in het land te hand
haven en het volk de „geest van vrede"
te geven. Hij verklaarde, dat de re
volte een zodanige omvang heeft aan
genomen, dat „de regering zich voor
geen andere keus geplaatst zag, dan de
2 Jordanië zich als staat van oorlog en beleg af te kon-
at zal kunnen d'sen en strenge maatregelen te tref
fen om de veiligheid van het vader
land te beschermen".
(j-'H dit onverhoopt
"n zou de historie
KtoXh ?e natie tot voor
iWW 1921 door En-
ungelsen z°rg<ien
t?yhi^h behoorlijk leger
iNNSheen le-
V f.-, i?®ti(ja|esteld werd van
am Dank zij En-
h.
eCft^a^sj°rdanië zich
in het Mid-
equenties ge
werd de be-
ongeveer ver-
bh'e{ minder
- J kwamen.
dan
Het
2S?erhalf miljoen
1
«m ongeveer de
alestina afkom-
»de
«t
.h,
anti-Israëii-
echter ook een
F'\h1 V»e^Ust^is aan een
'v -?{4 JJl onder een
^iC°r<it ^.evolking.
nr., i? OQ(.i®lnds het einde
l'nKk^, °öicieel het
Jordanië"
Abj}K A aanvankelijk
t'J u '®n ^dullah. Maar
frooJj'erii te Jeruzalem
'I Sei!Selh gevolgd door
[1yA M.*J°essein heeft
c «n etOe£,aile genoten.
..Public
.?cari„_ 'gens de ver-
ntlg« ai '^®'n kwam na
ant. \?,e g onder
t„ ^'kV - ekvl Het wa"
V V W•Verdit Pact van
Th"9s tus*?g dat kort
Volgens radio-Caïro is er reeds een
nieuw Jordaans kabinet gevormd, dat
als volgt is samengesteld:
Ibrahim Hasjem premier en jus
titie; Samir Rifai buitenlandse za
ken; Salah Madfajah binnenlandse
zaken en openbare werken; Soeleiman
Toekan defensie en volksgezondheid;
Chairi economische zaken; Antoen
Hanai financiën en verbindingen en
Atef Ghoeli wederopbouw.
De links georiënteerde oud-premier
Naboelsi, die in het vorige kabinet de
portefeuille van buitenlandse zaken
beheerde, maakt dus geen deel meer uit
van de regering.
Overal in Jordanië is gisteren het
werk neergelegd. In Amman, Jeruza
lem, Ramallah, Nabloes en Jericho
kwam het tot betogingen tegen de
Eisenhower-leer en tegen het Pact van
Bagdad. In Amman kon de orde door
de politie, versterkt met koningsgezinde
Bedoeïnen, worden gehandhaafd. De
regering-Khalidi zag zich echter ge
noodzaakt naar Jeruzalem en Nabloes
troepen te sturen.
Koning Hoessein heeft in zijn paleis
aan een Amerikaanse verslaggever
gezegd, dat de crisis in zijn land nog
niet is overwonnen en dat de schuld
ervoor geheel berust bij de commu
nisten en bij de uiterst linkse Ba'ath-
partij. De vorst zei, dat hij binnen 24
uur zou optreden om aan de spannin
gen een eind te maken. Wellicht zal hij
de staat van beleg afkondigen. In Da
mascus werd gisteravond bekendge
maakt, dat Jordanië zijn grens met
Syrië heeft gesloten. Radio-Damascus
verklaarde, dat de maatregel Syri
sche functionarissen had verrast.
In Amman kwamen gisteren honder-
S* d^ti-Wesu
U
'jnse Jor-
litii?°or ïr"esterse po-
veel verder
Zo werd
h Arak,'? ,de Britse
Srt?n- J°rdanië
ontzet.
T"drdan
be Jordaanse
verdrag
ah d Jördanie's
8TCnm«1.
Jord;
afspraak
anië be-
,4SnilJke hiel ^'senhower-
®ana? ^ichards,hfn
ik bha kohi51Irian ver-
Zij"' Maa"lv®lerlei
a^ldL'hacht ri6t 55 de
lers en
an gen,
C a, Ulten rie
W iet
en de
AIARETH
TULXARM*
ATULXARM-T #AJLUN
z *NAêUJ» 0
I^RTIQVA J ^ALT i'
i RAMALLAH O
Am\srfiu$Air*/
T€L AVI
JAFFA
ode 2e»
^3 ATRAMI
EL KERAK
•ES SARI
•eettsMtÊA
L AU JA
EL HASA
NCQCb
125 km
V.RELT 56015
TURKIJE
1000 km
SAO F Dl ARABIC
■IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII)
balen op zijn tegenstanders, staat nu
voor een nieuwe crisis. De jonge vorst
bevindt zich in een uitermate netelige
situatie. Voor aansluiting bij de as Mos-
kou-Caïro-Damascus werd Amman tot
nog toe gespaard. Maar het voortbestaan
van Jordanië als vrije en onafhankelijke
staat is nog allerminst verzekerd.
den demonstranten op de been om te
getuigen van hun afschuw jegens de
regering-Khalidi, de Eisenhowerleer en
tegen de „koloniale politiek" van het i
westen. De in blauwe uniformen gekle
de en met stokken bewapende politie
had van tijd tot tijd moeite om de
menigte in bedwang te houden.
Er werden evenwel nergens per
soonlijke aanvallen op koning Hoessein j
gedaan en ook de Engelsen werden met i
rust gelaten. Ëritse correspondenten
stelden zelfs met voldoening vast, dat
Amerika thans Groot-Brittannië in
Jordanië heeft verdrongen van zijn
plaats als openbare vijand nummer
één.
President Eisenhower heeft gister-
avond, na telefonisch overleg met de
Amerikaanse minister van buitenland
se zaken, John Foster Dulles, ver
klaard, dat zjjn regering het van „vi
taal belang" acht, dat in de huidige
crisis in het Midden-Oosten de onafhan
kelijkheid en integriteit van Jordanië
gehandhaafd blijven. Politieke waarne
mers zien in deze verklaring een waar
schuwing aan het adres van de anti
westerse nabuurstaten van Jordanië.
Radio-Moskou heeft gisteravond in een
commentaar gezegd, dat de situatie in
het Midden-Oosten „buitengewoon ge
spannen is en het gevaar van nieuwe
militaire operaties inhoudt". De Ver
enigde Staten en andere westelijke mo
gendheden, aldus radio-Moskou,
„streven er naar de patriottische be
weging in Jordanië te onderdrukken en
dit land binnen het agressieve Pact van
Bagdad te halen." Zij zouden reactio
naire groepen in Jordanië aan de macht
hebben gebracht en Israël gebruiken
„om een nieuwe gevaarlijke provocatie
tegen de Arabische staten tot stand te
brengen." Uit Florence wordt gemeld,
dat de stafchef van het Israëlische le
ger, generaal Mosje Dayan, een Itali
aanse vakantie afbreekt en zo spoedig
mogelijk naar zijn land terugkeert.
Het Amerikaanse vliegdekschip James
Forres tal heeft vanmorgen om vier uur
opdracht gekregen naar een „bepaalde
bestemming" in het Midden-Oosten te
vertrekken. Het schip, dat oorspronke
lijk tot a.s. dinsdag in de haven van
Cannes zou blijven, zou in de loop van
de dag met verschillende andere sche
pen vertrekken.
In plaats van de onlangs overleden
overste Pfyjjer von Altishofen is tot
commandant van de Zwitserse Garde
benoemd de Zwitserse overste Robert
Nünlist, die tot nu toe een hoge functie
in het Zwitserse leger bekleed heeft.
In de Prinses Margrietkazerne te We-
zep is woensdagmiddag een ernstig on
geluk gebeurd, dat aan de 19-jarige
verwarmingsmonteur M. C. van den
Beid uit Zwolle het leven heeft gekost.
De jongeman was in de kelder onder
het badhuis bezig het inwendige van
een verwarmingsketel te reinigen met
een elektrische staalborstel. Daarbij
schijnt hij door tot nu toe niet opge
helderde oorzaak met de elektrische
stroom in aanraking te zijn gekomen.
Een collega, die buiten de ketel stond,
bespeurde onraad en waarschuwde on
middellijk een militaire arts. Enkele
ogenblikken later overleed het slacht
offer. Een deskundige zou vandaag een
onderzoek instellen naar de juiste
toedracht. Van den Beid was werk
zaam bij het Geldersch-Overijsselsch
installatiebedrijf te Zwolle.
Advertentie
ARTELJORISSTRHAARLEM - TEL 13439
FERD. B0LSTR. 48 A DAM -IEL 717162
Verwachting tot vrijdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Wisselende bewolking en op de
meeste plaatsen droog weer. Matige,
af en toe vrij krachtige noordooste
lijke wind. Dezelfde temperaturen
als vandaag of iets hogere.
Zon: 5.23-19.58 Maan: 3.45-16.23
Advertentie
Houtplein 20 Telefoon 12000
C-rote Houtstr 140 Tel 12349
(AJÏY DE EERSTE EN O^Q firt
ijvLI/A de beste v.a. ufw.wUj
Het Amerikaanse vliegdekschip „James
Forrestal" is vanmorgen in verband
met de gespannen toestand in Jordanië
uit de haven van Cannes, waar het
voor vlagvertoon vertoefde, naar een
„bepaalde bestemming" in het Midden
oosten vertrokken. Ook verscheidene
andere schepen hebben een gelijklui
dende opdracht gekregen.
De Hongaarse socialiste Anna Kethly
heeft gisteren te Londen verklaard, dat
blijkens de meest recente inlichtingen
welke uit Hongarije ontvangen zijn, het
regiem van Kadar bezig is een proces
wegens hoogverraad en spionage te or
ganiseren tegen Imre Nagy, die enkele
dagen premier van het opstandige Hon
garije is geweest.
De geheime dienst van de A.V.H.
werkt aan een proces, dat zou moeten
aantonen, dat de Hongaarse opstand
een geheel door het Westen op touw ge
zette revolutie is geweest, en dat Nagy
al in 1953, toen hy zijn politiek van ge
leidelijkheid introduceerde, handelde op
bevel van zijn opdrachtgevers in het
Westen.
Mevrouw Kethly, die de tegenwoor
dige stand van zaken in Hongarije be
sprak, verklaarde dat de Russische en
de Hongaarse geheime dienst samen
werken bij de voorbereiding van het
proces tegen Nagy. CU.P.)
De Egyptische regering heeft gister
avond de voorwaarden bekendgemaakt,
waaronder zij het Suezkanaal voor de
scheepvaart open stelt. Egypte blijft
van oordeel, dat de waterweg door de
Egyptische kanaalmaatschappij moet
worden beheerd en geëxploiteerd. Het
verbindt zich tegenover de Verenigde
Naties de geest en de letter van de
conventie van Constantinopel van 1888
te eerbiedigen en „binnen de beperkin
gen van de bepalingen van die conven
tie" vrijheid van scheepvaart te garan
deren aan de schepen van alle landen.
Geschillen over de toepassing van het
kanaalstatuut of over schending van
de conventie van 1888 zullen door mid
del van onderhandelingen met het
Egyptische beheerslichaam worden ge
regeld. Als daarbij geen overeenstem
ming wordt bereikt, kan de zaak wor
den voorgelegd aan een hof van arbi
trage, bestaande uit een vertegenwoor
diger van elk der betrokken partijen
en een derde lid, door de twee partijen
gezamenlijk aan te wijzen. Als men het
niet over een gemeenschappelijke keuze
De „Osservatore Romano" heeft gis
teren de tekst gepubliceerd van een no
ta, die Zijne Heiligheid Paus Pius XII
op Palmzondag heeft overhandigd aan
de speciale afgezant van de Japanse
regering, Matosji Matsoesjita, die ijvert
"voor stopzetting van de proeven met
kernwapens. In deze nota zegt de Heili
ge Vader, dat de leiders van alle lan
den en van alle geloofsovertuigingen de
ernstige morele plicht hebben de kern
energie in dienst te stellen van de
mensheid inplaats van hun activiteit te
verspillen aan een „verschrikkelijke en
kostbare wedloop naar de dood". In te
genstelling tot natuurrampen, waarvoor
men zich moet buigen, gaat het hier,
aldus de Paus, om een catastrofe, die
veroorzaakt wordt door de „verdorven
zucht van de mens tot heersen."
Het orgaan van de Italiaanse com
munistische partij „L'Unita" had eer
gisteren een brief aan de redactie af
gedrukt van een anoniem „katholiek
iemahd", volgens de „Osservatore"
kennelijk een „communistisch iemand".
De briefschrijver leverde kritiek op de
Paasboodschap van de Heilige Vader,
omdat daarin wel de mogelijkheden
werden opgesomd, die het vreedzaam
gebruik van atoomenergie biedt, maar
een beroep op de naties om de wedloop
met atoomwapens stop te zetten ont
brak.
De „Osservatore" merkte in ver
band hiermee op, dat de Paus reeds
herhaaldelijk tegen de gevaren van
een atoomoorlog heeft gewaarschuwd,
o.a. in de Paasboodschappen van 1955
en 1956. Het Vaticaanse blad wees er
ook op, dat de Paus in zijn Kerstrede
van 1955 „zich openlijk schaarde on
der hen, die een eind willen zien ge
maakt aan de atoomexperimenten."
Een lid van de Amerikaanse com
missie voor atoomenergie, dr. John
Harley, hoofd van de dienst voor ana
lyses der commissie, heeft te Saint
Louis verklaard, dat de hoeveelheid ra
dio-actief strontium in melk „lang
zaam maar regelmatig" toeneemt,
maar nog verre van gevaarlijk is.
De commissie bestudeert op het ogen
blik de aanwezigheid van radio-actief
strontium in de voedingsmiddelen van
de mens.
Dr. Harley zei, dat de hoeveelheid
strontium in de beenderen eveneens re
gelmatig groter wordt. Zoals bekend is,
kan radio-actief strontium beenderkan-
ker veroorzaken.
eens kan worden, zal het derde lid
worden gekozen door de president van
het Internationaal Gerechtshof in Den
Haag.
Het hof beslist bij meerderheid van
stemmen. Partijen verplichten zich de
ze besluiten te goeder trouw na te ko
men. Ook het vraagstuk van de scha
deloosstelling aan de aandeelhouders van
de oude, genationaliseerde kanaalmaat
schappij zal volgens de internationale
rechtsregels aan arbitrage worden on
derworpen, als de partijen zelf niet tot
overeenstemming kunnen komen.
De tolgelden moeten bij vooruitbe
taling aan de Egyptische maatschap
pij worden voldaan. Zonder toestem
ming van de gebruikers van het ka
naal zal Egypte de tolgelden in de
komende twaalf maanden niet met
meer dan één procent verhogen. Van
de bruto inkomsten zal vijf procent
worden uitgekeerd aan de Egyptische
regering, terwijl 25 procent zal wor
den gestort in een fonds voor het on
derhoud van het kanaal.
De Egyptische voorwaarden zijn ver
vat in een memorandum aan de secre
taris-generaal der Verenigde Naties,
Hammarskjöld. Hem is verzocht het
memorandum als internationaal stuk te
deponeren op het secrétariaat vtn de
volkeren organisatie.
Amerika heeft met betrekking tot de
kwestie van de scheepvaart door het
Suezkanaal formeel om een bijeen
komst van de Veiligheidsraad verzocht.
De raad komt morgenmiddag bijeen.
De Amerikaanse afgevaardigde, Cabot
Lodge, heeft aan de voorzitter van de
raad, de Engelsman Sir Pierson Dixon,
schriftelijk meegedeeld, dat de raad zal
moeten vaststellen, in hoeverre de
nieuwe Egyptische voorwaarden over
eenkomen met de z.g. „zes beginse
len", die de Veiligheidsraad in oktober
j.l. heeft aangenomen.
Het eerste Amerikaanse schip, de
„President Jackson", is het kanaal gis
teren in noordelijke richting gepasseerd.
Het tolgeld is in dollars voldaan, maar
de gezagvoerder heeft de Egyptische
autoriteiten tevens een brief overhan
digd, waarin zijn maatschappij, de
„President Lines" uit Sant Francisco,
zich haar standpunt voorbehoudt voor
het geval het over de tolgelden tot ju
ridische moeilijkheden zou komen.
(A.F.P.-Reuter-U.P.)
Het jaarverslag van de president
van de Nederlandsche Bank
(men zie ons blad van dinsdag
j.l.) confronteert de overheid en de
burgerij met vraagstukken van fi-
nancieel-economische aard. De tame
lijk onafhankelijke positie van de pre
sident maakt het hem mogelijk open
lijk kritiek uit te oefenen op het be
leid van de overheid en de gedra
gingen van het bedrijfsleven en de
particulieren ook al doet hij dat
soms op wat schoolmeesterachtige
toon.
Het is goed, dat deze gezagheb
bende stem periodiek wordt gehoord
en dat aan de vermaningen van de
president gepaste aandacht wordt ge
schonken.
Men moet daarbij echter niet uit
het oog verliezen, dat de president
het overheidsbeleid en ons econo-
I misch leven beziet vanuit de ge-
i zichtshoek van financieel-economi-
j sche techniek. De vermaningen van
de president moet men dan ook, on
danks het ontegenzeggelijk ernstige
karakter daarvan, niet overschatten.
Het op het algemeen welzijn der
bevolking afgestemde regeringsbeleid
kan men niet voor honderd procent
laten afhangen van het inzicht van
financieel-economisch deskundigen.
Het is geenszins ondenkbaar, dat een
beleid, dat alleen let op het geld en
op niets anders, schade toebrengt aan
het welzijn van de bevolking-
In dit verband zij herinnerd aan
sommige ongewenste verschijnselen
(werkloosheid e.d.) uit de dertiger
jaren, toen de gave gulden tot alles
overheersend doel van het regerings
beleid werd gemaakt.
Wij dachten hieraan, toen wij lazen
hoe de president van de Nederlandsche
Bank fulmineert tegen de gemeenten,
omdat haar investeringen met 400
miljoen zijn toegenomen; een kapi
taal dat met inflatoire middelen werd
gefinancierd. Hierbij dient echter te
worden aangetekend, dat het rijk
krachtens de woningwet de taak heeft
om de volkswoningbouw te financie
ren, maar deze taak geheel op de ge
meenten heeft afgeschoven. Toene
ming van de woningproduktie heeft
dus vermeerdering van gemeentelijke
investeringen ten gevolge. De ge
meenten moeten de voor de volks
woningbouw nodige kapitalen four
neren en ook de met de woning
bouw verband houdende werken
als wegenaanleg, scholenbouw e.d.
betalen. Het Is dus allerminst recht
vaardig en bovendien onjuist om hier
de gemeenten als zondebok naar vo
ren te schuiven. Ongeveer vier vijfde
deel van de gemeentelijke investerin
gen vloeien rechtstreeks voort uit de
bevolkingsgroei en de woningbouw.
Een ingrijpende beperking van de ge
meentelijke investeringen zal dan ook
funeste gevolgen hebben voor het wo-
ningbouw-programma van de rege
ring.
De regering heeft echter terecht
bij het vaststellen van de maat
regelen tot beperking van de beste
dingen voorop gesteld, dat de woning
produktie daardoor niet mag wor
den afgeremd. De woningnood is een
zo grote bedreiging van het geestelijk
en sociaal welzijn van ons volk, dat
van een verslapping van de pogingen
om die op zo snel mogelijke wijze te
lenigen geen sprake mag zijn. Men
zal er de regering dan ook geen ver
wijt van kunnen maken, als zij in dit
verband enig risico van inflatoire
aard op de koop toe neemt.
In de ondergrondse werken van de
Oranje Nassaumijn te Heerlen is de 27-
jarige gehuwde houwer H. Hartman uit
Voerendaal zodanig met zijn hoofd tus
sen twee stijlen op de 250 meter ver
dieping bekneld geraakt, dat hij kort
daarna aan de opgelopen verwondingen
is overleden.
Donderdag heeft H. M. Koningin Ju
liana een werkbezoek gebracht aan
Zaandam, waar diverse bedrijven wer
den bezocht. De foto geeft een beeld
van het moment, waarop de Landsvrou
we in Zaandam voet aan wal zette, na
met de „Piet Hein" te zijn gearriveerd.
mi*
V*
