Nieuwe Haarlemsche Courant | 1957 | 4 mei 1957 | pagina 15

Hi

leuwe gene ratie van sterke
meesters in Ned

Nederland

v.

D

Radio en TV'

I

Indrukwekkend luisterspel

T*1'

lèCï'ps

De streken

PAUS PIUS V

Tijl Uilenspiegel

Rozenkrans

Straalmotor

1

75!%

ever> Vart Scheltinga en Kramer
°p het tweede plan

EBIG DE N00RHAN

UIT HET LEVEN VAN

van

Waar komt

vandaan

JONGEREN VOLTOOIEN HUN OPMARS

Si,

donner

Vanavond

Zondag

m

ZATERDAG 4 MEI 1957

PAGINA 15

|^Cel dat er J

H.

'tS^t d°°^ ""1950 het

K

fc

^••S-ale«oo7m^0Nblv°°

WiBm

$5 7 VARA :8-00

SS» ÏS^S:

W Vi' 173^ "az

TEKEN
CURSUS

4*ïpi°ensch laatst,

1tt> tf'op - -p Van

e wedstrijd
ii.ie UP vni» Vün Nederland
1 Ij l' ieGern> het ei zes,anden-
et u ^uideliii. ?re Benedict-
,«W Wei ,i„, ''jk is geworden,

nie^Ji6 ,aatste jaren
- V6 Oio meestpp generatie van

V" vo£,tot voor "ontstaan. De
L ?e met vUf jaar de bo-

f't'ng» -fM''- rs als Cort"

Mi'lHchI kaHinin„ Kramer is er

da, fiHe e". U,.il ap niet aan

C' tjj Piet in 'aas1 Waren Prins
<U !jet eï 'wat om te bewlj-
SlNl|£ ,acht ls£°!lien heter van
K.-!, Sstk VL?r,lns heeft zelfs
&»CnaP voortrijden om het
'ffSn1957 1 Nederland in 1950,
H n "et geheel niet

N'!1 uiteevoon»ste Plaats werd
Pas lan door spelers,

5 na de oorlog be-

door -

11

e-_ Ik zelf was in
WiPvan de eersten die

g» j 1 sss ffHT--

i'Ja eae,iPle.estertitel pas twee

t tin. 011 ïr lT, jl/\/\lnn«ssnM

winnen. Bouw-

i'iy V#®o«. J"igste deelnemer
KS den 15'ar ne" jeugdkamp!
v» Nlt ,P h» g 's in leeftijd we

J°ngste deelnemer,

-S k.. hii g >8 in leeftijd wel
eH ,1 heef? 4 al jaren mee,
t Pe grot pas in de laatste
- sprong naar voren

Zpp-oriiven is moeilijk.
0Vo!5'°en|phn' dat ik vind dat

1 °4 uiSend van Nederland

•itiJ ars"0heb gespeeld dan
sS'l dat Euwe toen mee.
Vl ah den t?e tweede plaats
i,! Nv,"^ Berg, Bouwmeester
?Üd3ans-een grote aanwinst

aa.il YYinoi,

schaakwereld. Al-
Siijj f' drin -s van internationaal

- drS-ter!-

e,) s!LVertoneri zij 'kenmer-
f e'voering die veel be-

®i h| Me l® de ijverige schaak-
Mp k5?ral de grote ener-
k is Vr.t spel spendeert, in-
kV t, Vp-i U maakt weinig fou-
XNn el geduld,
tóii spenu

eigenlek gemakke-

een ruime kijk op het
dg eer veel talent. Scha-

V' W Mi Kni,ge sP°rt die hÜ he
ft V, la,,,h°ksen en tafeltennis
\\'.seeeren geoogst te heb-
pd zeer gunstig teken,
ie, n schaker zeer goed
een andere sport te

Schaakstudent

Roessel, de jongste

beoefenen", zegt Keres, die een paar
jaar geleden tweede werd in het ten
niskampioenschap van Moskou. De
schaker leert daardoor het schaak

spel vooral als sport te zien, waar
het gaat om winnen of verliezen.
Er zijn spelers die het schaakspel on
bewust toch meer als een soort kunst
of wetenschap beschouwen, waarin
het verliezen onaangename erva
ring eigenlijk niet thuishoort.

Zo'n speler is Van den Berg. Hij
heeft in het kampioenschap van Neder
land het mooiste en scherpste aanvals-
spel laten zien. Van ronde tot ronde
steeds feller op zijn tegenstanders aan
vallend, kwam voor hem de grote ont
goocheling dat hij zijn party tegen my
verloor. Deze party had ik reeds in de
eerste zitting van de vierde ronde glad
moeten verliezen. Zonder veel uitzicht
op een goede uitslag had ik nog steeds
het hoofd boven water weten te rouden
tot de party werd afgebroken. Deze af
gebroken stand een eindspel was
wel remise, al stond ik merkwaardi
gerwijze ineens beter. Van den Berg
houdt niet van het eindspel. In zyn vi
sie op het schaakspel is het eigeniyk
meer af-spel, een technisch voltrekken
van iets wat van tevoren vaststaat. Hy
analyseerde niet nauwkeurig en ver
loor. Deze debacle ontnam voor de rest
van het toernooi in zyn spel de stimulans
en hy verloor in de laatste ronde van
zyn concurrent Roessel, waardoor hy
de tweede plaats, die hij beslist alleen
verdiend had, nog moest delen.

In het toernooi te Bern dat direct op
het kampioenschap van Nederland volg
de, heeft de Nederlandse equipe zeer
goed gespeeld. Zq maakte thans meer
punten dan waarmee Duitsland het vo
rig jaar met de eerste prijs ging strij
ken. Alleen de Duitsers scoorden ook
thans beter en bleven nog altijd een
punt voor op de Nederlanders. Van den
Berg had erg van de zwakke kanten
van zijn spel te lijden. Tweemaal ver
loor hij. Eenmaal door een grove blun
der en eenmaal, omdat hi) in een glad
gewonnen stand zeer nonchalant voort
zette. Kennelijk interesseerde hem het
binnenhalen van wat hij reeds als ge
wonnen beschouwde niet meer. Toch
komt het mij voor dat Van den Berg
de enige is in Nederland uitgezon
derd Euwe die „de grootmeesters
staf in de ransel heeft".

De sinoloog dr. Wilhelm Treichlinger
stelde uit twee oude Chinese volksver
halen een indrukwekkend luisterspel
samen. Dit spel, „De wet" geheten,
kreeg gisteravond een zeer verzorgde
opvoering voor de K.R.O.

Het merkwaardige is dat de beide
verhalen niet minder dan duizend jaar
in leeftijd verschillen. Zij hebben beide
echter de hoofdgedachtengang gemeen:
altijd zullen er machthebbers zijn die
onrecht laten heersen, die de wet naar
eigen inzichten misbruiken. De beide
hoofdthema's, die van de keizer die
alles offert op het altaar van zijn tyran-
nieke bewind en dat van de boeren die
langzaam verdrinken omdat zij de
schuilplaats van hun vee niet willen be
kendmaken, zijn op zeer knappe wijze
dooreen- en aan elkaar geweven.

Het spel was zonder enige voorken
nis moeilijk te volgen, omdat er nogal
veel personen in steeds wisselende si-
situaties in optreden. Degenen echter
die daartoe de moeite genomen hebben,
zullen onder de indruk gekomen zijn
van het zo scherp aan de kaak stellen
van een ontzettend probleem, dat helaas
altijd zijn actualiteit schijnt te blijven
behouden. Er zijn bijzonder mooie ge
deelten in dit luisterspel en de oplos
sing om het verhaal door een kinder
stem aaneen te laten vertellen is een
vondst.

De voortreffelijke vertaling, die alle
oude volkswijsheden zeer fraai naar
voren laat komen, was van de even
eens regisserende, jubilaris Leon Povel.
Hij had voor deze bijzondere gelegen
heid een zeer sterke bezetting tot zijn
beschikking, waardoor werkelijk geen
enkele inzinking viel te bespeuren. Sa
tanisch sterk was de keizer van Johan
Schmitz, prachtig waren de besprekin
gen tussen de dokter van Jan van Ees
en zijn vriend Louis de Bree, ook de
scènes met de boeren van Peter Ary
ans, Rob Geraerds en Sacco van der
Made waren zeer mooi.

Er was bij dit spel muziek gecompo
neerd door de jonge Hans Cox, wat

conventioneel en stereotiep misschien
maar toch wel aan het doel beantwoor
dend en zeker niet storend. Een bijzon
dere uitzending voorwaar, die zeker
voor een herhaling in aanmerking komt.

J. v. S.

Voor de K.R.O. speelt vanavond het
Radio Philh. Orkest o.l.v. dr. C. L.
Walter Boer, waarbij Bram Boelee het
Eerste pianoconcert van Chopin zal spe
len. Het orkest speelt: de Onvoltooide
van Schubert (402 m 21.15 uur).

Voor het Italiaanse Derde Program
ma speelt het symfonieorkest van Ro
me o.l.v. 'Franco Caracciolo, waarbij
Riccardo Brengola het Vioolconcert van
Donatoni zal spelen. Het orkest speelt
daarna nog de grote, de Tiende symfo
nie van Schubert (219 m 21.20 uur).

Voor de Homeservice wordt een op
voering gegeven van „Madame Butter
fly" van Puccini met onder de solis
ten Victoria de los Angeles. Het geheel
staat onder leiding van Rudolf Kempe
(434 m vanaf 18.55 uur).

„Zwerftochten door Operaland" is een
programma van fragmenten uit opera's
van Donizetti, uitgezonden door de
AVRO op zondagmiddag (298 m 14.20
uur).

Het Keulse Omroep-Symfonieorkest
speelt o.l.v. Erich Kleiber met als so
list Anonio Janigro, die het Cellocon
cert van Dvorak zal spelen (309 m
18.20 uur).

Het Goldsbrough Orchestra speelt
o.l.v. de Amerikaanse gastdirigent Tho
mas Scherman o.m. werk van Handel
en de Symfonie nr. 1 voor dubbelorkest
van Joh. Chr. Bach (464 m 19.55 uur).

402 ZONDAG

êK Bf *5 I^®entezang- IKOR

«UV1'39 Vrt d- z°"dag.

sBlecpi antw. 11.45
ijk a Or&ei„,? van de pers.

V A„ KRO12-15

's «Vj» j h'vr. 13 (^12;40 Lichte muz.

Nws- 13-10 Dans-

«SeN' ha,f14'00 Pianoreci-

lï' ,slt5«Uur' 14 55 Vi°01

llN, lR§,ram- 15-45 Muz.

i 18N?°„ Vespers. 17.""

muz.

bosnV ^ws' 13-10 DanS"-
>ts h' 14.00 Pianoreci-
<1?Sn; 15.35 nfuur- 14-55 Vi°01

iN\^vn- 16^' 15'45 Muz'

P v Sn Na,; 18 Rn VesPers. 17.00

HKV;08 v°naa! nr rot- pr' KR0:
\H sPei re<lesp,P^°Br-20-00 Toe-
\>>k 21.20 aTn,tate' Beethoven.
Is ,22 2n^'00 Bi°ht,e muz- 21'35
vtlv kam Brom P keling over
\V.V r0rk ade-ork. 23.00

/•'HSs00 l, SrafJ^ ag. 10.50 Muzi-
fflH. koe l3]nC,Ue Cabaret,

Ai) 'u ^evar intermezzo.

RW05 J. 14.00 R- progr. v. d.

C)a, °fsn ?i>e^bespr 14 20
tóbSs00 ZlBrk-' 16 30 Westindis'ch
04 Utl°rork Bportrevue.

l,u 0 OA 14.30 sE!5 service
k' ^nc.Vv ork.

330
16.30
en

c°nc. 2*214 ork-
Br 5 Sopr

,1500

20 \n'30 Llch?oen 247 m-

W 0 Samen«muz- 19-SO

ang- 23.00

13.In

°V8'?0 Of'i3°: Geva°rL^hta muz.
.11.45- n!:

14^00
17.52
Gram.
Gram.

i 0,^05 Cra3? Llchfp5 Gram.
.Voiï: 17 3ne ^uz-

2^7r3° Gran
'2.J- Gram. 2Ó -f,

__^"Gevar. muz.

14.30 Kamerork. 15.20 Ork. conc, 15.40
Gram. 17.05 Gram. 22.10 Lichte muz.
23.00 Lichte muz.

DUITS TELEVISIEPROGRAMMA
12.00-12.30 Intern, borreluurtje. 17.00-
18.20 Film. 20.00 Idem. 20.30 Quiz. 21.45-
22.20 Spiegel v. d. week.

BELG. TELEVISIEPROGRAMMA
Franse uitz.17.15-17.45 Rep. wielren
nen. 19.00 La Pensee et les hommes.
19.30 Miroir de Wallonië. 20.00 Act. 20.40
Chansons. 22.00 Film. 23.30 We-
reldnws

Vlaamse uitz.14.30 V. d. kleuters.
14.45 Poppenkast. 15.05 Caus. over In
dia. 15.35 De week in beeld. 17.15 Te
rugblik Ronde v. Frankrijk 1956. 18.00
Wielerwedstr. 19.00 Feuilleton. 19.30
Journ. 19.45 Filmrep. over Oostenrijk,
film over wereldproblemen. 22.45 Nws
en sportact.

ENGELAND .BBC, uitz. v. Nederland,
8.00-8.15 Eng. les v. beginnelingen, les
sen 1 en 2, deel 1. (Op 464 en 42 m).
17.45-18.15 Nws. Londens Radiodagboek.
Vragen die de Engelsen bezighouden,
discussie. (Op 224 en 41 m).

MAANDAG

HILVERSUM I. 402 m NCRV: 7.00
Nws. 7.10 Gewijde muz. 7.30 Gram. 7.45
Een woord voor de dag. 8.00 Nws. 8.15
Sportuitsl. 8.25 Tulpenrallye. 8.35 Gram.
9.00 Zieken. 9.25 Vrouw. 9.30 Gram.
9.40 Mastklimmen. 10.10 Gram. 10.30
Theol. etherleergang. 11.15 Gram. 11.20
Gevar. progr. 12.25 Boer en tuinder.
12.33 Gram. 12.45 Vakantietips. 13.00
Nws. 13.15 Lichte muz. 13.48 Gram. 14.05
Schoolradio. 14.30 Gram. 14.45 Vrouw.
15.15 Gram. 16.00 Prot. pr. 16.30 Piano
recital. 17.00 Kleuters. 17.15 Hoorsp. v.
d. jeugd. 17.30 Gram. 17.40 Beursber.
17.45 Regeringsuitzending. 18.00 Orgelspel.
18.30 Sportpraatje. 18.40 Eng. les. 19.00
Nws. 19.10 Huismuziek. 19.30 Caus. 19.45
Houtblazersens. 20.00 Radiokrant. 20.20
Accordeonmuz. 20.4 OHoorsp. 21.40 Ka
merkoor. 22.10 Boekbespr. 22.25 Ka-
mermuz. 22.45 Prot. pr. 23.00 Nws. 23.15
Gram. 23.40 Esperanto.

HILVERSUM II, 298 m VARA 7.00
Nws. 7.20 Gram. 8.00 Nws. 8.18 Gram.
8.50 Progr. voor a.s. moeders. VPRO
10.00 Voor de oude dag. 10.05 Prot. pr.
VARAGram. 11.05 Ritmisch strijkork.
11.30 Kamermuz. 12.00 Orgelspel en
zang. 12.30 Land- en tuinb. meded.
12.38 Lichte muz. 13.00 Nws. 13.15 Mid
denstand. 13.20 Promenade-ork. 13.45
Vrouw. 14.00 Literair-muzikaal progr.
14.30 Gitaarspet. 14.40 Schoolradio. 15.00
Ronde v. Nederland. 15.10 Gram. 15.30
Zestig minuten voor boven de zestig.
16.30 Gram. 16.45 Israëlische volkslie
deren. 17.00 Orgelspel. 17.15 Dansmu

ziek. 17.50 Mil. comm. 18.00 Nws. 18.20
Lichte muz. 18.50 Cursus Openbaar
Kunstbezit. 19.00 Parlementair over
zicht. 19.15 Pianocerital. 19.35 Ronde v.
Nws. 20.05 Lichte muz. 20.45 Doorsnee
in Doorsnee. 21.15 Gevar. muz. v. d.
strijdkrachten. 21.55 Caus. 22.10 Concert-
gebouwork. 23.00 Nws. 23.15 Lichte muz.
23.40 Gram.

TELEVISIEPROGRAMMA

NCRV20.30 Tussenhalte Zonnetrein.
20.40 Filmprogr. 20.55 Amsterdam 1905
50. 21.20 Filmkader. 21.40 Voordr.
21.50 Dagsluiting.

ENGELAND, BBC. home service, 330
m12.00 Gram. 12.20 Revue ork .13.10
Gram. 15.00 Ork. conc. 16.30 Gevar.
muz. 19.00 Ork. conc.

BBC. light program, 1500 en 247 m
12.00 Schots ork. 13.00 Dansmuz. 15.45
Lichte muz. 16.30 Weense muz. 17.15
Variété ork. 17.45 Planorecital. 18.00
Lichte muz. 20.00 Lichte muz. 21.00
Lichte muz. 22.20 Gram. 23.00 Lichte
muz.

NDR WDR, 309 m12.00 Lichte muz.
13.15 Ork. conc. 16.00 Kamermuz. 17.45
Lichte muz. 19.30 Cantate. 22.10 Lichte
muz. 23.00 Gevar. muz. 0.10 Lichte muz.
1.15 Gevar. muz.

FRANKRIJK, NAT. PROGR., 347 m:
12.00 Ork. conc. 13.40 Gram. 16.00 Gram.
16.50 Kamermuz. 17.50 Gram. 19.01 Kna
penkoor. 20.00 Gram. 20.05 Ork. conc.
22.25 Gram.

BRUSSEL, 324 m: 12.00 Gram. 12.42
Gram. 13.11 Gram. 15.45 Vlaamse lie
deren. 17.10 Lichte muz. 17.45 Meisjes
koor. 18.15 Gram. 19.40 Gram. 20.00 Ka
mermuz. 20.50 Kamermuz. 21.30 Lichte
muz. 22 11 Gram.

484 m12.00 Gevar. muz. 13.10 Gram.
Gram. 17.30 Pianorecital. 18.40 Gram.
22.10 Ork. conc.

DUITS TELEVISIEPROGRAMMA
17.00 V. d. kind. 17.40 Dierenparken in
19.00-19.30 Journ. 20.00 Journ. en weer-
ber. 20.20 Filmber. 20.50 Kookpraatje.
21.05-22.00 Reportage.

BELG. TELEVISIEPROGRAMMA

Franse uitz.: 19.00 Sport. 19.30 Kook
praatje. 20.00 Act. 20.40 Procés pour
rire. 21.40 Rep. uit Cannes. 22.00 Sterf
dag van Albert Thomas, 25 jaar gele
den. 22.15 Wereldnws.

Vlaamse uitz.Geen uitz.

ENGELAND, BBC, uitz. v. Nederland,
8.00-8.15 Eng. les v. beginnelingen, les
sen 1 en 2, deel 1 (Op 464 en 42 m),
17.45-18.15 Nws. Londens Radiodagboek.
Eng. les v. meergevorderden. (Op 224
en 41 m).

27. Met ingehouden adem zitten Eric en Svein in elkaar gedoken te luisteren
naar het verdachte geritsel in hun nabijheid. Ze durven zich amper bewe
gen. Dan kraakt er zacht een takje achter hen. Ze wenden zich razend snel
om en zien een gestalte behoedzaam op hen toekomen. Hoewel de man
met een speer gewapend is, staat Svein op het punt hem te lijf te gaan.
De onbekende wenkt evenwel vriendschappelijk. „De drie krijgers wachten u.
Komt", fluistert hij. Eric gromt achterdochtig, maar staat na een korte aar
zeling op en volgt de vreemde, die hen langs een smal pad naar een (cleine
open plek voert, waar de drie Kelten hun inderdaad verheugd tegemoet
treden. Het blijkt, dat de vreemde krijger hen hierheen gevoerd heeft kort
nadat zij door Ragnar buiten het kamp waren gebracht. Zoals Eric al ver
moedt, noemt hun nieuwe helper zich eveneens „Broeder van de nacht".
„Waarom is de krijger, die ons de weg wees door het moeras, nooit terug

gekeerd?" vraagt de Noorman. „Hij werd gegrepen door Yalah's krijgers", is
het sombere antwoord. „Zij doodden hem, evenals vijf anderen van mijn broe
ders, die in hun handen vielen". „Maar waarom hielpen zij ons, vreemdelingen,
eigenlijk?" „De vijanden van Yalah zijn waard geholpen te worden", zegt de
krijger. „Om u gelegenheid te geven ongehinderd te ontkomen, ondernamen
mijn dappere broeders een aanval op Yalah's kamp. Dat is de reden, waarom
gij niet gevolgd werd. Doch wij moeten geen tijd verspelen. De gelederen
van Yalah volgen. Vóórdien moeten wij het moeras bereikt hebben, de enige
plaats, waar Yalah ons niet durft volgen. Het opperhoofd Mohaka en uw
broeder Nahenah zijn verlangend u weer te zien". De Noorman knikt kort
en zo haasten zij zich op weg naar het moeras, de schuilplaats van de geheim
zinnige „Broeders van de Nacht".

Een groot gevaar bedreigde
in de tweede helft van de zes
tiende eeuw Europa!

Selim II, sultan van Turkije
had zijn ogen gericht op het
Christelijk Europa. Dit land
veroveren en er de godsdienst
van Mohammed invoeren wa
ren niet alleen droombeelden
van de machtige Turk, maar
dreigden werkelijkheid te wor
den.

Het zogenaamd christelijk
Europa was het onderling niet
eens; er was een voortdurende
strijd onder de vorsten, zodat
deze te weinig aandacht schon
ken aan wat van uit Turkije
dreigde.

Het is een van de grote ver
diensten van Paus Pius V dat
hij Europa wakker geschud
heeft. Paus Pius V heeft als
het ware een nieuwe kruistocht
tegen de Turken gepredikt.

Een van de voornaamste
vorsten uit die tijd was Filips
II, koning van Spanje. Wij ken
nen hem als Heer der Neder
landen, als de man, die alles
gedaan heeft, om de hervorming
te bestrijden. De man, waarte
gen dv Nederlanders in opstand
kwamen, omdat ze voelden,
dat Filips de vrijheid, de onaf
hankelijkheid der Nederlanders
bedreigde. Maar het is deze
zelfde Filips II, die het eerst
aan de roepstem van de Paus
gehoor geeft en zich bereid ver
klaart, samen te werken
om de dreigende macht van de
Turken te keren.

Nog andere vorsten weet Pi
us V te winnen. Dat heeft heel
wat moeite gekost. Maar Pius

V was niet alleen een zeer god
vruchtig man, hij was ook bui
tengewoon geleerd. En als hij
eenmaal besloten had, een be
paald plan te verwezenlijken,
dan wist hij ook van energiek
doorzetten. De hervormers van
die eeuw vonden ook in Pius

V een krachtig tegenstander.

Ook Selim II van Turkjje zou

ondervinden, wat een groot
man deze paus was. Want dank
zjj diens werk kwam in Europa
een verbond tpt stand: „De Hei
lige Liga!" werd dat verbond
genoemd.

In Venetië werd het plechtig
afgekondigd op het plein van
Sint Marco; daar weerklonk
de stem van de heraut; „Het
eeuwig verbond en het samen
gaan tegen de Turk is tot stand
gekomen, door de genade van
God en de heilige Maagd en
door de bemiddeling van zijn
heiligheid Paus Pius V!"

De heilige Liga had besloten
een grote, machtige vloot samen
te stellen. Die vloot zou be
staan uit 200 galeien (schepen
dus, die ook door galeislaven
voortgeroeid konden worden),
100 oorlogsschepen, die alleen
maar zeilvermogen hadden en
dus geen galeislaven, vijftig
duizend soldaten, vierduizend
ruiters, een groot aantal kanon
nen en verdere wapens. Voor
die tjjd een werkelijk machtige
vloot.

De samenstelling van zo'n
vloot kostte heel wat geld. Ook
dat was door de Paus geregeld.
Ook daarin voorzag de Liga!
Spanje nam een belangrijk aan
deel voor zijn rekening; Vene
tië, in die tijd een zeer belang

Antwerpse wolkenkrabber
„Boerentoren"

rijke handelsstad, bleef niet
achter. Ook de paus droeg een
belangrijk bedrag bij.

Aan Pius V werd ook de be
noeming van een opperbevel
hebber overgelaten. Hij koos
daarvoor Don Juan van Oosten
rijk. Het bereiken van deze re
sultaten was dus in hoofdzaak
te danken aan Paus Pius V.
Weldra zou blijken hoe juist de
Paus gezien had. Hoe juist op
tijd de Heilige Liga was ge
sticht. Want in het jaar 1571
bleek sultan Selim II klaar te
zijn om zijn invasie in Europa
te wagen. De vloot, die hij daar
voor had klaar gemaakt, was
enorm.

Zonder het werk van Paus
Pius V zou Europa door de
Turken overmachtigd zijn. Nu
niet; Europa stond gereed.
De Christenvloot lag klaar en
in de slag bij Lepanto (7 okto
ber 1571) werd de Turkse vloot
verslagen. 5 Mei vieren we het
feest van deze heilige Paus.

De rozenkrans (gebedsnoer)
kwam het eerst voor in Indië
en kwam al in vroegere eeu
wen naar Europa. De bewij
zen voor het gebruik In de
christelijke godsdienst van een
voorwerp voor het tellen van
gebeden, klimmen op tot in de
vierde eeuw, lezen wij in „de
Tifa", nieuwsblad voor Nieuw-
Guine.a.

Men gebruikte voor de tel
ling toen voornamelijk losse
steentjes of een plank met ga
ten. Deze beide methodes wer
den toen voornamelijk door re
ligieuzen gebruikt.

De gebeden die werden ge
teld, zijn lange tijd heel ver
schillend geweest. Eerst waren
het voornamelijk korte aan
roepingen, zoals bijvoorbeeld
„Kyrie Eleison", dikwijls ge
paard gaande met buigingen
en knievallen.

Men moet daar niet zo heel
erg verwonderd over zijn,
omdat er zelfs nu nog, naast
de rozenkrans van de Heilige
Maagd, andere gebedsreeksen
bestaan, welke, tezamen met
de snoeren, echter bij voor
keur „kroontjes" worden ge
noemd, bijvoorbeeld het
„kroontje" van de Heilige Bri-
gitta, dat uit 63 Weesgegroe
ten bestaat, ter ere van de 63
levensjaren van deze heilige
maagd, en zeven Onzevaders
en Credo's. Ook dat der Fran
ciscanen, bestaande uit zeven
tientjes ter ere van de zeven
vreugden van Maria. Ook in
het Oosten bestaan soortgelij
ke gebedenreeksen, welke met
behulp van een gebedsnoer
worden gebeden.

Het gebruik van de Weesge
groeten dateert voor het Wes
ten uit de elfde of twaalfde
eeuw.

Nu bestaat de rozenkrans uit
150 kleine en 15 grote kralen.
(Gewoonlijk gebruikt men
slechts het derde deel daar
van, en men noemt dit het ro
zenhoedje). Het aantal 150 is
overgenomen van dat der
psalmen. Sedert de elfde eeuw
bestond het gebruik deze te
bidden voor de overledenen.
Zij werden echter ook wel ver
vangen door even zoveel Onze
vaders, hetgeen voornamelijk
werd gedaan door lekebroe-
ders, die geen Latijn kenden.

Een straalmotor heeft op de
begane grond de onhebbelijke
eigenschap om als geweldige
stofzuiger dienst te doen en
gretig „vreemde voorwerpen"
zoals gruis, kleine steentjes,
naar binnen te zuigen. De er
varing heeft geleerd, dat on
geveer de helft van de straal
motoren, die aan reparatie toe
zijn, om deze reden „uit de

IK'!

De toren van de Onze Lieve
Vrouwekerk te Antwerpen

Tijl was het eerst niet van
plan. Maar toen alles zo stil
werd in huis en hij zelf ook
haast zijn ogen niet open kon
houden, viel hij plots maar
neer, waar hij juist op zijn
zwerftocht door het grote huis
terecht gekomen was. En die

plek waseen geopende kist

in het pakhuis. Tijl was net
aan het onderzoeken, wat er in
die kist zat. En toen bleek, dat
ie helemaal leeg was, dook hij
er zelf maar in.

„Als ik hier nog niet rustig
lig," dacht Tijl, „dan weet ik
het niet meer!" Voor alle ze
kerheid trok hij het deksel op
de kist. In deze kleine rustige
ruimte sliep Tijl weldra als een
roos. Hij sliep en sliep, zoals
een gewoon mens niet slapen
kan.

Het ene uur na het andere
ging voorbij. En Tijl sliep maar.
Hij merkte er zelfs niets van,
dat zijn moeder weg ging.

„Tijl, waar zit je?" had die
een paar keer geroepen. Maar
omdat er geen antwoord kwam
en moeder wel wist, dat haar
lieve zoon in geen zeven sloten
tegelijk zou lopen, was ze maar
naar huis gegaan.

„Die vindt de weg wel,
hoor!" had ze de familie bij
het afscheid toegeroepen.

Zo kon Tijl in de kist rustig
door blijven slapen.

Het werd nacht. En Tijl sliep
nog!

En misschien, dat hjj nu nog
zou slapen, als plots niet in die
nacht een paar dieven het pak
huis, waar Tijl sliep, waren
binnen gedrongen. Die waren
daar natuurlijk niet gekomen
om te slapen. Die zochten naar

Van de prachtige gebouwen
te Antwerpen noemen wij eerst
de Onze-Lieve-Vrouwekerk, in
Gotische stijl gebouwd van
1332 tot 1530. De hoge toren
zie je al van verre boven de
stad uitsteken. Deze toren is
dan ook 123 meter hoog. Aan een
tweede toren werd begonnen,
doch deze is nooit afgemaakt.
Het weidse schip heeft zeven
beuken met 40 meter hoge ge
welven. De grootste lengte van
de kathedraal is 117 meter en
de breedte is 65 meter. Er zijn
schilderijen van Rubens te be
zichtigen.

Aan de grote markt staan
oude gildehuizen en het stad
huis. indrukwekkend zowel van
binnen als van buiten. Aan de
Schelde staat een massief ge
bouw „Het Steen". Vroeger
werd dit genoemd ,,'s Heren
Steen". Het is het oudste ge
bouw van Antwerpen en het
enige overblijfsel van de voor
malige burcht, die de kern was
waaromheen de stad zich ont
wikkeld heeft. Omstreeks het
jaar 1000 werd hij herbouwd,
nadat de eerste vesting op die
plaats door de Noormannen
platgebrand werd. Hij lag op
het kruispunt van de grote ver
keerswegen naar Engeland en
Duitsland en werd spoedig een

moeten worden geno-

kisten of pakken met goede in
houd. Door het gestommel van
deze mannen werd Tijl tenslot
te wakker.

Hij hoorde, hoe de mannen
de ene kist na de andere optil
den en weer neerzetten. Al gauw
begreep hij de bedoeling van
die mannen. Want een stem
weerklonk;

„Zeg maat, het lijkt wel, of
er nergens wat in zit. Die kis
ten voelen allemaal even leeg
aan."

Tijl hield zich dan ook maar
doodstil. Met twee dieven te
gelijk wilde hij het liever niet
aan de stok krijgen. Daar kwa
men ze ook op zijn kist af. Hup,
Tijl voelde zich al omhoog til
len.

„We hebben beet, makker,"
riep weer een der dieven.
„Hier schijnt wel het nodige in
te zitten."

„Je moest eens weten!"
grinnikte Tijl stilletjes.

De andere dief was ook dich
ter bij gekomen.

„Waarachtig," bromde die.
„Dat is de moeite waard zeg.
Vooruit man, niet langer tal
men."

Tijl voelde zich hoog opge
tild en weggedragen. Door net
pakhuis naar buiten.

„Oei, oei," bromde Tijl,
„wat zal er nou met me ge
beuren? Waar sjouwen die
twee me heen?"

Ja, daar kon Tijl alleen maar
naar raden. Hij hoorde hun
stappen door de stille straten
weerklinken. Hij wist, dat het
daar donker was; veel straat
verlichting was er nog niet in
de tijd van Uilenspiegel. Enke
le ogenblikken lag Tijl in de
kist te denken, wat hem te
doen stond. Al heel gauw wist
hij het. Voorzichtig duwde hij
de deksel van zijn kist een wei
nig omhoog; nog voorzichtiger
stak hy zijn ene arm door de
smalle opening, net zo ver, tot
hij de voorste drager aan zijn
haren kon trekken.Toen dook
hij weer vlug weg.

(Wordt vervolgd)

Het oog U

vaart"
men.

Ingenieurs van de Douglas
Vliegtuigenfabrieken hebben
thans een even vernuftige als
eenvoudige oplossing voor dit
probleem gevonden. Bij onder
zoekingen bleek namelijk, dat
vóór de straalmotor een draai
kolk wordt gevormd, te' verge
lijken met een miniatuurwind-
hoos, die verantwoordelijk is
voor het opzuigen van
genoemde vreemde voorwer
pen. De vinding van Douglas
bestaat uit een naar beneden
gerichte luchtstroom, die het
vormen van deze draaikolk
voorkomt.

Alle DC-8 straalvliegtuigen
zoals bekend heeff de K.L.
M. hiervan acht besteld, met
de aflevering waarvan in 1960
zal worden begonnen zul
len met deze eenvoudige vin
ding, die echter het resultaat
is van jarenlange onderzoekin
gen, worden uitgerust.

„Het Steen" te Antwerpen

(thans scheepvaartmuseum)

handelsknooppunt. Talrijke be
kende figuren uit de geschie
denis verbleven er gedurende
hun doortocht te Antwerpen.
Van 1303 tot 1823 werd het
Steen gebruikt als gevangenis.
Sinds 1864 werd het gebouw in
gericht als Oudheidkundig
Museum.

Sedert 1952 werd het Natio
naal Scheepvaartmuseum er
ingericht. Er ziin nog talrijke
gebouwen te bezichtigen, maar
laten we ons beperken tot het
museum Plantin-Moretus, in
1576 gebouwd als drukkerij van
Plantin. Het bevat alles wat de
drukkunst aangaat en is bij
zonder leerzaam. Er is in Ant
werpen een honderdtal kerken,
waarvan we de St.Jacobsksrk
nog willen noemen. Deze is ge
bouwd in 1491.

Er is in deze havenstad ook
een moderne „Boerentoren",
een wolkenkrabber die in het
hartje van de oude stad zijn
vierkante massa erg hoog ver
heft.

Antwerpen heeft brede boule
vards en parken vol bloemen.
Niet het minst de lanen van de
Dierentuin lokken tot een rus
tige wandeling

Wy komen terug op het oog
recht van vóór getekend. Fi
guur 1 is duidelijk getekend;
nu kun je goed bektjkten, hoe
de bovenste en onderste lijn
van de oogleden lopen. Je ziet
zó, dat dit helemaal geen
„knoopsgat" is, zoals wij dat
de vorige week noemden. Het
best is om dit rechter oog over
te tekenen en dan zelfs het lin
keroog (dus precies omgekeerd)
er naast te tekenen. Dat is
moeilijk, maar d&n wordt je ge
dwongen om je gedachten te
laten gaan en elke lijn goed te
overwegen, vóór je die neerzet.

Daar wq weten, dat er zeer
goede tekenaars en tekenares-
sen onder jullie zijn, is hetzelfde
oog in fig. 2 uitgewerkt als een.
pentekening.

Afb. 3 is een oog, dat naar
een bepaalde kant kijkt. Let
goed op: de algemene vorm
blijft ongeveer gelijk, maar de
pupil schuift naar de rechter
hoek en gaat enigszins schuil
onder het bovenste ooglid.