zeven Duitse divisies
Mal
et 8
o
toeristen in 1956
pet. vermeerderd
s,
Mens in miniatuur?" te Leiden
Opbouw van Duitse
Bundeswehr is nu
in volle gang
Eind 1957 telt de NATO
AMERIKAANS PLAN
voor „ontwapeningsdepot"
Tornado's teisteren Ver. Staten
%<J.' dte bjf
POPPENSPELEN UIT VELE DELEN
VAN DE WERELD
Opslag beperkte hoeveelheid
wapens als eerste stap
56 dissertaties
eviezenopbrengst geschat op
,v 232 miljoen gulden
:V
u
Otto van Rees
begraven
ix
[i% j'0 bitster van
ftv^ef-comité
k^t l. ^aat auto's
Verrassend voorstel
van Stassen?
Betonmaatschappij
ontslaat personeel
Reis van min. Helders
opnieuw uitgesteld
Prof. dr. Johanna Westerdijk
ïfevtSt ribedroeg 139.000. De
lwNaNteXopbrengst aan
fef'ti'XiXrie i« Loop riie' z0"
- V rl%XerhanH qHe van hijna
butn w H0ehen'
lfai£Wet0l%ie~Patrouille
Notariaat
DONDERDAG 23 MEI 1957
PAGINA 7
Als gevolg van bestedings
beperking
Examens
Adolf Heusinger (links) bekleedt in de nieuwe Bundeswehr
'i-xet;aj«er9ettjlcbaar is met die van chef van de generale staf. Rechts op
Oeneraal Hans Speidel, opperbevelhebber van de NATO-land-
strijdkrachten in Midden-Europa.
^aa?se redactie)
0 JöV urP!l" voor de Statis-
Vi,n Jn totaal 2.561.000 over-
nP, ?l,'tenlandse toeristen
ihi v's'o..s geregistreerd. Dit
kV;7neerdcri"S van
f ten opzichte van 1955.
N'eri acllt Proce"t acht de
lOd !ier'a"dse Vereniging
iar.n8cn verkeer, aldus
LVhJitarverslaS. n'e' onbe-
a8en de overeenkom-
ïs van de overige na-
tri» ®er" schrijft
'vSV aan vier factoren, te
na'1 h...tenser wordende con-
buitenland, de voort-
'Ai, "Verlamming.
P SKffPr°Cent
in "flOi» "U,«iiia«u, ue vouri-
hi l i, .'an het prijzenpeil in
tflpp^ieltekort en het optre-
KW Verlarnmlntr.
Oi.%. van "Ct aan
y>?S g'n betrof Duitsers, vijf-
'geiser,veertien pro-
"W acht procent Fran-
hof0111 Belgen. Voor het
aantal Franse over-
wjn l'
a, t .(UUC WVC 1-
'i V^kstT8' Belgische. Augus-
,öe ™a*nd- A.m;
Xit st bezochte stad
Vol»., nlandse overnachtin-
W n,teSn ?n Den Haag en Rot-
XXXn'' 394.000 en 270.000 bui-
Si'v'X^^lngen.
11 et aantal
buitenlanders in
lvf> XX® bdeviezen in 1956 op
Ii'm JlOej, an tweehonderdtwee-
IV.- mj0 8u'den, tegen twee-
Sh gulden in het jaar
ni<N
s toeristenverkeer in
bui-
Aavertentie
Ril» b?eft het erevoorzit-
S I? jXcej ,Y?n het Nederland
ss' A kinderfonds van de
l\ vV^l. i' heeft de voor-
'ft Qhrv X Trv I U-C l Ue VUUI-
4t§aladeripekes medegedeeld
8 van het comité.
I?A| §ehonrt We'Ke te Seheve-
feKVVr?en' bad een bijzon-
l'Iv'e Xr^aanwezigheid van
KV is fatA, van Unicef,
klipiyeerri r een campagne
hoX^elke 200.000 gul-
'kXN e?n '"Pgebracht. heeft
lV ha*pudigd- Di' hedraS
-v *t1n~rnen giften naar
Campagn'e.
if thh^Üs ,chter, winnaar
i\SoSner°°/ poezle' Mi
Ji.VXai M« dte 38 jaar is,
Of ut0^arresteerd, daar
XJXV1- er^tige schade
eluiteken^e m°-
W? i t>o7 hei,stilte en de vre-
MVn9s auto'srJ-ef bee/t, en
ft 'k kV 'j, dp die met grote
lOiX li%h'at. n e!yfce wegen
t tN 7* dichter woont
lh c ep-n i, V/enen van
°eUj dietpl doog punt, van.
^n- -
kan van een
Lv'l v.J, KC
\tte 'cht-
jQp!k? avond weer
tioeh ge st°dbewo-
Jhenstrasse naar
0lerden in hun
bet ronken en
*at, een bijl en
verstoorders
v -'crm dn een dicht-
'Ns* 'ki 0eParktS begon bij
X 'el! ?eh keerd staande
dp
0(^e 9j'in eigenaars
t>an Ren« eisen nu
e waar-
dichter.
Nederland ontwikkelde zich in 1956 min
der gunstig. Amsterdam registreerde
ais enige van de grote steden een stij
ging van het aantal overnachtingen van
Nederlandse toeristen. De A.N.V.V.
meldt verder een belangrijke stijging
van het Nederlands toeristenbezoek aan
het buitenland. Door die omstandigheid
werd het hoteltekort in Nederland niet
nog nijpender. De door de minister van
volkshuisvesting afgekondigde bouw-
stop voor hotels heeft aan de door de
minister van economische zaken inge
stelde garantiekredietverlening voor ho-
telbouw alle waarde ontnomeji, aldus
de A.N.V.V. Zij betreurt het dat in
1956 de Nederlandse logiescapaciteit
niet noemenswaardig werd uitgebreid.
(Van onze speciale verslaggever)
De verdediging van de Bondsrepu
bliek Wcst-Duitsland is in volle
opbouw. Bij leger, luchtmacht en
marine worden jonge vrijwilligers en
dienstplichtigen opgeleid voor een taak
in de Bundeswehr", met welke naam
de nieuwe, totale Westduitse strijdmacht
wordt aangeduid. De taak van deze
krijgsmacht in het grote verband van
de NATO-verdediging van West-Europa
wordt ernstig opgevat en de taakuitvoe
ring is dan ook, ondanks grote moei
lijkheden, krachtig ter hand genomen.
Éen groot aantal officieren en onder
officieren met oorlogs- en gevechtser
varing heeft dienst genomen en maakt
zo de defensieopbomv op een behoor
lijke manier mogelijk. De geest van
samenwerking met de andere partners
in het N.A.T.O.-verband waait door de
gelederen van deze instructeurs. De
Amerikanen in het bijzonder geven hun
steun door het verschaffen van mate
riaal en het beschikbaar stellen van vak
bekwame specialisten. De opleiding van
de jonge soldaten geschiedt op demo
cratische wijze volgens nieuwe denk
beelden, methoden en maatstaven.In
juli zuilen aan de N.A.T.O. drie geme
chaniseerde grenadierdivisies, elk be
staande uit ruim dertienduizend man,
overgedragen kunnen worden. Eind van
dit jaar, begin volgend jaar, zullen ver
der Dvee tankdivisies, een luchtlandings
divisie en een divisie alpenjagers ter
beschikking komen.
Het doel van de opbouw van deze
Westduitse strijdkrachten is de verdedi
ging in het grote N.A.T.O.-verband. De
N.A.T.O. is voor West-Duitsland de eni
ge mogelijkheid om de vrijheid te waar
borgen. Geen enkel land, uitgezonderd
Rusland en Amerika, is in staat zich
zelf alleen tegen mogelijke agressie te
beschermen. De Bundeswehr zal een
bijdrage leveren aan het vlechten van
een krachtig N.A.T.O.-verdedigings-
schild in Europa. Het gaat hier
in het bijzonder om dat deel van het
schild dat in Midden-Europa mogelijke
agressie uit oostelijke richting zal moe
ten tegenhouden. Het zwaartepunt van
de Westduitse strijdkrachten zal
dan ook liggen in de sector van de land
strijdkrachten. De luchtmachtzal bij
dragen aan de luchtverdediging boven
Europa. De marine heeft tot taak door
middel van lichte zeestrijdkrachten te
zamen met de Denen de Oostzee voor
aanvallende schepen uit het oosten in
het bijzonder voor wat betreft de onder
zeeboten af te sluiten en verder om
mee te helpen de verbindingen over de
Atlantische Oceaan en de Noordzee
goed te doen functionneren.
Het zal veel tijd vergen voor de
Bundeswehr er werkelijk is. De op
bouw is nu bijna anderhalf jaar aan
de gang. Prioriteit wordt gegeven
aan de eenheden die in N.A.T.O.-ver-
band zullen moeten opereren. Pas
daarna zal een kleine territoriale
strijdmacht, waarvoor reeds een mi
nimale staf van zesduizend man aan
wezig is, worden samengesteld. De
Britse plannen tot het verminderen
van de strijdkrachten in Europa zul
len geen invloed hebben op de uit
voering van de Duitse plannen, zo
verklaarde de staatssecretaris voor
defensie, Dr. Rust, twee weken gele
den aan Nederlandse journalisten.
Het N.A.T.O.-schild moet gesterkt
worden en sterk blijven, zo voegde
hij er aan toe.
De opbouw uit het totale nulpunt ver
oorzaakt veel moeilijkheden. Deze
moeilijkheden houden verband met de
werving van personeel, de kazernering,
het materiaal en zij zjin deels ook van
psychologische aard. Het kazernerings-
vraagstuk vraagt in het bijzonder tot het
eind va: dit jaar de aandacht. Veel ka
zernes worden voor andere doeleinden
dan het legeren van troepen gebruikt
en moeten ontruimd worden. In 1958 zul
len vooral moeilijkheden van finan
ciële aard moeten worden opgelost.
Wat de materieelpolitiek betreft, na
dat Amerika door belangrijke steun
het begin van de opbouw mogelijk heeft
gemaakt het verschafte onder meer
voertuigen, tanks en vliegtuigen
wordt e. door de Bondsregering en door
de minister van defensie, dr. Franz
Joseph Strauss, naar gestreefd zo spoe
dig mogelijk voor de defensie in eigen
onderhoud te voorzien.
Men is begonnen met de eigen pro-
duktie van die materialen die ook in de
burgei sector worden gebruikt. Voor de
ze produktie ten behoeve van de krijgs
macht zijn slechts veranderingen aan
het produktieapparaat nodig. Hierbij
kan als voorbeeld worden gegeven de
p. rduktie van jeeps door de D.K.W.-
Auto-Unionfabrieken. Men zal verder
beginnen met de produktie van lichte
wapens. Plannen worden momenteel
uitgewerkt.
Met de industrieën van praktisch
alle N.A.T.O.-landen, ook met die
van Nederland, worden onderhandelin
gen gevoerd over de levering van de
overige, voor de opbouw van het leger
benodigde materialen. Generaal de
Maizières, die aan het hoofd staat van
de afdeling organisatie en opbouw van
het ministerie van defensie van de
Bondsrepubliek heeft met nadruk ver
klaard dat het tempo van de opbouw
niet wordt beheerst door het materiaal.
Standaardisering wordt nagestreefd.
Als gevolg van de Parijse verdragen
van 1954 werd op 1 januari 1956 met
het grote werk begonnen. Op 1 april
1957, vjjf kwartalen later dus, bestond
de strijdmacht uit vijfennegentigduizend
man, waarvan tienduizend dienstplich
tigen. Het leger had van deze viifenne-
gentigduizend het grootste deel, te we
ten zestigduizend man opgenomen. Op
het eind van dit jaar zuilen ongeveer
honderdvijfendertigduizend Westduitsers
in dienst zijn. Het is de bedoeling dat in
het zelfde tempo van opbouw zal worden
doorgewerkt. Dit jaar zullen geen
dienstplichtigen meer worden opgeroe
pen. De verhouding van het aantal
dienstplichtigen tot het aantal vrijwil
ligers van de Bundeswehr zal echter
uiteindelijk moeten worden als één staat
tot één. Zoals bekend is, bedraagt de
duur van de eerste oefening der dienst
plichtigen twaalf maanden.
Belangrijk is in verband met de op
bouw van de Bundeswehr de uitslag
van de op 15 september van dit jaar
in West-Duitsland te houden algemene
verkiezingen. Behaalt de regerings
partij van Adenauer, de C.D.U. de
overwinning, dan zullen de hierbo
ven beschreven plannen met onver
minderde kracht verder worden uitr
gevoerd. Komt de overwinning aan
de S.P.D., de socialistische partij
van Ollenhauer, dan is dit onzeker.
Deze partij is, zoals men weet, tegen
de algemene dienstplicht.
Bij K.B. is aan J. M. Cammenga, op
zijn verzoek, met ingang van 1 juli,
éervol ontslag verleend uit zijn ambt
van notaris ter standplaats Oosterwol-
de (gemeente Ooststellingwerf).
Drie helden uit een Chinese schelmenroman, negentiende-eeuwse handpoppen uit de provincie Szê-tsjw'an.
(Van onze correspondent)
Een aardige tentoonstelling is inge
richt in het museum voor Volkenkunde
te Leiden. De samenstellers stellen de
vraag: De mens in miniatuur? en zij
geven in de zalen van dit museum aan
de Steenstraat het antwoord. In de we
reld van poppenspelen, die men hier
uit alle werelddelen bijeen heeft ge
bracht, kan men het overbrengen van
de menselijke gedragingen naar een ir
reëel vlak in het poppenspel constate
ren. Het poppenspel vervult een func
tie in een bepaalde gemeenschap in een
bepaalde tijd. Het karakter van een
volk spreekt uit de poppen; het poppen
spel kan uitdrukking geven aan een ma.
gisch-religieus gebeuren, het kan een
middel zijn tot sociale en politieke ont
spanning; de poppen, die boven de wet
verheven zijn, kunnen immers bedekt of
ODenljjk sociale en politieke misstanden
hekelen. Daarnaast werd en wordt het
poppenspel dikwijls gebruikt als op
voedkundig en moraliserend instructie
middel. Bovenal echter blinkt het uit
als het volksvermaak, dat de burger
eens hartelijk kan laten lachen.
De tentoonstelling laat de ontwikke
ling zien van deze attractie, die door de
eeuwen de aandacht van het volk ge
boeid hield. Haar ontwikkelingsgang
gaat van „Pulcinella" tot de Poesjenel
lenkelder. De techniek van het poppen
spel, zo wordt duidelijk op deze tentoon
stelling aangetoond, wisselde met de ja
ren en was ook plaatselijk zeer verschil
lend; men onderkent bijvoorbeeld tech
nieken als de stokpop (Wajang en Chi
nese schimmenspelen), de handpop (Jan
Klaassen), de staafmarionet (de Orlan
do van Sicilië) en de draadmarionet,
die dikwijls zeer ingenieus zijn samen
gesteld en aan de vertoner een grote ma
te van vaardigheid vragen. In wezen
hebben alle spelers gemeen, dat zij een
weergave geven van de samenleving.
Zeer fraaie poppenspelen van China,
Burma en Ceylon worden op deze ex
positie getoond. De poppen variëren in
uitvoering overigens van modern mas-
sawerk tot zeer fijn hout- en leersnijwerk
dat al eeuwen oud is. Ook vindt men
er precieuze kamertoneeltjes, bewegen
de kiekkasten, die als de voorlopers van
de televisie kunnen worden beschouwd.
Een bijzondere attractie van deze ten
toonstelling is de poppenspelwedstrijd,
die door het museum voor leerlingen
van alle soorten scholen in Nederland
wordt uitgeschreven. Deze prijsvraag
stelt aan de deelnemers de eis zelf een
poppenspel te ontwerpen en er ook een
eigen spel mee op te voeren. In septem
ber worden de uitblinkers uitgenodigd
in het museum te Leiden een uitvoering
te geven. Nadere inlichtingen verschaft
het museum Volkenkunde, Steenstraat
1 te Leiden.
De tentoonstelling, die een sterk edu
catief karakter heeft en daarom ook
voor schoolbezoeken zeer geschikt is,
blijft het gehele zomerseizoen geopend.
ln de midden-Amerikaanse staten Kansas en Missouri hebben tornado's gewoed, dip zware schade aanrichtten en vele
huisgezinnen dakloos maakten. Heide foto's geven een beeld van het plaatsje Ruskinheights. Links de postbode,
die de meeste huizen met de grond gelijkgemaakt aantrof en rechts de inwoners, die tussen het verwoeste meubilair
zoeken naar kleine, hopelijk onbeschadigde, herinneringen.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Dulles en de speciale af
gevaardigde voor ontwapcningsaangele-
genheden, Harold Stassen, hebben en
kele vooraanstaande leden van de Ame
rikaanse Senaat ingelicht over de
Amerikaanse ontwapeningsplannen. Als
eerste stap voor een overeenkomst met
de Sovjet-Unie zou een beperkte hoe
veelheid geleide projectielen, schepen,
tanks en atoombommenwerpers van zo
wel de Verenigde Staten als de Sovjet-
Unie in een „internationaal ontwape
ningsdepot" worden opgeslagen. Op
experimentele basis zou, zowel uit de
lucht als te land, moeten worden gecon
troleerd.
Voorts zouden voorstellen moeten
worden gedaan voor een reductie van
mankracht en defensiebudgetten van
de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie en
De N.V. betonmaatschappij Diamant
te Hardenberg heeft ongeveer twintig
man personeel moeten ontslaan omdat
tengevolge van de bestedingsbeperking
de afzet is teruggelopen. Het bedrijf
heeft zich gespecialiseerd in het ver
vaardigen van betonnen straatstenen,
waarvan de afzet belangrijk is gedaald
nu juist aan de wegenbouw de grootste
beperkingen zijn opgelegd.
AMSTERDAM, 22 Bevorderd
tot arts mevr. E. M. Strümphler-Cramer,
J. A. Warndorf en F. L. Meijler (Am
sterdam!Artsexamen le Red. mej. C.
E. J. M. Wiggeraad (Alkmaar), J. C.
Th. Raats, J. F. L. Klein Robbenhaar,
A. Dokkum, A. E. Hart (Amsterdam),
J. K. v. d. Korst (Weesp) en J. S. Sal-
verda (Hoofddorp).
AMSTERDAM, 23 mei (G.U.) Be
vorderd tot doctor in de wis- en natuur
kunde op proefschrift; „Geologie et pe-
trologie de la region du Tenda central
(Corse)" H. Ch. R. Varenkamp, geb.
te Soerabaja. Kand. rechten N. de Graaff
en C. M. Graadt van Roggen (Amster
dam); doctoraal scheikunde Ch. R.
Dickhout (Amsterdam); kand. wis- en
natuurkunde L. C. H. Eykelenboom
(Amstelveen), A. L. J. Stoffels (Amster
dam), L. J. Koelstra (Amstelveen), D. J.
Hogetoorn (Zaandam), H. E. Rondeel
(Badhoevedorp) en met lof C. J. van
Holk (Haarlem).
DELFT, 22 mei Gepromoveerd tot
doctor in de technische wetenschap de
heer A. B. C. van Doorn. De heer Van
Doorn verdedigde een proefschrift met
stellingen, getiteld: „Onderzoek van de
structuur van gafietoxyde". Promotor
was prof. dr. J. H. de Boer.
GRONINGEN, 22 mei Aan de RJks-
universiteit te Groningen zijn gepromo
veerd tot doctor in de geneeskunde de
heer I. D. Johanns geboren te Parama
ribo op een proefschrift, getiteld: „Tuber
culose der vrouwelijke geslachtsorga
nen", (promotor prol. dr. B. S. .en
Berge) en de heer Klaas Kornelis Bgj-
sina, geboren te Groningen, op een proef
schrift getiteld: „Pulmonalisstenose met
intact septum ventriculorum bij kinde
ren" (waarnemingen bij een aantal pa
tiënten en vergelijkend onderzoek naar
de resultaten van twee chirurgische be
handelingsmethoden). Zijn promotor was
prof. dr. J. H. P. Jonxis.
LEIDEN, 23 mei Gepromoveerd tot
doctor in de rechtsgeleerdheid op proef
schrift „De lening in het oude testament
(bijdrage tot de kennis van het vraag
stuk van schuld en aansprakelijkheid)",
R. K. Sikkema, geboren te Sappemeer en
wonende te Rotterdam. Gepromoveerd
t t doctor in de geneeskunde op proef
schrift „Enting van mola hydatidosa en
chonioepithelioma op de vruchtvliezen
van het kippe-embryo", J. H. N van
Bouwdijk Bastiaanse, geboren te Noord-
wijkerhout, wonende te Velsen.
LEIDEN, 22 mei Doet. geologie:
J. F. Graadt van Roggen te Leiden. Doet,
scheikunde: R. van Moorselaar te Den
Haag. Doet. natuurkunde: M. L. Potters
te Rotterdam. Kand. wis- en natuurkun
de: W. J. Sluiter te Leiden. Kanct. A
wis- en natuurkunde: E. R. Reddingius te
Leiden en P. Kuyper te Leiden. Kand.
B. wis- en natuurkunde: A. Menalda
te Leiden. Kand. F wis- en natuurkunde:
H. C. A. van Deelen te Scheveningen
en P. W. Henniger te Leiden.
NIJMEGEN, 22 mei Kand. Engels:
pater C. D. J. Douma (Wolvega).
NIJMEGEN, 24 mei Kandidaat ge
schiedenis H. F. M. Peeters (Venray)
cum laude.
UTRECHT, 23 mei Kand. rechtsge
leerdheid: W. G. A. Kousemaker, Zeist,
W. J. M. Bordewijk, Zeist. Kand. wis-
en natuurk. H: L. J. A. ter Berg, Ber
gen (NH), kand. wis- en natuurk. J: A
van de Werf, Hoorn. Doet. aardkunde:
R. D. Schuiling, Velp, en H. Wensink,
Scherpenzeel.
andere mogendheden. Naties, die thans
nog niet over atoomwapens beschikken
slechts de Sovjet-Unie. de Verenig
de Staten en Engeland beschikken over
atoomwapens zouden deze ook niet
moeten ontwikkelen.
Uit goed ingelichte bron wordt verno
men, dat in de eerste overeenkomst
niets zou worden bepaald omtrent A-
enen H-bommen. Omtrent de mate waar
in zou moeten worden ontwapend is nog
niets definitief bepaald. Op de Londen-
se conferentie hebben de afgevaardig
den van de Sovjet-Unie, de Verenig
de Staten, Frankrijk, Engeland en Ca
nada echter gesproken over percenta
ges van tien tot vijftien.
Stassen en Dulles woonden, evenals
enkele leiders uit de senaat, een zitting
van de subcommissie voor buitenland
se betrekkingen uit de Amerikaanse se
naat bij. Voordien voerde Stassen be
sprekingen met president Eisenhower
en de Amerikaanse nationale veilig
heidsraad.
Elke overeenkomst betreffende con
trole en ontwapening moet door de se
naat worden goedgekeurd. Enkele afge
vaardigden, onder wie senator William
Knowland, hebben zich zeer sceptisch
getoond. Stassen keert zondag naar Lon
den terug, waar maandag het overleg
over de ontwapening wordt voortgezet.
In Londen gaat het gerucht, dat hl)
verrassende nieuwe voorstellen zal
doen. (U.P.)
Donderdagochtend is te Bilthoven de
plechtige uitvaart en begrafenis gehou
den van de zondag te Utrecht over
leden kunstschilder, Otto van Rees. Zo
wel in de parochiekerk van O.L. Vrouw
van Altijddurende Bijstand, waar pas
toor P. Popma de Requiemmis opdroeg,
als op het kerkhof, waren vele promi
nente figuren uit de katholieke kunste
naarswereld aanwezig, onder wie onder
andere deputaties van de algemene ka
tholieke kunstenaarsvereniging, de fede
ratie van beeldende kunstenaars, de
Utrechtse kunstkring en het genoot
schap Kunstliefde.
Het Utrechts gemeentebestuur was
vertegenwoordigd door de heer Meulen-
belt. cultureel ambtenaar: de geeste
lijkheid door Mgr. A. E. Rientjes, ka
nunnik van het Metropolitaan Kapittel.
Pastoor Popma verrichtte de absoute op
het kerkhof, waar onder meer aanwe
zig waren Dom Pieter v.d. Meer de
Walcheren O.S.B., een persoonlijke
vriend van de overledene, die tegelijk
met de Requiemmis aan een der zijal
taren een H. Mis opdroeg; voorts Jan
Engelman, mr. Jan Derks H. Kuijten-
brouwer, G. Wiegersma, Pieter D'Hont,
C. Griffioen, namens het R.-K. Neder
lands Huisvestingscomité te Den Bosch
en vele anderen.
Het vertrek van de minister van za
ken overzee naar Ned. Nieuw-Guinea
is opnieuw uitgesteld. De besprekingen
hier te lande met de Antilliaanse dele
gaties, onder leiding van minister
Yrausquin zijn nog gaande en daardoor
was het minister Helders niet mogelijk
donderdag zijn reis te beginnen. In ver
band met andere verplichtingen kon
de minister nog geen nieuwe datum voor
zijn reis vaststellen.
Achter een forse
bruine beuk ont
waart men op een
hoek van de Java-
laan in Baarn de
gevel van een oude
villa, waarvan men
niet zou vermoe
den, dat het de ze
tel is van een we
reldberoemd insti
tuut. Het „Phyto-
pathologisch Labo
ratorium Willie
Commelin Scholten"
heeft een grote in
ternationale reputa
tie, en dat is vooral
te danken aan prof.
dr. Johanna Wes
terdijk, die er van
1906 tot 1952 direc
trice van is geweest.
Prof. Westerdijk
wordt op 30 mei
doctor honoris cau
sa van de universi
teit van Uppsala,
ter gelegenheid van
het feit, dat het de
ze maand 250 jaar
geleden is, dat de
grote botanicus Lin
naeus werd geboren. Aangezien Linnaeus in de dertiger jaren van de 18e
eeuw geruime tijd in Nederland gestudeerd heeft, trilde men in Uppsala
een Nederlandse plantenkundige onderscheiden. En wie was die eer meer
waardig dan de vrouw, die gedurende tientallen jaren aan twee Neder
landse universiteiten tegelijk de plantenziektenkunde heeft gedoceerd?
Zij ontving ons in haar werkkamer op de eerste etage van
het Baarnse laboratorium, waar zij al sinds 1920 woont. Toen wij
haar feliciteerden met de hoge eer, die haar te beurt zou vallen, vertelde
zij ons, dat zij tot haar grote spijt om gezondheidsredenen niet de reis
naar Zweden zou kunnen ondernemen. De eretekenen zouden haar nu
toegezonden worden.
„Ik weet niet waarom ze mij gekozen hebben", beweerde ze
met grote bescheidenheid. Maar in Uppsala heeft men het kennelijk wél
geweten,, want weinig vrouwen ter wereld hebben zo'n briljante weten-
sclMppelijke carrière gehad als Johanna Westerdijk. Zoals zij daar tegen
over ons zat, een forse gestalte in een eenvoudige paarse wollen japon,
vertelde zij het allemaal heel simpel. Maar de doordringende en leven
dige blik in haar ogen getuigde van de enorme vitaliteit van deze vrouw,
die nu op Ti-jarige leeftijd nog iedere dag in haar laboratorium
werkt.
„Ik ben op de Meisjes-HBS in Amsterdam geweest", zo vertelde ze,
„en daarna heb ik in Amsterdam en in München gestudeerd. Toen
ik 24 jaar was. maakten ze me directrice van het instituut voor Phytopa-
thologisch onderzoek, dat toen nog in Amsterdam was gevestigd en dat
later naar Baarn werd overgeplaatst. Dat was m 1906. Ze vonden dat ik
maar moest promoveren, maar met mijn H.B.S.-opleiding kon dat toen
niet in Nederland. Daarom ben ik in 1907 in Zurich gepromoveerd. Dat
ging heel makkelijk".
Met de uitdrukking „dat ging heel makkelijk" was prof. Westerdijk
in het gesprek over haar loopbaan nogal kwistig. Zij vertelde, alsof het de
gewoonste zaak van de wereld is, dat zij niet minder dan 35 jaar hoog
leraar is geweest aan de Utrechtse Rijksuniversiteit. Tussen 1930 en 1952
was zij het tegelijk ook aan de Amsterdamse Gemeente-universiteit. Zij
placht haar colleges in Baarn te geven voor een auditorium, dat zowel uit
Utrechtse als Amsterdamse studenten bestond.
Zij heeft bepaald school gemaakt. In de loop der jaren zijn onder
haar leiding niet minder dan 56 dissertaties tot stand gekomen en onder
haar oud-leerlingen telt zij enige hoogleraren. Haar opvolgster, prof. dr.
L. C. P. Kerling, is een van haar discipelen geweest.
Prof. Westerdijk heeft in haar lange leven de hele wereld rondgereisd.
Zij heep onderzoekingen verricht op Sumatra en Java, in Japan, in de
Verenigde Staten en in verscheidene andere landen.
Zij heeft zich gespecialiseerd op het gebied van de schimmels. Een
halve eeuw geleden begon zij met vijftig schimmels, en nu heeft zij er 8500.
Zij houdt helemaal niet van huishoudelijk iverk, zo bekende zij
ons. „Als je nooit kopjes gewassen hebt, leer je het niet meer omstreeks
je zeventigste jaar", zo merkte ze op. „Daarom ben ik maar met mijn
wetenschappelijk werk doorgegaan, en heb ik een huishoudster, die voor
me zorgt".
Prof. Westerdijk maakte op haar bezoeker een bescheiden indruk.
Mcar er is een feit, waarop ze kennelijk nogal trots is. „Ik ben de eerste
vrouwelijke hoogleraar in Nederland geweest", zei ze, en ze voegde or
aan toe, dat er nu twintig zijn. Als meisjes-studente had ze overigens in
r begin van deze eeuw niet veel moeilijkheden ondervonden, omdat er
ook omstreeks 1900 nogal wat meisjes waren onder hen, die in Amsterdam
botanie studeerden. Dat een vrouw ook hoogleraar kon worden was echter
veertig jaar geleden voor velen moeilijk te aanvaarden. Sindsdien is er
heel wat veranderdmaar het was prof. Westerdijks benoeming in 1917,
waardoor het precedent werd geschapen
