EISENHOWER acht de
protesterende geleerden
tot oordelen onbevoegd
Bestuursvorm
van Schiphol
Welvarender wereld heeft
meer energie nodig
Kruiswoordraadsel
Tekort aan verplegenden
ontstellend groot
GupaHOUTEN STOPSEL van Geta Bever
Schip
in nood
ERIC DE NOORMAN
De Verenigde Staten willen geen
verbod op kernproeven zonder
een verbod op kernwapens
Min. Helders
antwoordt
Senaat
IJ-tunnelcomité
opgericht
Steenkool nog zeer belangrijk
Minister-president bezoekt
burgemeester van Amsterdam
ÉÈiR
Salariëring moet worden herzien
DE GEVAREN VAJN DE KERNPROEVEN
Behoort een rijschool
tot onderwijs
Dr. C. L. Patijn
ridder Ned. Leeuw
SYMPOSIUM TE AMSTERDAM
IS
Grote auto-smokkel
voor rechtbank
HET NATIONALE
MONUMENT
DONDERDAG 6 JUNI 1957
PAGINA
Instemming van de
Tweede Kamer
Stichting kernvoortstuwing
koopvaardijschepen
Nederlandse haring
naar West-Duitsland
mm.
Viering 50-jarig bestaan
marechausseevereniging
9 10 11
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Oplossing
van
woensdag
Vertaald door
JOHAN M. PALM
Ontslagen bij Fongers
in Groningen
Examens
President Eisenhower van de Verenig
de Staten heeït gisteren op een pers
conferentie in Washington gezegd, dat
hij het eens is met de conclusie van de
„National Academy of Science", dat de
neerslag als gevolg van kernproeven
niet gevaarlijk is. Geleenden, die het te
gendeel betogen, schijnen volgens de
president „een soort organisatie" dch-
ter zich te hebben. De natuurkundigen
en genetici, die voortzetting van de
atoomproeven wel - uarüj'r :oht"n,
zün niet tot oordelen bevoegd, aldus
Eisenhower. De preside it lede er de
nadruk op, dat het vraagstuk van de
radio-actieve neerslag hem niet on er-
schiliig laat. Hij zou graag de algemene
ongerustheid willen wegnemen door een j
absoluut verbod op proeven met kern
wapens op te nemen in een doeltref-
fend ontwapeningsakkoord. Maar hij
voegde eraan toe. dat de Verenigde
Staten niet aan een programma voor
een eeuwig verbr.l op kernproeven kan
deelnemen, als het niet tevens wist, dat
er een eeuwigdurend absoluut verbod
op het gebruik van atoomwapens zou
komen. Eisenhower ver!-d"°rde met na
druk, dat de Amerikaanse proeven voor
een groot deel defensief van aard zijn
en dat de Amerikaanse kernwapens op
het ogenblik „zindelüker" zijn dan ee-st.
Volgens hem is de waterstofbom in dit
opzicht misschien z!"-,"'i!'-er" dar> de
atoomhom. De Verenigde Staten, aldus
Een waterstofbom, ter grootte van
die welke op 1 maart 1954 in de Stille
Oceaan tot ontploffing werd gebracht,
door Amerika waarschijnlijk niet
meer worden beproefd. Met waterstof
bommen van kleiner kaliber zullen
waarschijnlijk nog wel proeven worden
genomen.
President Eisenhower zei het toe te
juichen, dat de Russische partijsecre
taris Khroesjtsjev, blijkens zijn tele
visie-interview, ook voorstander is
van geleidelijke ontwapening en van
e»n benerkt ontwapeningsakkoord
Het onderzoek «ver de bestaansreden
van het departement van Zake; Over
zee is nog niet afgesloten. Minister
Helden kou woensdag over deze kwes
tie, die in de Eerste Kamer ter
sprake was gekomen, nog geen nad re
mededelingen doen, re meer niet nu uij
nog niet in de gelegenheid is geweest
het voorgenomen bezoek aan Nieuw-
Guinea te brengen.
De opvatting van de Senaat dat Neder
land zich bij het verlenen van steun aan
de Rijkspartners moet onthouden van
iedere activiteit die op bemoeizucht zou
kunnen wijzen, werd door de bewinds
man volledig onderstreept. Het psycho
logisch aspect is, zo gaf hij de heer
Kraayvanger (K.V.P.) volmondig toe
van uitermate groot belang. Over de
voorgenomen uitzetting van een Neder
landse journalist uit de Nederlandse
Antillen wilde minister Helders zich in
dit stadium niet uitlaten. Deze zaak is
z.i. op de eerste plaats een aangelegen
heid van de Antilliaanse regering, d.w
van de ministerraad der Nederlandse
Antillen en de gouverneur. De culturele
samenwerking beperkt zich niet tot in
cidentele uitwisseling. De opleiding van
een filmproduktiegroep in Suriname is
vrijwel voltooid, de bibliotheken ter
plaatse worden regelmatig van boeken
voorzien en zo zijn er meer punten, in
Nederland studerer thans 31 Surinamers
4. Het valt de jager niet moeilijk de Vikingen op een dwaalspoor te leiden
en zodra hij merkt, dat hij niet meer gevolgd wordt, slaat hij het smalle, kron
kelende pad naar Dun Durrah in. Dan krijgt hij het troepje krijgers in het
oog, r'-t, gealarmeerd door de kleine Hrulf, onder aanvoering van hoofdman
Keil, op onderzoek is gegaar. De mannen voegen zich bij de boogschutter en
deze reemt ogenblikkelijk de leiding op zich. Behoedzaam keren zij naar de
kust terug. De Vikingen, die het spoor van de jager gevonden hebben, staan,
op alles voorbereid, stil, ais zij eensklaps de troep krijgers tegenover zich zien.
Het staal van hun zwaarden schittert koud in de zon, als de aanvoerder
afgemeten zegt: „Wat zal het zijn, vreemde, vrede of krijg?*1 „Dat hangt van
u af", is het antwoo 'd van de jager, terwijl hij zijn armen over elkaar kruist.
„Wij komen in opdracht van Erwin, Prins Erwin der Noren", vervolgt de ruige
Viking. Zeg ons, waar we Axe de boogschutter kunnen vinden, die een vriend
van Erwin is". „Hij staat hier voor u", zegt de jager fronsend. „Gegroet Heer
Axe". knikt de aanvoerder. Hij steekt zijn zwaard op en treedt deftig enkele
passen naderbij: „Het is de wens van prins Erwin, dat zijn moeder, koningin
Winonah, zich bij hem zou voegen, nu zijn macht gevestigd is. Wij zijn geko
men, om de koningin mee te nemen".
Zijn voorstel de Amerikaanse en Rus- en 27 Antillianen op kosten van het
•nsche troepen resp. uit West- en Oost
Europa terug te trekken noemde
Eisenhower echter propaganda-
manoeuvre", kennelijk bedoeld om
verde^iai-eid (e zaaien tussen de Ver
enigde Staten en hun bondgenoten.
Premier Boelganin van de Sovjet-
Unie heeft in een brief tot de veertigste
internationale A.rbeidsconferentie, die
gisteren te Genève is begonnen, ver
klaard, dat zijn land bereid is een ak
koord te sluiten over het gehele ont-
wnpeniigsprobleem, waarbij inbegrepen
een akkoord over de onmiddeliyke
staking van proeven met kernwapens.
De subcommissie voor ontwapening
van de V.N. in Londen maakt nog steeds
weinig vorderingen. De Amerikaanse
de president, hebben de neerslag van algevaardigde, Harold Stassen. zet het
kernwapens met negen tiende weten overleg met Engeland, Frankryk, Cana
te verminderen.
(Van onze Haagse redactie)
De bestuursvorm van de nationale
luchthaven Schiphol, zoals de regering
deze enige tyd geleden in een wetsont
werp aan de beoordeling van de Twee
de Kamer heeft onderworpen, is daar
bij de overgrote meerderheid met in
stemming ontvangen. Men verwacht
van de gekozen N.V.-vorm een betere
samenwerking tussen de belanghebben
den dan wanneer de vorm van een
staatsbedrijf zou zijn gekozen. De be
denkingen, die het voorlopig verslag
worden opgeworpen, raken niet de kern
van he,, regeringsvoorstel.
Wel is het veie leden opgevallen dat
er in de ontwerp-statuten niets wordt
gezegd over het bijpassen van eventue
le verliezen en de verhouding waarin
dat zal dienen te geschieden. De rege
ring heeft destijds daarover medege
deeld dat het niet uitgesloten is, dat de
exploitatie van Schiphol in de toekomst
sluitend zal zijn en dat er daarom de
voorkeur aan is gegeven geen afspraken
te maken over de dekking van verlie
zen. Maar wat gaat er gebeuren, zo
vragen deze leden zich af, wanneer die
verwachting niet In vervulling gaat?
Tenslotte stellen vele leden de vraag
of het wel juist is dat het wetsontwerp
bij de Tweede Kamer in behandeling
komt, terwijl nog niet vaststaat of de
gemeenteraad van Amsterdam akkoord
ga? met de voorgestelde regeling. Zij
menen dat de Kamer eerst na dat be
sluit het ontwerp in openbare behande
ling kan nemen. Zij vragen daarom de
minister bij het gemeentebestuur van
Amsterdam aan te dringen op een
spoedige behandeling in de raad.
Woensdag heeft voor het kantonge
recht te Gouda de principiële zaak ge
diend tegen een autorijschoolhouder uit
Amstelveen, die, volgens de dagvaar
ding, in strijd met de algemene politie
verordening van de gemeente Gouda,
daar een rijschool had gevestigd zon
der vergunning van het college van B.
en W. De houder van de autorijschool,
die. voorzitter is van de Federatie van
Nederlandse Organisaties voor Perso
nenvervoer (FNOP), heeft dit proefpro
ces uitgelokt op verzoek van de mi
nister van verkeer en waterstaat met
het oog op een in te dienen wetsont
werp. Hij acht de verordening van de
gemeente Gouda, waarbij is bepaald
dat voor het vestigen van een rijschool
een vergunning nodig is, in strijd met
artikel 208, tweede lid, van de grond
wet, dat de vrijheid van onderwijs waar
borgt.
De officier van justitie, mr. de Saint
Aulair, ging in zijn requisitoir uitvoe
rig in op de historische achtergronden
bi) de totstandkoming van dit artikel.
De rationalistische geest die toen heer
ste op de scholen en die het ontstaan
van vrijheid van onderwijs nodig maak
te werd hierbij in het geding gebracht.
Met „onderwijs" in art. 208 wordt naar
sprekers mening bedoeld uitsluitend dat
onderwijs, dat van invloed is op de
levens- en wereldbeschouwing. Omdat
dit volgens hem bij het rijschoolonder-
wijs niet het geval is, acht hij de Goud
se politieverordening bindend. Hii eiste
daarom een boete van één gulden, sub
sidiair één dag hechtenis. 19 juni zal
de kantonrechter schriftelijk vonnis wii-
zen.
Voor notaris P. H. van der Steen te
's Gravenhage is de akte verleden, waar
bij in het leven werd geroepen de „stich
ting kernvoorstuwing koopvaardijsche
pen" gevestigd te 's Gravenhage. Het doel
van de stichting is de bestudering in de
ruimste zin van de problemen - ook
economische - verband houdend met
de toepassing van de kernenergie bij
de voortstuwing van koopvaardijsche
pen.
De minister van buitenlandse zaken
mr. J. M. A. Luns heeft aan dr. C. L.
Patijn, tot voor kort chef der directie
Internationale organisaties van het mi
nisterie van buitenlandse zaken, de ver
sierselen uitgereikt behorend bij zijn
benoeming tot ridder in de orde van de
Nederlandse Leeuw.
Rijk. Het vinden van een juiste samen
werking is echter nog steeds een zaak
van zoeken en tasten, aldus de minister.
Na de replieken is de begroting z.h.st.
goedgekeurd.
Teneinde ook van de zijde van burgerij
en bedrijfsleven steun te verlenen aan
het streven van het Gemeentebestuur
van Amsterdam om het vraagstuk van de
oeververbindingen van IJ en Noordzee
kanaal op te lossen op een wijze, die
in overeenstemming is met de grote
hierbij betrokken belangen van de stad,
»s een comité opgericht. Voorzitter is
Mr D. A. Delprat, penningmeester de
da en oe andere NATO-'anden over de
nieuwe plannen, die hij wil indienen,
voort Hel kan zijn. dat die indiening j heer J. J. Schokking en secretaris Mr G.
nog wel tien dagen op zich laat wach- j S. Ie Poole, Beursplein 5, Amsterdam,
ten. Tot dit comité, dat zijn definitieve
De Russische afgevaardigde, Zorin. ^"genTeds^cen "groot^aantM
hcett opnieuw uiting gegeven aan zijn 1 reeus een groot aantal
ongeduld over dit lange oponthoud. Eer- I vertegenwoordigers van de meest uit-
gisteren heeft hij gepleit voor het toe- o pende sec van <'e bevolking
laten \ai. een Indische afgevaardigde
tot de subcommissie, waarin op het
ogenblik afgevaardigden van Amerika,
Rusland, Engeland, Frankrijk en Cana
da zitting hebben. De subcommissie
komt op 11 juni weer bijeen.
Boven de Amerikaanse proefterreinen
in Nevada is gisteren een atoomwapen
tot ontploffing gebracht, dat was be
vestigd aan een luchtballon. Het was
een 'wapen, dat maar een twintigste
zo sterk was als de bommen, die op
Nagasaki en Hirosjima zijn geworpen.
De lichtflits was minder intens dan bij
vorige proeven en van de gebruikelijke
paddestoelwolk zag men ditmaal hele
maal niets.
(AFP-Reuter-UP)
toegetreden.
De Westduitse invoerraad heeft toe
stemming gegeven voor de invoer van
gezouten haring uit Nederland tot een
totale waarde van 1,25 miljoen DM. De
invoervergunningen worden van geval
tot geval bekeken, waarbij de uit te
voeren hoeveelheid minstens 35 hele
vaten of de gelijke hoeveelheden in
kleinere afmetingen moeten omvatten.
De vergunningen zullen van kracht
blijven tot en met 1 augustus 1957, voor
douaneverzending van maatjesharing
van de vangst 1957.
y
Als hoogtepunt van haar lustrum
viering heeft de Universiteit van Am
sterdam een symposium van drie da
gen georganiseerd over Bevolkingsgroei
en Energievoorziening. Dr. W. Ben
der, in zijn kwaliteit van voorzitter van
de voorbereidingscommissie, opende
gisteren dit symposium met een woord
van welkom aan dr. J. Prinsen, Com
missaris van de Koningin in Noord-Hol
land en aan de rector magnificus, prof.
M. Woerdeman. Hierna herdacht hij
prof. Bregstein, de eigenlijke initiatief
nemer van dit symposium.
Prof. dr. E. de Vries, die de vergade
ringen leidt, gaf in zijn inleiding de
probleemstelling van deze studiedagen:
Er is verband tussen welvaartsgroei
en bevolkingstoename. Nu beide steeds
groter worden, neemt het energie-ver
bruik ook toe. De vraag is nu: Hoe
snel is deze groei en: is er een grens?
Immers, van de ene kant neemt het
verbruik snel toe en is dit in hoge
mate definitief. Men moet echter ook
constateren, dat energie ten dele in
ieder geval transformeerbaar is. Boven
dien blijft zo veel nog ongebruikt (zonne-
energie en kernenergie). Dan is er ook
verband tussen de ontwikkeling van
het verbruik en de produktie of bespa
ring van energie. En ook de vraag, of
de stijging om technische redenen snel
ler wordt o£ dat dit reeds verdiscon
teerd is in de factoren welvgarts- en
bevolkingstoename. Spr. wees ook op
de grote verschillen tussen de afzonder
lijke landen; Amerika verbruikt naar
verhouding 4 x zo veel energie als Rus
land en 20 x zo veel als Azië.
In ieder geval zal er in het jaar
2000 vier tot vijf maal zo veel energie
nodig zijn als nu. Dit leidt dus tot de
noodzaak van onderzoek naar de be
staande voorraden energie en hun aan
was, natuurwetenschappelijk onder
zoek naar aanpassing en vervanging,
bestudering van het economisch mo
gelijke en van maatschappelijke en
ethische implicaties.
Prof. ir. R. Forbes schetste in een
historisch overzicht de verschillende fa
sen in de energie-voorziening. In het be
gin van onze jaartelling het waterrad
en de windmolen, omstreeks 1750 de
eerste stoommachines. Dan, tegen het
einde van de vorige eeuw, de verbran
dingsmotoren en turbines, die ook nu
nog onze energievoorziening beheersen.
En dan als nieuwste vorm, de kern-
i energie. Overigens zijn in de ontwikke-
I ling van de energievoorziening alleen
de laatste twee eeuwen belangrijk voor
I verhoging van de levensstandaard, al-
I dus spr.
I
Bij afwezigheid van prof. dr. J.
Tinbergen, die momenteel in Egypte
verblijft, sprak prof. Bleker diens rede
uit over bevolkingsgroei en mechanisa
tie i.v.m. de energievoorziening. Beide
verhogen het verbruik van energie,
aldus spr. Wanneer deze niet meer
voldoende beschikbaar is over een
honderd jaar zullen wij nog maar
voor een gedeelte kunnen rekenen op
de zgn. fossiele energie, steenkool en
aardolie zal de prijs van energie-
intensieve goederen (vervoer, metalen
papier) oplopen, de kapitaalgoederen
zullen duurder worden, de consumptie
goederen goedkoper. Er zal dan min
der geïnvesteerd worden en de eco
nomische ontwikkeling zal gereyid
worden.
Als noodzakelijk zag spr. besparingen
op energie, en het hoog houden van
de prijs van energie, in het bijzonder
die uit uitputbare grondstoffen. Tevens
pleitte spr. voor verlangzaming van de
bevolkingsgroei en sprak hij er zijn
vreugde over uit, dat in bepaalde krin
gen, waarin men hier vroeger sterk te
gen gekant was, met name in de Katho
lieke Kerk, dit probleem thans in zijn
volle omvang bediscussieerd wordt.
Prof. ir. Th. Seldenrath sloot deze
eerste dag af met een beschouwing
over de grondstofvoorziening voor de
energiebehoeften. Spr. wees op de
moeilijkheid de aanwezige voorraden
te schatten, terwijl deze bovendien
slechts gedeeltelijk te ontginnen zijn.
Er is b.v. waarschijnlijk 6.000.000000 ton
steenkool aan wereldvoorraad, terwijl
slechts 1.000.000.000 ton te ontginnen
is. Wanneer wij q stellen op de energle-
hoeveelheid van 36 miljoen ton steen
kool, is de wereldvoorraad, voor zover
wij nu kunnen bekijken, als volgt: 5,6
q aardolie, 71,5 q steenkool, 4.3 q aard
gas en 43 q uranium (kernenergie!).
Hieruit blijkt wel, dat kernenergie de
problemen voorlopig ook niet oplost.
Steenkool blijft, speciaal voor West-
Europa, van fundamenteel belang, wat
helaas niet door iedereen wordt inge
zien, zo besloot spr.
Vandaag werd het symposium voort
gezet.
In aanwezigheid van de minister van
justitie, prof. I. Samkalden, heeft de
marechausseevereniging woensdag ter
gelegenheid van haar vijftigjarig be
staan in de Dierentuin te 's-Gravenhage
een herdenkingsplechtigheid gehouden.
De voorzitter van de marechaussee
vereniging, adjudant F. H. J. Schoen
maker, sprak een herdenkingsrede uit,
waarin hij o.a. een overzicht gaf van
de geschiedenis der vereniging.
Hierna werden de gevallenen herdacht,
waarbij de voorzitter mededeelde, dat
op hetzelfde ogenblik namens de mare
chausseevereniging kransen werden
gelegd aan de voet van het monument
der gevallenen bij de Willem III-kazer-
ne in Apeldoorn en op het graf van de
oprichter van de vereniging C. Kroes.
Nadat kolonel L. de Zeeuw de geluk
wensen van het wapen der marechaus
see had overgebracht aan de jubile
rende vereniging, bood mevr. L. Manni-
Stemerdink namens de echtgenoten van
de leden der vereniging een nieuw
vaandel aan ter vervanging van dat
hetwelk tijdens de oorlog werd ver
nield.
Het bestuur van de jubilerende ma
rechausseevereniging heeft 's rhiddags
een receptie gehouden, waar talrijke
militaire en burgerlijke autoriteiten hun
gelukwensen kwamen aanbieden. Tot
degenen, die hun opwachting kwamen
maken, behoorden de staatssecretaris van
oorlog, mr. F. J. Kranenburg, de secre
taris-generaal van het departement van
oorlog, de heer L. C. Rietveld en lui
tenant-generaal Buurman van Vreeden.
Mr. Kranenburg heeft adjudant
Schoenmaker namens de minister voor
defensie de legpenning aangeboden, die
de minister aan zeer gewaardeerde me
dewerkers ter hand stelt.
Horizontaal:
1. bijzonder
- maanstand
2. tegenspoed
- dorswerktuig
3. kleine baai
- sierdek op bed o
4. Australische
struisvogel
- lichaamsdeel
5. wie boekhou
dingen con-
troleert
6.
zuster (afk.)
insgelijks
ir>
boom
7.
kleine hoe
veelheid
nomen nescio
8.
water (Fr.)
kleinste ge
mene veelvoud
(afk.)
opening
00
9.
in verspreide
orde vechtend
soldaat
O
10.
aanw. vnw
dakbedekking
11. kenmerk
Sm?
dominee
Verticaal:
1.
bladgroente
kenteken
auto's Dene
marken
2.
schrijfgerei
mode-ontwerp
3.
mislukking
met een touw
vastbinden
4.
bleekgeel
5.
gedroogde
gerst
6.
haarloze
als volgt
flink
7. wanneer
- tot en met
- water bij Ter
schelling
8. melaatsheid
9. Nederlandse
stad
10. gemis
- uitroep
11. rots in zee
- hoendervogel
Horizontaal:
oor, 3. snip,
orde, 7. alk,
abel, 12. arie,
co, 16. etter.
1.
5.
15.
17.
de, 18. hart, 20.
moor, 22. ark, 24.
stal, 25. arak, 26.
pen.
Verticaal: 1.
opa, 2. rok, 4. nee,
6. dar, 8. liter, 9.
ach, 10. boa, 11.
let, 12. arm, 13.
ido, 14. eer, 19.
rat, 21. ora, 22.
alp, 23. kan.
Woensdag is in 's Hertogenbosch de
jaarvergadering gehouden van de groep
verplegenden werkende in overheids-
en semi-overheidsdienst, die georgani
seerd zyn in de Algemene r.-k. amb-
tenarenvereniging.
In het openingswoord heeft de voor
zitter, de heer L. Kommeren, lid van
het hoofdbestuur van ARKA, het pro
bleem van het tekort aan verplegenden
aan de orde gesteld. Hij uitte felle
woorden van kritiek tot de verantwoor
delijke instanties die hij verweet, dat
zij in gebreke blijven de salariëring van
de verplegenden te herzien, één der oor
zaken, waarom het tekort aan verple
genden, thans reeds ontstellend groot,
steeds ernstiger vormen gaat aanne
men. De nood is thans zo hoog ge
stegen, dat met stelligheid gesproken
kan worden van een noodtoestand.
Spreker deed een hartstochtelijk be
roep op de overheid om, evenals kort
geleden voor de onderwijzers is geschied
ondanks de bestedingsbeperking
voor de verplegenden een groot ge
baar te maken, op dat in ieder geval
de salarispositie zodanig is, dat hier
in geen bezwaar is gelegen voor die
jonge mannen en vrouwen, die het be
roep van verplegende willen kiezen. Spr.
toonde zich overtuigd van de mogelijk-
Aavertentie
VOOR DUIZEMO
EN ÉÉN
•OEUUtKM
y nemen aan, dat de vriende
lijke lach, welke de minister
president en de burgemeester
van Amsterdam hier wisselen, veroor
zaakt wordt door de mededeling, dat
de burgemeester spoedig de Boerhaa-
vekliniek verlaat. Want als er aan het
ziekbed over de IJ-tunnel gesproken
was.
Donderdag 13 juni zal voor de recht
bank te Breda een Delftenaar terecht
staan, die er van verdacht wordt de
hanc'. te hebben gehad in de uitgebreide
auto-smokkel vanuit West-Duitsland
naar het westen van ons land. In Maas
tricht bevindt zich thans een Duitser
in arrest, die in Duitsland zelf een straf
van 4 jaar heeft uitgezeten en die de
Duitse hoofdpersoon in deze gerucht
makende auto-smokkel, waarbij honder
den Nederlanders zijn betrokken, geacht
wordt. Verdachte stal in de jaren 1952
en 1953 naar schatting ongeveer 200
personenauto's in de steden in het Ruhr-
en Rijngebied. De auto's werden 's nachts
over de grens gebracht en door Neder
landse handlangers naar het westen des
land vervoerd, waar ze verkocht werden.
België Gistermorgen heeft men de
lijken geborgen van de drie Italiaanse
mijnwerkers, die als gevolg van de
brand in de myn „Le Vieux Beaujonc"
te Ans om het leven zijn gekomen.
37
Met een gebaar had hy het protest van Charrel
gesmoord. „Denk je dat, nu het bevel over dat schip
me is opgedrongen (hij had dit woord herhaald), ik
tevreden zou zijn? Er is me een vrachtschip beloofd
en op het ogenblik zou ik alle Canopussen ruilen
voor een Cape Cod of een Nantucket. Je spreekt
over mijn toekomst, maar als ik weigerde, zou de
Canopus vanavond niet varen, ook morgen en over
morgen niet; denk je dat mijn positie dan niet in
gevaar zou komen? Je raadt me aan te weigeren;
met de Canopus zoals ze nu is, zou jij niet weigeren
om onder de bevelen van Derieu uit te varen, maar
je weigert nu onder de mijne te vertrekken. Jij bent
aan het einde van je loopbaan."
Charrel was opgestaan en Godde, die soms van die
vlagen van onhebbelijkheid had, maar er dadelijk
spijt van had, was ook opgestaan en had er aan
toegevoegd: „In leder geval zal ik maar één reis
als kapitein van de Canopus maken, misschien, als
er in New York een schip van de maatschappij ligt
men kan ook een kapitein over Le Havre daar
heen zenden zelfs maar één overtocht. Derieu
moest het waarderen, dat hij de proef met de Ca
nopus in de vaart op New York moest nemen; ik
ook!"
Dit gesprek had het aanzien van de gebeurtenis
sen veranderd; Godde had dadelijk de (eigenlijke)
belediging die hem was aangedaan, vergeten, zyn
wil had gezegevierd over de zwakheid die hij ook
zelf gevoeld had. Voor hem was er geen kwestie
meer geweest van moeten. Derieu had niet geaar
zeld de Canopus in het hart van de winter van Napels
naar New York te brengen, waarom zou hij, Godde,
zich onbevoegd verklaren, zelfs al zou hij het heb
ben kunnen doen zonder zijn carrière te breken?
Hij zou zelfs teleurgesteld zijn geweest als het tele
gram, dat hij korte tijd later ontving, hem niet ge
biedend opgedragen had, het bevel over het passa
giersschip op zich te nemen.
Maar dadelijk was het verleden gaan wegen, alles
wat er gebeurd en gezegd was, in Londen, tussen
Londen en Napels, te Marseille, te Napels, zelfs
om niet te zeggen vooral de stap van Charrel.
Godde had bij zichzelf herhaald wat hij tot de chef
van de machinekamer had gezegd: „Ais Derieu aan
de Canopus getwijfeld had, zou hij niet vertrokken
zyn, maar men moet waken, zoals hy gewaakt
heeft."
Reeds de eerste avond in zee had hjj, gebogen
over het nachtorderboek en voordat hy de pen op
nam om zyn eigen instructies neer te schrijven, de
boven aan de pagina door Derieu geschreven orders
van vier dagen geleden betreffende de aankomst
in de Golf van Napels, herlezen. H\j had de blad
zijden van achter naar voren omgeslagen, beginnend
te Marseille, daarna de Middellandse Zee, dan op
de Atlantische Oceaan, vervolgens op de avond van
de dag, waarop de Canopus de Theems had verlaten.
Op dezelfde plek waar hij zich bevond, in dezelfde
houding de ellebogen op de tafel, de magere,
sproetige handen, de lorgnet midden op de neus, het
lange lichaam in de knieën gebogen, met hangende
schouders had Derieu avond aan avond, terwijl
het bekende „duivelse slingeren" de Canopus door
elkander schudde, deze woorden met kleine maar dui
delijk gevormde letters geschreven.
Zonder oogmerk om na te volgen, maar opdat
niets zou worden veronachtzaamd, had Godde zijn
orders niet alleen geschreven in de trant waarin
Derieu ze zou hebben opgesteld, maar zelfs met de
zelfde uitdrukkingen en dezelfde zinswendingen.
Derieu was de enige kapitein van de maatschappij
geweest die het schip 's nachts door een officier
liet inspecteren. Godde had dus in zyn orders ge
schreven dat hij om kwart voor twaalf s nachts ge
wekt moest worden en had Rouveyre gevraagd met
een matroos de ronde te doen, de ruimen te peilen
en, als het nodig was, de pompenmachmist instruc
ties te geven.
De volgende dag en de dagen daarna was het op
treden van Godde precies zo geweest als dat van
Derieu; zelf zo vaak mogelijk inspecteren, vaak op
de brug verschijnen, overdag en 's nachts, zekere be
rekeningen controleren, de machinisten met telefoon
tjes lastig vallen met, wel te verstaan, minder
minachting.
De jonge Rouveyre, die graag zonder boosheid
grappen maakte, had in de messroom al verteld,
dat Godde door Derieu bezeten was!
„Hy ziet hem overal; hy volgt de geest van de
grote Derieu op de brug, in zyn kajuit. Ik wed om
een louis dat hy vóór New York nog een kotter
uit een stuk hout zal snyden."
De ongelukkige officier had zich vergist. Van De
rieu had Godde alleen de manier overgenomen om
een schip te voeren, zich met alles te bemoeien en
zich over alles zorg te maken. En dat omdat hy de
Canopus naar New York wilde brengen. Daarna zou
hy haar met plezier overgegeven hebben in de han
den van een andere kapitein en zou hy nooit meer
aan Derieu gedacht hebben.
Nadat Gibraltar gepasseerd was, had hy nauwe
lijks geslapen, nauwelyks gezien of gehoord wat er
om hem heen voorviel. Met angst in het hart had
hy zich verdiept in het slechte weer, dat verergerd
was, met een verstopte lucht, geen kim, een trillen
de barometer, de wind tegen, aldoor op de kop en
aanwakkerend. Op de brug van het vrachtschip dat
hem beloofd was, zou hy zich niet ongerust hebben
gemaakt. Op de brug van de Canopus, ten prooi aan
de obsessie te worden opgeschrikt door een gier van
het schip, die^het begin zou kunnen zyn van het
gevreesde rollen of door het horen van de stem van
Charrel aan de telefoon: „Ik ben genoodzaakt te
stoppen," had hy zich in het hart van de beproe
ving gevoeld.
Wordt vervolgd)
heid van een drastische verbetering
van de materiële positie van het verple
gend personeel. Hy ontveinsde zich
niet, dat dit een verhoging van de
verpleeggelden en een dienovereenkom
stige verhoging van ziekenfondspremies
met zich zou brengen, doch hy sprak
als zyn vaste overtuiging uit dat zo
de Nederlandse bevolking op de juiste
wijze wordt voorgelicht over de ernst
van de toestand zy' bereid zal zijn de
nodige offers te brengen omdat vast
staat, dat prys wordt gesteld op een
goede verzorging by ziekte en deze nu,
en zeker m de toekomst zeer ernstig
in het gedrang zal komen.
(Van onze Haagse redactie)
Het_ nationale monument te Amster-
LfV} IS' "lykens de geschiedenis der
totstandkoming en door zyn symboliek
in net byzonder een monument ter her
denking van de slachtoffers van de oor
log 1940-1945. Zo luidt het antwoord
van minster-president dr. Drees op de
vragen van het Tweede Kamerlid Cal-
meijer (C.H.U.) die de medewerking
van de regering had gevraagd opdat het
monument zal worden beschouwd als
het symbool van alle na 10 mei 1940
door ons volk als zodanig of als lid
van de volkerengemeenschap gebrachte
offers. De heer Calmeyer dacht hierby
Jn het byzonder aan hen die in Neder
lands Indië of in Korea gevallen zUn
voor recht en vryheid.
Dr. Drees is echter van mening, dat
de plechtigheden op 4 mei steeds heb
ben gelegen in de sfeer van een her
denking van de gevallenen uit de oor
logsjaren. Intussen, aldus de minister
president, is reeds in 1945 gesproken
van de markering van een plek in het
land, gelegen midden in het volle leven
en op een historisch punt, op welke
plaats zich voortaan de plechtige han
delingen van staatshoofd, regering en
volk en eventueel eerbetoon van buiten
landse autoriteiten zouden concen
treren. In die zin kan de plaats waar
het monument zich verheft, gezien wor
den als centrum voor herdenkingen in
het algemeen.
Als gevolg van reorganisatie bij de
N.V. Groninger rywielfabriek A. Fon
gers heeft de directie van dit bedrijf
zich genoodzaakt gezien 38 werknemers
ontslag aan te zeggen. Deze stap is ge
nomen nadat de drie werknemersorgani
saties de A.N.B., St. Eloy en C.N.B. en
de directie van het Gewestelyk Arbeids
bureau op de hoogte zyn gesteld van
de motieven die geleid hebben tot dit
ontslag. Daarbij is in het licht gesteld
dat hierbij modernisering van de instal
laties en werkmethoden een belangrijke
rol hebben gespeeld.
De werknemersorganisaties hebben
medegedeeld met de bepaling van hun
standpunt te wachten tot de arbeids
inspectie een rapport heeft uitgebracht.
Aan de r.-k. Kweekschool „Magister
Vocat" te Amsterdam zijn geslaagd de
heren: A. P. den Haan, Langeraar; M. W-
Halsema, Amsterdam; C. G. v.d. Kamp»
Halfweg; J. P. D. v. Kan, Amsterdam; F-
C. Kraakman, Amsterdam.
