HOLLAND-FESTIVAL in doorsnee
I If
Weinig gastgezelschappen
m
Lichte muziek op
zwarte schijven
H
W'
E
Schip
in nood
Moortje
Hoffmannsthal
Ionesco
Piccolo Teatro
Rake's Progress
Royal Ballet
The Cleveland
Orchestra
Een miljoen
bromfietsen
w-
i
te
ONDERWIJZERSEXAMEN
RESA-HILVERSUM
PAGINA 7
Agenda Holland
Festival
Over drie jaar
Voorzitter RAI hekelt
regeringsmaatregelen
Nederland verzacht de
beperkingen op handel
met China
België doet zulks
eveneens
Grens bij Wunstwezel
dag en nacht open
Voor speciaal vracht
vervoer
mm
i
Nog meer „vocals"
Uitgebreide keuze
Jazzpublikaties
Vertaald door
JOHAN M. PALM
Pi i ÖS:'
Gisteravond is het I
jaarlijkse zomer
feest, het zo geheten
Holland-Festival,
begonnen. Dat was
overigens nog slechts
de officiële ouver
ture, de feestelijke
opmaak voor de ge
nodigden. Vanavond
begint het echt, in
Amsterdam, Den
Haag en Rotterdam
tegelijk.
Het is van het
jaar voor een groot
deel een Nederlandse aangelegenheid:
het aantal gastgezelschappen uit het
buitenland is vrij klein, en zij hebben,
afgezien van het Wiener Burgtheater,
niet zulk een faam als de ensembles,
die hier; in vroeger jaren het toeristen
seizoen artistieke kleur hebben gege
ven. Voor degenen die uit zijn op grote
evenementen is dat wellicht teleurstel
lend. Anderen, die het Holland-Festival
gaarne zouden willen zien als een ma
nifestatie van het Nederlandse artistie
ke vermogen, zullen er misschien mee
ingenomen zijn, al kan men uiteraard
eerst achteraf beoordelen, of de mani
festatie geslaagd is. In dat verband is
het dan weer jammer, dat het Concert
gebouworkest slechts twee concerten
zal geven.
Dat de meeste voorstellingen en con
certen intussen wel onder leiding van
gasten staan, is met het boven gecon
stateerde niet direct in tegenspraak,
wanneer men althans mee wil gaan
met de redenering, dat zij de Neder
landers, die onder hun directie komen
te werken, tot hogere prestaties weten
te brengen dan zij onder normale om
standigheden bereiken. In ieder geval
heeft de ervaring geleerd, dat dit soms
gebeurt,
Een van de nieuwigheden van dit
festival is, dat de Nederlandse toneel
wereld er voor het eerst als een een
heid in optreedt met een stuk van een
Nederlandse schrijver. .Moortje" van
Bredero, vergelijkbaar tot op zekere
hoogte met de „Spaanse Brabander",
waarvan men zich de prachtige voor
stelling zal herinneren, waarin Jan
Musch enkele jaren geleden afscheid
heeft genomen van het toneel.
„Moortje" is, zoals men weet, een
bewerking van „Eunuchus" van Te-
rentius, met enige soms gezochte, soms
geslaagde kunstgrepen, aangepast aan
de Amsterdamse samenleving van die
tijd, boeiend vooral door de onvervals
te, hartige schildering van milieu, ka
rakters en gewoonten. Dat de intrigue
nogal ingewikkeld en niet bepaald
waarschijnlijk is kan men er gemakke
lijk bij vergeten. Voor jeugdige toe
schouwers is deze „spiegel van men
selijke dwaasheid ih het lichtzinnig en
weeldedronken Amsterdam" minder ge-
eigend, maar voor wie niet zo gemak
kelijk meer schrikt is de onverbloemde
manier, waarop Bredero zijn pappen
heimers gulhartig aan het zonlicht
blootstelt, bijzonder vermakelijk, vooral
omdat hij het zo menselijk doet, zo
goed afgekeken van de natuur.
Van Hugo von Hoffmannsthal heeft
de Nederlandse Comedie enkele jaren
geleden „Der Schwierige", „Een moei
lijk mens", gespeeld. Het Wiener
Burgtheater komt nu naar het Holland-
Festival met het blijspel „Der Unbe-
stechliche", iets zwakker en van later
datum, voor het eerst in 1923 gespeeld,
maar vrij spoedig van' de planken ver
dwenen.
Het blijspel draait om het thema dat
rnen niet alleen in zijn operetteteksten
voor Richard Strauss en in Der
Schwierige terugvindt, maar ook in zijn
drama's en tragedies, het thema van
de echtelijke trouw. In dit blijspel is de
tyrannieke huisknecht Theodor de
hoofdfiguur. De oude barones, die hij al
jarenlang gediend heeft, noemt hem
„ein ganz ausgezeichneter Mensch".
Haar zoon vindt hem „aber ohne Frage
ein Erzengel". Die zoon, Jaromir,
woont bij de oude barones met vrouw
en twee kinderen. Uit zijn vrijgezellen-
Zondag 16 juni
AMSTERDAM:
Kwe, de la Martheater: John Gielgud over
Shakespeare.
DEN HAAG:
Kon. Schouwburg: Moortje.
SCIIEVENINGEN:
Kurhaus: Cleveland Orchestra.
Maandag 17 Juni
AMSTERDAM:
Stadsschouwburg: Moortje.
DEN HAAG:
Gebouw K. en W.: The Rake's Progress.
Opening Filmweek.
Kostuumontwerp van JVico Wijnberg voor De Kapiteyn in
Bredero's Moortje
tijd heeft hij twee vriendinnen overge
houden, die hij op het kasteel te lo
geren vraagt. Dit doet voor de huis
knecht de emmer overlopen. Met enige
voortreffelijke kunstgrepen neemt hij
het heft in handen, werkt de twee
vriendinnen de deur uit en voert de
min of meer trouweloze echtgenoot weer
in de armen van zijn naïeve vrouw.
Hoewel het stuk na de eerste wereld
oorlog geschreven is, speelt het in 1912,
d.w.z. nog in die enigszins decadente
fin-de-siècle-sfeer, die voor het blijspel
bijzonder geëigend is.
Over Eugène Ionesco is ln deze ko
lommen reeds enkele malen geschre
ven. De toneelgroep Test heeft ook
enkele van zijn merkwaardige stukken
opgevoerd, zowel „De kale zangeres"
als „De es". Het laatste stuk komt nu
de Studio des Champs Elysées uit Pa
rijs in het Holland-Festival spelen, te
zamen met „Les Chaises", dat in Ne
derland nog niet eerder is opgevoerd.
Men kan die stukken proberen na te
vertellen, maar houdt er dan het ge
voel bij, dat men toch niets duidelijker
maakt voor wie ze niet gezien heeft.
Het is een g,epfe toneel dat nog geen
ètijret heeft, zoals de Farijse criticus
Jacques Lcmarchand in het voorwoord
tot Ionesco's verzamelde .werken (ed.
Gallinard) zegt; „Het is niet psycho
logisch, niet symbolisch, niet sociaal,
niet poëtisch noch lyrisch; het hoort
nog niet thuis in de regionen van het
confectietoneel; het is toneel naar maat".
Ionesco is in Roemenië uit een Fran
se moeder geboren, heeft een deel van
z\jn prille jeugd in Parijs doorgebracht
is daar later als student teruggekeerd
en er toen blijven hangen. Hij is met
een Chinese vrouw getrouwd.
Over Goldoni's „De knecht van twee
meesters" hoeven wij nauwelijks nog
iets te vertellen. Het wordt in Neder
land veel gespeeld. Het „Piccolo Tea
tro della Citta di Milano" komt het
hier in het oorspronkelijke Venetiaanse
dialect spelen, dat men in Italië zelf
ook niet meer schijnt te verstaan. De
stijl, waarin gespeeld wordt, houdt met
die verstaanbaarheid, die voor de Ne
derlander in ieder geval nog aanmer
kelijk geringer zal zijn, volledig reke
ning. Men speelt het als een pantomime,
ais een oprechte commedia dell' arte.
The Rake's Progress, Strawinsky's
enige avond-vullende opera, is na zijn
Venetiaanse première in 1951 vrijwel
in alle Europese muziekcentra ge
speeld en daarbij afwisselend verguisd
en bejubeld. Tijdens het Holland-Festi
val zal het werk voor de eerste maal
in Nederland wor
den uitgevoerd door
de Nederlandse Ope
ra onder leiding
van Erich Leins-
dorf, in de regie
van Peter Potter en
met decors en kos
tuums van Kenneth
Green.
De inhoud van
The Rake's Progress
wordt gevormd door
een op het Faust-
motief gebaseerde
geschiedenis die zich
afspeelt in een I8de
eeuws milieu van
deernen en bandie
ten. De tekstschrij
vers, de Engelse
dichter William H.
Auden en de Ame
rikaanse theater-ex
pert Chester Kall-
man, putten hun in
spiratie uit een acht
tal gravures van
William Hogarth.
Overigens lijkt de
handeling in deze
opera zeer bijkom
stig van aard, om
dat Strawinsky doel
bewust alle psycho
logie, iedere symbo
liek en zelfs elke
openlijke emotie uit
zijn werk heeft ge
weerd. Naar oude
trant schreef hij een
nummer-opera, het
geen wil zeggen dat
aria's, duetten, en
sembles en recita
tieven elkander in
strenge regelmaat
opvolgen.
De muziek, of
schoon duidelijk pri
mair gesteld in de
opera, is al even
archaïserend. Zij omvat alle denkbare
stijlvormen, van Mozart tot Verdi, en
vertoont daarbij een uitgesproken voor
keur voor de oude Italianen. Met hun
kunst was Strawinsky naar zijn zeggen
dan ook verloofd. Dit engagement en
de verregaande eclectische neigingen,
die zich daarbij voordeden, hebben de
componist er overigens niet van weer
houden een partituur te schrijven die
naar geest en inhoud voor de persoon
lijkheid van de maker als hoogst ka
rakteristiek mag worden beschouwd.
De programma's, die door' The Royal
Ballet uit Londen in het kader van het
Holland Festival zullen worden uitge
voerd, bevatten uitsluitend werken van
moderne Engelse choreografen. Twee
van hen zijn zelfs met niet minder dan
drie balletten vertegenwoordigd; de
vermaarde Frederick Ashton met Les
Rendez-vous, Apparitions en het wel
haast klassiek te noemen ballet Les
Patineurs en daarnaast de nog jonge,
maar een komeetachtige carrière ma
kende Kenneth Macmillan met Danses
Concertantes, House of Birds en Soli
taire. Resten nog het ballet Blood Wed
ding, gezet door Alfred Rodrigues en
The Rake's Progress van Dame Ninet
te de Valois. Van het laatstgenoemde
werk is de componist Gavin Gordon,
die zich wat het gegeven betreft even
als de librettisten van Strawinsky's ge
lijknamige opera oriënteerde op de gra
vures van William Hogarth.
The Royal Ballet, dat tot voor kort
de naam Sadler's Wells Theatre Ballet
voerde, wordt geleid door de danser
John Field. Er bestaan trouwplannen
tussen hem en de prima ballerina van
de groep, de 27-jarige Anne Heaton. Tot
1956 maakte deze danseres deel uit van
het grote Sadler's Wells Ballet in Co-
vent Garden. Daarvóór echter, als
nauwelijks zestienjarige, danste Anne
Heaton reeds belangrijke rollen in het
toen juist opgerichte gezelschap dat
zich thans als The Royal Ballet in Ne
derland komt presenteren.
Het Cleveland Orchestra, dat op 15
en 16 juni in het Holland Festival op
treedt, begon zijn geschiedenis in de
herfst varr 1918. Vijftien jaar lang voerde
Nikolai Sokoloff de dirigeerstok over het
ensemble, de volgende tien jaar stond
het orkest onder leiding van Arthur
Rodzinski, en in 1943 werd de leiding
overgedragen aan Erich Leinsdorf. De
laatste treedt ook op in het Holland Fes
tival, zjj het niet meer als dirigent van
het Cleveland-Orkest, maar als leider
van het orkest van de Nederlandse
Opera in de komende voorstellingen van
The Rake's Progress van Strawinskl.
Sinds 1946 is George Szell als vaste
dirigent aan het Cleveland Orchestra
verbonden. Met George Szell zal het Ne
derlandse concertpubliek in de toekomst
nader kennis kunnen maken, nu is be
paald, dat deze dirigent in de komende
jaren voor langere tijd het Concertge
bouworkest zal leiden.
Het Cleveland Orchestra, dat inmid
dels tot een ensemble van honderd man
is uitgegroeid, legt zich in Amerika
vooral ook toe op het geven van con
certen voor de schoolgaande jeugd.
Het orkest van Cleveland kende men
hier nog slechts van de grammofoon
plaat; de klank van de beroemde strjj-
kersgroep, die heel wat kostbare instru
menten ln z'n bagage meevoert, zal
men nu ook in natura kunnen.beluisteren
Op een bijeenkomst in Den Haag
heeft de heer Egon F. Eriksson, voor
zitter van de R.A.I., in een toespraak
enkele regeringsmaatregelen ten op
zichte van de bromfiets gehekeld. Zo
zei hij, sprekend over de door minis
ter Algera aangekondigde gele num
merborden voor bromfietsen: „Deze
lelijke borden zijn eigenlijk overbodig,
omdat de oorzaak van de vele ongeluk
ken moet worden gezocht in de ondeug
delijke voorrangsregeling die ons land
in tegenstelling tot zijn nabuurlanden
kent."
D'e wettelijke regeling op de afbeta
ling en de bestedingsbeperking noem
de hij „een slag voor de bromfietshan-
del" .waarvan de gevolgen in het econo
mische leven van ons land niet zullen
uitblijven. Anderzijds juichte hij de
binnenkort komende nieuwe minimum
remvertragingseisen voor bromfietsen
van harte toe.
Spreker schatte het aantal bromfiet
sen dat momenteel ln Nederland loopt,
op 775.000 stuks en gaf als zijn progno
se dat dit aantal over drie jaar de mil
joen ruim zou zijn gepasseerd.
Kostuumontwerp van Kenneth Green
voor Nick Shadow in The Rake's Pro
gress
De Nederlandse regering heeft zich
beraden omtrent het door haar in te
nemen standpunt ten aanzien van de
door verschillende landen getroffen
maatregelen, waarbij de beperkingen
op de handel met China, Noord-Korea
en Noord-Vietnam aangepast worden aan
het controlestelsel, geldende voor de
handel met enkele Oosteuropese landen.
Na overleg met de Belgische regering
is besloten ook voor wat betreft de Ne
derlandse embargo-maatregelen met be
trekking tot de uitvoer, de doorvoer en
de verscheping van goederen naar Chi
na, Noord-Korea en Noord-Vietnam, een
overeenkomstige voorziening te treffen.
België nam eenzelfde besluit.
Het grenskantoor Wemhout-Wuustwe-
zel is het eerste kantoor in Europa dat
op werkdagen dag en nacht geopend
zal ziin voor het vervoer onder douane-
versluiting.
Het Nederlandse ministerie van fi
nanciën en het Belgische bestuur der
douanen en accijnzen hebben besloten
om het internationale douanekantoor
Wemhout-Wuustwezel dag en nacht
open te doen stellen als douanekantoor
van doorgang voor het internationaal
vervoer van goederen onder dekking
van een speciaal carnet t.i.r.
Decorontwerp van Kenneth Green voor The Rake's Progress
et is maar dat u het weet: het is
nog steeds an met Marian, er
wordt nog al maar naarstig met
bananen gesjouwd, de Tutti-frutti
smaakt nog best en Pepita de Mallorca
is weer springlevend. En dat zijn dan
nog maar een paar van de vele „hits"
en „tops" en „tophits", die zich, al dan
niet in een nieuwe versie of in een
nieuw hoesje, op de platenmarkt weten
te handhaven. De amoureuze capriolen
van Marian worden dit keer pittig
en lekker-kort bezongen door de
Aethergeuzen. Voor het nummer op de
andere kant van de 78 t. Phllipsplaat
P17669 H het walsje „Ik ben als een
schip" (tikkeltje sentimenteel) heb
ben de geuzen hun deftige stem opge
zet. De muzikale illustratie is van het
orkest van Lex Karsemeyer.
O De banana boat song is gegroefd
op Philips 45 toeren 430006 PE, nu ver
tolkt door Shirley Bassey, die haar
overtuiging de vrije loop laat in feeste
lijke uithalen. Voorts presenteert dit
45 toerenschijfje: Maria Zamora y sus
Muchachos in „Pepita de Mallorca" (be
kende Zamora-vuurwerk); Frankie
Vaughan met „The green door" (rock
and roll plus croongehik van Frankie-
himself) en als een verademing: Mie-
ke Telkamp in „True love", ook al heeft
Mieke dan wel moeite met de crescen-
di. O Stan Freberg heeft zo zijn eigen
mening over de banana boat song. Hij
steekt er de draak mee en maakt er een
grappig shownummertie van. Aan de
andere kant van het 45 toeren Capitol-
plaatje F 3687 spot Stan met de tele
visie, waarbij zijn vrij scherpe stem
nog wordt aangezet door de growlende
trompetsectie uit het orkest van Billy
May. Het nummer heet „Tele vee-shun"
en heeft het karakter van een calypso.
O Tutti-frutti op London L 608 laat ho
ren, dat Pat Boone ook wel raad weet
met rock and roll, al blijft Pat dan wel
bij zijn positieven. Anders is het gesteld
met de saxofonist. Het kan hem niet
hard genoeg gaan. Met „Just as long as
I'm with you" kan men weer bijkomen.
Het poëtische liefdesliedje wordt door
Pat met smaak en zonder overdrijving
voorgedragen (slowfox). O De liefde is
ook al het thema van de 78 toerenplaat
P 44894 H van Philips. „Ay ay ay, so ist
die Liebe", een wals en „In Bordeaux"
een baiao worden uitgevoerd door
Leo Leandros. die eep sympathieke,
zonnige stem heeft, tezamen met koor
en orkest o.l.v. Charley Klein. Van het
eerste nummer valt de gevarieerde in
strumentatie op. O Mah little baby, ge
zongen door The De John Sisters bij
orkestbegeleiding van Ray Ellis en op
genomen op Philips 78 toeren B 22046 H,
kan ons niet bijzonder bekoren. Het is
een vrij eentonig geval. Heel wat ple
zieriger klinkt dan „Don't promise me"
aan de andere kant van de plaat. In
frisse meerstemmigheid, nochtans niet
gespeend van die bekende croon-effect-
jes, komt het nummer er in versheid
marstempo uit. O Russ Garcia levert
suggestieve muziek bij de twee num
mers van Julie London op de 78 toeren
Londonplaat L 605. Eerst; „Now, baby,
now", een gekruide foxtrot. En dan
verrassende tegenstelling; „The meaning
of the blues", waarbij Julie na een
lyrische intro vanwege het orkest
haar stem als in een voile hult en ook
in haar voordracht een pakkende sfeer
weet op te roepen.
Het vocale repertoire is onuitputte
lijk deze week. We gaan moedig
verder. Met twee bijzonder char
mante vaderlandse werkjes, n.l. de lied
jes „Moederliefde" en „Kleine comman
dant" op Decca 78 toeren M 64117
met tederheid gezongen door Elly Roy
en, mede dank zij de geslaagde arran
gementen, met veel smaak voor fijne
nuanceringen begeleid door het orkest
van Jack Buiterman. Aanbevolen plaat
je. O Vier succesnummers van Mei Tor-
mé, een jonge kalme zanger met een
gemakkelijke, natuurlijke stem en een
bekoorlijke voordracht, zijn vastgelegd
op het 45 toerenplaatje van Decca, nr.
DFE 6384. De begeleidende orkesten zijn
van Ted Heath en Cyril Stapleton. Hier
en daar stuit de safier op een tikkeltje
zoetigheid, doch daar is overheen te
komen. De nummers heten: Walkin'
shoes. The cuckoo in the clock, Hooray
for love en Shenandoah valley. Men
kan er desgewenst stemmig bij dansen.
O Op Philips 429244 BE, 45 toeren, zingt
Frank Sinatra bij orkestbegeleiding on
der directie van Axel Stordahl een vier
tal van zijn bekende songs, speciaal
voor romantisch gestemde zielen. Het
repertoire vermeldt: Nancy, Stormy
weather, She's funny that way en All
the things you are. Sinatra liefhebbers
(het zal wel op „hebsters" uitdraaien):
„voor!" O Wilma de Angelis (heldere,
open stem), bijgestaan door Piero Sof-
fici's twinkelend orkest, presenteert op
Philips 45 toeren 363245 PF twee nieu
we Italiaanse liedjes: „A venezia in
Carrozzella" en „Casetta in Canada",
die zonder enig bezwaar gerangschikt
mogen worden onder het klasse-werk,
dat Italië op het stuk van moderne
amusementsmuziek weet op te brengen.
Je knapt er van op. De muziek klinkt
wat te zachtjes naar ons gevoel. Jam
mer, want de frisse, originele instru
mentatie van beide werkjes mag er
zijn. O Tenslotte: twee Latijns-Ameri
kaanse nummers („Water" en „The pro
posal") uitgevoerd door het Norman
Luboff Choir, waarvan het uitstekende
Btemmenmateriaal en de verzorgde
zangstijl bekend zijn. In „The proposal"
kan men een mooie fluitpartij beluiste
ren.
at de instrumentale muziek be
treft valt er deze week weer
keus te maken uit verscheidene
gevarieerde platen, waarnaar het ge
noeglijk is te luisteren en waarbij het
eventueel even plezierig dansen is. O Op
His Master's Voice, 45 toeren nr. 7 EGH
121 presenteert de pianist Cas Oosthoek
zeer beschaafde en, ook al dank zij de
tutti-vox, die Cas naast zijn pianospel
inschakelt, bijzonder kleurrijke klan
ken, die tezamen een aantrekkelijke
selectie uitmaken van graag gehoorde
nummers, zoals In a shady nook, My
blue heaven, etc. De vaardige ritme
sectie wordt bezet door Koos Tigger
(gitaar), Joop Bassado (bas) en Bill
van den Heuvel (slagwerk). O Op de
33 toeren Philipsplaat P10418 R ver
zorgen Henri Coene en zijn collega's
intussen een accordeon-festival in twee
kwartsmaat. Bekende marsen, zoals
Einzug der Gladiatoren, Stars en Stri
pes forever, Alte Kameraden en Colonel
Bogey, krijgen een melodieuze, stevige
en strakke vertolking, waartoe tevens
een kordate ritme-groep bijdraagt. O
Ook The Kilima Hawaiians zijn weer
van de partij. Zij leggen een krans van
dromerige exotische klanken om het
hoofd van de luisteraar, die gecharmeerd
is op die zoetgevooisde Zuidzeemuziek-
jes. Langzame en iets vluggere num
mers, waarin de liefde, het maanlicht,
de knappe joffers en de laatste round
up worden bezongen, wisselen elkaar
af. Het geheel is gehuld in een fleurige
hoes. De plaat draagt het merk Philips
en het nummer P13023R (33 toeren).
O Let's have a dance luidt de titel
van het 45 toerenplaatje 31769 PF, even
eens van Philips, op welk schijfje het
de beurt is aan Bennie's old piano band
om een selectie van vlotte dansnum-
mers ten beste te geven. Het klinkt niet
allemaal even zuiver, maar wel pittig
en opgewekt. Tot het zestal nummers
in show-dixielandstijl behoren Alexan
der's Ragtime band, That's a plenty en
Ain't she sweet. O Malando's meest ge
wilde tango-composities, uitgevoerd met
de zwier en de gratie en met de fijn
zinnige intonaties, die Malando's orkest
doen behoren tot 's werelds vermaarde
tango-ensembles, zijn gegroefd in het
45 toeren Philipsplaatje 422095 PE. De
tango's Olé Guapa en Tango du Rêve
behoren tot de veertien melodieën, die
op dit plaatje aaneengeweven zijn.
Dansplaatje bij uitstek. O De donkere
tinten van de cimbaal accentueren de
Slavische emoties, welke met meester
hand worden ontworsteld aan de viool,
met welk temperamentvol musiceren
Veres Lajos mede zijn vakkundig orkest
inspireert. Zo voeren de twaalf Hon
gaarse werkjes, die zijn gepubliceerd
op het 45 toeren Philipsplaatje 422117 PE,
de luisteraar mee naar de poesta, waar
leven en muziek synoniemen zijn.
r zijn hele theorieën op te zetten
over de moderne jazzmusicus,
over zijn muzikale idee, over
zijn stijl, zijn speeltechniek, over de
mate vooral, waarin hij in zijn varia
ties en improvisaties op het gegeven
thema naar ontmoetingspunten zoekt
met de Europese klassieke muziek
vorm en dan zijn er binnen de
kortste keren uitvoerige discussies op
te zetten tussen diegenen, die menen,
dat de moderne jazzmusicus de vitali
teit en de spontaneïteit geweld aandoet
en de anderen, de modernen, die met
evenveel recht betogen, dat jazz
muziek een levende muziek is, die
nieuwe wegen openlegt en andere
perspectieven biedt. Hoe het ook zii,
het is in vele gevallen bijzonder in
teressant en het geeft niet zelden
grote muzikale voldoening, de moder
nen in hun tasten naar nieuwe klank
kleuren te volgen, te beluisteren. Die
voldoening schenkt bijvoorbeeld een
van de jongste publikaties van Philips
(B07169L, 33 toeren), via welke plaat
de begaafde pianist, componist en ar
rangeur Dave Brubeck zijn modern»
„études" speelt, een negental piano
werkjes, eigen composities of arran
gementen van bestaande nummers,
waarbij Dave zijn degelijk geschoolde
Blo ad Wedding bij het Royal Ballet uit Londen
Godde had de smaak van de zee ln de mond en het
bruisen van het water in de oren. „Als hij omgeko
men is, ben ik de enige geredde van de brug", had
hij gedacht. Hij meende dat alle inzittenden van de
eerste reddingboot, die hij onder het bevel van de
derde officier had gesteld, verpletterd waren. In be
slag genomen door het zoeken naar een methode, hoe
ze een tweede sloep met minder gevaar konden strij
ken, had noch Godde, nocht Bertrand opgemerkt dat
een levende, bevrijd uit de wrakstukken, met de
golven was meegevoerd en tegen het boord van der
schepen was geworpen. En als Iemand van de
Canopus bemerkt had, dat de mannen van de Virgi
nia een drenkeling uit het water haalden, hoe zou hij
dan hebben kunnen weten dat het nu juist Jean
Duf or was!
„Ik moet weten of Bertrand gered is". Zonder
zich om de gescheurde spieren te bekommeren, maar
krimpend van de pijn, die zijn bezorgde geest ne
geerde, liet Godde zich, nadat hij rechtop ln zijn
kooi was gaan zitten, op de vloer glijden. Toen hij
zag wat hem in zijn kooi tot nu toe verborgen was
geweest, wist hij dat hij zich in de hut van de loods
bevond, precies onder de kaartenkamer, en daarmee
door een binnentrap verbonden.
Goed, hij zou roepen. De een of ander, Vox mis
schien, zou dadelijk verschijnen.
Hij sloeg, zo goed MJ kon, een jas die op de
rustbank lag, over de schouders en stapte op blote
voeten over de drempel. In de kaartenkamer sprak
iemand, wiens stem(hoewel enigszins verdraaid door
het gordijn boven aan de trap) hem tegelijk bekend
en vreemd voorkwam. Hij had die stem kort ge
leden gehoord, maar ze hield geen verband met het
gebeurde. Was dat de stem van iemand van de Ca-
n<jpus, van iemand, die, als hij, aan de verdrinking
ontsnapt was? Neen, het was niet de stem van Ber
trand. De eerste woorden die hij verstond „Afri
kaanse kust... malaria", waren in zijn geest ver
bonden met een treurige scène in de voorafgaande
uren. Maar welke? Er waren er zo vele geweest!
Maar opeens doemde voor zijn geest een gezicht op,
jong, mannelijk, driftig, met vurige blik. In het half
duister van de kaartenkamer op de Canopus tekende
het nu voor altijd gedoofde lamplicht handen die
beefden, een verwarde haardos, een breed, gewond
voorhoofd en enigszins dikke lippen, die het over
rompelende bericht brachten: „Ik heb Rouveyre met
gebroken ruggegraat op het dek gevonden, hij is
dood".
„Niet mogelijk! (Hij zocht even naar de naam)
Dufor! Hij was in de eerste reddingboot. Ik dacht..."
Met moeite hees Godde zich op de eerste trede,
toen op de tweede. Hij zette eerst de ene en dan de
andere voet tegen de kant en steunde op de linker
schouder en hand, maar door de gecombineerde be
wegingen van rollen en stampen stootte hij zijn ge
wonde rechter schouder tegen het ijzeren schot.
Een andere stem, een die enige uren geleden
het vergiftigende gezegde „We hebben niet het
recht" in het hart van Godde had doen sluipen,
bracht hem een ander gezicht en een andere gedaan
te voor de geest. Op zijn dogmatische manier, een
beetje kortaf, die hem kenmerkte, vroeg Vox: „Wat
voor weertje hadden jullie na Gibraltar? Welke koers
voeren Jullie? En de machine, geen nieuwe schade?
Jullie waren niet genoodzaakt geweest de machine
te stoppen?" Godae klom weer een trede hoger.
In de kaartenkamer zaten Vox en Dufor tegenover
elkander te praten. Hijzelf, Godde, zou de vragen
van Vox beantwoorden en zou vragen stellen aan
zijn derde officier. Er waren nu reeds twee officie
ren van de brug gered. Met Bertrand.... als hij ge
red was... zouden ze er in kunnen slagen alle om
standigheden van de ondergang van de Canopus
nauwkeurig vast te stellen.
Op hetzelfde ogenblik, nauwelijks enige meters
van Joseph Godde, die beneden op de trap stond,
verwijderd, antwoordde Dufor op de vraag van Vox:
„Tot aan de nacht, waarin wij van koers veranderd
zijn om naar de Marco Polo te stomen, heeft de
machinekamer geen enkele keer gevraagd te stop
pen of de vaart aanmerkelijk te verminderen. Maar
wat een vloeken en verwensingen ik in de messroom
heb gehoord! Hoeveel maal werden Maurin en de
genen die het plan hadden geopperd de Canopus te
kopen, niet naar de duivel gewenst!
„Na Gibraltar is het weer slecht geworden met
een deining op de kop en westenwind. Steeds wer
den zee en wind krachtiger. Ik was niet gewend
aan zo'n lange periode en dan steeds erger, want
ik heb hoofdzakelijk in het zuiden gevaren. Een
steeds kleinere horizon met een heel sombere kim
in het noordwesten, die me deed afvragen, waar gaan
we heen, waar varen we op af, wat is er daarginds?"
„Daarginds", mompelde Vox, „ligt New Foundland
Heb je de zeilaanwijzingen niet gelezen: Bij het na
deren van New Foundland met mist, ijs en storm? En
hebben jullie geslingerd?"
„Neen, in het geheel niet. We hadden de zee pal
op de kop. Toen, maar het is moeilijk te zeggen
wanneer, zo gelijkmatig was de toename, hebben we
ons in heel zwaar weer bevonden. We zijn er in ge
varen. De neus heeft zich er ingestoken, zware brok
ken water zijn op de bak uiteengespat en een regen
van buiswater kletterde tegen onze schuilhokjes
op de brug. Kapitein Godde, die al weinig sliep,
heeft toen in het geheel niet meer geslapen. Als hij
niet naast ons op de brug stond, liep hij over het
dek, een zwarte schaduw in de grauwheid. Ofwel,
we zagen hem onbeweeglijk in de kaartenkamer zit
ten. Ik weet niet waaraan hij dacht, maar ik geloof
niet dat hij erg ontevreden was over de Canopus.
Het ergste was het voor de mensen ln de machineka
mer, die het schip zouden hebben verlaten, misschien
zelf in New York, naar ik begrepen had. Ollivier
is aan boord; hij kan het u vertellen".
(Wordt vervolgd)
DAVE BRUBECK
en met zorg ontwikkelde muzikaliteit,
zijn klankenfantasie, zijn veelzijdig
improvisatietalent en niet op de laat
ste plaats zijn zin voor een fijnge-
nuanceerde sfeerwerking de vrije teu
gels laat. Zeer interessante plaat. O
Diegenen, die het bij het oude ver
trouwde jazzidioom willen houden,
kunnen gerust zijn, want er is ook nog
het Philipsplaatje 426027 BE, 45 toeren,
waarop de trompettisten van de „klas
sieke" school, Louis Armstrong, Frankie
Newton, Bobby Hackett en Bunny Be-
rigan ln respectievelijk de nummers
Skip the gutter (1928), Tab's blues
(1939), Poor butterfly (1956) en Let's
do it (1937) hun persoonlijke stijl op
het oer-instrument van de jazz laten
horen. Voortreffelijk studie-plaatje. O
Al eerder uitgebrachte creaties van de
jazzvocaliste Sarah Vaughan A blues
serenade. Black coffee, I cried for you
en As you desire me zijn nu ver
zameld op een 45 toerenschijfje (Philips
429250 BE) en getuigen er opnieuw van,
dat Sarah met name in songs in lang
zame tempo uitstekende stemkwalitei-
ten, een boeiende frasering en vaak een
bijzonder gave voordracht tentoon
spreidt. Intussen zou men wensen, dat
er eens een geest zou opstaan, die het
zou klaar spelen om ook binnen het
jazzidioom teksten te bedenken, die
wat hoger zouden grijpen dan het ge
bruikelijke oppervlakkige gerijmel over
love, darlings, kisses en wat dies meer
zij. FRÉDÉRIC
De kortste en voordeligste opleiding
(Bekend* Schriftelijke Cursus)
