initiatief
BOURJOIS
^nuaiiKs alle beperKing van
de bestedingen
toch nog betalingsbalanstekort
„Neue Zürcher" over bezoek
aan Rome van Kard. Wyszynski
Schade door nachtvorst aan het
fruit: ƒ60 miljoen
ingediende voorstellen minimum voor
komende iaren
Nederlands vaccin
wellicht in 1959
Vooraanstaand blad geeft zich over
aan onwaarschijnlijke fantasieën
Hét grote avontuur van haar leven
Bijzondere kredieten gevraagd voor
getroffen fruittelers
MINISTER HOFSTRA
Kinderverlamming
Pools primaat met lege handen naar huis
Werkstudenten spre
ken dertien talen
Indonesisch student
niet uitgewezen
Slechts visum niet verlengd
emans
Holland Festival
7 absolute insectendoders
oen
oen m
van
Mr. H. Hobus, Sittard
ridder Ned. Leeuw
Omyl Hèt middel tegen
muggen motten
vliegen
PAGINA 3
DINSDAG 2 JULI 1957
Op „Het Atoom
Prinsessen gast
op vorstenhuwelijk
Ambassadeur te Karachi
SÏKBSSEÏ
Advertentie
den niet alleen de inkomsten verminde
ren, maar zou het Rijk bovendien nog
de in de vorige jaren ontvangen gelden
terug moeten betalen.
Ingaande op het probleem van het
tekort op de betalingsbalans merkte
de minister op, dat een tekort van
130 miljoen in het licht van de be
staande reserves misschien niet
groot lijkt, maar dat men wel iri het
oog moet houden, dat ons land met
zijn kwetsbare exportpakket van de
huidige hoogconjunctuur gebruik
moet maken om de reserves te ver
sterken, inplaats van ze te laten ver
minderen. De door de regering inge
diende voorstellen achtte hij dan ook
het minimum voor het komende jaar.
De bewindsman meende ook, dat
men niet mag hopen op een veel gun
stiger verhouding tussen inkomsten en
uitgaven dan in de begrotingsstukken
wordt geraamd. In vroegere jaren heb
ben zich weliswaar zeer belangrijke
verschillen voorgedaan waardoor
zoals in 1954 een oorspronkelijk ge
raamd tekort oversloeg in een voorde
lig saldo doch in de ontwikkeling
van de budgettaire uitkomsten tekent
zich een duidelijke omslag af. In 1956
was het werkelijke tekort zelfs ca. 300
miljoen hoger dan het geraamde.
Om een verbetering van de verhou
ding nationale besparingen-nationaal in
komen te bereiken kan de regering, zo
betoogde de minister tenslotte, weinig
anders doen dan:
1. bi) de bevolking de wenselijkheid
van het sparen onder het oog brengen;
2. maatregelen nemen, welke het vrij
willig sparen aantrekkelijk maken o.m.
in het kader van de bezitsvorming,
waarvoor de bewindsman een aantal
maatregelen aankondigde;
3. een beleid voeren, dat primair ge
richt is op gezond geld, waardoor even
eens het sparen aantrekkelijk blijft.
Minister Suurhoff heeft geantwoord
op de schriftelijke vragen van het Eer-
ste-Kamerlid Polak betreffende import
van vaccin en inenting tegen de kinder
verlamming.
Vaccin tegen kinderverlamming is tot
dusver slechts voor particuliere reke
ning uit België geïmporteerd in be
scheiden hoeveelheden. Nog dit jaar zal
evenwel een hoeveelheid van ruim 400
liter Amerikaanse vaccin worden ge
ïmporteerd voor rekening van het rijk,
terwjjl ook enkele gemeenten entstof
uit de Verenigde Staten hebben betrok
ken of voornemens zijn hiertoe over te
gaan, aldus de minister.
De import voor particuliere bestem
ming bedroeg tot dusver ruim 39 liter.
Het is te verwachten, dat zowel de im
port voor het rijk als die voor parti
culieren aanvankelijk zal toenemen tot
Nederlands vaccin kan worden afgele
verd.
Het in Nederland geproduceerde vac
cin zal vermoedelijk in 1959 kunnen wor
den afgeleverd. Gerekend wordt met
een geleidelijke opvoering van de pro-
duktie tot een niveau, dat ten minste
overeenkomt met de behoefte, welke
bestaat ten aanzien van de vaccina
tie van jonge kinderen tegen difterie,
kinkhoest en tetanus. Elke jaarklasse
omvat in Nederland ongeveer 220.000
kinderen. Hoeveel jaarklassen ten slot
te ingeënt zullen worden, valt nog niet
te overzien. Wel kan als uitgangspunt
worden aangenomen, dat tenminste
alle kinderen tot en met de school
plichtige leeftijd moeten worden inge
ënt.
Van rijkswege zal tegen het komende
najaar gelegenheid worden gegeven
voor inenting op grote schaal. Dan zul
len met een tussenpoos van een maand
twee inentingen worden gegeven, ter
wijl de derde in het voorjaar van 1958
zal volgen.
Weinig buitenlanders die een bezoek
brengen aan de tentoonstelling ,,Het
Atoom" op Schiphol zullen met taal
moeilijkheden te kampen hebben. Een
geselecteerde ploeg werkstudenten, on
der wie vele buitenlanders, zorgt ervoor
dat de bezoekers van „Het Atoom" in
dertien talen te woord kunnen worden
gestaan. Bjj de rondleidingen worden
behalve in de Europese talen name
lijk ook explicaties gegeven in het Ara
bisch, Russisch, Indonesisch, Chinees
en Esperanto.
De leden van de Eerste en Tweede
Kamer zullen vrijdag aanstaande een
bezoek brengen aan deze expositie.
Op een bijeenkomst in Djakarta heb
ben Indonesische studenten krachtig ge
protesteerd tegen de „uitwijzing" van
een Indonesische student door de Ne
derlandse regering. Deze student Ong
Hui Jang, was lid van de „Indonesische
Vereniging" in Nederland. De bijeen
komst drong er bij de Indonesische re
gering op aan de studenten, die thans
in Nederland studeren, hun studie aan
universiteiten in andere landen te laten
voortzetten.
Naar het A.N.P. van bevoegde zijde
in Den Haag verneemt is er geen spra
ke van uitwijzing van de heer Ong. Hij
had zijn studie aan de universiteit te
Amsterdam beëindigd en er werd geen
reden aanwezig geacht om zijn visum
dat vorig jaar reeds met een jaar
was verlengd verder te verlengen.
Hoewel zjjn visum op 1 juni afliep werd
hem toegestaan eerst 13 juni met de
Willem Ruys naar Djakarta terug te
keren.
Het gemeentebestuur van Ooster
hout heeft een inspirerend initiatief
genomen door ter bevordering van
de bezitsvorming ten behoeve van
het personeel dier gemeente een
spaarpremieregeling in het leven te
roepen, waarin tevens een stuk ge
zinspolitiek is verwerkt.
Kort geformuleerd komt deze so
ciale maatregel hierop neer, dat een
premie van minstens twintig percent
wordt uitgekeerd over de in een be
paald jaar belegde spaargelden. Deze
premie wordt voor de echtgenote en
elk kind met één tiende verhoogd,
zodat, wanneer de gemeenteambte
naar bijvoorbeeld gehuwd en vader
van twee kinderen is, de premie zes
en twintig percent bedraagt. Telt het
echtpaar tien kinderen, dan loopt de
premie zelfs op tot twee en veertia
percent.
Opdat de regeling niet te duur zou
worden, is een maximaal spaarbe-
drag vastgesteld, waarbij eveneens
rekening wordt gehouden met de ge
zinsgrootte. Dit maximum bedraagt
vijf percent van de pensioengrond
slag, zodat wie bijvoorbeeld vier
duizend gulden verdient, ten hoogste
premie over tweehonderd gulden aan
spaargeld kan ontvangen. Dit maxi
male spaarbedrag stijgt echter even
eens met één tiende voor de echtge
note en elk kind en kan dus ook een
respectabele hoogte bereiken. In de
door ons gegeven voorbeelden loopt
het „toegelaten" spaarbedrag bij een
inkomen van vierduizend gulden op
tot tweehonderd zestig gulden bij
twee kinderen, tot vierhonderd twin
tig gulden bij tien kinderen, met als
resultaat premies van resp. f 67,60 en
f 176,40.
Doordat het mes aan twee kanten
snijdt, moet van deze spaarpremiere
geling wel een zeer sterke stimulans
tot bezitsvorming uitgaan. Te meer
daar het gemeentebestuur van Ooster
hout terecht een zeer brede opvatting
huldigt over wat als „spaargelden"
dient te worden beschouwd. Deze op
vatting is zo breed, dat daaronder
ook b.v. aankoopsommen van aan
delen en depotfractiebewijzen vallen.
Het gemeentepersoneel behoeft dus
niet eens door verplichte inleg op
spaarbankboekjes e.d. zijn spaarpen
ningen aan de risico's van devaluatie
bloot te stellen. Daar de premie-ge
rechtigden niet binnen vijf jaar mo
gen ontsparen, kan belegging in aan
delen e.d. onder bepaalde omstandig
heden geraden zijn.
Nog in ander opzicht is de
omschrijving van het begrip „spaar
gelden" ruim. Oosterhout beschouwt
als zodanig ook:
Bestedingen voor een huwelijks
uitzet, woninginrichting, vak- resp.
beroepsopleiding en -uitrusting;
aflossing van een hypothecaire
geldlening, die werd aangegaan in
verband met bouw of aankoop van
een nieuwe of oude woning;
premies van een studie-, of levens
verzekering, waaronder lijfrente-,
pensioenkapitaal- of gecombineerde
verzekeringen.
Wanneer minister Hofstra nu ook
de premiebedragen van inkomsten
belasting zou willen vrijstellen, zal
aan bezitsvorming door het gemeen
tepersoneel van Oosterhout niet veel
meer in de weg staan. Op het punt
van de fiscale faciliteiten ter bevor
dering van het sparen door jong en
oud is echter nog altijd geen beslis
sing genomen. Er wordt reeds jaren
gedokterd aan een rijksambtenaren-
spaarregeling, die maar niet wil af
komen - evenmin trouwens als de
algemene jeugdspaarregeling, waar
voor nog altijd een wetsontwerp
moet worden ingediend.
Van de rijksambtenaren-spaarre
geling wil de overheid een stimule
rende werking op het bedrijfsleven
doen uitgaan. Wij verwachten dan
ook niet, dat het rijk met even royale
hand spaarpremies zal gaan distribu
eren als het gemeentebestuur van
Oosterhout thans doet. Ook het in
vlechten van een stukje gezinspoli
tiek zal wel moeilijker zijn, naarmate
het niveau van het premies-uitdelen
de overheidsorgaan „hoger" is. Het
een noch het ander kan echter een
verklaring opleveren voor het feit,
dat de behandeling van deze materie
bij de landsoverheid zoveel tijd vergt.
Doordat het Rijk zich in voortva
rendheid door de vroede vaderen van
Oosterhout liet slaan, kunnen ver
wachtingen worden gewekt waaraan
waarschijnlijk door het Rijk niet ge
heel zal en kan worden voldaan,
maar deze schaduwkant ten spijt kan
het op zich lofwaardig initiatief der
gemeente Oosterhout tot bevordering
van bezitsvorming alleen maar van
harte worden toegejuicht.
Zijn omgeving niet op, Hij is zelf
ook pro-Duits en men is bijzonder op
zjjn hoede in Rome voor de komende
Duitse verkiezingen. Maar als die een
maal over zjjn, dan verandert er echt
wel iets. Dat kan niet uitblijven en
dus: afwachten tot na de herfst.
Dit is zo ongeveer, samengevat, de
teneur van het artikel. Ware het niet,
dat de „Neue Zürcher Zeitung" al dit
knaps schreef, geen haar op ons hoofd
zou erover gedacht hebben hierover te
berichten. Voor degenen, die onze cor
respondentie in dit blad gevolgd hebben
over kardinaal Wyszynski, zal het be
paald oud nieuws zijn, dat het Vaticaan
in de bijzonder delicate positie, waarin
de Poolse primaat thans staat, alles
erop gezet heeft om publiciteit en bij
zonderlijk onberaden publiciteit te
mijden. Dat het Vaticaan hierin groot
gelijk heeft, behoeft geen betoog. Er
waren slechts prelaten van onderge
schikte rang aan het station om de
kardinaal te ontvangen. De „Neue Zür
cher Zeitung" blijkt niet te weten, dat
er bij ontvangst van buitenlandse kar
dinalen volgens protocol altijd slechts
enkele prelaten van ondergeschikte
rang aan het station aanwezig zjjn. En
deze correspondent is het ook niet op
gevallen dat bij het vertrek van de kar
dinaal bij hoge uitzondering mgr. Dell
'Acqua aanwezig was, een hommage
die kardinalen anders niet ten deel
valt.
Ook is het de „Neue Zürcher Zei
tung" ontgaan, dat kardinaal Wys
zynski als titelkerk een der hefaamdste
heiligdommen van Rome gekregen
heeft, de kerk van Maria. In Trastevere.
Dat de kerkvorst door een „hersen
spoeling" ten dele als kinds moet wor
den beschouwd is klinkklare nonsens.
De kardinaal is enkele malen in het
openbaar opgetreden en misschien her
inneren de lezers zich nog de inder
daad ontroerende en allerminst senti
mentele toespraak, die de primaat
hield in het kleine Poolse kerkje te
Rome voor zijn landgenoten.
Om dan nog te zwijgen van zijn pre
dikatie in de Santa Maria In Traste
vere bij de inbezitname van zijn titel
kerk. Navraag bij de personen, pries
ters en leken, met wie de kardinaal
zich tijdens zijn verblijf in Rome onder
houden heeft, geeft juist het omgekeer
de beeld: m zijn gevangenschap is de
kerkvorst nog meer onthecht aan het
aardse geworden en nog meer ver
geestelijkt. Reeds vóór de komst van
de kardinaal in Rome berichtten wij
over geruchten, dat er pogingen ge
daan zouden worden om de diploma
tieke betrekkingen tussen Polen en de
Heilige Stoel te herstellen, er gingen
zelfs verhalen over een aanstaand Con
cordaat. En evenzeer voor de komst van
de prelaat hebben wij dit op goede
en begrijpelijke gronden zeer in twijfel
getrokken. Het ligt niet bepaald in de
lijn der verwachtingen, dat de Heilige
Stoel nu plotseling met een communis
tisch regime nauwe betrekkingen aan
knoopt. Voor en na hebben wij gesteld,
dat de bezetting van oude Duitse bis
schopszetels in het „herwonnen ge
bied" (hier is historisch wel een kant
tekening bij te maken) een zeer deli
cate kwestie is.
Het Vaticaan is uit de aard van
zijn bestaan bezorgd voor het heil der
zielen, maar met of zonder de in
zijn schoenen geschoven pro-Duitse
gedachten en verlangens! de Hei
lige Stoel voelt zich niet geroepen
door zijn daden een uitspraak te doen
in hangende politieke grenskwesties.
Er is altijd in de Kerk nog het onder
scheid tussen God en Caesar. Dat de
Polen gaarne een Poolse bezetting van
de vier bisschopszetels zouden zien,
is politiek zonneklaar; dat de Duit
sers er tegen zijn, eveneens.
Het Vaticaan heeft geen decisie ge
nomen en wacht op de officiële vredes
verdragen. Zo goed als het grote
met het kleine vergelijkend de
randgebieden van Tudderen en van
Elten in ons land kerkelijk onder het
bestuur van Duitse bisschoppen blijven
vallen. Niemand weet wat er binnens
kamers op het Vaticaan besproken is,
of wat kardinaal Wyszynski met de
Heilige Vader heeft bepraat. Mocht
de primaat gepoogd hebben de Heilige
Stoel te overtuigen van het belang om
residerende Poolse bisschoppen te be
noemen in stede van bisschoppen-vi
carissen in de vier „herwonnen" bis
dommen, dan heeft de kardinaal tot
dusver zijn zin niet gekregen. Want
het is aan de Heilige Stoel om uiteinde
lijk in zulke zaken beslissingen te ne
men en het zal werkelijk meer voor
komen, dat herders van diocesen of
kerkprovincies op zekere gebieden voor
lopig in Rome hun zin niet krijgen,
zonder dat zij daarom tot de categorie
der mislukkelingen behoren.
Maar, zegt de „Neue Zürcher Zei
tung", wacht maar, het getij keert na
de Duitse verkiezingen. De Duitse
verkiezingen zijn in het najaar. In
Rome beginnen thans min of meer
de vakanties. En er is een zeker te
ruglopen in de administratieve werk
zaamheden van het Vaticaan. Ook
hier is een reces geoorloofd. Met an
dere woorden, de „Neue Zürcher
Zeitung" dekt zich op voorhand. Na
de Duitse verkiezingen, of in het ko
mende werkseizoen zou het toch an
ders kunnen gaan, dan het blad nu
vertelt. En dus heeft het altijd gelijk.
Na U.P. uit Parijs meldt zullen de
prinsessen Beatrix en Irene vrijdag gas
ten zijn bij het huwelijk van prins Henri
de France, de zoon - an de graaf van Pa
rijs, pretendent naar de Franse troon met
dé hertogin Marie Therèse van Wurtem-
berg.
(Van onze Romeinse correspondent)
ROME, hedenmorgen
De „Neue Zürcher Zeitung", een der
meest geziene kranten van ons conti
nent, publiceert een correspondentie
uit Rome over het bezoek van kardi
naal Wyszynski aan het Vaticaan. Dit
bezoek, aldus de krant, is een misluk
king geworden. De pro-Duitse stroming
en de persoonlijke mening van de H.Va
der, die te Duits is ingesteld, hebben
het gewonnen en de kardinaal is met
lege handen weergekeerd. In Italië zijn
er kranten en weekbladen, die zulke
dingen aan de lopende band ten beste
geven. Het artikel in de „Neue Zür
cher Zeitung", een blad, dat stellig niet
op één lijn met min of meer vulgair
anti-papistische bladen gesteld kan wor
den, is er deze maal onbegrijpelijk vul
gair naast.
De ontvangst van kardinaal Wyszyn
ski in Rome is zo onopvallend moge
lijk gehouden aldus de Neue Zürcher.
Slechts enkele prelaten van de tweede
rang waren op het station aanwezig.
De kardinaal heeft dagen moeten wach
ten eer hij bij de Paus werd toege
laten. Een weekblad in Italië heeft be
weerd, dat de primaat in zijn gevangen
schap een „hersenspoeling" heeft on
dergaan, waardoor hij niet geheel meer
bij zinnen zou zijn. De „Osservatore Ro
mano" heeft dit niet categorisch tegen
gesproken. Journalisten en zelfs voor
aanstaande diplomatieke persoonlijkhe
den kregen van de Staatssecretarie niet
de minste medewerking - eerder het
tegendeel om de kardinaal te ont
moeten. De delegatie der Poolse bis
schoppen, zo gaat de „Neue Zürcher
Zeitung verder, heeft geen succes ge
had inzake het bestuur der „herwonnen
gebieden" en er is niets gekomen van
de verlangens van kardinaal Wyszynski
om de diplomatieke betrekkingen tussen
Polen en het Vaticaan te herstellen. In
tegendeel, nog steeds onderhoudt de H.
Stoel zekere betrekkingen met de Pool
se rcgering-in-ballingschap in Londen.
En hoe komt dit alles nu? Het Vati
caan is volgens het Zwitserse blad
pro-Duits en droomt nog steeds (al
vele eeuwen overigens) van het groot-
Duits Imperium; de Paus kan tegen
Advertentie
Binnenkort is de benoeming te ver
wachten van dr. H. H. Dingemans,
buitengewoon gezant en gevolmachtigd
minister fungerend consul-generaal
der Nederlanden te Tanger, tot buiten
gewoon en gevolmachtigd ambassadeur
te Karachi, zulks ter opvolging van dr.
J. G. de Beus, die voor een nieuwe be
stemming in aanmerking zal komen.
Dr. De Beus zal begin augustus re
patriëren, Dr. Dingemans zal zjjn nieu
we bestemming omstreeks midden-au-
gustus volgen.
Advertentie
Woensdag: 3 juli
AMSTERDAM:
Nwe de la Martheater: Studio des Champs
Elysées.
StadsschouwburgNederlands Ballet.
SCHEVENINGEN
Kurzaal: Residentieorkest.
HILVERSUM:
Gooiland: Wiener Burgtheater.
Eén druk op de knop, en de
Omyl-spuitbus verspreidt
een fijne onbrandbare nevel,
die insecten, larven, eieren
en poppen totaal verdelgt!
Verfrist de atmosfeer.
CE GROOTSTE SPUITBUS VOOR
HET MINSTE GELD
PARFUM
EAU DE COLOGNE
maandagavond is brand uitgebroken
en bouwkeet van de N.V.Wadex aan-
com'n,gs- en bouwmaatschappij die een
Kon?ie* woonhuizen bouwt aan de
than,, L.ln Julianalaan te Voorburg. De
?tei„p breidde zich snel uit en heeft de
^hgto rond het bouwwerk over een
bijzondere kredieten tegen lage renten.
De gevolgen van de tijdens de bloei
optredende vorst zijn voor sommige
fruittelers zelfs zo ruineus geweest dat
zij hun bedrjjf te koop hebben aangebo
den. De veilingen ondervinden er even
zeer de terugslag van. De veiling in
Kesteren bijv. heeft geen werk voor
haar 40 man personeel. Men tracht de
ze mensen nu tijdelijk elders onder te
brengen terwijl men de veilinghallen
poogt te verhuren. De fruitverwerken-
de industrieën moeten hun produktie
verminderen en ook dit heeft zijn terug
slag op het personeel.
Uiteraard is er op de getroffen fruit-
teeltbedrljven voor enkele maanden
geen werk voor de arbeiders. Er kan
dus gesproken worden van een ramp
en daarom stelt de Gelderse Mp. van
Landbouw alle pogingen in het werk
om buiten de steun die het rijk be
oogt te verlenen bijzondere kredieten te
doen verstrekken aan de getroffen fruit
telers.
(Van onze correspondent)
De schade die de nachtvorst het af
gelopen voorjaar aan het Nederlandse
fruit heeft toegebracht wordt geschat
op zestig miljoen gulden.
Van de geschatte oogst van 45 mil
joen kg fruit uit het gebied tussen de
grote rivieren met een fruitbeplanting
van rond 10.000 ha zal hoogstens tien
miljoen aan de veilingen komen. In-
plaats van 15 miljoen kg goudreinetten
verwacht men hoogstens één miljoen
en inplaats van 15 miljoen kg peren
niet meer dan twee miljoen kg. Prui
men en zwarte bessen komen helemaal
niet, van kersen misschien 15-35 pet
van de verwachte oogst.
De Gelderse Mij. van Landbouw, die
maandag een excursie door het getrof
fen gebied organiseerde, staat een ex
tra steunverlening aan de betrokken
fruittelers voor door de provinciale en
plaatselijke overheid in de vorm van
De commissaris van de Koningin In
Limburg, mr. dr. F. Houben, heeft
maandag in tegenwoordigheid van bur
gemeester M. Coenders van Sittard aan
mr. H. Hobus. oud-kantonrechter te Sit
tard, in zijn woning te Sittard de on
derscheiding van ridder in de orde van
de Nederlandse leeuw uitgereikt. Mr.
Hobus legde gisteren als gevolg van het
bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd zjjn ambt als kantonrechter van
Sittard neer.
