Molens aan de Kinderdijk
's zaterdags bedrijf
Eerste werk voorste 11 in g
van Nederlands toneelstuk
Schip
in nood
Drie doden bij
verkiezingen
in Egypte
De Ruyter herdacht met levend schaakspel
ERIC DE NOORMAN
Pyramide van onbekende
Egyptische koning
Export naar Verenigde Staten
in 1956 op recordhoogte
Brand in Monnikendam
Grootste complex van ons land
Eersteling van Hans Koningsberger
Invoer echter nog meer gestegen
Gaat Israël tegen
Syrië vergeldingsactie
ondernemen?
Teerunie ontslaat
honderd arbeiders
Nieuw Egyptisch plan
voor oliebuisleiding
„HET BLOEDROOD CAFË"
Nederlandse week in
München- Gladb ach
Mgr. dr. G. Rozman
bij de Slovenen
Verslag Ned. K.v.K.
voor Amerika
MAANDAG 15 JULI 1957
PAGINA v
Vanwege inkrimping
van teerverwerking
Voorstellen van Onassis
verworpen
DEVOTE BOSSCHE
OMGANG
.HL***»
Vertaald door
Zondagochtend is te Monnikendam de bovenverdieping van een naast het raad
huis gelegen woonhuis geheel uitgebrand. De brandweer slaagde er in zowel het
raadhuis als de omliggende woningen te behouden. Persoonlijke ongevallen hebben
zich niet voorgedaan.
In de strijd, die voor het behoud van
wat Nederland nog aan molens bezit,
moet worden gevoerd, zal men in het
algemeen- degenen, die b\j het bedrijf
het nauwst betrokken zijn, niet kunnen
rekenen tot de voorstanders van het be
houd van het snel in aantal slinkende
molens. De veel economischer en veel
al ook efficiënter werkende grotere en
kleinere diesel- of elektrische gmalen
Winnen nu eenmaal steeds meer terrein.
Zeer velen betreuren deze gang van
zaken echter. Zij bekijken het vraag
stuk uiteraard niet uit een zakelijk oog
punt en willen de karakteristiek van
het Hollandse polderlandschap behou
den. Om deze gedachte in bredere kring
te stimuleren heeft de provinciale
V.V.V. Zuid-Holland, evenals verleden
jaar, ook deze zomer „molendagen"
georganiseerd. Dit zijn geen door de
vereniging georganiseerde toeristen-
tochten. leder brengt het bezoek op
eigen gelegenheid. Maar wel is er voor
gezorgd, dat de laatste drie zaterdagen
in juli en alle zaterdagen van augustus,
des middags van 1 tot 5 uur, de unieke
verzameling molens te Kinderdijk in
bedrijf is, en dat een ervan toeganke
lijk is voor de bezoekers.
Ook deze molens zouden strikt geno
men kunnen verdwijnen. Er zijn ter
plaatse twee gemalen, doch omdat
men de handen heeft ineengeslagen, en
met steun van de rijks- en provinciale
overheid, zijn de gelden, nodig voor on
derhoud en bediening verzekerd en heb
ben de talrijke molens daar twintig
in getal verreweg het grootste com
plex dat in ons land bestaat, de functie
van reserve in tijd van nood.
De directeur van de provinciale
V.V.V., de heer Woltjer, heeft er op een
persexcursie de nadruk opgelegd, dat
de bedoeling van het initiatief zijner
vereniging vooral niet is een toeris
tische attractie, met souvenirs e.d.,
doch wel om dit prachtige, echt Hol
landse landschap te Kinderdijk rustig
en geïsoleerd te laten, zoals het er al
tijd heeft gelegen. Op de hiervoren ge
melde zaterdagen, dus 's middags van
1 tot 5 uur, is iedereen daar welkom
en kan zich vrijelijk bewegen. Men be
reikt het gebied via de grote brug over
de Noord, gaat dan linksaf, rijdt het
dorp Alblasserdam door en bereikt de
molens via de sluizen aan de Lekdijk
aan de Nederwaard, naast het oude
Gemeenlandshuis.
Ook bij de tweede ronde van de ver
kiezingen in Egypte hebben zich giste-
ten ongeregeldheden en schietpartijen
voorgedaan. In totaal kwamen daarbij
drie mensen om het leven. Bij de ge
vechten, die de eerste ronde op 3 juli
begeleidden, zijn zestien mensen ge
dood. Er werd gisteren gestemd in 168
kiesdistricten, waar de vorige keer
geen der kandidaten de absolute meer
derheid wist te behalen. De bedoeling
van de verkiezingen is het samenstel
len van een Nationale Vergadering, die
in de plaats moet komen van het in
1952 ontbonden Egyptische parlement.
Er is gestemd op eenheidsljjsten. Alle
kandidaten steunen president Nasser.
Tijdens de jongste Brits-Franse en Is
raëlische actie term Egypte zijn aan
de bevolking wapens uitgedeeld. Presi
dent Nasser heeft verklaard, dat alle
wapens later weer zjjn ingeleverd.
De premier van Pakistan, Surawardy,
heeft in een televisie-interview te Wash
ington verklaard, dat hij bereid is te
bemiddelen in het geschil tussen Israël
en de Arabische landen.
Een woordvoerder van het Israëlische
leger heeft meegedeeld, dat tijdens het
weekeinde in het noordelijk deel van de
Negev-woestijn en in de strook van Ga
za in totaal drie Arabische infiltranten
zijn doodgeschoten. Enkele kamelen, be
laden met wapens en munitie, zijn in
beslag genomen. United Press ver
neemt van diplomatieke waarnemers
in Jeruzalem, dat men rekening houdt
met de mogelijkheid, dat Israël een ver
geldingsactie tegen Syrië zal onderne
men, als Syrië zijn „provocerend op
treden" niet staakt.
(A.F.P.-Reuter-U.P.)
De directie van de Teerunie te Uithoorn
deelt het volgende mede. Reeds geruime
tijd is er door het bestuur van Teerunie
de nadruk op gelegd, dat een uitbreiding
van activiteiten buiten het gebied van de
teerverwerking gewenst was in verband
met het teruglopen van de ruwe teerpro-
duktie in Nederland.
De voorziene inkrimping in de teerver
werking heeft tot dusver geen gelijke tred
behoeven te houden met bedoelde uitbrei
ding van andere activiteiten, omdat een
deel der in Nederland wegvallende grond
stoffen door buitenlandse aankopen opge
vangen kon worden.
Door de sterk gestegen verwerkingskos
ten, alsmede door de stijging van buiten
landse teerprijzen, tengevolge van de Su-
ezcrisis worden deze aanvullende aankopen
steeds moeilijker op grond waarvan het
bestuur het gewenst acht als laatste fase
van de fusie tussen het teerbedrijf Uit
hoorn en de Utrechtsche Asphaltfabriek
over te gaan tot concertrering van de teer
verwerking te Uithoorn, waartoe de beno
digde installaties van de fabriek te Krim
pen a. d. IJssel geleidelijk naar Uithoorn
zullen moeten worden overgebracht.
Als gevolg daarvan zal aan een honderd
tal werknemers te Krimpen ontslag gegeven
moeten worden.
35. De mannen werken als paarden en met het weinige materiaal, dat ze ter
beschikking hebben, slagen ze er in twee vlotten in elkaar te zetten, waarop
de hele troep geborgen kan worden. Met lange stevige staken duwen de
mannen hun primitieve vaartuig van de kant. Zolang de palen de bodem be
reiken kunnen schieten ze aardig op, maar in het middenvan de brede inham
zijn ze hulpeloos overgeleverd aan de stroom en de wind. Zwijgend slaat
de Noorman de koers gade. Er staat een tamelijk sterke stroming naar zee
Keer op keer laat hij zijn stok in het water plonsen, om de diepte te peilen.
„Het zal me benieuwen of we het halen, Noorman", gromt Sveinde afstand
schattende. De Noorman knikt zwijgend. Langzaam naderen ze de open zee
en er is nog steeds geen grond voor hun bomen.
Egypte heeft het plan van de Griekse
reder Onassis om langs de westelijke oever
van het Suezkanaal een oliebuisleiding van
Suez naar Port Said te leggen, verworpen,
aldus is officieel in Cairo bekendgemaakt.
Hassan Ibrahim, de voorzitter van de
Egyptische economische organisatie, die de
ze verklaring aflegde, voegde hieraan toe,
dat Egypte bezig is aan een nieuw en de
finitief plan voor een buisleiding en hier
voor de medewerking tracht te krijgen
van ondernemingen, die olie vervoeren.
Ibrahim verklaarde voorts dat Onassis
blijkens zijn project zijn plan alleen maar
zelf wilde uitvoeren. Ook bevatte het plan-
Onassis enkele financiële aspecten, waarte
gen Egypte bezwaar had.
Het nieuwe project beschermt de rech
ten van Egypte< volkomen. Egypte zal in
ternationale aannemersbedrijven verzoeken
inschrijvingen voor de aanleg van de buis
leiding te doen.
Hoewel de plechtige omgang ter ere
van de Zoete Lieve Vrouw van Den
Bosch dit jaar niet het luisterrijke ka
rakter had van vorige jaren alleen
het liturgische deel van de stoet is uit
getrokken, terwijl de stoet als geheel
slechts eenmaal in de drie jaar zal uit
trekken is juist door die eenvoud de
Bossche omgang dit jaar een bidstoet
geworden die deze naam ten volle ver
diende. Het wonderbeeld werd geflan
keerd door de jeugdbewegingen, het or
ganisatieleven, de geestelijkheid en de
religieuzen van Den Bosch, waarna een
menigte van vele duizenden Bosschena
ren luidop biddend het wonderbeeld
volgde. In de stoet bevonden zich ook
de bisschop van Den Bosch mgr. W.
Mutsaerts en de bisschop-coadjutor,
mgr. W. Bekkers, alsmede de Commis
saris der Koningin in Noord-Brabant
dr. J. de Quay en het gemeentebestuur
van Den Bosch.
In het genoeglijke schouwburgje van
Leiden Is zondagavond een opvoering
gegeven van een Nederlands toneelstuk
„Het bloedrood café", de eersteling
van de jonge auteur Hans Koningsber
ger. Regisseur was Karl Guttmann,
vooral bekend geworden door zijn re
gie van „Het dagboek van Anne Frank",
zowel bij Theater als in Wenen en
Frankfort. Spelers waren een aantal
goede amateurs, voor deze gelegenheid
tezamen gebracht door het Comité „Het
Nederlands stuk'", in het leven geroe
pen door de beide amateurtoneelorga-
nisaties de Natu en het W.K.A. met
de bedoeling Nederlandse schrijvers de
gelegenheid te geven hun stukken gere
aliseerd te zien en zo de nodige vaktech
nische ervaring op te doen. Het talrijke
publiek de zaal was tot de laatste
plaats bezet woonde dus een soort
werkavond bij, die overigens bijzonder
veel op een gewone voorstelling leek,
die met geboeide aandacht werd ge
volgd en tenslotte ook een zeer hartelijk
onthaal kreeg.
Hans Koningsberger leidt zijn spel in
het programma op deze summiere wij
ze in: „Dit is het on-historische verhaal
van vier dagen in het leven van Vin
cent van Gogh, verteld omdat het dagen
zijn uit het leven van zovele schilders,
beeldhouwers, musici, schrijvers,..."
Wat er precies historie van is. zouden
wij niet tot in details kunnen vaststellen,
maar dat is voor de waarde van een
toneelstuk ook niet van belang. Som
mige elementen erin herkende men na
tuurlijk wel, maar het is de vraag, of
dit een winstpunt is, aangezien zij ef
fecten opleverden, die niet des theaters
zijn. In zekere zin geldt dat zelfs voor
de kern van het stuk. Zoals men weet
heeft Van Gogh zich in Aries een stuk
van zijn oor afgesneden. Dat is het
hoogtepunt van het stuk. Welke gebeur
tenissen een dusdanige psychische toe
stand bij Vincent veroorzaakt hebben,
dat hij tot die daad kwam, laat de
auteur zien. In die psychologische ver
klaring zal hij voor een groot deel on
historisch geweest zijn. Dat hij er nu
ook in slaagt, die innerlijke evolutie
volledig overtuigend uit de doeken te
doen, zouden wij ook weer niet dur
ven beweren.
Het lukt hem wel de weerstand van
het dorp Aries, van de bekrompen, vij
andige mensheid zeer levendig te teke
nen. Hij roept van het begin af aan
een beweeglijk, boeiend toneelbeeld op,
daarbij klaarblijkelijk in niet geringe
mate door Karl Guttmann geholpen.
Die antagonisten, een hele groep kleine,
geniepige mensjes, daar wist de auteur
in de dialogen goed raad mee; hun
simpele karaktertjes waren er stuk
voor stuk. Het werd wat moeilijker
met de grote vriend van de schilder,
de postbode, een merkwaardig fijnge
voelig mens, een van de weinige mede
standers van de schilder. Zijn karakter
in het stuk, zo kreeg men de indruk,
werd wat al te veel bepaald door de
noodzaak, dat de hoofdfiguur hem zo nu
en dan nodig had om zich zelf te ver
klaren. Het lichte meisje Charlotte had
een dergelijke functie ook maar zij
kreeg toch meer zelfstandigheid.
Wat Vincent zelf betreft waren er twee
.scèrtës, die kennelijk hun doel voorbij
schoten, de irreële scène, waarin hij
zich het stuk oor afsnijdt, en de scène,
waarin hij zijn broer Theo schrijft. Van
de eerste begrijpt men achteraf, dat zij
de hallucinante toestand moest sugge
reren, waarin de schilder handelde,
maar zij werkte slechts zonderling. De
tweede moest de gemoedstoestand van
de schilder nader aanduiden, maar
zij bevatte een teveel aan woorden, het
geen wellicht voor de dialogen van Vin
cent in het algemeen gold.
Dat neemt dus niet weg, dat het stuk,
zuiver toneeltechnisch bekeken, een
groot aantal positieve kwaliteiten had,
waardoor de uitvoering meer dan ge
rechtvaardigd werd. Die uitvoering
stond trouwens op een zeer goed peil,
al stak de hoofdrolspeler dan ook een
flink stuk boven de anderen uit. Er was
kennelijk met zeer veel toewijding ge
werkt. R.
De doorgaans vrij grauwe Duitse
grensstad München-Gladbach heeft
kleur gekregen. Op diverse centrale
punten wapperen Nederlandse vlaggen
en typisch Hollandse étalages verlenen
aan het stadsbeeld een ongekende kleu
renrijkdom. Dit alles ter gelegenheid
van de Nederlandse week.
Mgr dr. A. Hanssen, bisschop-coad
jutor van Roermond, die zondag in de
fraaie Münsterkerk een pontificale
Hoogmis opdroeg, noemde deze Neder
landse week een goed medium om el
kaar lief te hebben. Niet met leuzen
alleen, aldus mgr. Hanssen, maar in
waarheid en eerlijkheid. De feestre
denaars dr. F. Houben, commissaris van
d'e koningin in Limburg en dr. B. Bere-
man"' staatssecretaris van O. K. en W.
^an N°rdrhein-Westfalen zagen de Ne
derlandse week als een brug naar de
zo noodzakelijke eenheid van de Euro
pese^ volkeren. Speciaal de Nederlandse
provincie Limburg, over een afstand
van honderddertig kilometer aan Duits
land grenzend, ziet de noodzaak van
hechte vriendschappelijke betrekkingen
met Duitsland in, zo betoogde dr. F.
Houben.
De heer Th. Lamning, ambassadeur
van Nederland bij de Duitse Bondsre
publiek, heeft de Nederlandse week of
ficieel geopend.
In het stadspark van Munchen-Glad-
bach weerklonken daarop het Neder
landse en Duitse volkslied, uitgevoerd
door de koninklijke harmonie Lente
krans uit Linne.
Het slot van de openingsdag bestond
uit een balletavond, verzorgd door het
Nederlands Ballet.
De katholieke Slovenen in de Lim
burgse mijnstreek hebben zondag een
van hun grote leiders in het verzet te
gen het communisme, de in ballin„ I
schap verblijvende bisschop van Liubl'
jane mgr. dr. Gregorij Rozman, op en
thousiaste wijze gehuldigd. Mgr. Roz
man, die in Amerika verblijft, heeft zon
dag een bezoek aan te Slovenen te Heer
len gebracht en in hun midden in de
rectoraatskerk van het H. Hart aan de
Sittarderweg een pontificale H. Mis op
gedragen, aan het eind waarvan hij
enkele Sloveense kinderen het H.
Vormsel heeft toegediend.
Na de kerkelijke plechtigheden heeft
mgr. Rozman zijn landgenoten toege
sproken. De Limburgse Slovenen met
aan hun hoofd aalmoezenier I. Flek,
hebben daarbij hun bisschop gehuldigd
en rijkelijk van geschenken voorzien.
Aan deze huldiging namen ook diverse
Heerlenaren deel o.a. burgemeester M.
van Grunsven en het Tweede Kamer
lid Jos Maenen, ere-voorzitter van de
Sloveense mijnwerkersvereniging „St.-
Barbara".
Zoals reeds op 21 juni werd bericht
heeft een team van Egyptische en
Amerikaanse archeologen in de omge
ving van Dasjoer, ten zuiden van de
oude Egyptische hoofdstad Memphis,
een oude pyramide ontdekt. De aan
vankelijk medegedeelde bijzonderheden
blijken niet geheel juist geweest te
zijn. U.P. meldt er thans het volgende
over:
De pyramide bleek het graf te zijn
van een tot op heden onbekende ko
ning, Ameny Aamoe, heerser van Bo-
ven-Egypte. De pyramide, zoals deze
thans is ontdekt, is niet meer dan een
hoop vierkante leistenen. Men heeft
echter kunnen afleiden, dat de zijden
aan de basis van de pyramide 43 me
ter lang waren.
Naast de overblijfselen van de pyra
mide groeven de geleerden een ca.
13 vierkante meter grote kuil, waar
door men de nog in betrekkelijk goe
de staat verkerende onder-structuur
blootlegde. Veel zand moest worden
verwijderd eer men de gangen kon be
treden.
In de grafkamer werd een rood-
ëTooraderde, kwartsachtige sarcophaag
gevonden. Het stoffelijk overschot van
koning Ameny Aamoe bleek door ro
vers te zijn meegenomen. Noch de
Amerikaanse leider van de expeditie,
dr. Charles Arthur Muses, noch de
Egyptische argeologen, dr. Sami Ga-
bra en dr. Shafik Farid, hadden enig
idee dat zij een koningsgraf hadden
ontdekt, daar de sarcophaag geen in
scripties droeg. Tegen de sarcophaag
was echter een klein stenen kamertje
gebouwd, dat bij nader onderzoek vier
kruiken bleek te bevatten. In dergelij
ke kruiken bewaarde men doorgaans
de ingewanden, die voor de balseming
uit het lichaam werden verwijderd.
Twee van de vier albasten kruiken
waren gebroken. Door de stukken aan
elkaar te passen* kon men de inscriptie,
's konings naam, Ameny Aamoe, ont
cijferen.
Op elke kruik waren tevens blauwe
hiërogliefen aangebracht, beschermen
de formules en de namen der goden,
die de koning bijzonder welgezind zou
den zijn en zijn ingewanden zouden be
schermen. De goden, allen zonen van
god Horus, de god van de dag, waren
uitgebeeld door het hoofd van een
mens, een aap, een wolf en een vogel.
De kruiken zijn in het Egyp'ische
museum voor oudheidkunde te Caïro
gerepareerd. Het zvjn de enige aanwij
zingen van de regering van koning
Ameny Aamoe. Zijn regering, om
streeks 1785 v. Chr. valt In een peri
ode, waarover de oudheidkundigen hoe
genaamd niets weten, te meer daar hij
slechts over Boven-Egypte regeerde.
Zoals bekend werd dr. Muses op 20
juni gearresteerd, toen men bij zijn
vertrek artikelen van archeologische
waarde in zijn bagage aantrof.
Dr. Muses heeft ontkend dat het zijn
bedoeling was de stukken uit Egypte
te smokkelen hetgeen volgens de
Egyptische wet verboden is.
Koning Mohammed Zahir Sjah van
Afghanistan zal overmorgen in Moskou
aankomen voor een officieel bezoek aan
de Sovjet-Unie, dat veertien dagen zal
duren.
De hertog van Edinburgh, gemaal van
de Britse vorstin, is gisteren bij een
polo-wedstrijd in het Cowdray Park
(Sussex) van zijn Argentijnse pony
gevallen. Hij liep geen verwondingen op
en kon spoedig het spel voortzetten.
In het kader van de „De Ruyter-herdenking" in Vlisrin gen werd zaterdagmiddag een levend schaakspel opgevoerd,
de „stukken" in nde-eeuwse kostuums waren gekleed. De foto geeft een overzicht van het spel, waarvoor
veel belangstelling bestond.
waarvan
68
„Drink eens, Godde, dat zal je verwarmen. Je
beeft. Zeg, Dufor, ga jij dokter Older even halen,
maak hem desnoods Vakker; zeg hem dat ik hem
verzoek dadelijk te komen."
„Neen, neen," zei Godde haastig. „Ik heb Older
niet nodig. En bljjf hier, Dufor; ik moet met jou ook
spreken."
Hjj dronk langzaam twee slokken cognac, gaf het
glas toen aan de jonge officier terug, legde het hoofd
achterover en bleef zo enige seconden in die houding
met droppels zweet op de slapen en lippen, de ogen
gericht op Vox en Dufor, die voor hem stonden.
„Ga zitten; mijn hoofd duizelt. Ik heb lang op de
trap gestaan. Ik heb je stem gehoord, jongeman. Ik
dacht dat je dood was, dat je met al diegenen waar
over je gesproken hebt en die de armen uitstrekten,
verpletterd was. Ik had je graag willen spreken. Met
jou en Bertrand Ik wist het nog niet, maar wilde
het geloven zou ik mijn scheepsverklaring kunnen
opstellen. Waarom heb je hem laten zeggen, Vox, dat
ik een misdadiger was?"
„Kapitein, ik vraag excuus
„Beheers je, Godde," zei Vox die weer in zijn leun
stoel was gaan zitten. „Deze jongeman komt evenals
jij uit de hel van de Canopus."
„Vox," vervolgde de ongelukkige kapitein, alsof hij
niets gehoord had, „antwoord me openhartig. Wat is
dat voor een geschiedenis met de posities?"
„Wat bedoel je?" vroeg Vox verwonderd.
„Ik stond daar, op zes pas van jullie af, zoals ik al
gezegd heb. Ik wilde jullie gesprek niet afluisteren;
ik kwam naar je toe. Toen jij, Dufor, hebt gesproker,
over Bertrand die door de golven werd neergeslagen,
heb ik een inzinking gekregen en kon niet dadelijk
hoger klimmen. Toen heb je mijn naam genoemd, je
stond naast me, je keek me aan, je zag mijn gerimpeld
gezicht, vertrokken door zenuwschokken, mijn lippen
die bewogen alsof ik binnensmonds sprak."
„Ik verzoek u, kapitein, ik was ziek, ik ben ziek,"
stamelde de officier, die tegen de tafel leunde.
„Ik weet het; ik maak je geen verwijten. Ik leg iets
uit. Ik stond daar, maar Ik had net de kracht tot hiel
de trap op te klimmen. Je sprak over mij en de mess-
room, „waar niet meer gesproken werd en waar de
herinnering aan het merkwaardige rollen zwaar
woog." Ik heb je opgewonden aangehoord. Je hebt me
laten binnendringen waar ik niet heen heb kunnen
gaan. Begrijp je? Begrip jij het ook, Vox?"
„Ja," antwoordde de kapitein van de Virginia, die
zich afvroeg of de tragedie, de morele schokken, de
vermoeienis niet de geest van zijn kameraad van de
Santa Anna hadden verstoord.
„Men ziet zichzelf niet, vooral in dergelijke om
standigheden niet en als aller ogen op je gericht zijn,
je onderzoekend aankijken, je gebaren en houding
willen verklaren. Je wordt aangehoord, je woorden
worden verklaard, verdraaid. Goedmen had je
niets gezegd, Dufor, over het wijzigen van de route.
Rouveyre had dat moeten doen. Maar Rouveyre
(Godde zweeg en zag de tweede officier weer, uitge
strekt in de kooi van Dejean, in zijn zeeplunje, als
een ridder in zijn harnas.) Je hebt het telegram van
de Marco Polo op het scheepsjournaal gevonden, je
hebt het gelezen. En toch heb jij. Vox, uitgeroepen:
„We hebben de halve nacht met zoeken doorge
bracht." Is dat waar?"
„Zeker," antwoordde Vox.
„Deze jongeman heeft uitgeroepen: „Niet moge
lijk, we hebben u niet gezien!"
„Misschien."
„Vertel me de waarheid, Vox." De stem van Godde
die de linkerhand uitstak en wiens trekken een wre
de bezorgdheid uitdrukten, kreeg plotseling een pa
thetisch accent.
„Welke waarheid, Godde?"
„Ik heb mijn koers gewijzigd; ik ben daarheen ge
stoomd (zijn stem aarzelde) waar de Marco Polo ge
zonken is. We waren met ons vierpn zeelieden Du
for heeft het je gezegd en we zochten met de kijkers
de duisternis af naar een vuurpijl of zelfs een enkele
lamp. En jullie waren daar ook, de Virginia en de
Ascania met jullie boordlichten. Hij heeft gelijk ge
had met uit te roepen „Niet mogelijk!" Tenzij
Weer zweeg Godde, dacht na, trachtte een weinig
orde te scheppen in de woeste vloed van gedachten
die zich in zijn geest verdrongen en zich duidelijk uit
te drukken.
„De positie van de Marco Polo was twijfelachtig,"
zei Vox, die medelijden had om de kwelling van zijn
oude kameraad. „Dat is absurd, Vox. Heb je dan zo
veel minachting voor me
„Minachting? Godde, je bent ziek, je
„Neen, zoek geen uitvluchten. Ik vraag me af waar
om deze jongeman je zoëven niet in de rede heeft ge
vallen toen je dezelfde woorden zei. Twijfelachtig of
niet, wij, de kapitein van de Ascania, jij en ik hebben
ons naar dezelfde plaats begeven, of meenden ons te
begeven. Als ik jullie, de Ascania en de Virginia, niet
heb ontmoet dan is dat omdat mijn eigen punt van
uitgang verkeerd was."
„Kalmeer je, praat niet meer. Later op de dag, als
ie uitgerust bent, zullen we samen de kaart bestude
ren."
(Wordt vervolgdi
De Nederlandse export naar de Ver.
Staten is in 1956 met 75 miljoen ge
stegen tot ƒ671 miljoen of met 12Vz. pet.
hetgeen belangrijk hoger is dan de al
gemene exportstijging, die 6 pet be
droeg. De teruggang, welke de export
naar de Ver. Staten gedurende de laat
ste twee jaar te zien gaf, werd hier
mede ruim gecompenseerd, en een re
cordhoogte werd bereikt, aldus het ver
slag over 1956 van de Nederlandse Ka
mer van Koophandel voor Amerika.
Helaas is de toeneming niet alge
meen, doch komt hoofdzakelijk voor
rekening van een beperkt aantal pos
ten: t.w. zeeschepen 18,2 pet), tin
14 pet), luchtvaartuigen en delen
daarvan, zilver en metalen der platina
groep, kalkammonsalpeter, elektrische
toestellen en apparaten, metaalwaren
van ijzer en staal, kantoormachines en
delen daarvan, rijwielen en speciale
textielweefsels (o.a. touw), waarvan de
stijging tussen 2,4 pet en 8,6 pet lag.
Een nadere analyse van de export
naar de V.S. leert dat de toeneming,
hierboven aangegeven enigszins geflat
teerd is. Voor tin, zilver etc. en lucht
vaartuigen geldt n.l. een bijzondere ver
rekening, hetgeen betekent dat slechts
een gedeelte van de deviezenopbrengst
naar Nederland vloeit.
Rekening houdend met deze correc
ties is de export van ca. 457 miljoen
in 1955 gestegen tot ca. 501 nnljoen
in 1956 of met 91/, pet.
Het verslag wijst erop, dat het totaal
beeld van de export naar de V.S. in
1956 beheerst wordt door een tiental
posten, die gezamenlijk 65 pet van dp
totale export omvatten. Hiernaast zijn
er nog een aantal goederen, welke in
behoorliike mate worden geëxporteerd,
doch in het algemeen is de hoeveelheid
gering. Het blijkt uitermate moeilijk te
zijn een bescheiden omzet uit te brei
den niettegenstaande het enorme opne
mingsvermogen van de Amerikaanse
markt.
De oorzaak hiervan ligt in het feit,
dat de verkoop krachtig dient te wor
den gestimuleerd, waarmee echter re
latief hoge kosten zijn gemoeid, welke
alleen verantwoord zijn, wanneer rela
tief grote hoeveelheden kunnen worden
geleverd.
Een marktonderzoek ter plaatse is
nodig om na te gaan in hoeverre het
mogelijk is de pröduktie aan te passen
aan de eisen die de Amerikaanse markt
aan het produkt stelt, welke over het
algemeen anders zijn dan die op de ove
rige exportmarkten. Een goede verte-
geenwoordiger, die de marktverhoudin
gen in de V.S. kent, doch niet op de
hoogte is van de produktiemogelijkheden
in Nederland, is niet voldoende.
De kantoren van de Kamer in de
Ver. Staten kunnen dikwijls goede
diensten verlenen door reeds voor het
bezoek van een vertegenwoordiger van
het exporterende bedrijf een summier
marktonderzoek in te stellen, prijsver
gelijkingen te maken en het officieel la
ten vaststellen van het invoerrecht.
Het spreekt vanzelf dat alleen resul
taat kan worden verkregen wanneer
men het produkt zowel in prijs als in
kwaliteit aan de Amerikaanse markt
kan aanpassen. Men krijgt wel eens de
indruk, dat het Nederlandse produkt te
hoog in prijs ligt vergeleken met de-
gestandaardiseerde massaprodukten,
waarop men zich voor bepaalde pro-
dukten meer dient in te stellen, uiter
aard van goede kwaliteit en met be
houd van het eigen cachet.
De winstmarges zullen daarbij over
het algemeen kleiner zijn doch bij gro
te hoeveelheden, welke de markt in de
V.S. kan opnemen worden de winstmo
gelijkheden zeer interessant.
Onder de huidige omstandigheden is
menig Nederlands bedrijf minder ge
neigd zich op massa-produktie te gaan
toeleggen. De ontwikkeling van de euro-
markt kan evenwel dit proces bespoe
digen.
Goede mogelijkheden voor de Neder
landse industrie liggen volgens het ver
slag op het gebied waar de vraag vol
gens Amerikaanse maatstaven niet
groot genoeg is om massa-fabricage
toe te passen m.a.w. wanneer het min
of meer specialiteiten betreft.
De, invoer uit de V.S. naar Nederland
bedroeg in 1956 1975 miljoen tegen
1651 miljoen in 1955 een stijging van
20 pet. Hierdoor daalde het dekkings
percentage opnieuw en wel van 36 pet
tot 34 pet.
Verreweg de grootste toeneming
kwam vooi rekening van de import
van steenkool waarvan de invoer van
92,8 miljoen tot 294,7 miljoen steeg.
