Z.H. de Paus vraagt het
gezin zijn rechtmatige
plaats terug te geven
Het schaap
.van Dordrecht
Encycliek bij het eeuw
feest van Lourdes
De staat moet beschermen, maar
allereerst respecteren
Installatrice V.E.V.
Blij! meester
Uienfabriek toch nog naar
Nieuw Vossemeer?
H. Vader waarschuwt tegen de
verzoeking van het materialisme
Bezorgdheid over
noodsituatie
Vergadering KOV
Water in de wijn
Conflict tussen
Kerk en staat
in Polen?
ZWERFTOCHT DOOR EUROPA
Er leiden vele wegen naar Rome
Sociale week te Bordeaux begonnen
Protest tegen opne
ming Nieuw-Guinea
in Euromarkt
Mgr. G. G. P. v. Dijk
Huisprelaat van
Z.H. de Paus
Het tandartsenconflict
Tonnie Smit
1 juni: 11.008.627
inwoners
Nauwere samen-
werking tussen
onderwijs gevonden
tientjes gevonden
MAANDAG 15 JULI 1957
PAGINA
Indonesië
Examens
ikJM n m
over Uw zenuwen. Neem
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Potje met gouden
BENZINECHEQUES
VOOR FRANKRIJK
Nederlander promoveert
in Freiburg (Zw.)
Met alle respect voor de ommekeer
ten goede, die ten aanzien van het ge
zin in de maatschappij is waar te ne
men, acht de Heilige Vader toch het
ogenblik aangebroken dat sociologen,
theologen, economen en rechtskundigen
hun gedachten laten gaan over de hui
dige positie van het gezin, over de ver
keerde opvattingen, waarvan het gezin
slachtoffer is geworden, en over de ma
nier, waarop men het gezin zijn juiste
plaats kan teruggeven. De Heilige Va
der heeft deze opvatting kenbaar ge
maakt in een brief, die hij door mgr.
Dell'Acqua heeft laten richten tot de
Semaine Sociale van Frankrijk. Deze
sociale week, die al vijftig jaar lang,
telkens in een andere grote plaats van
Frankrijk, wordt gehouden, heeft sinds
haar ontstaan in 1904 nog nooit de
vraagstukken van het gezin in hun ge
heel behandeld. Dit jaar gebeurt het
voor het eerst, kennelijk op verzoek van
de Heilige Vader zelf. Mgr. Richaud,
aartsbisschop van Bordeaux, heeft hier
op vanmorgen met een toespraak in de
St. Andreaskathedraal de aandacht van
de grote stroom congresgangers, die
met 1200 vaste inschrijvers alle vorige
sociale weken overtreft, gevestigd.
Daarna werd de pauselijke brief voor
gelezen, waarin de Heilige Vader o.m.
zegt. dat men overal in de wereld en
speciaal in Frankrijk een grote vooruit
gang in de waardering van het gezin
kan waarnemen.
„Maar de aandachtige opmerker zullen
toch de bedreigingen niet ontgaan, die
het gezin onafgebroken boven het hoofd
hangen. Zij vormen de gesels van de
moderne maatschappij: de echtschei
ding en haar gevolgen, de schandelijke
praktijken van de negatieve eugenese
De woordvoerder van het Indonesische
Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft
bekend gemaakt, dat de regering van In
donesië een protest heeft ingediend bij de
regeringen der landen, welke zijn aange
sloten bij het Euromarkt-verdrag, tegen
het opnemen van Nederlands Nieuw-Gui
nea daarin.
Hij zei, dat de Indonesische zaakgelas
tigde in Den Haag, Kwee Djie Hoo, aan de
Nederlandse regering een protestnota heeft
overhandigd, en soortgelijke nota's bij de
overige deelnemende landen zijn inge
diend.
De woordvoerder zei, dat West-Irian In
donesisch grondgebied is.
AMSTERDAM, 13 juli (G.U.). Kand.
rechten mej. J. Stork, mej. M. van
Reigersberg Versluys, mej. C. J. L. M.
Hoogenhuizen (A'dam), H. J. W. Snel-
der, S. Tichelman, E. Lukacs (Amster
dam), P. M. Groenhart (IJmuiden) en
J. M. C. Stoffels (Bussum). Kand. pol.
en soc. wetensch. (sectie c2) mej. R. A.
E. Zijlman (SantDoort): kand. economie
I. v. d. Zijp, W. F. Hessel (Amster
dam), S. J. Verboon (Zaandam) en
F. Vooren (Haarlem); doctoraal pol. en
soc. wetensch. mej. J. M. Appel, G.
Ringnalda (Amsterdam) kand. pol. en
soc. wetenschappen A. de Ruyter (Hil
versum) met lof R. J. Mokken; doc
toraal economie D. Dil (Leidschendam)
doctoraal rechten C. C. A. Voskuil
(Naarden), J. A. Dirksen (Schevenin-
gen) en met lof R. Bregstein (Amster
dam).
AMSTERDAM. Doet. Engels J. G.
Barringer M.A. (Philadelphia); J. A.
Bakkum, Amsterdam, en J. J. Berkhout,
Hilversum. Doet. scheikunde: H. H.
Bosman, Haarlem, en B. van Zanten,
Blaricum (cum laude). Wis- en natuur
kunde: H. J. Deutekom, Amsterdam;
A. R. Bakker, Amsterdam; U. A. Th.
Brinkman, Amsterdam (cum laude); J.
de Ridder, Den Haag; E. Mastenbroek,
Rotterdam; M. van Gorkom, Amstel
veen en A. v. Dalen, Amsterdam. Kand.
geneeskunde: mej. H. A. te Velde, Ter
Apel.
AMSTERDAM, 12 juli. Bevorderd tot doc
tor in de geneeskunde op proefschrift ge
titeld: „Vacuolen een structureel element in
het neuropileem van de hersenschors" de
heer F. C. de Waal, gel), te Wolfheze; op
proefschrift getiteld„Electrophysiological
Investigations into the influence of some
metabolic inhibitors on retina and visual
cortex in cat and rabbit" de heer P. Visser,
geb. te 's-Fravenhage; op proefschrift ge
titeld: „Electro-areo-grafie van de cortex
cerebri" de heer J. P. Schadé, geb. te Am
sterdam en op proefschrift getiteld: „Een
katamnestisch onderzoek bij ptatienen met
psoriasis vulgaris" de heer H. van der Meu-
.en, geb. te Paramaribo.
Doet. Duits: A. Lambo (Amsterdam):
eand. Duits mej. J. A. Brandenburg (Am
sterdam) en mej. A. Esselaar (Aerdenhout).
cand. kunstgeschiedenis: J. D. van der Waals
(Amsterdam), doet. economie: W. A. Hage-
man, L. Stuiver, J. F. M. Peters, J. G. W,
Sieger, J. Th. Henrar, T. M. H. Loemban-
tobing, J. G. Jacobs (Amsterdam) en C. de
Jager (Maarssen).
AMSTERDAM. St Nicolaaslyc. H.B.S.B:
Chris van Beusekom, Hilversum; Joop Bos
boom, Cel Broekhebven, Bert van Dongen,
Wim Gelderman, Gerard Haaker, John Hae-
sen, Leo Halvers, Herbert van Hilst, Hans
van de Kamp, Frans Kröder, Jaap van de
Laak, Tonny van de Méche, Ben van Me-
verden, Fons v. Munster, Kees v. Oostrom,
Frans de Ronde allen van Amsterdam: on
Out, Volendam; Sjoeid Visser, Halfweg;
Joep Wils, Amstelveen. Afgewezen 2 candi
dates De examens zijn hiermede afgelo
pen; van de in totaal 57 eindexamen-candi-
daten werden er 3 afgewezen.
's-GRAVENHAGE. Staatsbevoegdheid
heilgymnastiek en massage: R. Vunde-
rink, 's-Gravenhage; L. C. M. de Waal,
's-Gravenhage; E. F. Watrin, Amster
dam; H. Wijenoord, De Kaag; M. J.
IJben, 's-Gravenhage; L. M. IJssen-
nagger, Eibergen.
's-GRAVENHAGE, 13 juli. Staatsbevoegd
heid «oor heilgymnastiek en massage: de
dames: S. D. Vervloet te Santpoort, R. J. J.
Visser te Groningen, N. de Voogd te Am
sterdam, W. J. Ma Vroonhoven te 's-Gra
venhage, C. M. Welbergen te Enschede, M.
Wijnands te Heemstede.
LEIDEN. 12 juli. Aan de Rijksuniversi
teit te Leiden is gepromoveerd tot doc
tor in de geneeskunde op proefschrift ge
titeld „Analysis of some results in hospi
tal obstetrics in Aruba (Netherlands An
tilles)", de heer J. A. M. de Ruyter, ge
boren te Noordwijk en thans wonende te
Den Haag; gepromoveerd tot doctor in de
jetteren en wijsbegeerte op proefschrift
getiteld „Vita e opere di Agnolo Torini",
mevr. X. Hijmans—Tromp, geboren te Vi
cente Lopez (Argentinië) en thans wo
nende te Leiden. De promotie geschiedde
cum laude. Doet. Ned. recht mej. H. M. A.
Drewes te Leiden, J. H. van der Veen te
Wassenaar, H. A. Bouman te Zwolle, A.
H. Baak te Den Haag en H. C. Knoppers
te Heteren. Kand. godgeleerdheid: A.
Vroegop te Leiden, P. Feenstra te Nijland
(Fr.) en J. Hoekert te Voorburg; kand.
Frans: J. A. M. van der Krabben te Den
Haag en C. F. van Kooten te Haarlem;
Apothekers-examen mej. N, Amstelveen te
Leiden, mej. N. van Schagen te Rotterdam,
tnej. A. G. Rooth te Rotterdam, H. van
der Meer te Den Haag en C. Vrij te
Maassluis.
P
le
als de sterilisatie en het algemeen ver
breide neo-malthusianisme.
Naast deze ondeugden treft men dan
de sociale belemmeringen aan: de
aanhoudende woningnood met zijn
twijfelachtige zedelijke, sociale en hy
giënische gevolgen, en een onderwijs
politiek, die onvoldoende eerbied aan
de dag legt voor de rechten van het
gezin. In het algemeen kan men vast
stellen, dat de moeilijke levensomstan
digheden van het gezin zijn hechtheid
aan het wankelen gebracht hebben.
Daartoe valt ook het werken van de
moeder buitenshuis te rekenen".
Over al deze verschijnselen maakt de
Heilige Vader zich bezorgd, aldus de
brief.
Een studie over het gezin in 1957
wordt door twee feiten beheerst, al
dus de Heilige Vader. Ten eerste
drijft de ontwikkeling van de afgelo
pen vijftig jaren naar een geleidelijke
ontbinding van het gezin en naar een
steeds engere afhankelijkheid van de
collectiviteit. Ten tweede: wil men
het gezin volgens natuurlijk en god
delijk recht in zijn soliditeit handha
ven, dan moet men zich verzetten te
gen de toenemende pressie tot socia
lisatie. Dit mag er natuurlijk niet toe
leiden, dat men zich a priori tegen
maatschappelijke hervormingen ver
zet.
Ieder houde zich hierbij aan deze ge
zonde stelregel: ,,Het gezin is er niet
voor de gemeenschap, maar de gemeen
schap voor het gezin," Reeds Leo XII
heeft het tegen de socialisten voor het
gezin opgenomen, zegt de Heilige Va
der in zijn brief, omdat het gezin, al
is het een kleinere gemeenschap, uit
zijn aard voorrang heeft boven de gro
tere burgergemeenschap.
Het is daarom belangrijk aan deze
beginselen stevig vast te houden, opdat
het gezin zijn onafhankelijkheid niet
meer en meer verliest in het ingewik
kelde raderwerk van een beschaving,
welke in hoofdzaak stedelijk en indus
trieel georiënteerd is.
Bovendien wordt het gezin hoe lan
ger hoe meer afhankelijk van de over
heidsbemoeiingen, die zich uitstrekken
over de huisvesting, voeding en gezond
heidszorg. De overheid bemoeit zich
voorts met de arbeid, de zekerheid
voor de toekomst, het onderwijs en de
opvoeding, de verzorging van zieken en
ouden van dagen en zelfs met de vrije
tijdsbesteding, zowel binnenshuis als
buitenshuis. De staat is steeds maar
verder gegaan met zich overal in te
mengen, tot groot nadeel van het gezin.
Natuurlijk moet de staat het gezin be
schermen, maar de staat moet het ge
zin allereerst respecteren."
Het zal derhalve, zo besluit de pau
selijke brief, de taak van de sociale
week-1957 zijn in het licht van de katho
lieke beginselen de constructieve wegen
tot herstel te ontdekken, die het gezin
zijn plaats in de huidige maatschappij
teruggeven.
Na voorlezing van de brief opende de
president van de sociale weken, Charles
Flory, de reeks voordrachten, welke
achtereenvolgens gewijd zijn aan: de
nieuwe wetenschappelijke en maat
schappelijke verschijnselen, aan de
grondbeginselen rond en binnen het hu
welijk in het licht van de huidige samen
leving en tenslotte aan het optreden der
katholieken naar buiten bij het herstel
der gezinsrechten.
De sociale week 1957 te Bordeaux
geeft zelf het beste bewijs, hoezeer
het katholieke gezin mee evolueert.
Zoveel huismoeders hebben te kennen
gegeven, dat zij de voordrachten wil
len bijwonen, dat voor het eerst in de
geschiedenis der sociale weken gedu
rende de gehele week een kinder-
bewaarplaats aan deze bijeenkomst
is verbonden, waaraan de moeders
haar kinderen kunnen toevertrouwen.
(KNP).
Zaterdagmiddag zijn te Dordrecht de
Hoffeesten begonnen ter herdenking
van de lste statenvergadering in 1572.
Deze foto geeft een overzicht van de
optocht, waarin het legendarische schaap
werd meegevoerd.
Paus Pius XII heeft zaterdag een
encycliek het licht doen zien in verband
met het eeuwfeest van de verschij
ningen van de Heilige Maagd Maria
aan de Heilige Bernadette Soubirous te
Lourdes, dat op 11 februari van het
volgende jaar zal beginnen. De Heili
ge Vader waarschuwt in de encycliek
tegen ,,de vreselijke verzoekin van het
materialisme" en dringt bij de gelovi
gen aan „op een gemeenschappelijk
streven naar christelijke vernieuwing
van de maatschappij als antwoord op
de oproep van Maria aan Bernadette".
„Het materialisme", aldus de ency
cliek, „bestaat niet alleen in de veroor
deelde filosofie, die de politiek en de
economie van een deel van de mens
heid beheerst. Het vertoont zich even
eens in de liefde voor het geld en de
cultus van het lichaam. Het leidt tot
verachting vam het menselijk leven en
zelfs tot de vernietiging ervan nog vóór
dat het het licht van de dag heeft
aanschouwd".
Dit materialisme blijkt ook uit het
gebrek aan belangstelling voor de naas
te, uit het egoïsme en uit de onrecht
vaardigheid, die de naaste van zijn
rechten berooft.
„De Heilige Maagd zelf," aldus de
Paus in zijn encycliek, „doet een wek
roep uitgaan naar een wereld, die een
heelal wil veroveren ten koste van zijn
ziel en die, zonder zich te beraden,
zijn eigen vernietiging tegemoet gaat".
De Paus dringt er „bij alle gelovigen
Z.H. de Paus heeft de vicaris-gene
raal van de bisschop van Groningen,
mgr. G. G. P. van Dijk, deken van
Groningen en pastoor van de San Sal-
vator-parochie benoemd tot Zijn Huis
prelaat, zulks ter gelegenheid van het
zilveren priesterfeest van mgr. Van
Dijk. Deze heuglijke mededeling werd
gedaan zondagmorgen tijdens de plech
tige H. Mis in de met vele genodigden
en gelovigen gevulde San Salvatorkerk.
De jubilaris droeg het H. Misoffer op
met assistentie van plebaan J. H. Koel
man als diaken en pater Kerremans
S.J. als subdiaken en in aanwezigheid
van de bisschop van Groningen, mgr.
P. A. Nierman.
en in het bijzonder bij alle zielen, die
aan God zijn gewijd" op aan bij te
dragen tot de vernieuwing van de we
reld „door gebed en boete".
De Heilige Maagd, aldus de ency
cliek, „laat een vrouwelijke ootmoed
inwerken op een samenleving, die zich
niet bewust is van het kwaad, dat haar
bedreigt en die oorzaak is van haar
eigen ellende en onrechtvaardigheid, als
gevolg van het misverstand, dat zij al
lereerst haar eigen welvaart moet ver
zekeren". Maria's boodschap aan de
wereld, zo zegt de Paus, is „boete, boe
te, boete". (A.F.P.-Reuter-U.P.)
WjXmzr
Wanneer de twin-
tigjarige Tonnie
Smit uit Gendt
straks gaat trouwen
en een eigen wo
ning krijgt, zal er
geen man aan te
pas hoeven te ko
men om de licht
punten aan te slui
ten, of in een
nog verdere toe
komst de stofzui
ger of het strijk
ijzer te repareren.
Tonnie Smit doet
het zelf. Zij heeft
dezer dagen name
lijk de Betuwe een
Nederlandse pri
meur bezorgd door
als eerste vrouwe
lijk elektricien het
V.E.V.-diploma te
behalen, dat haar
het recht geeft om
als zelfstandig in
stallatrice op te tre
den.
Vijf jaar geleden,
toen Tormies vader
stierf, waren er wat
moeilijkheden om
het bedrijf (elek
triciteitsartikelen)
voort te zetten. Ton
nie nam een moedig
en radicaal besluit,
zei haar kantoor
baan vaarwel en
begon haar loopbaan als elektricien, met alle studie voor het vakdiploma,
dat daar aan vast zit.
De cursus voor het V.E.V.-diploma is niet gemakkelijk en vergt vele
jaren. Maar Tonnie sloeg zich dapper door de moeilijkheden heen en
voltooide in record-tijd haar studies. In het begin keken de mensen in
Gendt wel eens wat vreemd op als de elektricien, die de stofzuiger kwam
nakijken of een kortsluiting kwam verhelpen, een meisje bleek te zijn,
maar de goede naam van de zaak, die haar vader had opgebouwd en
daarnaast het gemak en de deskundigheid waarmee ze te werk ging,
boezemden al spoedig vertrouwen in. Goed, er waren wel eens spottende
opmerkingen en de verplichte praktijk-periode bij Rijnstaal in Arnhem
in een louter mannengemeenschap was nie' altijd even leuk, maar rus
tig en zelfverzekerd bleef Tonnie haar eigen weg gaan.
Die weg voerde haar tenslotte vorige week naar Amsterdam, waar
zij met 54 mannelijke collega's duchtig door de examinatoren aan de
tand werd gevoeld. Zij slaagde met vlag en wimpel, zodat het woord
installateur in de elektriciteitsbranche nu voor het eerst ook een vrou
welijke vorm heeft gekregen.
Zy weet nu alles van netspanningen, voltages, lampen, kabels en snoe
ren af. Zij kent de veiligheidsvoorschriften op haar duimpje en een
ijskast of een wasmachine heeft niet meer de minste geheimen voor deze
Gendtse. En wat dat installeren van haar eigen woning straks betreft,
helemaal alleen zal ze de lichtpunten niet hoeven aan te sluiten. Haar
verloofde, die ook in de zaak werkt, behaalde deze week ook een diplo
ma. Zij het dan als hulpmonteur. Hij kan dus nog het nodige van zijn
toekomstige bruid opsteken.
De Koninklijke Nederlandse Maat
schappij tot bevordering der genees
kunst, de Koninklijke Nederlandse Maat
schappij ter bevordering der pharmacie,
en de Nederlandse maatschappij tot be
vorderingen der tandheelkunde delen
mede dat zij zich bezorgd maken over
het nog steeds uitblijven van een over
eenkomst tussen tandartsen en zieken
fondsen, waardoor huns inziens voorna
melijk voor de minst draagkrachtigen,
tandheelkundige hulp achterwege blijft
en dientengevolge de volksgezondheid
wordt bedreigd.
Naar de mening van de maatschappijen
moet men, gezien de laatste ontwikke
ling in het conflict tussen tandartsen en
ziekenfondsen, met name het gebrek
aan eenheid van opvatting in de kring
der ziekenfondsorganisaties, ernstig
gaan twijfelen aan de mogelijkheid van
overeenstemming tussen beide groepen,
waardoor de ziekenfondsverzekerden in
hoge mate worden gedupeerd en het ge
hele stelsel van ziekenfondsverzekering
in gevaar wordt gebracht.
De maatschappijen vragen zich af, of
het, als niet spoedig een overeenkomst
tot stand komt, in deze noodsituatie, niet
onontkoomhaar wordt, voorlopige voor
zieningen ten behoeve van de verzeker
den te treffen. Intussen spreken de
maatschappijen de hoop uit, dat de po
gingen van de minister van sociale za
ken en volksgezondheid om tot een op
lossing door middel van arbitrage te
komen, met succes zullen worden be
kroond.
Volgens opgave van het C.B.S. be
droeg het aantal inwoners van ons land
op 1 juni 11.008.627, In de eerste vijf
maanden van dit jaar bedroeg het aan
tal huwelijken 35.707 tegen 33.867 in de
eerste vijf maanden van 1956. HeJ aan
tal levendgeborenen bedroeg 98.096 te
gen vorig jaar 98.853 en het aantal
overledenen 34.193 (v. j. 39.329). Het
aantal immigranten bedroeg in de ge
noemde periode 18.991 tegen vorig jaar
19.253 en het aantal emigranten 30.623
tegen vorige jaar 24.180.
In de vergadering van het bondsbe-
stuur van het katholieke onderwijzers-
verbond wees de voorzitter, de heer W.
H. M. Derksen op de dringende nood
zaak tot nauwere samenwerking tussen
alle onderwijsgevenden, zowel natio
naal als internationaal. De heer Derk
sen vestigde de aandacht op het grote
belang van het derde congres van de
union mondiale des enseignants catho-
liques (u.m.e.c.), dat eind augustus te
Wenen wordt gehouden, met als hoofd
thema de katholieke onderwijzer en de
internationale gedachte.
Vervolgens wees de heer Derksen op
het uiterst trage tempo, waarin het de
partement van Onderwijs vele zaken af
werkt. Op 1 januari 1956 werd de wet
op het Kleuteronderwijs van kracht,
maar tal van maatregelen die uit deze
wet moeten volgen zijn nog niet klaar.
Spreker noemt onder anderen de wacht
geld- en uitkeringsregeling der kleu
terleidsters.
Een salarisregeling voor de docenten
aan de opleidingsscholen voor kleuter
leidsters is er nog niet, bij het lager
onderwijs is het wachten nog steeds op
de afwerking van de vergoeding-studie
kosten der C-cursussen. Ook wacht men
nog op de definitieve vaststelling van
de acten, die in aanmerking komen
voor de regeling vergoeding studiekos
ten, Dit alles is te wijten aan de onder
bezetting van het departement. De al
gemene Nederlandse onderwijzersfede
ratie (A.N.O.F.) heeft een commissie
benoemd, ter verbetering van de
salarissen der kleuterleidsters. Zeer
schrijnend is het dat de kleuteronder
wijzeressen van 60 jaar en ouder, nu
reeds anderhalf jaar hebben betaald en
tot aan hun ontslag moeten blijven be
talen voor een pensioen, dat hun nooit
zal worden toegekend, aldus de heer
Derksen.
Geen Dordtenaar kan meer onbe
kendheid veinzen met zijn bijnaam,
sinds zaterdag een driemaal levens
groot schapebeest op een boerenwagen
sans gêne door de feestende stad ge
voerd is. Het monster dat zo treffend
de minder vleiende betiteling uitbeeld
de, waarmee onnadenkende individuen
de achtenswaardige burgers van de
stad Dordrecht etiketteren, slaagde er
zowaar nog in luide toejuichingen aan
het zo openhartig getarte publiek te
ontlokken, een geste, waaruit wel dui
delijk bleek, dat de Dordtenaren hun
blaam niet zo zwaar opnemen. Daar
is dan ook geen enkele reden toe,
voorzover althans de legende ons wil
doen geloven. Aan de andere kant valt
het echter te betwijfelen, in hoeverre
de Dordtse gemeentenaren wel van
de veronderstelde oorsprong hunner
bijnaam „schapekoppen" op de hoog
te waren, en de hoffeesten, die vrij
dagavond begonnen zijn ter herden
king van het feit dat op 19 juli 1S72
in Dordrecht de eerste Statenvergade
ring werd gehouden en waaraan iede
re stadgenoot zich deze hele week nog
kan overgeven, boden derhalve een
ongezochte gelegenheid om het legen
darische verhaal meer bekendheid te
geven. Dat verhaal behelst dan een
mislukte poging tot het ontduiken van
middeleeuwse invoerrechtbepalingen.
Schapevlees viel in die dagen onder
de produkten, waarop bij het binnen
brengen in Dordrecht accijns werd ge
heven. Op een donkere, maanloze
avond nu passeerden twee zwijgzame
mannen, die een derde persoon tus
sen zich meevoerden, de Rietdijkspoort
aan de Papendrechtse zijde van de
stad. Met een kort „goede avond"
groetten zij de poortwachter en wil
den hun tocht vervolgen. Maar op
hetzelfde ogenblik liet de middelste
figuur een langgerekt „bèèèè" horen,
en de scherpzinnige poortwachter ont
maskerde hem zonder dralen als een
fraai uitgedost schaap. De bijnaam
„schapekop" kan dus hoogstens wijzen
op de wellicht specifiek Dordtse nei
ging om de fiscus om de tuin te lei
den, hetgeen overigens het tegendeel
van schaapachtigheid veronderstelt,
en in geen geval op een manco aan
verstandelijke vermogens.
Het feestcomité is bij het ontwerpen
van het program ter gelegenheid van
de jaarlijkse herdenking, dat op 19 juli
1572 in Dordrecht voor het eerst een
vergadering van vrije staten werd ge
houden en toen het fundament werd
gelegd van een onafhankelijke Neder
landse volksgemeenschap, ook van de
ze opvatting omtrent de kwalificatie
„schapekoppen" uitgegaan. Het enor
me gedrocht op de wagen, dat on
danks zijn stalen geraamte onder het
voortrijden griezelig wankelde, werd
zaterdagmiddag begeleid door een ro
buuste herder, de lendenen omgord
met een schaapsvacht. Aan de roddel
praat, dat onder deze stoffering een
alom in Dordrecht geacht advocaat
schuilging men fluisterde de naam
van mr. B. A. M. Kniippe wilde te
recht niemand het oor lenen. Het stoe
re personage schonk de oude Merwe-
stad en passant nog een fraai stand
beeld ook, en wel een statuette van
Advertentie
vwTMij n hardt Maakt is GOEd
(Van onze correspondent)
De plaatselijke afdeling van de KAB
en het parochieel centrum te Nieuw
Vossemeer zijn tot overeenstemming
gekomen inzake de vestiging van een
conservenfabriek voor zilveruitjes in
Nieuw Vossemeer. Zoals bekend heeft
eertijds het parochieel centrum van
Nieuw Vossemeer ernstig bezwaar ge
maakt tegen de vestigingsplannen van
de firma HartCo. uit Oudkarspel
Het centrum stelde zich op het stand
punt, dat arbeid door gehuwde vrou
wen onaanvaardbaar moet heten, we
gens het gevaar ervan voor het ge
zinsleven en het geestelijk welzijn in
het algemeen. De KAB-afdeling achtte
die gevaren in dit geval niet zo groot
en nodigde de firma Hart uit toch
tot vestiging van een dependance over
te gaan. De directie te Oudkarspel
deelde daarop mede, dat de uitvoe»
ring van de plannen in de gegeven
omstandigheden haar niet bijster aan
trekkelijk voorkwam^
In een beraad tussen het parochi
eel centrum en de KAB heeft men
nu een standpunt bepaald, waarin
men de principiële instelling tegenover
arbeid door gehuwde vrouwen on
veranderd handhaaft, maar dan toch
de mogelijkheden tot uitvoering van
de vestigingsplannen van de firma
Hart openlaat. Men is het er n.l.
over eens geworden, dat m bijzon
dere gevallen, b.v. bij gebrek aan
andere arbeidskrachten, bij uitzon
dering en tijdelijk van dit prineype
kan worden afgeweken.
Dezer dagen zal dit standpunt ter
kennis worden gebracht van de firma
Hart Co. Men neemt vrij algemeen
aan, dat deze er aanleiding in zal
zien, de vestigingsplannen thans uit
te voeren. Niet alleen omdat het be
drijf reeds voor ongeveer negen mille
heeft geïnvesteerd, maar vooral om
dat het bedrijf heeft moeten afzien
van uitbreiding van de fabrieken te
Oosterhout wegens onvoldoende moge
lijkheid om daar ter plaatse het voor
de produktie noodzakelijke water aan
te voeren.
graaf Dirk III, dat in de tuin van de
villa „Williams Place", thans stedelij
ke polikliniek, bij het station, al ge
duldig wachtte op de onthulling. Na
een gevoelig toespraakje, waarin hij
overtuigend de historische aanspraken
van Dordrecht bewees op de in 1018
aldaar gestichte tol, aanspraken, die
Vlaardingen, welke stad al een stand
beeld van de graaf bezit, ten stellig
ste ontkent, trok de schaapherder het
doek weg en gunde het samengedrom
de publiek een verbaasde blik op een
staalconstructie van bescheiden om
vang, iets als een vereenvoudigde Ma-
rini, die onmiskenbaar de edelman
Dirk III voorstelde. In zijn linkerhand
droeg deze een petje voor het innen
der tolgelden, in zijn rechter een stuk
tolboom in de Dordtse kleuren. Op de
Visbrug was het Vlaardingse protest
tegen de aanmatiging van Dordrecht
al eerder tot uitdrukking gekomen
toen de schaapherder bjj abuis een
harington had onthuld, in de mening,
dat onder het doek Dirk III verscholen
was. De meer uitbundige opening van
de festiviteiten na de officiële van
vrijdagavond werd besloten met een
schapevleesmaaltijd, waarvan de voor
naamste attractie wel was, dat men
vork en mes als overbodige attributen
mocht beschouwen. Eenzelfde evene
ment staat voor zaterdag 20 juli op
het programma.
In Polen zijn steeds meer tekenen te
bespeuren, dat zich een conflict toe
spitst tussen kardinaal Wyszynski en
de regering. Zaterdag j.l. is het katho
lieke weekblad „Tygcdnik Powszechny"
niet verschenen uit protest tegen het
verbod van publikatie van de boodschap
van de kardinaal, waarin de samen
werking met de „Pax"-beweging wordt
verboden.
Eerder reeds heeft prof. Zbigniew
Makarczyk van de katholieke universi
teit van Lublin zich in een rede be
klaagd over de onderdrukking van het
godsdienstonderwijs in een aantal
scholen. Die rede werd gehouden in het
Poolse parlement.
De ,,Pax"-beweging is een z.g. „pro
gressief-katholieke" organisatie van le
ken, die in het verleden heeft samen
gewerkt met de toentertijd „Stalinis
tische" overheid.
Het Poolse persagentschap P.A.P.
heeft geweigerd de boodschap van de
kardinaal te verspreiden en het week
blad is als protest daartegen niet ver
schenen. (U.P.)
Een vijftienjarige scholier heeft op
het IJsvogelplein in Den Haag bij een
vuilnisemmer in een oude doos met
potjes en busjes een glazen potje ge
vuld met gouden tientjes gevonden. De
politie ging op onderzoek uit, infor
meerde eens bij de bewoners van het
plein, maar vond de eigenaar of eige
nares niet. Op de politiepost aan de
Duinstraat wacht men nu maar af of
er nog iemand zijn tientjes zal komen
ophalen.
In de loop van deze week, op zijn
laatst zaterdag, zullen alle banken in
de grote Franse steden bevoorraad zijn
met benzinecheques voor buitenlandse
automobilisten, motorrijders e.d., die lan
ger dan drie dagen in Frankrijk verblij
ven en op deze wijze reductie op de ben
zineprijs krijgen. De Nederlandse banken
die een bijkantoor of correspondent in
Frankrijk hebben, zullen deze cheques
vermoedelijk al in het begin van deza
week hebben, zodat men ze in Neder
lands geld kan kopen. Men kan maxi
maal voor 50.000 francs aan cheques op.
nemen. De eerste aankoop mag niet
meer dan 25.000 francs zijn (goed voor
250 liter benzine). Een week daarna kun
nen de resterende 25.000 francs worden
opgenomen. Voor een cheque van dui
zend francs betaalt men in Nederland
ƒ6.15, in Frankrijk fr.555.
Aan de filosofische faculteit van de
universiteit van Freiburg (Zwitserland)
is 10 juli J.l. „magna cum laude" gepro
moveerd de zeereerw. pater J. M. Ho-
gema C.S.Sp. uit Amsterdam. De disser
tatie van dr. Hogema was getiteld „De
mens en zijn techniek".
IX
Een kapelaan ging ons
voor naar het koor en verklaar
de, wijzendi op een oud, maar
wonderschoon orgeltje dat hij
de kunst van de muziek even
zeer meester was en een kleine
repetitie met zijn gasten wilde
houden. En daar stonden onze
gezellen, normaal gewend de
vedel naar de kin te heffen,
wanneer een onberispelijke rok
hun leden omhult, thans in een
enigszins verweerde reisplun-
je, hun vingers te masseren
voor het zonderlingste concert
dat zij ooit gegeven hebben.
Het zonderlingste, maar wel
licht ook het schoonste. De
preek van de beroemde domi
nicaan was onverstaanbaar.
De enigszins gezette man wan
delde al bulderend door het
kerkje, links en rechts plaatjes
van heiligen en rozenkransen
uitdelend. Het spreekgestoelte
betrad hij niet, als bezat hij
een heilige vrees er in het
vuur van zijn betoog van af te
rollen. De gelovigen luisterden
weinig geïnteresseerd. Met
stijgend ongeduld wachtten zij
op de verrichtingen van hun
buitenlandse gasten. Hun blik
ken zochten meer het koor dan
het rode gezicht van de edele
spreker, die zich daardoor,
naar zijn intonatie te oordelen,
tot het afroepen van de wraak
van God genoodzaakt zag. Aan
het slot van de lange predika
tie werd besloten een verhe
ven lied te zingen, met begelei
ding. Het nijvere kapelaantje
zette de accoorden in op het
orgeltje en wachtte af tot onze
vrienden met hem zouden in
stemmen. Maar er gebeurde
niets. Wel krasten de strijk
stokken aarzelend over de ve
dels, maar tot redelijke klanken
wisten onze gerenomeerde vio
listen niet te komen. Zij ken
den namelijk de melodie niet
en daar geen muziekpapier
voorhanden was, zagen zij
geen kans die in enkele minu
ten te leren. De kapelaan zag
zich genoodzaakt het alleen te
doen. En hij deed dat op een
ontroerende wijze. Ht) riep uit
het oude orgel, waarvan wij de
blaasbalg mochten bedienen,
een preludium op, dat schoner
klonk dan alle muziek die wij
ooit gehoord hadden. En ter
wijl wij in verrukking luister
den, klonk van beneden uit het
kerkje, een angstwekkend ge
huil op, dat de samenzang van
de beminde gelovigen bleek te
zijn. De vedels, die in de im
provisatie van de kapelaaan
graag waren meegegaan, zwe
gen op slag. Erger marteling
voor gevoeliger oren was niet
denkbaar dan het sinister krij
sen van de goegemeente daar
beneden.
Maar manmoedig door
stonden wij de temta-
tie en wisten wij het
einde van de mis te bereiken,
zonder dat aan ons gehoor een
blijvende schade was toege
bracht. Na de zegen en het
slotgebed klonk beneden een
geschuifel en het lawaai van
stoelen, die verzet worden. De
Selovigen, die de dienst aan
od beëindigd hadden, zetten
zich neer om naar het concert
te luisteren dat hun gratis was
aangeboden. En onze vrienden,
die aanvankelijk gedacht had
den met de stille trom weer te
kunnen vertrekken, konden
niet beter dan de hand aan
hun vedels slaan en te trach
ten enig tegenwicht tegen het
a-muzikaal gehuil van zoëven
te scheppen. En by de eerste
streken bemerkten zij te mo
gen verblijven in een ruimte,
waar, wellicht bij toeval, de
wetten van de acoustiek hun
zuiverste toepassing gevonden
hadden. Zij speelden de cha
conne van Bach, gevolgd door
een ijle fuga. En wi) moesten
kijken naar de gezichten van
de eenvoudige lieden in de kerk
die een uur tevoren hun arm
zalige boerderijtjes hadden
verlaten om met de produkten
van een nieuwe week hard
zwoegen een mager loon te
verdienen. De enige muziek,
die zij wellicht kenden, waren
enkele aria's uit bekende ope
ra's, die zij bij hun bezoeken
aan Verona hadden gehoord,
wanneer zij zich de uitgave ge
troosten van duizend lire voor
een plaats in de arena, waar
elke zomer opera-feesten wor
den gegeven. Bach was voor
hen hoogstens een naam uit
hun herinnering. Maar met het
muzikale gemoed van de zui
derling luisterden zij, adem
loos en God moet het hun ver
geven hebben toen zij, in Zijn
huls, plotseling een luid ap
plaus deden opstijgen naar het
koor. Daar herinnerde zich de
kapelaan maten en thema's uit
zijn muzikale opleiding en liet
zijn orgeltje zingen, zoals het
waarschijnlijk nooit tevoren ge
daan had. Kopers die de markt
kwamen bezoeken, en vrijal
alles leeg en verlaten vonden,
liepen schoorvoetend de kerk
binnen, bleven staan in de
openstaande deuren en luister
den mee. Het werd een mor
gen van louter goud en later
kwam de predikheer verklaren
dat hij wel nooit de mensen zo
aan de kerk zou kunnen binden
als onze vrienden dat met hun
violen hadden gedaan. Eerst
uren later konden wij naar
Verona rijden, met in de wa
gen leeftocht voor vele dagen,
geschenken van de marktgan-
gers.
Toen wij na vier weken zon
der zorgen in Amsterdam
terugkeerden en de nieu
we brug over de Amstel pas
seerden, weigerde de oude Ci-
troën zonder nadere aankondi
ging dienst. Freewheelend
bracht hij ons tot precies voor
een garage en gaf de geest.
Hij had ons gebracht over de
Dolomieten en de Apennijnen,
over de Alpen en de Vogezen,
door sneeuw en verzengende
zon, langs vruchtbare landerij
en en door kale vlakten. Hij
had ons in staat gesteld voor
een jaar onze nauwelijks te
temmen reislust te bevredigen.
Wordt vervolgd)
