rWAT KUNNEN WIJ DOEN?-,
Vreedzaam gebruik van
atoomenergie
KING'S tl CROSS
Leden van de commissie
van onderzoek naar Biak
vertrokken
Gewijzigde salarissen voor
onderwijzers bij L.O.
Bouke Dijkstra wint met
gemak pijprookwedstrijd
van Michigans kampioen
VOORTREKKERS TABAK
Appèl aan wereldgeweten
Analist op het
inbrekerspad
Nieuwe regeling gepubliceerd
Begin van actie voor blinden
Jongen redt
kameraadje
uit water
Doden op de weg
wm
Niemeijer
Bekroond dichter
100%
100%
100%
HET ONGELUK MET DE NEUTRON
Ook familieleden van overlevenden mee
Pijprookwedstrijd met radiotelefonie
Met een kottertje drie mijl de see op
300 jaar oude boer
derij afgebrand
Verlaging gewichts-
grens baconvarkens
Mgr. Tillemans over
de K.L.M.-ramp
Tijdelijke blindheid
,Berichten overdre
ven" zegt geneeskun
dige bij arbeids
inspectie
Hogere kinderbijslag
gevraagd
DE INTERNATIONALE
pijprookwedstrijd
Nederland -Amerika
werd verrookt met
Nederlands beste pijptabak:
VOORTREKKERS
Ds. Jan Wit
VRIJDAG 19 JULI 1957
PAGINA 3
fcêtfen" dHldï}»k
smaak,
aroma,
genot.
U. L. O.
B.L. O.
Compensatie huurverhoging
bclDoestc^oeue
mw De pleisterplaats waar
ijlW\t Napoleon reeds gast was
Partijbureau der K.V.P.
Advertentie
XJ.
Naar aanleiding van de opening
Srhinh.??011ltentoonstelling
schouwine-eti J*" ous blad twee ue-
men dringend nm geweldige proble-
nu de n oplossing vragen
ingegaan M atoomtijdperk is
toog.fr dat ••H- C- Edelman be-
vertronwa W'J' op korte termijn zelfs,
wiltli* moeten raken met de ont-
ner«« nff 0p ato°mgebied, zoals de ge-
ratie van rond de eeuwwisseling ver-
"?,uv™ moest raken met de elektrici-
teit. En wel omdat de energievoorzie-
mng in de moderne wereld, vodtal_ in
haar handzaamste vorm: de elektrici
teit van jaar tot jaar moeilijker wordt.
De handhaving van ons welvaartspeil
hangt daarmee ten nauwste samen.
Een nieuwe, aanvullende energiebron,
de atoomkern-energie, zal hier de op
lossing moeten brengen. Op overtui
gende en hoogst interessante wijze be
wijst Edelman dit in zijn boek „Leven
met Atomen" (Meulenhoff, Amster
dam), dat men leest als een spannende
roman.
Dit is de ene kant van de zaak, waar
van alleen maar goeds is te zeggen.
De andere is de nachtmerrie van onze
ti)d. Het atoomtijdperk is geboren on
der een kwaad gesternte, onder het
teken van de vernietiging. De eerste
atoombom, die op 6 augustus 1945 boven
Hiroshima ontplofte, doodde 70.000
mensen, verwondde er 69.000 en ver
woestte 67 pet van de huizen. Drie
dagen later viel de tweede op Naga
saki: 39.000 doden, 25.000 gewonden en
40 pet. van de huizen verwoest. Is het
te verwonderen, dat de mensen sinds
dien alles wat met kernenergie samen
hangt, spontaan en vóór alles in oor
logsverband zien? En dit te meer, daar
de ontstellende berichten over de fa
tale gevolgen der proeven met kern
wapens allerminst geschikt zijn om de
aandacht te vestigen op het vreedzame
gebruik der atoomenergie.
Zeer onlangs hebben de geleerden zich
b°g eens beraden over de gevaren van
™:°-actieve straling als gevolg van de
verwjfn-met kernwapens. Resultaat: de
en weirmg is gr°ter dan ooit te voren
zelf niet>mdat de geleerden eigenlijk
gevolgen 7Aeten. wat de uiteindelijke
achtige Wa Ien zijn van de monster
schapen Ovens' die zij hebben ge-
alléén op vonÜeenstemminS heerste er
de limiet in a aarde> dat een bePaal-
proeven in ach! frecl"entie der kc™-
voleens de m? wordt genomen: n.l.
tien megaton en een maxlrnum van
wit geUik zou aan splijtingsprodukten,
grote H-bom ^aan 6<f middeL
hebben reeds ee? ÏÏonpn wf1** .staten
veertig megaton eiT de Soviet van
ker al aan de^ti® toe? 2«n ze"
Waarin bestaat
overeenstemming Er z|°rwaardelijke
of relatief gezien d i statistisch
tot de totale wereWW, ,betrekking
een gering gevaar besta» £ng maar
thans levende mensen voor <le
echter waarschijnlijk groteï® geva!r
nog ongeborenen. Wanlee. 13 voor de
wel bedpnkf rïoi vvanneer men even-
tisch to viu ,er voor deze „statis-
nOEKetllllnïf11?11, gevaren" toch
noemd, dan rijst dwingend de vraag
of humamteitsoverwegingen niet beho
ren te prevaleren boven statistische.
Toch staat men op het standpunt, dat
De Velsense recherche is er in ge
slaagd klaarheid te brengen in een ze
vental inbraken, die de laatste tijd in
IJmuiden zijn gepleegd. Verdacht van
deze inbraken is gearresteerd de 36—
jarige analist F. C. W. uit IJmuiden-
?ost, die o.a. bekend heeft te hebben
ingebroken in het centraal visserijlabo
ratorium. Daar werd een brandkast ge
forceerd. De buit bestond daar uit wat
fos geld.
Tijdens het verhoor heeft W. mede
gedeeld, dat hij, nadat het enige tijd
,,stil" was gebleven, opnieuw er op uit
getrokken is. Onder meer werd 29 juni
ingebroken bij een handelsonderneming
aan de Trawlerkade, waar wel vele
Waardevolle zaken aanwezig waren,
doch waar niets werd vermist.
De analist heeft verder bekend op 9
juli ingebroken te hebben in een machi
nefabriek. Daar kwam hij binnen door
twee houten schotten uit een deur te
lichten. Hier werd echter ook niet veel
Vermist. Op 12 juli probeerde hij in een
andere machinefabriek binnen te drin
gen, maar dat mislukte. Wel bracht hij
die nacht een tweede bezoek aan het
visserijlaboratorium. Het hele gebouw
werd doorzocht, diverse deuren werdén
geforceerd, maar er werd niets ver
mist. Uit een perceel aan de Middenha-
venstraat nam hij 8.- uit een bureau
lade en bij een metaalgieterij vond hij
Paa®t een geldkistje de sleutels. Hij
daarna wX ,Uit en le?de de sleutel
daarna weer netjes op zijn plaats.
de vrije wereld dit risico dient te ne
men, omdat de vrijheid, die afhanke
lijk wordt geacht van een nucleair
evenwicht met de Sovjets, dit risico
waard is.
Wat hiervan te denken? Reeds zes
tien jaar lang doet Z.H. de Paus her
haaldelijk een beroep op de volkeren
en hun regeringen, om af te zien van
deze afschuwelijke wapenen, die im-
"'e' minder op zich zelf dan ais
middel om de vrede te behouden, af
keuring verdienen. Desondanks is ook
de Paus, gedwongen door de feitelijke
toestand in de wereld, van mening,
dat een defensieve atoomoorlog
principieel niet onder alle omstandig
heden ongeoorloofd is, wat nog niet
gelijk staat met geoorloofd zonder
meer. Onder dezelfde voorwaarde kan
men dan ook de noodzakelijke proeven
met kernwapens als niet-ongeoorloofd
beschouwen. Werkzame controlemoge
lijkheid is zeker een van die voorwaar
den. Bestaat die ook voor de H-bom?
En wat te zeggen van een werkelijke
atoomoorlog, waarin zoveel zware
kernwapens tot ontploffing worden ge
bracht, dat de mensheid deze niet an
ders meer kan beschouwen dan als
een finale zelfmoord? Dat is de grote
vraag, die het wereldgeweten op het
ogenblik heeft op te lossen.
Onder de velen, die in navolging van
Paus Pius XII een beroep hebben ge
daan op dit wereldgeweten, heeft on
langs ook dr. Albert Schweitzer zich
geschaard. Hij pleitte, zoals ook de
Paus heeft gedaan, voor het vormen
van een openbare mening tegen de
proeven met kernwapens. In de vrije
wereld is dat mogelijk, niet echter in de
landen achter het IJzeren Gordijn. Toch
zal ook daar het volk zich moeten gaan
verzetten tegen de willekeur der ge
wetenloze machthebbers.
Om het wereldgeweten in die rich
ting te beïnvloeden heeft de Paus voor
de maand juli als intentie van het
Apostolaat des Gebeds aanbevolen*
„Mogen de atoomkrachten slechts voor
'vreedzame doeleinden worden aange
wend." Het gevaar, dat heel de mens
heid met ondergang bedreigt, schijnt
op louter menselijk initiatief niet meer
afwendbaar te zijn. Eenstemmig moe
ten daarom alle gelovigen zich sme
kend richten tot de Heer van alle
leven om biddend van Hem te ver
krijgen, dat het leven behouden blijft.
Wjj allen, die in God geloven, dragen
daarom een ontzagwekkende verant
woordelijkheid.
Toen Churchill op 1 maart 1955 in
het Lagerhuis een rede hield over het
gebruik van de kernenergie sprak hjj
deze veelzeggende woorden: „Ik preten
deer niet, dat ik deze middag een op
lossing kan geven, die tot duurzame
vrede kan leiden; daar kunnen wij
slechts voor bidden".
Advertentie
Verschenen is het Koninklijk besluit
van 15 juli 1957 (Stb. 248) tot wijziging
van de salarisregeling van het onder
wijzend personeel bij het lager onder
wijs en het lager land- en tuinbouw-
onderwijs. In dit Koninklijk besluit is
het resultaat van het akkoord omtrent
de herziening van de onderwijzerssala-
nssen van 16 april j.I. verwerkt. Het
besluit werkt terug tot 1 januari 1957.
De voornaamste wijzigingen zijn:
De onderwijzers zonder hoofdakte
met een salarisanciënniteit van 10 of
meer dienstjaren ontvangen een verho
ging, variërend van 15,- tot 90,- per
maand, afhankelijk van de salaris-an
ciënniteit. Het maximum-salaris wordt
bereikt na 26 dienstjaren, en bedraagt
dan 633,75 per maand in een gemeen
te le klasse.
De onderwijzers met hoofdakte ont
vangen een verhoging, variërend van
15, -tot 60,- per maand, eveneens
afhankelijk van de salaris-anciënniteit.
Het maximum salaris wordt bereikt na
26 dienstjaren, en bedraagt dan 690,99
per maand in een gemeente le klasse.
Het verschil in salariëring tussen bei
de groepen is over de gehele diensttijd
constant en bedraagt 60,- per maand.
Boven het salaris van de onderwijzer
met hoofdakte ontvangt het hoofd een
verhoging van ƒ120,- resp. ƒ150,- per
maand, al naar gelang hij aan een nor
male of een grote school is verbonden.
De onderwijzer met hoofdakte en
twee lagere bijakten of een middelbare
akte ontvangt bij een salaris-anciënni
teit van 26 dienstjaren een maandsala
ris van 839,39 in een gemeente le klas
se. In een overgangsbepaling is de se
dert 1 september 1955 voor de onder
wijzers bij het u.l.o. bestaande salaris
regeling gehandhaafd, voor zoyer deze
noodregeling voor de onderwijzers voor
deliger is. (Dit geval kan zich alleen
voordoen bij een bepaalde groep u.l.o.-
onderwijzers met minder dan 16 dienst
jaren).
V. C. L. O.
Met de Super-Constellation Meson
zijn donderdagavond van Schiphol met
bestemming Biak de deskundigen, die
een onderzoek zullen instellen naar de
oorzaak van het ongeluk met de Neu
tron, vertrokken, zij werden uitgeleide
gedaan door de President-directeur
van de K.L.M., de heer I. A. Aler,
de bedrijfsdirecteur vluchtproduktie,
de heer J. A. Bach en nog verschei
dene andere leidende figuren van on
ze nationale luchtvaartmaatschappij.
De vooronderzoeker van luchtvaarton
gevallen in Nederland, de heer J. W.
F. Backer, directeur-generaal van de
rijksluchtvaartdienst, zal op Biak wor
den vertegenwoordigd door de heren
C. L. Gosen, inspecteur van de rijks
luchtvaartdienst en A. W. Fournier,
adjunct-inspecteur van deze dienst,
voor wie plaatsen in de Meson, waar
in 76 passagiers zaten, waren gereser
veerd, evenals voor de K.L.M. deskun
digen, de heren G. S. Wansbeek
waarnemend hoofd bureau veiligheid,
W. Geerling, routechef lijnbedrijf Azië
en Australië, C. A. Bruynesteyn van
de afdeling Lockheed vliegtuigonder-
houd en P. Wiersma, inspecteur dienst
bedrijf sbeveiliging.
De gouverneur van Nederlands
Nieuw-Guinea zal een commissie van
onderzoek instellen of heeft dit reeds
gedaan. De beide vertegenwoordigers
van de rijksluchtvaartdienst en de
K.L.M.-deskundigen bieden bij aan
komst op Biak hun diensten voor het on
derzoek aan. Hoe lang dit onderzoek
zal duren is niet te zeggen, maar aan
genomen mag worden, dat de lucht
vaartexperts pas over enkele weken
zullen terugkeren. De beide vertegen
woordigers van de rijksluchtvaartdienst
zullen hun rapport aan de vooronder
zoeker uitbrengen, terwijl men mag
aannemen, dat de K.L.M.-deskundigen
aan de directie van de maatschappij
verslag van hun bevindingen zullen ge
ven. Het rapport van de vooronder
zoeker is bestemd voor de raad voor
de luchtvaart die t.z.t. zal beslissen
of er een openbaar onderzoek zal
worden plaats gehouden, hetgeen o.m.
afhankelijk is van het feit, of het
vooronderzoek positieve resultaten aan
het licht heeft gebracht.
De heer G. C. Wansbeek, die als
leider van de K.L.M.-deskundigen
wordt uitgezonden, heeft gedurende
zes jaar ais inspecteur bij de rijks
luchtvaartdienst gewerkt en mag als
zodanig een deskundige bij uitstek
worden genoemd. Twee jaar geleden
heeft de K.L.M. het bureau veiligheid
opgericht, waarvan de heer Van Bal-
kom destijds de leiding kreeg. Toen
deze de dienst van de maatschappij
verliet verving de oud-gezagvoerder
Van Messel hem in die functie. Een
jaar geleden kwam de heer Wansbeek
bij de K.L.M. en werd assistent van
de heer Van Messel. Op Schiphol ver
telde de heer Wansbeek, dat hij over
niet meer gegevens beschikt dan die,
welke algemeen bekend zijn. Toen het
ongeluk met de Neutron gebeurde, be-
(Van onze Haagse redactie)
Bouke Dijkstra, de Nederlandse
kampioen pijproken, heeft donderdag
avond een pijprookwedstrijd gewon
nen van de kampioen van Michigan,
Robert Rudl. Djjkstra, lid van de
Haagse club De Toebacksuyghers,
hield ruim 110 minuten de brand in
zijn lange Gouwenaar en had toen
nog 1,2 gram tabak over. De Ame
rikaan kon zijn pijp „slechts" 66 mi
nuten brandende houden. Het merk
waardige was, dat de wedstrijd ge
rookt werd zonder dat de kampvech-
Wanneer de windkracht beneden de
5 ligt en de zee derhalve kalm is, zo
kalm als een zeehengelaar het wil heb
ben, vaart 's middags en 's avonds
hit de eerste binnenhaven van Sche-
veningen een klein kottertje uit. Het
scheepje, de Alida, gaat niet zo ver
af Zee op, al is drie mijl uit de kust
d hog een hele afstand. De schip-
dan' de Scheveninger Letsch, zoekt
af „.F^t zjjn geoefende ogen de zee
Heer ar goede visgronden. En wan-
Wel Ju, een plekje is gevonden waar
hengel! v's moet zitten, werpen de
ken uit Fs d'e aan boord zijn hun ha-
liefhehh •0or de beoefening van hun
gegaan zÜ'n ZÜ immers de zee op
een I, Al is 'de schipper niet zulk
Pakt ®n.gelaar uit liefhebberij, toch
mat hÜ zÜn hengel en doet mee
zun passagiers.
dif^ alles gebeurt sinds een firma,
Milan i beugelsPprtzaak in de Haagse
violenstraat exploiteert, het initiatief
uam tochten op de Noordzee te orga
niseren voor die hengelaars die de
zeevisserij willen beoefenen De Haag
se firma is van mening, dat er meer
voor de klant, de sporthengehtar!
moet worden gedaan dan hem alleen
pieren en een hengel in zün hand te
stoppen. Er wordt gepraat met de
klant, meer dan het te kopen artikel
Vereist. 's-Zaterdagsmiddags is het in
de zaak een drukte van belang Dan
f0.men er de iederi van de i)Vissocjë_
teit bijeen om er in twee talen, het
Nederlands en het visserslatijn, hun
ervaringen uit te wisselen. De firma
heeft verder een bibliotheek ingericht
van hengelsportbladen uit Amerika
Engeland, Frankrijk en Duitsland.
De bedrijfsleider gaat elke woens
dag met de klanten hengelen, klanten
die nog wat instructies nodig hebben.
Hu organiseert ook een tocht naar
Duitsland, om precies te zijn naar
Beieren. Die tocht duurt twaalf dagen
en het doel ervan is het vissen op fo
rellen. Volgend jaar wordt een trip
naar Schotland gemaakt. En voor het
lopende seizoen zijn er dus de tochten
naar zee georganiseerd om de klanten
te gerieven.
De hengelsport heeft na de oorlog
een enorme vlucht genomen en er zijn
hengelaars, die dolgraag ook eens op
zee vissen. Dat kan mét het Scheve-
ningse kottertje uitstekend. Het is in
gericht voor tien hengelaars. Er zijn,
zo luiden nu eenmaal de voorschrif
ten, reddingsvlotten en zwemvesten
aan boord. De railing is, ook volgens
de eisen, een meter hoger. En er zul
len ook wel eens niet-hengelaars mee
gaan. Die betalen het betrekkelijk lage
bedrag, dat voor de tochten wordt be
rekend, graag om zo maar eens de
zee op te kunnen. Maar de zaak is
uiteindelijk opgezet voor de sportvis
sers. Opdat zij ook eens makreel,
bot en schar kunnen vangen. En
eten.
ters elkaar zagen. Bouke Dijkstra
zat rustig in restaurant Den Hout
in Den Haag, de Amerikaanse kam
pioen rookte zijn pijp in de sigaren
winkel Paul Spaniola in Michigan.
Door middel van radiotelefonisch
contact werd de wedstrijd mogelijk
gemaakt.
Voor Nederland betekende de avond,
die voor de pijprookwedstrijd in Den
Haag was belegd, het begin van een
actie voor de Nederlandse blinden. De
ze actie, die onder het motto „Zien
voor twee" zal worden gevoerd, heeft
ten doel gelden bijeen te brengen voor
de bouw van een revalidatiecentrum
voor die blinden, die op latere leef
tijd blind zijn geworden. De actie zal
betrekkelijk geruisloos verlopen. Voor
de door de Koninklijke Nederlandse
Voetbalbond in het seizoen 1957-1958
vast te stellen pijprook-wedstrijden van
de semi-profs en de amateurs zal op
de toegangskaartjes een stuiver toeslag
worden geheven. De verkregen stui
vers zullen worden verzameld. Tij
dens de pijprookavond heeft een der
hoofdbestuursleden van de stichting
Het Nederlandse Blindenwezen aan ir.
Hopster, voorzitter van de KNVB, daar
toe een geldzak overhandigd. De heer
Hopster hoopte ook op de steun van
alle amateurclubs om de actie te doen
slagen.
De onderwijzer zonder hoofdakte in
het bezit van een v.g.l.o.-bevoegdheid
ontvangt thans ook de v.g.l.o.-marge,
mits het vak ais verplicht in het leer
plan is opgenomen. Bij een salaris-an
ciënniteit van 26 dienstjaren ontvangt
deze onderwijzer een maandsalaris van
676,68 in een gemeente le klasse.
De onderwijzer met hoofdakte en in
het bezit van een v.g.l.o.-bevoegdheid
voor een vak, dat als verplicht in het
leerplan der school is opgenomen ont
vangt bij een salaris-anciënniteit van 26
dienstjaren een maandsalaris van
733,92 in een gemeente le klasse.
De beloning voor het geven van on
derwijs gedurende een derde schooltijd
per dag aan scholen en klassen voor
schipperskinderen, alsmede de z.g.
b.l.o.-marge hebben enige verhoging on
dergaan. De bevoegdheid, van de ge
meente- en schoolbesturen om buiten
bezwaar van 's Rijks kas aan de hoof
den en onderwijzers der b.l.o.-scholen
een hoger salaris toe tekennen, is thans
vervallen.
Een overgangsbepaling handhaaft die
bevoegdheid voor de leerkrachten, die
op de datum van het in werking tre
den van het besluit reeds een hoger
maandsalaris genoten. De hoofden en
onderwijzers, die aan bepaalde scholen
voor b.l.o. uitgebreid lager onderwijs ge
ven en in het bezit zijn van tenminste
één u.l.o.-bevoegdheid, ontvangen het
salaris, dat zjj aan een school voor
u.l.o. zouden ontvangen, vermeerderd
met een b.l.o.-marge. Deze regeling
geldt voor de scholen voor: doofstom
me kinderen, slechthorende kinderen
blinde- en slechtziende kinderen, licha
melijk gebrekkige kinderen, kinderen
lijdende aan tuberculose, ziekelijke kin-
deren, en kinderen lijdende aan toeval
len, mits in het leerplan van de school
tenminste 3 z.g. u.l.o.-vakken (Frans,
Duits, Engels, wiskunde, handelsken
nis) zijn opgenomen.
Bonus
De bonus-vergoeding voor het beha
len van een der akten Frans, Duits,
Engels, wiskunde, handelskennis of li
chamelijke oefening (S) is verhoogd
van 250,- tot 600,-. In totaal wordt
deswege niet meer dan ƒ1.200,- uitge
keerd.
De salarissen van het onderwijzend
personeel bij lager land- en tuin-
bouwonderwijs zijn aangepast aan de
gewijzigde salarissen van het onderwij
zend personeel bij het lager onderwijs.
Woensdag was de 12-jarige Wouter
P. aan het baden in de Binneniiavenkom
van Scheveningen. Op een gegeven ogen
blik raakte de jongen in moeilijkheden.
De 13-jarige Bernhard K. begaf zich te
water en wist Wouter, die zich tien me
ter van de kant bevond en reeds in be
wusteloze toestand verkeerde te grij
pen. Hij zwom met hem naar de kant
terug en gaf hem over aan twee bur
gers, die zich ook al te water hadden
willen begeven. Met succes paste men
op de drenkeling kunstmatige ademha
ling toe, waarna de jongen naar het
Juliana-kinderziekenhuis is overge
bracht.
Donderdagmiddag is te Almelo de
ongeveer 300 jaar oude boerderij 't Kie
vitshoes, welke bewoond werd door de
heer R. Brummer, tot de grond toe af
gebrand. De brand ontstond in de huis
kamer, waar mevrouw Brummer een
kachel aanmaakte, die echter niet wil
de doorbranden. Zij goot een flesje spi
ritus op de kachel met het gevolg, dat
er een steekvlam ontstond. Een buur
man had tevoren wel rookontwikkeling
gezien, maar er geen aandacht aan be
steed. Toen mevrouw Brummer bij hem
om hulp kwam was het te laat. Twin
tig kanaries kwamen in de vlammen
om.
Bij de tot dusverre geldende voor
waarden wordt meer bacon geprodu
ceerd dan de Engelse markt kan opne
men. Naar aanleiding daarvan heeft het
produktschap voor vee en vlees beslo
ten door middel van een vernauwing
van de gewichtsgrenzen voor baconvar
kens de uit te voeren hoeveelheden ba
con aan te passen aan de vraag. Met
ingang van maandag 22 juli kunnen
slechts varkens met een koud geslacht
gewicht van 63 tot en met 70 kg voor
de bereiding van bacon worden be
stemd.
iiiiiiijiiiiiiiiiii in in iiiiiiiiiiiiiiii min iiiiiiiuiiiMiiiiiiiiiiiiii
Mgr. H. Tillemans, M.S.C. apostolisch
vicaris van Merauke, die momenteel in
ons land verblijft heeft voor Radio Ne
derland Wereldomroep, in transcriptie
met de R.O.N.G.(Radio-omroep Nieuw
Guinea) een toespraak gehouden naar
aanleiding van de K.L.M.-ramp bü Biak.
Mgr. Tillemans gewaagt van zijn gro
te ontsteltenis bij net vernemen van de
ramp. Onder de slachtoffers waren, al
dus spr. zulke harde werkers, zulke
dierbare en goede kennissen. Nieuwe
offers zijn gevraagd voor Nieuw Guinea,
mensenlevens, en daaronder nog wel van
hen, die het land reeds jaren met trouw
en liefde hebben gediend en die voor
nemens waren het nog vele jaren te die
nen, tot hun ouderdom toe. Speciaal
denkt mgr. Tillemans aan het hoofd
van plaatselijk bestuur, de heer J. R.
Meyer Ranneft, diens vrouw en kinde
ren.
Hij besluit als volgt: De verliezen,
die wij leden kunnen ons een schok van
ontzetting gegeven hebben, maar moge
dan volgen die verbetenheid om de taak
die wij op ons genomen hebben door te
zetten. God zegene en sterke U daarin,
liiniiilillllliiiiiiiiililiiiiiiiiiiiiiilllllliiiiiiiiiiiililllllliliiiin
vond hij zich met vakantie in Zee
land. Hij kon op dit ogenblik niet zeg
gen of het onderzoek op Biak van
diepgaande aard zal zijn of dat men
al spoedig tot de conclusie zal moeten
komen, dat omtrent de oorzaak van
de ramp niets te zeggen valt.
„Men moet niet vergeten", aldus
de heer Wansbeek, „dat de deskundi
gen al het mogelijke zullen doen,
de oorzaken van het ongeluk objec
tief vast te stellen, met het doel na
tuurlijk om soortgelijke ongelukken in
de toekomst te voorkomen." Uit een
en ander blijkt, dat de commissie, die
na aankomst van de deskundigen op
Biak in zijn definitieve vorm zal wor
den samengesteld, door onderzoek van
materiaal van het verongelukte toestel,
door gesprekken met de overlevenden
en met de luchtvaartautoriteiten ter
plaatse, hoopt voldoende aanwijzingen
te krijgen om de toedracht van en
de omstandigheden, waaronder de
ramp geschiedde, nauwkeurig vast te
stellen.
Op uitnodiging van de K.L.M. zijn
enkele familieleden van de overleven
den met de Meson, die onder gezag
voerder Arriens staat naar Biak ver
trokken. De ouders van de stewardess
van de Neutron bevonden zich in de
I.C.A.-hal toen de heren I. A. Aler en J.
A. Bach de familieleden een goede reis
kwamen wensen. Verder de heer en
mevrouw J. de Boer, ouders van
de heer S. M. de Boer, van de
K.P.M. te Biak, mevrouw G. Leiker,
moeder, en de heer F. R. de Vries,
schoonvader van de gouvernements
arts D. L. Leiker, wiens echtgenote
en kinderen bij de ramp om het le
ven zijn gekomen. De president-direc
teur van de K.L.M. heeft zich gerui
me tijd met deze familieleden onder
houden.
De Meson is met enkele uren ver
traging van Schiphol vertrokken. Via
Rome, Cairo, Karachi, Rangoon, Ban-
kok en Manilla wordt het toestel za
terdagavond 23.45 uur op Biak ver
wacht.
De berichten over tijdelijke blind
heid bij vislossers te IJmuiden, die
hadden gewerkt in de kotters, die zand-
spiering voor de vismeelfabrieken aan
voerden, zijn sterk overdreven, ver
klaarde ons dr. De Tel, eerste hoofd-
geneeskundige bij de arbeidsinspectie
in Haarlem. Ondanks allerlei nasporin
gen was het de arbeidsinspectie nog
niet gelukt één vislosser te vinden, die
tijdelijk het gezichtsvermogen had ver
loren. Hiertegenover staat echter de
positieve mededeling van drs. M. Roes-
singh, een van de biologen van het
rijksinstituut voor visserij onderzoek,
dat wel arbeiders het werk hadden
moeten staken, omdat zij niets meer
konden zien.
Dr. De Tel verklaarde ervan over
tuigd te zijn, dat eventueel ontwik
kelde gassen niets te maken hadden
met een ammoniakverbinding. Hij was
voorts huiverig direct aan te nemen,
dat hier sprake was van ptomaïne,
zoals, naar wij meldden, de Vughtse
arts L. F. Jacobs veronderstelt. Met
name was dr. De Tel huiverig om
nu zonder meer cortisone in de vorm
van oogdruppels als therapie toe te
passen. De geneeskundige dienst van
de arbeidsinspectie stelt een uitvoerig
onderzoek in en het is van het groot
ste belang, dat klachten onmiddellijk
ter kennis van deze dienst worden ge
bracht.
Op de Sint-Agnetenweg te Nijmegen
is donderdag de 58-jarige opperman W.
(De Haard) uit Beuningen bij Nijme
gen tegen een van de andere kant ko
mende autobus gereden. De chauffeur
trachtte tevergeefs hem te ontwijken.
De heer De H. is ter plaatse overleden.
Toen zij met haar jongere broertje
speelde op de Rijksstraatweg te Nieuw
Helvoet, is donderdagavond de zes-ja
rige Alie Snoeij door een passerende
autobus gegrepen zij was vrijwel op
slag dood.
Het meisje was in haar spel op de
rijweg terecht gekomen en ondanks de
pogingen van de autobuschauffeur, die
zeer ver naar links uitweek en daar
door met de autobus in de aldaar lopen
de sloot tot stilstand kwam, was een
aanrijding onvermijdelijk. Van de in de
autobus zittende arbeiders werd nie
mand gewond.
Advertentie
fr'/ft' Exclusief Wildrestaurant
'I a d. hooldweg Arnhem - Apeldoorn
BEEKBERGEN Tel. K 6766 580
In het voorlopig verslag dat de Eer
ste Kamer heeft uitgebracht op het
wetsontwerp tot het verhogen van de
sociale uitkeringen in verband met de
compensatie va n de huurverhoging
vragen vele leden of de regering bereid
is verhoging der kinderbijslagen voor te
stellen, als zou blijken dat de lasten der
'grote gezinnen in belangrijke mate zijn
toegenomen.
Grote gezinnen met niet-verdienende
kinderen zuilen met de voorgestelde
verhoging der kinderbijslagen geen vol
ledige huurcompensatie ontvangen, zo
menen zij. Ook vele andere leden vra
gen zich af of de verhoging voor de gro
te gezinnen wel voldoende zal zijn. De
ze leden blijven van mening, dat een
verder gaande verhoging van de kin-
derbuslagen dan die, welke in deze
wetsontwerpen wordt voorgesteld, wel
op haar plaats zou zijn geweest Met
name zpn zij van oordeel, dat een zo
danige verder gaande verhoging van de
kinderbijslagen van het vierde kind af
aanbeveling zou hebben verdiend.
Het bureau der Katholieke Volks
partij, waaronder ressorteren het alge
meen secretariaat en de diverse diensten
der partij, is wegens vakantie gesloten
van 29 juli tot en met 10 augustus.
Adcertentie
TABAK
Ds. Jan Wit, de winnaar van
de Karei de Groteprijs voor de
literatuur van de gemeente Nij
megen, is een veelzijdig mens.
Blind geboren (in 1914 in Nij
megen) ging hij op z'n zesde
jaar naar het blindeninstituut in
Zeist, waar men in die dagen
nog weinig toekomstmogelijk
heden voor blinden zag. Een
van die weinige mogelijkheden
was een opleiding voor heil
gymnastiek en massage. De cur
sus daarvoor werd in Amster
dam gegeven en daarom ver
huisde Jan Wit naar het blin
deninstituut in Bussum, dichter
bij de hoofdstad. Hij moest ech
ter nog tot zijn achttiende jaar
wachten, een wachttijd, die in
middels ruimschoots vruchten
heeft afgeworpen. Zijn muzika
liteit bleef in het instituut na
melijk niet verborgen, zodat hij
in die jaren een volledige mu
ziekopleiding kreeg. Als tijdpas
sering behaalde hij en passant
ook nog het diploma stenogra
fie. Tenslotte kwam hij toch op
de cursus in Amsterdam en in
zijn volontairstijd heeft hij nog
werkelijk gemasseerd ook.
Jan Wit herinnert het zich met een glimlach. Want in die tijd al had
hij andere aspiraties. In Bussum leerde hij namelijk zijn toekomstige
vrouw kennen, die hem de oude talen bijbracht. De directeur van het
instituut voerde zijn wiskundige kennis naar een hoger peil. Jan Wit be
haalde zijn staatsexamen en ging naar Utrecht om theologie te studeren
en daarna naar Parijs.
In 1948 werd hij benoemd tot pasteur van de kleine gemeente der
Eglise Wallonne in zijn vaderstad. De eerste blinde dominee, die in ons
land werd beroepen. Het jaar daarop trouwde de dominee en betrok zijn
huis aan de Nijmeegse Korenmarkt, bij velen in den lande inmiddels
bekend.
Muziek, massage, het pastorschap. Er leefde meer in deze sympathieke
blijmoedige mens. In zijn preken al viel de dichter te beluisteren, maar
dat deel van zijn leven bleef voorlopig nog het privilege der ngewijden
Tot op een goede dag de dichter-uitgever Ad den Besten het werk van dé
dichter Jan Wit op vriendelijke, maar besliste wijze ian de beslotenheid
ontfutselde. In 1952 verscheen zijn eerste bundel: „Rites de passage" Nadien
volgden er verschillende dichterlijke spelen, zowel voor de open lucht als
voor de televisie. En niet te vergeten de diverse cabaretprogramma's,
waaraan Jan Wit meewerkte met teksten en muziek. Zijn bijzonder speelse
humor vindt m die luchtige programma's vrij baan.
Het dichterlijke driemanschap der Nijmeegse dominees heeft een zekere
vermaardheid in den lande gekregen. Ds. Barnard (Guillaume van der
Graft,, ds. De Vries en ds. Jan Wit. Zij zijn een tijdlang als vreemde
eenden m de Nijmeegse predikantenbijt beschouwd. 'En boze orthodoxe
ne vZnnee"3 Bevraagd of dominees wel dichten mogen.
is misschien nop niet beantwoord, maar in ieder geval verstomd.
h,,. n s i* tanZ verstr00id over het land. Wat niet weg-
°nderhv,Be band n°9 steeds een bijzondere en een hechte
bêrf mïU zijn twee van hen tezamen op de Uosterbeehse Pieters-
nnrie L °:ndere Protestante dichters de tweehonderd jaar
r I6 psaJmen te herzien en in frisser Nederlands uit het
ZiZ VïZ vertalen. Een arbeid, die regelmatig vordert, al wil daar
nlfe Zrnte&VZ* uVu' dat de26 dichterLiike dominees-arbeid nu meteen in
alle protestante kerken een warm onthaal zal vinden
Hebreeuws te blijven: onlangs is in'de Cederreeks van
Va JZii Zll T9 6671 b°ekje verschenen van ds. Jan Wit en ds. K. H. Kroon
ZZnLÏtZ ^r°9menten bevat uit de poëzie van het oude Israël. Dichter
en dominee hoeven elkaar niet te verloochenen.
de dichter is, die in september gefêteerd zal worden bij de
11' 0 e Karel de Groteprijs, zal voor de bescheiden Waalse ge
meente m Nijmegen dan ook wel geen beletsel zijn om zich oprecht over
deze bijzondere onderscheiding van hun dominee te verheugen.
