PROEFVAART VAN KUSTVAARDER
i
FIAT
4°/o rente
DE CITADEL van Hofstra
SPANJE weet niet goed weg met
het probleem der analfabeten
wm
BLAUWE LOTUS
f
met rentewinst
A'
Bri§fschrijvers op de Ranihla 's
Waar Amsterdam jaarlijks
1,3 miljard neertelt
n-jiir
GEBR. BEEKMAN
NECCHI.
li
5 BELANGRIJKE
PUNTEN
VRAAGT ONZE FOLDER
Nieuwe voorstellen
van Amerika
Uit zonnig Italië
VERMOUTH
AVONTUREN VAN KUIFJE EN BOBBIE
door
HERGÉ
DONDERDAG 25 JULI 1957
PAGINA 9
de nieuwe
prijs 3799.-
GRONDRUILIN G
Hinderwet
,e*"r!»ne
Ontwapeningsoverleg
y».
morgens
's middags]
's avonds
IMPORTEURS; JACOBUS BOELEN AMSTERDAM
Benoemingen T.H.
Biets femelden?
Neen, adjudant
alles ts >n orde.
Dat 's onbegon
nen werk
'A Heb alleen
maar m n nagels
gescheurd!
Geen woordErhkom
vlug!.Opgepast! er
is een ladder
En als 't nu 'ns 'n
valstrik was?...
Och! 't risico
is gering
Met een dek vol gasten en gepavoi-
Seerd van mast tot mast stoomde
woensdagmiddag opnieuw een stoere
kustvaarder van Spaarndam naar
IJmuiden om op de Noordzee een proef
vaart te maken. Een fraai schip, dat
wederom door de scheepswerf Kramer,
Booy en Verharen werd vervaardigd in
opdracht van de Groningse rederij aanwinst. Tijdens de proefvaart maakte
lehr Van rler T.aan Upt «rhirt b-reetr aio ie nitfrerust met
Gebr. Van der Laan. Het schip kreeg
de naam ,,Con Zelo". Na een uiter
mate geslaagde proefvaart heeft de
heer W. Kramer Sr. het schip namens
de werf aan de opdrachtgevers over
gedragen. Deze opdrachtgevers toon
den zich zeer tevreden over hun nieuwe
de ,,Con Zelo", die is uitgerust met
een 360 pk. Mak-motor, een snelheid van
10,25 mijl. Het schip vertrekt vrijdag
onder commando van kapitein Nicolai
naar Esbjerg in Denemarken. De be
manning zal uit acht koppen bestaan.
Advertentt»
BLOEMENDAALSEWEG 54
BLOEMENDAAL - TEL. 22165
WAGENWEG 72 - HAAKLEM
TEL. 14160
In verband met de uitgifte van bouw
terrein ten behoeve van de woning
bouw in het uitbreidingsplan Santpoort
noord (plan B), alsmede wegens de
voorgenomen aanleg van de Valcken-
hoeflaan als toegangsweg naar het
nieuwe station Duin- en Kruidberg,
waardoor 't oude traject van de Kruid-
bergerweg over een bepaalde lengte komt
te vervallen, is het gewenst, dat de ge
meente beschikking krijgt over een ter
rein van 1.181 m2, liggende ten zuiden
van de Kruidbergerweg.
B. en W. van Velsen brengen ter
openbare kennis, dat ten raadhuize van
Bloemendaal te Overveen ter inzage
ligt een verzoek van de Caltex Petro
leum Maatschappij (Nederland) N.V. te
's-Gravenhage, om vergunning ingevolge
de Hinderwet tot het oprichten, in wer
king brengen en in werking houden van
een ondergrondse autogasolie- en ben
zinebewaarplaats, bestaande uit een 6.000
liter autogasolie- en een 6.000 liter ben
zinetank en twee bovengrondse aftap
inrichtingen, elk gedreven door een
elektromotor van 1/3 pk., Alb. Thijm-
laan 5, te Bloemendaal.
Advertentie
de sprookjesmachine
in huurkoop slechts
KUIPERS NAAIMACHINES - Kleine Houtstr. 112 - Tel. 11142 - Haarlem
Deen correspondent in Spanje)
Me isrepnle van het analfabetis-
waarvon.. >^an de zwaarste taken,
van opvoeding Spaanse ministerie
ziet. In 192q i,or,derwijs zich gesteld
Spanjaarden r°eg het percentage
officiële bepaliaarvoor alle gedrukte
ren, nog vijftig. abracadabra wa-
teruggelopen tot *>r°cent. Thans is dit
nog altijd betekent "®*evcer 33' hetgeen
woners van het iida' tien miljoen in-
niet het genot v, 'ht risch schiereiland
kennen. Dit hoiiHt". "'zen en schrijven
moeten blijven v ZÜ verstoken
dat een Wfil«v«~_,an het innig: contact,
men, maar de Sn. 11 brief kan vor-
ooms en tantes /„"Darden hebben hun
dit bezwaar niet eestal aan huis, zodat
moeten zij een zwaar weegt. En
dat de wijde vettü .r"emend familielid
richten omtrent hit 1 °PKezocht be"
achterblijvers is Wel en wee vau de
«aar aiu (hoewel de avonturier
lezen kan^d^^'^bkheid toch niet
de wel-schrüvendo""ndn n' te.re('ht bU
ongetwijfeld ee„ br:^jndleziS
het tekort van anderen aan te vulIeS
Er zijn, er genoeg in Spanje die er hun
beroep van maken hun analfabetische
medebroeders uit hun isolement te ver
lossen In de grote steden hebben zij op
pleinèn en hoeken van straten hou
ten keetjes gebouwd, waarin zij zich
s morgens met schrijfmachine en pa
pier.. Stelen om anderen te helpen in
de voor hen zo moeilijke doolhof van
het alfabet. Men ziet oude moedertjes
bij de keetjes aankloppen om een keu
rige brief aan hun zoon in den vreem
de te SÈbrijven. Maar ook heel net ge
klede dames tikken' schuchter met de
knop van hun parapluie op liet houten
miniatuur-kantoor om de schrijver te
verzoeken op advertenties te antwoor
den en sollicitatiebrieven te schrijven.
Voor tien peseta's, oftewel vijfenzeven
tig centen, is de schrijver dan bereid
de helpende hand te bieden.
En wij moeten toegeven, dat wii de
«chrijver van de Rambla's in Barcelona
wel eens hebben opgezocht, toen wij ons
genoodzaakt zagen in bijzonder correct
Spaans een officiële brief te schrijven.
Wantrouwen in onze kennis van deze
luchtige taal had ons hiertoe gedreven.
Wel hebben wij later enige correcties
in onze opdracht moeten aanbrengen,
maar die waren slechts een klein offer
in vergelijking tot de ervaring.
Erger is, dat het voor één derde anal
fabetische Spanje verstoken moet blij
ven van de heerlijke voortbrengselen
Van de Spaanse literatuur. Want de ver
tellers en voorlezers, die men in vele
grote en kleine plaatsen van dit zonni
ge land tegenkomt, zijn niet sterk in
hun kennis van de literatuur en als zij
nit Miguel Cervantes' Don Quichotte ver
halen, dan doen zij dat aan de hand van
een van de vele bewerkingen die Cer
vantes minder recht doen wedervaren,
of uit hun geheugen, waarin meer
plaats is voor de avonturen van de
Spaanse held, dan voor de literatuur.
Daarnaast is het analfabetisme een
blijvende handicap voor de gehele so
ciale en economische ontwikkeling van
het land. De moderne industrie heeft
niet voldoende aan volgzame arbeiders,
die alleen maar iets na kunnen maken.
Zij moeten ook constructietekeningen
kunnen- lezen
De oorzaken voor deze grote ach
terstand op het terrein van onderwijs
en volksontwikkeling liggen op de
eerste plaats in de demografische
verdeeldheid van het land. De bevol
king woont sterk gedecentraliseerd
^n voor een belangrijk deel in kleine
d°rpen en gehuchten. Vooral in berg-
chtige streken is het voor de kinde-
z<v!i onmogelijk, de school te be-
<j9eken; de afstanden zijn te groot,
gev^gen slecht begaanbaar en de
dat a n aanzienlijk. Daar komt bij,
Volk mentaliteit van het Spaanse
lukkj ""derwijs slecht verdraagt. Ge-
hiaar rt °mt hierin een kentering,
dat m<s JÜd ligt niet ver achter ons,
Overk„ in hele streken onderwijs een
®rrnn?dlge last vond. Door de grote
Plicht i is men dikwijls helaas ver-
ontli,Vn de kinderen al te vroeg een
Zuid r-ende werkkracht te zien en in
herh streken ziet de toerist nog
v "aaldelijk kleine kinderen met het
en mttrekken, men ziet ze bedelen
In u soorten werkjes opknappen,
dp Baskenland en in Catalonië ligt
equatie anders en treft men reeds
en zeer gUnstig gewijzigde mentali
teit aan.
wn Z.950 telde Spanje bijna zes miljoen
leerplichtige kinderen. De helft daar
van volgde onderwijs. Hoewel het land
sinds 1857 een leerplichtwet kent, is het
nauwelijks mogelijk de drie miljoen
spybelende kinderen te dwingen naar
school te gaan, om de dóódsimpele re
den dat er geen scholen genoeg zijn.
Als men rekent dat een onderwijzer on
geveer veertig leerlingen aan kan, m.et
Spanje minstens 71.000 klassen stichten
om onderwijs aan alle kinderen te kun
nen garanderen.
Evenwel is in het aantal van zes mil
joen een grote groep kinderen begre
pen die het onderwijs niet strikt geno-
men nodig heeft. Men rekent in Span
je onder leerplichtige kinderen graag
allen tussen de drie en de veertien ja&r.
Men is ook bereid om de grote ge
tallen een beetje te kleineren ervan
uit te gaan, dat alleen de jeugd tussen
zes en elf jaar naar school moet. In
dat geval heeft men „slechts" 23.826
klassen nodig. In de bouw hiervan wil
het ministerie van onderwijs nu door
een vijfjarenplan voorzien. Men is ge
noodzaakt het probleem in klassen uit
te drukken, omdat er zoveel kleine dor
pen zijn, die niet de nodige leerlingen
voor een hele school kunnen opbren
gen, dat men met eenheden per onder
wijzer te werk moet gaan.
Het ministerie van onderwijs heeft
reeds in 1950 aangekondigd dat liet
noodzakelijk was 30.000 scholen te bou
wen. Toen wilde men er voor 1960 tien
duizend klaar hebben. Daar dreigt niet
veel van te komen, reden waarom men
een nieuw plan ter tafel heeft gebracht
om nu in vijf jaar 25.000 sehooleenheden
te stichten. Het plan is edel. De vraag
is alleen wat ervan terecht zal komen.
De Spanjaard is nu eenmaal niet zo'n
planmatig mens en stoort zich niet zo
veel aan vijf- of tienjarenplannen. Maar
goed, de regering is bereid 65 procent
van alle kosten voor haar rekening te
nemen en naast de klaslokalen ook wo
ningen voor het onderwijzend personeel
te bouwen.
De overige 35 procent zullen moeten
worden opgebracht door de provincies
en de gemeenten. In totaal heeft men
hiervoor bijna zes en een half miljard
peseta's, dit is ruim zeshonderd mil
joen gulden nodig. Vele provincies zul
len dieper in hun kas moeten tasten
dan andere. In Gerona en Huesca bij
voorbeeld zijn slechts zeventig scholen
nodig. In Cadiz en Cordoba daarente
gen minstens twaalfhonderd.
Deze enorme aantallen zijn slechts no
dig om de bestaande achterstand weg
te werken. Blijft de sanering van het
ergerlijk verouderde areaal, waar thans
nog mee gewerkt wordt. De bestaande
schoolgebouwen zijn bijzonder slecht
uitgerust en voldoen bij lange na niet
aan de te stellen eisen. Vooral op het
platteland zijn de toestanden op dit ge
bied ondraaglijk.
De particuliere scholen, die overwe
gend in handen van kloosterlingen
zijn, ontvangen geen subsidie en daar
deze onder de leerlingen voorname-
(Van een verslaggever)
an het begin van de Wibaut-
straat in Amsterdam-Oost
heeft de Rijksgebouwendienst
een kapitaal pand gesticht voor de
Rijksbelastingen. De Amsterdam,
mers hebben jarenlang met bewon
dering het betonskelet omhoog zien
stijgen en zij hebben er nuchter het
commentaar aan verbonden, dat de
hoogte van de belastingen blijkbaar
evenredig is aan de hoogte van
belastinggebouwen. Zo bezien is het
misschien geen toeval dat het „be
lastingpaleis" met zijn tien verdie
pingen het hoogste gebouw is van
de hoofdstad. Zelfs de „wolken
krabber" van het Victoriaplein
blijft één meter onder de 47.30 m,
dié de citadel van de Wibaustraat
reikt van grond tot kruin. Alleen
het Gem. Administratiekantoor, dat
in West in aanbouw is, slaat straks
belastingen weer met stukken. Daar
komen over enkele jaren 3300 amb
tenaren te werken. Naar het Belas-
tinggebouw verhuizen er „maar"
1173. Dit wil nu weer niet zeggen,
dat Amsterdam niet meer belast
ingambtenaren rijk is. Maar het
gebouw is feitelijk alweer te klein.
De barakken aan de voet van de
hoogbouw blijven in gebruik. En
zelfs is het de vraag of het Oost-In
dische Huis aan de Kloveniersburg
wal wel ontruimd zal worden. Bij
de constructie van het nieuwe ge
bouw heeft men daarom maar vast
rekening gehouden met uitbrei
dingen.
De heer Hofstra wenst bij zijn
beste belastingbetaler goed voor de
dag te komen. Het is wel jammer
voor hem, dat de opening van zijn
pronkgebouw nu juist geschiedt in
de dagen, dat de teleurgestelde
hoofdstad boze blikken werpt naar
het tunnelvijandige Den Haag. Am
sterdam, het mag wel eens gezegd
worden, betaalde in 1956 aan de
heer Hofstra 1.333.042.000 op een
landelijk totaal van 7.652.210.000.
In ronde cijfers haait het Rijk dus
een zesde van zijn inkomen in Am
sterdam, dat in bevolking maar een
twaalfde van het landelijk totaal
omvat.
Zo bezien zou men in Den Haag
best wat vriendelijker mogen zijn
tegenover de nationale melkkoe.
Maar het schijnt met belastingen al
net zo te gaan als met zakgeld.
Des te meer de oudste zoon krijgt,
des te geringer is zijn dankbaar
heid.
Keren wij terug naar de citadel,
die Rijksbouwmeester Friedhoff
aan de Wibautstraat heeft opgetrok
ken. Het is een degelijk gebouw,
dat niet meer pretendeert te zijn
dan het is: een onderdak voor amb
tenaren, die op weinig populariteit
mogen rekenen. Straks zullen de op-
geroepenen met een bezwaard hart
de stoep bestijgen en onder het
bronzen wapen van stad en Rijk
door de grote hal betreden, waar
ze zeker onder de indruk zullen ko
men van de indrukwekkende ruim
te. De hal meet 55 meters bij een
hoogte van elf. Halverwege is
een galerij uitgebouwd, vanwaar
men de bezwaarden bij hun gang
naar de loketten kan gadeslaan.
Ernstige „patiënten" gaan met de
lift naar een der verdiepingen. Zij
worden daar ontvangen door bodes,
die op een centraal dashboard kun
nen aflezen of de betreffende inspec
teur de opgeroepene kan ontvangen.
Er zal binnen de hoge gele muren
van het gebouw veel worden gedis
cussieerd en waarschijnlijk ook veel
worden gejokt. Het vlees is zwak
en reeds in het evangelie was de
tollenaar geen gevierde verschij
ning. Voor de ambtenaren, die hun
dagen en jaren in het gebouw zul
len slijten, heeft men op de tiende
verdieping een ruime kantine ge
maakt met een luisterrijk uitzicht
over de stad. Een troost voor een
moeilijk bestaan. Het Belastingge
bouw is op zijn beurt in de oostelij
ke „skyline" van de hoofdstad op
genomen. Als de bouwstopporte-
efuille ooit nog eens opengaat komt
daar nog het gebouw van Publieke
Werken bij en dan heeft Amsterdam
aan de kop van de Wibautstraat een
klein stuk New York, hoge gebou
wen dicht bij elkaar als rijzige za
kenlieden, de borst vooruit en on
vervaard.
Aan de Wibautstraat voorheen
de spoorbaan Amsterdam-Utrecht
van het voormalige Weesperpoort-
station bouwt de hoofdstad groot
steeds. Men is er ver genoeg van
de grachten en dus zijn zelfs de
heemschutters er tevreden mee.
Alleen krijgt de Wibautstraat er
geen vrolijke klank mee. Want de
zakenman, die nu over de borrel
tegen zijn vrienden zegt, dat hij
naar „De Wibautstraat" moet, zal
zeker een meewarige blik terug krij
gen. Daar zitten voortaan de man
nen die weten waar Hofstra zijn
een miljard, drie honderd drie en
dertig miljoen gulden in Amsterdam
moet halen.
Op mooie zomerdagen krijgen de leerlingen van de moderne school aan de Calle
de Serano te Madrid onderwijs in de open lucht.
noemt in Spanje het probleerr van het
analfabetisme graag een nationale
schande.
Advertentie
voor hen die ideaal
willen wonen.
Behalve onze
250 modelkamers en onze
buitengewoon grote sortering
Van de nieuwste gordijnstoffen,
vaste vloerbedekking en
karpetten
beschikken wij over:
ervaren adviseurs en
binnenhuisarchitecten die
D gaarne en zonder kosten
bijstaan met het geven van
adviezen over kleuren,
ruimtëverdeling en
vormgeving
In onze goed uitgeruste
werkplaatsen vervaardigen
meubelmakers,
stoffeerders en
gordijnnaaisters
producten die elke kritiek
glansrijk kunnen doorstaan.
Daarom geven wij 5 jaar
garantie op de constructie
van al onze meubelen
Uw reiskosten vergoeden wij
desgewenst gaarne.
WONINGINRICHTING
BEVERWIJK
Breestr.70-84 250 modelkamers
Geopend: 8-12.30en UI-I8u. Dinsdag 8-13 u.
lijk arme kinderen tellen, kunnen zij
de hoge kosten tot instandhouding van
gebouwen en leermiddelen moeilijk
uit de schoolgelden betalen. Deze scho
len laten dan ook veel te wensen over.
Het zou echter een grove onbillijkheid
zvjn tegenover de kloosterlingen, die
zich reeds eeuwen met grote toewij
ding aan het onderwijs van voorna
melijk arme kinderen wijden, hun de
schuld voor de achterstand van het
Spaanse onderwijs te geven. Die
schuld ligt voornamelijk bij de staats-
overheid, die tot heden toe heeft na
gelaten het onderwijs uit de impasse
te helpen.
Ook in dit opzicht kent Spanje zijn
uitzonderingen. In Madrid vindt men
een school aan de Calle de Serrano,
die wellicht de best uitgeruste instel
ling ter wereld is, en waarschijnlijk ook
de meest luxueuze. Deze school staat
onder de onmiddellijke leiding van het
hoge college voor wetenschappelijk on
derzoek en hier worden nieuwe peda
gogische methoden onderzocht en aan de
praktijk getoetst. Het is het centrum
van onderwijsvernieuwing in Spanje en
staat op een uitzonderlijk hoog peil. Het
is alleen jammer, dat de miljoenen
kindertjes die verdwaald in de bergen
wonen hiervan eerst in een heel verre
toekomst zullen kunnen profiteren. De
tegenstelling tussen het luxueuze ge
bouw in Madrid en de vieze, gore klas
lokaaltjes in kleine dorpen is onnoeme
lijk groot, zo groot als men alleen in
Spanje maar aantreffen kan.
Statistieken hebben uitgewezen, dat de
schoolgaande jeugd in Spanje jaarlijks
met bijna 73.000 kinderen aangroeit. Om
deze kleinen op te vangen zijn jaarlijks
nog eens 1850 klassen nodig. Indien het
Spaanse ministerie van onderwijs dus
in staat zou zijn, in vijf jaar 25.000
klassen te bouwen en die dan ook nog
van onderwijzers te voorzien, is een
nieuw tekort van bijna 10.000 klassen
ontstaan, welk tekort een nieuw vijf
jarenplan noodzakelijk maakt. Men
Men zegt daar onmiüdeUjjk tij, dat
riet bestaan van dit probleem niet ligt
aan onwil en ook niet aan het opvoed
kundig systeem maar slechts aan de
geografische gesteldheid vau het land,
waartoe zovele p-oblen en te herleiden
zijn. Een Spanje zonder analfabeten,
zal een beter Spanje zijn, schrijven de
kranten.
Op de ontwapeningsbesprekingen te
Londen heeft de Amerikaanse afgevaar
digde, Harold Stassen, aangekondigd in
de namiddag voorstellen ten aanzien
van de controle op geleide projectielen
bekend te zullen maken. De westelijke
mogendheden zijn kennelijk var plan de
besprekingen ook na 1 augustus voort
te zetten; de subcommissie voor ont
wapening moet de Algemene Vergade
ring der Verenigde Naties op die datum
rapport uitbrengen van de gemaakte
vorderingen. Het Westen wil volstaan
met een inetrimrapport, doch men vreest,
dat de Sovjet-Unie de besprekingen wil
afbreken.
Stassen deelde voorts mede, dat het
N.A.T.O.-overleg over de plannen voor
wederzijdse luchtinspectie thans zover
is gevorderd, dat de dienaangaande
Amerikaanse voorstellen binnen enke
le dagen ter tafel kunnen worden ge
bracht. (U.P.)
Advertentie
TORINO
sinds
Bij K. B. is voor het tijdvak van 1 sep
tember 1957 tot en met 31 augustus 1960
wederom benoemd tot buitengewoon
hoogleraar in de afdeling der werk
tuigbouwkunde aan de technische ho
geschool te Delft, om onderwijs te ge
ven in de algemene metaalkunde: J. D.
Fast.
Bij K. B. zijn voor het tijdvak van
1 september 1957 tot en met 31 augus
tus 1960 benoemd tot buitengewoon
hoogleraar in de afdeling der algemene
wetenschappen aan de technische hoge
school te Delft om onderwijs te geven
in; a. de economie en de sociologie: dr.
F. Y. Polak, buitengewoon hoogleraar
aan de Nederlandse Economische Hoge
school te Rotterdam; b. de bedrijfseco
nomie: dr. H. J. Kruisinga.
