De onzichtbare stad Kitjezj
Doedintsev belicht spanningen tussen
Sovjet-individu en collectief
Besprekingen tussen de
Duitsers en Russen in
Moskou worden hervat
m
fi
LONG RUN
Den Briel zonder water
..Niet bij brood vertaald
ILm j m rié
Dank zij het
samenspel van Long Run's Fresh Flavor Filter
en koel-rokende Amerikaanse tabakken
Nieuwe Volkswagen verruimt de blik
Politieke plaats
van het boek
^Rtische griep
lri Lunetten
Voor- en achterruit worden 2r0ter blauw> lichtbrons, diamantgrijs^ en capri
maar met panoramisch ffiiSEï&S
K.N.A.C. over de
max. snelheid
Ere-kanunniken
bisdom Haarlem
Man met anderhalf miljoen huizen
£'t"T%D!»!«V£T./ïïp.dè
IIBI
Westduitsc ambassadeur toont op
persconferentie 75.000 brieven van
in Rusland vertoevende Duitsers
een
VRIJDAG 2 AUGUSTUS 1957
PAGINA 3
'mm
A®
i
King Size Filter
Cork Tipped
Waardevol schilderij
voor enkele tientjes
Geen audiëntie
Zusters van het H. Hart
Waar begint en ein
digt de bebouwde kom
Benoemingen Paters
Augustijnen
.aw. i)c ZPocste jjoeue
H. J. Lakenman
Bij de „Internationale Uitgeverij
Duphare" is thans een Neder
landse vertaling verschenen van
„Niet bij brood alleen", de opzien
barende roman van de Russische
schrijver Vladimir Doedintsev. De
uitgeverij „Duphare" wordt door de
georganiseerde boekhandel niet er
kend, hetgeen tot gevolg zal hebben,
dat men deze vertaling „niet com
munistisch, onverkort", zoals de uit
gever met nadruk vermeldt wel bij
de boekhandel kan bestellen, maar niet
in de étalages van de boekwinkels
zal aantreffen. Dat laatste voorrecht
is voorbehouden aan de vertaling, die
de zeker wèl communistische uitgeve
rij „Pegasus" deze of de volgende
maand op de markt brengt.
Waarom heeft „Niet bij brood al
leen" van de 40-jarige Doedintsev zo
veel opzien gebaard? In de eerste
plaats, omdat het boek zozeer een
Keest van kritiek op de Russische wer
kelijkheid van „nihilisme" en „défai
tisme", zegt de gechoqueerde officiële
kritiek in de Sovjet-Unie ademt. Dat
de instelling van de individuele Sov
jet-burger ten aanzien van de toestan
den in zijn land heel wat kritischer
zal zijn dan de dithyrambische ver
klaringen van officiële zijde willen la
ten doorschemeren, ligt voor de hand.
Maar dat zoveel van die kritiek zij
net dan nog altijd in de positieve vorm
van iemand, die het communisme niet
verwerpt, maar het alleen volmaak
ter wil zien toegepast thans in de
Sovjet-Unie, vrijwel ontdaan van pro
pagandistische ornamentiek, gelucht
kan worden en dat die kritiek haar
Weg naar het buitenland vindt, is toch
wel een bijzonderheid. In de tweede
Plaats |s de aard van Doedsintsevs
krittek in zekere zin een verrassing.
Jet i55at '""t conservatisme in de Sov-
de '"tlT te lijf, de onwil van
taties om 2arate"_met-gevestigde-repu-
toe te IateifV^!uti1?naire vernieuwingen
grondigheid en doet dat met een
meer verbazen omH°Ppigheid' die te"
literaire, boeiende vo «!n z0.®/;,n
Niet voor niets is de n„Zun gehul?'
km, m de Sovjet-Urne evenzeer een
VLADIMIR DOEDINTSEV
symbool geworden als Shylock, Droog
stoppel of Oedipus.
Lopatkin is de mecanicien, die wis-
en natuurkunde studeert en het brengt
tot leraar in Moeszga, een dorpje in
Siberië, dat is gegroepeerd rondom
een „gigantisch industrie-kombinaat"
Daar in Moeszga ziet Lopatkin, hoe
ijzeren buizen nog met de hand wor
den gegoten en hij besluit een machine
„L0=n eFp,en voor het gootloos gieten
u?A=1 soorten buizen. Zijn betrek-
u r. JeFaar Seeft hij op, hij ver
schaft zich tekenpapier en tijgt aan het
werk.
Hoe dichter zijn project de vol
tooiing nadert, hoe meer hij de autori
teit aantast van prof. Vasili Zacharo-
vitsj Avdijev, lid van de Sovjet-aca
demie van wetenschappen en groot-
mogol van het NIITS-entrolit, het Rus
sische octrooibureau. Avdijev heeft
openlijk de theorie verkondigd, dat
enntloos gieten een fictie is en er
gaan meer dan vijfhonderd bladzij-
Op een persconferentie in Kiel heeft
"e Westduitse minister van buitenland
se zaken, dr. Von Brentano, verklaard
®at de besprekingen tussen de West-
kn Russische delegaties te Mos-
ziiu "ondanks ernstige moeilijkheden"
Uen worden voortgezet. De leider van
Westduitse delegatie, dr. Lahr, die
Ia„.frmiddag u't Moskou in West-Duits-
„iü« arriveerde, nadat de besprekingen
riS_el,.n* waren afgebroken, zal, na
bmwftiJtlngen met ^on Brentano en
twe„ Han"elier Adenauer, binnen een of
stad naar de Russische hoofd-
vastgelopfn^n"' "d besPrekinKen z|jn
80.000 Duitser. Russische weigering
gering te Ra»!. ZIcb volgens de re-
vinden, te laten ,n de Sovjet-Unie be-
Van W rePatriëren.
is de mogeUjkhfjjSocialistische zÜde
Russen eerst hand„igeoi?perd' dat de
taten willen berelkS0 Heke resul"
kwestie van de repatrienin ens de
sers te bespreken. DeskSnn®11 Duit'
Bonn achten het ookSjl® N
Khroesjtsjev en Boelganin cnn„' dat
op dit punt willen doe™ «et ®SS,es
op hun voorgenomen bezoek aan On°.g
Berlijn. De Duitsers in de Sovjet-Dni»
zijn in hoofdzaak afkomstig uit oost!
Pruisen en het Memelgebied. st
De Westduitse ambassadeur te Mos
kou, dr. Haas, heeft gisteravond op een
in allerijl te Moskou voor Westerse
journalisten uitgeschreven persconfe-
r^ntie ongeveer 75.000 brieven getoond
van in de Sovjet-Unie verblijvende
Duitsers, die naar Duitsland willen te-
rugkeren De brieven zijn m hoofdzaak
Van Duitse burgers afkomstig. Er zjjn
Rechts zeer weinig brieven van Duitse
JjF^gsgevangenen onder. Dr. Haas ver-
k'aarde* Ik wil geen uitgebreid com
mentaar 'geven op de bewering van
Gr°myko, de Russische minister van
Advertentie
In het
sinds enkejg ®°rd Lunetten te Vught is
tal Am bonezp dagen een vrij groot aan-
tische griep' "aangetast door de Azia-
goedaardig ^.Hoewel de ziekte een
loop heeft, heeïi-akt.er. en een snel ver
snel verbrei^ ivizii z*cb in enkele dagen
medische zijd6 ar men van bevoegde
le uitbreiding J^edeelde, is deze snel-
te ruimte waarin ^ijten aan de bePerk"
in dit woonoord i UIZ?nden Ambonezen
een zekere zorKew,e? ook wel aa"
de adviezen var. 5 °sheid waarmee zij
slaan. Eerwacht doktoren in de wind
binnen ent^i Wordt daarom, dat
Zichevfnu1! weken de besmetting
uitgebreid hele kamp zal hebben
zoals 's Hkrïn U omliggende plaatsen,
ePn Hertogenbosch en Vught is van
„o" oesmettnig met Aziatische griep
vJLK® sPrake, hoewel hier, evenals
len y overal elders, vrij veel geval-
en van influenza voorkomen.
buitenlandse zaken, dat er, wat betreft
in de Sovjet-Unie verblijvende Duitsers,
geen repatriëringsvraagstuk bestaat. In
dien er dan al in de ogen van de Sov
jet-regering geen repatriëringsvraag
stuk is, dan bestaat dit blijkbaar toch
wel degelijk in de harten van tiendui
zenden Duitsers in de Sovjet-Unie, die
deze brieven hebben geschreven.
Volgens personeel van de Westduitse
ambassade te Moskou is 70 tot 80 pro
cent van de briefschrijvers in de Sovjet-
Unie geboren. Zij zijn gedeeltelijk van
Duitse afkomst en zij verwierven het
Duitse staatsburgerschap in de afgelo
pen oorlog. Toen het Duitse leger in
1944 de Sovjet-Unie verliet, vertrokken
zij ook en verwierven in Duitsland het
Duitse staatsburgerschap. Doch de Sov
jet-legers kwamen en zij werden uit
Oost-Duitsland naar de Sovjet-Unie te
ruggebracht. Enkele van de briefschrij
vers zijn van geheel Duitse afkomst.
Zij woonden voor de oorlog in Lithauen.
(U.P., Reuter, D.P.A 11
den mee heen, voordat het juiste prin
cipe van Lopatkin erkenning vindt.
Op allerlei manieren worden zijn
mogelijkheden op succes ondermijnd.
Om althans de schijn te bewaren, dat
in de Sovjet-Unie aandacht wordt ge
schonken aan alle vondsten der weten
schap, krijgt Lopatkin telkens de be
schikking over tekenaars en tekenka
mers van het ministerie. Maar nu eens
suggereert men hem, de grauwe theo
reticus, voor bepaalde praktische pro
blemen de meest omslachtige oplos
sing, dan weer rooft men zijn ideeën
of voert men in het algemeen een ver
tragingstactiek.
De coterie van het NIITS-entrolit
zorgt er telkens voor, dat Lopatkin
met zijn gootloze bufzengietmachme na
iedere episode weer op straat komt te
staan. Wel rukt hij op van Moeszga
naar de provinciehoofdstad en vandaar
naar Moskou, maar de teleurstellin
gen zijn er niet minder om.
In de Russische hoofdstad ontmoet
Dmitri Aleksejev een oude professor,
Jevgeni Oestinovitsj Boesjko, die ook
een uitvinding heeft gedaan, welke de
autoriteiten om de een of andere reden
niet welgevallig is, maar hij behoudt
zijn idealisme en is er daarom even
ellendig aan toé als Lopatkin. Boesjko
biedt Lopatkin onderdak aan in zijn
armoedige woning aan de Ljachov-
straat en samen leiden zij daar het
treurige bestaan van uitvinders in de
Sovjet-Unie. Soms hebben zij een fi
nancieel meevallertje en dan kunnen
zij aardappelen met zout eten, maar
meestal leven zij op het „uitvinders
menu", bruinbrood met stokvisolie.
Het deert hen niet, zolang zu maar
kunnen werken aan hun schepping. Zij
leven niet bij brood rlleen. Het enige ver
schil tussen Boesjko en Lopatkm is,
dat de eerste zich bij zijn lot heeft
neergelegd en dat Dmitri Aleksejev
nog voortdurend moeite doet gehoor
te vinden bij de autoriteiten, die voor
uitvinders de betiteling „schurken" of
„parasieten" gebruiken.
Juist als er een fabriek is, die het
principe van Lopatkin wel eens op
zijn praktische waarde wil toetsen, sla
gen zijn erfvijanden van het NIITS-
entrolit erin een aanklacht tegen hem
op te stellen en hem voor enkele jaren
naar een Siberisch werkkamp te ver
bannen. Doedintsev schept aldus een
conflictverhouding tussen twee elemen
ten, die elkaar volgens de officiële
Sovjet-propaganda zo meesterlijk zou
den aanvullen: de individuele held en
het collectief.
Lopatkin is de idealistische enke
ling, Avdijev en de andere figuren
op en om het NIITS-entrolit vor
men het collectief. Doedintsev verge
lijkt deze laatste coterie met Kitjezj,
de verdronken stad uit een Russisch
sprookje: ze is onzichtbaar, maar ze
bestaat wel degelijk, zij verweert zich,
ze heeft machtsposities en zij probeert
haar exclusiviteit te bewaren en uit
te breiden; z;j smoort initiatieven en
dwingt tot conformisme.
Misschien verschaft de keuze van
Doedintsevs doelwit wel enige ophel
dering aangaande het feit, dat zijn
boek getolereerd is en wordt. Partij
secretaris Khroesjtsjev trekt tegen de
ze zelfde onzichtbare stad Kitjezj van
leer. Zjjn plan tot industriële reor
ganisatie, de inkrimping en opheffing
van tal van industriële departementen
in Moskou, stuit op verzet van dezelf
de groep, die er in „Niet bij brood
alleen" van langs krijgt.
Het zal de minnaars van de goede
afloop genoegen doen te vernemen, dat
Lopatkin uiteindelijk toch slaagt en
dat hem ook het geluk van de ware
romanfiguur deelachtig wordt. Maar
de verdronken stad Kitjezj staat op
het eind van het boek nog even on
wankelbaar op haar fundamenten als
in het begin.
Doedintsev behandelt dit hele pro
bleem op een ongemeen fraaie en pak
kende wijze. Het is een boek, dat na
alle gerucht, dat er om is ontstaan,
niet teleurstelt. De auteui ontmas
kert de trucjes van de dialectische
„doubletalk" op een manier, waar
voor Orwell zich niet zou hoeven te
schamen. „Niet bij brood alleen" heeft
de eigenschappen van een klassiek
werk en het zal door heel velen gele
zen worden. De vertaling van Nic.
Scheepmaker is zeer leesbaar. Jam
mer alleen, dat de correctie nogal eens
een steekje heeft laten vallen.
H. J. NEUMAN
Advertentie
Ge kunt deze dagen geen huis in
Brielle binnengaan, of ge zult ergens
in een hoekje een emmer of teil met
water aantreffen, die bewaakt wordt
als een kostbare schat. De mensen ver
tellen van de onprettige verrassing
waarvoor ze begin van deze week
kwamen te staan; de kranen gaven
plotseling geen water meer, niet één
druppeltje. Op dat ogenblik raakte
heel Den Briel lichtelijk in paniek.
Zou het stadje, dat ooit de vaderland
se folklore had verrijkt met de door
de jeugd zo gewaardeerde 1-april-grap-
pen, met ongewilde medewerking van
hertog Alva, nu zelf het slachtoffer
zijn geworden van een kwalijke grap?
Dit bleek hel allerminst te zijn.
De grote droogte van het eerste half
jaar van 1957, toen er in de Voornse
duinen maar 225 mm regen viel in
plaats van de normale 400, en het
dientengevolge stijgend waterverbruik
der Briellenaren hadden de duinre
servoirs in Oostvoorne vrijwel volle
dig uitgeput. De bodem was reeds
bereikt en toen de toren leegraakte,
zat Brielle eensklaps zonder- water.
In de plaatselijke kranten is de be
volking meermalen geadviseerd het
waterverbruik te beperken, maar vol
gens de directie van het gas- en wa
terbedrijf heeft men zich hieraan am
per gestoord. Gedurende het tweede
£5 (blauw). Een van de nieuwe kleuren
1 der cabriolets heet „bamboe".
men heeft er daarom niet mee gewacht
tyTTt-!T twtTT1 UABU bouwen, die voor een groot deel uit tot de komende autotentoonstelling in
JNIJcjU W -Cj r UlvlJ glas bestaan. eel uu Frankfort, die pas in september wordt
n gehouden. De prijs van de Volkswagen
4 tvt/tt T A rrAT TDTCrP constructie van de Volkswagen is is ondanks de vernieuwingen en ver-
AlSGLlA lUUlvla 1 in wezen onveranderd gebleven. De beteringen dezelfde gebleven.
achterruit is zowel m de breedte als
in de hoogte vergroot. Zij geeft de V.W. c-,rJ Annlia Tnnricf
(Van onze correspondent m Bonn) direct een veel beter aanzien. Het zicht rora nngna lourisr
naar achteren is ongeveer verdubbeld. j i
In de Volkswagenfabriek in Wolfsburg Q k d voorruit is eiets groter gewor- 02kJ°5d> Nederland heeft een nieuw
is op 1 aug. de productie begonnen van d vergroting van de gezichte- pr°d"kt- dat..da fabriek zaterdag als de
het model-1958. Uiterlijk verschilt de koek naar boven. laagst ge?rlJsde Ford-personenwagen
Volkswagen het volgend jaar van al op de Nederlandse markt zal mtrodu-
zijn voorgangers door de zeer veel gro- Innerlijk is het dashboard veranderd, ceren. Het is de Ford Anglia Tourist,
tere achterruit. De panoramische voor- Het handschoenenkastje is veel breder een volwaardig zusje van de Anglia de
en achterruiten, die velen hadden ver- en daardoor ruimer geworden. De be- Luxe, die we reede enige jaren kennen,
wacht, zijn echter geen werkelijkheid dieningsknoppen hebben allemaal een De eerste Ford Anglia Tourist wagens
geworden. De fabriek is niet gaan mee- andere plaats gekregen. De bekleding zijn ivoorkleurig. Het publiek zal spoe-
doen aan de mode der andere automo- van deuren bestaat in alle modellen dig gelegenheid krijgen er kennis mee
bielfabrieken in de wereld om auto's te voortaan uit plastic. De nieuwe kleu- te maken.
kwartaal van dit jaar kwam zelfs 75
pet der aangeslotenen boven het vast
recht-verbruik. De directie wijst alle
verantwoordelijkheid voor de water-
nood van zich af en werpt de schuld
op de verbruikers die te weinig bur
gerzin zouden hebben betoond. De in
woners van Brielle op hun beurt zijn,
om het zacht uit te drukken, uiter
mate verwonderd, dat de reservoirs
zo maar plotseling uitgeput waren
zonder dat zij van het dreigende ge
vaar op de hoogte waren gesteld. Er
gaan geruchten over vervuiling van
filters, iets wat de directie ten stel
ligste weerspreekt als zijnde loze
lekepraat. Hoe het ook zij, de misère
nadert nu spoedig zijn eind. Drie
brandweerspuiten, twee uit Brielle,
één uit Öost-Voorne, pompen per uur
twaalf kubieke meter water uit de
bijna drie kilometer verder gelegen
Brielse Maas, welke rivier is afge
damd en overwegend brak water be
vat, naar het Brielse wingebied in de
Oostvoomse duinen. Wanneer de
10.000 „kuub" bereikt is wordt de toe
voer gestopt. Het aangepompte water
filtert in zes dagen naar de reser
voirs. Na deze irrigatie zal de druk
in Brielle wel weer normaal zijn. In
tussen is nu ook een begin gemaakt
met het slaan van vijftien nieuwe put
ten en het verlengen van dë zogehe
ten inhangers.
De gevolgen van de zo onverhoeds
ingevallen waternood konden ten dele
worden ondervangen door gebruikma
king van de in tal van oude huizen
aanwezige wellen, die overigens geen
van alle drinkwater bevatten. Regen
water bracht in enkele gevallen uit
komst, maar de plaatselijke wasserij
en tal van andere bedrijven werden
lamgelegd. Een kopje thee hëeft deze
week als een singuliere delicatesse
gegolden. Woensdag leverden de
kranen zomaar van 7 tot 11 's mor'
gens water, welk buitenkansje ijlings
benut werd voor het vullen van de
emmers en teilen, waarover wij u al
vertelden. Voor zaterdag is nu een nor
male toevoer beloofd. Waarom Den
Briel niet tijdelijk op de Rotterdamse
waterleiding die vrijwel de rest van
het eiland bedient, is aangesloten?
Men dopt er liever zijn eigen boontjes,
werd van officiële zijde te verstaan
gegeven. Want zo zijn nu eenmaal de
watergeuzen. Nou ja, watergeuzen
Een onlangs door de Edese kunstschil
der J. H. Brolsma voor een paar tien
tjes op een veiling gekocht oud schil
derij blijkt nu een bijzonder goed stuk
te zijn van H. Bloemaert, een vrij be
kende zeventiende eeuwse meester,
die leefde van 1601 tot 1672.
Het schilderij verkeerde in zeer
verwaarloosde toestand. Er zaten ga
ten in en door vochtinwerking liet de
verf bij de minste aanraking los, doch
na een grondige restauratie kwam een
fraai doek te voorschijn, dat een alle
gorie op vrouwe Justitia voorstelt, die
de lijdende onschuld beschermt.
Het nu ontdekte schildérij, dat een
afmeting heeft van 110 bij 83 cm, moet
voor het in Ede ter veiling kwam en
kele tientallen jaren op de zolder van
een koetshuis te Rotterdam gestaan
hebben.
Het Rijksmuseum te Amsterdam heeft
ook werk van H. Bloemaert in bezit,
die een zoon is van Abraham Bloe
maert, die wel wordt beschouwd als
stichter van de Utrechtse school.
Z. H. Exc. de bisschop van Haarlem
zal dinsdag 6 en woensdag 7 augus
tus geen audiëntie verlenen.
Tijdens het kapittel der Congregatie
Zusters van het Allerheiligst Hart van
Jezus, dat te Veldhoven is gehouden,
is tot Algemeen Overste gekozen zuster
Augusta van Kalmthout; tot vicares
zuster M. Pauline Oudhuis; tot raad-
zusters zr. M. Francisca Kimman, zr. Hil-
degardis Spruit en zr. Lucia Kerkvliet.
De wijzigingen van het wegenver
keersreglement, die zijn afgekondigd
als gevolg van de werderinvoering
van maximumsnelheden op 1 november,
vertonen, naar mening van de K.N.A.C.,
belangrijke lacunes. Er mag straks
binnen de bebouwde kommen niet
harder worden gereden dan 50 km per
uur, maar, aldus de K.N.A.C., het zal
door het ontbreken van aanduidingen
in zeer vele gevallen ondoenlijk zijn
te achterhalen waar een bebouwde
kom begint, terwijl men bij het verla
ten van bebouwde kommen zelfs in
geen enkel geval houvast zal hebben
aan enigerlei aanduidingen. Er is ver
zuimd in de regeling aanwijzingen op
te nemen voor het aangeven van het
eind der bebouwde kommen.
De bezwaren zijn allerminst van
theoretische betekenis, aldus de
K.N.A.C. Het zal in de praktijk voor
de weggebruikers vaak onmogelijk zijn
op eigen waarneming te bepalen waar
een bebouwde kom begint en eindigt
en zelfs of men al dan niet met een
bebouwde kom te doen heeft (bij lint
bebouwingen, kjeine dorpjes, verspreide
huizengroepen aan de periferie van
steden e.d.). De K.N.A.C. heeft daar
om in een adres aan de minister van
verkeer en waterstaat verzocht de
regeling aan te vullen. Hij acht het
een eerste eis, dat begin en einde van
de bebouwde kommen, overal waar ge
motoriseerd verkeer verwacht kan
worden, duidelijk als zodanig worden
aangegeven. v
Z.H. Exc. de bisschop van Haarlem
heeft benoemd tot ere-kanunnik van
het hoogwaardig kathedraal kapittel
van het bisdom Haarlem de hoogeer
waarde heren J. Th. Jacobs, deken en
pastoor van Alkmaar en J. J. Brou
wer, pastoor van de St.-Jans basiliek te
Laren.
De bisschop van Haarlem heeft op
voordracht van de pater vicarius pro-
vincialis der Augustijnen benoemd tot
kapelaan van de parochie van het
H. Sacrament te Amsterdam-n. pater
Cassianus van Lotringen, als opvol-
■ger van pater Leonardus Gevaert, die
eervol is ontslagen.
Benoemd werden tot leraar aan het
Gymnasium Augustinanum te Eindho
ven, pater Lect. drs. Cosmas Mertens
en pater Stanislaus Grimbergen. Tot
prefect werd benoemd pater Leonardus
Gevaert.
Voor het klooster Mariënhage te
Eindhoven werd benoemd pater Lect.
ir. Benedictus Bouwman, die door de
bisschop van 's-Hertogenbosch is be
last met de geestelijke zorg aan de
Technische Hogeschool te Eindhoven.
Pater Mauritius Rijven is benoemd
voor de missie van Nieuw-Guinea.
Advertentie
Anno 1771 v.
it-A Exclusief Wildrestaurant
IdliwSff De pleisterplaat* waar
Napoleon reeds ga*t v»as
d hoofdweg Arnhem - Apeldoorn
BEEKBERGEN Tel k 6766-580
Dezer dagen begint de heer H.
J. Lakenman zijn werk als direc
teur van het Grootboek Woning
verbetering en gaat hij de gege
vens verwerken omtrent anderhalf
miljoen voor-oorlogse woningen,
waarvan de eigenaars verstandig
doen zich met enig vertrouwen aan
zijninstructies te houden. De heer
Lakenman is helemaal geen nare,
dorre en droge ambtenaar, maar
een echte administrateur, voor wie
het werk een stuk leuen is. Hij
is een afstammeling van een oud
West fries geslacht, dat later La-
kenmans Bank in Enkhuizen op
richtte.
Men hoeft met deze ras-admini
strateur maar twee minuten te
praten en men heeft iedere afkeer
voor droge statistieken en cijfers
overwonnen. De man, voor wie
deze promotie een gelukkige ge
beurtenis is, die verguld achter
zijn bureau vele feliciterende col
lega's heeft ontvangen, is door
kneed in het vak van ordenen en
regelen. Als kern in zijn ambte
lijke loopbaan mogen wij wel de
twintig jaren rekenen, die hij in
dienst van de Rekenkamer heeft
doorgebracht en die hem een veel
zijdig inzicht hebben gegeven waar
de overheidsdienst in doelmatigheid
tekort schiet en .waar zij excelleert.
Na de oorlog zocht men een ex
pert, die vanwege zijn allround
ontwikkeling in de rijksadministra
tie aan een nieuwe en lang niet
gemakkelijke taak kon worden ge
zet, zonder dat men zich daar ver
der zorgen over hoefde te maken.
Het eigenaardige complex van diensten, dat toen onder de naam Ministe
rie van Openbare Werken en Wederopbouw van de grond ging komen,
vereiste een virtuoos in het centraliseren en decentraliseren al naargelang
men naar het ene of op het andere moest omschakelen. Bij dit ministerie,
dat nu al tweemaal van naam is veranderd, kwamen allerlei diensten teza
men De DUW werd er ondergebracht en een stuk Waterstaat, de Rijksge-
nnNvNenst vond er een tijdelijk onderkomen en een van de na-oorlogse
amMeKike woekerplanten, die zich met de naam BARA sierde, kwam er
en verdween weer Een deskundig comptabele als de heer Lakenman was
er dus ren onmisbaar administratief sluitstuk. Het kost niet veel moeite
rich in te denken hoe chaotisch een administratie van zo'n losvast amb
telijk geheel had 'kunnen worden zonder een scherpzinnig administrateur
acn het hoofd.
Het is dus een welverdiende promotie, die de heer Lakenman thans
leeft gekregen. Bovendien echter is het een beslissing, waarvan de portee
noo 'ot niemand is kunnen doordringen. De nieuwe directeur Grootboek
Woningverbetering heeft natuurlijk al een volledig plan op papier klaar.
Hij heeft zijn contacten met. de mechanische administratie van het rijk
en dr elektronische rekenmachines staan gereed om vr-r hem te gaan
droiien. Ook heeft hij een gebouw aan de Stadhouderslac n betrokken,
maar wat er nu precies in dat gebouw gaat gebeuren, is zelfs voor de
heer Lakenma nog onzeker. Zullen de anderhalf miljoen eigenaars van
vooroorlogse huizen (zij alleen en niet de na-oorlogse komen in aanme~-
king voor blokkering) aanstonds na 5 augustus de formulieren zenden,
die zij op de postkantoren kunnen krijgen? Of zullen -ij de vakantie
onverenigbaar whten met het invull i van ieder ambtelijk formulier en
er dan misschien zo spoedig niet meer toe komen? Het is vooral in hun
eigen belang, dat zij niet te veel achteraan komen, want in de wet
staat haarscherp vastgelegd, dat er op 1 augustus 1958 voor het eerst
rente wordt betaald over wat dan geregistreerd is en het zou kunnen
gebeuren aat men zelfs die datum overschrijdt. Het Grootboek heeft vol
gens dezelfde wet niet de taak de mensen op te sporen. Het registreert
slechts en st'. aan de hand van gegevens beschikkingen vast. Het is
voorts een totaal verkeerde gedachte, dat er, zoals bij ontvangst van een
aanslagbiljet, meteen moet worden betaald. Zodra de beschikking is ver
zonden, kan e~ aanstonds vrijstelling worden verleend, voordat _r een
cent gestort behoeft te worden. Maar dat moet geschieden aan de hand
van de beschikking Hoe eerd men die heeft, hoe beter mc zijn zaken
K.an regelen.
Alleen een expert als deze 55-jarige comptabele weet t t de voorbe
reiding van zo'n nieuwe taak vereist. Zeker is, dat de heer Lakenman er
dit jaar zijn vakantie bij in zal moeten laten schieten. Hij brengt dat offer
terwille van zijn promotie, maar hij zal wel eens met heimwee over de
Stadhouderslaan wandelen, denkende aan de vele plekin Europa, p
hem lief zijn, want hij is dol op reizen. Deze bestedingsbeperking nu is
hem wat ons betreft bepaald niet gegund.
