Papieren
Franse
het
van
kabinet
gestegen
De jeugdige minister van
financiën vestigt met één slag
zijn reputatie
1
V
OVERBLIJFSELEN van klooster der
Kruisheren te Scharmer ontdekt
I
In de voetsporen der monniken
rijpt thans koren
Italië nog niet tevreden
over situatie in België
K ru iswoordraadse l
m
Centraal Orgaan uit zijn
bezwaren tegen E.E.G.
ERIC DE NOORMAN
Na besnoeiing van de begroting
Desondanks scepsis
1
In 1489 gesticht door Magister-Generaal E. de Orsoy
Voorstel voor nadere uitwerkingen
en interpretaties
Jongetje door
auto gedood
VRIJDAG 9 AUGUSTUS 195/
Defensie beknot
Produktieve investeringen
ontzien
Zal het parlement
volgzaam zijn?
N.N.B.B. wendt zich tot
plaatselijke bonden
Midden-Sumatra in
drie afzonderlijke
provincies verdeeld
Makarios naar de
Verenigde Staten
VEILIGHEID IN DE MIJNEN
Bloeitijd
Oplossing kruiswoordraadsel
van donderdag
ADRES AAN TWEEDE KAMER
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, hedenmorgen.
Sinds eergisteren minister-president
Bourgès-Maunoury de overigens
goeddeels op vakantie lijnde natie
er via radio en televisie kond van heeft
kunnen doen dat zijn regering eensge
zind heeft toegestemd in de door de mi
nister van financiën, de heer Feiix Gail-
lard, geëiste bezuiniging van 600 mil
jard francs op het aanvankelijk geraam
de geheel der Franse budgetaire uit
gaven voor 1958, zijn in veler ogen de
papieren van de ,,de ploeg-B.M." aan
zienlijk gestegen. Zij heeft zich zo heet
het voor het eerst in een vitale kwes
tie van landsbelang gedragen als een
verzameling lieden die hun verantwoor
delijkheid au sérieux nemen en in wie
men misschien dus toch meer mag zien
dan slechts een overgangskabinet van
strikt beperkte levensduur. Vooral de
jeugdige en debuterende minister van
financiën zelf, heeft me één slag zich
een aanzienlijke reputatie gevestigd en
men is het er over eens dat in de Fran
se politiek nog het een en ander van
hem zal worden vernomen.
Gedurende tien dagen van gesoan-
nen interministerieel overleg heeft Gall-
lard zich onwrikbaar getoond als een
rots: zijn 600 miljard bezuiniging en
geen franc minder zou hij krijgen of
de regering kreeg zijn ontslag. Gaillard
heeft nu zelfs drie miljard bezuiniging
meer verkregen dan waarom hij ge
vraagd had. En dit niet slechts bij va
ge toezegging, doch vastgelegd in een
officieel akkoord bezegeld onder het
voorzitterschap van de president der
republiek, die er voor overgekomen was
uit Vizille, de presidentiële zomerresi
dentie nabij Grenoble. Met dat al is als
„plafond" voor de Franse staatsuitga
ven in 1958 toch het recordbedrag aan
gehouden van 5.270 miljard francs,
waarvan 825 miljard niet gedekt door
normale inkomsten. Een begrotingste
kort derhalve van 825 miljard. De mi
nister van financiën heeft dit aanvaard
als een draaglijk en realistisch maxi
maal tekort, zij het met enig geforceerd
optimisme naar zijn eigen uitlatingen.
Het zwaarst door de versoberingspo-
litiek geplukt is de nationale defensie,
aan het hoofd waarvan de heer André
Morice staat, thans met een bijzonder
weinig benijdenswaardige taak. Van de
door zijn diensten geraamde uitgaven,
groot 1.472 miljard, zijn er slechts 1.200
overgebleven. In het kader van deze
sterk gereduceerde begroting zal thans
een begin moeten worden gemaakt met
de reorganisatie, tevens modernisatie,
van de Franse strijdkrachten, waar
toe plannen reeds enige tijd op stapel
stonden. De Parijse Monde geeft dit de
sceptische opmerking in de pen dat er
ongelukkig genoeg tot dusverre geen
voorbeelden bestaan van militaire reor
ganisaties die. althans in hun begin
stadium, niet juist een vermeerdering
van uitgaven hebben gevergd. In ieder
geval is toch een belangrijke bezuini
ging te verwachten van het geleidelijk
aan terugbrengen van de eerste ver
plichte diensttijd van effectief 27 tot 24
maanden bij een normale wettelijke tijd
van 18 maanden. Het aantal extra over-
maanden, waarin de regering 's lands
recruten een schadeloosstelling moet
uitkeren, wordt hierdoor teruggebracht
tot zes.
De vraag is maar hoe dit in de
praktijk te rijmen zal vallen met de
verkondigde „onaantastbaarheid" van
de militaire inspanning in Algerije.
De minister van defensie schijnt de
oplossing te willen zoeken in een ver
mindering van het aantal in het moe
derland en West-Duitsland gestation-
neerde dienstplichtigen; hetgeen me
de tot een verdere herziening van
Frankrijks verplichtingen tegenover
de N.A.T.O. kan leiden. Hoe het zij:
Volgens de officiële toelichtingen .var-
wacht de regering dat vóór het einde
van dit jaar ongeveer reeds 130.000
mannen gedemobiliseerd kunnen wor
den, waar de Franse arbeidsmarkt
en economie dringend verlegen om
zitten. Dus dubb'el voordeel van deze
effectieve diensttij dvermindering.
Bij het verkrijgen van de verdere
bezuinigingen zijn de regering en in
het bijzonder de minister van finan
ciën er van uitgegaan dat Frankrijks
produktieve mogelijkheden onverlet
dienden te worden gelaten, zodat de
produktieve investeringen in hoge mate
zijn ontzien. Vooral de sector „energie
bronnen" is in dit verband bijzonder
beschermd. Daarentegen is in de aan
vankelijk geraamde bedragen voor de
zgn. improductieve uitgaven zwaar ge
snoeid; slechts „onderwijs" en P.T.T.
zullen nieuwe uitgaven mogen doen.
In het algemeen zijn de investerings
bedragen voor de diverse openbare
diensten met tien procent verminderd.
O. a. zal de staat zoals gemeld geen
geld beschikbaar stellen voor de Mont
Blanc-tunnel. De regering hoopt even
wel dat een andere financieringsweg
gevonden zal worden, die Frankrijk in
staat zal zijn om in dezen de aange
gane internationale verplichtingen te ho
noreren. Of het op stapel zetten van een
atoomonderzeeboot en van een super de
luxe passagiersschip voor de Transat
lantische vaart eveneens tot betere
tijden zal worden uitgesteld, is nog in
beraad. Voorts zullen de meeste rege-
ringssubsidies die tot doel hebben de
kosten van levensonderhoud te drukken,
tot het verleden gaan behoren.
Grote vraag is natuurlijk in hoeverre
t.z.t. het parlement de saneringsbegro
ting zal goedkeuren. De meeste bezui
nigingen raken dierbare electorale be
langen, en daar deze in Frankrijk gro
tendeels op het boerenland liggen, kan
men zich afvragen wat er b.v. terecht
zal komen van de miljardenbezuiniging,
die het uitstellen van waterleidingaan-
leg in een groot aantal boerengerneen-
ten zal moeten opleveren.
Zoals minister Gaillard op een pers
conferentie uiteenzette moeten de mi
litaire bezuinigingen gezien worden als
een eerste fundamentele etappe op de
weg naar het herstel van de Franse fi
nanciën, de economie en de handelsba
lans. In petto heeft hij nog een samen
stel van maatregelen, die een toename
beogen van de Franse uitvoer met 20
pet., en door daarmee samenhangen
de nieuwe interne gebiedsbeperkingen
een dienovereenkomstige verdere be
perking van de inwendige consumptie.
En alles bij elkaar gaat het dan tevens
om een politiek ter verdediging van de
franc. Of deze verdediging gedacht is
als een verdediging op de linie van de
huidige officiële sterk geforceerde wis
selkoers, dan wel op een reeds voor
bereide terugtocht-stelling is ook de
financieel-wjjzen, die niet tot de inge
wijden behoren, niet helemaal duidelijk.
Dat devaluatie technisch hoogst gewenst
zo niet geboden is, daarover zijn de
deskundigen het wel ongeveer eens;
aangaande de psychologische doenlijk
heid heerst echter sterke twijfel. Met
andere woorden: een officiële devalua
tie zou tot sanering van de handelsba
lans hoegenaamd niet bijdragen, zo zij
gevolgd gaat worden door een wilde
prijsstijging op de binnenlandse markt
met de lonen vlak op de hielen; een
beweging die overigens op voorhand
reeds begonnen is.
Hoe het zij: op de zwarte wisselmarkt
van Parijs heeft de notering van de
Franse franc een nieuw dieptepunt be
reikt. Gisteren bedroeg zij 433 francs
voor een dollar tegen 450 vólgens de of
ficiële koers.
De Nieuwe Nederlandse Biljart Bond
die onlangs werd opgericht, doet op het
ogenblik pogingen de plaatselijke bil
jartbonden samen te bundelen en in
zijn organisatie op te nemen. Deze
plaatselijke bonden zijn niet aangesloten
bij de K.N.B.B., de bond die door het
N.O.C. wordt erkend.
Enkele dagen geleden zijn o.m. voor
bereidende besprekingen begonnen tus
sen een delegatie van de N.N.B.B. (de
heren Spanjaard en Henk Scholte) en
een bestuurslid van de Amsterdamse
biljartbond. De voorstellen van de N.N.
B.B. zullen worden besproken op de
algemene vergadering van de Amster
damse biljartbond, die op 27 aug. a.s.
wordt gehouden.
Het Indonesische kabinet heeft woens
dag zjjn goedkeuring gehecht aan een
ontwerp-noodwet tot verdeling van
Midden-Sumatra in drie afzonderlijke
provincies, namelijk de provincies West-
Sumatra, Riouw en Djambi.
In Medan is het bericht ontvangen,
dat het afgelegen eiland Nias, aan de
westkust van Noord-Sumatra, zich heeft
aangesloten bij de eisen tot autonomie
van de andere buitengewesten. De re-
gentschapsraad van Nias heeft bij de le
den van de staatscommissie tot herin
deling van de Indonesische gebiedsdelen,
die kortgeleden een reis over Sumatra
maakten, de eis ingediend dat Nias de
status van provincie zal krijgen.
Aartsbisschop Makarios vertrekt op
31 augustus per schip naar de Verenig
de Staten om daar het streven naar
een aansluiting van Cyprus bij Grieken
land toe te lichten. Hij zal onder ande
re worden vergezeld door bisschop Ky-
prianos van Kyrenia, die met hem op
de Seychellen in ballingschap is ge
weest. (Reuter)
55. „Stilte daar", buldert de piraat, terwijl hij een luide dreun op de deur
van Axe's kerker geeft. Maar de herrie duurt onverminderd voort en het
dreigement, dat hij hen een voor een met een eind hout zal bewerken, als
ze niet ogenblikkelijk ophouden, schijnt het geschreeuw slechts te verergeren.
Het gerinkel van sleutels klinkt de Noorman als muziek in de oren en
voorzichtig waagt hij een blik uit zijn schuilplaats. Breed grijnzend stoot
Svein hem aan, als de deur piepend openzwaait en de piraat zijn hoofd
onder het uitstoten van de vreselijkste dreigementen naar binnen steekt.
Mooier moment kan Eric zich niet wensen. Met drie, vier snelle lichte
sprongen is hij achter de zeerover en vóór deze tijd heeft adem te happen,
doet een forse stomp in zijn rug hem het trappetje afrollen. Even ligt de
man verdoofd, beteuterd en pijnlijk in het donker. Dan welt een luide alarm
kreet in hem op, om juist op tijd gesmoord te worden door een paar handen,
die hem onzacht tegen de grond drukken. Twee, drie donkere vormen buigen
zich dreigend over hem heen, een paar glasharde flonkerende ogen boren
zich diep in de zijne en de stem van Eric de Noorman klinkt onheilspellend:
„Eén geluid en het is-je laatste geweest, vriend. De sleutelbos en gauw wat!"
tVan onze correspondent)
n SCHARMER, een langgerekt dorp in het wijde Gro
ninger land, benoorden het Winschoterdiep, is men
er bepaald niet van onderste boven. De oude dorpsbe
woners hebben net al vaker beleefd, dat bij graafwerk
zaamheden restanten te voorschijn kwamen, bij welke aan
blik oudheidkundigen het heden prompt vergaten voor ijle
visioenen van een vaag, maar romantisch verleden. Dat
landbouwer F. ten Cate dan ook onlangs de resten vond
van een heel oud kruisheren-klooster, deed het dorp beslist
niet uitlopen naar diens boerderij daar op de grens van
Scharmer en Harkstede in de nabijheid van het oude
kerkhof.
„Tja", sprak peinzend de caféhouder, „ze vonden wel wat
stainrommel en holt, moar och...." Hij onderbrak zijn be
toog om een trouwe stamgast een „citrountje" te ver
schaffen. Veel had het volgens hem niet te betekenen. En
de ander nipte aan zijn glaasje en gaf met een hoofdknik
te kennen, dat hij deze nuchtere mening ten volle deelde.
De caféhouder was een man, die met zuinige gebaren zijn
klanten een royale borrel schonk, daarvoor betaald werd
in de huidige, niet erg harde valuta en waarschijnlijk eerst
enige belangstelling voor oudheidkundig bodemonderzoek
zou krijgen als er ergens in de buurt baar goud opgegra
ven zou worden, om het even uit welk tijdperk
Zo waren er meer in het dorp. Ze werkten allemaal ijve
rig, de smid en de bakker, de kapper, de boer en de land
arbeider en de huisvrouw, aten op de geijkte tijden, namen
hun rust als het werk er op zat en waren in meer of min
dere mate tevreden in het Scharmer anno 1957....
Alleen landbouwer F. ten Cate, die al meer dan 19 jaar
op de statige boerderij daar schuin achter het kerkhof
woont, leeft en werkt, zag in die „stainrommel en holt"
nog wel iets meer. Hij wist dat er ergens op zijn land
heel vroeger een klooster had gestaan en hij meldde
de vondst. Daarna waren al spoedig prof. dr. H. J. Water
bolk, directeur van het Biologisch Archaelogisch Instituut
van de Rijksuniversiteit van Groningen, en de heer H. Hal-
bertsma, conservator bij de Rijksdienst voor het Oudheid
kundig Bodemonderzoek te Amersfoort, een kijkje komen
nemen. Zij waren vol enthousiasme.
Het ligt in de bedoeling om in de komende herfst een
nader onderzoek in te stellen naar parochiekerk en het
klooster.
Landbouwer ten Cate was heel toe
vallig op deze resten gestoten. Hij was
bezig een perceel bouwland wat af te
graven om met de afkomende aarde
een sloot te dempen, toen hij op een
viertal zware eiken palen stiet, binnen
een vierkant van ongeveer 3 voet door
het veen tot in de onderliggende zand
bodem geheid. Dit verschijnsel herhaal-
Z. Em. Eugène Kardinaal Tisserand, deken van het H. College van Kardinalen
en speciaal' belast met de zorg voor de Oosterse Kerken, heeft dezer dagen zijn
gouden priesterfeest gevierd. Ter gelegenheid daarvan werd de Kardinaal door
Z. H. de Paus op Castel Gandolfo in bijzondere audiëntie ontvangen.
De Italiaanse minister van arbeid,
Gui, heeft in een radio-rede, uitgespro
ken ter herdenking van de mijnramp
van Marcinelle in België, waarbij 136
Italiaanse mijnwerkers een jaar geleden
het leven verloren, verklaard dat de
veiligheid voor de tienduizenden Itali
aanse arbeiders, die in de Belgische
mijnen werken, nog steeds aanzienlijk
minder is dan door de Italiaanse rege
ring wordt gewenst.
De Europese gemeenschap voor ko
len en staal, zo zeide hij, heeft de
verantwoordelijkheid op zich genomen
voor het toezicht op da arbeidsom
standigheden en de veiligheid in mij
nen in de aangesloten landen. Door
de grote mate van veiligheid in de
mijnen in Frankrijk, Nederland en
Duitsland zijn de Italiaanse mijnwer
kers weer naar die landen gaan emi
greren, aldus de minister. De emi
gratie naar België is echter hog
steeds niet toegestaan.
Dank zij de bemoeiingen van de Bel
gische regering zijn de omstandigheden
in België wel verbeterd, maar zij zijn
nog lang niet in overeenstemming
met de wensen der Italiaanse regering,
zo verklaarde de Italiaanse minister.
de zich op regelmatige afstanden over
een lengte van ongeveer 40 meter.
Klaarblijkelijk heeft op deze plaats in
vroeger eeuwen het kruisheren-klooster
„St. Helena" gestaa.n Van dit klooster
is nagenoeg niets bewaard gebleven.
Het Groninger museum bezit nog een
lanzegel van dit klooster met de af
beelding van St. Helena, in de rechter
hand een boek dragend en in de linker
het kruis. Zelfs de gegevens over dit
klooster zijn schaars.
Het klooster moet, volgens de An
nalen van de kruisheren gesticht zijn
door Magister-Generaal E. De Orsoy.
Het werd toegewijd aan St. Helena
vanwege de devotie die de kruishe
ren van oudsher hebben voor deze
keizerin. Johannes Renghers van de
Poste, ridder en Heer van Schar
mer, gehuwd met Agnes Renghers
van den Laere, had het patroons-
recht over de kerk te Scharmer. Als
leenheer had hij het recht een pas
toor te benoemen.
Hij gaf de parochiekerk van Schar
mer, die gestaan heeft op het hui
dige kerkhof de plaats is nog dui
delijk te zien aan de verhoging mid
den op de begraafplaats aan Ma
gister-Generaal Everardus van Or
soy, die waarschijnlijk het donvent te
Scharmer stichtte met kruisheren uit
Bentlagen. Aan de prior werd de
taak van pastoor opgedragen. Als
stichtingsjaar wordt genoemd 1489,
en wel de feestdag van de apostel
Mattheus (21 september). De kruis
heren zaten toen ai sinds 1464 in het
klooster Ter Apel,
„Domus Lucis"
Het klooster Ter Apel, „Domus Lu-
cis" (Huize des lichts) is gesticht in
1216 door de Witheren (Praemonstraten-
sers)Het móet echter al spoedig slecht
bevolkt zijn geweest. Bij de grote water
vloed in 1277, toen de Dollard is ont
staan, kwamen 70 kloosterlingen om
het leven en tien jaar later, toen er
weer een geweldige overstroming is
geweest, verdronken andermaal vele
monniken. Toch waren er nog 70 mon
niken. In 1400 is het klooster op last
van de Proost van Schildwolde naar
Scharmer overgebracht.
„Domus Lucis" bleef onbewoond en ver
woest liggen. Tot dat in 1458 de uit Onst-
wedde afkomstige pastoor van Garrels-
weer. Jacobus Wiltinck van het Prae-
monstratensêr klooster te Schildwolde
een „verwoestede erve und guet, gehe
ten van oldes Apel mit siner toebe-
hoere" kocht.
Met andere goederen schonk pastoor
Wiltinck het door hem aangekochte aan
de Orde der Kruisheren. De schenker
nam daarover eerst contakt op met
de Bisschop van Osnabrück, Coenraad
van Diepholt. Onder bescherming van
de Bisschop can Osnabrück werd een
klooster gebouwd, „Domus novae lu
cis" „Het nieuwe Licht". In 1465 was
men zover met de bouw gevorderd, dat
het gebouw in gebruik genomen kon
worden. Zeer spoedig na het aanvan
gen van de activiteit van de Kruishe
ren werd de nieuwe stichitng afgeschei
den van de parochie Sellingen en erkend
als een zelfstandig geestelijk gebied. In
1476 vernietigde een brand de kapel en
het nachtverblijf der monniken, maar
de voortvarendheid leed niet onder de
ze tegenslag. Reeds in 1501 werd een
nieuw gestichte kerk met zeven alta
ren en een kerkhof ingewijd. Aansluitend
hierop werden de overige kloosterge
bouwen aangelegd of verfraaid.
De zestiende eeuw, de tijd direct voor
afgaande aan de Hervorming, was de
bloeitijd van het klooster Ter Apel en
dat te Scharmer. Er is sprake van tal
van schenkingen van gebieden tot in
Oost-Friesland, Emmen, Bellingwolde,
Blijham, Winschoten, Woltersum, Ste-
dum, Garrelsweer.
Het klooster te Scharmer kreeg bij
de stichting in 1489 de parochiekerk
van Scharmer en van „Luttele Hark
stede", alsmede stukken land N.W. en
Z.O. van de kerk, een windmolen, het
recht om in de meren rondom te vis
sen. Daarenboven werd jaarlijks een
som van 100 gouden Rijnlandse guldens
betaald door de familie Renghers en
100 Rijnlandse guldens door een andere
familie, Rene genaamd.
Waarom de Witheren uit Scharmer
vertrokken zijn vinden we eigenlijk ner
gens vermeld. Had de Praemonstraten-
ser Orde in dit nogal onherbergzame
gebied tengevolge van de overstromin
gen zulke zware verliezen geleden? Of
had Ridder Renghers liever een kleine
re minder invloedrijke orde in zijn leen-
gebied? Hoe het zij, beide kruisheren
kloosters kwamen door geregelde
schenkeingen tot grote bloei. Beide
kloosters hadden ook een huis in de
stad Groningen. Ter Apel bezat een huis
aan de Vismarkt ten W. van do Had-
dingestraat en Scharmer aan de Here-
weg bij de (toenmalige) Herepoort.
Met de Spaanse troebelen kwam aan
dit alles een einde.
In 1615 zijn de kruisheren in elk ge
val uit Scharmer verdwenen. Dat bl'ijkt
uit het feit dat de erfgenamen van
Renghers procederen over de goederen
van het klooster. Op 25 augustus 1615
werd nl. in het stadhuis van Groningen
geprocedeerd over het eigendomsrecht
van het klooster Scharmer tussen de
erfgenamen van de familie Renghers
(Egbert Clandt, Henrich Clandt uit
Scharmer, Rudolf van Munster en Abel
Coenders) enerzijds en W. Meyerich,
Roelof Schluyters en Egbert Torneium,
namens de Staten, anderzijds. De Sta
ten wonnen uiteraard....
Op de plaats, waar eens de monni
ken nijver arbeidden aan klooster, kerk
en land, rijpt thans het koren.
Horizontaal:
1. plaats in Zwitserland, 5. onbepaald
aantal, 9. aanw. voornaamw, 10. leger,
12. plaats op de Veluwe, 14. sportterm
(afk.), 15. samenmengen, 16. het Ro
meins Imperium (afk.), 18. meisjesnaam,
20. riviermond, 21. beest, 23. kippen-
produkt, 24. bekende motorraces (afk.),
16. hard waaien, 30. weg gaan, 33. be
hoeftige, 34. opera, 36. dunne, 37. vrien
din (Fr.), 38. thee (Eng.), 39. gelijk aan
waarde, 40. waarmee wij zien, 41. soort,
43. vogelwoning7 45. ómiaag, 47. vergro
tende trap van trots, 49. als eerder (afk.)
51. gewicht (afk.), 52. plan, 55. trage,
58. muziekteken, 60. en andere (afk.)
61. gronden aanvoeren, 62. meisjesnaam,
63. netto (afk.), 65. meisjesnaam, 66.
boom, 69. plaats in Friesland.
Verticaal:
1. tandeloos zoogdier, 2. droom (Fr.), 3.
soort vis, 4. behoeftige, 5. plaats in
België, 6. zeilwedstrijd en roeiwedstrijd,
7. watervogel, 8. muziekterm (afk.), 9.
9. rivier in Rusland, 11. zuivelprodukt,
13. aanzien, 14. betaalplaats, 17. meisjes
naam, 19. plaats in Noord-Holland, 22.
belangstelling, 23. titel (afk.), 25. zoals
de akten getuigen (Lat. afk.), 27. lang
zame, 28. koningin (Fr.), 29. vruchten,
30. leed, 31. ruim, royaal, 32. meisjes
naam, 35. deel v.h. kippenhok, 40. soort
wafel, 41. leuk, 42. aanstoot geven, 44.
teken van verdriet, 46. kindergroet, 48.
goud (Fr.), 50. liefde (Eng.), 53. bij
woord, 54. vogel, 56. vreemde munt, 57.
persoon, 58. wond, 59. verbinding, 64. ter
zake (afk.) 67. maanstand (afk.).
Horizontaal:
1. paprika - duo, 2. slaan - uraan, 3.
krachtig, 4. omhoog - re, 5. dun - eg -
ober, 6. Zwitserland, 7. e.e.a. - riet, 8.
Manhattan, 9. eb - kou - tere, 10. roe -
Timor, 11. fantast - ijs.
Vertikaal:
1. p.s. H.D.Z. werf, 2. alk - uwe - boa,
3. paroniem - en, 4. raam -taak, 5. inches -
nota, 6. Hogerhuis, 7. auto - Ria - m.t.,
8. Rigoletto, 9. dag - batterij, 10. U.A. -
ren - A.R., 11. onderdanen.
In een adres aan de Tweede Kamer heelt
het Centraal Orgaan voor de Economische
Betrekkingen met het Buitenland een aantal
ernstige bezwaren geuit tegen de Inhoud
van het verdrag inzake de Europese Eco
nomische Gemeenschap (Euromarkt). »et
Centraal Orgaan is weliswaar voorstander
van het tot stand brengen van een West-
europese economische gemeenschap en is
er tevens van overtuigd dat het tot stand
komen van een dergelijke gemeenschap
offers van de deelnemende landen vraagt,
doch wijst erop dat de voorgestelde inte
gratie tot een werkelijke economische ge
meenschap zal moeten leiden, waarbij de
te brengen offers gelijkmatig over de deel
nemende landen moeten worden verdeeld,
terwijl de levensbelangen van de Neder
landse economie in voldoende mate moe
ten worden gewaarborgd.
Het Centraal Orgaan, waarin de topor-
ganisaties van de industrie, de handel, de
landbouw en de visserij alsmede het ver
keer zijn vertegenwoordigd voor de behar
tiging van hun gemeenschappelijke handels
politieke belangen, ontwikkelt de volgen
de bezwaren:
le. De verhoging van het merendeel der
posten van het Benelux-tarief door de
invoering van het gemeenschappelijk bui
tentarief, nog geaccentueerd door de afwij
kingen naar boven van het rekenkundig
gemiddelde.
2e. Het gevaar van handhaving van een
nationale landbouwpolitiek in verschillen
de landen.
3e. De onzekerheid omtrent een werke
lijke liberalisatie van de vervoersdien
sten en het niet vastleggen van het begin
sel dat het vervoer een zelfstandige be
drijfstak is, welke gebaseerd dient te zijn
op de beginselen van rendabel en econo
misch beleid.
4e. De toekenning van een speciaal re
giem aan Frankrijk voor invoerbelastin-
gen en exportsubsidies vooral nu daar
aan geen exacte tijdslimiet is gesteld.
5e. De onvoldoende voorzieningen voor
het voeren van een gecoördineerde con-
j unctuurpolitiek.
Het Centraal Orgaan heeft echter oog
voor het compromis-karakter van het
verdrag en meent te moeten volstaan
met de opsomming van een aantal z. i.
gewenste interpretaties e.q. uitwerkingen
van de verdragsbepalingen. Het acht het
van groot belang dat bij de behandeling
in de Tweede Kamer een definitief stand
punt ten aanzien van bedoelde kwesties
wordt ingenomen. Het Centraal Orgaan
ziet hiernaast in principe een mogelijk
heid dat door verdere integratie, als
bijv. een" vrijhandelszone, aan bepaalde
bezwaren geheel of gedeeltelijk tegemoet
gekomen kan worden.
Ten aanzien van het gemeenschappelijk
buitentarief wordt opgemerkt dat dit tarief
ondernemingen die grondstoffen uit niet-
deelnemende landen zullen moeten importe
ren t. o. v. ondernemingen die deze grond
stoffen binnen de E. E. G. kunnen ver
krijgen in een ongunstige positie komen
te verkeren. Daarom acht het Centraal
Orgaan het uitermate belangrijk dat de
mogelijkheid van tariefcontingenten wordt
geopend voor alle produkten, waarvan wij
zigingen in de voorzieningsbronnen of on
voldoende voorziening binnen de gemeen
schap nadelige gevolgen voor de verwer
kende industriën met zich zou kunnen bren
gen. Daar een laag buitentarief op grond
stoffen en halffabrikaten voor Nederland
van groot belang is, dringt het Centraal
Orgaan er op aan dat het aantal produk
ten dat hieronder is gerangschikt als
nog wordt uitgebreid.
Ten aanzien van het gemeenschappelijk
landbouwbeleid wordt in het adres aan de
Tweede Kamer opgemerkt dat de sociale
harmonisatie de beoogde produktiviteits-
verhoging en met name een daardoor mo
gelijk wordende kostprijsverlaging van
landbouwprodukten niet in de weg mag
staan. Tevens vraagt het Centraal Orgaan
een duidelijke verklaring dat een streven
naar autarkie niet in de bedoeling ligt.
De afnameverplichtingen zoals die
vervat zijn in de contracten op lange
termijn acht het Centraal Orgaan in
strjjd met de gewenste specialisatie bin
nen de gemeenschappelijke markt. Het
feit dat de staten alles in het werk moe
ten stellen om overschotten en tekorten
binnen de gemeenschap te compense
ren, houdt het gevaar van een toene
mende overheidsinmenging in. Het Cen
traal Orgaan vraagt dan ook waarbor
gen dat een en ander slechts zal ge
schieden door inschakeling van zelfstan
dige ondernemers. Tevens acht het Or
gaan het van groot belang dat de import-
behoeften niet in de eerste plaats door
middel van verplichte contracten op
lange termijn gedekt moeten worden.
Met betrekking tot het vervoerwezen
wordt opgemerkt dat in het verdrag
een aantal bepalingen zijn opgenomen
die niet overeenkomen met het Neder
landse beginsel van rendabiliteit en
commercieel beleid. Met nadruk vraagt
het Centraal Orgaan vastlegging van
een bepaling dat dit niet mag leiden
tot ernstige nadelen voor het Neder
lands vervoerwezen. Tevens acht het
Orgaan het van groot belang dat een
garantie zal worden gevraagd voor de
commerciële vrijheid van zee en lucht
vaart.
Aangaande het beginsel dat de con-
junctuurpolitiek een zaak van gemeen
schappelijk belang is merkt het Centraal
Orgaan op dat het spoedig tot stand ko
men van een concrete uitwerking nood
zakelijk wordt geacht, terwijl eveneens
een zekere mate van convertibiliteit
binnen een redelijke termijn eveneens
onontbeerlijk wordt geacht.
Daar de Europese commissie in de
E.E.G. een belangrijke plaats inneemt,
acht het Centraal Orgaan het van groot
belang dat door de regering by de ver
dragsstaten invloed zal worden uitge
oefend teneinde te bereiken dat bij co
plaatsbezetting deskundigheid zal pre
valeren boven politieke motieven.
Nederlands Fabrikaat
Het maandblad „Nederlands Fabri
kaat" wijst in een redactioneel com
mentaar in zijn augustus-nummer op
de gevaren welke de Nederlandse in
dustrie te duchten heeft van de voor
de deur staande Europese markt. De
redactie is allerminst gekant tegen de
markt en ziet in dat er veel goeds uit
voort kan komen. Zij meent echter te
moeten stellen dat de Euromarkt een
instrument zal blijken te zijn, dat men
moet weten te bespelen. Het zou ver
keerd zijn, wanneer degenen, die nogal
eens betogen dat het werk van de Ver
eniging Nederlands Fabrikaat geen zin
meer heeft, de Euromarkt niet anders
kunnen zien, dan een juist voor hen ge
maakt middel tot vergroting van hun
afzet. Zij schijnen te vergeten, dat de
Euromarkt er niet alleen zal zijn voor
de Nederlandse ondernemers en koop
lieden, maar ook voor die van West-
Duitsland, Frankrijk, Italië, België en
Luxemburg. Het maandblad waar
schuwt er voor dat Nederland te ma
ken zal krijgen met een enorme con
currentie, waarin de zwakke broeders
het zullen moeten ontgelden. Daarbij
komt dat de Nederlandse koper nog al
tijd de neiging heeft sneller buitenland
se artikelen te kopen, dan de burgers
van andere nationaliteiten.
Het blad wijst er op dat de Neder
landse nijverheid haar kracht nog zal
moeten bewijzen en dat ze die op de
allereerste plaats zal dienen te zoeken
op de eigen, dus de Nederlandse markt.
Die alleen kan haar springplank zijn
voor een mogelijke ontplooiing naar bui
ten. Kennis van het Nederlandse volk
over hetgeen zijn industrie, de grootste
nationale werkgeefster en inkomsten
bron, vermag en prestee zal van zelf
tot een waardering -leiden, waarop de
ondernemers een basis kunnen bouwen
voor de toekomst. Daarom is de taak
van de V.N.F. zo uitermate belangrijk.
Vlak voor de ouderlijke woning il*
de Sint-Willibrordusstraat te Amster'
dam, waaruit onmiddellijk na het onge'
val de moeder naar buiten snelde, zii"
donderdag omstreeks half elf twee
knaapjes van 11 en 5 jaar, die same
op een kinderfietsje door de straat re
den, door een passerende vrachtwage'
overreden.
Beide jongetjes werden in een fG
kenauto naar het O. L. Vrouwegasthvje
.e Jantje
Lange al spoedig overleed. Zijn
&e
gebracht, waar de 5-jarige Jantje m-
Lange al spoedig overleed. Zijn 1Krn'
rige broertje Nico werd hier in de
stige toestand opgenomen. Volgen „en.
politie heeft hij o.m. een been gem
