m
ONTMOETING IN WARM PARIJS
i
Tweede St.-Bernardsklooster
op grens van Tïbet en China
W
Oude dag in hotelkamer
D
A
De dwaasheid van Robert Fulton
TdhóVt
BOUILLON
ZO BLIJFT U GEZOND
D'
Arbeidersbelangen
in het geding
Captain Cheshire behulpzaam in
een Frans klooster
Richtlijnen voor
scholenbouw
HET STOOMSCHIP HONDERDVIJFTIG JAAR OUD
Worden Nederlandse mannen het meest verwend?
w
Europese gemeenschap
De Groene Draeck op
de Zeeuwse wateren
Klacht over de
jeugd in
T s j echoslo wakij e
35 ct per dübbel tablet
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1957
PAGINA
van kostelifk vlees
voor krachtiger soepl
Behartenswaardige adviezen over voeding,
arbeid, sport, slapen, ontspanning en
wilsopvoeding
Het klooster op de Orote St. Bernard.
aar de aloude heerweg van Mon-
treux naar Aosta tussen de
Mont Menouve en de Grand Gol-
liaz op 2473 ra hoogte over de waterke
ring klimt, ligt het klooster en het hos
pitium van de Reguliere Kanunniken
van St.-Augustinus. Vlak erbij staat het
standbeeld van* de man, die de stich
ting haar aanzien gat en de pas z\jn
naam, Sint Bernardus.
Reeds keizer Augustus had hier een
hotel doen bouwen, toevluchtsoord voor
reizigers en het heeft er tot in de mid
deleeuwen gestaan. Karei de Grote res
taureerde het, maar later brandden de
Saracenen het plat. Naar een tempel
tje ter e,*e van de vader der goden Ju
piter, is het punt vele eeuwen onder de
naam van de Jupiterberg bekend ge
bleven.
Omtrent 1070 heeft Sint Bernard, die
aartsdiaken was in Aosta, op deze his
torische plek een klooster opgericht en
een nieuw hospitium. Zjjn koorheren
gaf hij als taak de dienst van God aan
et altaar, de zorg voor de zielen, de
(Vervolg van pagina I.)
langrjjkste moet worden aangewezen.
De dertien voornaamste Europese lan
den (afgezien van Sovjet-Rusland ?n de
landen achter het IJzeren Gordijn)
vormden tot voor enkele jaren zodanige
afgesloten eenheden, dat zij zich niet an
ders dan als eikaars concurrenten op
het gebied van de voortbrenging van
goederen konden beschouwen. Dit leid
de en leidt in zeker opzicht nog steeds
tot de meest onlogische situaties. Ons
land is eens genoemd een overbevolk
te boerderij op het Noordzeestrand.
Maar wie met de trein of per auto
Europa eens doorkruist, moet het op
vallen dat hij in bepaalde streken van
Frankrijk uren kan reizen zonder een
huis te zien, zich ergerend aan prac-
tisch braakliggende gronden. In Italië
ls aap geen stukje behoorlijke land
bouwgrond te komen en honderddui
zenden mensen leven daar in de bitter
ste armoede. Desondanks leggen de
landen elkander grote moeilijkheden in
de weg, zelfs als men toeristisch bi) el
kaar op bezoek wil komen, maar zeker
bij het aantrekken van vreemde arbei
ders of bi) het aan elkander verkopen
van diverse produkten.
Het inzicht in de noodzaak van een
grotere samenwerking is reeds oud. De
Volkerenbond was een poging, de men
sen dichter bijeen te brengen. En ook
de Europese gedachte ls heus niet van
de laatste jaren. Nu begint er eindelijk
tekening te komen. Zoals boven gezegd
leidde het plan Schuman in 1951 tot de
totstandkoming van de Europese ge
meenschap van Kolen en Staal. De ge
wone man spreekt hier tamelijk laat
dunkend over en meent dat dientenge
volge de kolen die hij in zijn kachel ver
stookt slechts duurder zijn geworden.
Inmiddels werd op 25 maart 1957 in
Rome het verdrag gesloten tot op
richting van de Europese Economi
sche Gemeenschap. Er is hierover reeds
zoveel, ook in ons blad, geschreven, dat
wii er geen behoefte aan hebben de fei
telijke inhoud van dit verdrag hier weer
te geven. Begin oktober zal het onder
werp van bespreking uitmaken in de
Tweede Kamer. Deze week hebben de
verschillende kamercommissies hun
voorlopige besprekingen beëindigd, is
het afdelingsonderzoek verricht, zodat
we kunnen zeggen, dat de parlementai
re behandeling nu ook in Nederland in
volle gang is.
Wat ons bi) het geheel van deze zaak
al jaren opvalt, is, dat de grotere een
wording van West-Europa een zaak
dreigt te worden, die voor een groot
deel langs de massa van ons volk heen
gaat. Voorzover het een politiek, en so-
ciaal-economisch-technisene aangele
genheid is, spreekt het vanzelf dat de
leiders ervan vakbekwame mensen
moeten zijn. Maar het zou ook voor
hen heel wat betekenen, indien zij wis
ten, dat zij inderdaad handelden, niet
alle'en in het belang van de
mensen die zij vertegenwoordigen maar
ook werkelijk namens die mensen
en met hun volledige instemming.
Wanneer we nagaan welke de oorza
ken zijn van de dalende belangstelling,
die de arbeiders in hun beweging stel
len, dan stuiten we telkens weer op het
naar onze mening onhoudbare verhaal,
dat de romantiek uit de beweging zou
zijn verdwenen. Ondertussen wordt er
braaf gekankerd over bestedingsbeper
king en te grote ioonverschiilen tussen
,,hoog en laag". De resultaten beschou
wend, die in enkele jaren tijds op sociaal
gebied zijn bereikt door de E.G.K.S.,
kunnen we niet anders zeggen dan dat
de stichting van deze gemeenschap niet
alleen zegenrijk belooft te worden maar
dit reeds is. Niet alleen nam de pro-
duktie van kolen en staal in enkele ja
ren belangrijk toe maar er werd reeds
veel gedaan voor een betere huisves
ting van de werkers in deze industrieën,
voor de veiligheid in de mijnen, voor
de gezondheidszorg, enz.
Er wordt op het ogenblik nogal ver
zet aangetekend tegen het voorgestelde
verdrag op grond van enkele bepalin
gen die loonstijgend zullen werken. We
zouden deze critiek rustig willen laten
voor wat zij is. Het zal nog tientallen
jaren duren voordat we inderdaad kun
nen spreken van een Europese gemeen
schap. Als wij onze critiek in één woord
mogen samenvatten dan ls het op de
aanduiding van het verdrag dat zich
noemt een Europese Economische Ge
meenschap. Dit typeert bet uitgangs
punt. De sociale intenties zijn ons te
veel op de achtergrond geraakt. Ook
dit is een reden waarom naar onze me
ning zeker de georganiseerde werkne
mers er zich veel meer voor moeten in
teresseren opdat ook hun stem mede-
klinke in de groei van een waarach
tige Europese gemeenschap.
gastvrijheid en de hulp aan medemen
sen in nood.
Met slechts een korte tussenpoze
hebben de leden van deze orde een
der oudsten in de Kerk, stammend uit
de vierde eeuw sindsdien daar op
de barre hoogte hun werk gedaan. Zij
waren de trouwe wachters van de pas,
de Samaritanen van het hooggebergte
en menig conventslid is van een red
dingstocht niet meer teruggekeerd. De
honden, die zij als hun helpers op
kweekten, werden overal bekend. Een
museum in Bern bewaart het gebal
semde lichaam van een van hen, Barry,
de beroemdste hond, die het klooster ge
had heeft. Barry heeft meer dan veer
tig mensen het leven gered. Hij was
bijzonder intelligent en heeft daarvan
krasse bewijzen gegeven. Toen hij eens
in een spelonk van ijs en sneeuw een
jonge man vond, die de bevriezings-
dood nabt) was, likte en „masseerde"
Barry hem zolang, tot hij bij kwam.
Daarna wist hij zich onder zijn hulpe
loze patiënt te wringen en slaagde erin
hem op zijn rug naar het hospitium te
dragen. Barry heeft een tragische dood
fehad. In een storm vond hij een ver-
waalde militair, die uitgeput in de
sneeuw ingeslapen was. De hond wekte
hem, maar de half verdoofde soldaat
dacht, dat hij door een wild dier werd
aangevallen. Hij wist zijn geweer te be
machtigen en schoot zijn redder neer.
De moderne middelen van vervoer
hebben de paters van de Grote St.-Ber-
nard met nun honden voor een goed
deel van hun menslievende taak ont
last. Wachters van de pas zijn zij ech
ter gebleven, gereed om hulp te bie
den. Hun rest verder het voornaamste
doel, waarvoor zij zich terugtrokken in
de Alpen, het opus Dei en de zielzorg
in naburige bergdorpen.
Toch kruipt het bloed, waar het niet
kan gaan.
Onlangs hebben zij een missie ge
sticht in het hoge en woeste gebergte
op de grens tussen Tibet en China. Te
Welsi (Yunnan) aan een veel gebruikte
pas bouwden zU een tweede Sint Ber
nardsklooster met een hospitium en
aan hun oude werk voegden zij een
nieuwe taak toe: die der evangelisatie.
De Groene Draeck, het jacht van
prinses Beatrix, maakte vrijdag een
tocht over de Zeeuwse wateren. Konin
gin Juliana heeft gedeeltelijk deze tocht
meegemaakt. Om ongeveer kwart over
acht vrijdagavond meerde men in de
vluchthaven te Zijpe, waar de koningin
van boord ging. Prinses Beatrix bleef
aan boord. Het jacht is om ongeveer
half negen vertrokken.
n augustus is het in Parijs
anders dan alle andere maan
den. In de warme straten
ziet men om de zoveel winkels
een pand, dat er dichtgetimmerd
uitziet met cloture annuelle" op
de deur. Wie maar even kan,
sluit wegens vakantie. Miljoenen
Parijzenaars zijn uit de benauw
de, lawaaiige stad weggetrokken
en tegelijkertijd hebben tien
duizenden Fransen uit de pro
vincie en Amerikaanse toeristen
bezit genomen van de eethuisjes
en de terrasjes op de Champs
Elysées. Waar ze zich eerst ver
gaapt hebben aan de restanten
van de zomerjaponnen in de eta
lages, die volgens goed Frans ge
bruik in de selecte modezaken
nooit op poppen geëtaleerd wor
den, maar coquet neergevleid,
opgestopt met vloeipapier. Het is
echter allemaal heel duur. Een
Frangaise vertelde ons, dat ze
haar kleren ging kopen in Lon
den, mèt de reis mee was dat dan
nog goedkoper dan dat ze de dure
fckleren in haar eigen land kocht.
Maar dat is dan nu ook uit, met
de nieuwe devaluatie van de
jranc.
Als de zon schijnt, lopen de
vrouwen op de Champs Elysées
in heel ver gedecolleteerde,
mouwloze lichte jurken, die in
deze vuile stad wel elke dag ge
wassen en gestreken moeten wor
den. Wij begrijpen nooit wanneer
Franse vrouwen, die allemaal
hard werken, dat doen en hoe de
toeristen het doen weten wij ook
niet, want er zijn veel van de
kleine was- en strijkdiensten (die
met hun strijkbout een jurk of
blousje een nieuw aanschijn kun
nen geven zoals ze dat bij ons
niet presteren) gesloten. De
paardjes, die sjokken voor het
anderhalve rijtuigje, dat op de
Champs Elysées voortrolt, alleen
ten pleziere van de vakantie
gangers, dragen nog steeds een
mutsje, maar de vrouwen lopen
vrijwel allemaal blootshoofds. En
als men dan eens een opvallend
geklede vrouw op straat ziet,
met een hoed op, die langoureuze
armbewegingen maakt als een
sierlijke waterplant, dan is dat
een mannequin van een van de
grote modehuizen, die vereeuwigd
wordt voor een of ander mode
blad en door de fotograaf wordt
geknipt tegen een „echt Parijse"
achtergrond.
Amerikaanse toeristen en vakantiegangers uit de provincie hebben bezit
genomen van de terrasjes.
de Engelse captain Cheshire. De
R.A.F.-held uit de oorlog, die als
waarnemer vanuit een vliegtuig
de gevolgen van de A-bomex
plosie op Hiroshima meemaakte,
wat een onvergetelijke indruk op
hem maakte. Deze veelbesproken
katholiek geworden Engelsman,
die zich als apostel gedraagt, in
zijn land overal tehuizen heeft
gesticht voor ongeneeslijk zieke
militairen en aan hun verzorging
zijn leven wijdt, zou de volgende
dag naar Indië vliegen* waar hij
dit zelfvergetend werk ook be
gonnen is. Maar naar buiten toe
verraadt niets het vuur dat in
hem brandt, hij maakt een bijna
jongensachtige indruk en zijn ge
reserveerde zwijgzaamheid
schrijft men toe aan de Engelse
beheerstheid. De vriendelijkheid
van zijn doorgrondende blik is
echter veel méér dan alleen maar
beleefdheid en het was onge
twijfeld niet alleen maar de voor
komende galanterie van de
Engelsman, die hem na tafel
deed verdwijnen om achter de
coulissen te helpen in de keuken.
wij haar dapper uitgaan, het oude
dametje, dat in ons hotel al ja
renlang een kamer bewoont en
die op haar broze beentjes, met
stok en zonnebril, een slingerend
tasje aan de smalle arm, zich
voorzichtig in het aanstormende
verkeer waagde om in een res
taurant haar middagmaal te ver
overen. Men ontmoet in Parijs
altijd mensen, die in de trieste
situatie verkeren, dat ze nergens
anders een „home" kunnen vin-
als half Nederland, ontmoet je
in een week tijds meer merk
waardige mensen dan thuis in
een jaar. De ene dag schudt je
de hand van een modekoning, de
dag daarop word je omhelsd (op
zijn Frans) door de stichteres van
een uitzonderlijke congregatie. In
e toeristen, die Parijs nu be
volken, komen er voor de
stad, en de prachtige bos
sen van Fontainebleau buiten
Parijs zijn op augustus-zondagen
veel leger en stiller dan anders.
De groene hagedisjes spelen er
ongestoord tussen de prachtige
bedekking van hoge varens en de
beroemde majestueuze bomen
hebben er het rijk heel alleen.
Er zijn deze weken ook maar
weinig klimmers, die op de na
tuurlijke rotsformaties van de
alpinisten-school zich oefenen in
de edele sport van het bestijgen
van vrijwel onbegaanbare grim
mige steenruggen.
Wie wèl als Parijzenaars in de
zomerse stad achterblijven dat
zijn de oude mensen, die niet als
grootvader of grootmoeder met
een gezin naar zee zijn getrokken
en waarvan er vele door de er
barmelijke woning-situatie ge
doemd zijn in een hotel hun oude
dag te slijten. Elke ochtend zagen
den dan in de onpersoonlijke om
geving van een hotelkamer. Zij
was anders zo slecht nog niet uit,
het kittige tachtigjarige me
vrouwtje, want tijdens de jaren,
dat ze er woonachtig is, heeft het
hotel een voor Franse begrippen
ongewone verfrissing ondergaan
onder de handen van de Zwitser
se eigenares. Een verblindend
schone witte gevel straalt de be
zoeker tegen en er is een keurig
tuintje voor met ijzeren krul-
stoeltjes en kleurige parasols. En
zoek dat elders maar eens in het
hartje van de stad! Een oasetje
schoongeboend Zwitserland, in
gericht met Franse smaak, dat als
gasten Franse bewoners en Zwit
serse toeristen trekt.
dat klooster te Brou, even buiten
Parijs, waar de communauteit
wordt gevormd door zieken en
invaliden (wij hebben daar inder
tijd uitvoerig over geschreven in
ons blad van 25 september 1954)
troffen wij bij ons bezoek enkele
zondagen geleden aan de lunch
In het gastenhuis van het kloos
ter stonden, omdat het zo warm
was, alle deuren open. En van
beneden klonken, tussen borden
gerammel, de stem van de huis
houdster-gastvrouw en de rus
tige, zware stem van Cheshire.
71 /r et de beslistheid, waarmee
yj hij Engelsman blijft, en
zich 's avonds in smoking
kleedt als hij, ook in een klooster,
te gast is, is hij behulpzaam tot
in het allernederigste. „II est tor-
dent, mon petit capitaine", zegt
de Franse moeder-overste, een
prachtige, wijze vrouw, met de
houding van een vorstin en
humor als vuurwerk. Twee be
proefde mensen beiden levend
met een halve gezondheid die
ieder dagelijks geconfronteerd
worden met onherstelbaar groot
lichamelijk lijden van anderen,
en die door hun helpende hou
ding hun eigen heiliging vinden.
A. Bgl.
l maandenlang woont er ook
een Egyptische, die uit haar
land verjaagd is en nu in
Rome een modehuis wil gaan be
ginnen. Waar ze gaat vechten
voor het behoud van de „goede
smaak" zoals ze zegt. Niet al die
malle fantasieën van de grote
couturiers, maar kleren, die de
vrouw draagt als een stuk van
zichzelf. Kleren waar ze lang
plezier van heeft, van heel dure,
mooie materialen, want „wat
moet je rijk zijn om goedkope
kleren te kunnen kopen",
In een wereldstad als Parijs,
die bijna zoveel inwoners heeft
De mannequin geknipt tegen een „echt Parijse" achtergrond.
De minister van Volkshuisvesting e#
Bouwnijverheid heeft, in overeenstem*
ming met de minister van Onderwij
Kunsten en Wetenschappen, aan de g®*
meentebesturen medegedeeld aan wel*
ke voorwaarden, door eerstgenoemd®
minister gesteld, de bouwplannen voo'
lagere en kleuterscholen moeten vol»
doen om voor goedkeuring in aanmer*
king te kunnen komen.
In de leidraad zijn o.m. opgenomen
de minimum-percentages netto-lesruiffl'
te, welke bij de bouw van de verschillen
de soorten van deze scholen worden toe
gestaan, de maximum vloeroppervlakte
van de leslokalen, de maximale hoogte
daarvan en de bouwkosten per mJ
netto-vloeroppervlak.
Voorts zal van het bouwen van
aula's, schoolzalen, lokalen voor bij'
zondere doeleinden en kamers voor
schoolartsen in de huidige omstandig
heden moeten worden afgezien. Het
verdient echter wel aanbeveling bij het
opstellen der plannen rekening te hou
den met de omstandigheid, dat even
tueel deze ontbrekende vertrekken la
ter op economische en verantwoord®
wijze kunnen worden bijgebouwd.
Eveneens dient te worden afgezien vaB
de bouw van vaklokalen bij scholen voor
g.l.o. De bouw van vaklokalen bij
scholen voor v.g.l.o. en u.l.o. is daar
entegen wèl toegestaan. Bij scholen voor
u.l. onderwijs kan per vier leslokalen
de bouw van een natuurkundelokaal
worden toegestaan en per acht leslokalen
een natuurkundelokaal en een tekenlo
kaal.
De bouw van gymnastieklokalen zal
als regel niet worden goedgekeurd.
Slechts indien een lagere school wordt
gebouwd in een nieuwe woonwijk kan
de bouw van een gymnastieklokaal wor
den goedgekeurd, mits aannemelijk iS
dat het lokaal tevens wordt gebruikt
voor gymnastiekonderwijs buiten school
verband en de bouw van dit lokaal bo
vendien door de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen urgent
wordt verklaard. Bij de bouw van u.l.o.
scholen zal van geval tot geval worden
beslist of de bouw van een gymnas
tieklokaal nodig is.
Bü scholen voor kleuteronderwijs wordt
per drie werklokalen één speellokaal
toegestaan. Ook voor scholen voor Mon-
nniwïonderwÜs' Daltononderwijs en
den vorensdteaTnea°n^^jsnmethoden gel"
,,Rude Pravo", het blad van de
choslowaakse communistische part"'
schreef gisteren, dat het merende®'
van de Tsjechoslowaakse jeugd P°'1"
tieke vraagstukken uit de weg gaat»
geen belang stelt in belangrijke social®
problemen en verantwoordelijkheid
schuwt.
De jeugdorganisatie met meer dan
een miljoen leden heeft haar commu
nistisch karakter verloren en werd
door vele jongeren beschouwd als ,,een
loutere formaliteit". „Rude Pravo''
voegde eraan toe, dat het moeilijk iS
voor de party tot de Jeugd door te drin
gen. Het blad klaagde dat er nog t«
veel kleinburgerlijke gewoonten onder
de jeugd ziin. Leiders van de jeugdor
ganisatie zeggen, dat naar schatting
slechts 5 pet. van de 1.200.000 leden lid
is van de communistische partij.
(Reuter)
De zestiende jaarlijkse internationa
le padvindersconferentie heeft gisteren
besloten de wereldjamboree 1959 op de
Philippijnen te houden. Voorts werd
besloten de zeventiende internationale
conferentie in hetzelfde jaar in Indië
te houden. (U.P.)
Op 17 augustus is het precies an
derhalve eeuw geleden, dat voor het
eerst in de Nieuwe Wereld een
schip, door stoom voortbewogen,
zijn weg over het water gezocht.
De wereld heeft het stoomschip te
danken gehad aan een jongen die er
van droomde kunstschilder te wor
den, omdat hij op school alleen
maar voor tekenen een goed cijfer
wist te behalen. Een artistiek jon
getje dus.
Die dankbaarheid was echter pas
nodig, toen uit dat jongetje, dat
Robert Fulton heette, een man was
gegroeid en het leven hem langs de
nodige kronkelpaden daar had ge
bracht, waar zijn bestemming lag.
Die kronkelpaden waren de zorg, op
jeugdige leeftijd al, voor moeder,
broers en zusters zijn vader was
reeds vroeg gestorven een wis
selvallig bestaan als portretschilder
en machinetekenaar, een contract
met de beroemde Benjamin Frank
lin, een zeereis over de Atlantische
Oceaan, de hulp en protectie van
een beroemd Engels kunstschilder
en een groot en steeds groeiende be«
langstelling voor technische snufjes
en uitvindingen. Ja, men zou tot die
kronkelpaden zelfs kunnen rekenen
een mislukte poging om het Frank
rijk van Napoleon aan een nieuw
oorlogswapen te helpen, de onder
zeeër namelijk. Als het aan Fulton
had gelegen, was de duikbootoorlog,
zoals die in de eerste wereldoorlog
door de Duitsers werd gevoerd, een
goede honderd jaar eerder geïntro
duceerd.
Een vaartuig voortbewegen met be
hulp van stoom, daar had men al wel
eerder van gedroomd. De Franse na
tuurkundige Denis Papin had in de
17e eeuw al geprobeerd de wereld
met zo'n stoomschip blij te maken.
Maar het was geen succes geworden.
Minder ver terug in het verleden, in
1786, had een originele Amerikaanse
horlogemaker, John Fitch een idee
gehad, Hij wilde een schip construe
ren, waarin de roeiriemen door mid
del van stoom werden heen en weer
bewogen. Dat was zoiets ais de, van
later datum zijnde, primitieve pogin
gen om een vliegtuig te bouwen,
waarmee klapwiekend gevlogen zou
moeten worden. Fitch kreeg wel een
patent, maar geen geld om zijn vin
ding te verwezenlijken en zocht in ar
ren moede de dood.
Robert Fulton was in 1765 te Little
Britain in de Amerikaanse staat Penn-
sylvanië geboren. Hij was de oudste
van vijf kinderen en hij was zeventien
toen hij besloot te zorgen, dat zijn moe
der een boerderijtje zou kunnen kopen.
Al gauw was hij tot de conclusie geko
men, dat hij maar één talent bezat, dat
hem in staat zou kunnen stellen dat be
sluit uit te voeren en daarom verhuis
de hij een jaar later naar Philadelphia,
waar hij hoopte portretten te kunnen
verkopen en waar machinebouwers wa
ren voor wie hij constructietekeningen
zou kunnen maken.
Portretschilder was in die dagen in
Amerika een merkwaardig vak. Het
had iets van het moderne venten met
prentbriefkaarten. De schilder ging
van huis tot huis en probeerde de be
woners enthousiast te maken voor
het conterfeiten van hun fysionomie.
Er waren in dat gilde daar zelfs on
dernemende lieden die een techniek
van een soort prefabricating hadden
uitgevonden. Ze kwamen aan de deur
met een serie welgeschapen portret
stukken waarop alleen het gelaat nog
ontbrak. De gegadigde zocht dan een
imposant exemplaar uit en het ge
zicht werd dan meteen ingevuld.
Drie jaar hield Fulton dit uit, toen
werd hij door een kennis, Benjamin West,
een beroemd schilder, uitgenodigd
naar Londen te komen. Daar be
gon zijn belangstelling voor de techniek
zich steeds meer te ontwikkelen. Naast
zijn schilderkunst begon hij zich toe te
leggen op uitvinden. Onder ztjn proef
stukken waren een cirkelzaag voor het
zagen van marmer en een vïasspinma-
chine.
In 1797 kreeg hjj de opdracht een groot
schilderstuk te maken in Frankrijk. En
ook daar verwaarloosde hij het gelief
de uitvinden niet.
De oorlog tussen Frankrijk en En
geland bracht hem op een attractief
idee: een duikboot te maken, waar
mee men een schip zou kunnen be
sluipen om dan een torpedo onder aan
de kiel te hangen en het vijandelijke
schip zo in de lucht te blazen.
Hoewel hij er inderdaad in slaagde
met zijn Nautilus een oude lichter in de
Seine op te blazen, liep de zaak verder
op niets uit.
Fulton was een volhouder, hij geloof
de In zijn uitvindingen. En bij de ver
werkelijking van zijn stoomschip liet hij
zich door de tegenslag met zijn duikboot
niet ontmoedigen.
Hij liet zich zelfs niet ontmoedigen
door de Eerste Consul, Napoleon Bo
naparte, die hem bij een audiëntie
een mondvol sigarenrook in het ge
zicht blies en honend toevoegde: ,,U
verbeeldt zich, een schip te kunnen
voortstuwen met behulp van sigaren
rook?"
Dat was een tegenvaller, ongetwij
feld. Want kort tevoren nog had de
Consul wél lets in het Idee van de
Amerikaan gezien. En nu bleek op
eens, dat Napoleons oordeel zich to
taal gewijzigd had.
Het was regelrecht pech, maar Ro
bert Fulton wist iets af van pech. Want
al eerder had hij andere pech gehad
met zijn stoomschip-idee. Hij had een
oude stoommachine gekocht en die in
gebouwd in een boot. Maar toen hij er
een demonstratie mee wilde geven,
brak het scheepje in tweeën onder de
last van de zware machine. Fulton was
niet ontmoedigd en bouwde onverstoor
baar een tweede stoomschip. En toen
een geslaagde demonstratie daarmee
wel het Franse publiek, maar niet de
autoriteiten enthousiast kon maken,
keerde hij Frankrijk de rug toe en ver
trok in 1806 per zeilschip naar
zijn vaderland.
Zijn compagnon, Robert Livingston,
ambassadeur van de Verenigde Sta
ten te Parijs en bezitter van Fitch'
patent, -'st voor hem in Amerika een
subsidie los te krijgen en daarvan liet
hij daar een schip van 150 ton bou
wen.
Maar de pech bleef hem achtervol
gen. Want hij had de stoommachine be
steld bij een Engelse firma Enge
land speelde in die tijd op dat gebied
de eerste viool en gaven nu de Britse
autoriteiten geen vergunning voor de
uitvoer van de machine. Een niet ein
digende stroom van rekwesten reisde
van de Verenigde Staten naar Engeland
en eindelijk, in het voorjaar van 1807
kwam de vurig verbeide vergunning
los en aanvaardde de stoommachine
de tocht naar de Nieuwe Wereld.
Het schip was intussen al gereed ge
komen en het was naar de geboorte
plaats van Livingston de Clermont ge
doopt. Maar de Amerikanen hadden er
een schilderachtiger benaming voor be
dacht en noemden het „Fulton's Dwaas
heid".
Fultons Dwaasheid" was wat men
noemt een „bakbeest", het was een
schip met een platte bodem. Een won
derlijk bouwsel in het oog van de toe
schouwers, die de ranke zeilschepen ge
wend waren. Want het was een rader
boot. De „Clermont" was uitgerust met
twee grote schoepenraderen met een
doorsnee van vijf meter, één aan elke
zijde van het schip. En de stoommachi
ne, die open en bloot op het schip was
neergezet, was getooid met een lange
schoorsteen, die tien meter de lucht in
stak.
Een lachwekkend geval, dat echter
luguber werd, zodra de dikke, zwarte
roetwolken boven uit de schoorsteen
pijp begonnen te pullen en de machi
ne met oorverdovend geraas begon te
werken.
Maar zij voer, op die zeventiende
augustus, zij voer 32 uur lang op het
water van de rivier de Hudson, van
New York naar Albany, een afstand
van 240 kilometer.
Het werd een groot succes en Fulton
was de held. In september daaropvol
gende was er al een geregelde stoom
boot-dienst tussen New York en Albany
geopend.
Maar Robert Fulton was niet alleen
een held, hij was ook een baanbreker.
Het stoomschip begon de oceanen te
veroveren.
Negen jaar later, in 1816, al, had
een Nederlandse stoomboot, onder
commando van een Engelse kapitein,
de tocht over de Atlantische Oceaan
gemaakt, van Den Briel naar Cura
sao zonder gebruik te maken van
zeilen.
Van dit succes had Robert Fulton
evenwel geen getuige meer mogen zijn.
In het jaar 1815 nog vóór zijn vijf
tigste verjaardag was hij gestorven
ten gevolge van een longontsteking.
Nog'even arm, als toen hij van deur
tot deur ging met zijn portretten.
MR. H. C. M. EDELMAN.
Advertentie
Nederlandse vrouwen zorgen bijzonder
goed voor de man. De verwennerij begint
al in de keuken, in de pannen! Vooral
de laatste tijd komen daar bijzonder
lekkere maaltijden vandaan. Moeder
heeft iets nieuws ontdekt .Knorr
bouillon. Knorr bouillon tabletten uit
Zwitserland. Smaakverfijners voor alles
en nog wat: soep, sausen, groenten, ra-
goüts, hachee, puree en ga zo maar door.
Van één zo'n Knorr tablet tovert ook
met kokend water een hele liter bouillon.
Door de Knorr koks bereid van kostelijk
vlees en geurig verse groenten; licht
gezouten en gekruid, precies zoals U
alles wenst!
Als extra hulp biedt Knorr u nog een
leuk geïllustreerd boekje aan, met ll
praktische vlug-klaar-recepten.
U kunt het zó aanvragen: sluit een post
zegel van 10 ct. met uw naam en adres,
in een gefrankeerde envelop en adres
seer: Knorr, Postbus 1700, Amsterdam. U
ontvangt het Knorr boekje dan thuis.
Vtnaordlod ondor Ucenila «ontrol* van Kaart AG. Thayngan Zwitserland» door Mondo N.M. BrussoL
Uit deze passage blijkt dat de schrij
ver gezond leven en levenskunst als een
geheel wenst te zien. Het zal de trouwe
lezer van deze kroniek niet verbazen
als wij hiermee van harte instemmen.
(Van onze medische medewerker)
et schrijven voor le
ken over medische
onderwerpen is
geen eenvoudige zaak;
wij hebben dit al eens
eerder uiteengezet. Het
gaat doorgaans om
veelzijdige en ingewik
kelde problemen, zodat
men onvolledig moet
moet zijn en het zelden
mogelijk is tot de kern
van de zaak door te
dringen. Om verkeerd inzicht en ver
warring te vermijden is het daarom
beter bepaalde onderwerpen geheel te
laten rusten. Bovendien wordt de
schrijvende medicus in zijn keuze
sterk beperkt als hij er van uit gaat
de lezers te willen helpen en niet
hun menselijke nieuwsgierigheid res
pectievelijk sensatielust te bevredigen.
Onze Nederlandse pers steekt hierin
gelukkig gunstig af bij wat sommige
buitenlandse bladen en tijdschriften
presteren.
Voor populaire lectuur op medisch
gebied in boekvorm gelden dezelfde
moeilijkheden. Wij zijn daarom ver
heugd u enkele zeer geslaagde boekjes
te kunnen aankondigen.
Het eerste is: „Zo blijft u gezond"
van de bekende publicist dr. Schlichting
die beknopt en toch op onderhouden
de wijze in een kleine twintig hoofd
stukjes een aantal nuttige wenken geef
inzake het behouden van een gezonde
geest in een gezond lichaam. Vanzelf
sprekend heeft de schrijver in het
kader van een dergelijk boekje niet
gestreefd naar encyclopedische volle
digheid; hij heeft een aantal voor de
hand liggende hygiënische onderwer
pen bij de kop genomen en geeft, ge
zellig babbelend, behartigenswaardige
adviezen, o.a. over voeding, arbeid,
sport en gymnastiek, rust, slapen en
ontspanning en tenslotte over liefde,
wilsopvoeding en last but not least
over sexualiteit.
e laatste hoofdstukken over de
geestelijke gezondheid zijn even
eens zeer waardevol. De tekst
spreekt voor zichzelf, waarom wij vol
staan met nog enkele regels aan te
halen uit het hoofdstuk „waarheid":
„Vele mensen worden in hun jeugd
dom gemaakt door hun de waarheid
te onthouden, door op vragen niet te
antwoorden maar er om heen te pra
ten. Sommige volwassenen doen dit,
Een enkel voorbeeld: in het hoofd
stukje over sport en gymnastiek schrijft
hij: „Als het mogelijk is moet men
de kinderen leren zich elegant te be
wegen. Mensen, die zich elegant be
wegen, hebben daarmee meteen een
zekere zelfbeheersing, die voor het
leven en zelfs voor het hogere leven,
zeer nuttig is. Maar er zijn vele men
sen, die daarvoor niet gebouwd zijn,
die niet anders kunnen dan een zware
beweging uitvoeren en sommigen, die
zogenaamde losse ledematen hebben,
hebben zelfs stuntelige manieren, die
waarschijnlijk nooit veranderd kunnen
worden. By velen echter is een poging,
om de beweging te verfijnen, gerecht
vaardigd en zelfs nuttig".
omdat zij menen dat de kinderen blW
delings het gedrag van de ouderen moe
ten navolgen en zelf niet moeten den
ken. Anderen doen dit omdat zy G
lui zijn en weer anderen omdat zij
beantwoorden moeilijk of pyniyk vu1
den"
notl-
Een en ander moge voldoende vno
zijn om dit wijze boekje e
hartelijke aanbeveling mede te geV® n
Het is eenvoudig uitgevoerd in t
fris omhulsel. Als geschenkje lukt
ons zeer bruikbaar. gt.
Zo biyftU
Dr. Th. H. Schlichting:
gezond.
Raad en Daad-serie, uitgave
Tuyl N.V., Zaltbommel-Antwerpen.
vat
