Reerug bij het dagelijks brood in de
Indische" stad MERAUKE
DULLES komt voor
de hulp aan het
buitenland op
FUSIE VAN WATERSTOFKERNEN
D
D
Het stadium van de wens
droom reeds gepasseerd
H
D
Nieuw-Guinea in vogelvlucht
Papoeachauffeur rijdt vlot een Mercedes
met zes versnellingen
Geen devaluatie
van het pond
V.N.-Assemblée
10 september
bijeen
Leiderschap van V.S. op het spel
Kernenergie in de tweede fase
Franse goudprijs
blijft stijgen
DINSDAG 20 AUGUSTUS 1957
PAGINA 4
55"
Nieuw-Guinea heeft zijn eigen taalhebbelijkheden.
Een vliegveld is hier een strip en een vliegtuig
een plane. Wie over bagage spreekt wordt niet
voor vol aangezien, zoiets heet hier barang. Welnu:
Voor ons op de strip van Hollandia staat een plane
van de maatschappij „De Kroonduif", een onderneming
waar de K.L.M. en het Gouvernement beide met hun
geld inzitten. Als een uur over tijd ons toestel opstijgt,
schuift het prachtige Sentani-meer onder ons door.
Schilderachtig ligt het tussen de met alang alang be
groeide heuvels en de bergen met oerwoud. Overal
steken landtongen in het blauwe water vooruit en bie
den met de vele eilanden bescherming aan verscheide
ne paaldorpen. Overal in het meer liggen sero's ver
spreid. Men vertelt vaak, dat het een soort ronde fui
ken zijn en in andere streken van Nieuw-Guinea moge
dit opgaan, hier wordt de ruimte tussen de in een
kring geplaatste staketsels opgevuld met stokken en
stenen, waar de vis tussen kruipt. Van tijd tot tijd
gaat de eigenaar er heen, plaatst matten om de sero
en begint de stokken en stenen te verwijderen om de
vis te kunnen grijpen. Een weinig lonende arbeid. Veel
interessanter is de manier, waarop hier de vrouwen
vissen. Zij bevestigen een visnet aan de armen en
zwemmen met behulp van de voeten een stuk onder
water. Telkens als ze boven komen pakken ze de ge
vangen vissen uit het net en spietsen deze aan een
lange dunne staak, welke in het water staat. Later ziet
men de vrouwen naar de kampong trekken, de stok
met de aangeregen vissen over de schouder. De kam
pongbewoners aan de baai vissen per prauw in het
zilte nat. Met een felle luchtdruklamp belichten zij het
water en weten in een nacht aanzienlijke hoeveelheden
vis te verschalken. Als men weet, dat deze drie tot
drie-en-een-halve gulden per kilo opbrengt, dan be
hoeft het geen verbazing te wekken, dat vele van deze
vissende Papoea's een radio hebben, een naaimachine
en soms een elektrisch wasapparaat.
Onze plane is omhoog gecirkeld en zet koers naar
het zuiden.
Officiële uitspraak
Kwestie-H ongarije
Joegoslavische pers
fulmineert tegen
hoek van Djilas
mM
Sam Raybum ontbijt
bij Eisenhower
John Foster Dulles, de Ameri
kaanse minister van buitenlandse
zaken, heeft gisteren voor de se
naatscommissie voor de toewijzin
gen gewaarschuwd, dat vermin
dering van de door president
Eisenhower gevraagde gelden
voor hulp aan het buitenland de
Amerikaanse veiligheid in gevaar
zal brengen. Het Huis van Afge
vaardigden heeft eind vorige week
het bedrag, dat voor hulp aan
het buitenland zal worden be
steed, met 809.650.000 dollar tot
3.191.810.000 dollar verminderd.
Wat het Huis heeft gedaan is niet
zo maar bezuinigen, zo verklaarde
Dulles. Het komt neer op een ge
vaarlijk afbrokkelen van de veilig
heidspolitiek, die tien jaar lang
door de Democratische en Repu
blikeinse leiders gesteund is. Als
het Congres niet langer bereid is
het leiderschap van de president
te volgen, dan kan het gebeuren
dat de vrije wereld niet meer het
leiderschap van de Verenigde Sta
ten zal willen volgen.
Twee mysteries
lnflatiebestrijding jn
Verenigde Staten
Vakbond wil meewerken
aan verlaging van
autoprijzen
Zuid'Af rik a
Nieuwe actie voor een
goudpri jsverho gin g
Geen verhoging van het
Amerikaanse invoer
recht op rijwielen
v*
mifflff M
Zfóp?' y/x'
Gouvemementswoningen in Merauke
Beneden in het zonlicht zien we de
vlakte van de Tani. Hier hebben de
Franciscanen een missieterrein, dat
zeven dagmarsen ver het binnenland
in reikt tot aan de Keeromrivier.
Op zekere dag bleek, dat een aan
zienlijk deel van deze missiekampongs
op Australisch gebied liggen, waarom
een grenscorrectie is voorgesteld. Op
een persconferentie werd dezer da
gen aan de Minister of Territories,
Hasluck, gevraagd, wat hij van deze
grenscorrectie dacht. Hij meende glim
lachend, dat ze geen „casus belli" zou
worden en dat bijvoorbeeld door een
verplaatsing der kampongs al iets zou
worden gewonnen.
Ons kleine toestel moet dan het
Orion- en Sterrengebergte passeren,
welke zich op dezelfde hoogte verhef
fen als de Alpen. Rechts pieken de Ju-
lianabergen tot de hoogte van de Mont
Blanc en glinsteren in het wit. Verder
overal oerwoud, eentonig, eindeloos,
groen oerwoud. Op deze hoogte gaan de
sigaretten uit en een baby, wiens voet
jes blauw beginnen te worden, krijgt
een zuurstofapparaat aangelegd. Dan
zakken we naar het Boven-Digoel-ge-
bied en vliegen de enorme vlakten over,
welke het Centrale Bergland met de
kust verbinden. Hier huizen herten,
kangoeroes en casuarissen in een soort
parklandschap. Nog verder kronkelen
eindeloze rivieren door de lage vlakten
en een gedienstige medepassagier wijst
ons het Koembegebied. Niet lang daar
na landen we bij Merauke: bijna drie
uur heeft deze tocht van 700 kilometer
geduurd.
Merauke wijkt wel sterk af van het
beeld, dat Hollandia in ons achterliet.
Auto's zijn hier een betrekkelijke zeld
zaamheid. Over de zandige wegen hob
belen karretjes, bespannen met bultos
sen en van tijd tot tijd komt iemand
op een paardje voorbijrijden. Het
draagt veel meer een Indisch karakter
dan Hollandia. Er wonen veel Indische
Nederlanders, Chinezen en Europea
nen, maar weinig Papoea's. Waar ze
lopen zijn het meestal Marind anim,
(Van onze Londense correspondent)
LONDEN, hedenmorgen.
„Er is geen sprake van devaluatie
of enige andere verandering in de
koers van het pond", aldus luidde gis
teren een officiële uitspraak van het
Britse ministerie van financiën. De uit
spraak doet vanzelfsprekend denken aan
eendere ontkenningen van wijlen Sir
Stafford Cripps in zijn hoedanigheid van
Kanselier van de Schatkist, uitlatingen
die prompt gevolgd werden door deva
luatie van het pond. Er is evenwel re
den om deze keer de officiële woord
voerders van het Britse ministerie van
financiën te geloven.
Het pond sterling is sedert maanden
het slachtoffer van buitenlandse druk,
en de Britse schatkist heeft herhaalde
lijk het pond sterling moeten helpen
ten laste van de Britse goud- en dol
larreserves. De druk op het pond nam
opnieuw toe als gevolg van de verkapte
devaluatie van de Franc, maar de
woordvoerders van het ministerie van
financiën en van de Bank van Enge
land houden vol dat de positie
van de Franc in dezen niets te
maken heeft met die van het pond.
Gisteren nam de druk op het pond in
zo grote mate toe dat er onder de
Engelse toeristen op het vasteland in
Europa een kleine paniek uitbrak. Maa
dank zjj actie van de Bank van En
geland begon zich het pond later op
de dag te herstellei tegen de dollar en
de Duitse Mark. In de mening van de
Britse regering en de Londense City
is het pond in evenwicht met alle bui
tenlandse valuta's, behalve de Duitse
Mark, maar de meeste andere valu
ta's bevinden zich in dezelfde positir
ten aanzien van de Duitse Mark.
grote stoere mensen met een trots
voorkomen. Een ogenblik heeft men
gemeend, dat de olieboringen in Zuid-
Nieuw-Guinea een plotselinge ontwik
keling van dit stadje ten gevolge zouden
hebben, maar het centrum is in Bade
gekomen, dat verder naar het westen
Ugt. De gebouwen en scholen van de
missionarissen van het H. Hart druk
ken hun stempel op deze plaats, veel
meer dan de residentiekantoren dit
doen.
Ongunstige ligging
Merauke heeft een handicap door zijn
ongunstige ligging. In de Alfoerenzee
wisselen diepe gedeelten af met ondie
pe plaatsen, hetwelk merkbaar is aan
de verraderlijke woelingen in het water.
De kust is vlak en moeilijk bevaarbaar
als een waddenzee in Nederland, waar
op met eb het water ver terugloopt.
Voor de Nederlander komt hier nog een
wonderlijk verschijnsel bij: de zee
heeft hier op onregelmatige tijden eb
en vloed. Soms komt de tweede vloed
vlak na de eerste, soms vallen deze
beide vloeden samen tot een spring
vloed, welke in de trechtervormige ri
viermondingen hoog oploopt tot de ge
vreesde „kepala ajer", welke prauwen
meesleurt en een flinke boot kan doen
kantelen.
In de Australische winter, als Indië
en Tibet smoren in de hete zomerzon
en Scheveningen temperaturen van
35 gr. opmeet, heeft Merauke een prettig
koel klimaat. Minder aangenaam zijn
de vele muskieten, welke het noodzake
lijk maken om vijf uur des middags de
ramen en deuren te sluiten. In een
bepaald opzicht is Merauke een para
dijs. Een bepaald deel van het jaar is het
hertevlees hier zo overvloedig, dat het
overal voor 1.50 per kg te koop is.
Dan hoort men hier en daar de klacht,
dat het zo onplezierig is om altijd
reerug te eten. Zo is de mens. De klap
perpalmen heffen overal hun kanten
waaiers in de lucht en copra is daar
om het belangrijkste exportartikel.
Voor deze bomen is het hier aan de
zuidkust een uitgezocht gebied. Want
volgens een oude zegswijze wil een
klapper met zijn voet in het zout staan
en daarvoor heeft hij hier overal ge
legenheid. Waar de bodem moerassig
is en minder zout bevat staan de sago
palmen. Hun voet staat in de mod
der, hun stam voor zover ze die
hebben is stekelig en de blaren zit
ten rechtstreeks aan de stam beves
tigd. Daarom glimlacht de bewoner
van Nieuw-Guinea, wanneer hij een be
kende roman ziet beginnen met de op
merking, dat een man aan de voet van
een sagoboom zit en met zijn rug te
gen de stam leunt, terwijl boven in de
takken een loerie schreeuwt. Meer on
zin kan men in eer paar regels moei
lijk bij elkaar brengen.
Van de steiger van Merauke voert
een bootje over de Maro naar de over
zijde, waar een boortoren naarstig olie
zoekt. Daar kan men overstappen op
een Landrover, de terreinwagen, die
hier het meest gebruikt wordt. Zulk
een tocht doet me vaak denken aan
een schudgoot in de Limburgse kolen
mijnen. We rijden, springen en dui
ken over en door de gaten van het kar-
respoor en wanen ons wat de plan
tengroei betreft in een Brabants ven-
nengebied, tot we het strand opdraai
en. Dadelijk wordt de snelheid opge
voerd tot de slippende naald van de
snelheidsmeter tussen 50 en 70 op en
neer danst Op de zandige strandwal
rechts staan de klappers in rijen. Uit
gespoelde en omgewaaide bomen lig
gen over het strand of hangen schuin
te sterven.
„Is ferr niet"
Onze Indische chauffeur kent de weg
op zijn duimpje. Een nieuweling heeft
laatst een onverwachtse zwaai ge
maakt, schoof het harde zandlaagje van
het strand terzijde en zakte met zijn
wielen in het drijfzand. Twee vloeden
ïeeft de auto toen onder water gezeten.
Maar wij rijden gelijkmatig door tot
we van het strand afzwaaien en achter
de strandwal een droge brug oprijden.
Hier staat het voertuig ook bp hoge
vloed droog. Glijdend en soppend wa
den we door de zuigende modder naast
de officiële steiger naar het overzet
bootje. Onze chauffeur ontpopt zich nu
als veerman, trekt met een kwieke
zwaai de aanhangmotor aan en voert
ons over de brede Koembemonding
naar de gelijknamige kampong aan de
overzijde. We vragen naar de aanslui
tende verbinding met het rijstveld in
Koerik. „Is terr niet met hem" antwoordt
de huisbewaarder van de pasangrahan.
De auto is zojuist leeg vertrokken in
de overtuiging, dat er geen passagiers
voor Koerrik waren. Dit is weer een
van die raadsels, welke men in dit land
op elk kruispunt ontmoet en waarvoor
niemand een oplossing weet. In de
pasangrahan hangt een reclamebiljet
van een bekende brouwerij, maar ook
bier „is terr niet" en ten slotte blijkt
er alleen regenwater aanwezig om onze
voeten te wassen. Welgemoed gaan we
op weg en weten al spoedig een Mer-
cedes-terreinwagen te charteren, welke
helpt bij de wegreparatie. De Papoea
chauffeur heeft niet de minste moeite
om deze ingewikkelde wagen met zes
versnellingen en tussengasschakeling
te bedienen en brengt ons door kuilen
en bochten, langs riekende moerassen
en over halsbrekende bruggetjes naar
Koerrik.
A. B. H.
De Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties is voor 10 september
bijeengeroepen een week voor het
begin van de eigenlijke zitting ter
bespreking van het rapport over Hon
garije. Vandaag wordt Hongarije de
viering opgelegd van de „Dag van de
grondwet". Eigenlijk Ss het vandaag
de feestdag van de eerste koning van
Hongarije, de Heilige Stephanus. Doch
thans dienen de feestelijkheden ter ver
sterking van "et „Verenigde front" te
gen de „Westelijke interventies", zoals
de bladen in Boedapest het noemen.
Minister-president Radar en de Hon
gaarse president Istvan Dob'i zullen
redevoeringen houden,
In de afgelopen weken zijn duizenden
politieke arrestaties verricht en de
gevangenissen en interneringskampen
in geheel Hongarije zitten vol gevan
genen. Volgens het State Department
tracht het communistische regime in
Hongarije de aandacht van het volk
te concentreren op de arrestatie van
een aantal zogenaamde fascisten, om
zijn verklaring dat de opstand door
ondemocratische elementen was aan
gericht een verklaring die door de
speciale V.N.-commissie voor Hongarije
is weerlegd kracht bij te zetten.
(Rtr.-U.P.)
De officiële Joegoslavische kritiek op
„De nieuwe klasse", het jongste boek
van de thans in gevangenschap ver
kerende Joegoslavische ex-viee-presi-
dent Milovan Djilas, blijft aanhouden.
Na de partijbladen „Borba" en „Kom-
mimist" stort nu ook het regeringsblad
„Politika" de fiolen van zijn toorn uït
over het boek, dat Djilas vóór zijn
gevangenname naar het Westen heeft
weten te smokkelen.
„Politika" schrijft o.m.: „Djilas is
uit de rijen van de arbeidersbeweging
gedeserteerd. Zijn pamflet is een on
vermijdelijk gevolg van zijn vroegere
activiteiten. Hij heeft er zjjn ondubbel
zinnige vijandschap tegen het socialis
me in uiteengezet. Het betekent zijn
volledig breken met het proletariaat,
het socialisme en het marxisme. In
elke regel van het boek voorspelt hij
het bankroet van het socialisme en
het communisme en geeft hij uiting
aan zijn diepe haat voor de grote en
historische doeleinden van alle arbei
ders in de hele wereld... Dit boek is
geschreven door een gedemoraliseerd
en verloren mens, juist op het ogenblik,
dat er duidelijk pogingen worden ge
daan in het Oosten om los te komen
van de noodlottige Stalinistische nala
tenschap".
In deze geest gaat het blad door. „De
nieuwe klasse", dat door de Britse ken
ner van het communisme Edward
Crankshaw „wellicht de meest vernie
tigende aanval ooit op het communisme
ondernomen;' is genoemd, is al ver
schenen in Amerika en over enkele
weken komt het ook in Engeland uit.
(U.P.)
Even buiten Florence hebben talrijke
automobilisten zondagnacht een „lich
tend voorwerp ter grootte van twee
maal de volle maan en heldergekleurd"
waargenomen. Het voorwerp beschreef
een grote boog en verdween achter de
bergruggen van de Apennijnen.
.JÉ
f"*"l 4
i'.
- - -'f
HMiMi
De Senaat kan dit gevaar nog aï-
wenden, aldus Dulles. Dulles wees er
voorts op, dat de bezuinigingen o.a. de
militaire hulp aan de NATO-landen zou
den schaden, en wel in de eerste plaats
waar het de levering van nieuwe ty
pen wapens betreft.
Wat de door het Huis aanbevolen ver
mindering van de defensiesteun aan
gaat, van 900.000.000 tot 621.000.000 dol
lar, wees de minister erop, dat er
reeds meer dan 600 miljoen dollar no
dig is om Zuid-Korea, nationalistisch-
China, Vietnam, Pakistan en Turkije,
die aan China of de Sovjet-Unie gren
zen, in staat te stellen hun legers van
in totaal 2.100.000 man op de been te
houden.
De waarschuwing van Dulles werd ge
steund door de afgetreden voorzitter
van de commissie van stafchefs, admi
raal Radford, zijn opvolger, generaal
Nathan Twining, en de aftredende ad
ministrateur van het bureau voor de
hulp aan het buitenland, John Hollis
ter. Zij zijn door de president opgeroe
pen om hem te helpen bij zijn pogin
gen om de bezuinigingen ongedaan te
maken.
Admiraal Radford verklaarde, dat de
Amerikaanse strategie gebaseerd is op
de strijdkrachten der bondgenoten en de
Amerikaanse bases in het buitenland.
Als deze strategie gewijzigd zou wor
den, zouden de kosten voor de Verenig
de Staten ontzettend hoog zijn en vrij
wel elke jonge Amerikaan zou ver
scheidene jaren overzee dienst moeten
doen, tenzij men zich als alternatief
op het Amerikaanse vasteland, in een
vesting-Amerika, opsloot.
e vrijmaking en beheersing
van de krachten van de
atoomkern mag gevoeglijk
het grootste natuurwetenschappelij
ke avontuur van de mensheid ge
noemd worden. Wie dat nog niet
duidelijk is, moge gaan naar Schip
hol, naar de tentoonstelling Het
Atoom. Hij zal er van terugkomen,
diep onder de indruk van de ont
zaglijke geestelijke arbeid, door de
natuurkundigen van deze eeuw bi)
de ontsluiting van de atoomkern
verricht.
De ontsluiting van de atoomkern
daarbij denkt men aan de kern
splijting, het doen uiteenbreken van
de zware atoomkernen van het
uranium 235 in twee ongeveer ge
lijke brokstukken, waarbij een aan
zienlijke hoeveelheid energie vrij
komt in de vorm van warmte, wel
ke de mens zich ten nutte kan
maken.
Het is alleszins begrijpelijk, dat
de gedachten hiernaar uitgaan,
want het is juist deze vorm van
vrijmaking van de krachten van de
atoomkern, welke de mens heeft
leren dienstbaar maken aan het be
drijf van de energievoorziening.
Maar die mens is daarmee nog
niet tevreden, de wetenschap kent
geen stilstand, hoogstens een pas
op de plaats maken, gereed om, zo
dra het mogelijk is, de weg weer te
vervolgen. En die mogelijkheid be
staat Want zt) heeft ook een andere
methode leren kennen om de k-ach-
ten van de atoomkern vrfl te ma
ken, en wel het proces van de
kernfusie, van de versmelting van
atoomkernen van lichte elementen
tot zwaardere, een proces van op
bouw dus, lijnrecht tegengesteld aan
dat van afbraak, hetwelk bij de
kernsplijting op gang wordt ge
bracht.
beuren, die in de macroscopisch"
wereld van het zichtbare ondenk
baar zijn. Want het is daar ondenk
baar, dat de twee helften van een
in tweeën gesneden brood tezamen
minder zouden wegen dan het brood
in zijn geheel. Nochtans, bij de
atoomkern van uranium is zoiets
het geval. De gezamenlijke massa
van de bij splijting ontstane kern
brokstukken atoomkernen van
middelzware elementen als barium
en krypton bijvoorbeeld is klei
ner dan de massa van de oor
spronkelijk aanwezige uraniumkern.
Onderzoekingen van de Duitse
fysicus Bethe leidden tot de over
tuiging, dat de zon zulk een kem-
versmeltingslaboratorium moest
zijn, en dat dit derhalve ook met
de sterren het geval was.
De zon een laboratorium
eon
van
e zon, men wist het, is
ontzaglijke generator
energie. De zonnewarmte
zonne-energie presteert het vele
miljoenen tonnen water omhoog te
vrijmaking van de kernenergie, zijn
nog grootser dan die van de kern
splijting. Deze beloften betreffen de
mogelijkheid voor het mensdom om
in de toekomst, als het „temmen"
van de kernfusie een voldongen feit
zal zijn, te beschikken over onuit
puttelijke voorraden energie en de
mogelijkheid om het nu zo nijpende
energieprobleem eens bij te zetten
in het museum der historische an
tiquiteiten.
Want de grondstof voor deze
wijze van energiewinning zou het
deuterium zijn, dat die schier on
meetbare watervoorraden van
s werelds oceanen ons kunnen le-
verer En volgens deskundige ra
mingen zou langs de weg van be
heerste kernfusie met één enkel
kilogram deuterium ongeveer 100
miljoen kilowattuur elektriciteit
kunnen worden geproduceerd.
et bestaan van deze mogelijk
heid is de mens gaan ver
moeden, toen hij ontdekte, dal
het mysterie, waaraan het vrij
komen van de energie bi) de kern
splijting te danken was, ook een rol
moest spelen bil het doen ineen
smelten van de atoomkernen van
de lichtste elementen.
Dat mysterie was het wonderlijke
feit, dat in de wereld van de atoom
kern paradoxale dingen kunnen ge-
Er gaat dus bij splijting massa
verloren en waar bleef die?
Mysterie, maar het verbazingwek
kende het tweede mysterie, dat
het eerste op de voet volgde
was, dat dit verdwijnen van massa
telkenmale vergoed werd door het
te voorschijn komen van een aan
zienlijke hoeveelheid energie, die
kernenergie genoemd wordt.
Dit mysterieuze gebeuren viel ook
bij een eventuele kernversmelting
een kernfusie te verwachten.
Want, nauwkeurige becijferingen
toonden aan, dat de massa's van
twee lichte atoomkernen van
zware waterstof, deuterium, en
zeer zware waterstof, tritium, bij
voorbeeld tezamen groter
waren dan de massa van een
atoomkern welke door kernver-
smelting uit die twee opgebouwd
zou kunnen worden. Ook bij het
opbouwproces, bij de kernfusie,
viel massaverlies te verwachten,
het verdwijnen van een zekere hoe
veelheid massa, waarvoor in de
plaats zich weer een hoeveelheid
energie zon melden.
Terwijl kernsplijting niet als een
massaal, waarneembaar proces in
de natuur voorkomt, wist men
reeds vóór de mens tot het totstand
brengen van een grootscheepse
kernfusie in staat was in de
schepping reeds een groot aantal
natuurlijke „laboratoria" aan te
wijzen, waar in het groot in het
zeer groot zelfs lichte atoom
kernen tot zwaardere worden sa
mengesmolten.
tillen uit de oceanen en ze In de
vorm van wolken op te hangen in
de dampkring. De zon presteerde
het, zoveel energie op te slaan
de steenkool en de aardolie, dat
wij in onze moderne samenleving
er onze grote honger naar energie
uit hebben kunnen stillen. Iloe
kwam de zon aan de onuitputtelijke
hoeveelheden energie, die zij reeds
van uit het allerverste verle-' zo
roekeloos in het heelal uitstrooit?
De theorie van Bethe gaf ook daar
op het antwoord: het was de kem-
versmeltingsenergie, die voortdu
rend wordt aangevuld.
Dit machtige kosmische oerpro-
ces van energieopwekking heeft de
mens op aarde kunnen nabootsen.
Aanvankelijk op een onbeheerste,
demonische wijze, als een kosmisch
oergeweld, in de waterstofbom, - a
hij niet ten onrechte met de ver
schrikkelijke naam van hellebom
heeft gestempeld.
Maar de wetenschap heeft zich
niet vergenoegd alleen met het
voortbrengen van dit woest tor
ment, zij heeft zich de vra: ge
steld, hoe zij dit ontketende oer
geweld zou kunnen bedwingen en
beheersen, hoe zij het zou kunnen
temmen en dienstbaar maken -
niet aan dood en vernietiging
maar aan de werken des vredes.
Het lijkt geen uitzichtloze vraag -
voor de moderne natuurwetenschap
is niet gauw iets uitzichtloos.
Het is wei een ontzaglijk zware op
gaaf, maar het is de moeite waard.
Want de beloften van de beheer'
kernfusie, de tweede fase in de
Geen wensdroom meer
e weg die leiden moet naar
de beheersing van de kern
fusie is nog slechts sinds kort
betreden. Maar over de hele wereld
schrijden op het ogenblik geleerden
vastberaden voorwaarts op die weg
en arbeiden onverdroten aan de
oplossing van de ontzaglijk moei
lijke problemen welke zich voor
doen.
Hoe lang zullen zij de worsteling
moeten volhouden? Het valt niet te
voorspellen. Misschien tien of
twintig jaar, maar mogelijk een
halve of een ganse eeuw. Maar het
is niet lichtzinnig aan te nemen,
dat zü in hun opzet zullen slagen.
In april van dit jaar werd door
de Amerikaanse Commissie voor
de Atoomenergie reeds verklaard,
dat de beheerste fusie van water
stofkernen „het stadium van de
wensdroom reeds was gepasseerd."
Dit kan blijken uit het feit, dat
de particuliere Amerikaanse indus
trie voornemens is onderzoekingen
tot het opwekken van elektrische
energie door middel van beheerste
kernfusie te financieren. Gedurende
een periode van vier jaar zal aan
dit onderzoek door de Texas Atom
Energy Research Foundation en de
afdeling Atoomonderzoek van de
General Dynamics Corp. een be
drag van 10 miljoen dollar ten koste
worden gelegd. In het laboratorium
te New San Diego van deze laatste
maatschappij is men met het werk
reeds begonnen.
Mr. H. C. M. EDELMAN
Iedere zomer smelt de sneeuw op de
Svartis-gletscher in Noord-N oorwegen,
vlak bij de Poolcirkel, zo snel, dat de
rivieren buiten de oevers treden en
grote schade veroorzaken aan de land
bouwbedrijven in de dalen. Dit jaar ie
het peil van de Svartis-rivier 2.70 me
ter boven normaal gestegen, waardoor
20 vierkante kilometer vruchtbaar land
in de dalen van de Svartis en de Rau-
inSS overstroomd. Een dergelijke
Icorn™1'?. is kier nog nimmer voorge
werd brug over de Svartis-rivier
het kolkende water volko
men vernield.
Van de Amerikaanse vakbondsleider
Walter P. Reuther van de bond de'
automobielarbeiders is het idee uitge
gaan om de inflatie te bestrijden door
middel van een verlaging der automo-
bielprflzen, van welke verlaging de ar
beiders dan de eventuele verliezen met
de werkgevers zouden moeten dragen.
Hij heeft hiertoe een voorstel toege
stuurd aan president Eisenhower en de
direkties van drie autoconcerns, Gene
ral Motors, Ford en Chrysler. Reuther
stelt voor de prijzen van de modellen
1958 te verlagen met 100 dollars of
meer en belooft, dat de vakbond der
automobielarbeiders bij het opmaken
van de kontrakten voor dat jaar reke
ning zal houden met de bereikte resul
taten en eventuele verliezen zal helpen
dragen.
In zijn brief aan Eisenhower zegt
de vakbondsleider, dat het voorstel ge
tuigt van het verlangen der arbeiders
om te doen wat in hun vermogen ligt
o.m. gehoor te geven aan de herhaalde
verzoeken van de president tot verso
bering en verantwoordelijkheidsgevoel
van direktie en arbeiders bij de be
strijding van de inflatie. Reuther doet
vervolgens een beroep op de president
om zijn persoonlijk gezag in te zetten,
opdat de direktie der autoconcerns ak
koord gaan met het voorstel van hun
werknemers.
T? Parijs is de goudprijs maandag
gestegen. Baar goud noteerde
514.000 frank per kg. tegen 508.000
frank op vrijdag j.l. Voorts zijn met
onmiddellijke ingang de taxitarieven
verhoogd met 22 procent als gevolg
van de hogere benzineprijzen.
De hogere goudprijs weerspiegelde
0.m. de verwachting dat de officiële
koers voor het pond sterling en de Ne
derlandse gulden zou worden herzien
en dat de exportpremie van 22 procent
voor de Franse exporteurs niet vol
doende zai zijn om hen in staat te stel
len te concurreren.
De Franse regering heeft tegenge
sproken dat er nog een verdere herzie
ning van de koers van de Franse frank
zou zijn te verwachten. De Franse mi
nister van Financiën is inmiddels na
enige verlofdagen in de Franse hoofd
stad teruggekeerd. De volgende fase
van zijn campagne tot verbetering van
de financiële situatie van Frankrijk zal
bestaan uit een prjjzenstop en een
nieuw niveau van stabiliteit voor lo
nen en prijzen.
Zuid-Afrika zal zijn actie om te ko
men tot een verhoging van de officiële
goudprijs hervatten. De Znidafrikaanse
minister van financiën, J. F. T. Naude,
die op het ogenblik te Londen vertoeft,
heeft aldaar verklaard, dat valntacrlses,
zoals die waarin Frankrijk op het ogen
blik verkeert, zich zullen blijven herha.
lem, zoland de goudprijs gehandhaafd
wordt op het huidige peil, dat nog van
voor de oorlog dateert.
Naude zal na Londen Israël bezoeken
en vervolgen trachten in Frankrijk,
West-Duitsland, Zwitserland, Spanje en
Portugal de financiële wereld te win
nen voor zijn actie. Hij wil van deze
landen de toezegging verkrijgen, dat
zij hem zullen steunen wanneer hij in
*omen<3e jaarvergadering van het
1.M.F. van 23 tot 28 september deze
kwestie ter sprake zal brengen.
Tot dusverre hebben de Verenigde
Staten zich verzet tegen iedere poging
tot verhoging van de goudprijs, die zou
neerkomen op een devaluatie van de
dollar.
De tariefcommissie heeft aan pre
sident Eisenhower medegedeeld, dat er
geen aanleiding bestaat om verande
ring te brengen in het invoertariei
voor rijwielen.
De commissie verwierp een aanvra
ge om het tarief te verhogen en ver
klaarde, dat de invoer van rijwielen
in de Verenigde Staten geen ernstig
enVinHo tnoEronot non AmPrikcl£lflS6 fAI,
schade toebrengt aan Amerikaanse
wielfabrikaten en dit ook niet dreig
te zullen doen.
