Boosaardig rendez-vous met
hondezweep
Engelse „Brass Band" concerteerde
voor Haarlemse bejaarden
D
Nog steeds een scherp onderscheid
tussen oude en nieuwe Zandvoorters
Dorpsgastvrijheid ontwikkelde
zich tot gedifferentieerd
verhuurbedrijf
E
w
NAAIMACHINES
Haarlemse politierechter
Straten in deel
van Haarlem-Oost
in donker
AGENDA
Aanrijdingen in
Haarlem
Komend schouwburgseizoen belooft
weinig noviteiten
Charlotte Kohier viert 29 oktober
haar zilveren jubileum in Haarlem
De sociaal-geografische structuur van Zandvoort (I)
Pleidooi om Zandvoort op te nemen
in het lokale Haarlemse busnet
Overleg in
Den Haag
Surinamers naar
Amsterdam
Werk hij A.D.M.
DINSDAG 20 AUGUSTUS 1957
PAGINA 5
„Dun"
forj Vdp"
directie H. F. Kimman
N.V.
«45*7 Y 14111118 g8t y°Ur gUn' 2-30
Driejarig jongetje
vrij ernstig gewond
In het Spaarne
gevallen
Drenkeling door 16'
jarige jongen uit het
water gehaald
Urgerlijke Stand Haarlem
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
Bevolking
2.
4.
Forensen
Busverbinding
Kamerverhuur
T andartsen-conflict
Zaakgelastigde in
Djakarta
H. Hasselman volgt
H. Hagenaar op
Beurs van Amsterdam
80%
Beurs van New Y ork
hebt te veel beeldromans gele
id zei de Haarlemse politierechter
re'Magmorgen tegen de 48-jarige di-
die e van een rusthuis in Arnhem,
h- terecht moest staan omdat zij
r ex-echtgenoot met een honde-
hJp?eP geslagen had. Dat gebeurde en
''i public in de Tempeliersstraat,
lin r dirertrice met kwade bedoe-
*e« een rendez-vous had georgani-
on j Deswegen werd de vrouw ver-
j, rueeld tot 100 boete of dertig da-
en een maand voorwaardelijk met
ti'6 jaar proeftijd. De officier van jus-
tle had 150 of 45 dagen geëist,
probeert alsmaar de kroon van
hr, «j hoofd te halen", sprak bloots
tond he geblondeerde directrice. Het
®ndez-vous had zij in samenwerking
'et een vriendin georganiseerd, die de
^-echtgenoot met een bijzonder ver-
tsM verhaal opbelde. De vriendin ver-
e 'ue namelijk aan de man, dat zij
Kp particuliere detective 'was, die
moest schaduwen in opdracht van
lJh ex-echtgenote, maar dat zij daar
5®.en zin meer in had, omdat zij mid-
Jnerwiji voor hem sympathie had op-
|®vat. Zij zou de man graag vriend-
chappelijk ontmoeten in de Tempeliers-
biaat- en maakte daartoe een afspraak,
afspraak bleek een hinderlaag te
^."Hoe komt u aan een hondezweep?",
g/'de de politierechter weten. ,,Heb ik
2'"Jd in mijn wagen leggen", antwoord-
de directrice krijgshaftig. De officier
*an justitie noemde het „verhaal halen"
an (je verdachte bijzonder onverkwik-
j®hjk. Onmiddellijk na zijn eis kondig-
de vrouw aan, dat zij het „voor
h hoger gerecht zou gooien".
5, agens joy-riding hadden zich een
'-Jarige smidsknecht en een 22-jarige
lp happelhandelaar, beiden uit Haar-
g/h. te verantwoorden. Zij waren des
omhels laat met andermans auto, die
„^afgesloten in de Smedestraat stond,
toeren. „Het was niet netjes, het
nergens voor nodig, het zal mij niet
gebeuren", aldus de rouwmoedi
gs Smidsknecht, die de auto bestuurd
s. a. Hij hoorde een maand gevangenis-
0. af tegen zich eisen, maar werd ver-
-ordeeld tot 60 of tien dagen, een
'aand voorwaardelijk en drie jaar
{1 eftÜd. •'Pe .bijrijder" kreeg 40 boe-
tu, of acht dagen. Tegen hem waren
wee weken gevangenisstraf geëist.
ee^^anrij^ng^egenSeentop°deIGedemp^
was het maandagavond
hio Srhof, Hamelinckstraat. de Han-
op de I straat' de Schalkwekerstraat,
rustbruv iph°lweg en op de Buiten-
Set feit j e oorzaak daarvan lag in
een dat in de zg:i. „stuurkabel"
Üne jfRt waardoor de straatverlich-
Van de hui»verlichtin8 in de portieken
faden een half",1,?,1 op de ^bruikelijke
Woken werd.
't relais in werking waardoor auto
matisch de stoomtoevoer wordt ge
regeld Het was een spookachtig
eeld dat de straten te zien ga-
S. Alleen uit de huizen viel wat
LCht op de weg. Het gevolg was, dat
??t niet zonder gevaar was, als men
ech buiten begaf vooral ook doordat
weg door de grote regenval zeer
ïjly was. Vooral de automobilisten on-
Va„Vonden veel hinder van het uitvallen
iLJ} het licht. Slechts zeer langzaam
t6aden zij hun weg In de donkere stra-
VPrtrnlnron
In
vervolgen.
de centrale van het gemeentelijk
fn' ^giebedrijf ontdekte men spoedig het
fj'ement. Onmiddellijk begon men,
aan nu met de hand, de lantaarns
tw te steken. Ongeveer kwart over
Va®eh was de narigheid weer voorbij,
o^dhiorgen s men begonnen met het
sporen van de fout in de stuurkabel.
de buitengewone algemene ver
kering van aandeelhouders van het
jtomobielbedrijf Gebr. H. &F. Kim-
C N.V.te Haarlem is aan de heer
Vqi v. Doorn, op diens verzoek, eer-
du ontslag verleend als directeur. In
h6p„vergadering zijn tevens, naast de
Rj!T V. F. J. Kimman, de heren N. H.
tot"nman en J. K. Kimman benoemd
d'recteuren van de N.V.
-PALACE: Het Jochie, a. L, 2.30,
40^7 Zet 1® z°rgen op zij, X4 j.
t-lrJó avondvoorstelling om 8 u.
2.4'15A17s 0di5 Alpenrozen bloeien, a. L
2^7 RÓ is!16106 ,angS d" Weg' str" volw.,
^MBRANDT: De babysittere van de ma-
h"ne. a. 1. 2, 4.15, 7, 0.15. ma
\jOCY: De klokkenluider van de Notre
14 jaar, 2, 4.15, 7, 9.15.
IO: Daar ls de dokter, a. 1. 7, 9.15.
Jr de matinees: Sport staalt spieren.
L 2.15 u.
V VAKANTIEPROGRAMMA'S
JtiW*-PALACE: Iedere ochtend om
ÏW v.: Gevarieerd jeugdprogramma.
Lb^^ANDT: Elke dag: Montague's Jeugd-
STtj& iv.öagelijks om 10.30 u.: De woestijn
kavf.P: Stormy, a. 1.
Dn„ ?br„ ke ochtend om 10.30 u.: Va-
Ch? <1 b^amma met onder andere
^naDbnukcki Laurel en Hardy en Charly
te Oude Gracht geparkeerde wagen.
Een kennis van de Zandvoorter, die
diens optreden onfatsoenlijk vond, prik
te op de ruit van de aangereden auto
een briefje met naam en telefoonnum
mer van de dader. „Dun", noemde de
politierechter, rnr. N. Reeling Brou
wer, het optreden van de verdachte.
Wegens verduistering van een gou
den armband legde de politierechter een
48-jarige IJmuidense stoker en zijn 41-
jarige echtgenote ieder 50 boete op.
De gouden armband had de man gevon
den op een bouwplaats in IJmuiden.
Aanvankelijk hechtte hij weinig waar
de aan het sieraad, dat later echter
door een kennis als zuiver goud werd
gekwalificeerd. Bij een goudsmid ruil
de de stoker de armband toen in voor
een gouden ring, die hij zijn echtgenote
schonk.
De armband steeg bij later doorverko
pen aanzienlijk in waarde, namelijk
van veertig tot vierhonderd gulden. Voor
laatstgenoemde prijs verkocht een
Haarlemse juwelier het kleinood aan
een Bloemendaalse dame.
De politierechter vond de handeling
van de stoker treurig. Wegens verduis
tering eiste de officier tegen hem 75
of vijftien dagen, tegen de vrouw 40
of twaalf dagen.
CHARLOTTE KÖHLER
Maandagmiddag om ongeveer half
drie werd de drie-jarige Ronald IJ. uit
Haarlem door een vrachtauto aangere
den en daarbij vrij ernstig gewond. Het
jongetje stak plotseling, zonder op het
verkeer te letten, van achter een gepar
keerd staande auto de rijbaan van de
Heerensingel over, juist toen een in Ie
richting van de Amsterdamse Poort rij
dende vrachtauto naderde. Door krach
tig remmen trachtte de chauffeur nog
een aanrijding te voorkomen. Daar het
jongetje uit zijn rechteroor bloedde,
werd hij naar het St.-Elisabeths Gast
huis overgebracht. Daar constateerde
men verwondingen aan de schedel.
Bij de ingang van de fietsenstalling
van een grafische inrichting aan de
Oudeweg had een minder ernstig on
geluk plaats. Een 22-jarige hulpvakar
beider uit Haarlem reed met zijn mo
tor het trottoir op om de stalling in
tc rilden. De motorrijder slipte en
kwam te vallen. Hij viel bovenop een
aldaar zittende man, de heer R. even
eens uit Haarlem. R. liep een gescheur
de spier aan zijn been op. Per ambulan
ce is hij naar zijn woning vervoerd.
Gistermiddag om ongeveer vier uur
hing de acht-jarige Robbie B. uit Haar
lem over de leuning van Woerdersluis
bij Spaarndam. Plotseling verloor hij
zijn evenwicht en viel in het water van
het Spaarne. De 16-jarige Gerrit Schoor!
uit Haarlem, die toevallig in de buurt
was, zag de jongen, die niet kon zwem
men, verwoede pogingen doen om het
hoofd boven water te houden. De w-
geman bedacht zich geen ogenblik en
sprong gekleed te water. Na enkele
ogenblikken had hp de drenkeling op
het droge. Voor onderzoek werd de jon
gen naar het St. Elisabeth Gasthuis over
gebracht. Daar kon men geen na
delige gevolgen van het „bad" consta
teren.
Grote ölnsdag 20 augustui
^bert 20 uur: Orgelbespeling door
Klerk.
0pen. Woensdag 21 augustus
Bloemendaal, 14.30 uur:
°°rstelling „Circus Elleboog".
A y boren
Zei, van'rf~'.de GelderSohreuder, z.;
b 8ïbpB5®r Hoornde Roos, z.\ M. Ha-
k'„,van deV>n,v,z-: M. Haakma—Vos, d.; G.
SChk~-Koster ViuSt-Jansen. d.: W. M. H.
C enten h'. l-; E- M. C. Huljsmans—
Y»^' KrorAv, VetterMeerwijk, d.; G.
,°adenro„™ïou^rN™rls d
Th. p. Hendriks en. M
Das en G. J. Hugten-
r\:
aat n e J*' IYiaenen
B.f i2ïï?*?nswli!k' 73 1" Leidse-
«tfd; M, a' 65 Hazepaters-
A A. Heuberger 29 j„ Indische-
Vlu^V-iat: M 89 Roos-
te„ raat- T \„Gude—Krtjnen, 93 J„ Ha-
'a 'p ^er6ldsma, 66 j., Crayenes-
^ratraat. ozendal—Groeneveld. 71 jaar,
Voorlopig kan men dus voor wat
het beroepstoneel betreft nog niet
veel meer zeggen, dan dat de grote
gesubsidiëerde gezelschappen Haarlem
zullen aandoen. De Nederlandse co-
medie, de Haagse Comedie, het Rotter
dams Toneel, de Toneelgroep „Thea
ter" en de toneelgroep „Puck" zijn dus
weer van de partij, alsook het Nieuw
Nederlands Toneelgezelschap. Dit laat
ste ensemble, na de nog vrij recente
ruzie met de stichting „Toneelcoordi-
natie" tot een minder monstrueus ge
zelschap teruggebracht, brengt binnen
kort in de Haarlemse schouwburg twee
premières uit: volgende week zaterdag,
op 31 augustus dus, geeft men „Hoog
Bezoek" (The Way word Saint) van
Paul Vincent Caroll, de schrijve van
om. „Het Witte Ros" en „Schijn en
Werkelijkheid" die destijds door Albert
van Dalsum en zijn S.T.A.R.T. met suc
ces ten tonele zijn gevoerd. Op 20 sep
tember volgt een tweede landelijke pre
mière van het N.N.T.G.
Kan men dus over het toneelpro
gramma van de schouwburg op dit
ogenblik nog weinig zeggen, het caba
retprogramma ligt geheel vast. Van 9
tot en met 13 november treedt hier het
ensemble van Wim Sonneveld op en
Wim Kan komt van 18 tot en met 22 ja
nuari. Daarmee zijn de beide Wimmen
na een afwezigheid van een jaar terug
in het Haarlemse schouwburgprogram
ma.
De voorstellingen van de operagroep
„Forum" hebben in het vorig seizoen
de nodige aandacht getrokken. Artis
tiek bewezen zij op een goed peil te
staan. Vandaar, dat voor het komende
seizoen opnieuw een opera-abonnemen
tenserie van drie is ingesteld. Op 23
oktober komt „Forum" met „De Bar
bier van Sevilla", op 29 januari met
,,L& Traviata" en op 12 maart tenslot
te met „Madame Butterfly". Al moet
Haarlem dan, door zijn te geringe
schouwburgaccomodatie, de voorstellin
gen van de Nederlandse Opera missen,
het zal toch niet geheel van opera ver
stoken blijven.
Een hoogtepunt van het komende sei
zoen zal ongetwijfeld worden gevormd
door het optreden van Charlotte Kohier
In een nieuw solotoneelspel, waarvan
zt) de titel nog niet verklappen wil.
Met dit stuk zal mevrouw Kohier haar
zilveren feest als solo-toneelspeelster
vieren. In de Haarlemse schouwburg
zijn voorlopig twee data voor haar ge
reserveerd en wel op 29 oktober en op
21 november. Op een van die avonden
zal zij ook hier ter stede worden ge
huldigd.
Voor het overige blijft alles onge
veer bij het oude. Ieder weekeinde zal
't beroepstoneel voorstellingen in Haar
lem verzorgen. Daarnaast '<ok nog ver
schillende weekdagen. Het Nederlands-
Ballet en het Ballet der Lage Landen
komen dit seizoen ook weer naar Haar-
lem, terwijl 0p 9 oktober het Israëlisch
ballet „Inbal" in de Haarlemse schouw
burg een voorstelling geeft. Voor de
genen die van het lichte amusement
houden, zij meegedeeld, dat op 16 de
cember een Franse revue Haarlem aan
doet.
Het schouwburgseizoen biedt dus wei
nig opwindends, maar het is een goed
programma. Voorlopig kijkt men reik
halzend uit naar de mogelijkheid om de
toneelaccomodatie te vergroten: de grote
verbouwing van de schouwburg, die al
jaren op het program staat, maar die
steeds weer moest worden uitges' ld.
Het Haarlemse gemeentebestuu. be
schouwt deze verbouwing blijkens de
memorie van Toelichting op de begro
ting 1958, ook in deze tijd van beste
dingsbeperking nog altijd als urgent en
dat is een hoopvol teken. Het is wel
bijzonder jammer, dat de groots-gemon
teerde voorstellingen op toneelgebied,
maar vooral op het gebied van de opera,
door dit gebrek aan toneelaccomodatie
nog altijd de Haarlemse schouwburg
voorbijgaan. Dat de schouwburg in trek
is, en steeds meer in trek komt moge
blijken uit het steeds toenemende be
zoekerstal. Ook de belangstelling voor
de personeelsabonnementen neemt ge
stadig toe. Het wordt tijd, dat het thea
ter aan deze groeiende behoefte wordt
aangepast.
Een merkwaardig verschijnsel doet
zich voor, dat nog meer noopt tot snel
le uitvoering vaij de verbouwingsplan
nen: Een niet gering aantal Amster
dammers komt in Haarlem naar de
Schouwburg. De oorzaken daarvan moet
men zoeken in het feit. dat Amsterdam
te kampen heeft met een theatertekort,
dat verschillende niet-Amstcdamse to
neelgezelschappen dwingt buiten, maar
toch in de nabilheid van Amsterdam
naar schouwburgen om te zien. Zo kan
het gebeuren, dat verschillende grote
en belangriike voorstellingen we] reeds,
soms zelfs meerdere malen, in Haar
lem te zien zijn geweest, terwijl zij nog
niet in Amsterdam zijn uitgebracht. Ook
is het zo, dat de Amsterdamse schouw
burg vaak is uitverkocht en men lang
in de rij moet staan om plaatsen te
kunnen krijgen. Veel Amsterdammer
bellen dan eenvoudig de Haarlemse
schouwburg en krijgen daar zonder
meer plaatsen. De rit van f naar
Haarlem vormt voor de meesten geen
bezwaar, vooral wanneer zij in Amster
dam-zuid of -west wonen. Fr is dus all
reden voor het gemeentebestuur om eens
terdege na te gaan of er geen mogelijk
heid is de verbouwingsplannen voor de
Haarlemse schouwburg op betrekkelijk
korte termijn te realiseren.
Het rapport begint met een uitvoerig
historisch overzicht, waaruit blijkt dat
reeds vóór 1300 de naam „Santfoerde"
voorkwam in de annalen van de kro
niekschrijver Melis Stoke als deze ver
telt van de landing van de Witte van
Haemstede op het Zandvoortse strand
om door de aldaar aanwezige „voorde"
door de Kennemerduinen op te rukken.
De Vlamingen werden bij het Manpad
ten zuiden van Haarlem beslissend ver
slagen.
Zandvoort behoorde oorspronkelijk tot
de heerlijkheid Brederode. In 1722 werd
de heerlijkheid Zandvoort opgekocht
door Paulus Loot, commissaris van
wege de generale staten der Verenigde
Nederlanden te Lissabon.
Het grote keerpunt in de geschie
denis van Zandvoort kwam in 1824
toen jhr. H. G. Barnaart en enkele
andere prominente ingezetenen van
Haarlem het plan opvatten, een bad
huis aan zee te stichten en de Zand-
voortselaan aan te leggen, Zandvoort
werd uit zijn isolement verlost en de
ontwikkeling van arm vissersdorp tot
belangrijke badplaats nam een aan
vang. In 1804 telde Zandvoort 701 in
woners, in 1900 3227, in 1940 9488,
Advertentie
Alle merkt. - dus ruime keuze
R.-k. openbare leeszaal
en bibliotheek
Laatste aanwinsten: Aetualité: de la
poéste: études, témoignages, poèmes; J.
Bergeaud: Je choisismon théatre; A.
Bosquet et P. Seghers: Les póèmes de
l'année 1956; G. Cohen: Mystère de la
passion des Théophiliens; L. Estang? Saint-
Exupéry; J. Green: Journal. Dl. 6; G. Mar
cel: L'horizon; pièce en quatre actes; G.
Picon: Balzac; G. Picon; Panorama de la
nouvelle littérature frangaise; Poètes
d'aujord'hui: Jean Follain. Pierre Jean
Jouve; R. Poulet; La lanterne magiqqe; R.
Quillot: La mer et les prisons; essai sur
Albert Camus; J.-C. Renard: Père voici que
1-homme; poèmes; A. de Saint-Exupéry; Un
sens a vie; P.-H. Simon: Les regrets et
les jours; vers et prose; J. Steinmann:
Léon Bloy.
e grote zaal van het concertge
bouw was maandagavond goed
bezet met bejaarden. Het be-
kende adoptiecomité uit Haarlem
had beslag kunnen leggen op een hier
toevallig in het land verblijvend Engels
gezelschap, dat nagenoeg geheel uit
jonge mensen bestaat. De officiële
naam van het gezelschap luidt: ,.Bos-
combe secundary school' en het is af
komstig uit Bournemouth. Na zondag
in Amsterdam opgetreden te zijn, was
vandaag de beurt aan Haarlem. Maan
dagmiddag is het gezelschap hier op
het stadhuis ontvangen. De voorzitter
van het adoptiecomité, de heer J. W.
Th. Fibbe leidde het concert met enige
toelichtende woorden in, waarna de
„Band" onder leiding van zijn dirigent
C. Bosanko het wisselende program
ma opende met het spelen van het Wil
helmus. De verdere werken, o.a. van
Ball, Lully, Handel en Furcell, die
vóór de pauze gespeeld werden, hadden
alle een beschaafde sfeer van uitvoe
ring. De programmakeuze viel te lo
ven, en de klank van het ensemble
was vrij geëgaliseerd. Een koorensem-
ble zong diverse volksliederen, waar
van de vlotte vertolking weliswaar op
viel, maar het klankvolume te kort
schoot. De pianiste Helen Caisley zorg
de voor enkele piano-soli, waarvan ik
de nocturne van Respighi en „the mu
sical Box" van De Serverac als ge
slaagd mag noemen. Als zangeres be
zit zij te weinig volui om te kunnen
overtuigen, hoewel haar stem toch wel
een zekere charme had. De zeer jeug
dige Glyn Bosanko heeft zich met een
piston-solo dapper geweerd, hetgeen
een donderend applaus ten gevolge
had. Het gehele orkest had iets van
die gemoedelijke sfeer, die alleen voor
bejaarden geëigend is. Daarom wil ik
deze niet verbreken met kritiek, en
slechts constateren, dat de toehoorders
enige prettige uren van beschaafd mu
siceren bezorgd zijn, hetgeen op zich al
zeer belangrijk is. j. L.
in 1944
12036.
1856 (evacuatie!) en in 1955
In opdracht van het gemeentebestuur van Zandvoort heeft het geogra
fisch instituut van de rijksuniversiteit te Utrecht een sociaal-geogra
fisch struktuuronderzoek naar de gemeente Zandvoort ingesteld. Dit
rapport is thans verschenen. In 240 bladzijden worden allerlei onderwer
pen behandeld; daaraan zijn nog 71 bijlagen toegevoegd. Uit een voor
woord van prof. dr. A. C. de Vooys blijkt, dat de aanleiding tot het in
stellen van dit onderzoek is geweest het feit dat het gemeentebestuur wil
nagaan of, en zo ja welke, wijzigingen in het uitbreidingsplan noodzakelijk
zijn.
In dit verband herinneren wij aan het bezwaarschrift dat Zandvoort
heeft ingediend tegen het ontwerp-streekplan voor Kennemerland-zuid.
Hieruit bleek een diepgaand verschil van mening tussen provinciaal- en
gemeentebestuur omtrent de omvang van de uitbreiding der gemeente in
noord-oostelijke richting. De gemeente beriep zich toen reeds op de haar
bekende conclusies van het rapport-de Vooys.
Wie het lijvige rapport over de sociaal-geografische structuur
van Zandvoort, waaraan wij thans en de komende dagen en
kele artikelen zullen wijden, doorwerkt, stuit op de volgende
markante punten:
Zandvoort is door zijn ligging voorbestemd een volksbadplaats
te zijn. Het is ook een gezinsbadplaats.
De sterke toename van het aantal Duitse gasten zal zich in de
toekomst, maar dan meer geleidelijk, blijven voortzetten.
Zandvoort ontwikkelt zich, met behoud van zijn badplaats
functie, meer en meer tot woongemeente.
Het aantal inwoners (thans ruim 13.000) zal in 1970 liggen tus
sen 17.000 en 18.000.
1.
Interessant zijn de beschouwingen
over de samenstelling van de Zand
voortse bevolking. Onderscheid wordt
gemaakt tussen twee bewoners-typen,
die beide het hunne bijdragen aan de
lokale woonsfeer. Enerzijds is er de
autochthone bevolking, door traditie
met Zandvoort vergroeid. Een oor
spronkelijk homogene, gelijkgerichte,
maar door een vloedgolf van externe
invloeden overspoelde groep van klei
ne neringdoenden en ambachtslieden.
Anderzijds zijn er de immigranten, de
genen die als badgast begonnen zijn al
deze externe invloeden dit milieu bin
nen te dragen. Deze laatste groep is
genealogisch veel gedifferentieerder, i
doordat de afkomst bepaald werd binnen
diverse lokale gemeenschappen elders, j
Dit verschil wordt in Zandvoort ter-
dege aangevoeld. Er wordt in de dage
lijkse omgang in het dorp een scherp
onderscheid gemaakt tussen de
autochthone Zandvoorters, de echte"
Zandvoorters of „oud" Zandvoorters
en de allochthone Zandvoorters, de im
migranten. Deze laatste groep wordt
ook wel aangeduid als de „vreemde
lingen" of ten onrechte in bepaalde
gevallen als de „forensen". Bji de
beoordeling van dit onderscheid wordt
vooral gelet op de geslachtsnaam. Be
hoort men tot een geslacht, dat al
sinds mensenheugenis (meer dan 3
generaties) in Zandvoort heeft ge
woond, dan wordt men tot de echte
autochthone groep gerekend. Aangezien
deze groep langs de mannelijke lijn
geheel voortkomt uit het 700-tal bewo
ners, dat voor de overgang van vissers
dorp naar badplaats in de oorspron
kelijke kern woonachtig was, is het
duidelijk, dat deze groep slechts een
klein aantal geslachten kan omvatten.
Omdat sindsdien deze groep zich niet
bijzonder met de immigranten heeft
vermengd en er ook van wegtrekken
op grote schaal geen sprake is ge
weest, hebben sommige geslachten een
grote omvang bereikt. Zo dragen te
Zandvoort 309 personen de geslachts
naam Paap en 294 personen de ge
slachtsnaam Koper.
Uitgaande van de woontraditie, dus
van de structuur van de gezinnen, waar
binnen men is opgegroeid, konden met
behulp van een plaatselijke deskundige
48 van zulke autochthoon Zandvoortse
geslachten, alle reeds meer dan drie
generaties in het dorp aanwezig, worden
geregistreerd.
Deze groep omvat in totaal 2641 per
sonen. De helft daarvan blijkt nog van
zuiver autochthone structuur te zijn,
d.w.z. gezinnen, waarvan beide echt
genoten geheel te Zaridvoort geboren en
getogen zijn.
nog een grote geestelijke afstand tot
de badgasten. De mooie kamer werd
toen nog als verhuurgelegenheid opge
poetst en het kamerverhuurbedrijf
werd nog opgevat als een dienstver
lening aan beter gesitueerden uit de
stad. De kamerverhuur was voortge
komen uit gebrek aan hotelruimte en
de eerste kamerhuurders bezaten de
levensstandaard van de gemiddelde ho
telgast van einde vorige eeuw. Ook
kwam er in de kamerverhuur van toen
nog een brok echte dorpsgastvrijheid
naar voren. De gasten moesten het
goed hebben en wat men in de eigen
nederige stulp aan comfort niet kon
bieden, werd in de vorm van zorgzaam
heid en toewijding gecompenseerd. De
komst van luiden uit de stad, ja, zelfs
uit het buitenland, in de eigen eenvoudi
ge woning was ook nog veel meer een
evenement.
Langzamerhand is dit alles anders
geworden. Er kwamen meer hotels
en degenen die werkelijk prijs stelden
op een verzorging op hotelniveau kon
den op die basis terecht. Het was niet
meer de elite die op de kamerver
huur afkwam, maar de gegoede bur
ger, het type van de Amsterdamse
middenstander, die er eens tussenuit
wilde. Degenen die juist de rust en
de verzorging zochten konden resp.
in vrijstaande woning of hotel te
recht terwijl juist personen die aan
gezelligheid en afleiding hechtten een
onderkomen konden vinden in een ge
woon Zandvoorts huisje. Daar kon
men Amsterdammer zijn zonder meer
en het gezamenlijk gebruik van keu
ken bijvoorbeeld bood gelegenheid tot
uitgebreid contact over en weer. Zo
zijn er jarenlange relaties gegroeid
tussen Amsterdamse huurders en
Zandvoortse verhuurders. De kamer
verhuurders raakten op deze wijze
van kamerverhuren ingesteld want
men is begrijpelijkerwijs bijzonder
gesteld op telkenjaren regelmatig te
rugkerende huurders.
Verschillende kamerverhuurders heb
ben het bevestigd, het niveau van de
badgasten is gedurig gedaald. Bezien
vanuit het oogpunt van de kamerver
huur wordt dit niet betreurd. „Er komen
hoe langer hoe meer mensen van ons
eigen soort", is de algemene mening.
r zijn te Zandvoort ongeveer 1800
forensen woonachtig. Twee derde
daarvan bezigt voor het bereiken
van de werkgemeente een openbaar
middel van vervoer; de rest gaat per
auto, motor, bromfiets of rijwiel. Uit
een vergelijking met 1947 blijkt dat het
forensen-vervoer per trein is toegeno
men van 26,2 pet tot 36.8 pet en dat
per tram is verminderd van 39.4 pet tot
19.7 pet. Het gebruik van de auto door
forensen nam toe van 2.6 pet tot 25.6
pet.
De beoordeling van het forensenver-
voer gaf aanleiding tot een pleidooi tot
het opnemen van Zandvoort, althans
Bentveld en Aerdenhout in het stads-
autobussennet van Haarlem. Van de
autobusdienst zullen twee categorien
reizigers gebruik maken: de forensen
naar Amsterdam en de Amsterdamse
badgasten die een snelle verbinding
Zandvoort-Amsterdam wensen en de
reizigers van en naar Haarlem die
meerdere halteplaatsen in die stad op
prijs stellen
Ter verklaring van de parallel bij
de herkomst van de badgasten
en van de niet-Zandvoortse hu
welijkspartners van autochthone Zand
voorters, wordt de kamerverhuur be
sproken.
Circa zeventig jaar geleden was er
De laatste vijjtig jaar heeft ook Zand
voort een stormachtige ontwikkeling
doorgemaakt. Het oude vissersdorp is
een royale badplaats geworden, waar
honderdduizenden uit binnen- en bui
tenland hun vertier zoeken. De echte
oude Zandvoorters denken nog wel eens
terug aan de rust en de gemoedelijk
heid van vroeger, de tijd, waaruit dit
plaatje dateert. Het stelt de tol te
Zandvoort voor, omstreeks 1900. Links
het begin van de Kostverlorenstraat,
rechts de tolgaarderswoning.
ellicht zo vervolgde het rap
port is het mogelijk om deze
uiteenlopende wensen ieder op
eigen wijze te dienen en naast een
snelle busverbinding met Amsterdam
(grachtengordel) een meer lokale bus
verbinding in te stellen van Zandvoort
naar Haarlem. Aanpassing aan het
lokale busnet is daarbij van grote
betekenis. Deze aanpassing is zeer
goed mogelijk omdat het stads
vervoer te Haarlem tevens door de
NZHVM wordt verzorgd. En als Sant
poort, Bloemendaal, Overveen en
Heemstede zijn opgenomen in het loka
le verkeersnet is het logisch dat Aer
denhout en Bentveld dezelfde facilitei
ten worden geschonken.
Overigens zou het inleggen van een
lokale busverbinding zeer wel in het
schema der bestaande Haarlemse stads-
buslijnen passen. De afstand Zandvoort-
(Badhuisplein) naar Haarlem (station)
is als er een logische route wordt ont
worpen nooit langer dan 10,5 km.
De Haarlemse buslijn 1 (Haarlem-
Noord-Heemstede) heeft een traject dat
11,6 km lang is; Hjn 5 is 11 km lang,
lijn 3 9.7 km en lijn 8 8,4 km.
Een busverbinding Zandvoort-Bad-
huisplein-Haarlem-Station zou via de
Bentveldweg, de Juliana van Stolberg
laan en de Lorenzkade slechts 10,3
km bedragen. Via Bentveld, de treln-
halte Heemstede-Aerdenhout en de
Leidsche Vaart bedraagt de afstand
naar het station Haarlem 10,4 km. En
de aanleg van een meer directe weg
via „Kraantje Lek" zou de afstand tot
9,9 km bekorten. De route Zandvoort-
Haarlem station via Bloemendaal aan
Zee is overigens ook slechts 10,6 km
lang
Het ls echter duidelijk dat een korte
route niet de enige voorwaarde is
voor een goed functionerende stadbus-
lijn. Zandvoort ligt inderdaad buiten
de Haarlemse agglomeratie. Aerden
hout en Bentveld echter niet.
BD de overweging van de aspecten
van deze suggestie moet men niet uit
gaan van het aantal tramgebruikers.
Immers een aanpassing van de toe
komstige buslijn aan het lokale Haar
lemse busnet biedt zoveel verbeterin
gen wat betreft verbindingen zowel als
reiskosten dat een toekomstige ontwik
keling niet direct te overzien is. Haar
lem zou er als het ware een uitgangs
centrum en een zwembad btjkrijgen en
de bewoners van Zandvoort zouden zich
veel minder geïsoleerd voelen. De
klacht „te ver van de stad" zou sterk
in betekenis afnemen maar daarente
gen zou het aantal Haarlemse badplaats
bezoekers ook weer stijgen. Overigens
zou het irreëel zijn om te menen dat
de plaatselijke winkelstand zou kunnen
worden beschermd door verwaarlozing
van openbare vervoermogelljkheden.
Zandvoort zou bijzonder zijn gediend
door een nadere oriëntatie op de nabij
gelegen stad Haarlem. In het rapport
wordt gewezen op een te grote gericht
heid op de stad Amsterdam. Het zijn
juist de Amsterdamse forensen die met
allerlei klachten over reiskosten en reis-
duur naar voren komen. Ook is geble
ken dat het o.m. deze factoren zijn die
de grote mobiliteit der immigrantbe
volking versterken. Op het eerste ge
zicht leken er ten aanzien van al dez
bezwaren weinig mogelijkheden ter ver
betering aanwezig te zijn. Een anders-
gerichte oriëntatie zou echter een indi
recte gunstige invloed kunnen uitoefe
nen. Dit geldt dan tevens voor het aan
trekken van immigrantenmilieu's en
van badgasten.
Indien de N.Z.H.V.M. ter gelegen
heid van de vervanging van trams door
autobussen niet met enkele verbeterin
gen, zoals hier werden aangegeven,
naar voren komt, zal de vervanging
te Zandvoort zo concludeert het
rapport waarschijnlijk niet als een
verbetering worden beleefd.
Vertegenwoordigers van de Maat
schappij tot Bevordering van de Tand
heelkunde en representanten van de
ziekenfondsenorganisaties zijn gister
morgen op het ministerie van sociale za
ken te Den Haag bijeen geweest voor 'n
bespreking, welke onder leiding stond
van de directeur-generaal van de volks
gezondheid, prof. dr. P. Muntendam.
Op deze vergadering is gewerkt aan
een compromis voor het reeds sinds
begin maart slepende conflict tussen
de tandartsen en de ziekenfondsen. Aan
de bespreking werd van de kant van
de ziekenfondsen deelgenomen door het
Gemeenschappelijk Overleg van Zie
kenfondsorganisaties. De Bond van
R.K. Ziekenfondsen in Nederland en de
Stichting Autonome Ziekenfondsen, die
bezwaren hebben tegen hetgeen zij zien
als een welhaast opgelegde arbitrage,
hebben aan deze vergadering ter op
stelling van een acte van compromis
niet deelgenomen.
Naar wij vernemen, zal de heer H.
Hagenaar, die momenteel optreedt als
tijdelijk zaakgelastigde der Nederlan
den te Djakarta en wiens ambtstermijn
in Indonesië binnenkort verstrijkt, wor
den opgevolgd door de heer H. Hassel
man, die momenteel optreedt als eerste
medewerker, c.q. plaatsvervanger van
Hare Majesteits buitengewoon en ge
volmachtigd minister te Londen. Het
ligt in de bedoeling deze mutatie in de
loop van het komende najaar te doen
plaats hebben.
Na de voetballers en eventueel de
dansers uit Suriname zullen binnenkort
ook 120 arbeiders Suriname verlaten.
Naar een Surinaams blad verneemt, ls
de heer Nukoop van de Amsterdamse
Droogdok MU erin geslaagd deze ar
beiders aan te werven. Dezer dagen
zullen de contracten worden gesloten.
Deze onderneming wil een aantal Su
rinaamse krachten in dienst nemen om
in haar bedrijven in Nederland te werk
te worden gesteld.
(Niet offleJêle koenen)
Vorig
slot
3% Ned. 1953 82
3)4 Ned. 1953 82',4
3)4 Ned- 1956 82%
3)4 Ned. 1948
3)4 Ned. 1950 76
3)4 Ned. 1954 76
3)4 Ned. 1955 77)4
3-3)4 Ned. 1947 93)4
3 Ned. 62-64 bel. fac. 85)4
Insehr. Grtbk 1946 3 -
Ned. Handel Mij. cert 160%
A.K.U 189%
Van Berkel's Patent 206
Calvé-Delft cert 368%
Van Gelder 197
Kon. Hoogvens cert 302
Unilever cert.
Ned. Kabel 292
Philips 280
Kon. Petroleum 210,80
„Amsterdam" Rubber 71)4
Holl. Amerika Lijn 170)4
Kon. Ned Stoomb. M11 149)»
Ned. Scheepv. Unie 18U4
K.L.M. 126.40
H.V.A 117%
Dell Ml), cert. 8?%
A'dam 2% '56 I 74
A'dam '56 n °5
A'dam III
opening
20/8
83
80)4
85%
80
187%
436%
275)4
204,60
70
171
149
160)4
125,50
Anaconda Copper
Bethlehem Steel
Chrysler Corp
General Electric
Genera) Motors
Kenneeott Copper
KLJV1
Montgomery Ward
Radio Corp
Republic Steel
Royal Dutch
Shell Union Oil
Southern Pacific
Southern Railway
Tidewater
U.S. Steel
16/8
57)4
45)4
79%
65)4
43%
100
32)4
36%
35%
53%
55%
85%
43%
41
31%
66)4
19/3
53%
44)4
77%
64%
43
97%'
32
36
33%
52%
52)4
84)4
42%
40
33%
64%
Stemming: gemakkelijk
