Jeugdcriminaliteit in Amerika neemt
steeds ernstiger vormen aan
W ettelijke
Vakantieregeling
Circus Mullens komt weer
in Haarlem
Jonge Amerikanen plegen moorden
met een enorm cynisme
najaarsmodellen
W0LLANA"
Vraag
Antwoord
Van horen en zien gesproken
M
Klassiek programma met
Amerikaans variété
en
katholieke Huishoud
school hoeft geen
boete te betalen
GROEN Co.
GEERT HOOGEVEEN ZI7LWEG 26 - Tel. 17296 - 16270
2ATERDXG 24 AUGUSTUS 1957
PAGINA 5
(Van onze New Yorkse correspondente)
0 Wangs stapte ik in een bijna lege bus en kwam schuin achter een New York heeft een politiemacht van 24.000 man, maar de politie-
zestienjarige jongen te zitten, die duidelijk waarneembaar geestelijk commissaris heeft sedert geruime tijd geklaagd dat dit 5000 man te wei-
gestoord was. Hij maakte dreigende gebaren tegen mij en een andere nig is. (Rome, met een bevolking van 1.800.000 zielen heeft een totale
i s$agier, maar zijn gedrag werd normaler naarmate de bus volliep. Toen politiebewaking van 20.000 man, vergelijkt u dit eens met New York,
.'{tegelijk met mij opstond om uit te stappen, werd een ogenblik in zijn dat 8.500.000 inwoners heeft). Kort na bovenvermelde ervaring werden
teterzak het gevaarlijkste mes dat ik ooit heb gezien zichtbaar: het staal in een week in New York door jongens van 14 tot 18 jaar drie moorden
>|5S zeer dun, aan twee kanten geslepen en in een spitse punt toelopend, gepleegd, bovendien werden in dezelfde week verscheidene steekgevechten
0 zocht tevergeefs een agent om het feit te melden, maar er was in de door jongens van dezelfde leeftijd geleverd.
Middellijke omgeving geen politie te bekennen.
te
Vereniging voor
handenarbeid
Algemene vergadering
°I> 31 augustus in St. Bavo
ten
teh; r
CENTRALE VERWARMING
POW-R-MATIC Oliebranders
Geschikt terrein?
Vergadering K.V.O.B.
Nieuwe collectie gebreide
Bij aankoop WOL gratis
patroon en onderricht
De gehele dag geopend.
99
TEMPELIERSSTRAAT
Ziet onze etalages
Nieuwe Overste bij
Broeders van
Nagtzaamplein
Nieuwe proscenium in
de Concertzaal
PREFECT CONSUL - ZEPHYR - ZODIAC - THAMES
Naar Nieuw-Guinea
of Suriname
De situatie in
Engeland
Alexander Uninsky
T .V .-projectie
„R.-k. Armenkamer"
Kapperscursus
Huurkwestie
.Wanneer de raad met het betreffende
»t.?rs'el accoord gaat, h oeft het be
te11"' van de Stichting R.K.Huishoud-
-Industrieschool niet de boete van
v a®00,- aan de gemeente Haarlem te
,®talen, die het verschuldigd is om-
«3 het niet tijdig de in 1954 aangekoch-
}3 grond aan de Garenkokerskade
teeft bebouwd. In de voorwaarden van
ve overdracht heeft de gemeente deze
«octe geëist, wanneer de grond niet
Ij'hien twee jaar bebouwd werd. De
°Uvvplannen moesten echter op last
.ai» hogerhand enige malen gewijzigd
j°rden, terwijl de bouwtoestemming
,3 laatste tijd afstuitte op het feit, dat
te®1 er niet in kon slagen tegen aan-
a<"dbare voorwaarden kapitaal aan
trekken om de bouw te financieren.
bouwtoestemming is onlangs ver
te®1^, zoals wij reeds hebben gemeld
3 de bouw kan mogelijk reeds voor
vet eind van het jaar beginnen. Het
3stuur heeft gevraagd aan de ge
rente om de boete niet te hoeven be-
v'en, terwijl het als nieuwe datum,
J?arop het gebouw onder de kap moet
Sh, heeft voorgesteld 9 augustus 1958.
A en W. stellen de raad echter voor
j^e datum te bepalen op 1 januari
°P zaterdag 31 augustus zal om 12 uur
middags in gebouw Sint Bavo in de
Medestraat de eerste zitting plaats-
steden van de Algemene Vergadering
ten de Vereniging voor Handenarbeid.
*te afdeling Haarlem houdt op 31 augus-
tes en 1 en 2 september ter gelegen-
Md van haar vijftigjarig bestaan een
tentoonstelling in gebouw Sint Bavo.
SR zijn op het geheel van de maat-
aPPelijke verhoudingen. Ten aanzien
Vervolg van pagina 1)
LTeel geleidelijk breidde de vakan-
4 1 tiegedachte zich uit. De bouw-
vakken, de kleinmetaal, verover
en in niet al te lange tijd vier dagen
tekantie. Het vakantiebonnen-systeem
«randeerde niet alleen het loon, maar
teg 'n ietsje daarboven, waardoor er
ok een extra centje was, wanneer de
tekantietijd aanbrak. Het verlangen
??ar zo een voordeel sloeg uiteraard
?°k over op andere groepen van werk-
?fmers. De tot aan de oorlog durende
JMnomische crisis heeft ongetwijfeld
j® verwerkelijking van heel wat socia-
te Wensen tegengehouden. Zo ook een
sterkere uitbreiding van de vakantie.
iDdens, maar vooral vlak na de oorlog
v®bben zich bovendien nieuwe sociaal-
2®dagogische ideeën baan gebroken,
v1® van grote invloed zjjn ..eweest en
«top - -
de jongste groepen werknemers
3®rd het steeds duidelijker, dat een zo
°tselinge overgang van de school, zon-
J®r behoorlijke gelegenheid tot recrea-
c®. te veel gevraagd was. De arbeiders-
i ügdbeweging de K.A.J. (J. W.) drong
v®eds lang voor de oorlog aan op een
Mer geleidelijke aanpassing bij het
b beidsproces. In 1940 bracht de Hoge
teaad van Arbeid een advies uit over
t®h vakantiewet. Hierin werkte zicht-
3®r de invloed van de arbeidersbewe-
C'hgen. Dit advies is nooit geëffec-
®erd kunnen worden tengevolge van
v® oorlogsomstandigheden. Inmiddels
®rd vakantie, ook voor handarbeiders,
teh algemeen verbreid verschijnsel in
tewel alle beschaafde landen. In 1952
£?hden reeds talrijke landen een wet-
tj tike regeling inzake arbeidersvakan-
„®s: In 1954 nam de Internationale Or-
5®hisatie van de Arbeid (I.A.O.) een
»,.commandatie aan, beogende dat in
v'te aangesloten landen een wettelijke
3f?eling zou komen. Daarop hebben
ministers van Sociale Zaken en van
^titie in september 1955 aan de
k£.R. om advies in deze gevraagd,
te" verzoek lieten zij vergezeld gaan
ten een voorontwerp van Wet met uit-
,°erige Memorie van Toelichting. Het
«vraagde advies is thans verschenen
te leidt in het algemeen tot aanvaar-
J'Hg van het voorontwerp van wet,
Jtearin wordt bepaald dat alle arbei-
?®rs van 18 jaar en ouder een jaarlijkse
tekantie met behoud van loon zullen
tenen te genieten van minstens twaalf
»,.®rkdagen Jeugdige arbeiders (dus
<jie jonger zijn dan 18 jaar) zul
te als het voorontwerp wet zal zijn
Sjorden, een minimum-vakantie van
k werkdagen gegarandeerd krijgen.
V, is tegen het voorontwerp nogal
Uiteet gerezen vooral van werkgevers-
JteeDit verzet gold niet zozeer het
yte van de gegaranderde vakantie als
k I het feit, dat dit gesanctioneerd
(jjde wet zou worden vastgelegd. Van-
t). ons ideaal geredeneerd, ener gezon-
samenleving, hebben we de neiging
te,?® kritiek der werkgevers bij te val
ste maar aan de andere kant mogen
de functie van de wet niet uit het
bJ> Verliezen. Soms zal een wet slechts
Is ®stigen hetgeen reeds in de praktijk
Vei®egroeid, maar soms ook heeft de
Ween stimulerende taak. En een
te tes' dat er nog altijd groepen mensen
'te'jederland zijn, die, niet beschermd
Itte® een collectieve arbeidsovereen-
geheel verstoken blijven
®lke aanspraak op vakantie. We
k*en hierbij met name aan huisper-
S.t,6®*. Een kleine minderheid van de
V -«...staat op het standpunt, dat ook
,'Jk moet worden vastgelegd, dat
teaia -?ntiebuslag moet worden be-
Mvi 1 Jammer genoeg ontbreken in het
telt „s. de toe'mhtende tabellen, die een
V lg overzicht geven van de situa-
dit gebied. Het lijkt ons —we
SI '®n ons voorzichtig uitdrukken nog-
te 3evaarlijk om dit in een wet vast
tee ggen. Laten we ons verheugen
>ter het feit, dat er geen principieel
5 ®hingsverschil meer is gebleken over
noodzaak Van vakantie. Dat is reeds
niet te versmaden winstpunt.
De jeugdige misdadigers in de Verenigde Staten maken voor een groot deel hun eigen wapens. De agenten tonen
hier een luguber soort verwondings- en moordmiddel. De makers ervan doen ongeïnteresseerd.
zoals gewoonlijk wanneer de jeugd van
de achterbuurten enkele moorden in een
tijdsbestek van enkele dagen pleegt, is
de algemene verontwaardiging zeer groot.
Deze wordt gelucht in brieven aan dag
bladen, aan de politie, aan de Congres
leden en de leiders van het maatschappe
lijk werk. En toch Is er misschien geen
land ter wereld, waar de overheid zich zo
inspant on misdaad te voorkomen.
Alleen de stad New York spendeert per
jaar tussen de 25 en 30 miljoen dollar
aan de bestrijding van de misdaad. Glo
baal gerekend geeft de regering in Was
hington jaarlijks ongeveer 500 dollar per
familie uit voor hetzelfde doel. En terwijl
elders, als bijvoorbeeld in Europa, de mis
dadigheid van de jeugd, die na de oorlog
overal ernstige vormen aannam, thans
afneemt, blijft die in de Verenigde Staten
toenemen. Het vorige jaar werden twee
miljoen ernstige misdaden in de V.S.
gepleegd en hoewel volgens de statistie
ken „slechts" drie procent van de be
volking misdadig ls, blijft het aandeel
dat de jeugd in dit percentage heeft,
bijzonder hoog en stijgt gestaag. Uiter
aard geldt dit voor de grote steden, in het
gemiddelde Amerikaanse plaatsje liggen
de verhoudingen ongeveer als in Europa.
New York heeft als havenstad, met zijn
rassen-conglomeraat en zijn omvang het
meest van de misdadigheid te lijden. Ar
restaties van jongens en meisjes beneden
de zestien jaar namen in 1956 met 3214
toe; en die van de jeugd tussen de
zestien en de twintig jaar met 12,7 pro
cent. Het beangstigende echter en het
geen statistieken niet aantonen is het
cynisme waarmee de daden gepleegd wor
den, terwijl de jeugd die ze pleegt, ze als
een zekere onvermijdelijkheid beschouwt.
Toen een veertienjarige moordenaar zijn
daad aan de politie beschreef, zei hij: „Ik
nam mijn slagersmes en stak het in hem
tot ik zijn gebeente voelde. Ik heb altijd
zoiets willen doen. Ik wilde mijn bende
bewijzen, dat ik geen lafaard was. Toen
ik mijn mes uit de borst van de vent trok,
zei ik tegen onze aanvoerder: Dank je
wel, dat je het mij hebt laten doen
Er zijn in New York ongeveer 500
van zulke straatbenden. Maar alleen 110
daarvan zijn gevaarlijk, omdat de leden
er van met al dan niet zelfgemaakte wa
pens er op uittrekken. Over de gewoonten
van deze benden zal ik in een volgend ar
tikel iets vertellen. Hier moge er alleen
op worden gewezen, dat de leden van de
benden, die namen hebben als „de bis
schoppen" de „schorpioenen" de „Egypti
sche ridders",, „de zondaars" met
een zekere gelatenheid het feit aan
vaarden dat ze als lid hun leven
riskeren. De vechtpartijen worden om to
taal zinloze redenen begonnen. De 18-
jarige knaap, die gedood werd toen hij
zijn zusje ging afhalen om haar veilig
thuis te brengen, kreeg de doodssteek,
omdat hij een ogenblik met een vriend
had staan praten en lachen op een
straathoek. Hieraan namen leden van
een bende, die in de nabijheid stonden,
aanstoot. De moordenaar zei later: „We
dachten dat hij ons uitlachte...." De
moorden vinden ook wel zonder reden
plaats. Een slachtoffer liep onlangs ar
geloos een stel half opgeschoten jongens
voorbij, waarvan de aanvoerder riep:
„Geef hem er van langsEen schot
viel en de voorbijganger lag dood op het
trottoir.
Opvallend nu is dat de burgers, die
zulke verontwaardigde brieven schrij
ven over de toename van de misdadig
heid onder de jeugd, stuk voor stuk ad
viezen aan de hand doen tot verbete
ring van de toestand, welke de funda
mentele redenen voor die misdadigheid
niet raken. De een wil een meer Uit
gebreide politiemacht, de ander ver
langt betere straatverlichting, de derde
zegt dat meer geld nodig ls voor sociaal
werk, weer een ander adviseert betere
behuizing, meer gelegenheid voor amu
sement voor de kinderen, enz. Dit zal
allemaal een beetje helpen. Maar let
terlijk niemand spreekt over de stro
men van obscene tijdschriftjes, de af
schuwelijke beeldromans, die zich in
wreedheden specialiseren, over de da
gelijkse radio- en televisieprogramma's,
die boordevol moord en doodslag zitten.
Niemand spreekt over de overvolle
schoollokalen en het scholentekort;
over de weerloosheid van onderwijs
krachten, wie het straffen vrijwel is
verboden: noch denkt men in de verste
verte aan het leerplan, dat aan de
minst intelligente leerling wordt aange
past (om hem niet te ontmoedigen)
en dat er iets met het gezinsleven mis
zou kunnen zijn, komt maar een heel
gering aantal briefschrijvers in de ge
dachten.
Men schijnt zich nog steeds niet vol
doende te realiseren, dat vele welmenende
ouders, die zo hard werken om het hun
kinderen materieel naar de zin te maken,
hen geestelijk schaden omdat ze zo wei
nig thuis zijn en het kind overal elders
behalve thuis zijn heil zoekt. Niemand
van die verontwaardigde burgers beseft
tevens, hoeveel verantwoording zij zelf
voor de gebeurtenissen dragen: want het
zijn deze burgers die niets doen om het
inkomen voor onderwijskrachten te ver
hogen, die zich gezapig neerleggen bij het
besluit van het Congres om de wet voor
federale hulp voor scholenbouw maar
weer in de onderste lade te leggen en
deze opnieuw tot een volgend jaar te
laten liggen; die voldaan schijnen met
de moord- en doodslagprogramma'sdie
zich verzetten tegen bestraffing van kin
deren in scholen. Het is een algemeen
bekend feit dat onderwijzers in openbare
scholen in de steden beslist bang zijn om
op speelplaatsen te moeten surveilleren.
Men zal hen altijd met de rug tegen
een muur of hek vinden staan, steeds
het gezicht naar de kinderen gekeerd,
opdat ze niet onverhoeds kunnen worden
aangevallen of iets anders gebeuren kan.
Advert entte
BLOEMENDAAL TELEF. 54855
Volgende week komt
circus Jos. Mullens, het
grootste van Europa,
weer naar Haarlem, op
het terrein tussen de Wa
genweg en de Fontein
laan, met een glorieus en
gevarieerd programma
van klassieke en moder
ne circus-nummers: ede
le paardendressuur, acro
batiek en Rock 'n Roll
van de befaamde Lehr-
Family uit Hollywood.
Dinsdagavond is de ope
ningsvoorstelling. Tot en
met zondagavond 1 sep
tember, een dag langer
dan gewoonlijk, blijft het
circus in Haarlem.
Woensdag-, donderdag-,
zaterdag- en zondagmid
dag zijn er, behalve de
avondvoorstellingen, ook
matinees, die om drie
uur 's middags beginnen.
Het circus heeft op zijn tournee dit
jaar overal veel succes geboekt en het
programma mag dan ook gezien wor
den. Het meest spectaculaire is wel de
beroemde Amerikaanse „Real Cowboy
Party", de Lehr-Family, die op weerga
loze wijze een Far West-act presenteert,
met originele Rock 'n Roll, juggling en
singing. Vader Lehr moet voor de lief
hebbers van Gary Cooper-films geen
onbekende zijn, omdat hij de „stunt
man van de grote filmster is. Verder
heeft Jos Mullens voor dit seizoen de
hand weten te leggen op een typisch
Mexicaans acrobaten-nummer „The Cas
tors", van wie bovendien de Indianen-
costumering niet alleen origineel, maar
ook zeer kostbaar is. Die twee Ameri
kaanse nummers zijn geëngageerd door
bemiddeling van de beroemde circus
koning John Ringling-North.
Een belangrijk deel van het circus
programma is de afgelopen winter in
Haarlem, in het Holland-Nauticgebouw,
voorbereid en ingestudeerd. Mevrouw
Josée Strassburger-Mullens bijvoorbeeld
heeft daar met haar echtgenoot Henry
Strassburger haar Engelse poedels ge
dresseerd. Willy en Henry Mullens heb
ben er gewerkt aan hun paardennum-
mers. Henry Mullens zal ook ditmaal
weer zijn unieke jongleer-kunst op een
ongezadeld paard presenteren de
vrucht van ontelbare uren oefening en
een subtiel uitgebalanceerd evenwichts-
vermogen.
De vijf D'Angolys uit Brazilië bren
gen hun geraffineerd en temperament
vol jongleernummer. Concita Ott-Ria-
tore, een van de vijf, is sinds vorig jaar
de echtgenote van Willy Mullens, een
der zoons van de circus-directeur, die
als een trotse pater familias vertelt van
de pracht en praal bij het huwelijk in
de kathedraal van Barcelona. „Gran
dioos, zo'n vlagvertoon van een Hol
landse familie in het buitenland", ver
zucht hij. Er bestaat kans, dat directeur
Jos. binnenkort opnieuw een schoon
dochter krijgt uit een beroemd en oud
circusgeslacht, namelijk dat der Bou-
gliones, wanneer zoon Henry trouwt
met de dochter van een Franse circus
directeur en Zigeuner-koning.
De Mullens hebben, zoals bekend, deze
winter veel succes geoogst in het Parijse
Cirque d'Hiver met hun wereldberoem
de stoeterij. In zes weken tijds heeft
Willy Mullens daar kans gezien om
Maurice Chevalüer te instrueren in het
presenteren van zijn Shetlandse ponies
op het jaarlijks terugkerende „Gala des
Artistes" in het Cirque d'Hiver, waar
wereldberoemde sterren van theater,
film en variété voor een uitgelezen pu
bliek een typisch circusnummer plegen
te brengen.
Mpt hppft heel wat voeten in de aarde
gehad voordat Mullens in Haarlem een
Beschikt terrein kon vinden. Het terrein
aan de Wagenweg is geenszins ideaal,
omdat het zand te rul is voor de grote
manege. Daarom moet het hele terrein
belegd worden met stromatten, waar
leemgrond over gestort moet worden.
Zondagavond treedt het circus voor de
laatste maal dit jaar op in Leiden en
maandagavond zal het in Haarlem be
ginnen met het opslaan van zijn tenten.
Daarna zijn de nodige onderhandelin
gen met het gemeentebestuur vooraf
gegaan. Circus-directeur Mullens heeft,
zo vertelt hij, aan de vertegenwoordi
gers van het gemeentebestuur zijn be
vreemding geuit over het feit, dat Haar
lem een stad met vreemdelingenver
keer geen geschikt plein heeft voor
De vier Castors, Mexicaanse acrobaten en voet-antipo-
disten, een der spectaculaire troupes, die volgende
week in Circus Mullens te bewonderen zijn.
grote manifestaties, zoals parades, tap
toes, kermissen (liefst permanent gedu
rende de zomer) en een circus. Als bui
tenstaander verwonderde hij zich er
over, dat men een dergelijk plein in
Haarlem niet reeds gecreëerd heeft. Het
liefst zou hij zijn tenten opslaan op de
Grote Markt. Dat kan in steden, waar
een dergelijke mark inderdaad „groot"
is, zoals bijvoorbeeld in Groningen,
Maastricht en Middelburg. In Haarlem
had Mullens graag gestaan op de speel
weide tegenover het Provinciehuis aan
de Dreef. „Dat kan niet daar moeten
beelden komen. Als ik U daar zou laten
staan, kan ik als burgemeester wel in
pakken", zou burgemeester Cremers de
heer Mullens geantwoord hebben.
Circus Mullens mag ook met recht
een van de grootste expeditiebedrijven
van Europa genoemd worden. Wanneer
het ambulant is, zijn er tweeënvijftig
wagens op de weg, die alles wat des
circus is geheel gemotoriseerd vervoeren,
een unicum in de circus-wereld, omdat
er meestal nog wel trekpaarden in be
drijf zijn.
De Katholieke Vereniging van Onder
nemers in het Bloembollenbedrijf houdt
vrjjdag 30 augustus 's middags om half
drie in „De Leeuwerik" te Haarlem
een algemene vergadering.
Advertentie
Broeder-overste Ignatius, van het
Bonifaciushuis op het Nagtzaamplein,
is overgeplaatst naar Schiedam, Wa
rande 155 wegens zijn benoeming tot
hoofd van de Sint Anthonius Abt-
school in Rotterdam. Broeder Ignatius
heeft zich in Haarlem vele vrienden
verworven, mede dank zij zijn gezonde
en moderne ideeën over opvoeding. Op
zijn initiatief is er bijvoorbeeld op de
Haarlemse school van de broeders een
ouder-comité opgericht.
Tot zijn opvolger in Haarlem is be
noemd broeder Gaudentius, 58 jaar
oud, tot dusver overste in Wijk-Maas-
tricht. De kwestie over de verplaat
sing van twee klassen van de school
aan de Dr. Schaepmanstraat is bevredi
gend opgelost. Die verplaatsing gaat
niet door. De vier klassen blijven be
stemd voor de kinderen van de broeder
scholen. De beide klassen, waar de
leerlingen van de school aan het Van
Zeggelenplein in zouden komen, gaan
voorlopig naar de kerk aan de Richard
Holkade, welke als school wordt inge
richt. Daarna komen die klassen wel
licht in het gebouw van de speeltuin
vereniging „Het Oosterkwartier", wan
neer dat gebouw gerestaureerd is.
B. en W. van Haarlem vragen de
raad om een bedrag van 4.730 voor
vernieuwing van de voorbouw van het
podium in de gemeentelijke concert
zaal. De bestaande voorbouw ver
keert in een zeer slechte staat, zodat
het gebruik ervan vrijwel niet meer
verantwoord is.
In plaats van houten jukken, zullen
nu stalen jukken worden gebruikt. Er
komt een nieuwe vloerbeschotting en
de voor-afsluiting krijgt een nieuwe be
timmering.
Advertentie
Vragen voor deze rubriek moeten worden gericht aan de
Redact ie van ons blad (met in de linker-bovenhoek der
enveloppe: „Vragenru briek"). De beantwoording ge
schiedt gratis. De Redactie behoudt zich echter het recht
voor, bepaalde vragen niet voor beantwoording in aan
merking te doen komen. Over de beslissing dienaangaande
kan niet worden gecorrespondeerd. Gaarne vermelding
van naam en adres bij de ingezonden vragen.
Men houde er nog rekening mee. dat men minstens M
dagen op antwoord zal moeten wachten en dat het ons
niet mogelijk is, in te gaan op verzoeken tot persoonlijke
beantwoording der brieven.
G. M. v. d. A. Ik ben van plan
mij op te geven voor uitzending
naar Ned. Nieuw Guinea of Surina
me om daar dienst te doen als
onderwijzer. Tot wie kan ik mij
wenden?
Antwoord: De gevraagde inlichtingen
kunt u verkrijgen bij de volgende in
stanties: Commissariaat voor Surinaam
se zaken in Nederland, Alexander Go-
gelweg 2 te 's Gravenhage. Bureau van
de gevolmachtigde minister van de Ne
derlandse Antillen, Badhuisweg 175, te
Scheveningen. Bestuurscollege van het
eilandgebied Curagao te Willemstad.
Ministerie van zaken Overzee, Plein 1,
Chef Directie Nederlands Nieuw-Gui
nea.
In de Engelse stad Hull is
dezer dagen door de tele
foondienst een afzonderlijk
nummer aangewezen, waar
men dag en nacht inlichtingen
kan krijgen omtrent TV-pro-
gramma's. De telefoondienst is
er niqf aan begonnen inlichtin
gen omtrent schouwburgen of
bioscopen te verstrekken, ook
niet over voetbalwedstrijden
en zelfs niet over cricketwed
strijden. Nu echter wel een spe
ciale TV-dienst, want dit me
dium heeft het trotse Albion ge
heel in zijn ban.
Een en twintig jaar geleden
startte de B.B.C. met TV-uit-
zendingen, bij gelegenheid van
de grote jaarlijkse radiotentoon
stelling. Nu staan er meer dan
5 miljoen toestellen en wordt
er over twee kanalen meer dan
18 uur per dag uitgezonden.
In Frankrijk is men ongeveer
op dezelfde tijd begonnen,
maar daar zijn nog steeds geen
miljoen toestellen. Een van de
voornaamste oorzaken ligt na
tuurlijk in de volksaard. De
Engelsman is huiselijk, of lie
ver hij is veel thuis. Er zijn
ook weinig behoorlijke schouw
burgen buiten Londen en de
cafés in het gehele land zijn
slechts enkele uren per dag ge
opend; veel vertier is er aan
de andere kant van het Kanaal
niet. De Engelsman is dol op
zijn haard, maar in plaats van
in zijn haard staart hij nu naar
zijn beeldscherm.
Er is op dat scherm ook wel
het een en ander te zien. Van
1 april 1956 tot en met maart
1957 zond de B.B.C. alleen 225
TV-spelen uit, de commerciële
TV rond 150, zodat er in Enge
land in dat jaar 375 drama's
en komedies op de beeldbuis
zijn verschenen. Alleen de
B.B.C. vertoont meer dan 100
J. Arthur Rank
verschillende programma's in
de week. Twintig procent daar
van wordt uit filmmateriaal sa
mengesteld. Voor deze pro
gramma's en het journaal wordt
18 km film per week verwerkt
of in de archieven onderge
bracht. Bijzonder populair en
interessant is de dagelijkse uit
zending „Tonight", een geïllus
treerd weekblad op de beeld
buis zou men kunnen zeggen.
In 40 minuten worden negen
tot achttien onderwerpen ge
toond van de meest verschil
lende aard en heel vaak „life".
De komst van de commer
ciële TV is voor een groot deel
oorzaak van het snelle terug
lopen van het aantal radioluis
teraars. De commerciële TV
bereikte dat eigenlijk alleen
al door er te zijn. Sedertdien
immers was er keuze uit twee
programma's, waardoor men
niet meer gebonden was aan
de B.B.C. De waardering voor
de programma's loopt niet zo
gek uiteen als men wel denkt
en de „shows" verliezen lang
zaam maar zeker aan populari
teit.
Intussen heeft de commerciële
TV nog geen landelijk net. Lon
den en de zgn. Home Countries
en de grote steden Birming
ham en Liverpool met verre
omgeving worden bediend. Op
31 augustus gaat de zender
Black Hill gelegen tussen Glas
gow en Edinburgh haar uitzen
dingen beginnen. Meer dan 3,5
miljoen mensen komen onder
het bereik van deze zender.
De programma's beginnen om
4 uur, zondags om 3 uur en
duren tot 11 uur. Men zal veel
van het Londense programma
brengen, doch daarnaast veel
speciale Schotse uitzendingen.
Grote verrassing heeft het in
Engeland teweeggebracht dat
de grote man van de film, ba
ron Rank of Sutton Scotney, be
ter bekend als J. Arthur Rank,
een belangrijke rol speelt in de
combinatie die de commerciële
TV in Zuid-Engeland gaat ex
ploiteren. De zender komt in
Chillerton Down op het eiland
Wight en zal ln het begin van
het volgend jaar in gebruik ge
nomen worden. Het ziet er dus
wel naar uit dat het aantal
radioluisteraars nog verder zal
dalen, ook al wil men de pro
gramma's zo gaan maken: „dal
je ze niet kunt missen". Intus
sen gaat de commerciële TV
dit jaar voor het eerst met
winst werken. De geschatte op
brengst van de programma's
van 20 miljoen pond sterling,
zal men ruimschoots halen.
aestro", zei een zeer
jonge en zeer verlegen
pianist tegen Willem
Mengelberg, met wie hij het
pianoconcert van Chopin moest
repeteren, „hoe speelt u de in
leiding, met of zonder inkortin
gen". „Bemoei je maar met
je eigen zaken", snauwde Men
gelberg terug, „en let alleen
maar op mijn stokje". De zeer
jonge pianist begon te spelen
en na het eerste gedeelte glim
lachte de dirigent zuur en zei:
„Ga jij je gang maar, jij
hebt mij niet nodig". Het con
cert werd een enorm succes.
Dit gebeurde in 1932, het jaar
waarin Alexander Uninsky de
Chopin-prijs won, waarom in
Alexander Uninsky
Warschau om de vijf jaar
wordt gestreden. Hij was toen
twee en twintig en leefde in
Parijs, waar hij vijf jaar eer
der met eerste prijs het Con
servatoire had verlaten. Unins
ky is geboortig uit Kiew en
bezit nu de Amerikaanse na
tionaliteit. Hij is steeds een
groot Chopin-vertolker geble
ven en er ztjn zeer veel bijzon
der mooie opnamen van zijn
spel gemaakt. Ook de andere
meesters en hun muzieken heb
ben echter zijn liefde.
Nu doet zich het merkwaardi
ge geval voor dat Alexander
Uninsky tijdens het Edinburgh
Festival het vierde pianocon
cert van Bohuslav Martinu ten
doop zal houden. Dit is daarom
merkwaardig omdat dit Festi
val nog minder noviteiten pre
senteert dan zijn broertje in
Holland. Martinu werd 66 jaar
geleden als zoon van een
schoenmaker in oost-Bohemen
geboren. Hij componeerde
reeds zeer jong en speelde uit
nemend viool. Zijn muziek was
doordrenkt van de volksmuziek
van zijn land, doch stond ander
zijds zeer onder Franse invloed.
In 1923 kwam hij naar Parijs,
waar Roussel hem onder zijn
leerlingen telde. Toen hö in
1940 uitweek naar Amerika had
hij reeds een grote naam. Na
de oorlog bood men hem in
Praag hoge posities aan. Hij
besloot in de Ver. Staten te
blijven, of althans aan deze zij
de van het IJzeren Gordijn, want
hij woont veel in Rome en
Parijs. (Vrijdag Derde Pro
gramma, 464 m, 20 uur).
Wtf meldden reeds dat er
nu ook een TV-toestel
met een 68 cm buis op
de markt ls. Dat toestel is niet
bedoeld voor de huiskamer
maar voor ziekenhuizen, sana
toria en dergelijke. Er zijn
echter instanties die over een
nog groter beeld willen be
schikken, doch dat is alleen
maar mogelijk door projectie.
Technisch stelt dat geen proble
men. Een zeer lichtsterk beeld
op een buis van zeer kleine af
metingen wordt via een optisch
systeem geprojecteerd. Philips
heeft twee van die apparaten
ontwikkeld, een die een beeld
van 160 bij 120 cm kan geven
en de „Mammoeth" die een
beeld van liefst 3 bij 4 m
geeft. Bij deze toestellen zit
ten de bedieningsknoppen aan
de achterkant, de voorkant is
glad met alleen het kleine, 6
cm-doorsnee gat waaruit de ster
ke lichtstraal komt. Nu kan
men het beeld gewoon op een
scherm projecteren, doch ook
achterprojectie is mogelijk,
waarbij men dan een matgla
zen plaat gebruikt. Het projec
tiesysteem blijkt ook in grote
zalen met zeer veel mensen
goed te voldoen.
Een en ander heeft intussen
consequenties voor de auteurs
wet. Bij de N.T.S. is men daar
over druk aan het studeren.
Het is in dit verband wel in
teressant na te gaan hoe die
zaken in Engeland geregeld
zijn. Het vorig jaar werd daar
de Copyright Act 1956 aangeno
men die op 1 juni van dit jaar
van kracht werd. Zonder permis
sie van de B.B.C. mag men
geen opnamen maken van de ra
dio of van het geluid van de
TV, anders dan voor eigen ge
bruik.
Ook mag men geen opnamen
maken van het beeld van de
TV anders dan voor eigen ge
bruik. Tenslotte mag men geen
TV-uitzending tegen betaling
laten zien. Het lijkt eenvoudig,
maar er zit nogal wat aan
vast. In Engeland mag een café
dus geen bandrecorder hebben.
Men mag er geen foto's van
TV-uitzendingen maken. En
bioscopen mogen geen TV-jour-
naals vertonen.
F.-v. V. vraagt op welke plaats
in Haarlem thans de uitkering
plaats vindt van brood en brand
stof door het Fonds van wijlen pas
toor A. A. Bloemaert en mej. Eli
sabeth Dreeger, genaamd Rooms
Katholieke Armenkamer, voorheen
gevestigd in de Lange Veerstraat.
Antwoord: Die uitkeringen vinden voor
lopig plaats ten huize van de regent-
uitdeler van het fonds, de heer A. Th.
W. van den Broek, Bloemhofstraat 6
te Haarlem, iedere eerste vrijdag van
de maand, 's morgens tussen elf en
twaalf uur. Het 17e eeuwse gebouwtje
achter de apotheek in de Lange Veer
straat verkeert namelijk in zeer bouw
vallige staat. Het wachten is op een res
tauratie, waarvoor subsidies zijn aan
gevraagd bij het Rijk en bij de Ge
meente. Het gebouwtje valt onder Mo
numentenzorg. Het fonds, dat in de
17e eeuw gesticht is uit de nalaten
schap van pastoor Augustlnus Alstenius
Bloemaert en aan het begin der vori
ge eeuw aangevuld door de aanzienlij
ke erfenis van mej. Dreeger, kent vijf
entachtig „plaatsen", die een maande
lijkse uitkering inhouden aan behoefti
ge bejaarden.
K. B. te Haarlem wil weten waar
men in Haarlem kan worden op
geleid tot dames-kapper en hoe
lang zulk een opleiding duurt.
Antwoord: In Haarlem bestaat een
Kappersschool, die haar cursussen
houdt in gebouw „Cultura" aan de
Jansstraat 83. De opleiding duurt vier
jaar. Wil men evenwel een eigen zaak
beginnen, dan komen daar nog twee
jaar bij. In totaal wordt het dan dus
zes jaar. De lessen worden eenmaal
per week gegeven. Tevens is nog een
extra les ingevoegd, die eens in de veer
tien dagen gegeven wordt. De nieuwe
cursus vangt in september aan. Opga
ven dienen te worden gericht aan de
heer A. de Jong, Jacobijnestraat 13.
A. 3. N. v. d. V. Het huur
huis van mjjn ouders is door de
notarisklerk gekocht voor zelfbe-
woning, nadat m(jn ouders een
week tijd kregen om er over na
te denken of zij het zelf wiMen
kopen van de verhuurder-eigenaar.
Als doekje voor het bloeden dient,
dat mijn ouders in het huurhuis
van deze klerk mogen wonen,
waarvan de huur veel hoger is. Is
die bedenktijd niet te kort? Is er
een eerste kooprecht van de huur
der? Kunnen mijn ouders niet in
het huis blijven wonen in verband
met hun vergevorderde leeftijd? In
dien zij toch te zijner tijd hun huis
moeten verlaten, krijgen zij dan
vergoeding van kosten?
Antwoord: Koopoptie moet door de
huurder zijn bedongen. Het voorstel
van de betreffende notarisklerk was dus
onverplicht. Zeker bestaat de mogelijk
heid, dat uw ouders in hun huis kun
nen blijven. Zij moeten daartoe: 1.
niet toestemmen in een beëindiging van
de huur, 2. direct het advies van een
advocaat of (kantongerechts) deurwaar
der inwinnen, die de plaatselijke situa
tie kent, 3. evt. op grond van dat ad
vies gebruik maken van de huurbescher-
ming ingevolge de huurwet, 4. in ver
band met het laatste wachten tot deze
nieuwe eigenaar een proces begint. Zo
spoedig mogelijk dus de kwestie aan
genoemde raadsman ter bespreking
voorleggen.
