Belang van de werknemers Uitgestippelde beleidslijnen worden nog gehandhaafd EERSTE TREIN ONDER NOORDZEEKANAAL Na ziekbed van twee weken Op bevel en onder protest Gouverneur Faubus laat militairen van de Garde nu inrukken Zijn woorden scheppen sfeer voor nieuwe relletjes Beeld van de A-griep in ons land Koning Haakon van Noorwegen overleden Zijn zoon volgt hem als Olav Nieuw-Guinea op agenda De Troonrede Geert sprake van een algemene loons verhogingbehoudens Jean Sibelius overleden Begrafenis koning1 Haakon op 1 oktober Hoger beroep aangekondigd In het zuiden aan het afnemen V ,N .-assemblee Motorrijder reed na ongeval door Fraaier weer Het weer $ee MORRIS 'Heforet/of/éup/ Sociale Zaken en Volksgezondheid j - V' Ig „HOLIDAYS" HAARLEM OPEL REKORD 195ft Sociaal commentaar ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1957 81ste JAARGANG No. 29714 J. W. Boerrigter en I 1_ &J| ff |L |flll| LhbI l BBS W U W I I Mm! V I Pe' Pef v, ,w ,Mr'.WnA' y VaJÏ,Mer «'"T Bil W ■■■■■SSÏBW Voor klachten over de bezorging na 5.M Hoofdredactie: Drs H. v RUN en V' Sevenn. uur -s avonds te|. 21544 (Zie ook pag. 7) Aangereden scholier overleden Viltmantels in kleuren 59.50 Zacht en vochtig. BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 FERD. BOLSTfi. 48 A'DAM TEL. 717162 Ged. Oude Gracht 70 - Tel. 10454 Verhuur zonder chauffeur van Renault-Dauphine, Peugeot „403" (Van een bijzondere medewerker) Wanneer er in het leven iets be langrijks gebeurt, heeft ieder van ons de neiging zich af te vragen w>elk belang hij er persoonlijk bij heeft. Het verbaast ons daarom hele maal niet, van werknemerszijde het verzoek te ontvangen eens te vertellen wat zij, de werknemers, nu te verwach ten hebben in het nieuw begonnen par lementaire jaar. In de Troonrede, al dus de vragenstellers, is hierover zeer weinig te vinden. Andere jaren was uit dit staatsstuk af te lezen wat de de partementen van Sociale Zaken, Eco nomische Zaken en andere departemen ten, vaak zo bepalend voor het wel en wee van het arbeidersleven, voorne mens waren te doen. Nu practisch niets van dit alles. Toch is deze redenering niet juist. Vooreerst zou het voorbarig zijn ge weest om b.v. reeds in 1958 de ver werkelijking tegemoet te zien van de in uitzicht gestelde nieuwe invaliditeits wet, wet op de weduwen- en wezenzorg en kinderbij slagwet-volksverzekering. Reeds vorig jaar is bij de bespre king van het re geringsprogram nadrukkelijk ge zegd, dat de voor bereiding van deze wetten drie tot vier jaar zou vorderen. Op de tweede plaats loopt door de gehele troonrede van dit jaar een an dere lijn. Er is, en we hebben de nei ging om te zeggen: Goddank, gebro ken met het systeem van gedetailleerde weergave van ministeriële voornemens. De toestand waarin ons land zich be vindt vereiste en vereist op de eerste plaats een totaal inzicht in de moei lijkheden en de bepaling van de hoofd lijn waarlangs we eruit kunnen komen. Ten aanzien van de moeilijkheden was het staatsstuk, dat wij troonrede noemen, zeer openhartig. We zitten in de knoei. We geven meer uit dan we voortbrengen en dus leven we perma nent in die gevarenzone, die tot de grootste economische ramp kan voe ren: nationale verarming en werkloos heid. Nu is het merkwaardig te constate ren, hoe betrekkelijk weinig dat laatste woord jongere mensen zegt. Ouderen, die de periode van '30 tot '40 hebben meegemaakt, zijn onmiddellijk bereid om te zeggen: alles liever dan dat. Het is daarom goed, dat ook zij er aan meewerken, vooral door mentaliteits beïnvloeding, dat ook en vooral de jongeren bereid zullen blijken zich elke nodige inspanning te getroosten om zulk een ramp te voorkomen. De maatregelen, die tot herstel van het verstoorde evenwicht moeten lei den, klinken vooral de werknemer niet prettig in de oren. „Zolang de huidige toestand voortduurt zullen bedrijfsleven en overheid zich ten aanzien van de ontwikkeling van het loonpeil de grootst mogelijke beperking moeten opleggen." Dit betekent, dat de regering verwacht dat de vakcentrales in 1958 niet met eisen voor een nieuwe loonronde zullen komen. En, aldus een van onze vrien den, daar heb je nu het gegooi in de glazen, de kleine man is weer de dupe. Het helpt betrekkelijk weinig wanneer men erop wijst, dat op deze zin uit de troonrede onmiddellijk die andere volgt: „Mede met het oog hierop moet de prijsstabilisatiepolitiek in overleg met het bedrijfsleven onverflauwd wor- (Vervolg op pagina 9) ui me a cAAc^rcTD a at c u a a Di cu ADVERTENTIETARIEF 28 cents pet millimeter- iiSsii NIFIIWF HAARI FIKfHF POURAIKT Advertentie De Algemene Vergadering van de V.N. heeft met 49 tegen 21 stemmen, bü elf onthoudingen, besloten de aanbe veling van haar agendacommissie, om het geschil tussen Nederland en Indo nesië over Nederlands-Nieuw-Guinea op haar agenda te plaatsen, over geno men. De Nederlandse minister van buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H. Luns, en zijn Australische ambtgenoot R. G. Casey, verzetten zich krachtig tegen dit besluit. (Van onze Haagse redactie) Bü de indiening van zijn begroting zegt minister Suurhoff, dat er geen twijfel kan bestaan over de ernst van de economische situatie. Vooral het te ruglopen van de besparingsoverschotten bij de spaarbanken baart hem zorgen. Een nieuw evenwicht tussen de midde len en de bestedingen en tussen de besparingen en investeringen is. vol gens de bewindsman, nog allerminst in zicht. Hij merkt op dat het ook geen verwondering hoeft te wekken, dat er nog geen verbetering is ingetreden, om dat de meeste maatregelen tot beste dingsbeperking pas in de tweede helft van dit jaar zullen beginnen en ef fect zullen sorteren. In afwachting van de resultaten van de bestedingsbeper king kunnen de reeds uitgestippelde be leidslijnen van de sociale politiek wor den gehandhaafd. Dit betekent, zo gaat de minister verder, dat de indiening van de alge mene kinderbijslagwet binnenkort kan worden tegemoetgezien terwijl aan de wetsontwerpen inzake een weduwen- en wezenvoorziening en de herziening van de invaliditeitswet met kracht zal wor den doorgewerkt. Daarbij wordt priori teit verleend aan het wetsontwerp voor de weduwen- en wezenvoorzie ning. Verder zal nog dit jaar een nieuw ontwerp ziekenfondswet aan de ziekenfondsraad om advies worden voor gelegd. Over de loonontwikkeling merkt de minister op, dat een stabiel loonni veau, ondanks de opgetreden prijs stijgingen, in de huidige situatie een eerste vereiste is om niet in een loon- en prijsspiraal terecht te ko men. Het wetsontwerp tot overdracht van wettelijke bevoegdheden op het stuk van loonvorming aan organen van het bedrijfsleven, bevindt zich in een vergevorderd stadium van voor bereiding. De minister zal hierover bij de begrotingsbehandeling naar hü hoopt nadere mededelingen kunnen doen. Van algemene loonsverhogin gen, zegt de minister, kan geen spra ke zijn, behoudens onvoorziene wijzi gingen van de conjunctuur. Ook be- drijfstaksgewijze zullen slechts bij zeer hoge uitzondering verbeteringen in lonen of andere arbeidsvoorwaar den kunnen worden toegestaan. De bestedingsbeperking heeft nog weinig ontspanning gebracht op de ar beidsmarkt. De ramingen in dit ver band zijn moeilijk. De gevolgen van de bestedingsbeperking op de arbeids markt zijn niet met enige nauwkeurig heid te overzien. Vooral voor de rand stad Holland ware een vermindering van de spanning op de arbeidsmarkt toe te juichen. Als echter in een van de structuurgebieden de werkgelegen heid mocht verminderen, brengt dit di rect de noodzaak tot voorzieningen met zich mee. Regionaal zou door mid del van verruiming van de aanvullende werkgelegenheid het grotere arbeidsaan bod dan tijdelijk of meer langdurig moe ten worden opgevangen. De minister gaat uitvoerig in op het probleem van de emigratie. De econo mische en demografische situatie geeft geen aanleiding om tot wijziging van het emigratiebeleid over te gaan. In 1957 zal het cijfer 30.000 ruimschoots worden be reikt. In 1958 zal er enige teruggang zijn. De emigratiemogelijkheid naar de U.S.A. is beperkter geworden. De kan sen in Canada zijn nog onzeker, ter wijl het huisvestingsvraagstuk in Aus tralië klemmender is geworden. Boven dien is door de bestedingsbeperking een kostenverhoging voor emigranten ont staan. De minister streeft ernaar om het plan voor de huisvestingskredieten voor Australische emigranten, dat strandde op de ongunstige ontwikke ling van de Nederlandse kapitaal markt, door een andere wijze van fi nanciering alsnog te verwezenlijken. Voor de emigranten die uitsluitend van de Nederlandse regering een sub sidie ontvangen als bijdrage in d» kosten van hun emigratie zal de minimumbijdrage worden verhoogd. Met ingang van 1 januari 1958 wordt dit minimum voor ongehuwden van ƒ150.- of 350.- gebracht, voor ge huwden van 100.- op f 200.-. In samenwerking met het ministerie van verkeer en waterstaat wordt met spoed een nieuw rijtijdenbesluit voorbe reid. In de begroting is voor de massa vaccinatie tegen kinderverlamming een post van 5,5 miljoen gulden uitgetrok ken voor de aankoop van het nodige vaccin. KONING HAAKON VII Vanmiddag om twaalf uur zon van het middeleeuwse kasteel Akershus aan de Oslofjord, vlak bij de drukke haven, twaalf afscheidsschoten gelost. Vanmid dag zouden premier Einar Gerhardsen, de voorzitter van het parlement, Oscar Thorp, en de voorzitter van het Hoog gerechtshof, Einar Grette, voor de ra dio herdenkingsredevoeringen uitspre ken. De leden van de Noorse strijd krachten droegen vanmorgen rouwban den. De nieuwe koning heeft na het over lijden van zijn vader onmiddellijk een Vergadering van het kabinet voorgeze ten, tijdens welke enkele besluiten zijn Senomen in verband met de dood van koning Haakon VII. De nieuwe koning "eeft de laatste twee jaar als prins- t^gent reeds de meeste constitutionele Plichten van zijn vader waargenomen. De nieuwe koning is 54 jaar oud. Olav Alexander Frederik Edward Christiaan is geboren in Appleton House in Engeland. Naar 's konings Wens kreeg Olav een zeer democra tische opvoeding. Hij doorliep dezelf de scholen als andere Noorse kinde ken en nam samen met hen deel aan Sport en spel. Nadat hij in 1921 aan de Hallingschool eindexamen middel baar onderwijs had gedaan bezocht bij van 1921 tot 1924 de Krijgsschool. Vervolgens studeerde hij aan het Bal- kol College te Oxford. In 1931 werd hij kapitein, in 1938 lui- •enant-kolonel en in 1939 generaal van 4, Noorse landmacht. In de marine werd hij op daarmee gelijk te stellen Wijze bevorderd. w?rHderio dte„ °orl°,?. op 30 juni 1944, noemd tot rhrf""3'1"0 kroonprins be noemd tot chef van de trenernlo staf en in deze functie keenie J" j u vrijding van zijn land, 0p 13 in Oslo terug. Toen de hele refering weer in Noorwegen was trad hl .l 31 mei tot 7 juni 1945 als regent nn Toen koning Haakon zelf op 15 juii van hetzelfde jaar in zijn land terugkeerde tfad de kroonprins af als chef van de ~<Kontn£T ofav is internationaal bekend Als zeiler, voor deze tak van sport beeft hij veel organisatorisch werk ge daan. In zijn jonge jaren deed hij ook ">ee aan skiwedstrijden, boor zijn openhartig en vriendelijk v .Vrijdagavond is op zijn landgoed na- (s|J Helsinki de Finse componist Jean tiirt bus overleden. Sibelius, die de leef- hor Van 91 ïaar bereikte, stierf aan een het ^bloeding. De Finse radio deelde verlijd en mee en wijzigde onmid- bei! bet programma. Nog gisteravond va een stroom van telegrammen dan rouwbeklag binnen te komen en on- "anks het late uur en de duisternis hal* °P lal van plaatsen de vlaggen gehesen. Sibelius overleed on- ta^eur een uur nadat in de universi- nVÜal te Helsinki het stedelijk orkest zii„er. leiding van Sir Malcolm Sargent hr» ui symphonie ten gehore had ge zin,-? Nederlandse Radio Unie wij- e na het nieuws van elf uur het t ogramma en zond een van Sibelius' ri.^ndste ./erken, het symfonisch ge- ho u ':T inlandia" uit. Voor een levens- eschrpving van de componist en een erinnering aan zijn werk verwijzen wij;' a«r pag. 5. Vanmorgen is in Oslo officieel mee gedeeld dat de vannacht overleden koning Haakon VII op 1 oktober wordt begraven. De nieuwe Noorse koning, Olav V, heeft in een speciale procla matie tot zijn volk meegedeeld, dat hij op een bijeenkomst van het kabinet de door de constitutie vereiste eed heeft afgelegd, waarin hij verklaart over het koninkrijk te zullen regeren in over eenstemming met zijp grondwet en wetten. In Oslo stromen de betuigingen van medeleven uit het buitenland binnen. In Engeland wordt ieder ogenblik de afkondiging van de hofrouw verwacht. De B.B.C. begon vanmorgen in alle uitzendingen de nieuwsberichten met de tonen van het Noorse volkslied. karakter is het de nieuwe koning nooit moeilijk gevallen, in contact te komen met zijn landgenoten, zowel in Noorwe gen als over de grens. Dat is o.a. ge bleken op de grote rondreis door de Verenigde Staten, die hij in 1939 samen met kroonprinses Martha maakte om Noorse emigranten te bezoeken. Op 21 maart 1929 trouwde kroonprins Olav met prinses Martha van Zweden. Zij overleed in 1954. Het kroonprinselijk gezin heeft gewoond op het landgoed Skaugum in de gemeente Asker, een huwelijksgeschenk van minister Wedel Jarlsberg. De nieuwe koning heeft drie kinderen: prinses Ragnhild, geboren 1930, in 1953 getrouwd met de reder Erling Lorentzen en thans woonachtig in Rio de Janeiro, prinses Astrid, ge boren 1932, en de nieuwe kroonprins, Harald, geboren 1937. Kroonprins Harald heeft de zelfde schoolopleiding gehad als zijn vader. Hij deed in 1955 eindexamen middel baar onderwijs aan de Kathedraal school te Oslo en werd in 1956 leer ling van de school voor cavalerie-of- ficieren. De vorige herfst ging hij naar de Krijgsschool. Samen met de andere leerlingen van zijn klas heeft hij pas nog deelgenomen aan ma noeuvres in de omgeving van Lille- liammer. Ook hij is een actief sport man. In oktober zullen parlementsverkiezin gen gehouden worden. Er zal geen kro ningsplechtigheid zijn. Na de kroning van koning Haakon VII in 1906 is de grondwet gewijzigd en het artikel over de kroning geschrapt. De huidige regering zal de nieuwe soeverein haar ontslag aanbieden. Dit ontslag zal evenwel geen politieke ge volgen hebben. Het staat vast, dat de regering-Gerhardsen zichzelf za.1 opvol- gen. De nieuwe koning volgt zijn vader ook op als opperbevelhebber van de Noorse strijdkrachten. KONING OLAV V van Noorwegen Gouverneur Faubus van de Ameri kaanse staat Arkansas heeft gisteren bevel gegeven de militairen van do Nationale Garde, die in opdracht van hem bij de middelbare school in Little Rock hadden post gevat om negerleer lingen de toegang te beletten, terug te trekken. De gouverneur gaf daarmee gehoor aan een uitspraak, die de fede rale rechtr in de staat Arkansas, Da- vies, gisteren tijdens een zitting in Lit tle Rock heeft gedaan. Bij deze zitting was de gouverneur niet verscshenen, hoewel hij gedagvaard was. Zijn advo caten waren wel aanwezig, doch toen zij een vergeefse poging hadden ge daan vervanging van de rechter te be werkstelligen, verlieten zij demonstra tief de rechtszaal. Na overleg te hebben gepleegd met zijn advocaten gaf gou verneur Faubus vervolgens een ver klaring uit, waarin hij meedeelde dat zijn „kruisiging" was begonnen, dat er tijdens de zitting geen getuigen a de charge waren, en dat de tegenpartij met zorgvuldig gekozen getuigen a charge was verschenen, zodat de afloop van het proces tevoren al vaststond. In een verklaring, die hij vervolgens voor de televisie aflegde, zeide hij dat de troepen op het punt stonden te ver trekken, maar dat hij „wel wat angst had voor de toekomst." Hij kondigde aan in hoger beroep te zullen gaan te gen de uitspraak, die hem gedwongen had de troepen terug te trekken. Hij verklaarde er zeker van te zijn dit be roep te zullen winnen. Maar, zo ver volgde hij, „tot het zover is zullen de troepen thuis blijven." ,,Ik kan slechts bidden," aldus gou verneur Faubus, „dat in Little Rock nu niet hetzelfde gaat gebeuren, dat in andere steden van hét Zuiden ge- aFd is' Nu mijnpogingen om de orde hier te handhaven worden ge handicapt door rechter Davies, zal ik andere pogingen hiertoe ondernemen, met alle middelen die mij daarvoor *en dienste staan." Zoals t. :nd heelt gouverneur Faubus steeds voor gewend dat hij de Nationale Garde had laten aanrukken om de orde te handhaven, terwijl hij er in feite mee wilde verhinderen, dat negerleerlin gen de school zouden bezoeken, nu zij daartoe in staat waren gesteld door een uitspraak van het Opperste Ge rechtshof in de V.S. Waarnemers zijn van mening, dat gouverneur Faubus bij zijn pogingen om toch „de orde te handhaven, met alle middelen die hem daarvoor ten dienste staan", er geen gras over heeft willen laten groeien. Een eerste poging daartoe zien zij in zijn tendentieuze ver klaring voor de televisie, die immc s zeer goed tot gevolg kan hebben „dat in Little Rock nu hetzelfde gaat gebeuren, dat in andere steden van het Zuiden ge beurd is." Ernstige ongeregeldheden zouden de terugkeer van de National Garde dan wel eens noodzakelijk kun nen maken, nu werkelijk ter handhaving van de orde. De gouverneur was gisteren gedag vaard om te komen verklaren, waarom hij de Nationale Garde had opgeroepen om de opheffing van de rassenscheiding op de middelbare school te verhin ren. Daags tevoren had hij reeds ge weigerd voor de federale rechter te ver schijnen, toen hij als getuige was opge roepen in een andere zaak, die even eens een rassenkwestie betrof. De ad vocaat van de minister van justitie be streed bij de zitting van gisteren een verzoek van de advocaten van gouver neur Faubus om rechter Davies door een ander te vervangen, omdat hij be vooroordeeld zou zijn. Na de argumen ten van beide partijen te hebben aan gehoord weigerde rechter Davies zich zelf te diskwalificeren, omdat het ver zoek niet voldoende gefundeerd was. Nadat de rechter vervolgens de stel ling van de advocaten van Faubus had, verworpen, dat de rechtbank niet be voegd zou zijn in deze zaak, omdat het geding aanhangig is gemaakt „tegen ""i soevereine staat Arkansas en niet tegen een individueel persoon", zodat alleen het Amerikaanse hooggerechtshof de zaak zou kunnen behandelen, verlieten de verdedigers van gouverneur Faubus demonstratief de zaal. In een voorlopi ge uitspraak beval rechter Davies gou verneur Faubus tenslotte verdere in menging in de regeling voor de ophef fing van de rassenscheiding te staken. Hierna gaf de gouverneur de Nationale Garde bevel zich terug te trekken en legde hij zijn verklaring voor de televi sie af. (Rtr.-U.P.-A.F P.) Naar het ministerie van sociale za ken en volksgezondheid mededeelt is de Aziatische griep in het zuiden des lands thans aan het afnemen. In het midden wordt nu het hoogtepunt genaderd, al zijn er plaatselijk verschillen. In het noorden, met name in Groningen, heeft de ziekte nog geen grote afmetingen aangenomen. In het ziekenhuis te Maastricht heeft men het aantal opnemingen van niet- dringende gevallen moeten beperken, doordat ook verpleegsters door A-griep zijn aangetast. In Italië zijn in de afgelopen 24 uur zeven mensen als gevolg van A-griep overleden, van wie drie in Rome. De epidemie breidt zich in Italië nog steeds uit. Vrijdagmiddag is de eerste trein door de Velsertunnel onder het Noordzeekanaal gereden. Het was nog maar een proefrit. Maar vanaf volgende week zondag zul len de treinen op het traject Haarlem Alkmaar regelmatig van de tunnel ge bruik maken. In het Ziekenhuis Westeinde ten Den Haag is vrijdagmiddag de dertien jarige scholier J. A. Bolmers uit de Jacohastraat overleden. Hij was bij een verkeersongeluk, dat om kwart een op de Loosduinseweg nabij de Laurierstraaa gebeurde, ernstig gewond geraakt. De jongen, die in de richting Loos duinen fietste, werd van achteren door ee- motor aangereden, vermoedelijk doordat de motorrijder probeerde hem rechts te passeren. Hij werd aan de linkerkant van de rijbaan tegen een tegenligger, een bestelauto die juist bezig was een andere auto te passeren, aan geworpen. De motorrijder stopte slechts even en reed daarna door. De Haagse politie verzoekt oogge tuigen van dit ongeval en personen, d'e bijzonderheden over de erbij betrok ken motor en motorrijder weten, zich met haar in verbinding te stellen. Juist tegen het einde van het officiële zomerseizoen is het weer verbeterd. Door het wegvallen van het hogedruk- gebied bij de Azoren kwam er vrijdag een einde aan de westelijke luchtstro ming. Een uitloper van een hogedruk- gebied bij IJsland gelegen deed de wind naar het oosten draaien en ver oorzaakte eindelijk eens droog weer met zonnige perioden. Een zwak storingsfront bracht van daag wat meer bewolking, maar toch verwbehten wij een rustig weekeind met vrijwel droog weer. De wïnd gaat iets meer naar het zuidoosten zodat de temperatuur morgen mogelijk iets hoger wordt. In het zuidoosten van ons land kan in de middag de 20 gr. C. worden bereikt. Koning Haakon VII van Noorwegen is hedenmorgen om 4.35 uur plaat selijke tijd in het koninklijk paleis te Oslo in de ouderdom van 85 jaar overleden. De laatste twee weken was de koning bedlegerig als gevolg van een storing in de bloedsomloop van het rechterbeen en een aandoe ning van de luchtwegen. Maar zijn gezondheid heeft voortdurend te wen sen overgelaten sinds hij in juni 1955 bij een val in zijn "badkamer een heupbeen brak. Het nieuws van 's konings afsterven werd bekendgemaakt 'n een bulletin, dat was ondertekend door de beide artsen, die hem de 'aatste tijd hebben bijgestaan, H. A. Salvesen en Lief Efskind. Zij deelden «nee, dat de algemene toestand van de koning vannacht niet bijzonder zorgwekkend was, totdat zich tekenen begonnen te vertonen, dat het hart zich begaf. De dood trad reeds enkele minuten later in. 's Konings zoon, die hem terstond als Olav V is opgevolgd en twee van diens kinderen, de 20-jarige prins Harald, die nu kroonprins is geworden, en de 25-jarige Pnnses Astrid, zijn voortdurend aan het sterfbed geweest. Overal in «ir,aIWcgen en °°k °P alle Noorse schepen in de gehele wereld hangen s 4 anmorgen de vlaggen halfstok. Advertentie Verwachting tot zondagavond (opgemaakt te 11.15 uur) Overwegend zwaar bewolkt en nevelig met plaatselijk enige regen of motregen. Zwakke tot matige wind tussen zuid en zuidwest. Zacht weer. Zondag Zon; 6.27—18.41 Maan: 4.36—17.41 Maandag Zon: 6.29—18.39 Maan: 6.01—18.09

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1957 | | pagina 1