H
Alleen in een lege kamer
DE TUNNEL IS KLAAR,
DE WEGEN NOG NIET
Verkeerssituatie vooral bij
Haarlem benard
Een handvol tunnelweetjes....
beveiliging en verlichting
OVER TUNNELBOUW
NEDERLANDSE
FILM
Ir. A. Eggink
Panne
Niet zo best
Over verkeer en toerisme
Snelverkeer aan te sluiten op de
noordznde ijggen vier viaducten, een in
J de onmiddellijke omgeving
en Zaanstreek .°™dat ee.n niet onaad:
Stimulans
Duizendpoot
VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1957
door bebouwing bollenstreek, even-
V ermnuillg een aansluiting op de
1110t Alkmaar op de weg naar de Af
sluitdijk.
Nachtblauw
De opening van de Velser tunnels brengt een enorme verandering met
zich mee voor het verkeer, zowel lokaal in de IJmond als interlokaal.
Belangrijk is, dat elke verkeersverbetering de eigenschap heeft nieuw ver
keer aan te trekken, omdat de weggebruiker geneigd is direct te profiteren
van een betere verbinding, zeker op de lange afstand. Maar ook plaatselijk
bezien brengt een belangrijke verandering in het wegenverloop ingrijpende
wijzigingen in de verkeersgewoonten met zich mee. Wie voorheen met de
trein van IJmuiden naar Beverwijk ging, zal nu de bus nemen, omdat het
Vlugger en voordeliger is. De automobilist, die niet om toeristisch genoegen
maar met het oog op tijdwinst de weg over de sluizen koos om daarmee
het wachten bij de ponten te ontgaan, zal nu graag van de tunnel gebruik
maken. De verkeersstromen worden in nieuwe banen geleid en pas wanneer
het nieuwtje van een rit door de tunnel er af is, zal overzien kunnen woi-
den hoe groot de verbetering eigenlijk wel is. Want dat hier van een ver
betering lesproken kan worden, staat als een paal boven het water van het
Noordzeekanaal, dat jarenlang als een bijna onneembare barnere het ver
keer in de weg heeft gestaan.
Het lokale verkeer per trein in de
IJmond wordt er door de opening
van de Velser tunnel niet beter
op De verbinding IJmuiden-Beverwijk,
dié tot nu toe via het station Velsen-
IJmuiden-oost liep, waar de reiziger
dan wel moest overstappen maar di
rect aansluiting had, gaat via het nieu
we station Santpoort-noord lopen De
treinreiziger moet nu dus van Velsen-
Ilmuiden-oost eerst in zuidelijke rich
ting rijden via halte Zeeweg, halte Drie
hui Wester veld naar. Santpoort-noord
en daar overstappen in de trem jiaar
Beverwijk, die dan via Driehu s-zuid
rijdt, maar de halte Hoogovens
lök en figuurlijk links laat liggen, om
dat deze opgeheven wordt. BezwaaripK
is echter, naast de grotere omweg, dat
het overstappen bijna een half uur
omdat de treinen er niet aan-
kostbaarder,
vergt,
sluiten. Het wordt ook
Want de Nederlandse Spoorwegen me
ten niet de afstand tussen twee plaat
sen hemelsbreed, maar tellen het aan
tal afgelegde treinkilometers.
Er is voor het lokale vervoer echter
een lichtpuntje in de vorm van de nieu-
We lijn 75, die de N.Z.H.V.M. zondag
gaat openen en die een halfuursdienst
gaat onderhouden tussen IJmuiden en
Beverwijk en vandaar via hoogovens
naar Velsen-noord. 's Morgens vroeg en
in de namiddag wordt ten behoeve van
het arbeidersvervoer zelfs een kwar-
tierdienst gereden. De bussen zullen
door de tunnel rijden, waarbij het vooral
voor het oude dorp Velsen van belang
is, dat het uit zijn isolement wordt ver
lost.
De opening van de Velser tunnel zal
voor het toeristisch verkeer van
en naar de kop van Noord-Holland
vermoedelijk een grote stimulans bete
kenen. Velen die tot nu toe de vaak
eindeloze wachttijden voor het pontveer
van Velsen schuwden, zullen nu de weg
tunnel kiezen om zich naar de
lënd të w trekPleisters in Noord-Hol-
Ifcb kunn?r?na die manier zou men
zich kunnen indenken, dat de verschil-
C6ntra in de kop van
Noord-Holland een nieuwe bloei tege
moet kunnen gaan als gevolg van het
tot stand komen van de nieuwe oever
verbinding.
Het dagbezoek aan de badplaatsen in
Noord-Holland boven het kanaal zou wel
ééns aanzienlijk kunnen toenemen. Tot
nu toe moesten de touringcars waar
in het dagbezoek het.immerhoofd
taak moet hebben zoals iedere ande-
weggebruiker waditen op depontZj,
voor dneSdeaegbezoekers een ono^kome
dan TkTfe touringcar
meer de route over Velsen. Eenzelfde
stimulans zullen ook de oude haven
stadjes aan de voormalige Zuiderzee
kunnen ondervinden, terwijl de marine
haven van Den Helder eveneens op een
toenemende belangstelling mag reke
nen.
Voor het bloembollengebied in Noord-
Holland betekent de opening van de
Velser tunnel wellicht het begin van
een nieuwe bloeiperiode. Tot nu toe
vormden de bloembollenvelden tussen
Leiden en Haarlem de grote attractie
voor binnen, en buitenlandse bezoekers.
Maar wanneer de tunnel geopend is,
zullen vele touringcarondernemers toch
ten naar het nog vrijwel „blanke"
bloembollengebied van Noord-Holland
organiseren, zodat een spreiding van de
bloembollendrukte kan worden verkre
gen. Daar komt de eerste jaren natuur
lijk nog de attractie bij van het rijden
door de nieuwe tunnel.
Een ander belangrijk aspect is, dat
net doorgaand verkeer dat van het wes
ten of het zuiden van het land naar
Groningen of Friesland moet, nu via de
Velser tunnel kan rijden en daarmee
een aanzienlijk kortere afstand hoeft af
te leggen. De oude route via de Zuider-1
zeestraatweg was niet best en men werd
voortdurend opgehouden, o.m. door het
militaire vervoer. De grote hindernis
van de Velser pont is nu opgeheven en
velen zullen dus _de route door Noord-
Holland prefereren. Ook toeristisch kan
dit belangrijke gevolgen hebben.
oewel al het mogelijke Is gedaan
om het rijden in de Velser tunnel
zo veilig mogelijk te maken, moet
men er toch op berekend zijn, dat er
in de tunnel ongelukken kunnen gebeu
ren. Stremmingen zullen in deze fles
senhals in het verkeersnet zo snel mo
gelijk opgeheven moeten kunnen wor
den en daarom beschikt men in de tun
nel over twee takelwagens, welke ten
behoeve van gestrande automobilisten
nabij de tunneleinden zijn opgesteld.
Het zijn een lichte takelwagen met aan
de achterzijde een heivermogen van 3
ton en aan de voorzijde van 850 kilo en
een zware takelwagen met aan de ach
terzijde een hefvermogen van ongeveer
15 ton en aan de voorzijde van 3,5 ton.
De bediening van beide wagens ge
schiedt geheel hydraulisch. De maxi
maal toegestane hoogte in de tunnel
van 4,20 meter stelde bijzondere eisen
aan de bouw van deze wagens, zodat
zij afwijken van normale takelwagens.
De firma Geesink in Weesp, die de
takelwagens bouwde, leverde nog een
derde wagen af voor de Velsertunnel,
Het eerste begin van de bouw
van de Velser tunnel dateert uit
1936, toen ir. A. Eggink, thans 'wwaswiwi
hoofdingenieur-directeur van de
directie sluizen en stuwen van
Rijkswaterstaat, opdracht kreeg
de bouw voor te bereiden. „Ik
ben alleen begonnen en mijn
bureau was een lege kamer in
IJmuiden", vertelt hij ons. Zijn
eenzaamheid heeft overigens
niet lang geduurd, want reeds
vóór de oorlog was het bureau
uitgegroeid tot twee inge
nieurs en twaalf technische
ambtenaren. Het district tunnel
bouw werd na de bevrijding
omgezet in de directie sluizen
en stuwen, waaraan thans ne
gen ingenieurs en ruim hon
derd ambtenaren verbonden
zijn. De zetel werd verplaatst
naar Utrecht, waar wij de tun
nelbouwer in zijn werkkamer
aantroffen.
Ir. Eggink, een rijzige laco
nieke vijftiger, zakelijk in zijn
optreden, maar met een humo
ristische twinkeling in zijn ogen,
spreekt over de opdracht als
over een dagelijkse boodschap
bij de slager: een autotunnel
te ontwerpen ter vervanging
van de ponten en hiervoor een
plaats uit te zoeken. De geko
zen plaats is ongeveer het eni
ge, dat van de vóór-oorlogse
ipzet is overgebleven. Ook de bouwwijze (droge bouwput) is gehandhaafd.
Voor het overige is er een geheel andere tunnel uit de bus gekomen. De
strubbelingen bij de bouw zijn bekend;, eerst trad de mobilisatie als spel
breker op, in 1942 legde de bezetter het werk stop et} na de bevrijding duurde
het tot 1952 alvorens het grote werk eindelijk kon beginnen. „Waarom
wij in 1941 toch begonnen zijn, weet niemand, u niet en ik niet, maat
net gebeurde. De vlag werd gehesen er was geen enkele Duitser bij
en de dragline greep de eerste hap grond. Daarna hebben we een heel
gezellige lunch gehad; alle vrouwen hadden iets meegebracht"aldus
Jer7tSBh In de tussenliggende jaren zat hij niet stil; na de oorlog werd
riVnrr, goflr\en met de opbouw van het staatsvisserijbedrijf te IJmuiden,
aa na volgde o.m. de sluis bij Spijkenisse. Nu het werk in Velsen bijna
raaar is al zal men nog een jaar nodig hebben voor de afbouw heeft
i„-eeiL ®nt?e andere projecten op zijn programma staan, o.a. de
s ifh.f H.5E Hagesteijn. Zijn eerste grote werk na Velsen zal de
sluis t aringvliet zijn. Hij is tevens bezig met een aquaduct voor
de Ringvaart in de rijksweg 4a, waarbij het kanaal in een betonnen bak
aver de weg geleid wordt.
De bouwer van de Velser tunnel werd in 1904 te Steenderen geboren
Nadat hij m Delft was afgestudeerd, werkte hij o.a. een jaar in Curagao
waarna in 1930 zijn entree bij de Waterstaat volgde. Bijzondere ervaringr i
bij de tunnelbouw opgedaan? „Ja, de laatste weken", zegt ir. Eggink. „Ik
weet nu, dat een tunnel bouwen veel gemakkelijker is dan een tunnel
openenbij de bouw kun je alle bezwaren ondervangen, bij de opening
niet" Ir. Eggink is overigens wel aan belangstelling gewend; in de afge
lopen jaren kwamen 80.000 belangstellenden naar de bouw ijken, o.w
3.000 buitenlanders. Over het resultaat van zijn werk spreekt hij met rus
tige zelfverzekerdheid. „Er worden 15.000 auto's per dag verwacht, ter
wijl de tunnel evenals die in Rotterdam er 60.000 kan verwerken
Het hele verkeer over het Noordzeekanaal bedraagt thans 22.000 auto's
per dag; we kunnen dus wel even vooruit. Hoe lang? Het heeft weinig zin
prognoses van het verkeer te maken. Maar voorlopig zullen we geen last
hebben". Met deze overtuiging neemt ir. Eggink straks afscheid van wat
wij bijna zijn levenswerk genoemd hadden. „Zo kan ik het nog niet zien"
zegt hij. „Ik heb nog twaalf jaar voor de boeg; wie weet wat me allemaal
nog te wachten staat".
Tussen de luchtverversingstorens op de beide oevers van het Noordzeekanaal ligt de Velser tunnel, een onder-water-weg voor auto en trein. Hij passeert op
grote diepte een der belangrijkste waterwegen van ons land.
Voor autorijdend Nederland is
het morgen een heuglijke
dag. Aan het wachten voor
de pont bij Velsen over het Noord
zeekanaal, dat handenvol geld
kostte, is voor eens en altijd een
einde gekomen. Ongehinderd kan
het verkeer voor veruit het
grootste deel beroepsvervoer
het Noordzeekanaal passeren. Per
dag ongeveer 12.000 voertuigen. In
enkele jaren zal, naar verwacht
wordt, de capaciteit van de tun
nel, die op 60.000 voertuigen be
rekend is, tot 15.000 voertuigen
dagelijks zijn opgevoerd. Die toe
name wordt niet alleen verklaard
door het feit, dat jaarlijks het aan
tal auto's groter wordt, maar ook
doordat de tunnel het verkeer, dat
de kop van Noord-Holland, de
Zaanstreek of het industriegebied
rondom de IJmond tot bestemming
heeft, zal aantrekken. De tunnel
zal niet alleen het „oude" verkeer
van de ponten en van de sluisweg
bij IJmuiden krijgen, maar ook
het veer bij Buitenhuizen (nu aan
een verbeterde en op de tunnel
aansluitende rijksweg 6 Amster
dam—Velsen gelegen) vijftig per
cent van zijn dagelijkse klandizie
ontnemen. Verder zullen dagelijks
ongeveer tweeduizend voertuigen
van de ponten bij de Hembrug en
over het IJ te Amsterdam naar de
tunnel in Velsen rijden om daar het
Noordzeekanaal over te steken.
Nu doet zich echter bij Velsen de moeilijkheid
voor dat de wegen in Kennemerland, waarin de
tunnel gelegen is, op een dergelijk intensief en steeds
toenemend verkeer met benekend Zoals de
zaken er thans voorstaan, kunnen zij het verkeer
van zo'n omvang niet verwerken. Van de nieuwe njks-
weg nummer 9, waarvan de tunnel deel uitmaakt, is
zowel ten noorden als ten zuiden van de tunnel
slechts een klein stukje gereed. Vooral aan de zuid
zijde mankeert het aan grote snelwegen voor het
doorgaande verkeer, mankeert het vooral aan wegen
buiten Haarlem om. Zolang die wegen er met zlJn>
fungeert Haarlem als een fuik, waarin het verkeer
óf via de rijksstraatweg dwars door de binnenstad,
öf via de Delftlaan in de westelijke bebouwing van
de stad terecht komt. Aan de noordzijde is de toe
stand niet zo benard. Ofschoon ook daar in de on
middellijke omgeving van de tunneluitritten een stad
gelegen is Beverwijk ondervindt het verkeer
er weinig hinder. Het wordt via een nieuw stuk
rijksweg 9 huiten deze snel groeiende stad geleid
naar de rest van Noord-Holland. Het voor Beverwijk
en zijn industriegebied bestemde verkeer zal het
voorlopig zonder goede op de rijksweg aansluitende
wegen moeten doen, omdat de wegen in het centrum
van deze stad nog niet zijn gesaneerd. Ook in het
noorden ontbreekt nog veel. Er zal nog heel wat
water van het Noordzeekanaal over de nieuwe tun
nel moeten vloeien vooraleer de hoogstnoodzakelijke
wegen in Kennemerland zijn aangelegd.
Wij schreven al, dat van een aangepast wegen
net ten zuiden van de Velsertunnel, dat het
westen en het zuiden van Nederland met
Noord-Holland-boven-het-Kanaal moet verbinden,
vandaag de dag nog maar weinig valt te bespeuren.
Het wegvak TunnelHaarlem van de oude rijksweg
nummer 9 is ten enenmale onvoldoende om het ver
keer te verwerken. De Rijkswaterstaat is dan ook
bezig met de aanleg van een nieuwe weg met twee
dubbele rijbanen van elk zeven meter, die moet
aansluiten op de Delftlaan in Haarlem. Een ge
deelte daarvan is klaar, maar ter hoogte van Sant
poort houdt de prachtige
TFT brede weg plotseling op.
W C2J6I1 lUCt Vandaar wordt het verkeer
als door een flessenhals over
Dfln CfTiasit de smalle oude rijksweg door
ddlXgcpaSL Haarlem geperst, hetzij via
de rijksstraatweg in Haar
lem, hetzij via de Delftlaan, die de gemeente Haar
lem tot negen meter heeft laten verbreden. In beide
gevallen gaat het verkeer door de Haarlemse binnen
stad, omdat er geen randwegen zijn.
Wel is er ten oosten van Haarlem een dergelijke
randweg geprojecteerd, waarlangs in de toekomst
het interregionale verkeer snel en zonder moeilijk
heden naar Amsterdam, Den Haag en Rotterdam kan
rijden, maar wanneer met de aanleg ervan zal wor
den begonnen valt niet te zeggen. Volgens een voor
lopig project verlaat hij een aantal kilometers ten
zuiden van de tunnel langs een enorme verkeers-
rotonde, die er ook nog niet is, rijksweg nummer 9,
loopt dan ten noorden en ten oosten van Spaamdam
naar de Verenigde Grote en Kleine Polders onder
Haarlemmerliede en Spaamwoude, kruist de weg
Amsterdam—Haarlem en koerst vervolgens in de
richting van Sassenheim, waar hij zal aansluiten op
rijksweg nummer 4 AmsterdamDen Haag.
Het ontbreken van deze grote snelweg heeft bij
voorbeeld tot gevolg, dat het verkeer uit het zuiden
van ons land gebruik moet gaan maken van de
bestaande weg door de Bloembollenstreek. Het is
een weg met veel bochten, die slechts op enkele
plaatsen en over weinige kilometers voor inter
regionaal verkeer geschikt is. In Haarlem begint
voor de automobilist op weg naar de Velsertunnel
de misère opnieuw, een misère, die door het ont
breken van een oostelijke stadsrandweg maar al te
zeer wordt gevoeld.
Nu is er ook nog een weg ten westen van Haar
lem geprojecteerd een zogenaamde weste
lijke randweg die in het streekplan voor
Zuid-Kennemerland als regionale weg is aange
wezen, hetgeen ten duidelijkste wordt gedemon
streerd door het feit, dat hij getraceerd is vlak langs
en ten dele door de westelijke bebouwing van Haar
lem en door het oosten van Overveen om op een niet
zover ten zuiden van
weg door de Bloem-
O eens een regionale
weg. In het noorden
van Haarlem krijgt de westelijke randweg een ver
binding met de Delftlaan. Het komt er dus op neer,
dat hij te zijner tijd de weg door de Bloembollen
streek via de Delftlaan en rijksweg nummer 9 ver
bindt met de Velsertunnel. Hij zal, zolang de weg
ten oosten van Haarlem niet klaar is, niet een regio
naal, maar een interregionaal karakter krijgen, een
interregionale snelverkeersweg, die door dichte be
bouwingen gaat. De westelijke randweg wordt in
twee fazen aangelegd. Aan één fase is men althans
bezig.
Hoe staan de zaken aan de noordzijde van de
tunnel er nu voor? Ter vervanging van de
oude rijksweg nummer 9 is tussen Beverwijk
en Uitgeest over een afstand van zes kilometer de
westelijke baan van een geheel nieuwe rijksweg
aangelegd. De baan is ruim zeven meter breed, heeft
aan één zijde een doorgaande parkeerberm van bijna
drie meter breed en aan de andere kant om de
tweehonderd en vijftig meter parkeerhavens.
Vanuit de tunnel rijdt het
WP(TPT1 9n„ verkeer deze nieuwe rijks-
Cgcu «uil weg 0p via een halve klaver-
bladconstructie. In de weg
van Beverwijk, dat klaar is,
een bij Sint-Aagtensdijk, dat eveneens gereed is,
een overgang op een punt, waar de Zaanlandse Com-
municatieweg over de rijksweg wordt heengeleid,
en een viaduct over de spoorlijn AlkmaarAmster
dam en de provinciale weg LimmenUitgeest
Zaandam. Het viaduct onder de Zaanlandse Com-
municatieweg moet nog worden gebouwd, terwijl
van het honderd en dertig meter lange viaduct over
de spoorlijn en de provinciale weg bij Uitgeest slechts
de westelijke helft klaar is. Omdat de nieuwe rijks
weg UitgeestAlkmaar pas over ongeveer vier jaar
klaar zal zijn, wordt het verkeer na het halve viaduct
bij Uitgeest via een klaverbladconstructie naar de
verbrede en verbeterde provinciale weg geleid en
vandaar via Limmen, waar de rijksweg Beverwijk
Limmen de provinciale weg ontmoet, over de rijks
weg naar Alkmaar.
Over de nieuwe rijksweg UitgeestAlkmaar nog
het volgende: de weg, getraceerd tussen de
bestaande rijksweg (LimmenAlkmaar) en
het Noord-Hollandsche Kanaal, zal met een brug over
een uitloper van het Alkmaarder en Uitgeester Meer
linea recta naar een verkeersplein ten zuiden van
Alkmaar lopen. Ten wes-
X/WKi-nrlina- ten van de stad krijgt
li weg naar Den Helder en
zienlijke toename van
(tunnel) verkeer tussen
Beverwijk en de Zaanstreek verwacht werd is de
weg BeverwijkBuitenhuizenZaanstreek in een
drachtige samenwerking tussen rijk en provincie
belangrijk verbeterd. De Provinciale Waterstaat van
Noord-Holland verbeterde de weg van de Zaan
streek naar de pont bij Buitenhuizen, terwijl de
Rijkswaterstaat naast de polderweg Buitenhuizen
Beverwijk een gloednieuwe weg van zeven meter
aanlegde.
Wat er dus aan wegen eigenlijk klaar is, is bitter
weinig. Hier zijn gedeelten van nieuwe wegen
aangelegd en daar werden bestaande wegen
verbreed en verbeterd. Maar nergens is de brede
visie van de planoloog gerealiseerd, met name is zij
niet gerealiseerd in de omgeving van Haarlem, waar
door deze stad, die al met zoveel plaatselijke ver
keersproblemen te kampen heeft, situaties zijn of
worden opgedrongen, waarvoor zij maar moeilijk
aansprakelijk kan worden gesteld.
Toen vele jaren geleden begonnen werd aan
de bouw van de Velser tunnel, kreeg de N.V.
Multifilm in Haarlem opdracht om van dit
gigantische werk een film te maken. De
huidige directeur van Multifilm, de heer
E J. Verschueren, heeft het draaiboek ge
maakt en regelmatig heeft men bij het tun
nelcomplex opnamen gemaakt. De gehele
film, waarvan de regie in handen is van de
heer H. Hoving, zal ongeveer 20 minuten
duren. Van de vele duizenden meters film,
die zijn opgenomen, zal slechts ongeveer 600
meter gebruikt worden. In de film wordt een
overzicht gegeven van de technische ontwik
keling ven het tunnelproject en een verkla
ring van de noodzakelijkheid van de tunnel.
Het is niet onmogelijk, dat er ook van de
officiële opening enige beelden in de film
verwerkt worden, maar het sluitstuk zal
worden gevormd door een beeld van het
verkeer, dat de tunnel gebruikt. Een maand
na de opening van de tunnel zal het filmpje
gereed zijn. Het is de bedoeling het speciaal
voor lezingen en ontwikkelingsavonden te
gebruiken.
Als u panne hebt aan uw auto
krijgt u bezoek van de op deze
foto afgebeelde kolos, die uw wa
gentje de tunnel uitsleept. Oh,
maar u staat in de tunnel met een
wagen met veertig ton lading er
op. Een echte auto dus. Nou, die
sleept-ie ook weg. Met gemak.
een gecombineerde was-, sproei- en
platformwagen, die al de bijnaam van
„duizendpoot" heeft gekregen. Op het
dak zit een hefbaar montageplatform,
met behulp waarvan de lampen in en
buiten de tunnel in de verlichtingsarma
turen verwisseld kunnen worden.
Aan de rechterzijde van de wagen be
vinden zich vijf ronddraaiende borstels
voor het schoonmaken van de zijwan
den van de tunnel. In deze borstels is
een toevoerleiding voor water en zeep
gemonteerd. Tijdens het schoonmaken
borstelen de borstels de wand schoon,
waarna deze wordt afgespoten met
schoon water en afgezeemd met een
rubber slab. Onder de wagen bevindt
zich een roiborstel met waterspoeling
voor het schoonmaken van het wegdek.
Aan de voorkant zit een pomp met
sproei-inrichting voor het afspuiten van
het wegdek.
De „duizendpoot" beschikt over een
watertank tot een inhoud van 3.OOI
liter, tanks voor vloeibare zeep en
bergruimten voor het opbergen van
reserve-lampen en verlichtingsarma
turen. Voorts is in de wagen een tank
aanwezig met schuimvloeistof, waar
door in combinatie met pomp en wa
tertank de auto tevens gebruikt kan
worden bij het blussen van branden.
Aan de zijkanten van de wagen zitten
voorts kleine uitklapbare platforms,
die gebruikt kunnen worden bij werk
zaamheden aan de in de tunnelwan-
den gemonteerde verkeerslichten.
In de nachtblauw geschilderde pla
fonds van de tunnelmoten, die door
deze kleur een grotere ruimte sug
gereren, zijn voor de verlichting T.L.-
buizen aangebracht. In iedere rtjruim-
te zitten twee reeksen armaturen, in
iedere reeks op onderlinge afstand van
4,50 meter. Ze zitten in nissen en staan
in een schuine stand naar voren in de
rijrichting, zodat zij door de automobi
list niet te zien zijn en hun licht voor
hem uitwerpen. Overdag, als het buiten
volop licht is, is in de tunnel de ver
lichting volledig ingeschakeld, maar
's nachts kan met een gedeeltelijke
verlichting worden volstaan.
Om overdag de overgang van het zon
licht buiten de tunnel naar het kunst
licht in de tunnel geleidelijk te doen
verlopen zijn de toegangswegen naar de
tunnel over de laatste 150 meter over
dekt met een rasterwerk van beton. De
constructie is zodanig, dat, ongeacht de
stand van de zon, nooit direct zonlicht
op de rijweg kan vallen. Het licht wordt
door dit rasterwerk gefilterd, terwijl
men, door het gebruik van steeds don
kerder kleuren naarmate men dichter
bij de eigenlijke tunnel komt, nog een
verdere tempering van het buitenlicht
heeft weten te bereiken.
De wanden van de tunnel zijn in een
zachte tint blauwgroen geschilderd.
Met opzet heeft men de tunnelwanderï
niet, zoals in Rotterdam, met tegels be
kleed. Dit zou veel kostbaarder zijn ge
worden en bovendien ondervinden de
automobilisten nu geen hinder van de
glinstering der tegels. De zacht glanzen
de wanden blijken rustiger voor het oog
te zijn, zodat het prettiger en vooral
veiliger rijden zal zijn in de Velser tun
nel.
