in
Oostenrijk
proeftijd
zijn
NeJÜDAHPO
Staking ten
dele geslaagd
Van horen en zien gesproken
Satellite!
De grens der
bezuiniging
Bewogen historie na Franz Josef
Met niets méér dan de Sakburger
Festspielewat JVeense charme en de
ontvangst van Russische bezoekers
in de wijngaardenschiet het in zijn
Europese missw tekort
Koeznetsov pleit
voor top-overleg
Sovjet-raket
In Argentinië
Zwerftocht van
Amerikaan
Chrissemeuje 108 jaar
a
Bridgedrive met
2100 deelnemers
27 arbeiders weer
aan het werk
Na Amsterdam weer
een paspoort?
lllillli
TV-maatschappijen
gaan samenwerken
Minder communisten
in Italië
8
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1957
PAGINA 9
4
Prins Wan niet welkom
in Rusland
Opleiding voor
serveerster
Hoofdredacteur „News
Chronicle" treedt af
Ten bate van Rode Kruis
Te Alphen aan den Rijn
Dr. T. Springer
hoogleraar
aisar
Rudolf Schwarz
Experimentele
muziek
Don Giovanni
de éeA-fubttm. dktoebmstf
Onwaarschijnlijk groot is de schare
van hen, die bij de aanblik van
Schöbrunn, de Hofburg of
Mayerling overhellen tot de gedachte,
dat de Oostenrijkse geschiedenis niet
verder gaat dan tot en IT1J*t keizer
F ran/- Josef. De eerste en de tweede
republiek worden ervaren ais voet
noten bü het keizerrijk. Menigeen
wordt aan de afsluiting van het Oos
tenrijkse staatsverdrag, op 5 mei 1955
in het slot Belvedere, slechts herinnerd
door een fraai geetiketteerde fles Dürn-
steiner Katzensprung, niet alleen ge
schonken aan de ministers Dulles, Mo-
lotov, Macmillan en Pinay, maar ook
en masse verkocht aan de honderddui
zenden toeristen, die na de aftocht van
de Kussen Oostenrijk kwamen binnen
vallen. Namen van staatslieden als
Seipel, Schober, Bauer, Renner, Scharf,
Raab en Figl missen de magische
klank van Metternich en Schwarzen-
berg. Na de periode van full employ
ment voor de Habsburgers, na Mo
zart, Fischer von Erlach en Grillpar-
zer schijnt de Oostenrijkse geschiede
nis voor velen de ware fleur en kleur
te hebben verloren. De correspondent
in Wenen van de Daily Telegraph,
Gordon Shepherd, is het met deze nos
talgische zienswijze niet eens. Integen
deel, hij zet in zijn jongste boek ,,The
Austrian Odyssey" (Macmillan, 1957,
30 sh.) uiteen, dat Oostenrijk m de
laatste decennia, ondanks of, juister
wellicht, als gevolg van Anschlusz en
Sovjet-bezetting een staatsbewustzün
heeft ontwikkeld, dat het als keizerrijk
nimmer heeft bezeten. Dat wil niet
zeggen, dat nu alles en iedereen beter
is dan onder de Habsburgers. De ver
splintering van het keizerrijk, waartoe
de aanzet al merkbaar was bü het
dualistisch compromis van 1867, is een
van de zinledige gebaren van een vori
ge generatie geweest. Het heeft niets
opgelost van de problemen in Centraal-
Europa en de leuze „kerker der na
ties" is veel eerder van toepassing op
het huidige systeem van Sovjet-satel
lieten dan op de goedaardige despotic,
die in de Dubbelmonarchie werd uit
geoefend. Doordat de keizerlüke rege
ring in 1918 echter de grove blunder
beging zich bü het verdrag van Spa
tot een duurzaam militair, politiek en
economisch samengaan met Duitsland
te verbinden, bezegelde zij haar eigen
lot. Eén pennestreek veranderde het
keizerrijk van een Europese noodzake
lijkheid tot een Europees gevaar.
De republiek die haar bestaan begon
onder de naam „Deutschösterreich"
had niet langer te kampen met de
centrifugale bewegingen van de natio
nale minderheden. Maar m plaats daar-
van ervoer zij nu de hypnotische aan-
trekkingskracht van het Duitse broe
dervolk in het noorden. Het Verdrag
van Saint Germain kon de Anschlusz
verbieden, maar een Oostenrijks
staatsbewustzijn en een parlementaire
traditie kon het niet uit het niets te
voorschijn roepen. Oostenrijk werd de
Staat wider Willen". Het Oostenrijkse
parlement werd een paskwil, die ten
slotte zichzelf buiten spel plaatste.
Gordon Shepherd merkt terecht op, dat
er in het keizerrijk altijd „minder ge
vaar had bestaan voor een rel over
het kiesrecht dan over de nationaliteit
van de stationschef van Pardubice
Lange tijd is de Oostenrijkse zelf
standigheid uitsluitend het produkt ge
weest van tegengestelde krachten in de
internationale politiek. De felle partij
twisten tussen christen-socialen, socia
listen en pan-Germanen in het binnen
land waren het tegendeel van een bij
drage tot 's lands stabiliteit.
Engelbert Dollfuss, wegens zijn
postuur „Miffimettemich" bijge-
n&arnd, heeft met meer raffinement
dan scrupules een eind gemaakt aan
de uitwassen van de parlementaire
democratie, maar ook van de par
lementaire democratie zeil. In
het licht van de jongste gegevens
schijnt het overigens, dat bnepnera,
door niet te spreken over de verant
woordelijkheid voor de burgeroorlog
van februari 1934, wat al te liefderijk
omspringt met Dollfuss en Mussolini.
Het Vaderlandse Front, dat Dollfuss
tot stand bracht, was volgens zijn
medestanders een autoritair middel
om tot de corporatieve staat te ge
raken. De socialistische émigré's
noemden het de organisatievorm van
het „Austro-fascisme".
Gordon Shepherd vergelijkt de twee
laatste Oostenrijkse kanseliers vóór de
Anschlusz, Dollfuss en Von Schusch-
en hij doet geen poging de
zwakheden van de laatste te bemante
len Het verschil tussen beiden, zegt
hü.' wordt het duidelijkst opgeven
door de behandeling, die ffiüer hen
beiden liet ondergaan. „Dollfuss we
door Nazi-moordenaars in zijn werk
kamer neergeschoten, Von Schuschmgg
werd naar Berchtesgaden ontboden en
daar afgebekt."
Maar tegen die tijd lag het lot van
Oostenrijk al met meer in handen van
de regering te Wenen. Het „Stresa-
front" was ten onder gegaan in de
wolken mosterdgas boven Addis Abeba
en tegelijk daarmee waren zowel Oos
tenrijks kansen op behoud als Europa's
hoop op vrede de bodem ingeslagen.
In deze episode komen we de kille
figuur tegen van dr. Arthur Seyss-In-
ouart. Hij, Glaise-Horstenau en Wolf
waren geen nazi's van oorsprong,
schrüft Gordon Shepherd, maar katho
lieke pan-Germanen van de meest ra
dicale soort. Zü probeerden met beide
benen op Oostenrijkse bodem te "lu-
ven staan, maar klopten om steun en
leiding meer bij Duitsland aan dan
welke andere quasi-patriottische groep
ook. Op het eind raakten zü natuurlijk
hun evenwicht kwijt, maar verraad
was eerder het resultaat dan het mo-
tief van hun houding.
„Seyss-Inquart is wellicht het klas
sieke voorbeeld van die Oostenrijkse
schizofrenen, die zich poogden over te
geven aan het maximum van pan-Ger-
manisme, dat nog verenigbaar was
met een fundamentele gehechtheid aan
hun eigen vaderland", schrijft hij.
Gordon Shepherd heeft zijn best ge
daan om een samenhangend beeld te
geven van het hier vrijwel onbekende
verzet, dat in Oostenrijk al dadelijk
na de Anschlusz ontstond en dat in
teven jaren nazi-bewind groeide en
sterker werd. Al in april 1938 richtte
de 26-jarige Augustijn Roman Karl
Scholz een verzetsbeweging op en tot
aan de meer „professionele" 0-5-bewe-
ging van dr. Hans Becker, majoor
Szokoll en sergeant Ferdinand Kaes is
het Oostenrijkse verzet smeulende ge
bleven. Tot opzienbarende wapenfeiten
is zelfs de 0-5 niet gekomen, maar
anti-Duitse activiteiten onder een volk,
dat eerst zichzelf moest overwinnen,
was per se al een prestatie.
In de oorlog is de kiem gelegd
i?oor een eigen Oostenrijks patriottis
me. Het Burgtheater in Wenen werd
in oktober 1955 niet heropend met
een stuk van de ceremoniële Duitse
dichter bij uitnemendheid, Goethe,
maar met „König Ottokar" van
Grillparzer.
De tweede republiek begon onder
betere voortekenen dan de eerste. De
onderlinge krachtsverhouding tussen
de drie politieke kampen is vrijwel on
veranderd gebleven, maar van de par
tij-tegenstellingen zijn inmiddels de
scherpe kantjes wat afgegaan. De
Oostenrijkse economie staat er beter
voor dan tijdens de eerste republiek
en de grote vloek, die op de tweede
rustte, de Russische bezetting, is in
het voorjaar van 1955 opgeheven. Zon-
d" binnenlandse problemen is Oosten
rijk bepaald niet.
Een interessante controverse vloeit bij
voorbeeld voort uit het Staatsverdrag.
De vroegere Duitse bezittingen werden
bü dat verdrag als onvervreemdbaar
eigendom aan de Oostenrijkse staat
overgedragen. De Volkspartij (de vroe
gere christen-socialen), die altijd het
meest „staats-bejahend" in politiek op
zicht is geweest, voelt in economicis
weinig voor staatsoptreden en zou der
halve restitutie aan de oorspronkelijke
eigenaars willen voorstaan, hetgeen
het gevaar van een Duitse economische
penetratie oproept. De socialisten daar
entegen, wier patriottisme nog in de
kinderschoenen staat, zijn geestdriftig
vóór het staatseigendom en propage
ren derhalve een economische gapg
van zaken, die Oostenrijks zelfstandig
heid politiek ten goede komt.
Maar de beschouwer van het he
dendaagse Oostenrijk maakt zich meer
zorgen over de rol, die de Oostenrijkse
diplomatie zou moeten spelen. De neu
traliteit, die het land in mei 1955 is
opgelegd, kan op velerlei wü'zen wor
den uitgelegd. Het gevaar bestaat, dat
Oostenryk zijn neutraliteit te passief
zal opvatten. De Oostenrijkers gaan er
wel eens wat te veel van uit, dat zelfs
de duivel een beminnelijke figuur zou
worden, als hij maar lang genoeg in
Wenen woonde. Met niets méér dan de
Salzburger Festspiele, wat Weense
charme en de ontvangst van Russische
bezoekers in de wüngaarden schiet
Oostenrük in zün Europese missie te
kort.
Gordon Shepherd onderscheidt in het
verleden drie verschillende taken voor
het land: de militaire verdediging van
west tegen oost, het handhaven van
het politieke evenwicht tussen Teuto-
nen en Slaven en de consolidatie van
de christelijke cultuur en van christe
lijke instellingen in het Donaubekken.
Voor het vervullen van de eerste taak
is Oostenrijk nu te zwak geworden,
maar het kan zich van die tweede
taak niet zonder meer afmaken, terwijl
de derde voor Oostenrijk een levens
kwestie is. Het bevindt zich nu in zijn
proeftijd. Gordon Shepherd hoopt en
gelooft, dat Oostenrijk een missie zal
kunnen vervullen in Centraal-Europa,
maar hij geeft toe, dat hij zich wel eens
zorgen maakt. H. J. NEUMAN
Advertentie
Temidden van een gezelschap solda
teske heren staat hier de kleine Oos
tenrijkse kanselier Engelbert Dollfuss,
met aan zijn linkerhand bondspresident
Wilhelm Miklas. De tweede figuur aan
zijn rechterhand is de Heimwehr"-
leider prins Starhemberg.
De Russische onderminister van bui
tenlandse zaken, Koeznetsov, heeft gis
teren op een persconferentie te New
York gezegd, dat zijn regering „het be
ginsel van een conferentie op het hoog
ste niveau over de ontwapening gun
stig zou ontvangen". Ook zou naar zyn
mening een uitwisseling van bezoeken
van de Russische minister van defensie,
Zjoekov, aan de Verenigde Staten en
van de Amerikaanse minister van de
fensie, Wilson, aan de Sovjet-Unie „nut
tig" kunnen zün. Koeznetsov had zün
persconferentie belegd om de kandida
tuur van Tsjechoslowakije voor een ze
tel in de Veiligheidsraad te verdedigen
tegen die van Japan. Maar hü verklaar
de zich ook bereid vragen over andere
onderwerpen te beantwoorden.
Een Iers voorstel om tot een ge
leidelijke terugtrekking van de Ameri
kaanse en Russische troepen in Europa
te komen noemde Koeznetsov „construc
tief", al wilde hij eerst de détails nader
bestuderen. Indien prins Wan van
Thailand in zijn kwaliteit van V.N.-afge
vaardigde een onderzoek wil instellen
in Rusland of Hongarije, zo deelde
Koeznetsov mede, dan zal hfj niet wel
kom zijn. (AFP-Reuter-UP)
Rusland heeft een tweede proef ge
nomen met een I.C.B.M., een interconti
nentaal ballistisch projectiel. Ook deze
proef is geslaagd. De Russische vice-
premier Mikojan heeft dit meegedeeld
aan een vooraanstaande Japanse vak
bondsleider, Akira Iwai, die een bezoek
aan Moskou heeft gebracht. Ook heeft
Mikojan hem medegedeeld, dat de Sov
jet-Unie over een raket beschikt voor
middelgrote afstanden.
In overleg met de inspectie van het
nijverheidsonderwijs en de stichting vak
onderwijs Hobocabedrijven is besloten
aan vier huishoudscholen te beginnen
met een opleiding voor serveerster en
een facultatieve aanvullende opleiding
voor kamermeisje. Deze in ons land
nog onbekende opleiding zal 15 weken
duren en per week gedurende twee da
gen worden gegeven.
Het vaktechnisch onderwijs omvat
o.a. serveren, dekken, enige kennis van
de bereidingswijze en de bewerking van
gerechten, keuze van menu's en wijnen
en omgang met de gast.
De nieuwe opleiding, die in de week
van 10-16 november begint, zal worden
gegeven aan de Leidse vakschool (Ra
penburg), de nijverheidsschool voor
meisjes te Lochem, de r.-k. nijver
heidsschool in het klooster Catherinen-
berg te Oisterwijk en de r.-k. huishoud
school aan de Meerssenerweg te Maas
tricht.
De oproep van 62 Argentijnse vak
bondleiders tot een algemene staking ter
ondersteuning van de looneisen van het
PTT-personeel heeft slechts voor een
deel succes gehad. Bijna twee miljoen
arbeiders hebben aan de 24 uur duren
de staking deelgenomen, maar meer
dan twee miljoen bleven aan het werk.
Geweldplegingen kwamen niet voor op
een gevecht tussen spoorwegarbeiders
in Rosario en wat baldadigheden in
Buenos Aires na.
President Aramburu's regering is
tegen inwilliging van de looneisen van
het PTT-personeel vanwege het gevaar
voor inflatie.
De regering zou een decreet klaar
hebben liggen, waarin de staat van be
leg wordt afgekondigd. Van regerings
zijde werd echter meegedeeld, dat „de
regering niet voornemens is drastische
maatregelen te nemen, tenzij dit abso
luut noodzakelijk is".
Spoorweg- en transportarbeiders heb
ben de bevelen van hun vakbonden ge
negeerd en zijn gisteren eveneens in
staking gegaan.
De staking wordt in hoofdzaak geleid
door voormalige Perónistische vakver
enigingsleiders.
Michael Curtis, hoofdredacteur van
de liberale Londense „News Chronicle"
heeft gisteravond bekend gemaakt, dat
hij aftreedt.
Vorige week dinsdag deelde Sydney
Elliott mede, dat hij zijn ontslag had
genomen als hoofdredacteur van het or-1
gaan van de Labourparty, de „Daily
Herald". Eerder dit jaar waren er ge
ruchten ge weest, dat de „News Chro
nicle" en de „Daily Herald" samen
zouden smelten, maar dit werd later
tegengesproken.
De hoofdredacteur van de „News
Chronicle" Curtis, die 37 jaar oud is,
werd als zodanig benoemd in 1954. Zijn
aftreden had „met wederzijdse goedkeu
ring" van hem en de raad van beheer
plaats. (UP)
Meer dan 2100 bridgers hebben in
Den Haag gebridged ten bate van het
Nederlandse Rode Kruis. Al deze deel
nemers aan de grootste drive van Ne
derland konden niet in één zaal worden
ondergebracht. Daarom speelden on
geveer 1000 man in de Dierentuin, 224
in het voormalige paleis aan de Kneu
terdijk, 500 in de grafelijke zalen op
het Binnenhof en 350 in de kantine van
de centrale werkplaats van de PTT.
Naar schatting van de organisatoren
zal de bridgeavond en de loterij, die tij
dens de drive nog werd gehouden, min
stens 5000.- opbrengen.
Er waren niet alleen deelnemers uit
Den Haag en omgeving, maar ook uit
Amsterdam, Rotterdam, Utrecht,
's Hertogenbosch en zelfs Yerseke en
Wieringen.
Het overleg in het arbeidsconflict op
de scheepswerf De Vries Lentsch te Al
phen aan den Rijn, heeft na twee dagen
tot het intrekken van de aan 27 arbei
ders verleende ontslagen geleid. De ar
beiders waren, zoals bericht, woensdag
op staande voet ontslagen omdat zij
het bedrijf voortijdig hadden veriaten
teneinde de televisieuitzending van de
voetbalwedstrijd Nederland-Oostenrijk
te kunnen zien. De 27 arbeiders hebben
vanmorgen hun werk normaal hervat
en zullen volledig schadeloos worden
gesteld.
Van Schiphol vertrok gisteren een
32-jarige Amerikaan, Richard Rogg,
die de laatste tyd zonder paspoort, geld
en bezittingen van het ene Europese
land naar het andere is gezonden. Zyn
tocht van Amsterdam naar Parüs is
evenwel de laatste geweest in de reeks
moeizame omzwervingen, want in de
Franse hoofdstad zal de Amerikaanse
ambassade hem een nieuw paspoort
uitreiken.
Roggs zwerftocht begon in februari
van dit jaar, toen deze zeer ontwikkel
de man om niet duidelijk geworden re
denen te New York monsterde als ma
troos op een Nederlands schip, dat
naar Karatsji zou gaan. Hoewel zijn
paspoort niet in orde was kreeg hij toch
papieren van de kapitein. Rogg ging
in Singapore van boord en zette van:
daar zijn reis naar Karatsji, waar hij
zijn geldig paspoort hoopte aan te tref
fen, eerst per trein en daarna liftend
of te voet voort. Begin september kwam
hij in Karatsji aan. Zijn paspoort bleek
niet aanwezig te zijn. Op een of andere
wijze kreeg hij een vliegbiljet naar
Genève, maar hij bleek daar op 20
september bü zijn aankomst geen ge
ziene gast. De Zwitserse autoriteiten
zetten hem op een vliegtuig naar Rome
en vandaar zond men hem dadelijk door
naar Parijs. Daar zag men in zijn Ne
derlandse zeemanspapieren een reden
hem naar Amsterdam te zenden, maar
de Nederlandse autoriteiten waren al
evenmin op de aanwezigheid van Rogg
gesteld met het gevolg, dat hij korte tijd
later al weer op het vliegtuig naar Pa
rijs is gezet. Maar dat is dan ook zijn
laatste reis zonder paspoort geweest;
tenminste, dat heeft men hem in Am
sterdam gezegd
Bij K.B. is benoemd tot buitengewoon
hoogleraar in de faculteit der wis- en
natuurkunde aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht om onderwijs te geven in
de algebra en de analyse: dr. T. A.
Springer, thans lector aan deze univer
siteit.
Chrissemeuje, de oudste inwoonster van Nederland, hoopt woensdag 2 oktober a.s.
te Eibergen in de Gelderse Achterhoek haar 108ste verjaardag te vieren.
Het B.B.C.-symphonie-orkest
heeft een nieuwe eerste diri
gent, de vierde na sir Henri
Wood, sir Adrian Boult en sir
Malcolm Sargent. Doch dit
maal i het een musicus van
het vasteland, voor de eerste
maal. Niet alleen voor een or
kest is de benoeming van een
nieuwe leider een belangrijk
feit, ook voor die leider zelf is
het een gebeurtenis van groot
belang. Nu heeft Rudolf
Schwarz het grote B.B.C.-en-
semble al heel wat keren gedi
rigeerd, hü kent de grote zeer
selecte groep musici, zvj ken-
nen 'hem. Schwarz is geen
spectaculaire dirigent, h0
draagt uit wat hü in innerlijke
concentratie beleefde, hu is
geen man van wilde gebaren,
hü leidt het ensemble met de
rustige, stromende gebaren
van de moderne orkestleider.
Rudolf Schwarz komt niet
onvoorbereid op deze hoge, be-
langryke post. Geboren in We
nen in 1905, ontving hij in zün
vaderstad zün fundamentele
opleiding, waarvoor alle gele
genheid en mogelükheid was.
Het dirigeren leerde hü o.m.
bij de opera van Düsseldorf,
tem onder Georg Szell, en bü
de opera van Karlsruhe, toen
onder directie van Josef Krips.
Dat was in de dertiger j'aren,
toen het broeide in het oude
Europa. Rudolf Schwarz was
een van -de eersten die aan den
lpve de waanzin van de rassen
haat van de Nazi's ondervonden.
Het duurde tot 1945 voor hü
weer tot een menswaardig be
staan kon terugkeren.
RUDOLF SCHWARZ
In 1947 ging hü naar Enge
land. Hü kreeg er de leiding
over het orkest van de beken
de badplaats Bournemouth.
Maar zonder gerucht bleef de
ze benoeming niet. Er was veel
kritiek op deze man op deze
plaats, niet omdat hü geen
goed musicus was, noch om
dat hij van Joodse bloede was,
maar eenvoudig om het feit
dat hü geen Engelsman was.
Maar hü zette door en had
langzaam maar zeker veel
succes. In 1951 volgde zün be
noeming tot eerste dirigent van
het City of Birmingham Or
chestra. In die grote stad heeft
hü sedertdien prettig en met
steeds stügend succes gewerkt.
Nu heeft de B.B.C. hem dan
aangesteld tot leider van haar
duurste, maar ook meest exclu
sieve ensemble, het B.B.C.-
symphonie-orkest, dat voor de
oorlog al een begrip was. Wü,
op het vasteland, kunnen deze
benoeming alleen maar toejui
chen. Het werd wel eens tüd
dat een belangrük Brits orkest
onder leiding kwam van een
man die niet groot gebracht is
in de school van een wüze van
musiceren, waarom hier een
voudig gelachen wordt. Met
name met eerbied voor de door
de componist aangegeven tem
pi is bü Engelse dirigenten ver
te zoeken. Rudolf Schwarz zal
het op zün nieuwe hoge post
niet gemakkelük krügen, hij
zal veel kritiek te verduren
krijgen omdat hij zoveel als
mogelijk cTe muziek zal laten
klinken zoals de maker dat
wilde. En mogen wij er ons
als mens over verheugen dat
een zo verschopt leven tot zulk
een hoogtepunt kon komen.
Voor de A.V.R.O. begint
dinsdagavond een serie van
niet minder dan 14 causerieën
door Ton de Leeuw over „Ex
perimentele muziek." De com
ponist zegt daar zelf o.m.
over: „Een van de meest boei
ende episodes in de geschiede
nis van de hedendaagse mu- modelopvoering met play back
ziek heeft een aanvang geno- en doublen, zoals vorig jaar.
men op het moment, dat de De regie is weer in handen van
wereld van het geluid werd Kurt Wilhelm. Voor de rol van
ontdekt. Natuurlijk, de muziek Elvira is Agnes Fink aangewe-
van alle tijden heeft het geluid zen, een der talentvolste krach
als voertuig gebruikt. Het is ten van de Duitse TV.
echter de wetenschap van het
geluid die ons het inzicht heeft
gegeven dat hetgeen wü tot
dusver als zodanig toepasten
slechts een klein en geabstra
heerd onderdeel is van een
grote en vrpwel nog onbeken
de wereld. Dank zü een nog
steeds in perfectie toenemen
de techniek zijn wü bezig ons
een weg te banen in dit nieu
we universum, zoals men el
ders met telescopen en electro-
nenmicroscopen tot in de diep
te van de materie doordringt.
Degene, voor wie muziek nog
iets betekent en die waarlijk
van onze tüd is, kan en mag
zich niet afzydig houden. De
componist-ontdekker bü uit
stek is geplaatst voor een on
afzienbare nieuwe horizon." En
verder: „De voortrekkers zijn
de componisten. Zij hebben al
le eigenschappen nodig van de
voortrekker: geduld, volhar
ding, en de moed om een dier
baar verleden in de juiste pro
porties te zien. Maar hun be
langrijkste wapen is de intuï
tie. D.w.z. dezelfde kracht die,
sinds eeuwen her, aan dichters
en denkers een begaanbare
weg heeft gewezen".
De Beierse omroep brengt
op Eerste Kerstdag Mozarts
opera „Don Giovanni" voor de
televisie. Het wordt weer een
De K.R.O. zendt op Eerste
Agnes Fink in Shaws „Pyg
malion".
Kerstdag in ons land uit. Men
is van plan de telerecording te
vertonen van het spel van Toon
Rammelt over het ontstaan
van het beroemde Kerstlied
Stille Nacht, Heilige Nacht,
dat vorig jaar zoveel succes
had. Zullen wij de opera dan
niet zien? Er is nog niets over
bekend. De K.R.O. zal alleen
zijn plannen willen opgeven
wanneer hij een gelijkwaardige
avond terug krijgt. Maar de
26ste december is een donder
dag en dus ook reeds aan een
omroepvereniging toegewezen.
Wij blüven echter hopen én de
opera van Mozart én het spel
van Toon Rammelt te zien.
Ook in het begin van 1958
zal de K.R.O. één financiële
actie steunen door middel van
radiopropaganda. Dit zal de
S.U.S. V zijn waarvoor katho
lieke organisaties en instellin
gen, die mede van de baten
willen profiteren, zich nu kun
nen opgeven. Evenals vorig
jaar zal een bisschoppelijke
commissie uitmaken wie mee
mogen dingen naar de te ver
wachten grote opbrengst. De
K.R.O. zelf heeft geen stem in
die commissie. Men moet de
aanvragen in tienvoud zenden
naar het Secretariaat van de
Adviescommissie Radio Ac
ties, Emmastraat 52, Hilver
sum. Zij moeten vóór 15 novem
ber verzonden zijn. In de brie
ven moet een duidelük inzicht
gegeven worden van doelstel
ling en werkwijze van de be
treffende organisatie. Daar
naast moeten zij een resulta
tenrekening over 1956 en een
balans per 1 januari 1957 be
vatten.
Advertentie
ïinponG.C.T van Dorp, Deo Heef'
(Vervolg van pagina 1.)
Als we dus over bestedingsbep«v
king praten dan hebben we dez»
gezinnen beslist niet op het oog.
Maar gelukkig behoort het meren*
deel van het Nederlandse volk niet
meer tot een verarmende groep. God
zij dank mogen we nu van tijd tot tüd
discussiëren over de vraag of en in
welke mate de arbeiders delen in een
toegenomen welvaart. We zijn ons be
wust hiermee een woord te gebruiken
dat verzet oproept bij velen. „Het zou
wat. Arbeiders gaan immers niet voor
uit. Een stuiver wordt toch nooit een
dubbeltje." Hoe men nu ook de zaak
draait of keert, we houden vol dat er
vooruitgang is. Heel het beeld van onze
Nederlandse samenleving is daar een
getuigenis van. De wooncultuur, de
technische mogelijkheden, het deelne
men aan het culturele leven in de
engere zin van het woord, de samen
stelling van het levensmiddelenpakket
enz. bewijzen stuk voor stuk, dat we
vooruit gaan. Maar juist in een periode
van opgang zijn er grote gevaren die
van tijd tot tijd zo tastbare vormen
aannemen, dat we eens even wat lang
zamer aan moeten doen.
Dat „langzamer aan" heet op het
ogenblik bestedingsbeperking. Dit con
signe is aan het eind van het vorig
jaar uitgegeven en we praten er dus
nu büna een jaar over. Nu is be
perking zodra het langs de weg van
de dwangmatigheid geschiedt, iets dat
men als een soort straf, als een soort
achterstelling ondervindt. Als zodanig
is ze nooit in staat de geestesgesteld
heid op te roepen van waaruit we een
soortgelijke opdracht met inzicht kun
nen volbrengen.
De zogenaamde overbesteding
waaraan we in het alge
meen lüden, is beslist door
twee dingen opgeroepen. Vooreerst
door het verklaarbare verlangen bij da
consument om steeds het nieuwste en
het beste te hebben, daarnaast door
het niet minder verklaarbare verlangen
van de producent-distribuant om zoveel
mogelijk voort te brengen en te ver
kopen. Dit verlangen dient evenwel
zowel bij de ene als bü de andere
groep te worden beheerst en begrensd
door wat we zouden willen noemen
enerzijds een gezonde consumenten-
moraal, anderzijds een gezonde produ
centen-, respectievelijk distribuanten-
moraal.
De sigarettenfabrikanten vinden het
natuurlijk prachtig, dat het verbruik
van dit genotsartikel zo'n ongelooflijke
vlucht heeft genomen. Maar wat te
denken van de huisvrouw, die om haar
gezinsinkomen wat aan te vullen een
paar halve dagen (die ze voor eigen
gezin eigenlijk niet kan missen) uit
werken gaat, maar die rustig zeven
pakjes sigaretten per week rookt en
daarmee een groot gedeelte van het
verdiende geld weer in rook doet ver
dwijnen. Wat te denken van de arbei
der, die misschien niet ten onrechte
meent, dat hü er met zün loon niet
kan komen en er dus een krantenwijk
bijneemt, maar de opbrengst daarvan
aanwendt als afbetaling van een televi
sietoestel. En nu gaat het er niet om
dat we deze mensen een sigaret of een
televisietoestel misgunnen. Het gaat
om een juiste waardebepaling in het
leven. Deze voorbeelden zijn zonder
meer te vermenigvuldigen. Maar
De consument is waarachtig niet de
enig „schuldige" hieraan. Niet zonder
opzet hebben we enkele weken geleden
hier de aandacht gevestigd op de vaak
afkeurenswaardige wijze waarop som
mige producenten het publiek belasten
met de idee, dat men eenvoudig niet
meer gelukkig kan leven zonder aan
koop van een bepaald artikel.
Zet de consument niet de tering naar
de nering (aannemende dat dit „ne
ring" aan rechtvaardige eisen voldoet)
dan spreken we van een ongezond»
consumenten-moraal. Daarnaast even
wel aarzelen we niet, sommige cam
pagnes, vooral zulke die de behoeften
onnodig opschroeven, onjuist te noe
men. Het zijn vooral de huisvrouwen,
de penningmeesteressen onzer samen
leving, die de zelfbeheersing kunnen
bevorderen of tegengaan en die de be
drijver van ongezonde behoefte-op
schroeving kunnen antwoorden met een
gezond gevoel van juiste waardever
houdingen.
Naar wij vernemen zijn in de loop van
dit jaar de Stichting Onafhankelijke Na
tionale Televisie (O.N.T.V.) te Den Haag
en de Televisie Exploitatie Maatschappij
N.V. i.o., (T.E.M.), kantoor houdende te
Rotterdam, die beide een aanvraag heb
ben ingediend bü de minister van On-
derwüs, Kunsten en Wetenschappen ter
verkrijging van een concessie tot het
verzorgen van televisie-uitzendingen als
mede het uitzenden van reclamebood
schappen, met elkaar in overleg getre
den over de mogelükheid van samen
werking. In een onlangs gehouden verga
dering van aandeelhouders van de T.E.
M. is tot volledig samengaan van beide
organisaties en tot samensmelting der
ingediende concessieaanvragen besloten.
De T.E.M. zal voortaan Onafhankelijke
Televisie Exploitatie Maatschappü N.V.
i.o. (OTEM) heten. Verder is tot een
aantal wijzigingen van de conceptstatu
ten besloten.
Door deze wijziging zyn de bezwaren,
die de O.N.T.V. had tegen de oorspron
kelijke opzet van de T.E.M. ondervan
gen. Derhalve heeft de O.N.T.V. be
sloten iedere naar buiten gerichte ac
tiviteit te staken. Vertegenwoordigers van
de O.N.T.V. hebben zitting genomen in
de commissies, ingesteld door de O.T.
E.M., ter voorbereiding van haar werk
zaamheden.
Het kantoor der vennootschap blüft
voorlopig gevestigd te Rotterdam.
Het ledental van de Italiaanse com
munistische party is in het afgelopen
jaar van september 1956 tot septem
ber 1957 met 10.8 procent gedaald.
In de afgelopen twaalf maanden traden
91.000 nieuwe leden toe tegen 156.000
in het voorgaande jaar. De secretaris
schrijft in zijn verslag dit verlies toe
aan „het feit, dat de partij minder Ini
tiatiefrijk was als gevolg van de ge
beurtenissen In 1956".
