17 oktober 13 uur
Het laatste eiland der Zuiderzee
SAN MARINO heeft tijdelijk
een „militaire" regering
Romantiek gaat in de smeltkroes
De
stoomlokomotieven vinden hun
einde onder de snijbranders
o
Rechtvaardigheid
eerste eis
B
De
gevoelens zijn
gemengd
Annette Dionne
gehuwd
Samengaan van
A.R. en C.H.
Nipt-communistische regering
vermoedelijk morgen in functie
Beroemdheid zou in gevangenis
geboren zijn
Laatste 30 worden nog dit jaar uit
de dienst genomen
Een van de vijf ling
Civiele kantongerechts-
procedure
ZATERDAG 12 OKTOBER 1957
PAGINA 7
Op donderdag 17 oktober a.s.,
's middags om één uurhoudt
Marken op een eiland te zijn.
Dan zal volgens de plannen de
verbinding met de vastewal tot
stand worden gébracht. Het ligt in
de bedoeling van Waterstaat om
deze gebeurtenis een feestelijk
tintje te geven. Of het op Marken
zélf onverdeeld gewaardeerd wordt
is een andere kwestie. In élk geval
komt hiermee, na Wieringen, Urk
en Schokland, een einde aan het
isolement van het laatste eiland
in de vroegere. Zuiderzee, tenzij
men Pampus, het uitgediende fort
tegenover het Buiten-IJ, nog als
zodanig zou willen aanmerken.
,flet laegh en visschers eilanduit
Vondels Gysbreght, véle malen
beschreven en bezongen, behoort
tot het verleden, en al gaat er
natuurlijk niet alles op slag ver
anderen, het eigene, dat Marken
wereldberoemd heeft gemaakt, zal
nu snéller dan reeds het geval
was, worden geliquideerd, en daar
mee een uitzonderlijk stuk vader
landse levenssfeer. Wij voor ons
kunnen in de gebeurtenis van 17
oktober niets feestelijks zien, het
aantasten en slopen van iets, dat
uniek en mooi was, blijft een ver
drietige bezigheid. Nu echter,
nietwaar, zal Marken worden op-
destoten 'in de vaart der volkeren
Ocherm, het beste wat men er
voor opbrengen kan, is een beetje
cynisme a la Nietzsche: Was fallen
will das soil man auch noch stos-
sen. En het laatste is Waterstaat
wel toevertrouwd.
Tere huid?
H.H. Wijdingen bisdom
Den Bosch
In Den Haag
Bij de gemeenteraads
verkiezingen in 1958
Keersluis op Schouwen
in gebruik gesteld
Commissie automatisering
rijksadministratie
Marken aan de vastewal
Want laten we maar eerlijk zeggen:
h.et met Marken eigenlijk al ten
einde sinds de afsluiting der Zuider
zee. Nergens verliep de visserij zo snel
als hier. Van de vloot van 150 tot 200
schepetl" in de beste tijd bleef er ten
slotte
blaar één botter over, als een
rariteit in de lege haven. En ook het
'wezenlijke van het eiland was veran
derd: zijn onherbergzame naaktheid,
de bedreiging elke winter opnieuw van
het water. Wij zijn het al haast weer
Vergeten, dat Marken tot vóór 25 jaar
weinig meer dan een slikplaat was,
Slechts door lage kaden omringd, zo
dat bij enigszins hoog water de zee er
vrij spel had. De woonbuurten waren
gebouwd op verhogingen, terpen of
werven, tal van huizen op palen. Er
groeide niets dan gras en zoals Hilde-
brand vertelt, wat lepelkruid tegen de
scheurbuik. Schaduw van bomen ken
de men er niet. Het centrale punt van
het eiland was de kerkhofheuvel, zo
goed mogelijk tegen het water verde
digd Maar elke stormvloed schond de
graven. Dat is alles verleden tijd heel
do ontbering de grote soberheid van
het eüander leven. Toch bleef de merk
waardig röke cultuur van het eiland
een goed deel behouden. Mar
ken is het meest traditioneel gebleken
van alle gemeenschappen der vroegere
Zuiderzee. Maar thans is ook het
laatste beschermend element,
tijd nog het water rondom, doorbro
ken.
De aanleg van een verbindingsdijk
tussen Marken en de vastewal is
twee maal aanbesteed geworden. De
eerste maal in 1955 met als laagste
inschrijving een kostprijs van bijna
drie miljoen. Dat achtte men te
duur en het jaar daarop volgde een
nieuwe aanbesteding, waarna tenslot
te het werk moest worden gegund
voor een bedrag van méér dan drie
miljoen. De opzet was enigszins her
zien en omvatte de aanleg van een
flauw gebogen dijk, gaande van de
Zuidelijke punt van Marken, de hoek
van 't Kruis, in Zuidwestelijke rich
ting. Deze dijk zal in de toekomst
deel uitmaken van de meerdijk van
de vierde Zuiderzeepolder, de Marker
waard. Op deze dijk. werd een dwars-
dam geprojecteerd van ongeveer 500
meter lengte, aansluitend op de Nes
polder, een vooruitstekend punt van
de Noordhollandse kust ten Zuiden
der Gouwzee. Door deze polder heen
zou de weg over dijk en dwarsdam
Advertentie
erLHJJlUéO. Badycjerrn.zeep
Annette Dionne, een van de vier meis
jes van de Canadese vijfling die nog in
leven zijn, is gisteren in Montreal in
het huwelijk getreden met een em-
Ployée van een financieringsmaat
schappij, de 24-jaar oude Germain Al-
lard. Het was een eenvoudige plechtig
heid in de Notre Dame de Sallette-kerk.
Van de zusters van de bruid waren er
maar twee aanwezig, Marie en Cecile.
Yvonne ligt met Aziatische griep in het
ziékenhuis. Behalve de genodigden en
een aantal persfotografen mocht er nie
mand in de kerk. (U.P.)
Mgr. W. Mutsaerts zal zondag in de
abdijkerk van de paters Trappisten te
Tilburg de H. Diakenwijding toedienen
aan frater Joannes Saparadi, monnik
der abdij en aan de eerw. heer D. de
wit, student van het college voor La
tijns-Amerika te Leuven.
Van de hoek van 't Kruis, waar ooit Pietje-van-Sijmen twee maal per dag het lichtje verzorgde op de vuurbaak,
en twee maal per dag zijn offer bracht aan de vloed, loopt thans de dijk naar de Nespolder, die een einde maakt aar
Markens isolement.
verbinding geven met de bestaande
weg van het Hoogheemraadschap Wa
terland, die van Schellingwoude naar
Monnikendam langs de Waterlandse
dijk loopt. In Monnikendam sluit deze
weg weer aan op de grote provinciale
weg Amsterdam-Edam. De werkzaam
heden aan dit project naderen thans
het moment van de sluiting beide
dijkeinden van Marken en de Nes zijn
elkaar tot op een luttel aantal meters
genaderd het grote ogenblik is be
paald op 17 oktober 's middags één
uur,
Eer met de eigenlijke dijkbouw kon
worden begonnen, moest voor de kust
van Noord-Holland een omvangrijke
grondverbetering worden aangebracht.
Een ongeveer vier meter dikke laag
slappe specie is weggebaggerd, in
totaal iets meer dan een half miljoen
kubieke meter, waarna de ontstane
geul is opgevuld met zand. Bij de dijk
bouw werd het beproefde procédé ge
volgd vaneen zandlichaam tussen
perskaden van keileem. De gehele dijk
krijgt een klinkerbestrating met dub
bele rijbaan. De dijk van Marken uit,
die straks ook voor de polder dienst
zal doen, wordt doorgetrokken tot 275
meter voorbij het ontmoetingspunt met
de verbindingsdam. Zo ontstaat een
kleine werkhaven en vluchtgelegenheid
voor de scheepvaart. Overigens zal de
scheepvaart voortaan van Amsterdam
naar de Gouwzee om Marken heen
moeten gaan. In de toekomst wordt
evenwel de open verbinding tussen als
dan het IJ-meer en de Gouwzee her
steld. De verbindingsdam zal dan ge
deeltelijk verdwijnen en door een klap-
brug worden vervangen.
In elk geval is Marken nu gehol
pen met een weg naar het vasteland
en dat nog vóór een eventuele vorst-
neriode in de komende winter. Wat
niet wil zeggen, dat de weg reeds
spoedig voor hét verkeer zal wor
den opengesteld. Het „inklinken" van
het wegdek kan nog geruime tijd
duren Maar in geval van aanhouden
de vorétzal men de ^«geïsoleer
de Markers wel over dedam^ten
gaan. Dit is voor een beiangrfjk deel
van de bevolking van betekenis,
velen werken tegenwoordig aan de
vastewal of gaan er op schooi. J™
herhaaldelijk leverde dat in de win
ter moeilijkheden op. Toen de visserq
verliep moest Marken zich anders
oriënteren en daarvan was een dam
naar de vastewal op de duur de
consequentie. Maar ook velen op net
eiland betreuren het einde van het
isolement en dat zijn niet alleen de
genen, die profijt trekken van het
toeristenverkeer en heei goed inzien,
dat Marken hiermee een stuk van
zijn glamour inboet, nog afgezien
van alle verdere gevolgen. Ook op de
afgelegen buurten van het eiland, waar
nooit een vreemdeling komt en het
Marker leven volkomen zichzelf bleef,
beseft men, dat het een keerpunt is,
misschien wel beslissend, in de ge
schiedenis van Marken.
Vooral in de vorige eeuw is veel
over Marken geschreven. Hildebrand
is er geweest en „De Markensche Vis-
scher" figureert in de Camera. J. J.
L. ten Kate heeft er als dominee ge
staan en het eiland geestdriftig bezon
gen:
„Die kleine plek, ten golven uitge
rezen,
Die door den walm der steden wordt
verschoond,
Zou die misschien de groene schuil
hoek wezen,
Waar 't overschot van Hollands
deugden woont?"
Natuurlijk is Havard er op bezoek ge
gaan. Alie van Wjjhe Smeding wijdde
na de stormramp van 1916 haar ont
roerende roman aan het Marker meis
je: „Tijne van Hilletje". Zij schreef
ook het toneelstuk „Het prinsesje van
het groene eiland". Sjjtje Boes gaat er
prat op, dat zij in haar blakende jeugd
voor dit prinsesje model heeft gestaan.
Het mag waar zijn, want het prinsesje
van destijds is vandaag een koningin
ttpmorden vermaard en machtig op
helTeiland, al heeft zij de dijk naar
de vastewal, begrijpelijkerwijs een doorn
in haar oog, niet kunnen verhinderen.
Maar één is er geweest, die als geen
ander to? de ziel vata Marken is door-
gedrongen: M. J- Brusse, de groot
meester der reportage, die in de jaren
van de eerste wereldoorlog, toen Mar
ken nog helemaal gaaf was, een tijd
lang op het eiland heeft gewoond. Zijn
verhalen voor de N.R.Ct. zijn later
tot een boekje gebundeld,; „Op het
Eiland. Langbroek op Marken". Hier
leeft nog een wereld van eenvoud en
schoonheid, van oprechte menselijk
heid, en het is een kostelijk bezit ge
worden voor wie de herinnering aan
het eiland bewaren wil.
Wanneer vandaag de hoek van 't
Kruis, de uiterste Zuidpunt van het
eiland, de poort van Marken gaat
worden, de plaats waar de dijk van
het vasteland de kust bereikt, moeten
wij aan Pietje-van-Sijmen denken, uit
Brusse's reportage, die de vuurtjes
van het eiland, toen nog olielicht, ver
zorgde en bediende. Daarbij was ook
de baak op de hoek van 't Kruis,
waar Pietje-van-Sijmen zich trouw el
ke dag, tegen zonsopgang en zons
ondergang, heen begaf om het rode
lichtje uit te blazen of aan te steken.
Dan ging h(j ook trouw elke ochtend
en elke avond, in die eenzaamheid
van zee-omsüpeld basalt, evën uit de
broek, met een eilandse regelmaat
om jaloers op te wezen. En in die
zelfde regelmaat kwam dan inmiddels
gehoorzaam de vloed en nam tussen
het aansteken en het uitblazen, het
uitblazen en het aanteken van het
lichie op 't Kruis, 's ochtends en
(Van onze Haagse redacteur)
De Kamerkieskringen van de A.R.
Partij en de C.H. Unie in Den Haag
hebben besloten bij de komende ge
meenteraadsverkiezingen met een ge
meenschappelijke lijst uit te komen,
zoals dit ook in vele andere gemeenten
geschiedt. Als christelijke partijen wen
sen de A.R. en de C.H. op deze wijze dui
delijk stelling te nemen tegen het so
cialisme en de zogenaamde doorbraak
en als protestanten wensen zij nadruk
kelijk hun plaats en hun karakter te
handhaven tegenover een groeiende in
vloed van het Rooms Katholicisme.
Reeds meerdere malen is na de oor
log over een nauwere samenwerking
die dan thans gerealiseerd wordt, over
leg gepleegd.
De gemeenschappelijke lijst zal op de
eerste tien plaatsen zes Anti-Revolu
tionairen en vier christelijk-historischen
omvatten. De lijstaanvoerder wordt een
figuur uit C.H.-kring. De C.H.-fractie
in de Haagse raad is kleiner dan die
van de A.R.; men heeft echter willen
voorkomen, dat de indruk gewekt zou
worden, dat de kleinere partij aan de
grotere wordt „opgehangen". Nadat be
sloten werd tot deze samenwerking is
een eerste contact opgenomen met de
Staatkundige Gereformeerde Partij om
ook met die politieke groepering tot
samenwerking te komen. Dit eerste
contact laat zich, zo wordt medege
deeld, hoopvol aanzien.
Minister Algera heeft de keersluis in
het havenkanaal te Brouwershaven op
Schouwen, de eerste sluis in Zeeland,
die na de ramp van 1953 gereed is ge
komen, officieel in gebruik gesteld. De
minister sprak zijn grote bewondering
uit voor de samenwerking tussen rijk,
provincie en gemeente. Hoewel het hier,
gezien de uit te voeren Deltawerken,
een voorziening betreft van tijdelijke
aard, kan de polder Schouwen zich
thans gerust voelen bij eventuele cala
miteiten.
Het hoofd van de nieuwe regering
in San Marino, Federico Bigi, een
leraar latijn aan een middelbare school,
heeft gisteren op een persconferentie
verklaard, dat er geen vergeldings
maatregelen zullen worden genomen
tegen vroegere communistische en so
cialistische regeringsleden, doch ieder
een die nu nog de vrede verstoort zal
onmiddellijk vervolgd worden. De com
munistische en socialistische vertegen
woordigers hebben beloofd, dat zij al
les zullen doen om tot zondag, als de
nieuwe regering het bewind overneemt,
de rust te handhaven, zo voegde hij
hieraan toe.
Het bestuur in San Marino is nu tij-
tijdelijk in handen van een „militaire"
regering. De communistische regering
ontruimde gisterenmorgen het rege
ringspaleis. De laatste die naar buiten
kwam, de communistische functionaris
Morgant, deed de zware deur achter
zich dicht en verklaarde: „De kapitein
(van de politie) heeft de sleutel". De
communistische regering heeft tevoren
haar aanhangers bevel gegeven alle
wapens in te leveren bij de politie. In
een laatste proclamatie aan het volk
verklaarde de aftredende communis
tische regenten, dat zij hebben moeten
wijken voor het „geweld van een
vreemde mogenheid", waarmee zij
Italië bedoelen. De Italiaanse regering
heeft toegezegd, dat de blokkade van
het republiekje zal worden opgeheven
zodra de zekerheid bestaat, dat er
geen moeilijkheden meer zijn. De pro
clamatie besluit met een oproep aan
de bevolking om rustig te blijven en
de verzekering, dat „de socialistische
denkbeelden en de vrijheid" zullen
triomferen.
Beide partijen zijn overeengekomen,
Minister Struycken heeft ingesteld
een commissie voor de bestudering
van het vraagstuk van de automatise
ring van de rijksadministratie. Dr. L.
Neher is tot voorzitter van deze com
missie benoemd.
Advertentie
's avonds het offer van Pietje-van-
Sijmen tot zich. Misschien, als straks
de auto's en scooters over de nieuwe
djjk naar het voormalig eiland razen,
zal Pietje-van-Sijmen daar gaan spo
ken, zal men in het vroege of late
uur zijn schim zien zitten waar vroe
ger het lichtje was. Maar nee, 't idee,
hoe shocking!
De aansluiting van de weg over de
dijk aan de vastewal is voorlopig nog
vrjj simpel. Men heeft ter plaatse 'de
weg van het Hoogheemraadschap, die
onder langs de dijk loopt, via de berm
omhoog gebracht tot waar hij de nieu
we weg ontmoet. Komende van Mar
ken, gaat men rechts af naar Monni
kendam en naar de grote provinciale
weg en linksaf naar Schellingwoude. Het
is een bescheiden weg, zij het naar
Monnikendam iets breder, maar als
straks de grote stroom van auto-toeris
ten hierlangs wordt losgelaten, vrezen
wij toch het ergste. Ook voor de rust
en ongereptheid van deze uithoek van
Waterland, die nog een schier onwerke
lijke idylle is, met zijn ruimte en ver
schiet, de grillige spiegel van braken,
dieën en poelen, de goudglans van het
riet en de zwermen witte zwanen, over
al op het water.
FRED THOMAS
George Sanger, zich noemende Lord
Sanger, was de laatste en grootste direc
teur van het wereldbefaamde circus
Astley in Engeland. De figuur van Lord
Sanger is vandaag min of meer legen
darisch. Op de Engelse scholen worden
zijn memoires nog steeds gebruikt als
leesboek. Sanger was in zijn tijd dan ook
een persoonlijkheid met nationale popu
lariteit. Tal van lieden benijdden hem
deze roem. Van hen is ook ongetwijfeld
het praatje afkomstig, dat George Sanger
in de gevangenis geboren zou zijn. Toen
dan George Sanger na talloze omzwer
vingen en vele merkwaardige avonturen
directeur werd van het wereldberoemde
circus Astley, bereikte zijn leven een
hoogtepunt. Groot was zijn faam ook in de
betere kringen, alhoewel men algemeen
wist dat de titel Lord geheel uit eigen
initiatief was toegevoegd aan zijn naam.
Op zekere dag moest Lord George Sanger
een voorstelling geven voor koningin
Victoria van Engeland, die nu niet be
paald bekend stond als een gemakkelijke
dame Bij het officieel voorstellen vroeg
de koningin lichtelijk geamuseerd: „Lord
George, als ik mij niet vergis...." George
Sanger antwoordde toen.... Lees de ver
rassende ontknoping van deze spannende
historie en ook alle andere verhalen en
anekdotes over het circusleven van alle
tijden. In „De Bonte Droom van het
Circus" vindt u een waarlijk schitterende
bloemlezing van de meest komische en
ook tragische gebeurtenissen uit de toch
al zo kleurrijke historie van het circus.
Dit unieke circusalbum is bovendien
verlucht met talloze pentekeningen, vele
prachtige kleurenplaten en plaatjes; ge
schreven door de circuskenners bij
uitstek J. v. Doveren en Fred. Thomas.
Voor slechts 2.50 kunt u dit boekwerk
kopen bij uw roomboterleverancier of
rechtstreeks bestellen per brief of brief
kaart bij Kantoor „Roomboteralbum",
Postbus 47, 's-Gravenhage. U krijgt
dan het album per omgaande toegezon
den onder rembours. Vermeld vooral
duidelijk uw naam en volledig adres.
De bijbehorende plaatjes ontvangt u
gratis voor rijksbotermerken. U vindt
zo'n merk op elk pakje roomboter.
(Natuurlijk ook op koelhuisboter)
Neem een pakje extra voor de zondag
ver enige maanden zullen de Neder-
landsche Spoorwegen een histori
sche periode afsluiten, wanneer de
laatste stoomlokomotief aan de sloper
wordt overgeleverd. Met ingang van
het nieuwe ja»' alle goederenver
voer per elektrische lokomotief geschie
den. Het in langer dan een eeuw ver
trouwde beeld van de sissende, rook-
pluimende en in het avondlijk duister
vonken spattende lokomotief zal volgend
jaar een herinnering zijn. Over enkele
jaren reeds zullen er kinderen zijn, voor
wie de stoomlokomotief in het Spoor
wegmuseum een voorwereldlijk mon
ster is, waarvan zq zich. nauwelijks
kunnen voorstellen, dat hun grootou
ders er op hun manier comfortabel en
snel mee gereisd hebben. De nuchtere
zakelijkheid van de straklqnige elektri
sche lokomotief zal het binnenkort hele
maal en onherroepelijk gewonnen heb
ben van wat voor ons, moderne twin
tigste eeuwers, reeds het symbool van
een voorbije romantische tijd gewor
den was.
Men kan er gevoelige tranen over
plengen, maar de ontwikkeling van de
moderne techniek zal er niet door ge
remd worden. Misschien zullen er zo
als aan Van Gend en Loos over- het
aanhouden van tenminste enkele^ paai
den brieven geschreven worden naar
mijnheer Den Hollander; misschien zelfs
zullen enkelen zich geroepen voelen,
een „comité tot behoud van de laatste
stoomlokomotief in Nederland °P
richten en een verzoekschrift in te die
nen om ergens op een lqntje achteraf
zo'n grappig lokomotiefje in dienst
houden. Het zal niet baten; men kan
de klok niet terugzetten, ook met voor
hen, die van het hele land een open
luchtmuseum zouden willen maken: een
afgeleefd paard in een parkweide,. een
leuk ophaalbruggetje in een snelweg,
een nutteloze watermolen tussen toren
hoge flats, een stoomtrammetje hier,
een lokomotiefje daar.
De Spoorwegen laten zich zelfs niet
leiden door humanitaire gevoelens, al
thans niet in dit opzicht. Van Gend en
Loos mocht dan de treurende paarden-
minnaars en suikerklontjes voerende a s- zu en ook de laatste 30, die
oude dames geruststellen met de mede- B"_
deling, dat de paarden hun pijnloos ein
de zuilen vinden in het abattoir, de
Spoorwegen echter verwijzen de afge
dankte lokomotieven zonder tederheid
naar de sloper, die met fel snerpende
snijbranders de uitgerangeerde trekkers
te lijf gaat.
motieven uit de dienst
jaar volgden cr nog 88
genomen;
en vóór 1
dit
ja-
Verleden Jaar werden reeds 198 loko-
thans nog in functie zijn, de laatste
stoom hebben uitgeblazen.
Bij de N.V. Verenigde Utrechtse Ij
zerhandel vinden de meeste lokomotie
ven hun roemloos einde, nadat zij door
de Spoorwegen bij inschrijving zijn ver
kocht. Op het terrein aan de Lage Wei
de te Utrecht werden dit jaar reeds
60 lokomotieven letterlijk Ui mootjes
gesneden met scherpe snijbranders, die
zelfs voor het dikste staal geen ontzag
hebben.
De meeste stoomlokomotieven wegen
90 a 92 ton, inclusief de tender, enkele
zelfs 106 ton. Voor de sloper een kluif
om van te watertanden, allemaal prach
tig gietijzer, staal, koper en non-ferro
metalen; geen oud roest, want de lo
komotieven zijn bi) wijze van spreken
nog warm van hur^ laatste dienst, wan
neer zij het terrein van de sloper be
reiken.
Niet alles wordt als schroot verkocht.
De Spoorwegen halen er eerst zelf en
kele onderdelen uit, nodig voor eventue
le reparatie van nog rijdende lokomo
tieven, en vervolgens moet de sloper
nog enkele dingen terugleveren. Daar
na Worden de zqplatcn van de tenders
gedemonteerd en tot rijplaten voor de
wegenbouw versneden, de nog bruikba
re pijpen worden doorverkocht en ten
slotte vinden de goede assen hun weg
«laar de machinefabrieken. De rest
wordt tot schroot verwerkt in brokken
van anderhalve meter lengte.
Er zijn in Nederland slechts enkele
bedrijven, die lokomotieven slopen; het
Utrechtse bedrijf is in dit opzicht de
grootste afnemer van de Spoorwegen,
die voor een afgedankte lokomotief toch
altijd nog een slordige 20 a 25.000 gul
den ontvangen.
Hoewel de schrootprijzen in Neder
land momenteel niet bijzonder hoog lig
gen er is veel Amerikaanse import
is er voor de sloper toch wel iets
aan te verdienen. Er zitten duizenden
kilo's koper aan o.a.'de hele vuur-
kist waarvoor de kopergieterijen
1.60 8 1.70 per kg. betalen. Het
ijzerschroot gaat naar de gieterijen,
het staal naar de Hoogovens, die het
tot nieuw materiaal verwerken, wie
weet, misschien wel voor nieuwe elek
trische lokomotieven.
7.o vindt in Nederland een boeiend
stuk spoorweggeschiedenis zijn einde
in de smeltkroes. Het zal de machinis
ten aan hun hart gaan, hun trouwe
werkkameraad naar dit einde te moeten
rijden, niet alleen omdat de meeste lo
komotieven nog in goede staat verke
ren er zjjn er bij, die pas na de
oorlog van Zweden en Engeland wer
den gekocht maar ook omdat de even
tuele omschakeling op ander werk hun
niet gemakkelijk valt. Wie jarenlang
op de stookplaat van de stoomlokomo
tief heeft gestaan, in de laaiend hete
vuurkist heeft gekeken en de stoomfluit
heeft bediend, moet de koel-zakelijke
elektrische lokomotief wel een dood ding
vinden.
Maar dit zijn sentimentele overwegin
gen, waarmee de Spoorwegen geen re
kening kunnen houden. De tijd van de
stoomtractie is voorbij, voorgoed. Het
laatste woord is aan de sloper, die zich
evenmin door sentimentaliteiten laat
weerhouden en resoluut de brander zet
op de massa ijzer, staal en koper, totdat
er niets meer overblijft dan een roman
tische herinnering.
dat de machtsoverdracht vreedzaam
zal geschieden. De communistisch-ge-
zinde regering heeft het regeringspa-
ieis inmiddels verlaten. In de nieuwe
regering zijn de christen-democraten,
sociaal-democraten en een onafhanke
lijke socialistische groep vertegenwoor
digd. Indien het hoofd van de politie
van San Marino, Sozzi, erin slaagt
de vrijwillige milities van de twee re
geringen te ontwapenen, zal de nieuwe
regering morgen te middernacht in
functie treden. (Reuter)
Minister Samkalden is overgegaan
tot een ingrijpende wijziging van het
wetsontwerp inzake de civiele kanton
gerechtsprocedure, dat zowel in de
Tweede Kamer als bij de betrokken
kantonrechters op veel verzet was ge
stuit. De bewindsman heeft na diep
gaand overleg met vertegenwoordigers
van de kring der kantonrechters, waar
bij men tot overeenstemming is ge
komen, bij nota van wijzigingen een
tussenoplossing voorgesteld. Daarbij
heeft hjj de incorporatie van de dwang
bevelprocedure in het wettelijk sys
teem gehandhaafd doch de dagvaar
ding, die aanvankelijk zou worden af
geschaft, weer als algemene proces
inleiding behouden. Verder zjjn de ge
deelten die de positie van de rechts
kundige adviseurs behandelen verval
len i.v.m. de spoedige indiening van
een wetsontwerp tot regeling van deze
positie.
Over de dwangbevelprocedure zegt
de minister, dat deze in een steeds
groeiende behoefte voorziet. Vooral van
de zijde der middenstand wordt op
het behoud hiervan sterk aangedron
gen. w
Het ontwerp geeft daarnaast een
gewijzigde regeling van de behande
ling voor de rechter, waardoor de
spanning die tussen wet en praktijk
was ontstaan, wordt weggenomen. De
thans geldende wet veronderstelt een
simpele mondelinge rechtsgang doch in
de praktijk is zij uitgegroeid tot een vol
ledige schriftelijke procedure. De mi
nister meent dat het te ver zou gaan
om nu maar tegelijk met de wet
telijke introducering van de schrifte
lijke procedure de gehele monde
linge behandeling te schrappen. Hp
heeft daarom de beslissing hierover
aan de rechter zelf overgelaten.
Ook t.a.v. de procesinleiding heeft de
bewindsman een oplossing gevonden,
die aan de wensen van de praktijk
recht doet, terwijl voor bijzondere ge
vallen de dagvaarding blijft gehand
haafd. Deze wordt zelfs als algemene
procesinleiding behouden in tegen
stelling tot het oorspronkelijk ontwerp
maar zij, die dit wensen, kunnen
zich van de rekest-procedure bedienen.
Wanneer een dergelijk verzoekschrift
om de een of andere reden niet be
stelbaar blijkt te zijn kan de eiser als
nog zijn toevlucht nemen tot de dag
vaarding.
Naar aanleiding van enige opmerkin
gen in het voorlopig verslag stelt de
minister tenslotte een spoedige verho
ging van het deurwaarderstarief in het
vooruitzicht.
(Vervolg van pagina 1.)
Wat de loonsituatie betreft hebben we
de laatste weken reeds enige malen ge
wezen op de positie van de laagste in
komsten-trekkers. Er bereiken ons
evenwel steeds meer gegevens over de
onhoudbare situatie in deze groep, wel
ke gegevens ons noodzaken erop terug
te komen tot de gewenste verbetering
is bereikt. We menen de volgende stel
ling toch wel te mogen poneren: In een
land waar over het algemeen gespro
ken welvaart heerst, moet het in
strijd met de christelijke rechtvaardig
heid worden genoemd, wanneer
kleine groepen van de bevolking onder
een zedelijk en redelijk bestaansmini
mum moeten leven. Nog minder ver
antwoord is het, op zulke mensen nog
eens de extra last van bestedingsbeper
king te leggen. We hebben hier niet al
leen op het oog de lage loon-trekkers,
maar_ evenzeer sommige kleine zelf
standigen en vooral de vergeten groe
pen.
Beslist onaangenaam heeft het ons
getroffen dat de minister van binnen
landse zaken de looneisen van het over
heidspersoneel zo abrupt heeft afgewe
zen. Naar men ons uit deskundige over
heidskringen heeft verzekerd, zijn er
alleen al in overheidsdienst meer dan
10.000 personen die „schoon in de han
den" een loon ontvangen van plm. 55,-
per week!
We hebben er begrip voor gehad, toen
vorig jaar december deze minister
10.000.000,- vroeg voor verbetering
van de salarissen der hoge en hoogste
functionarissen in overheidsdienst. Nu
vindt de regering het nodig een onjuist
persbericht, waarin looncorrecties voor
de laagstbetaalden werden aangekon
digd, en waarmee een bedrag van 3 mil
joen zou zijn gemoeid, tegen te spre
ken met de opmerking: daar is im
mers geen geld voor, dat past niet in
het kader van het loonbeleid. Elke ver
zwaring van lasten, voor mensen die
reeds onder het zedelijk bestaansmi
nimum leven, dient naar onze mening
te worden gecompenseerd. Dan hoeven
we van verbetering nog niet eens te
spreken!
ij de huurdebatten is van rege
ringszijde toegezegd dat zij een
onderzoek zou instellen naar de
•omvang en de situatie van de z.g. ver
geten groepen. Kan de Kamer verant
woorde beslissingen nemen zonder met
de toestand, waarin niet onbelangrijke
delen van ons volk verkeren, op de
hoogte te zijn?
We menen dat het plicht is van de
regering de gevraagde inlichtingen spoe
dig en duidelijk te verstrekken. Maar
het zal goed zijn, als de Kamer nu ook
wil worden ingelicht over de omvang
van de groep laagstbetaalden en de
toestand van kleine zelfstandigen. Het
is natuurlijk veel gemakkelijker als men
van niets weet; onwetend zondigt niet.
Maar er bestaat ook nog zo iets als
schuldige onwetendheid.
Over de overige, als Voorbeeld ge
noemde, punten willen we zeer kort
zijn, ook al omdat er in de komende
weken nog voldoende gelegenheid zal
zijn hierop terug te komen.
Waar de onjuistheid van bepaalde si
tuaties of verhoudingen duidelijk ligt,
is het plicht van regering en Kamer
om in menselijk en zakelijk beraad de
weg uit de moeilijkheden te vinden.
Geen bestedingsbeperking, hoe nodig in
zich ook, rechtvaardigt het voortbe
staan van onrechtvaardige toestanden.
