[ERIC de noorman
Meeste arbeiders doen in
de textielindustrie hun
werk zonder tegenzin
Toekomst van textielindustrie
niet somber
O.E.E.S. besluit vrijhandels
zone te verwezenlijken
K ruiswoordraadsel
HJS:
Scandinavië krijgt mëer
interesse in de
Denemarken het zevende land
dat zich erbij aansluit?
D
t
JL.
Martha-stichting in Alphen 75 jaar
Voor hun kinderen wensen zij evenwel
andere arbeid
Rapid-Milaan
niet in Amsterdam
Nieuw koffertje voor Hofstra
Toelichting van profVan Heek
Nobelprijs voor
Albert Camus
Ministerscomité ingesteld
Indonesia Raya
voor onbepaalde
tijd verboden
Onderzoek in Twente en Achterhoek
Rapport verschenen
Geen deviezen-
vergunning
Staking van Belgische
diamantbewerkers
Resten uit midden
steentijdperk
Weinig enthousiasme
in Frankrijk
ABDIJ SIROOP/i
Persbreidel in
Indonesië
VRIJDAG 18 OKTOBER 1957
VAGINA
Tevreden j
Moeilijke werving
Niet aantrekkelijk
Vondsten in West-Friesland
Pas op voor
die griep!
Bromfietser op onbewaakte
overweg gedood
Oplossing kruiswoordraadsel
van donderdag
Thans is een rapport verschenen over
de sociale aspecten der arbeidsproduk-
tiviteit in de Twents-Achterhoekse tex
tielindustrie. De Nederlandse organisa
tie voor Zuiver Wetenschappelijk On
derzoek, de produktiviteitsfondsen die
hun gelden uit de tegenwaarde-rekening
der Marshall-hulp betrekken en de vak
bonden hebben de stichting Textielvak
te Hengelo subsidies verleend voor het
doen verrichten van dat onderzoek. De
leiding ervan werd door de stichting
Textielvak in handen gelegd van prof.
dr. F. van Heek. hoogleraar in de so
ciologie aan de rijksuniversiteit te Lei
den en directeur van het sociologisch
instituut van genoemde academie. Met
de dagelijkse leiding van het onderzoek
werd belast de heer Th. J. IJzerman,
doctorandus in de sociologie. De heer
IJzerman, die wetenschappelijk ambte
naar aan de rijksuniversiteit te Leiden
is assistent aan het sociologisch in
stituut aldaar heeft als rapporteur
voor het sociologisch onderzoek in de
Twents-Achterhoekse textielindustrie,
het thans gereed gekomen rapport ge-
■chreven.
In een interview vertelde prof. van
Heek het A.N.P., dat het doel van het
onderzoek was een overzicht te krijgen
van de factoren, die de arbeidsvoldoe
ning en indirect ook de arbeidsproduk-
tiviteit in de Twents-Achterhoekse tex-
tielinrustrie beïnvloeden. Voor het eerst
is hier een industrie"l-socioiogische stu
die verricht betreffende de instelling
der gehele bevolking van het vestigings-
gebied van een bepaalde industrie ten
aanzien van de desbetreffende nijver
heid. Prof. van Heek herinnerde er o.m.
aan. dat in het verleden de Twents-
Achterhoekse textielindustrie zeer veel
arbeidsmoeilijkheden heeft gekend, in
het bijzonder tijdens de crisisperiode
van de dertiger jaren. Na de oorlog is
er door de ondernemers naar gestreefd
de arbeidsomstandigheden in de tex
tielindustrie te verbeteren. Daartoe
werd onder meer de stichting Textiel
vak opgericht, waarin werkgevers en
werknemers vertegenwoordigd zijn en
die het aanzien en de aantrekkelijkheid
van de textielarbeid tracht te vergro
ten. Het belangrijkste doel van het on
derzoek was dus na te gaan in hoever
re de genoemde maatregelen succes had
den gehad.
Wat de belangrijkste conclusies van het
onderzoek betreft, het volgende:
Het heeft de onderzoekers het meest
verrast, dat slechts een betrekkelijk
kleine minderheid van de textielarbei
ders hun werk met tegenzin verricht.
Een representatief onderzoek voor ge
heel Twente en de Achterhoek toont, dat
op de vraag: „Werkt u graag in de in
dustrie of bedrijfstak, waarin u thans
werkt?" drie en zeventig procent der
geënqueteerde textiekarbeiders een be
vestigend antwoord gaf. Voor de niet-
textielarbeiders in het zelfde gebied
was dit cijfer zes en zeventig, dus een
vrij onbelangrijk verschil.
In dit verband is het ook merkwaar
dig, dat het overgrote deel der textiel
arbeiders, hoewel de arbeidsmarkt in
de laatste jaren in alle bedrijfstakken
voor hen zeer gunstig was, geen werk
buiten de bedrijfstak textiel voor zich
zou wensen. Slechts vijftien procent
heeft een voorkeur voor werk in een
andere bedrijfstak, een percentage dat
wederom vrijwel niet afwijkt van dat be
treffende de niet-textielarbeiders.
spreekt vanzelf, dat men dit la
ge percentage ook kan beschouwen
als een min of meer realistisch aan
vaarden van een eenmaal bestaande
situatie. Toch wijst het zeker niet op
een veel voorkomen van ontevreden
heid.
Volgens de gehouden enquête worden
de factoren loon, verhouding tot de
bazen én sociale verzorging positief
gewaardeerd. Het blijkt dat de socia
le verbeteringen, die na de oorlog in
de textielindustrie zijn ingevoerd, de
instelling van de textielarbeider ten
opzichte van zijn werk gunstig heb
ben beïnvloed.
delijk een samenhang te bestaan tussen
arbeidsprestatie en het gevoel van ver
moeidheid. Ook over de temperatuurs-
regeling en de luchtverversing werden
in vele textielfabrieken tal van klach
ten genoteerd, evenals over het lawaai.
De psychologische en sociologische
factoren, die de arbeidsvoldoening in de
textielindustrie van het onderzochte ge
bied ongunstig beïnvloeden, betreffen
ten dele een verouderde beeldvorming
omtrent de aard van de textielarbeid.
Typerend is in dit verband ook, dat het
oordeel over de textielarbeid in al zijn
aspecten bij sommige groepen buiten de
bedrijven, zoals bij onderwijzers, ongun
stiger is dan bij de textielarbeiders zelf.
En juist dergelijke groepen buiten het
bedrijf met een verouderde beeldvor
ming kunnen het beroepsbeeld in het al
gemeen sterk beïnvloeden.
Uit het voorafgaande komt helder
aan het licht, dat alle maatregelen, wel
ke kunnen dienen tot verhoging van het
sociaal aanzien van de textielarbeid,
van het allergrootste belang zijn. Het
rapport geeft daartoe een aantal richt
lijnen.
Een aantrekkelijke wedstrijd gaat het
Nederlandse voetbalpubliek de neus
voorbij. De uitslagen van de wedstrijden
tussen Rapid (Wenen) en F.C. Milaan
in het tournooi om de Europa-beker
(14 en 52) hebben een beslissings-
welstrijd op neutrale grond noodzakelijk
gemaakt. In de overtuiging dat de Neder
landse voetballiefhebbers in groten ge
tale deze ontmoeting zouden willen bij
wonen, hadden beide partijen het oog
op het Amsterdamse Olympisch Stadion
als strijdtoneel laten vallen. Naar de
directie van het stadion meedeelt heeft
de Nederlandsche Bank echter de devie-
zenvergunning geweigerd. Thans zal de
beslissing op 30 oktober in Zürich vallen.
Vrijwel alle diamantbewerkers in
Antwerpen hebben gisteren gestaakt.
De werkgevers in de Belgische dia
mantindustrie hebben geweigerd hun
medewerking te verlenen aan de op
richting van een sociaal fonds voor de
diamantbewerkers. Dit betekent dat de
onderhandelingen tussen werkgevers
en werknemers opnieuw zijn vastgelo
pen. Morgen zal er in Antwerpen een
vergadering van de stakers gehouden
worden. (Belga)
Een bomaanslag op de studio heeft
gisteren het officiële Cyprische om-
roepstation te Nicosia enige tijd uit de
ether doen verdwijnen. Er zijn geen
slachtoffers gevallen.
Een deputatie Amsterdamse studenten heeft donderdag aan minister Hofstra eer
nieuw koffertje aangeboden, ter vervanging van het oude, dat bij het aanbieden
van de laatste miljoenennota door een actentas was vervangen. De minister heeft
het geschenk dankbaar aanvaard, zodat men op de Derde Dinsdag van September
1958 weer het traditiegetrouwe koffertje met de begroting zal zien.
Niettemin blijven de moeilijkheden bij
het verkrijgen van de noodzakelijke ar
beid krachten voortduren en deze zijn
ernstiger dan in andere bedrijfstakken.
Zo is slechts 12 procent van de arbei
ders in de Twents-Achterhoekse textiel
industrie twintig jaar of jonger. Dit per
centage is onvoldoende om een onge
stoorde vervanging van de oudere, ver
trekkende arbeiders te waarborgen. Het
moeilijkst is de situatie in de oude tex
tielcentra zoals Almelo, waar het per
centage jonge arbeiders slechts 60 pro
cent bedraagt van het noodzakelijk ge
achte aantal. De situatie in de Achter-
hoekse textielbedrijven is daarentegen
betrekkelijk gunstig, hetgeen overeen
komt met de conclusie van het onder
zoek, dat men daar over het algemeen
meer positief staat ten aanzien van de
textielarbeid dan in de grote Twentse
textielsteden.
In dit opzicht is het typerend dat
slechts vijftien procent van een geën
queteerde groep textielarbeiders het
prettig zou vinden wanneer hun kinde
ren eveneens een textielberoep kozen,
terwijl toch de overgrote meerderheid
der arbeiders in de textielindustrie zon
der tegenzin in deze bedrijfstak werkt.
Deze houding steekt sterk af bij die der
metaalarbeiders, die in een veel grote
re frequentie hun kinderen adviseren
het vak van hun vader te kiezen. De ge
ringe aantrekkingskracht van de tex
tielindustrie blijkt niet zo zeer te liggen
in het loon en in de menselijke betrek
kingen, maar veeleer in de aard van
het werk zelf en in het onjuiste en ten
dele verouderde beeld, dat men zich
over dit werk heeft gevormd.
Naar het oordeel der arbeiders ver
tegenwoordigt h.v. het ploegenstelsel
het onaangenaamste aspect van de tex
tielarbeid. Toch acht 75 procent der ge-
«nqueteerde textielarbeiders het ploe
genstelsel onvermijdelijk.
Wat het arbeidstempo betreft, een
dienaangaand ingesteld onderzoek toont
aan, dat het klachtenpercentage van
wevers over gejaagdheid en zenuwach
tigheid tengevolge van het werk aan
zienlijk het algemeen gemiddelde voor
de Nederlandse industrie overtreft. Uit
Set desbetreffende onderzoek blijkt dui-
Hoewei het familiebedrijf zonder twij
fel aanvankelijk de opkomst en conti
nuïteit van de textielindustrie heeft he
vorderd en zich somtijds kenmerkt
door gunstige menselijke verhoudingen
brengt het onder de tegenwoordige
tijdsomstandigheden bijzondere bezwa
ren met zich mede. Dit zei prof. dr.
F. van Heek, hoogleraar in de_ sociolo
gie aan de Universiteit te Leiden en
zelf telg uit een Enschedese textielfa
brikantenfamilie, toen hij donderdag
middag in een door de Commissaris
van de Koningin in Overijssel gepresi
deerde bijeenkomst in de Twentse
Schouwburg te Enschede ten overstaan
van ruim 700 belangstellenden de re
sultaten van zijn gedurende vier jaar
verrichte sociologisch onderzoek in de
Twents-Achterhoekse textiel-industrie,
samengevat in een rapport, overhan
digde.
Deze bezwaren van het familiebedrijf
aldus vervolgde prof. dr. Van Heek in
zijn toelichtende voordracht op het rap
port, hebben o.a. betrekking op de be
perkingen, die het familiebedrijf zich
De Nobelprijs voor de letterkunde is
donderdag door de Zweedse Academie
toegekend aan de Franse schrijver Al-
bert Camus.
Onder leiding van prof. dr. J. P.
Bakker en prof. dr. W. Glasbergen van
de gemeentelijke universiteit te Amster
dam zijn de laatste maanden opgravin
gen verricht te Zandwerven, een buurt
schap in de gemeente Spanbroek. Men
heeft enige tientallen centimeters onder
het maaiveld bewoningsresten aange
troffen. die uit het midden-steentijd
perk (5000 tot 1700 voor Christus) da
teren. De tot voor enkele tientallen
jaren gangbare opinie bij de historie
was, dat West-Friesland pas in de vroe
ge middeleeuwen bewoond werd.
Men heeft thans kunnen vaststellen
dat waar nu Zandwerven ligt, vroeger
een strandwal was. Hier leefden men
sen die hun voedsel haalden uit schelp
dieren en de afval op hopen gooiden.
Deze schelpen komen ook voor in Dene
marken. Behalve schelpen zijn er ook
aardewerkresten gevonden en men is
er in geslaagd een complete pot te
reconstrueren" van een tot nu toe vol
komen onbekend type. Merkwaardig is
het feit, dat in het grondprofiel te
Zandwerven drie lagen voorkomen. De
mogelijkheid is niet uitgesloten, dat de
eerste bewoningsresten zelfs nog uit
een vroegere periode stammen dan het
midden-steentijdperk.
Binnenkort zal prof. Glasbergen, een
voorlopig rapport over de opgravingen
publiceren.
oplegt bij het verkrijgen van het nodi
ge kapitaal voor vernieuwing en ratio
nalisatie. Ook zijn deze nauwe banden
tussen families en bedrijven dikwijls
niet gunstig uit een oogpunt van selec-
tie van de directieleden en de noodza-'
kelijke samenwerking met andere be
drijven.
De heer H. J. Blijdenstein, direc
teur van het textielbedrijf Blijden
stein en Co. N.V. te Lnsehede noem
de in een korte beschouwing over het
rapport de situatie en de toekomst
van de textielindustrie niet zo som
ber als het rapport doet veronder
stellen. We hebben een goede indus
trie, zo zei hij, die over het algemeen
beter wordt geleid dan het rapport te
kennen geeft en wij beschikken over
bekwame commerciële leiders.
De heer G. Joris uit Utrecht, hoofd
bestuurslid van de Textielarbeiders-
bond „St.-Lambertus" bepleitte gezien
de inhoud van het rapport vervanging
van het tariefstelsel door een stelsel
van persoonlijke waardering. Ir. B. ter
Brugge, wethouder van Almelo was
van oordeel, dat indien men ook de bui
tenstaander meer kennis en inzicht om
trent de textielindustrie zal weten bij
te brengen, ook ook het aanzien van het
textielvak zal stijgen.
16Inmiddels zijn de laatste verstokte aanhangers van Harald de Sluwe
onschadelijk gemaakt en gevolgd door een deel van zijn krijgers voegt Erwin
zich bij zijn vader. „Er zijn er heel wat, die nu beweren graag de koning
van Noorwegen te dienen," zegt Erwin spottend, „maar je kunt ze beter niet
vertro. i en." „Wantrouwen kweekt wantrouwen," mompelt de Skalde en
Erik krakt instemmendGezamenlijk begeven ze zich naar het enorme tenten
kamp aan de voet van de heuvel. Een voor een worden Harald's knechten
verhoord; als laatste is Yarl Einar aan de beurt. De Yarl, die meer heeft van
een boer, beweert, dat hij Eric graag wil dienen. „Gunnar dwong mij te vechten
Ik heb mijn buik vol van Ottar, die meent, dat hij er recht op heeft koning
te zijn, omdat hij de machtigste van de edelen is. Ik kan alles, wat Eric kan,
zeg.t hij altijd." „Laat hem dan maar beginnen zijn eigen burcht aan puin te
hakken, dan hoeft koning Eric dat al vast niet meer te doen," bijt Erwin hem
toe. Grinnikend beveelt Eric een paar krijgers Einar weg te brengen. Mogelijk
meent de man wat hij zegt, maar het zou onvoorzichtig zijn, om er zo maar
op te vertrouwen. Vlug bespreekt Eric met zijn vrienden het verdere krijgs
plan: „Ottar is dus de sterkste; hij was het ook, die voornamelijk de strijd
tegen Erwin leidde". „Welnu, besluit Eric grimmig, „dan moet onze hele
strijdmacht naar Ottar." Ens kijken hoelang deze namaak-koning nog durft
vol te houden."
De ministers die de vergadering van
de organisatie voor Europese Economi
sche Samenwerking (O.E.E.S.) in Pa
rijs bijwoonden, hebben een resolutie
aangenomen waarin zij verklaren vast
besloten te zijn „te zorgen voor de op
richting van een vrije handelszone" in
West-Europa die alle leden van O.E.
E.S. zal omvatten, op multilaterale ba
sis de Europese Gemeenschappelijke
Markt met de andere leden-staten as
socieert en, met volledige inachtne
ming der doelstellingen der Europese
Economische Gemeenschap, in de prak
tijk parallel zal lopen met het verdrag
van Rome.
In een uitgegeven communiqué
wordt gezegd, dat de raad vastbesloten
is „tot overeenstemming te komen aan
gaande de methoden, die moeten leiden
tot een verdere samenwerking tussen de
ledenstaten wat de landbouwproblemen
betreft, teneide op deze wijze tot een
uitbreiding van de handel on landbouw-
produkten te komen.
Engeland heeft dus naar landbouw
politiek gewijzigd. Ofschoon de land
bouw toch buiten de vrijhandelszone
blijft in strikte zin, is men nu wel ge
neigd tot verdere samenwerking in de
ze sector. Volgens conferentie-kringen
heeft dit veel van de bezwaren der
andere landen weg doen nemen.
Ter vergadering werd een resolutie
aangenomen inzake het oprichten van
een nieuwe inter-gouvernementele
commissie, die belast zal zijn met het
voortzetten van de onderhandelingen
over de voorgestelde handelszone, on
der leiding van de Britse vertegen
woordiger Reginald Maulding.
Ook de Europese Gemeenschap voor
Kolen en Staal verklaarde zich bereid
mee te werken aan de verwezenlijking
van de vrijhandelszone.
D- vrije handelszone strekt zich over
een groter gebied uit dan de Gemeen
schappelijke markt.
Het staat vast, dat ook de Scandina
vische landen ertoe zullen behoren, en
waarschijnlijk nog Portugal, Grieken
land, Turkije en de Ierse republiek.
Beide instellingen hebben ten doel
douane-tarieven en quotumbeperkingen
tussen de ledenlanden af te schaffen.
Ook voorzien zij in politieke samen
werking, die er uiteindelijk op gericht
is om een „Verenigde Staten van
Europa" tot stand te brengen.
Het verschil ligt erin, dat de Gemeen
schappelijke Markt uiteindelijk een
enkele douane-unie met een gemeen
schappelijke buitenlandse tarieven-
muur zal vormen, terwijl de vrije han
delszone de bestaande nationale tarie-
de andere landen zal
ven tegenover
handhaven.
Het tweede verschil Is, dat bij de ge
meenschappelijke markt ook de over
zeese gebiedsdelen der landenleden zul
len behoren, hetgeen bij de vrije han
delszone niet het geval zal zijn.
Hoewel van Franse zijde door de re
geringswisseling slechts weinig aan de
discussies in de ministerraad van gis
teren is deelgenomen, heeft de Franse
pers niet nagelaten op ondubbelzinnige
wijze het standpunt van Frankrijk met
betrekking tot de vrijhandelszone weer
te geven. Geen enkele politieke, econo
mische of sociale groep in Frankrijk,
zo schrijft „Le Monde" verdedigt het
Engelse plan. De landbouw vreest, dat
zijn produktie buiten de zone zal wor
den gehouden. De vakbonden zijn weinig
enthousiast, terwijl de industriëlen ook
duidelijk te kennen hebben gegeven vij
andig tegenover het Engelse plan te
staan.
Tenslotte wijst het blad er nog eens
op, dat de regeringen der „zes" vast
besloten zijn niets in het verdrag der
vrijhandelszone op te nemen, dat de
gemeenschappelijke Europese Markt
schade zou kunnen berokkenen. Zijlfs
indien Engeland concessies wil doen,
aldus het blad, zal de vrijhandelszone
niet hetzelfde karakter dragen als de
Europese Gemeenschappelijke Markt.
Horizontal: 1. insect; 2. groente; 'I.
Duits voorzetsel; 10. vochtig; 11. tui
meling; 12. meisjesnaam; 13. uitstalkast;
16. zakboekje; 19. wiel; 20 lusthof; 22.
indien; 24. 'prima donna; 26. geplaveide
weg tussen huizen; 29. drank; 30. zang-
(Van e
Advertentie
Zuiver Uw lucht
wegen snel en grondig
van vastzittend slijm
en ziektekiemen met
AKKER
SIROOP
(Van een bijzondere correspondent)
e aspecten van een Noordse tot-
unie zullen 9 en 10 november nog
eens op het hoogste niveau wor
den beken. Op de conferentie, die in
het plaatsje Hindas bij Göteborg wordt
gehouden, zullen behalve de betrokken
ministers en de speciale economische
commissie ook de vier Scandinavische
premiers aanwezig zijn. Punt een van
de agenda is een discussie over het lij
vige rapport, dat de commissie van
deskundigen over de economische sa
menwerkingsproblemen heeft samenge
steld. In dit meer dan 1000 bladzijden
tellende document wordt voorgesteld
de onderlinge handel in het kader van
een mogelijke tolunie tot 70 pet. vrij te
geven. Een ander belanrijk advies be
treft de oprichting van een gemeen
schappelijke Noordse bank, met een
startkapitaal van één miljard Zweedse
kronen. Deze bank zou industriële en
andere projecten van Scandinavisch be
lang moeten financieren. Zweden zou
als de voornaamste geldschieter optre
den.
Het spreekt vanzelf, dat de gedach
ten op deze conferentie zullen uitgaan
naar de economische ontwikkeling op
het continent, waar de „Unie van zes"
bezig is de gemeenschappelijke Euro-
In aanwezigheid van de Nederlandse minister van justitie, prof. dr. I. Samkalden, heeft de Martha-stichting in Alphen
aan de Rijn donderdag haar 75-jarig bestaan gevierd. Namens leerlingen en oudleerlingen werd aan het jubilerende be
stuur een luidlc lok aangeboden.
pese markt te verwerkelijken. De
Noorse deskundigencommissie heeft
reeds opdracht gekregen een rapport
te maken over de handelspolitieke ge
volgen, die de Euromarkt voor Scan
dinavië kan hebben. Reeds thans zün
velen van oordeel, dat er van een
Noordse tolunie niets meer terecht zal
komen. Het grote economische project,
dat de Scandinavische landen al bij
mensenheugenis voor ogen hebben ge
had, heeft zijn aktuele betekenis ver
loren. Het kan niet meer los van de
continentaal Europese plannen tot
stand worden gebracht. De Euromarkt
heeft de organisatoren van de Noordse
tolunie voor nieuwe, haast onoplosbare
problemen geplaatst en bovendien in
tijdnood gebracht.
Vooral in Denemarken en Noorwe
gen is de belangstelling voor de Euro
markt sterk toegenomen. In deze
landen vreest men, dat de uitvoer
naar de staten van „Klein Europa"
ernstige moeilijkheden zal ondervin
den, als men zich afzijdig houdt. In
Deense iandbouwkringen verwacht
men van 'n aansluiting nieuwe moge
lijkheden. Men herinnert zich dat Ne
derland na de oprichting van de Be
nelux de Deense export van land-
bouwprodukten naar België overnam
en men wil voorkomen, dat dit zich
zal herhalen met West-Duitsland,
dat voor Denemarken een belangrijke
klant is. Kortgeleden verklaarde de
Deense minister van handel, Jens
Krag, nog dat Denemarken gedwon
gen is eigen wegen te gaan, om niet
van belangrijk afzetgebied te worden
afgesloten. Deze en andere uitlatin
gen duiden erop, dat de Noordse tol
unie, als Scandinavische specialiteit,
meer een probleem dan een ideaal
is geworden .Tussen Denemarken en
de Euromarkt-instanties bestaat reeds
geruime tijd contact en het lijkt erop,
dat Denemarken zich kandidaat voor
de zevende plaats laat stellen. Met
vlees als bijzondere aanbieding.
Intussen zouden de Noren graag de
visboer van de Euromarkt worden. Nu
is de Noorse economie minder rijp voor
de Euromarkt dan de Deense. Het
kapitaalarme Noorwegen heeft niet zo
veel mogelijkheden. Het heeft uit on
macht altijd afwijzend gestaan tegen
over een Scandinavische tolunie. Dat de
voorbereidingen voor deze samenwer
king niet verder opgeschoten zjjn, is
hoofdzakelijk Oslo's schuld. De Noren
vrezen de machtige Zweedse industrie,
waar ze weinig tegenover kunnen stel
len. Met hun grote handelsvloot en vis-
ndustrie zijn ze minder op Scandina
vië aangewezen. Een ander punt is, of
Noorwegen voor de rationalisering van
zijn bedrijfsleven voldoende geld bij zijn
buurlanden kan opnemen. Om goede
redenen voelen de Noren meer voor op
treden in Europees verband. Ook in
Zweden begint men zich vaker af te
vragen, of men er niet verstandiger
aan zou doen aansluiting bij de „Euro
markt" ernstig in overweging te nemen,
men.
Woensdagmiddag heeft de trein uit
Nijmegen naar Utrecht op een onbe
waakte overweg onder Renswoude een
bromfietser aangereden. De man werd
gedood.
noot; 32. bloeiwijze; 33. soort stof; 35.
zijrivier van de Donau; 37. dichterbij;
39. Frans onb. voornaamw.; 40. schoor-
steenzwart; 42. lëidsman; 44. Frans
voegwoord; 45. koningin (Fr.) 47. niet
gesloten; 49. gebed, verzoek; 51. ver
langen; 52. pers. voornaamw.; 53. ko
ning (Fr.); 54. bep. rangtelwoord; 57.
porren; 61. meisjesnaam; 62. wrang,
zuur; 64. strafwerktuig; 66. hijswerk-
tuig; 68. voortreffelijk; 71. plaats op
Ameland; 77. nawoord; 74. mens; 75.
algemeen gevolgd gebruik; 76. her
kauwer; 77. onmeetbaar getal.
Verticaal: 1. zoogdier; 2. vis; 3. opge
taste hoop; 4. jongensnaam; 5. rond
hout; 6. glibberig; 7. vaas; 8. rustig; 9.
godsdienst (afk.); 10. schade; 12. na
komen; 14. ter attentie van (afk.); 15.
opening; 17. jongensnaam; 18. op de
wijze van; 21. tijdperk; 23. vertrekken;
25. medelijden; 27. rumoermaker; 28.
hevig waaien; 31. barre; 34. Frans lid
woord; 35. dubbelklank; 36. niet kun
nende spreken; 38. gelofte; 41. week
dieren; 43. voorzetsel; 46. land in Euro
pa- 48. vader (Fr.); 50. kippenprodukt
(rri.v.); 53. regeringsstelsel; 55. eiken
schors; 56. ik (Lat.); 58. vogel; 59. hori
zon; 60. kloosterzuster; 63. slijtageplek
in stof; 65. koker; 67. thee (Duits); 69.
dwaas; 70. voorzetsel; 73. voegwoord.
Horizontaal: 1. bokking - P.A.A.; 2.
Roer - bederf; 3. amper - liter; 4. egards
- na; 5. cinema - plan; 6. ad - lector; 7.
rek - neen - we; 8. dame - ezel; 9. lang -
vrede; 10. de - genoegen; 11. ons-kel
ner.
Verticaal: 1. brancard - do; 2. oom -
idealen; 3. kepen - K.M.A.; 4. kregel -
eng; 5. ramen-gek; 6. n.b.-racen-
N.E.; 7. geld - te - vol; 8. disponeren;
9. pet - Ir - zege; 10. arena - weder; 11.
afranselen.
99
99
De militaire commandant van Dja
karta, Endang Dachjar, heeft woensdag
order gegeven tot sluiting van het on
afhankelijke dagblad „Indonesia Raya"
in Djakarta. Het verschijningsverbod
geldt voor onbepaalde tfód. Het werd
uitgevaardigd, nadat gisteren reeds een
verbod was ingesteld op het publiceren
van berichten over de zaak van Moch-
tar Lubis, de hoofdredacteur van dit
blad, die al vanaf het begin van dit
jaar huisarrest heeft in verband met
de tegen hem gerezen verdenking be
trokken te zün bü de poging tot een
staatsgreep van kolonel Zulkifli Lubis.
De recente maatregel werd gebaseerd
op de staat van oorlog en beleg en
de noodzaak van „handhaving van de
openbare rust en orde".
De Indonesische journalistenvereni
ging P.W.I. heeft vandaag een verkla
ring uitgegeven, waarin zij zegt deze
zoveelste dwangmaatregel tegen de
pers te betreuren en af te keuren.
Maatregelen tegen de pers mogen niet
op zodanige wijze worden genomen, dat
de persvrijheid volkomen wordt te niet
gedaan, aldus de P.W.I.die tenslotte
de hoop uitspreekt, dat de militaire
gezagvoerder van Djakarta zijn op
dracht nog eens in overweging zal wil
len nemen. De sluiting van „Indonesia
Raya" die kortgeleden bij een opinie
onderzoek tot het beste Indonesische
dagblad werd verklaard, is de jongste
van de serie van maatregelen, welke
de militaire autoriteiten in Djakarta en
in de buitengewesten in de loop van
dit jaar tegen nationale persorganen
hebben genomen.
