Meer vrijheid van
inrichting
van het onderwijs
Mogelijkheid tot afwijking van
het bestaande patroon
Leerling kan examenvak
naar keuze laten vallen
Tram uit rails gereden en
bijwagen gekanteld
I
Brand aan boord
van de
Nieuw Amsterdam
Anti-Nederlandse campagne in
Indonesië groeit in omvang
WETSONTWERP INGEDIEND
Vijfjarig meisje
verdronken
Enkele passagiers slechts licht gewond
Onderzeeërs naar de West
Achtjarige jongen
reeds 4 maanden
spoorloos
Aanslagen op
Amerikanen in
Saigon
Vuur door krachtig optreden van de
brandweer bin nen een uur bedwongen
Het weer
TIENDUIZENDEN GULDENS SCHADE
DINSDAG 22 OKTOBER 1957
o
81ste JAARGANG No. 29740
O
Lager onderwijs
V.H.M.O.
,W|
Opschudding op Amsterdams boulevard
Utrechtse politie doet
beroep op onderwijzers
Vier bommen ontploft
Een dode en twee
ernstig gewonden
Bij autobotsing in
de Beemster
Aan boord van de Nieuw Amsterdam, het vlaggeschip
van de H.A.L., dat gemeerd ligt aan de Wilhelminakade te
Rotterdam, is maandagavond omstreeks kwart voor elf een
brand uitgebroken, die zich aanvankelijk ernstig liet aan
zien. maar achteraf nogal bleek mee te vallen.
Schip voor één reis
uit de vaart
Volgende week fakkeloptocht naar woning van
Nederlandse vertegenwoordiger
Billy Graham op de
hoorns genomen
&>ee MORRIS before pot/6ut//
Noorse Sporttruien 29.50
Enkele opklaringen
donkerblauwe blazer
99,50
Terylene pantalon
59,50
House of England
Het weer in Europa
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790
Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: 3. J. W. Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en V. Severln.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Omroepers 16 cents per m m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds tel. 21544.
(Van onze Haagse redacteur) de maatschappij verder zonder dat vol-
Het wetsontwerp tot verruiming van doe«de r<*ening kan worden gehouden
onderwijskundige mogelijkheden, dat mat .df ®,sen' die aJs K^olg.van deze
jnnds het in het vooruitzicht weid ge- ontwikkeling aan het onderwas worden
cte'd aanleiding heeft gegeven tot vele
Rom»ilitarwn yooral voor wat het V.H. Het is vooral van belang aandacht te
betreft, is thans bij de schenken aan de overlading van het
'el vl,Kamer In^e fn onder.de tl- onderwijs, die behandeld is in een kort-
inripht;, W? &rotere vrijheid van geieen(j verschenen rapport. De bewinds-
Cals .,,.,5 V-an - onderwijs Minister man meent derhalve, dat zo spoedig
'ichtino- j 'n ?"n Memorie van Toe- m0gelijk ruimte moet worden geschapen
*oIt a binnen afzienbare tijd de Voor de verdere ontwikkeling van het
ontwei» 6 v?rTac'te" 15 i wctr onderwijs. Vandaar dit wetsontwerp
(de Z 2 ZoaT bet voortgezet onderwijs Waardoor beletselen in de wetgeving
Staten r» raamwet), maar ook als de kunnen worden weggenomen, die thans
Veren; m en,ra::' z 1 hiermee kunnen ,jR ontplooiing van bestaande en de tot-
ren ïraTal het °°K geruime tijd du- standkoming van nieuwe vormen van
den. Intussen6 "'t ln We/'C',n5 ,Han *rp_T onderwijs in de weg staan
gaat de ontwikkeling van
Het wetsontwerp beoogt de weg te
openen voor verantwoorde onderzoe
kingen van theoretische en praktische
sard. De minister wil een eerste stap
zetten om de plannen van de Onder
wijsnota's te realiseren. Dwingende re
gelingen bevat het wetsontwerp niet: de
bedoeling is alleen afwijkingen van be
staande regelingen toe te laten als de
Scholen dat vragen en die afwijkingen
^erantwoord zijn. Mr. Cals denkt aan
volgende punten ter verbetering
van de onderwijssituatie.
V-De mogelijkheid wordt geopend leer-
la,gen tot een V.G.L.O.-school toe te
L o*1, die niet alle zes klassen van het
0,;W. hebben doorlopen en voor wie de
i,.,£ans naar een V.G.L.O.-school voor
ten bestaat voorts het sketeVom^dê
u J V.G.L.O.-school in een
gebouw onder een leiding samen te
brengen. Het wetsontwerp wil daartoe
de mogelijkheid scheppen.
Het grootste nadeel van het toela
tingsexamen voor het V.H.M.O is, dat
het de gewone lagere school belemmert
in haar ontplooiing en in haar streven
naar een natuurlijke differentiatie, voor
namelijk in de vijfde en zesde klas. Het
huidige L.O. is in veel gevallen een
voorbereiding voor het V.H.M.O. het
geen zijn invloed uitoefent ook op de
teerlingen, die niet naar het V.H.M.O.
gaan.
Daarom wordt in het w.o. de mogelijk
heid geopend afwijking toe te staan van
ne voorschriften betreffende de toela
ting van leerlingen. Dit niet met de be-
noeling de toelatingseisen te verzwak
ken, doch wel om een wettelijke basis
.Scv0n aan andere selectiemethoden,
-(.verder is het gewenst, dat in het eer-
IS P v U~4- XT TT T\/T r\ -,~~T «on
dacht
laar van het V.H.M.O. veel aan-
wordt besteed aan de aanpassing
de <.fSltuatie, waarin zij na de vertrouw-
en (wLer van de lagere school komen
met h taan een voortgezette selectie
Ten em i 00°P de verdere schoolkeuze,
beter de aanpassing te kunnen ver-
om Kea opent het w.o. de mogelijkheid
hrentoK ve van de voorgeschreven
inzat ,len ook van de voorschriften
in rf,f het 'eerplan af te wijken en wel
1 uimere mate dan thans het geval
Een volgend punt is de mogelijk
heid voor het eindexamen een exa
menvak te laten vallen, dit ter keuze
van de leerling. Hiermee snijdt de mi
nister een onderwerp aan. dat reeds
voor de indiening van het wetsont
werp discussies heeft uitgelokt. Mr.
Cals wijst er op, dat deze mogelijk
heid met betekent, dat hét vak in het
leerplan zal vervallen. Alleen in het
laatste leerjaar zai de leerling het
vak niet meer behoeven te volgen.
In de school zullen dan bijzondere
eisen voor dit vak worden gesteld bij
de overgang naar de hoogste klas en
slechts als aan die eisen voldaan is
zal de leerling het vak ln het laat
ste leerjaar kunnen laten vallen. De
minister wil in eerste aanleg onder
bovengenoemde voorwaarden de mo
gelijkheid openen, dat ter beperking
van het eindexamen bij gymnasium-
alpha de wiskunde vervalt, btj gym-
béta Grieks of een moderne taal en
bij H.B.S.-B. een moderne taal.
Op een persconferentie heeft minis
ter Cals verklaard, dat men het niet
z<> moet zien, dat de leerling de taal,
waarin hij het zvVakst is, zou kunnen
laten vallen; het zou eerder de taal die-
oen te zijn, waarin hij het sterkst is,
Op welk punt men ook de bedoelde
beperking aanbrengt, altijd zullen er
oritici zijn, die aanvoeren, dat het
Juist daar niet kan. Als we het er over
eens zyn, dat er een overlading is,
ZuUen we echter toch ergens moeten be'
k'nnen met een inperking, aldus de mi
O'sters. Het wetsontwerp dwingt tot
kie;
zen.
Het ligt voorts in de bedoeling de
6rbondenheid van de verschillende on-
uerwjjsrichtingen te accentueren en het
£°tnbineren van groepen van leerlingen
j-°°r sommige lessen te bevorderen,
j-^artoe is nodig, dat de leerstof voor
uePaalde vakken vooral in de hoog
ste klassen ongeveer gelijk is. Het la
ten vervallen van de mechanica als af
zonderlijk vak en het brengen van deze
leerstof onder het vak natuurkunde zal
kunnen bijdragen tot een coördinatie
tussen gym-bêta en HBS-B. Naar de
mening van de minister zou verder de
beschrijvende meetkunde als afzonder
lijk vak naast de stereometrie in het
leerplan van de H.B.S.-B. vervangen
kunnen worden door analytische meet
kunde. Het wetsontwerp wil ook de mo
gelijkheid scheppen, dat er een vrijer
leerprogramma komt, dit door bij uit
zondering een afwijking toe te staan
van de voorschriften inzake verplicht
te onderwijzen vakken. Het zal wel bij
hoge uitzonderingen blijven, aldus de
Memorie van Toelichting, maar als het
in, een enkel geval gewenst wordt, wi!
men vervanging van een verplicht vak
door een niet verplicht vak kunnen toe
laten.
(Vervolg jp igina 7)
Het sinds zondagmiddag te Eenum'
in de gemeente 't Zand (Gr.) vermisté
vufjange dochtertje van de familie K
Weerd blijkt te zijn verdronken in het
Eenumermeer. Het stoffelijk overschot
van het meisje is in de loop van maan
dag uit het water opgehaald, vlak bij
de plek waar zondag reeds haar kinder
fietsje was gevonden.
H-4<? 3*
Dinsdagochtend ontspoorde op het Dam
rak te Amsterdam een tram van lijn 5,
met het gevolg, dat de bijwagen kantelde
en op een kleine personenwagen terecht
kwam, die op V."~ beurt weer in aanra
king kwam met een fietser. Het lichame
lijke letsel beperkte zich bij dit gecom
pliceerde ongeval tot enige schaafwon
den bij de wielrijder.
(Van een verslaggever)
Tot grote schrik van vele voorbijgan
gers op het Damrak in Amsterdam is
vanmorgen een tram van lijn 5 uit de
rails gelopen. De koppeling met de
motorwagen werd verbroken en de bij
wagen schoot met passagiers en al
met grote vaart over het asfalt, waar
het op een geparkeerde auto kantelde.
De verschrikte, van hun plaatsen ge
gooide passagiers raakten in grote ver
warring. Gelukkig bleek dat de ver
wondingen, die slechts enkelen hadden
opgelopen, van lichte aard waren. De
motorwagen was eveneens uit het
railspoor gerukt en reed nog enkele
tientallen meters onbestuurbaar over
het asfalt, maar bleef overeind.
De tram kwam van de Dam en reed
in de richting van het Centraal Sta
tion Vermoedelijk stond de wissel bij
het 'weinig gebruikte zijspoor voor het
Beursplein verkeerd, hetgeen bij het
reinigen van de wissel gebeurd kan
zfin De tram liep uit de rails. De bij
wagen kwam dwars op de ^richting
te liggen, geraakte los en kantelde. Het
autootje waarop de bijwagen terecht
kwam had vrij ernstige beschadigin-
gerf opgelopen. Doordat de auto nog een
fiX voorwaarts geduwd werd raak e
7ii een wielrijder, wiens fiets tamenjK
verfomfaaid onder de wielen terecht
kwam De wielrijder zelf had slecnts
lichte verwondingen. Een verkeersbord
moest het evenzeer ontgelden.
Twee takelwagens hebben beide tram
wagens, onder toezicht van de hoofd-
commissaris van politie en de direc-
illfsiii
Maandagmiddag zijn de onderzeeboten „Walrus" en „Zeeleeuw" vanuit de Waal
haven te Rotterdam voor een reis van vier maanden naar de west vertrokken.
Hr. Ms „Walrus" zal in het kader van een Nederlandse bijdrage in het geofysisch
jaar een serie zwaartekrachtmetingen verrichten t b.v. de rijkscommissie voor de
geodesie. Hier ziet men de „Walrus vlak voor het vertrek.
teur van de gemeentelijke vervoerbe
drijven en vele nieuwsgierigen wegge
sleept. Het tramverkeer, vooral over
het drukke Damrak, was ernstig ge
stagneerd.
Tot dusver vergeefse pogingen van de
Utrechtse recherche, het achtjarig zoon
tje Wim van de familie De la Par uit
Utrecht, dat vier maanden geleden op
een middag naar de bioscoop zou gaan
en sindsdien is verdwenen, op te sporen,
hebben de domstedelijke politie er ten
slotte toe gebracht, de medewerking in
te roepen van alle onderwijzers van
lagere scholen in Nederland, in de on
derwijzersbladen is een desbetreffende
oproep gepubliceerd. De poioitie acht
het namelijk niet onwaarschijnlijk, dat
de jongen ergens clandestien op school
zou zitten. Zij baseert deze veronder
stelling op de mogelijkheid dat de jongen
ontvoerd is, doch leergierig als hij is
de dader (s) ertoe heeft kunnen over
halen, hem te laten leren. Op grond van
gegevens waarover de politie beschikt,
zou een ontvoering een soort van repre
saille of wraak kunnen betekenen aan
het adres van de vader van de jongen.
Omtrent deze veronderstelling staat in
tussen nog maar weinig vast, weshalve
de politie het evenmin uitgesloten acht,
dat de jongen is verdronken of op andere
wijze verongelukt.
Vanmorgen zijn in Saigon vier bom
men ontploft waardoor dertien Ameri
kaanse adviseurs verwondingen hebben
opgelopen. De toestand van drie van hen
is ernstig. Eén bom verwondde vier
Amerikanen in een bus voor het Métro-
pole-hotel, waar afgevaardigden naar de
conferentie van het Colomboplan ver
blijf houden. Een andere bom ontplofte
in het Cholon-hotel, waar leden van de
Amerikaanse adviesgroep voor hulp
verlening aan Zuid-Vietnam vertoeven.
Vijf Amerikanen werden gewond. Ver
der zijn de Amerikaanse bibliotheek en
een kamp voor Amerikaanse militaire
adviseurs met bommen bestookt.
Volgens de politie zijn de ontplof
fingen teweeggebracht door tijdbommen
van plastiek. De chauffeur van de bus
waaronder een bom explodeerde was
voor de ontploffing weggelopen en is
^Vietnamese functionarissen zijn van me
ning, dat de aanslagen zijn gericht tegen
de Amerikaanse militaire adviesgroep in
Saigon en niet tegen de conferentie van
het Colombo-plan.
(Reuter)
Vanmorgen om zeven uur is op de
hoek Zuiderweg-Jisperweg in de Beem
ster een ernstig ongeluk gebeurd, dat
aan de heer H. Heymans uit Amsterdam
het leven heeft gekost.
De personenauto, waarin drie Amster
dammers waren gezeten, botste op die
hoek tegen een vrachtwagen uit Wog-
num. Beide auto's gingen over de kop en
kwamen in een langs de weg gelegen
sloot terecht.
De bestuurder van de vrachtwagen
kon met lichte verwondingen uit zijn
auto kruipen, doch van de drie Amster
dammers werden er twee ernstig gewond
naar het stadsziekenhuis te Purmerend
vervoerd. De heer Heymans werd later
met zeer veel moeite onder de auto van
daan gehaald. Hij moet op slag dood zijn
geweest.
In het plafond boven de zgn. Stüyve-
santbar op het tweede klasse dek
ontstond een vuurhaard, die het auto
matische brandblussysteem in werking
stelde. De sprinklerinstallatie op haar
beurt bracht de alarmschei aan de
gang, die de op het schip aanwezige
brandwacht waarschuwde. Binnen en
kele minuten was men aldus in actie,
maar intussen had zich zo veel rook
De Stuyvesant-bar op de Nieuw Amsterdam is gisteravond geheel uitgebrand.
Door het inwerking treden van de sprinkler-installatie was de waterschade
aanzienlijk.
Steeds meer Indonesische politici en
jeugdleiders dringen er op aan vergel
dingsmaatregelen tegen Nederland te
nemen, indien het Indonesië opnieuw
zou mislukken de Verenigde Naties aan
zijn zijde te krijgen in het geschil met
Nederland over westelijk Nieuw-Guinea.
Vooral de Nederlandse bedrijven in In
donesië worden aangeduid als doelwit
voor dergelijke maatregelen. De voor
zitter van de vereniging van door oud
strijders geëxploiteerde bedrijven, Uto-
mo, verklaarde vandaag, dat zijn or
ganisatie bereid is het voorbeeld te ge
ven bij het confiskeren van Nederland
se bedrijven. Bijna alle partijen en
groeperingen hebben hun instemming
betuigd met de verklaring van de In
donesische minister van buitenlandse
zaken, dr. Subandrio, voor de Assem
blee van de Verenigde Naties, dat In
donesië mogelijk een andere koers zaj
moeten gaan volgen, als de Verenig
de Naties niet in staat zijn deze kwes
tie op te lossen.
De minister lichtte niet nader toe,
wat hij met een „andere koers" be
doelde, doch verschillende parlements
leden hebben intussen verklaard, dat
deze nieuwe koers zou moeten bestaan
uit het verbreken van de diplomatieke
betrekkingen met Nederland, het slui
ten van de diplomatieke vertegenwoor
digingen in de landen, die zich in dit
geschil aan de zijde van Nederland
scharen, zoals Australië, België en
Frankrijk, het conliskeren van de Ne
derlandse bedrijven ln Indonesië en be
perkingen op de transfer van winsten
door Nederlandse bedrijven in Indone
sië naar Nederland.
De voorzitter van de nationalistische
partij P.N.I. verklaarde tegenover „Su-
luh Indonesia", het partij-orgaan van
de P.N.I.dat het Indonesische volk
niet tevreden is met wat tot dusver
ten aanzien van de nationale aanspra
ken op West-Irian is gedaan. „Wij moe
ten krachtige en concrete maatregelen
nemen", aldus Suwirjo.
Het parlementslid Sjech Djalaluddin
stelde voor een West-Iriarr-divisie te
vormen, „om de wereld te tonen, dat
het Indonesische volk bereid is het ko
lonialisme te bevechten".
Maandag aanstaande zal in de gehe
le archipel een „Week voor de Be
vrijding van West-Irian" worden inge
zet, als onderdeel van een campagne
op grote schaal „om de wereld de
vastbeslotenheid van het Indonesische
volk om „West-Irian terug te krijgen"
duidelijk te maken".
Luitenant-kolonel Pamurahardjo, de
voorzitter van de semi-officiële orga
nisatie tot samenwerking tussen de
jeugd en het leger kondigde vandaag
aan, dat bij het openen van deze be-
vrijdingswtfek de jeugd van Djakarta
de beeltenis van een „Belanda" (een
Nederlander) zal verbranden vlak
voor de ambtswoning van de Neder
landse diplomatieke vertegenwoordi
ger in Djakarta. De jeugd zal in een
fakkeloptocht naar het huis van de
Nederlandse diplomatieke vertegen
woordiger trekken.
Voorts zullen in de loop van de week
massa-bijeenkomsten en -demonstraties
worden gehouden. Overigens schijnt de
Nederlandse gemeenschap in Indonesië
onverstoord te blijven onder de huidige
stroom van verklaringen.
ontwikkeld, dat de bluspogingen ten
zeerste werden bemoeilijkt. De ventila
tie op de Nieuw Amsterdam voerde de
rook door een groot deel van het schip
en het viel de brandweer aanvankelijk
niet mee om de oorsprong van de brand
te ontdekken.
Met assistentie van de gemeentelijke
brandweer, die in groot alarm was uit
gerukt en met twee stralen werkte,
wisten de mannen van de HAL, gewa
pend met schuimblusapparaten en uit
gerust met rookmaskêrs en helmen, het
vuur binnen een uur te bedwingen.
Behalve brandschade aan het plafond
en aan een deel van de betimmering
heeft de bar veel waterschade opgelo
pen. De onder de bar gelegen lounge
van de tweede klasse heeft uit de aard
der zaak ook waterschade opgelopen.
Boven de bar bevindt zich het promena
dedek, dat door de warmteontwikkeling
is opgezet en dus ook reparatie behoeft.
De schade loopt in de tienduizenden gul
dens. De oorzaak is nog onbekend.
De Nieuw Amsterdam kan vandaag
als gevolg van de brand zijn voorgeno
men reis naar Amerika niet beginnen.
Het schip wordt voor één reis uit de
vaart genomen. De eerstvolgende reis
van de „Nieuw Amsterdam" naar Ame
rika zal nu 9 december beginnen.
De employés van de passageafdeling
zijn vannacht reeds begonnen maatre
gelen te treffen voor de passagiers, die
vandaag met het passagiersschip zou
den afreizen. Getracht wordt een aan
tal van hen naar de Verenigde Staten
te laten reizen met het toeristenschip
„Rijndam" van de rederij. Dit schip, dat
reeds op weg was van Rotterdam naar de
Verenigde Staten en niet geheel is vol
geboekt is teruggeroepen naar Rotter
dam, waar het in de loop van vandaag
wordt verwacht. Het zou dan heden
avond naar Southampton vertrekken en
vandaar doorvaren naar New York waar
het met slechts ongeveer twaalf uur ver
traging zal aankomen.
De bekende Amerikaanse evangelist
Billy Graham is zondag, toen hij zijn
kudde schapen inspecteerde, zo krachtig
door een ram aangevallen, dat hij van
een helling van vijftien meter stortte.
Men vreest dat hij zijn knie heeft ge
broken. (A.F.P.)
Advertentie
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A' DAM TEL. 717162
Verwachting tot woensdagavond (op
gemaakt te 11.15 uur)
Opklaringen maar plaatselijk ook
enkele buien, in hoofdzaak in de
kustprovincies. Koudere nacht met
hi".' en daar mist, morgen overdag
ongeveer dezelfde temperatuur als
vandaag. Aanvankelijk matige tot
zwakke, later matige tot vrij krach
tige naar west of zuidwest draaiende
wind.
Zon: 7.20-17.33
Maan: 7.38-17.36
Advertentie
Bij zo't> sportieve
draagt w Uj voorkeur een
moderne, middeognjze
waarvan de onberispelijke
voow volmaakt rainproof is.
Amsterdam - Den Haag
Eindhoven - Hilversum - Bumuoi
Max
aeersi.
StatioD
Weei
temp
afgei.
vor dag
24 uur
Oslo
zwaar bew.
11
2
Londen
onbew.
14
0.2
Amsterdam
onbew.
12
10
Luxemburg
regenbui
12
7
Partlt
licht bew.
13
8
Nice
licht bew.
20
0
Berlijn
regen
13
2
MOnehen
mist
8
0
£0rlch
geheel bew.
7
0
Genève
regen
13
0.6
bocarnr
geheel bew.
14
3
Innsbruck
geheel bew.
13
0
Home
regen
22
7
