Radio Yaticana bestrijkt de wereld
Morgen stelt
H. Vader het
vermeu
ivde
zenderpark
Nederlands geschenk vormt
voornaamste onderdeel
Burgtheater als climax
De Fiaker rijdt ons door Wenen
EIGEN AUTO
ONTVREEMD
Grootste foto-album ter wereld
H
I
ROME eert
Felix Rutten
EEN UITGAVE VAN HET
DUITSE RODE KRUIS
Wereldprimeur voor Nederlandse
kokosindustrieën
Bijna 2Y/i ton
Na verduistering
liefst vijf keer
doorverkocht
Machinaal spinnen
thans mogelijk
BRITS beroep op
Portugese president
tsnu «iwt tHiiti im;
Als wij ons in het Weense hotel als journalist hebben ingeschreven
zijn wij van dat ogenblik af voor de receptie en heel het verdere
personeel uitsluitend nog: Herr Doctor. En als wij de Fiaker,
de Weense huurkoetsier, voorzichtig naar zijn tarieven vragen, tikt
hjj aan de bolhoed en zegt: Euer Gnaden, wir werden kaan Richter
brauchen. Is hij kennelijk tevreden met wat wij hem uitbetalen, dan
luidt het ten afscheid: Auf Wiederschau'n, Herr Baron! Dat laatste
is niet gering in een stad, waar een belangrijk man ooit heeft ver
klaard: Der Mens fangt erst beim Baron an. Natuurlijk hebben wij
in Wenen met een Fiaker gereden, alleen reeds uit veneratie voor
de stad. Wij troffen het mooiste najaarsweer, een echte „Altweiber-
sommer", en dan is zo'n rit een feest. Hoe graag zouden wij ons
één keer nog in een bakje door Amsterdam laten rijden, behaaglijk
in de kussens geleund de stad savoureren. Maar de mogelijkheid
bestaat niet meer en bovendien: wij zouden de indruk maken van
een overjarige Hartjesdagvierder, terugkerend langs de Haarlem
merdijk, hetgeen iets anders is dan Herr Baron. In Wenen evenwel
kunnen'wij het ons nog permitteren: vóór de Opera zoeken wij de
mooiste Fiaker uit, niet zo een met autobanden, maar nog echt op
hooggeraderde wielen. En daarmee rijden wij de Altstadt door,
helemaal naar het Prater; zoetjes gewiegd in een wonderlijke droom,
luisterend naar het monter geratel, de hoefslag op het wegdek, het
schnaltzen van de koetsier, en ons herinnerend dat ondeugend
chanson uit het Parijs der negentiger jaren, met precies hetzelfde
ritme: „Un fiacre allait trottinant. Cahin, caha! Hu! Dia! Hbp la!
Un fiacre allait trottinant. Jaune, avec un cocher blanc".
H. J. Kuiper ridder
St.-Gregorius
FRED THOMAS
Voor kleinseminarie in
bisdom Rotterdam
wis»
IIIMlIlllllllllllllllllltllMlllllllllllllllllllllllllllllMIMIIIIMIIill
ui nun iiiiii urn mi ii nu minium ui illinium mm minium
iiiiiiMMiiiiiMiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiii
lllllllll 11II11111II111 111SI (1111II111IIIII11II1111111111111< I >11 tl
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIM MilIllIlllllll
(Van onze speciale verslaggever)
Morgen op het feest van Christus
Koning zal over de gehele wereld Ra
dio Vaticana te beluisteren zijn. De H.
Vader zal dan het ingrijpend gemoder-
fiiseerde zendstation in gebruik stellen
en plechtig inzegenen. Curie-kardina
len, het corps diplomatique en tal van
gasten zullen daarbij tegenwoordig zijn.
Onder de Nederlandse gasten vindt
men de aartsbisschop van Utrecht, mgr.
B. J. Alfrink, de bisschop van Gronin
gen, mgr. P. A. Nierman, en de bisschop
coadjutor van Den Bosch, mgr. W. M.
Bekkers. Lang hebben de voorbereidin
gen geduurd en vol ongeduld hebben
vooral de Nederlandse katholieken op
deze eerste werelduitzending van Radio
Vaticana gewacht. Zij zullen de plechtig
heid kunnen beluisteren dank zij de 100
KW Philipszender, die zij aan het Va
ticaan ten geschenke hebben gegeven.
Bij de buurtschap Santa Maria di. Ga-
leria heeft het Vaticaan een ruim 5 ha.
groot terrein gekregen dat door de Ita
liaanse regering ex-territoriaal ver
klaard is. Hier in de kale, golvende ty
pisch Romeinse campagna, hemelsbreed
op achttien kilometer van Vaticaanstad,
is het indrukwekkende zenderpark ver-
rezen. Naast hoge slanke zendmasten
staat een laag, zeshoekig gebouw waar
in de eigenlijke zendapparatuur is on
dergebracht. Tegenover de ingang be
vindt zich de Nederlandse: een 100 KW
zender die, na zes jaar in kisten te
hebben gezeten, nog steeds mag gelden
als een specimen van moderne techniek.
Hij zal vanaf morgen op de korte golf
te horen zijn, op 41.21 meter, 31.10, 25.67.
of 19.84 meter.
Op andere plaatsen in het gebouw
vindt men de twee kortegolfzenders lO
KW) van het Zwitserse concern Brown
Boveri en de middengolfzender
KW), die de 196-meterband m beslag zal
nemen en in Nederland slechts op d
meest geperfectioneerde ontvangtoestel
len gehoord kan worden
Het Telefunkcn-antennesysteem van
24 masten is schitterend, moderner bij
voorbeeld dan het antennepark bij Lopik
van de Wereldomroep. Van zeer groot
belang is het ,,richtsysteem". Men kan
hiermee om het simplistisch te zeg
gen op de afzonderlijke landen rich
ten. De gereorganiseerde en vergrote
radioredactie van het Vaticaan kan in
27 talen uitzendingen verzorgen. Door
dat men voortaan niet meer zomaar „ins
Blaue hinein" zendt, maar doelbewust
op een bepaald land kan richten, kan
men de stem van het Vaticaan overal
opvangen. De Nederlandse zender kan
immers in een handomdraai op elke be
schikbare golflengte ingesteld worden
en overal op richten.
De Nederlandse Anna Santo-zender
ls dus wel het pièce de résistance van
Radio Vaticana. Als het woord van de
kerk op een afstand van meer dan 6000
Mevrouw T. uit Voorschoten heeft de
ze week in Kerkrade haar eigen auto
ontvreemd. De vorige maand had zij de
wagen namelijk verhuurd aan een on
bekende man uit Oegstgeest, die niet
meer kwam opdagen. Zij deed aangifte
bij de politie en hoorde later, dat de
auto op de automarkt te Tilburg was
verkocht aan de Kerkradenaar G. Deze
deed hem over aan zijn vader. De uit
eindelijke bezitter werd tenslotte de
Kerkradenaar T.
De verhuurster is maandag met haar
zoon naar Kerkrade getogen, vond de
Wagen voor een huis geparkeerd staan
en heeft hem zonder vorm van proces
meegenomen. De laatste bezitter, die de
auto volkomen te goeder trouw bezat,
Was het daarmee niet eens en de poli
tie evenmin, met het gevolg dat de wa-
Sen thans op verzoek van de Kerkra-
dense gemeentepolitie door de rijkspoli-
tle te Voorschoten in beslag is genomen.
^Vil de bezitster uit Voorschoten haar
?/gen auto, die na de verduistering
r^fst vijf keer werd doorverkocht,
U®er in bezit krijgen, dan zal zij hem
de Kerkradenaar moeten terugko-
fLen- Zij kan dan een civiele vordering
mstelien tegen de Kerkradenaar, die
dat op zijn beurt weer kan doen tegen
degenen, van wie hij de auto heeft ge
kocht. De man uit Oegstgeest, die de
■uto werkelijk heeft ontvreemd, is in
middels gearresteerd. Of er op hem
verhaal is, is niet bekend.
kilometer van Rome opgevangen wordt,
is dat te danken aan het geschenk van
de Nederlandse katholieken. In de toe
komst zal Radio Vaticana geen pause
lijke boodschappen meer hoeven uit te
zenden met de medewerking van an
dere radio-instellingen.
Het oude zenderpark van het Vati
caan dateerde uit 1931. Het werd inge
zegend door Paus Pius XI, die in het
gezelschap was van o.a. staatssecretaris
Pacelli en de beroemde uitvinder Mar
coni. De zenders hebben voortref
felijke diensten bewezen, maar waren
in vele gevallen ontoereikend. Juist
nu de communistische propaganda op
zoveel golflengten de wereld tracht te
infiltreren, is een sterke katholieke
stem in de aether meer dan noodzake
lijk. 1
Het Nederlandse geschenk heeft het
Vaticaan genoopt naar een terrein van
enige hectares uit te zien. Niet gerichte
zenders kan men bjj wijze van spreken
op het dak van ieder huis plaatsen,
maar gerichte vragen een gebieds-
afmeting die in het kleine Vaticaan
stad met geen mogelijkheid te verkrij
gen is.
Na veel onderhandelen, veel zoeken
en bestuderen werd een groot ex-territo
riaal terrein bij Santa Maria di Galeria
vrijgemaakt. Voor het Vaticaan lag ook
dank zij andere geschenken, een schit
terende kans de Nederlandse zender
een hyper-modern antennepark te geven
En dat is gebeurd.
Tussen al die hoge masten, dat dicht-
nv°n web van antennedraden
7« le gasten morgen vooral een
78 meter hoge mast opvallen, die de
vorm van een kruis heeft. De kruismast
die overigens uit functionele overwegin
gen die vorm heeft gekregen, zorgt
voor een directe verbinding met de ra
diostudio's in Vaticaanstad. Hij is voor
intern gebruik.
Bovenstaande foto's geven een beeld van het nieuwe zendercomplex van Radio-
Vaticana in de idyllische omgeving van Rome. Een der zendmasten heeft de vorm
gekregen van een kruis.
De samenwerkende Ned. kokosindu
strieën hebben een methode ontwikkela
om kokosvezels machinaal te spinnen, lot
op heden wordt de kokos in de landen
van herkomst met de hand gesponnen
en daarna geëxporteerd. De Nederland
se vinding, die een wereldprimeur in
houdt en praktisch is voltooid, stelt de
kokosverwerkende industrie in staat de
kokosvezel in ongesponnen toestand te
importeren en in Nederland te spfnnen.
Hierdoor zou niet alleen een lagere
kostprijs worden verkregen, maar bo
vendien een beter, vooral regelmatiger
kokosgaren, dat meer mogelijkheden
biedt voor de vervaardiging van kokos
matten, -tapijten en -lopers.
Het is echter nog niet zeker of Ne
derland voldoende ongesponnen kokos
kan importeren, omdat de exporterende
landen uiteraard liever een bewerkt
produkt leveren. Nederland is het
grootste kokosverwerkende land ter
wereld, gevolgd door Duitsland. Er
wordt jaarlijks 12 miljoen kg. gespon
nen kokos geïmporteerd, voor 95 pet.
uit Indië, de rest uit Ceylon.
De researchwerkzaamheden voor het
machinaal spinnen van vezels zijn ver
richt- in de Verenigde Touwfabrieken
te Leiderdorp. Verwacht wordt, dat de
eventuele import van ongesponnen ko
kosvezels 50 pet goedkoper zal zijn dan
die van met de hand in Indië gespon
nen kokosdraden.
Dit werd ons medegedeeld tijdens een
persexcursie naar de Koninklijke Vere
nigde Tap "abrieken N.V. te Moor
drecht, ter gelegenheid van de zesde
Vakbeurs voor Meubelen en Woning
textiel, die van 4 t.m. 9 november in de
Bernhardhal en Margriethal van de
Jaarbeurs aan de Croeselaan te Utrecht
wordt gehouden. De expositie omvat
een oppervlakte van 15.000 m2 met 190
inzendingen van meubels en 41 van
woningtextiel. Bovendien zal een grote
verscheidenheid in matrassen, rubber
en plastic-artikeeln, fournituren e.d. ge
toond worden.
De Nederlandse tapijtenindustrie om
vat 4500 werknemers, van wie er 1500
De heer H. J. Kuiper te Utrecht be
stuurslid van de Rijksverzekeringsbank
en oud-bestuurslid van de landelijke
K.A.B. is benoemd tot ridder in de orde
van St.-Gregorius de Grote. Deken A
Wiegerink overhandigde hem de ver
sierselen tijdens een bestuursvergade
ring van de stichting De Utrechtse Ka
tholieke Pers (Het Centrum) waarvan
de heer Kuiper voorzitter is.
werkzaam zijn in de kokos- en sisal-
industrie. Voor de oorlog vertegen
woordigde de Nederlandse jaarproduk-
tie een waarde van 13 miljoen gulden;
in 1956 was het 126 miljoen gulden,
w.o. 42 miljoen in de kokos- en sisal-
industrie. In de sector zachte tapijten
werd verleden jaar 5.100.000 m2 gepro
duceerd, waarvan 2/3 in wol en 1/3 in
haar.
Een aantal Britse politici, journalis
ten en geestelijken hebben aan de Por-
tugese ambassade in Londen een brief
gezonden waarin zij op president Lo-
Pe? een beroep doen om dc politieke
vrijheid tijdens de komende verkiezin
gen in Portugal te garanderen. Voleens
hen garanderen de huidige omstandig
heden in Portugal geen eerlijke ver
kiezingen. Zo worden er b.v. .geen on
afhankelijke waarnemers bij de telling
toegelaten. 8
(Rtr.) I
Overigens heeft de Fiaker als „echt's
Weaner Kind" zijn eigen liederen, en
in het bijzonder zijn fluitkunst, zoals
destijds Bratfisch, de lijfkoetsier van
Kroonprins Rudolf. Of ónze Bratfisch
ook zo mooi fluiten kon, hebben wij
1 maar niet onderzocht: het Herr Baron
was al prijzig genoeg. Wij hebben ons
maar door V.'enen laten rijden, op die
i zonnige zondagmiddag, en ons van alles
verbeeld en ingedacht, dat niemand ver
der aanging. De stad is sinds het eind
der bezetting, nu twee jaar geleden,
zichtbaar opgeleefd. Er wordt druk ge
bouwd: langs de Ring, in de Karntner-
strasse, op de Stephansplatz, overal zijn
nieuwe gebouwen verrezen. Van de
oorlogschade is niets meer te bespeu
ren. Er wordt ook ijverig gerestau
reerd: de Hofburg aan de kant van de
Michaelei-platz is als herboren, een lust
voor het oog. De Barokpaleizen van de
Josephsplatz pronken weer in heel hun
blanke luister. Aan de Stallburg wordt
hard gewerkt. Na het eerherstel aan
Staatsopera en Burgtheater is de Volks
opera grondig vernieuwd. En thans
houdt men zich bezig met plannen tot
restauratie van het historische „Theater
an der Wien", dat de eerste opvoering
heeft beleefd van tal van werken van
Beethoven, o.a. diens „Fidelio" Ook
het nieuwe Südbahnhof is nagenoeg ge
reed: het geldt als het mooiste en meest
moderne station van Europa.
Wij laten ons door de Fiaker naar
de Hofburg brengen, voor een bezich
tiging der voormalige Keizerlijke ap
partementen. Daartoe is sinds kort de
mogelijkheid geopend, in het late
uur ook bij avondverlichting. Na het
vertrek der Russen heeft men de res
tauratie van het verwaarloosd inte
rieur ter hand genomen Het Hofburg-
complex telt 2600 zalen en vertrekken
Hiervan zijn er thans 26, uiteraard de
meest interessante, voor het publiek
opengesteld. Wij hebben het gevoel,
dat de Monarchie in haar levensdagen
nooit zo tastbaar nabij is geweest als
nu zij reeds veertig jaar historie is
Men ervaart dit in de Kapuzinergruft,
temidden der doden, het legendarisch
verleden als het ware onder zijn be
reik. En men wordt het zich hevig
bewust als men in de Hofburg de
vertrekken betreedt, waar alles nog
de herinnering ademt aan de laatste
bewoners, aan Franz Joseph en Elisa
beth, aan Karl en Zita. In de wit met
gouden en wijnrode interieurs bleef
iets van de intimiteit, de eenvoud en
voornaamheid, die eenmaal hier de
sfeer bepaalden. Men staat voor de
schrijfbureaus, waar de laatste Kei
zers aan hebben gewerkt, het ijzeren
veldbed van Franz Joseph, de voor
(Van onze correspondent
in Bonn)
et grootste foto-album
ter wereld zal door het
Westduitse Rode Kruis
worden uitgegeven. Het zal
bestaan uit 120 banden van
elk 500 pagina's met in totaal
meer dan 700.000 foto's van
officieren en manschappen
van de vroegere Duitse
„Wehrmacht,", die vandaag
de dag ruim 12 jaren na
de oorlog nog steeds wor
den vermist. De eerste band
zal nog vóór Kerstmis ver
schijnen. In totaal worden
nog 1.231.600 leden van de
„Wehrmacht" vermist, plus
140.000 van wie men "/eet
dat zij krijgsgevangenschap
zijn geraakt, doch omtrent
wier lot men eveneens in het
duister tast Van rond 600.000
heeft men wei de naam, de
..Wehrmachts"-onderdelen
en enkele persoonlijke bij
zonderheden. doch geen af
beeldingen meer. Ook deze
namen zullen in de 120 ban
den worden opgenomen De
vermiste leden van de
„Wehrmacht" zullen in ban
den naar onderdelen, de ver
dwenen krijgsgevangenen
naar kampen waar zij gedu
rende een zekere tijd heb
ben vertoefd, worden ver
deeld.
Met de uitgave van deze
120 banden begint het Rode
Kruis nogmaals een zoek
actie met het doel in zoveel
mogelijk gevallen nog klaar
heid te brengen in het lot
der vermisten. Het zal onge
veer drie jaren duren voor
deze foto-albums en namen
lijsten compleet en uitgege
ven zijn. Men rekent er op.
dat met behulp van de ban
den alsnog zekerheid kan
worden verkregen omtrent
het lot van minstens 15 pro
cent der vermisten, d.w.z.
200.000 mensen, in verreweg
de meeste gevallen zal toch
alleen maar de dood dezer
mensen kunnen worden
vastgesteld. Men heeft niet
veel hoop, dat van de ver
misten nog velen in leven
zijn. Het is echter voor de
nabestaanden al van groot
belang wanneer zij met ze-
lingen van teruggekeerde
krijgsgevangenen, berichten
omtrent gesneuvelde militai-
'S? erT 1J?.on<ierheden die
afkomstig zijn van vluchte
lingen uit de landen achter
teerd DaÏÏp Gordijn gekar-
hot wtLA Mek-actie van
nnt Ttf a e Rode Kruis
nog steeds resultaten ople-
kerheid weten, dat een ver
miste vader, zoon, broer,
man of verloofde is gesneu
veld of als krijgsgevangene
gestorven en waar hij als
dat ook nog zou kunnen wor
den vastgesteld eventueel
zijn laatste rustplaats heeft
gevonden. Ook voor de af
wikkeling van bepaalde ju
ridische kwesties smarte-
gelden, pensioenen, een vol
gend huwelijk dat een we
duwe wil aangaan is het
vaak van betekenis, dat de
finitief de doot wordt vast
gesteld van een man op
wiens terugkeer uit de oor
log men toch eigenlijk a)
niet meer hoopt of rekent
Officieel is de uitgave van
de 120 banden het laatste
stadium van de opsporings
actie van het Westduitse
Rode Kruis. Dit betekent
overigens niet, dat officieus
niet tot in lengte van dagen
het zoeken naar vermisten
zai worden voortgezet.
n de centrale karthoteek
van de opsporingsdienst
van het Westduitse Rode
Kruis, die ziel in München
bevindt, staan 22 miljoen op-
sporings-verzoeken, medede-
hPt fw °'m- hhjken uit
kon a ln 1956 klaarheid
kon worden gebracht in het
van 27.588 vermiste Duit-
n.rt toen en van 5-299
Fnklu! krijgsgevangenen,
hnkele malen per week loopt
aVe«r beeldschermen van
de Westduitse televisiekijkers
in de middaguren een pro
gramma van een kwartier,
dat wordt verzorgd door de
Opsporingsdienst van het
Westduitse Rode Kruis. Daar
in worden dan foto's ge
toond van vermisten, ondet
opgave van hun namen,
„Wehrmachts'-onderdelen,
veldpostnummers, laatste
standplaats, oord van ver'
moedelfjke vermissing en da
tum van het laatste bericht
dat zij naar huis zonden.
De fotobanden zullen aan
alle leden van de vroegere
„Wehrmacht" die de oorlog
hebben overleefd, worden
toegezonden, met het ver
zoek om de daarin afgedrukte
foto's goed te bekijken en
aan de Opsporingsdienst be
richt te sturen, wanneer zij
menen een der vermisten te
hebben gekend. Het Rode
Kruis komt dan later via zijn
523 bijkantoren in de gehele
Bondsrepubliek nadere gege
vens inwinnen.
Behalve naai vermiste mi
litairen en krijgsgevangenen
zoekt het Westduitse Rode
Kruis ook nog naar ouders
en kinderen. Het is in het
bezit van 16.000 verzoeken
door of namens kinderen die
hun ouders en van 14.000 ver
zoeken van ouders die hun
kinderen zoeken. In de mees
te gevallen zijn ouders en
kinderen van elkaar geschei
den geraakt toen zij op de
vlucht waren voor de op
rukkende Sov„etrussische le
gers in Oost- en Midden-
Duitsland - merkwaardig
is, dat er weinig van deze
gevallen zijn gemeld uit die
gebieden in het vroegere
Duitsland waar de Westelijke
geallieerde legers door trok
ken— of toen zij in latere
jaren door Russen en Polen
uit de Oostduitse gebieden
werden verdreven. In 1956
konden door de z.g. kinder
opsporingsdienst 5.366 geval
len worden opgehelderd en
kinderen en ouders weer
worden samengebracht. Het
vorige jaar is ook voor ver
miste kinderen zo'n foto-al
bum uitgegeven als nu voor
de vermiste militairen en
krijgsgevangenen in de maak
is. Het bevatte de afbeeldin-
gen van 480 kinderen en
werd in een oplage van
50.000 stuks in West-Duits-
land en de „Volksrepubliek
Oost-Duitsland" verspreid.
Ei bestaat een nauwe sa
menwerking tussen het West
duitse Rode Kruis en soort
gelijke organisaties in de
landen van het Oostblok,
waar de meeste gevallen
van vermiste militairen en
krijgsgevangenen op te hel
deren zijn.
onze begrippen primitieve garnituur
der wastafels, de ringen in een porte
brisée, door Sissi gebruikt voor haar
ochtendgymnastiek. En men bekijkt
de schilderijen, die hun voorkeur had
den, de verschillende portretten in
het bijzonder. In één vertrek is de
tafel gedekt voor een gezelschap van
dertig personen, compleet met het be
nodigde porcelein, glas- en zilver
werk. Hier is het of elk ogenblik de
vleugeldeuren zich zullen openen,
tussen een dubbele rij van hofdigni-
tarissen de Keizer en zijn gasten voor
ons "erschijnen
De tragiek van de ondergang van het
Rijk is levend gebleven in de woon
ruimte van het laatste Keizerpaar, die
men op het eind van de rondgang be
reikt. Een groot geschilderd portret van
Keizer Karl in uniform, zo geplaatst,
dat het onmiddellijk bij het binnen
komen de blik vangt, is als een over
rompelende persoonlijke aanwezigheid.
Men blijft er lang naar kijken en neemt
dit beeld met zich mee als men even
later het paleis heeft veriaten en weer
in de herfstzon staat. In de etalages
der Weense boekhandelaren, waar
Conté Corti's biografieën van Keizer
Franz Joseph en Keizerin Elisabeth
nog altijd een ereplaats hebben, is juist
dezer dagen een nieuwe publicatie ver
schenen, gewijd aan Keizer Karl: „Ein
Kaiser kampft für die Freiheit", met
als ondertitel: „So begann Ungarns Lei-
densweg", van de hand van Ludwig A.
Windisch Gratz, in de eerste wereld
oorlog Hongaars minister van Voedsel
voorziening. Het behandelt de gebeur
tenissen tussen 1916 en 1922 en ,is een
vurige apologie voor de laatste, in bal
lingschap op Madeira overleden Keizer
Veel is hem verweten wat inmiddels
door de historie is achterhaald. Win
disch Gratz, in zijn tijd „De rode Prins"
genaamd en dus wel enigszins verschil
lend van instelling van zijn naamgenoot
in 1848, wiens uitspraak wij in onze aan
hef criteerden legt de nadruk op het
contact van Keizer Karl met linkse
figuren als Adler en zijn streven naar
een nieuwe oriëntatie als „Volkskeizer"
Hii getuigt van 's Keizers grote per
soonlijke moed en van zijn integriteit,
behandelt uitvoerig de beide pogingen
tot herstel der Monarchie en is fel in
zijn critiek op aartshertog Joseph,
Horthy, Betlen, Teieki. Maar de pogin
gen zijn ook mislukt omdat het Karl
aan medewerkers ontbrak van enig
formaat.
Eerst sinds kort heeft Wenen een
standbeeld van Keizer Franz Joseph.
Het is geplaatst tussen de bomen en
het struweel van de Burggarten. Ko
mende uit de Hofburg zijn wij er heen
gewandeld, over de Auszerer Burg-
platz. de altijd weer imposante ruim
te met haar weidse aanleg, het ver
gezicht op de musea, parlement, raad
huis, Burgtheater met in het ver
schiet de spitsen der Votiefkerk en
een glimp van het Wienerwald. Het
standbeeld van de oude Keizer is
eigenlijk afkomstig uit Wiener Neu-
stadt, waar het reeds in 1908 werd
onthuld. In de dagen van Hitier moest
Het verdwijnen en de Wiener Metail-
werke kregen opdracht het te ver
smelten. Deze order is gesaboteerd,
het beeld werd verborgen en bleef
bewaard Toen Oostenrijk twee jaar
geleden zijn vrijheid herkreeg, werd
de bronzen Franz Joseph vooi cén
Schilling overgedragen aan een Co
mité, dat zorg droeg voor plaatsing in
d-j Burggarten Daar is het thans het
voorwerp van een voortdurende pel
grimage uit de Weense burgerij. Ook
die zondagmiddag, dat wtf het be
zochten. defileeiden de mensen over
het gazon, dat bedekt was met kran
sen en linten, terwijl op het voetstuk
kleine boeketten en ruikertjes veld
bloemen waren neergelegd, brieven,
visitekaartjes, een ingelijst gedicht,
alles getuigend van een ontroerende
trouw. Maar er is toch een kleine
dissonant: Wiener Neustadt wil het
beeld terug hebben.
Het is nu bij half vijf geworden en
meer dan tijd voor de Jause: de Ween
se namiddag-koffie „mit Gugelhopf",
het bijbehorend stuk gebak. Waar zou
den wij onze Jause beter kunnen ge
nieten en meer in de sfeer dan bij het
roemruchte Sacher, alweder een en al
reminiscentie aan de dagen der Monar
chie. Het Kaffeehaus, hoezeer ook bij
de jonge generatie door de Espresso
verdrongen, is nog altijd een onvervalst
stuk Weense cultuur. Na het genot van
de koffie met rijkelijk slagroom haalt
Herr Ober het gerei weg en brengt de
traditionele glazen water, alsmede een
stapel tijdschriften en kranten, die men
vervolgens rustig, desnoods uren ach
tereen, savoureren kan. Behoudens een
enkele uitzondering hebben de Weense
kranten niet veel om het lijf, volkomen
onbelangrijk in hun oriëntatie, sensa
tioneel, zij het dan op stilistisch niveau.
Slechts één rubriek excelleert, die van
kunst en cujtuur, met uitgebreid nieuws,
indringende beschouwingen en vooral
een bijzonder scherpe critiek. Voor de
smaak van het verwende Weense pu
bliek blijkt niets goed genoeg. En het
is om te watertanden als men zo het
dagelijks menu ziet van wat er in
Wenen geboden wordt op gebied van
toneel en, muziek, in de opera's, de con
certgebouwen, de lange reeks theaters,
het cabaret, de Kleinbühne. Een stad,
die de goede dingen des levens, de
schoonheid niet in de laatste plaats,
geniet als waarschijnlijk geen ander,
rustig, gemoedelijk, zorgeloos.
Wij hebben gedineerd bij Carlton
in de Maysedergasse, twee straten
achter de Opera. Hier eet men de
allerbeste Gulyassoep aan deze kant
van het ijzeren gordijn. Het is dan
ook niet voor niets een trefpunt van
Hongaren. Ook de Karntnerplatte, die
wij vervolgens bestelden, met haar
vier soorten vlees, bleek uitstekend.
Wij hebben dat alles omzichtig be
sproeid met een Kalterer See, een
rode Zuid-Tiroolse wijn, en een glas
Dingac, de zware, bijkans zwarte Dal-
matiner. En zo naderde de dag zijn
hoogtepunt: ons bezoek aan het Burg
theater. Wi" hadden ook de avonden
tevoren toneel gezien, opvoeringen in
het Akademie Theater: „Eduard und
die Madchen", een fantasie van Hugo
von Hofmannsthai op een thema van
Raimund, en het blijspel „Donna Dia
na", uit het Spaans bewerkt door Jo
seph Schreyvogel. Zij vormden de
lichte, speelse inleiding tot wat wij
thans zouden Beleven: Schillers Maria
Stuart met Paula Wessely in de titel
rol en Dorothea Neff als Elisabeth.
Het verheugde ons vooral, dat wij
iets van Raimund hadden mogen zien,
een vleug van zijn geest op het toneel
ontmoetep, de droom, de fantasie,
de Biedermeier-weemoed, die bij alle
vreugde van dit Weens festijn toch
voor ons hart de ondertoon van alles
bleef. Ferdinand Raimund, van wie
wij alleen reeds zoveel houden om dat
onvergetelijke lied:
„Briiderlein fein, Briiderlein fein,
Einria' muss geschieden sein!
Scheint die Sonne noch sc schön
Einmal muss sie untergehn
Brüderlein fein, Briiderlein fein.
Muss nicht böse sein."
„K. und K. Hofburgtheater" staat er
nog steeds aan de gevel van de in
luister herboren „Burg" En de allure
van dit gebouw en van heel zijn sfeer
is bij alles wat veranderd werd en naar
moderne eisen vernieuwd, onveranderd
een vorstelijke gebleven, Keizerlijk en
Koninklijk als in de beste tijd Reeds
het entree, de monumentale opgang is
van een voornaamheid en rijkdom, die
de bezoeker opneemt in een andere
wereld. En die ban blijft onverminderd
als men de zaal betreedt, in ie grote
pauze de wandelgangen, of zich ver
poost in de foyer. Een avond in het
Burgtheater is een evenement, een
grote plechtigheid, iets dat uitgaat bo
ven elk niveau. En het is volkomen in
stijl, dat in de pauze op het buffet de
glazen parelende Sekt voor de bezoe
kers gereed staan, zoals bij ons de kof
fie en de Cola. Daar behoort dan nog
een keus bij uit verfijnde hapjes: klei
ne, gesoigneerde sandwiches met zalm,
De eerste inzet van het vijf-jarenplan
voor de bouw van het nieuwe klein-se-
minarie in het bisdom Rotterdam lever
de een totaal-opbrengst van 249.989,55
op. De collectes in de parochies brach
ten 234.751,23 op. De giften per giro
bij het bisdom binnengekomen belopen
f 15.238:32.
Girogiften blijven nog binnenkomen,
voornamelijk uit het eigen bisdom, maar
ook uit andere delen van het land.
Het gironummer is 464304 ten name
van het bisdom Rotterdam.
De burgemeèster van Rome zal op 29
oktober de bekende Nederlandse schrij
ver Felix Rutten die op 13 juli van dit
jaar zijn 75ste verjaardag heeft her
dacht, de zilveren rr. 'aille van de ge
meente Rome aanbieden, zulks naar
aanleiding van de beschouwingen welke
Rutten aan Rome neeft gewijd. Bij deze
plechtigheid zullen tegenwoordig zijn de
Nederlandse ambassadeur in Rome,
voorts vele vooraanstaande persoonlijk
heden en journalisten. De avond van
deze dag recipieert de jubilaris ten
huize van de Nederlandse ambassadeur
en biedt de Nederlandse kolonie hem
huldeblijk aan.
