AMERIKA'S NIEUWE AUTO'S ZIJN NIET MEER GEHEIM Jubilerende General Motors verrast met hogere prijsen en nieuwe Chevrolet Belangrijke prijsverlaging bij Albert Heijn Middelbare school geopend in Oostenrijk voor Hongaarse vluchtelingen De „hikkende" automobiel A Juist nu! De Nederlandse strijdkrachten onder nieuw commando w Vrouw bij felle brand om het leven gekomen Königin Juliana-Schule, geschenk van de Nederlandse bevolking r Proces over een geneesmiddel de Staking der typografen een zwarte bladzijde in grafische geschiedenis Als kruidenier geboren Zoon met een ernstige shock in veiligheid Ca. 60 artikelen worden 5 tot 15% goedkoper Paters Franciscanen naar Formosa Weer twee geheime zenders opgespoord Voorzitter Katholieke bond Middelhuis wil contact per gezinsblad Luit.-generaal Le Fèvre de Montigny krijgt de zorg voor de consolidatie I an Heijn DINSDAG 29 OKTOBER 1957 PAGINA J p—- Üi Het is een ingewortelde gewoonte van de grote Amerikaanse merken trou wens ook Europa begint er aan mee te doen ieder jaar de carrosserie lijn min of meer grondig te wijzigen. Men kan daarin een middel zien, om een op het nieuwe belust publiek aan te trekken. Het oog eist zijn rechten op. Steeds weer blijkt nochtans dat in de vormgevingsafdelingen niet louter Om wille van de esthetica wordt ge- Werkt. De vorm van de carrosserie speelt ook een rol in de wegligging en de prestaties. In dit verband moet de lage carrosserielijn worden gezien. De nieuwe Chevrolet is slechts 1,46 m. K.A.B. •actie Wees een Sint voor een kind Ruim 12 centimeter de lucht in Parijse rechtbank verdiept zich in dossier van 375 kilo bescherming voor mond en keol Gezinsblad in voorbereiding tegen hoest, heesheid, keelpijn en verkoudheid. M at de maand september is voor «lenige vrouw, is voor vele mannen ongetwijfeld de maand oktober. Want, terwijl de eerste groep in de herfst maand veelal nieuwsgierig en soms telfs reikhalzend uitkijkt naar de dag, aarop de deuren van de Parijse mo- desalons worden geopend, verbeidt een grote groep van het „sterke ge slacht" het moment, waarop de mach ine automobielconcerns in de Verenigde Staten de geheime hallen entgrendelen en hun nieuwe model- len lanceren. Die dag valt door- |aans in oktober en voor wat dit jaar Van de "etreft, vandaag is het zover. Ford General Motors hebben hun ge heimen ontsluierd en, gezien het ver etterde gevecht dat die twee leve- fen op de nationale en internationale ttarkt de strijd om de leiding ^aren de verwachtingen gespannen. Pe spanning is bovendien nog ver hoogd door het feit, dat General Mo tors het volgende jaar 'n halve eeuw bestaat en dus een extra-stimulans had om deze keer eens heel sensatio neel te doen. General Motors' eerste verrassing, wel ke overigens in bedekte termen reeds herhaaldelijk is aangekondigd zodat zij eigenlijk geen surprise meer is, is dat oe prijzen zijn verhoogd, althans voor de Verenigde Staten. Wat er in Neder land gaat gebeuren, weten wij niet. Die Prijsverhoging geldt voor Chevrolet, Pontiac, Oldsmobile, Buick en Cadillac. Hij de Chevrolet gaat het om 4,5 tot 5 procent, bij de Cadillac om 3,3 pro cent, bij de Buick om 2,3 procent en bij de Oldsmobile om 2 procent. Maar laten wij U wat prettiger nieuws Vertellen. Chevrolet heeft een ware re volutie ontketend. Van alle series die ®r tot dusverre bestonden, is alleen de >Bel Air" gehandhaafd. Die groep is overigens uitgebreid tot twee series. „Special" zal voortaan echter „Del- ray" heten, de ,,De Luxe" is een „Bis- cayne" geworden en de stationcars Vindt men nu onder de „Brookwood". „Roadmaster" kan gezegd worden, dat dit product van Buick uiterst gestrekt van lijn is. Eerst thans is bekend geworden, dat zondagnacht omstreeks een uur een he vig uitslaande brand heeft gewoed op de t enverdieping van de manufactu ren- inkel van de firma Kroon in de Wijde Noorderhorne in Sneek, waarbij de "9-jarige mevrouw de weduwe J. J. Kroon - van der Weide om het leven is gekomen. Haar 21-jarige zoon S. W. I Kroon kon zich via het dak in vei ligheid brengen, doch kreeg een ernstige shock en moest later naar een inrich ting worden vervoerd. De nabijgelegen panden liepen evenals het ondergelegen w' ikelpand ernstige waterschade op. De brand was ontstaan doordat opge hoopte gassen in de haardkachel tot ontploffing waren gekomen. Advertentie Een aanzienlijke prijsverlaging voor de groep kruidenierswaren is dezer da gen door de directie van Albert Heijn N.V. aangekondigd. Deze prijsverlaging, die voor de desbetreffende artikelen van 5 tot 15% bedraagt, heeft tot gevolg dat het prijspeil van het kruidenierswaren pakket zal dalen. Een drietal overwegingen hebben tot dit vérstrekkende besluit geleid: In de eerste plaats heeft men het ver trouwen, dat de prijsstabilisatiepolitiek van de regering voor het komende jaar zal slagen en dat een verdere stijging van het kostenpeil voorkomen kan worden. Tevens verwacht men dat de reeds lang verwachte daling van de grondstoffenprijzen zich de komende tijd zal doen gelden en neemt men het risico hierop vooruit te lopen. De derde overweging is geweest, dat men vertrouwt de verdere daling van de toch al kleine winstmarges, die het gevolg zal zijn van deze prijsverlaging, op te kunnen vangen door de ver. wachte verdere stijging van de omzet en door verdere verhoging van de pro duktiviteit in de fabrieken, zowel als in de winkels. Alles bijeen heeft gemaakt, dat de leiding het er op gewaagd heeft deze belangrijke wissel op de toekomst te trekken. De heer G. Heijn, voorzitter van de Raad van Bestuur van dit bedrijf, gaf als zijn commentaar: „Wij zijn er ons volkomen van bewust, dat wij met deze prijsverlagingsactie thans een groot risico nemen. De grond slag van onze prijspolitiek is het streven de Nederlandse huisvrouw van kwali teitsartikelen te voorzien, tegen zo laag mogelijke prijzen. Wij menen dat het consumentenbelang zowel als het onder- nemingsbelang hiermee gediend wordt. Daarom zien wij de toekomst met ver trouwen tegemoet". Extra-lage carrosserie 1 vermeld, is, dat de middenraamstijl op de sedans fijner is geworden, waar door deze modellen met gesloten ramen het aspect van een hardtop benaderen. Ruimte en motor De lage carrosserielijn van de Che vrolet 1958 kan de vraag doen rijzen of het interieur niet is verkleind. Dank zij een volkomen nieuw frame is veel eer het tegenovergestelde waar. De lan ge: e wielbasis heeft tot gevolg dat de beenruimte kon worden vergroot. Men kijke voorts even in de bagagekoffer: de inhoud bedraagt meer dan 600 liter. Verder heeft de bestuurder een nog ruimer uitzicht. De zijstijlen van de panoramische voorruit staan thans schuin naar achter, zodat iedere be lemmering op de hoeken is opgeheven. Alle modellen van de series Delray 1100, Biscayne 1500 en Bel Air 1700 zijn uitgerust met de „Blue Flame" zesci- lindermotor. Deze motor levert met een compressieverhouding van 8,25:1 een vermogen van 147 pk. De modellen van de serie Bel Air 1800 hebben de „Turbo-Fire" 8-in-V als krachtbon. Het vermogen van deze mo tor bedraagt 188 pk. De vijfde Buick Ook de andere afdelingen van G.M. hebban de carrosserie gewijzigd. Boven dien biedt Buick een uitgebreider keu ze. Behalve de series „Special", „Cen tury", „Super" en „Roadmaster" staat i n vijfde serie op het programma. De ze laatste kreeg de naam_ „Limited en is de meest luxueuze Buick, die ooit 1SEeen0lkarakteristiek nieuwtje noemt Buick het radiateurscherm, waarbij men het gewone systeem van verticale en horizontale lamellen heeft laten varen. De luchtinlaat wordt beschermd door een net van kleine verchroomde vier kantjes, die in vier rijen over de vol le breedte van het wagenfront zijn ge plaatst. Ieder vierkantje bestaat uit vier -Tiehoekige facetten, waardoor het licht veelvoudig wordt weerkaatst. ziet de nieuwe Chevrolet er uit. Men ziet hier de sport-sedan in de „Bel Air" serie afgebeeld. De „Koningin Julianaschool" op de Iselsberg in Oostenrijks Karinthië, 'n op Nederlands initiatief tot stand gekomen middelbare school voor „het opvoeden in democratische zin van Hongaarse jonge ren die uit Hongarije zijn gevlucht", is vandaag door het Nationaal comité hulp verlening Hongaarse volk aan het be stuur van de school in Oostenrijk over gedragen en officieel geopend. Het is nu juist een jaar geleden, dat de gehele bevolking van een middelbare school uit de Hongaarse plaats Sopron, bij de Neusiedler See aan de grens ge legen, als aaneengesloten groep naar Oos tenrijk uitweek: een kleine tweehonderd leerlingen en een twintigtal leraren. Deze groep vormt thans de kern van de Ungarische Mittelschule Königin Juli ana am Iselsberg, die uit de door het Nederlandse volk voor het Hongaarse bijeengebrachte gelden is bekostigd. Het voormalige Kurhotel is ingericht als internaat voor de jongens, de dépen- dan&e ervan voor de meisjes, terwijl ver der op het ongeveer 27 ha metende ter rein een nieuw langwerpig houten ge bouw, dat de leslokalen bevat, is neerge zet. De leerlingen (voor het grootste ge deelte r.k., verder protestants en ook enkele Joodse kinderen) ontvangen een gymnasiale opleiding welke gericht is op het Oostenrijks diploma. De school om vat acht klassen voor een leeftijdsgroep van tien tot achttien jaar. Het leerpro- gram is een soort combinatie van mulo en gymnasium. Rector is de pater Salesi- aan Janos Szoeke. Hij heeft een protes tantse conrector naast zich. De plechtigheid van de overdracht en de opening geschiedde in de nieuwe feestzaal, welke bij het internaat is aan gebouwd. In deze zaal heeft vanochtend de bis schop van Klagenfurt, mgr. Koestier, een Mis opgedragen, terwijl tezelfdertijd in het nieuwe houten schoolgebouw een hoog. Tevens is de carrosserievloer verlaagd en de wielbasis tot 2.99 m. Verlengd. Chevrolet heeft van de ge- T enheid gebruik gemaakt om ook de structuurstijfte van de carrosserie te t'ergioten. Een aantal bouwelementen, toals het nieuwe torpedofront met dub bele wand, vloerdrempels in doospro- tiel en zwaardere middendeurstijlen on der de middenfrieslijn zijn speciaal daarop berekend. Wat de uitwendige vorm aangaat kan de carrosserie van de Chevrolet 1958 biet met die van de vroegere modellen tvorden vergeleken. De ontwerpers heb ben een volkomen nieuwe tekening ge volgd, welke vooral in de achtersteven Zichtbaar is. De lijnen zijn onderstreept door sierlijsten, die verschillen volgens de serie. Een detail, dat moet worden De Nederlandse paters Francisca nen gaan binnenkort op Formosa een ttiissiestatie beginnen. De oud-China- tnissionaris pater Claudius van Veldhui zen O.F.M. krijgt de leiding. Zo spoe dig" mogelijk zal deze missionaris sa- men met enkele andere paters Fran ciscanen naar Formosa vertrekken. Pater van Veldhuizen zal op Formo sa speciaal de belangen van de aldaar verblijvende Chinezen gaan behartigen. Pater van Veldhuizen, geboren 27 april 1906 te Bodegraven en in 1936 te Weert priester gedijd, was jarenlang werkzaam in China, waar hij geruime èpn 1 communisten werd gevan gen gehouden. VoiHbn948 keerde pater Claudius van onl lanH tn' totaal uitgeput en ziek. m ■missirml ®rug' De teruggekeerde Chma- rav wn^fls moest geruime tijd in Ven- In lQ-ien verpleegd. was zijn toestand weer zo g n f dat hij de functie van directeur na Berde Orde Rusthuis te Alver- nato„ aanvaarden. Een jaar later werd cisto ,an Veldhuizen benoemd tot ma- L., te Venray en tenslotte was hij do,, aam als vicarius te Vorden. Tij- uens zpn verblijf in Nederland schreef pater van Veldhuizen het bekende hoek over China „Eeuwige Phoenix". Onder het motto: wees een Sint voor een kind begint de K.A.B. 1 november een nieuwe propaganda-actie. Ieder, die deze maand een nieuw lid voor de K.A.B. aanwerft, mag daarbij de naam en het adres van een ziek, invalide of arm kind opgeven, dat dan op Sinter klaasavond van de K.A.B. een leuke verrassing ontvangt. Voor deze actie bestaat binnen de K.A.B. zeer veel belangstelling. Reeds nu hebben diverse plaatselijke afdelin gen laten weten, dat zij de kinderzaal van een ziekenhuis of sanatorium of de kinderen van een woonwagenkamp, de poliopatiëntjes in een naburige in- •telling, enz. in deze actie zullen adop teren. Intussen heeft de eerste propaganda- inaand al meer dan 3.000 nieuwe leden de K.A.B. opgeleverd. merika kan gerust zijn; de auto-indus trie heeft de nieuwe modellen getoond. Nog nooit tevoren hebben de ontwerpers de dop van de benzinetank zo kunstig verborgen. Er zijn ont werpers die reusachtige massieve sluierstaarten hebben gebouwd, waar de dop van de tank midden in zit. En, al zal de Neder landse automobilist er vooralsnog niet van profi teren, toch willen wij iets zeggen van de vering-met- luchtdruk. Zij zal de wa gen op hetzelfde niveau houden, ongeacht de toe stand van de weg. En als er een geul in de weg zit, of men krijgt te doen met een steile oprit, één druk op een knop is ge noeg om de wagen om- hoog te brengen. Op z'n hoogst 12,5 cm bij het hoogste n.odel. Dat is na tuurlijk erg gemakkelijk wanneer de wagen boven op de bumper van een andere wordt geparkeerd Verder hoeven de auto mobilisten die over de hoofdwegen snellen niet langer te lijden onder een „vermoeide voet". Chrys ler heeft voor hen de „auto-pilot" uitgevonden, die, eenmaal ingesteld, verder wel voor het gas pedaal zorgt. Wanneer het ingedrukt wordt of wan neer de rem wordt aange raakt neemt de „auto pilot" zolang zijn congé. Wanneer uw buurman in zijn 1958'er Ford door de straat ziet hikken dertig meter rijden, hard stoppen, weer dertig me ter rijden, weer hard stoppen, en zo een tijdje door moet u zich niet verwonderen. Dat is na melijk de snelste manier om zijn „self-adjusting"- remmen in te stellen. De fabriek zegt het zelf. hervormde kerkdienst werd gehouden onder leiding van ds. Akos uit Salzburg, die met de godsdienstige verzorging van de protestantse leerlingen is belast. Voor het gebouw wapperden de Oos tenrijkse, de Nederlandse, de Hongaarse en de Karmtische vlag. Tijdens de plechtigheid heeft het schoolkoor de volksliederen van Oosten rijk, Nederland en Hongarije, elk in de eigen taal, ten gehore gebracht. Be ilef. Kupers, de voorzitter van het Nationaal comité hulpverlening Hongaarse volk heeft het ideële doel van de stichting der school ten overstaan van de Nederlandse en Oostenrijkse ge nodigden en van de Hongaarse „bevol king" van de school duidelijk uiteen gezet. Hij refereerde aan de woorden van Napoleon, die, door ondervinding wijs geworden, zich aldus uitliet: „Er zijn in de geschiedenis altijd twee machten ge weest, die elkaar de heerschappij heb ben betwist, de macht van het zwaard en de macht van de geest, maar uit eindelijk zal de macht van de geest de macht van het zwaard overwinnen". „Ziehier", aldus de heer Kupers, „de achtergrond en tegelijk ook de betekenis van deze daad van het Nederlandse volk, uitgevoerd door het Nationaal comité, om in Oostenrijk een school te stichten, waar de Hongaarse jeugd zich kan ver werven de macht van de geest. Deze macht zal u, leerlingen van de Koningin Julianaschool, geven: een positieve ge dragslijn, een optimistische levenshou ding, een evenwichtige en harmonische bestaansgrond. U zult deze macht ver krijgen door 't verwerven van kennis op het gebied van de exacte vakken, door het leren van vreemde talen, maar voor al door het verkrijgen van begrip voor het wezen van onze westerse cultuur. Dit is de betekenis van de totstand brenging van deze school, dat u, opge voed en gevormd in uw eigen geschiede nis en cultuur, op zult kunnen nemen de hoogste waarden van onze westerse cultuur. Dan zult u, geestelijk gewapend, gereed zijn om, wanneer de tijden daar toe gerijpt zijn, als voorganger op te tre den van uw volk in uw eigen land". De voorzitter van het bestuur van de Königin Juliana Schule, ir. G. Hanne- man, bracht dank aan de zeer velen die dan de totstandkoming van de school hebben bijgedragen. Het stemt ons tot grote blijdschap, al dus de heer Hanneman, dat koningin Juliana haar naam aan de school heeft willen geven en zich bij de plechtigheid heeft willen doen vertegenwoordigen door de Nederlandse gezant in Wenen, mr. E. Star Busmann, de ere-president van de vereniging. Mr. Star Busmann belichtte tenslotte het menslievende Nederlandse initiatief tot stichting van de school als een daad van internationale solidariteit, gesteld in die geest van wederzijdse bereidheid tot hulpverlening, waardoor de betrek kingen tussen Nederland en Oostenrijk worden gekenmerkt. Twee Franse scheikundigen zijn gis teren voor een Parijse rechtbank ver schenen in verband met de vervaardi ging van een „geneesmiddel", Stalinon genaamd, dat de oorzaak zou zijn ge worden van de dood van 102 mensen voordat het Franse ministerie van ge zondheid de verkoop van het goedje verbood. Aan het proces is een onder zoek voorafgegaan dat drie jaar ge duurd heeft en een dossier van 375 kilo heeft opgeleverd. Stalinon is een ontsmettingsmiddel, dat aangediend werd als een wonder middel tegen steenpuisten en etteroui- len, maar aan de schadelijke nawer king waarvan nog steeds een 150 men sen lpden. In 1954 toonde lijkschouwing op een aantal patiënten, die na ge bruik van het middel waren gestorven, aan dat zij aan grote hersentumoren hadden geleden. Een hoogleraar in de medicijnen getuigde dat de gebruikers van Stalinon last kregen van hoofdpijn, oogziekten, hallucinaties, hersengezwel- len en verlammingen. Opsporingsambtenaren van de P.T.T. hebben maandag in samenwerking met de gemeentepolitie te Hoogeveen de klandestiene zenders „Huisvesting" en „De Baanbreker" opgespoord en in be slag genomen. Proces-verbaal werd op gemaakt tegen een 35-jarige en een 27- jarige fabrieksarbeider te Hoogeveen. Omstreeks zeven uur maandagavond is de 75-jarige heer P. van der Ploeg uit zuidoost-Beemster die per fiets plot seling de drukke Purmerender weg over stak. door een personenauto uit Hoorn gegrepen. Ernstig gewond werd hij naar het St. Liduinaziekenhuis te Purmer- end overgebracht, waar hij in de loop van de avond is overleden. Advertentie Koning Feisal van Irak (links) en de Sjah van Perzië hebben in de buurt van Teheran manoeuvres van strijdkrachten van het pact van Bagdad bijgewoond. Met de landkaart op de knieën volgen zij het verloop van de „strijd". .r^fHolan,!lstr®dk,"achten k'Ögen 1 no- ®e" meuwe commandant. Lui tenant-generaal G. j le Fèvre de P^HafselmnJf1 da? Beneraal B. R. P. •.iof T, op als chef van de gene- i ™!„:?,eze*..^ommando-overdracht >s. j} g [7e Gld geleden aangekon- d'?d va" °P een gunstig moment. Minister Staf heeft immers in ziin nota ter algemene inïeiding van de memories van toelichting op de begro tingshoofdstukken van Oorlog en Ma rine letterlijk gezegd, dat met het einde van het jaar 1957 de na-oorlogse weder opbouw van het Nederlandse defensie apparaat in hoofdzaak voltooid kan worden geacht en dat voor de Neder landse strijdkrachten ook dus voor de landstrijdkrachten een nieuw tndvak een aanvang neemt, dat geka rakteriseerd wordt als de periode van „consolidatie en overgang". De op- bouwplannen, zoals beschreven in de Defensie-nota van 18 mei 1954, zijn in grote trekken verwezenlijkt. Generaal Hasselman, negenenvijftig jaar oud, Amsterdammer van geboor te geeft het commando over op een moment dat men volop bezig is de reorganisatie van de Koninklijke Land macht volgens het Legerplan 1958 voor te bereiden. Dit plan dat door gene raal Hasselman zelf werd bekendge maakt, is afgestemd op de atoomoor logvoering en voorziet in de vorming van twee parate en twee mobilisabele divisies van elk vijftienduizend man. De datum van ingang van de reorga nisatie is 1 februari 1958. De vierde, parate divisie zal op die datum geheel moeten zijn gereorganiseerd. Met de zal een jaar vorderen. De nieuwe chef van de generale staf zal de supervisie over de gehele reorganisatie hebben. Zes jaar en negen maanden heeft generaal Hasselman het commando over de Nederlandse landmacht ge voerd. Hij volgde in de rang van lui tenant-generaal op 1 februari 1951 ge neraal mr. H. Kruis op, omstreeks de tijd dat generaal Eisenhower, die in december 1950 door de Noord-Atlan tische Raad tot geallieerd opperbevel hebber in Europa was benoemd, zijn functie aanvaardde. De jaren 1951 en 1952 waren kritieke jaren, in ver band met het Korea-conflict. De de fensie-inspanning werd, zoals ook el ders, in Nederland sterk verhoogd, dacht zullen vragen de consolidatie van Het legerplan 1950 dat voorzag in de in geforceerd tempo opgetrokken per- de vorming van drie infanterie-divi- soneelsstructuur en de aanpassing aan sies tegen eind 1951, werd in 1952 de nieuwe wapens, welke slechts gelei- gevolgd door een nieuw plan dat op deljjk kan verlopen. Op 1 februari 1959 het vorige voortbouwde. Er zou een zai Nederland beschikken over twee parate divisies nieuwe stijl. Tijdens her halingsoefeningen in 1958 en 1959 zul len de derde en de vijfde (mobilisabele) divisies worden gereorganiseerd. Luitenant-generaal le Fèvre de Mon tigny is vijfenvijftig jaar. Hij werd ge boren in Amsterdam. Ruim twee jaar was hij als generaal-majoor verbonden Generaal Le Fèvre de Montigny nog in de uniform van generaal-majoor. legerkorps van vijf divisies, elk acht tienduizend man omvattend, moeten worden gevormd. Een divisie zou pa raat moeten zjjn. De vorming van dit legerkorps werd in 1952 aan de N.A.T.O. toegezegd. De opbouw van deze bijdrage zou in twee fasen ge schieden. De eerste zou voltooid moe ten zijn tegen eind 1954 een leger- aan het hoofdkwartier van de N.A.T.O. korps van drie divisies en de twee de zou moeten eindigen op de helft van dit jaar. Dan zouden ook de twee in Fontainebleau en wel in de functie van sous-chef van de staf der gealli eerde landstrijdkrachten van Centraal- laatste divisies gevormd zijn. Dit aan- Europa. Hij heeft dus buitenlandse er- tal van v«f divisies is inmiddels in varjng, die hij in zijn nieuwe functie Legerplan 1958 teruggebracht tot hard nodig zal hebben. Generaal Hasselman zal nog tot 1 ja nuari 1958 aanblijven als voorzitter van het militair comité van de Onder het commando van luitenant- opbouw van de tweede parate divisie generaal le Fèvre de Montigny zal zal dan worden begonnen. Die opbouw dit plan worden uitgevoerd. Veel aan- N.A.T.O. Een zwarte bladzijde in de grafische geschiedenis noemde voorzitter W. L. de Zwager de staking der typografen in september 1956. Hij stelde voorop, dat de toepassing van de beschikking van 19 maart 1956 voor het grafische bedrijf een teleurstelling is geweest. Deze teleurstelling heeft zich echter, heel bijzonder in Amsterdam, geuit op een wijze, die mogelijk te verklaren, maar zeker niet te rechtvaardigen is. Aan een gesloten collectieve arbeids overeenkomst zijn rechten te ontlenen, maar ook plichten, die behoorlijk moe ten worden uagekomen. De heer De Zwager, die maandagmorgen te Utrecht de tweejaarlijkse algemene vergade ring van de Nederlandse Katholieke Grafische Bond opende, had er behoef te aan, dit nog eens duidelijk uit te spreken. Hij achtte het onverdedig baar, dat een der partijen, of een ge deelte hiervan, zich aan de werking van een c.a.o. onttrekt en eigen rechter gaat spelen. De voorzitter herinnerde aan de re cente publicatie van het Centraal Bu reau van de grafische bedrijven, die voor velen een verrassing is geweest. Het recht breien van de in september 1956 ontstane achterstand betekent een tussentijdse wijziging, een verbetering van de lonen en salarissen. Een en an der is mogelijk geworden de voorzit ter maakte er met voldoening melding van door behoorlijk overleg tussen werkgevers en werknemers. Met suc ces is gepoogd, het onbevredigende van september 1956 zo goed mogelijk te herstellen. De gebeurtenissen van die maand hebben wel zeer duidelijk bevestigd, dat bepaalde elementen kans zien om de gemoederen op te jagen en zelfs heel welwillende en begrijpende leden tot daden te bewegen, die in een behoorlijke bedrijfsgemeenschap niet te pas komen. Zelfs met begrip voor de teleurstelling meende de voorzit ter, dat ook een aantal leden van de katholieke bond mede aan genoemde zwarte bladzijde hebben geschreven. „We hopen van ganser harte, dat we in de toekomst van manifestaties als die in september 1956 werden beleefd, verschoond blijven". Met teleurstelling deelde de voorzit ter mede, dat de verslagperiode 1955- 1956 voorbij is gegaan zonder dat er bedrijfschappen voor de grafische be drijven zijn ingesteld. Hij had echter wel reden om de toekomst met enig optimisme tegemoet te zien, omdat in enige bedrijfstakken thans besprekin gen over de oprichting van bedrijfschap pen worden gevoerd. Ook met betrek king tot de ondernemingsraden kampen de grafische bedrijven met moeilijk heden. Een deel van de vergadering werd bijgewoond door de verbondsvoorzitter van de K.A.B., de heer J. A. Middel huis, die inhaakte op de zondag te Breda geuite kritiek over het gebrek aan contact tussen de leden en afde lingen enerzijds en het verbondsbestuur anderzijds. De heer Middelhuis erken de de redelijkheid van deze klacht, maar voegde er aan toe, dat het ver bondsbestuur slechts over acht leden beschikt, die onmogelijk alsmaar het hele land kunnen afreizen. Als oplos sing zag de verbondsvoorzitter vooral het stichten van een goed K.A.B.-ge- zinsblad, dat wekelijks aangepaste en moderne voorlichting zou kunnen geven en zich ook tot de vrouwen, jongeren en kinderen zou richten. Aan de voor bereidingen wordt thans gewerkt, maar voor de verwezenlijking van het plan is veel geld nodig. Sterk desinfecterend 60 tabletten f, 0.98 N.V. PHILIPS-ROXANE aarom? zo vraagt vrien delijk, maar verwonderd, de heer Jan Heijn, die maandag 60 jaar werd, als we hem om een foto vragen voor een „stukje in de krant." Als je zestig wordt, dan is dat niets bijzonders in deze tijd. En in deze nuchtere opmerking zit meteen een lichte afwijzing op gesloten. Maar als we opmer ken dat niet iedere zestiger tegenwoordig aan het hoofd staat van een onderneming met wereldreputatie, dan kucht hij licht-ironisch. Maar het pleit hebben we half gewonnen, dat voelen we wei, al blijft de tegenstand bij de heer Heijn bestaan: publiciteit rondom zijn persoon vindt hij volstrekt overbodig. Maar tussen de heren Heijn en de Pers bestaan goe de verstandhoudingen en het compromis wordt dan ook snel gesloten. Het is jammer dat we ■- jlM maar zo'n klein hoekje kunnen HraroHmP reserveren voor de self-made man die de heer Jan Heijn is, 7" hij, die met zijn broer, de heer Gerrit Heijn, vaders erfdeel heeft uitgebouwd, van een éénmanszaak tot een wereld concern. Moet men de heer Jan Heijn typeren, dan valt dat niet moeilijk. Hij heeft een zeker Engels flegma over zich, dat buiten gewoon sympatiek aandoet, maar daarachter gaat een hardnekkige ver betenheid schuil, een energie, die bergen weet te verzetten. De heer Heijn heeft, met zijn broer, bergketens verzet. Wil men een werkgever leren kennen, praat dan eens met zijn arbei ders. En praat men met de arbeiders van „Albert Heijn", die er heus geen doekjes om winden, het is steeds recht toe recht aan, dan is er steeds één motief dat naar voren komt; een aimable mens met wie je kunt praten, een man die recht door zee gaat. De laudatie over hun patroons kent niet één scherp kantje en met die scherpe kantjes zijn de Zaankanters heus niet zuinig. Bijna veertig jaren leiden de beide heren Heijn nu al het concern, dat 5500 employé's telt. De heer Jan Heijn komt uit een gezin van zeven kinderen die het harde werken van jongs af hebben gekend. En omdat eenvoud nog steeds het kenmerk van het ware is, wijst men, ook nu nog, steeds met trots naar dat moeilijke begin, toen Albert Heijn Sr. in Oost- zaan met een kleine kruidenierswinkel begon en als eerste filiaal een winkel in Purmerend opende. „Je bent eigenlijk als kruidenier geboren,' zegt de heer Jan Heijn, „kruidenier dan in de juiste zin: letten op de kleintjes. We begonnen met een eigen koffiebranderij, 's Zondags gingen we branden en proeven. We hebben spelenderwijs het vak geleerd en daar we de groei van het begin hebben meegemaakt, zijn er maar weinig onderdelen in het bedrijf die we niet kennen. Voor onze opvolgers zal dat veel moeilijker zijn." De winkel in Oostzaan had een vloeroppervlakte van 22 vierkante meter, 70 jaren later heeft de winkel in Haarlem een oppervlakte van 564 vierkante meter. Uit die ene kruidenierswinkel groeide een concern met 35.9 filialen, waaronder 50 zelfbedieningszaken en reeds 4 supermarkten. In Zaandam staat een fabriekscomplex met een vloeroppervlakte van 40.000 vierkante meter. De geschiedenis van Albert Heijn laat zich lezen als een roman, het is een real American story: 1887 Albert Heijn Sr. gaat de boer op om zijn kruidenierswaren met juk en korven aan de man te brengen; 1895 eerste filiaal in Purmerend; 1907 23 filialen; 1911 eigen bakkerij in Zaandam; 1920 stichting van een N.V., de zoons Gerrit en Jan reeds eerder belast met de leiding van diverse onderdelen in het bedrijf nemen het bedrijf van vader over; 1925 eigen pensioenfondsen voor personeel, weduwen en wezen; 1927 107 filialen; 1937 231 filialen; 1940 koop van melkfabrieken in Amsterdam, Rotterdam, Delft, Breukelen, Casa Blanca en Tripolis, totaal 1100 man personeel bij Sterovita; 1951 overname van Van Amerongen met 92 filialen waarvan er 65 worden voortgezet; 1952 eerste zelfbedieningszaak; 1955 eerste supermarkt in Rotterdam; 1955 klanten-obligaties, uniek in het land; 1957 359 filialen. Inmiddels heeft de derde generatie mede zijn intrede gedaan in de directie van het concern; het zijn de zoons van de heer Jan Heijn, Albert die ook alweer een zoon heeft (Albert genaamd!) en Gerrit Jan. Primo oktober vierde de heer Gerrit Heijn een zakenjubileum. Zijn broer Jan kwam met een geschenk, dat schenker en ontvanger typeerde: twee zilveren antieke kandelaars, kunstzinnig en edel van vormgeving en bovendien van puur gehalte!

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1957 | | pagina 5