De SPOETNIK II
bewijst kracht van
Russische raketten
Waarom expedieert
dieren naar de drempel
van het heelal?
STANDBEELD OP DE MAAN
De kunstmaan
en de maarschalk
Groot offensief van
de vrede door de
Oostprie sterhulp
Wij moeten terugkeren tot gebed,
boete en bekering
IN HET TEKEN VAN
DE HOND
WYBERT
Duitse
DC-4 bij Düsseldorf verongelukt
Vrede kan ons
Zeldzame vangst
in Afrika
verrassen
Twaalf wandschilderingen
Vermist meisje
verdronken
MAANDAG 4 NOVEMBER 1957
tAGINA
Ondanks huishoudelijk
1- werk blijven Uw handen
gaaf, zacht en blank
met NIVEA
Radioboodschap van pater van Straaten
ONBEKENDE VOGELS
Enig levend exemplaar
in Wassenaar
Graanmolen op
Tholen uitgebrand
Grafsteen voor
mgr. Van Schaik
Benoemingen bisdom
Haarlem
Benoemingen bisdom
Rotterdam
Adjudant-generaal van
de Koningin
Acht dodendrie
zwaar gewonden
Waarschuwing tegen
een onverantwoorde
bruiloftsviering
Kanselboodschap van de
geestelijkheid van Neede
Bescherm Uw
keel en Voorkom
verkoudheid met
Advertentie
Sn i recds eerder aangekondigde
J^etnik n heeft, zoals radio-
oskou zondagochtend meedeelde, het
da re'druim gekozen. Niet op, maar
n toch vlak vóór de veertigste ver-
Weib e van de Russische revolutie,
eike feestdag hij meerdere luister
bijzetten.
l, aan boord van deze kunstmaan
J^'.'idt zich de eerste wereldruim-pas-
?'er, een hond.
is gebleken, dat de Bussen eigen-
ook hun Spoetnik I reeds van te
„/en hadden aangekondigd, maar dat
Baa er &een ac.ht op had geslagen,
redden we ai het nieuws van zijn op-
"lSer ook kunnen weten?
het is met de elkaar dikwijls
Sensprekende Russische mededelin-
van de laatste maand als met de
.'laerschriiten van de geruchtmakende,
„de mode zijnde puzzels van de laat-
Dj.tijd: wie alle juiste er uit weet te
Sen heeft de prijs.
ue Moskouse specialist voor ruimte-
ha s'ng prof. A. Sternfeld, bijvoorbeeld
ad het in de loop van de maand al
Moskou heeft de wereld opnieuw
versteld doen staan door een
technische topprestatie. Het
Weuwste experiment is nog aanzienlijk
stoutmoediger dan het voorafgaande.
Alom hebben gisteren geleerden van
«ün grote verbazing blijk gegeven
uver het avontuur van Spoetnik de
Tweede: een projectiel dat notabene een
bond meevoert. Veel meer nog dan de
eerste kunstmaan, spreekt deze nieu
we aardsatelliet tot de verbeelding van
de mensen. Radio-omroepen en kranten
overal ter wereld hebben onmiddellijk
Uitvoerig kond gedaan van Ruslands
nieuwste stunt. Het Kremlin is erin ge
slaagd om aan de vooravond van de
40ste verjaardag van de oktoberrevo
lutie een maximum aan publiciteit te
krijgen. De huidige manifestatie zou
1 de mensheid moeten duidelijk maken
een staat vermag die vier decen-
door een communistisch regime be
gird werd. De propagandistische
L9arde van de Spoetnik-met-de-hond
fad moeilijk overschat worden. Zelfs
Amerika is men diep onder de in
blik en in Washington maakt men zich
etostige zorgen over het psychologisch
Effect van de Russische manoeuvre.
De Sovjet-Unie is de Verenigde Sta-
wn nog altijd voor op het gebied
yan de ruimtevaart, en in ieder geval
hebben de communistische presta-
reu» op dit gebied alom ter we
stern91 zoveel indruk gemaakt dat de
natu g van Amerika's suprematie op
ggbj ^Wetenschappelijk en technisch
ka ,®d ernstig geschokt is. Was Ameri-
de ki eerst klaar met de A-bom en
te «-bom, Rusland wist de eerste kunst-
We 1164 .luchtruim in te slingeren.
Ér AY®".. in een fantastische wereld.
jar gebeuren dingen die voor weinig
V0 door ieder weldenkend mens nog
de onmogelijk werden gehouden, maar
allovY °°P van de geleerden geeft ons
de r3ainst r?den tot onverdeelde vreug-
hT', verbijsterende uitvindingen van
diei»a 3'aren inclusief de vervaar-
Sing yan een kunstmaan kunnen
de wereld naar de ondergang voeren.
w Zaar 13 de Russische aardsatel-
S„Wa?en' maar het projectiel
chljnt b.V. Strate^isnVi hnr»ryo+ halono--
cmjnt b.v. strategisch hoogst belang-
rpke waarnemingen te kunnen ver
achten, die voor de exacte toaatsb^M-
fefg Vzfn.een v^andelÜk doel van be-
Rusland heeft overigens, behalve
met de beide spoetniks, de we-
reld nog met een ander verba-
«higwekkend schouwspel verrast. Deze
®hdere show was minder geschikt om
?e communistische propaganda in het
jjhtenland te dienen. Was de ene de
monstratie van Sovjet-denken van na-
jOUrwetenschappelijke aard, de andere
a|- geheel in het politieke vlak.
W» 1 Plotselinge aftreden van Zjoekov
w -minister van defensie van de Sov-
ëröm 'e heeft in het buitenland de
mogelijke verbazing gewekt,
bort de maarschalk immers sinds
sispL, tot de kopstukken van het Rus-
belüL?,bewind scheen te behoren. Ken-
ïep-iÜ bad er een reorganisatie van het
keWii^ Plaats gevonden, maar aanvan-
telm~Y-erd bet geheim van de omwen-
b«i Jk, nnen de muren van het Krem-
de ffbouden. Eerst nu is een tip van
bekend ®rQv<?Peelicht, door de officiële
dat Zjoekov „fouten'
de leidinJ die zijn verwijdering uit
tot gevoLVan de partij, het Presidium,
Spoetnik rL ®J°esten hebben. Terwijl
suisde Eerste nog door het zwerk
de glorie sPectaculair symbool van
haar &Do 11 de Sovjet-Unie, heeft er
heersers Waarschijnlijkheid onder de
Strijd eeweoe deze staat een machts-
ÉhroeviiJid, die in het voordeel van
J Jev beslecht werd.
ea^achth.e-bbers van de USSR, die
ue wereld wilden imponeren
hun kunstmaan, hebben te
met
0ver v,,, kunstmaan, hebben tegen-
buitenia jeigen volk en tegenover het
SeslacrT een bÖzonder kwalijk figuur
hian met de uitstoting van een
8«hotpnA buh volste vertrouwen
Vefdienc+ a ,e man die wegens zijn
de biirikL ln tweede wereldoorlog
gen aam v,an "de redder" had gekre-
theórjl v°lgens de nieuwste partij-
biet rm j st.rhd tegei. Hitiers troepen
ben juiste wijze gevoerd heb-
Kbroesftl:VerwlJL,ls al. te doorzichtig.
oenvSTn. Y >yilde z]Jn grote rivaal
bloest,»™ kw)Jt, en voor de schijn
briceera er w,at beschuldigingen gefa-
lotoveLd „worden. Na Malenkov, Mo-
kov W asanovitsj heeft nu ook Zjoe-
De ifVv- moeten ruimen.
Srondeuntlem van' het Kremlin is ondoor-
biks nÏÏ Terwhl enerzijds de spoet-
bïoeten aSUCees yan het Sovjet-stelsel
ÖSds d .dernonstrerentreedt ander-
^•ussischl -13 e verdeelheid van het
van eer, k re?I!ne' do0r de uitstoting
haris b bepaald populaire topfunctio-
HchtKn5ar .al. te duidelijk aan het
elahs y booPi nu dat de
sehad«„f zbn nieuwe kunstmaan de
jSm' van het complot tegen Zjoekov
Kunnen verdrijven.
De gehele ornithologische wereld is
in rep en roer door een zeldzame
vangst door jagers van een negerstam
in Centraal Afrika.
Zij brachten van een tocht door de
oerwouden een tweetal tot nu toe to
taal onbekende vogels (picathartes)
mede, waaraan direct door de gehele
vakpers op ornithologisch gebied gro
te aandacht wordt besteed.
Een der beide vogels, die een won
derlijk getekend verenkleed hebben en
gede^'telijk bedekt zijn met een leer
achtige huid, werd onmiddellijk naar
Londen vervoerd, doch bleef niet in le
ven.
Het andere exemplaar, dat zich in
prima conditie bevindt, arriveerde za
terdag met enige grote paradijsvogels
in de Louise hal van dierenpark WaS'
senaar, dat thans over dit enige ge
vangen exemplaar ter wereld beschikt.
Hedenochtend om vier uur is brand
uitgebroken in de graanmolen van de
heer C. M. Donken, aan de provinciale
weg tussen Poortvliet en Scherpenisse,
op het Zeeuwse eiland Tholen, gelegen.
Door de storm waren de molenwieken
losgeslagen en gaan draaien, waardoor
brand uitbrak. Om half vijf stond de
molen in lichter laaie, met draaiende,
brandende wieken. De vonken vlogen
honderden meters in het rond, hetgeen
gevaar opleverde voor naburige wo
ningen. De brandweren van Poortvliet
en St.-Annaland waren er om zes uur
in geslaagd deze percelen voor in brand
vliegen te behoeden.
De graanmolen moet als verloren
worden beschouwd. Er is voor onge
veer 150.000 gulden schade aangericht.
De eigenaar is verzekerd.
Op de derde dag van het triduum Ci-
vitas Dei heeft pater Werenfried van
Straaten, stichter en leider van Oost-
priesterhulp, zondagmorgen voor de
K.R.O. een boodschap uitgesproken.
Wij ontlenen er het volgende aan:
„Op 31 oktober van het vorig jaar
was ik in Boedapest bij kardinaal
Mindszenty. Enkele uren na zijn bevrij
ding heb ik hem gevonden in de puinen
van zijn woning. Veel heb ik met hem
gesproken. Veel heb ik hem beloofd.
En toen ik wegging, heeft hij mijn twee
handen in de zijne genomen en gezegd:
„Pater, als ge terugkomt in het westen,
zeg dan aan uw vrienden, dat zjj 'tis
niet vergeter »en dat zij bidden, veel
bidden, nog meer bidden voor de zware
strijd, die nog komen zal. Het is ge
komen, zoals de kardinaal voorspelde.
Rood van bloed en vol van tranen werd
de Donau, die stroomt door Hongarije.
Wij hebben gedaan wat wij konden.
Door de liefde onzer weldoeners kon
Oostpriesterhulp geldmiddelen, boeken
en liefdegaven ter waarde van bijna 8
miljoen gulden in Hongarije verdelen.
De tastbare aanwezigheid van Oost
priesterhulp op het allereerste uur en
lang daarna als troostend getuigenis
van de liefde der Wereldkerk heeft
veel goed gedaan. Maar het was niet
genoeg. Wij moeten blijven bidden, blij
ven helpen, meer dan ooit, nu de vorst
der duisternis zijn dictatuur over onze
weerloze broeders hernomen heeft.
Betere mensen moeten we worden en
ons bekeren en dan moeten we bidden,
veel bidden, opdat het nu eindelijk
vrede zal worden. Het mag niet lang
meer duren. De mensen kunnen niet
meer. Ik was bij kardinaal Wyszynski
en ik weet, hoe het er uitziet in Polen.
De mensen kunnen niet meer, en kort
geleden was ik aan het ijzeren gordijn
en heb daar gesproken met een bis
schop van de overkant. Die bisschop
was wanhopig. De mensen kunnen niet
meer. Nu moet God zelf ingrijpen en
zijn woord spreken te Moskou, opdat
het rode schrikbewind van dwang en
terreur een eind zou nemen."
„Wij moeten ons bekeren en bid
den. Slechts als wij daartoe bereid
zijn, heeft het nog zin plannen te
maken voor de toekomst. Als wij
daartoe niet bereid zijn, hebben we geen
toekomst meer. Onlangs heeft Z.H.
de Paus zich er over beklaagd, dat
iedereen zich voorbereidt op een oor
log, dat bijna niemand er aan denkt
zich gereed te maken voor de vrede,
die ons plotseling kan verrassen. Dit
woord dat Z.H. de Paus ons in de
zielen heeft gebrand, is bovenmate
kostbaar voor Oostpriesterhulp, dat
zich nu al jaren gereed maakt voor
de vrede. Wat het vorig jaar in Boe
dapest geschiedde, kan morgen in
Warschau, Praag of Berlijn gebeuren.
Dan moeten legioenen priesters,
kloosterzusters en bouwgezellen aan
de grenzen staan. Met karavanen van
naastenliefde en apostolaat moet dan
de Kerk van het westen, die van
vervolging gespaard bleef, naar de
gekwelde en geschonden volkeren van
het oosten trekken.
Koortsachtig werken wij in Oostpries
terhulp aan de plannen voor dit grote
offensief van de vrede. De kapelwagen
missie, de motorisering van 400 rug
zakpriesters, de zorg voor 1300 Oosi-
europese seminaristen, de bouw van
nieuwe kloosters aan de grens der dic
tatuur, de stichting van de bouworde,
Wij meenden dat de wan-
den van de St.-Bavo te
Haarlem, de nieuwe St.- JRHUK
Baaf dan, reeds lang waren vol- t v I
geschilderd. Jan Toorop heeft Mm?" JU
er indertijd tegeltableaus voor ■BHHtgwgA
ontworpen, maar slechts twee 1
werden er uitgevoerd, de rest is
afgekeurd. De Haarlemse schil- ^SPf
der Jan Bijvoet heeft er veelvul- m Hr
dig gewerkt en ook Smeddens Jfl
heeft er kortgeleden wandschil- -SA U1 "I
deringen vervaardigd in de Wil- ff Mf
librorduskapel. Maar er schijnt "ff
nog veel ruimte te resteren;
thans heeft de schilder en glaze- 'x- fsSr,
nier Jan van Druten de eervolle fiAif' 'S
opdracht ontvangen twaalf '■>*- 'W 'T
wandschilderingen te vervaar- R „gspjjK,
digen voor de lariakapel, die k 'F WtÉS
direct achter het hoofdaltaar is Hl|,
gelegen. Twee van die schilde- HHif t -§
ringen zullen van grote afmeting
zijn en zullen voorstellen het W
dogma van Onze Lieve Vrouw H
Tenhemelopneming en dat van BSHKf* jf JSr;
de Onbevlekte Ontvangenis. De sff'
tien andere zullen voorstellingen
uit het leven van de H. Maagd
bevatten. Daarna zal de schilder jHwawwrmiimw
nog negen kleinere vlakken vul-
len met figurale voorstellingen. I orj VJ4T1 MuntPTl
Dezer dagen zijn de ontwerpen J
van Jan van Druten goedge
keurd, hij kan dus aan het werk gaan; een werk waarmee hij 'aren voor
uit kan, zo zou men denken.
Jan van Druten is in Nijmegen geboren en telt thans 38 jaren. Hij
studeerde aan de rijksacademie te Amsterdam, na de tekenklasse bij prof.
Campendonck, de grote monumentale schilder, die een hele school kun
stenaars heeft opgeleid. Van Druten heeft het voorrecht gehad tussen een
stel elkaar bijzonder stimulerende schilders te kunnen studeren: Marius
de Leeuw, Jan Groenenstein, Beert Hendrik en Jaap Min waren tegelijker
tijd leerlingen aan de Stadhouderskade. Onder de jongeren bevonden zich
Karei Appel, Corneïlle, Jaap Kuyver en Hans Engelman. Hij was niet be
paald de meest soepele en plooizame onder hen, integendeel zijn hoekige
weerbarstigheid riep nogal wat verweer op. Maar hij was zich daar door
gaans nauwelijks van bewust, hij is iemand die coüte que coüte doorgaat
op een reeds lang uitgestippelde baan. Hij steekt dat niet onder stoelen
of banken. Van Druten zocht na zijn studietijd veel naar vernieuwing van
technische procédé's en hij deed een vondst betreffende de grisaille en be
schildering van glas-in-lood. Met speciale, licht reflecterende verven be
reikte hij een effect, waardoor men de glasschildering ook kan zien wan
neer er geen licht door het glas schijnt. Doorgaans ziet men alleen aan
de binnenzijde van het gebouw als het licht naar binnen valt de voorstel
ling op het glas. Alleen 's avonds als het gebouw van binnen verlicht is
ziet men buiten de voorstelling. Die eerste uitvoeringen met zijn nieuwe
glasbeschilderingen maakte hij in de zaak van een wijnhandelaar te .Utrecht
en hij had dadelijk succes. Hij verzekerde zich haastig patent op zijn vin
ding, zodat hij zich thans ook octrooihouder kan noemen. „Van Druten-
glas" heet zijn procédé. De laatste jaren voerde Jan van Druten tal var
opdrachten uit o.a. maakte hij muurschilderingen in de H. Hartkerk aar,
de Krayenhoflaan van zijn geboorteplaats en het gebouw van het St.-Fran-
ciscus Liefdewerk in het hartje van Amsterdam verfraaide hij met een
grote „Bruiloft van Kana". Zijn ster schijnt dus rijzende te zijn, reden waar
door hem in deze rubriek de plaats van vandaag is gegeven. Wij zijn zeei
benieuwd narr de resultaten van zijn werk en hopen dat hij iets van de
droom van schoonheid zal oproepen op de wanden van de St.-Bavo...,
Pater Werenfried van Straaten, stichter
en leider van Oostpriesterhulp.
onze pogingen om de Oosteuropese
kloosterorden te restaureren met be
hulp van nieuwe krachten, die ge
schoold worden in Oostenrijk, en zovele
andere apostolische werken van Oost
priesterhulp zijn de uiting van onze
diepe zorg om de straalkracht van het
christendom groot en sterk te maken
op de dag van de goddelijke zege
praal.
„Te Fatima heeft Maria zeer duide
lijke taal gesproken. Als wij niet terug
keren tot gebed, boete en bekering,
komt er in Rusland geen wending ten
goede, komt er in Rusland geen vrede.
Hebben wij dus uw geld niet nodig
om ons op die vrede voor te bereiden?
Als gij niet wilt bidden en boeten, als
gij niet eerlijk verlangt een beter mens
te worden, dan kunt gij uw toekomst
niet redden door een tientje te geven
aan Oostpriesterhulp. Zeker, we hebben
miljoenen nodig om ons op de vrede
voor te bereiden. Maar meer nog heb
ben we mensen nodig, die willen bid
den en zich bekeren. Help ons door
gebed, boete en bekering. En help ons
ook door een daad van liefde. De liefde
bedekt vele zonden. Geef een herfst-
gave voor de armsten, in Hongarije
en elders, die op ons wachten. Wees
barmhartig, dan zult gij ook barmhar
tigheid verwerven".
De K.A.B. heeft op het graf van haar
vroegere geestelijke adviseur, mgr. J.
G. van Schaik, op het katholieke kerk
hof te Utrecht een eenvoudige, doch
fraaie steen aangebracht, die op Aller
zielen is ingezegend. Het opschrift ver
meldt naast de periode, waarin deze on
vergetelijke priester de katholieke ar
beiders heeft gediend, slechts de aan
duiding „Pastoor van Schaik", waarop
hij bij al zijn kerkelijke en wereldlijke
onderscheidingen het meest trots was.
De huidige geestelijke raadsman van
de K.A.B.rector J. Doesburg, teken
de tijdens een van de H.H. Missen, die
hjj in de kapel van het kerkhof voor de
zielerust van mgr. Van Schaik opdroeg,
met enkele woorden zeer scherp diens
persoonlijkheid. Hij noemde pastoor Van
Schaik een sterke, éénvoudige en nuch
tere man, die het van geestelijk raads
man vanzelf tot geestelijk leidsman
bracht.
Nadat rector Doesburg wijwater op de
steen had gesprenkeld, en alle aan
wezigen pastoor Van Schaik in hun
gebeden hadden herdacht, legde de
verbondsvoorzitter, de heer J. A. Mid
delhuis, een krans op het graf. Ook vele
andere leden van het verbondsbestuur
waren aanwezig, alsmede de vroegere
verbondsvoorzitter, de oud-minister A.
C. de Bruijn, oud leden van het ver
bondsbestuur, de directeur van de
instellingen van de K.A.B., de heer P.
Vriens, voorzitter van de Bossche bond,
en bestuursleden van vakbonden.
Mgr. J. P. Huibers, bisschop van Haar
lem, heelt de zeereerw. heer J. M. E.
Keet, rector van het St.-JBernardusgesticht
te Amsterdam, belast met de verzorging
van de priesterlijke assistentie voor het
werk van de Katholieke Actie en het le-
kenapostolaat in het bisdom Haarlem. De
hoogeerwaarde heer 3. Th. Kraakman, deken
van Alkmaar, is door de bisschop eervol
van deze taak ontheven.
Vervolgens heeft mgr. Huibers benoemd
tot kapelaan te Beverwijk (O. L. Vr. Ko
ningin des Hemels) de weleerw. heer J. Th.
Stam en tot kapelaan te Wormer de wel
eerw. heer G. Tol (neom.J.
Mgr. M. A. Jansen, bisschop van Rotter
dam. heeft benoemd tot kapelaan te Den
Haag (H. Liduina) de weleerw. heer F. A.
M. Kolb en tot kapelaan te Poeldijk de
weleerw. heer Th. A. van den Akker, die
kapelaan was te Ketel.
Bij K. B. is de eerste adjudant van
H. M. de koningin, tevens chef van het
militaire huis, de generaal-majoor van
de grote staf C. F. Pahud de Mortagnes
benoemd tot adjudant-generaal van H.
M. de koningin, tevens chef van het
militaire huis en is aan hem toegekend
de titulaire rang van luitenant-gene
raal.
D* L°nJense "News Chronicle"
c^ TAoVYYm,0^gen' dat de Rus-
hot tf u t hebben geoogst
voor het afschieten van de eerste
kunstmaan, die nu, met een lading
wetenschappelijke instrumenten aan
boord, rondom onze planeet cirkelt
„Maar nu er leven aan boord is is
een geheel complex an totaal ver
schillende emoties gewekt." Radio-
Moskou gaf bij de officiële bekend-
aking over het afschieten van de
tweede aardsatelliet van geen enkele
afwijkende emotie blijk. „De satelliet
draa t een luchtdichte container met
een experimenteel dier (een hond)",
aldus de bekendmaking. Even later
werd daaraan nog toegevoegd, dat er
zich aan boord van de tweede satel
liet „een luchtverversingssysteem,
voedsel' en instrumenten voor de be
studering van levensprocessen in de
omstandigheden der kosmische ruim
te" en nog tal van andere instrumen
ten bevinden.
De. Moskouse correspondent van het
Franse communistische partijblad
„L'Humanité" was de eerste d e ant
woord gaf op de klemmende vraag,
die men zich terstond in de gehele
wereld stelde: „Hoe heet de hond?
Hij seinde aan zijn blad, dat het dier
„Damka" heet. Nu, dat verbaasde de
kenners, want radio-Moskou heeft een
week geleden bericht over een hond
je, dat, gestoken in een ruimtepak,
al eens met een raket de lucht is to
egaan en vervolgens per parachute
de aarde heeft bereikt. Dat hondje nu
heette „Koedryavka" (Krieshaar).
Het wachten was nu weer op radio-
Moskou. „De hond, die wordt meege
voerd", aldus eindelijk de Russische
zender, „is van een Eskimoras (een
z.g. „laika"). De laika, een wijfje, ge
draagt zich rustig en haar algemene
toestand is bevredigend". Professor
Prokovsky heeft al eens bekendge
maakt dat laika's die bij vroegere
raketproeven zijn gebruikt, zich na
de landing normaal gedroegen. Zij
hadden dan hoogten bereikt van meer
dan 100 km. De laika is kleiner dan
de gewone Erkimohond. Hij heeft een
scherpe vosachtige kop en heldere
intelligente ogen. Door zijn dikke
vacht is het dier zowel tegen vrij
hoge als vrij lage temperaturen be
stand. De hond, die thans om de aar
de cirkelt, is speciaal voor dit doel
getraind en wordt niet vlug nerveus.
Volgens het Italiaanse communistische
blad- „L'Unita" neemt het dier uitslui
tend voedsel tot zich, als er een belle
tje gaat. Speciale apparaten registre
ren ademhaling, hartwerking en
bloeddruk van de laika. Het dier is
gestoken in een speciaal ruimtepak,
dat een algemene bescherming geeft
en bovendien een heilzame druk op
bepaalde slagaders uitoefent.
De geleerden zijn het niet eens over
de kansen die „Damka" of „Koe
dryavka" heeft levend naar de aarde
terug te keren. Een Russische geleer-
Een Westduits verkeerstoestel van
het type DC-4 is gisterochtend kort na
het vertrek in een buitenwijk van Düs
seldorf neergestort. Acht personen, on-
wae zeven inzittenden van het toe
stel, kwamen om het leven. De drie
overige inzittenden werden zwaar ge
wond.
Het toestel, dat juist voor een vlucht
naar New York was opgestegen, was
het eigendom van een kleine lucht
vaartmaatschappij, de Luftreederei
Herfurtner. Het zou in New York 56
passagiers aan boord nemen. Bij het
neerstorten raakte het vliegtuig een
kantoorgebouw, waardoor een vrouw ge
dood werd en brand uitbrak. Het toe
stel kwam in een tuin bij het gebouw
terecht. (Reuter)
De geestelijkheid van Neede (Gld.)
hseft zondag in een kanselboodschap ge
waarschuwd tegen een onverantwoorde
wijze van bruiloftsvier' g en daarbij
aangedrongen op beperking van het
aantal genodigden en een meer stijlvol
le viering in familiekring.
In de boodschap vordt er o.m. op
gewezen, dat door het grote aantal gas
ten op de bruiloften in de Achterhoek,
het karakter van een familiefeest in het
gedrang komt en het huwelijksfeest op
deze wijze een belangrijke trek verliest
en teveel een publieke aangelegenheid
wordt. De bruiloften missen vaak elke
stijl en vertonen een grote leegheid.
Zij hebben soms een overmatig drank
gebruik tot gevolg en de hoge kosten
aan de feesten veroorzaken schulden of
beperkingen, die men zich in de huis
houding moet gaan opleggen. De gees
telijkheid meent, dat deze onverant
woorde uitgaven niet in overeenstem
ming zijn met de christelijke levens
wijze.
De kanselboodschap gaat uit van de
kerkeraad der Ned. hervormde gemeen
te, van het bestuur van de Ned. Herv.
vereniging voor Envangelisatie, van de
Kerkeraad der Gereformeerde Kerken,
van pastoor H. J. A. A. Smulders en
pastoor J. B. Pothof.
De bedoeling is, zo wordt medege
deeld, het gesprek over deze kwestie
op gang te brengen, te meer omdat het
hier een zaak van meer dan plaatselijke
betekenis betreft.
Italië Guiseppe di Vittorio, de
communistische secretaris-generaal van
het Italiaanse algemeen vakverbond, is
gisteravond in Lecco in Noord-Italië als
gevolg van een hartaanval overleden.
(A.F.P., Reuter)
de heeft tegen een verslaggever van
het Westduitse persbureau D.P.A. ge
zegd dat de hond aan een valscherm
naar de aarde zal terugkeren.
De container waarin het dier zich
bevindt, is voorzien van een speciale
apparatuur, die moet bewerkstelligen,
dat de container niet mee om de aar
de blijft cirkelen. Spoetnik-2 zal per
radio aankondigen, wanneer de con
tainer de kunstmaan verlaat. Dan duurt
het nog twee a drie uur, vóórdat het
dier de begane grond bereikt. Het
zou mogelijk zijn de plek te bepalen,
waar de hond neerkomt en de Rus
sen willen vliegtuigen naar die plek
sturen. Zodra de container een paar
duizend meter boven de aarde is,
wordt de hond automatisch naar bui
ten geduwd en dan vervolgt zij haar
reis per valscherm.
De laika kan niet lang zonder drink-
.vater en men neemt aan, dat de con-
'..iner wordt „afgestoten", zodra de
hoeveelheid drinkwater aan boord van
poetnik-2 is uitgeput.
Het ontbreekt echter niet aan scep
tische geluiden. Vooral de dierenbe
schermers in de gehele wereld zijn
een en al pessimisme. Zij vrezen, dat
de kosmische stralingen, waaraan de
laika is blootgesteld, zo sterk zullen
zijn, dat het dier de aarde nooit le
vend kan bereiken. De Britse vereni
ging voor dierenbescherming noemt
het „weerzinwekkend en verachtelijk",,
dat de Russen hun kunstmaan hebben
„bemand" met een hond.
gezegd: de volgende Russische aard-
satellieten zouden op aanzienlijk grote
re hoogten dan de Spoetnik I, op 1500
tot 2000 km namelijk, om de aarde
heen cirkelen. Welnu, voor de hoogte
van Spoetnik II wordt in de berichten
1500 km genoemd. Ook is aangekon
digd, dat de volgende kunstmanen gro
ter zouden zijn en in het bezit van
een geperfectioneerder instrumenta
rium. Spoetnik II, zo is nu bekend ge
maakt, weegt 508 kg en draagt met
zich mee een apparatuur voor het
meten van kosmische straling, tempe
ratuur, druk, ultrakortegolf- en ultra
violette straling van de zon en een
tweetal radio-zenders.
Het gewicht van de kunstmatige aard
satelliet, zes keer dat van Spoetnik I,
is indrukwekkend ep geeft een aandui
ding van de kracht van de Russische
raketten. Dit wordt duidelijk, wanneer
wij bedenken dat voor het omhoogbren-
gen van de Amerikaanse kunstmaan van
9.5 kg een maantje dus, dat men
met gemak als een grote Edammer
kaas op de arm mee zou kunnen dra
gen een drietrapsraket van twee en
twintig meter lengte en een gewicht
van tien ton (waarvan 80 pet brand
stof) nodig geacht werd.
Maar ook had de Russische astrofysi-
cus Poloskov in de eerste helft van
oktober te Kopenhagen verklaard, dat
de Russische geleerden van plan wa
ren een hond met een van de volgen
de kunstmanen mee te sturen. Het is
reeds de eerste geworden.
Daarmee is de eerste uitgebreide
kennismaking van de levende
wezens met het wereldruim begon
nen.
Niet, dat er nog niet eerder levende
wezens ruimtetochten hadden onder
nomen. De Amerikanen hebben reeds
muizen en rhesusaapjes in raketten
een bezoek aan de hogere regionen
laten brengen en ze met open armen
weer ontvangen, als zij, aan een para
chute zwevend, van hun reis terug
keerden. En ook de Russen hebben
met dergelijke reizigers geëxperimen
teerd, maar dan met honden.
Het is zelfs niet onmogelijk, dat de
luisteraars naar radio-Moskou, het ge
blaf van de „Spoetnik-hond" of een
van zijn neven, al eens gehoord heb
ben en misschien haar naam kennen.
Want zondag. 27 oktober j.l. :ond
radio-Moskou zelfs een reportage uit
over de „kunstmaan"-honden, die
voor de ruimtevaart getraind werden.
De hond Koedryavka kreeg een ruim
te-pak aan, compleet met helm en in
strumenten, waarmee hartslag, bloed
druk en ademhaling geregistreerd kon
den worden en zij Het het zich vrolijk
blaffend welgevallen. Het was geen
show, overigens, want zij ging direct
daarna in een raket omhoog voor een
proeftocht. Haar parachute zou haar
weer behouden op de begane grond
brengen.
Maar nog nooit zo mogen wij wel
aannemen zal een aap, muis of hond
een hoogte bereikt hebben als die,
waarop nu de Spoetnik-hond, van alle
aardse zorgen bevrijd, rondcirkelt. En
daarbij, tijdens die raketuitstapjes, ver
bleven de proefdieren slechts geduren
de zeer korte tijd in onaardse regio
nen, terwijl nu van de Spoetnik-hond
verwacht kan worden, dat zij eerst na
heel wat langere tijd de aarde terug
zal zien.
Waarom expedieert de mens dieren
naar de drempel van het heelal? Ja,
waarom zonden de mensen in de 18de
eeuw eerst een aantal dieren in een
luchtballon omhoog, vooraleer ze hun
eigen hachje aan de wankele ballon-
mand toevertrouwden?
Reizen in het wereldruim, naar de
maan (en terug) bijvoorbeeld, liggen
binnen de grens van de mogelijkhe
den. Zo zeggen de Russische en Ameri
kaanse experts.
Maar die mogelijkheden zijn op de
eerste plaats technische mogelijkhedenn.
De grootste zwarigheden zijn echter
gelegen, niet op het terrein van na
tuurkunde en techniek, maar van de
biologie en de medische wetenschap.
De luchtvaartgeneeskunde, die zo ge
leidelijk aan op weg is ruimtevaart-
geneeskunde te worden, heeft er een
hele kluif aan. Een hele kluif.
Zoals een vis thuis hoort in het
water, zo hoort de mens van nature
muis op de bodem van de luchtzee.
h _,vd°r deze mens het wagen kan
oe dampkring die hem van de eerste
?af van zijn leven hier op aarde af
!„UlC te verlaten, moeten er heel
vragen beantwoord worden. Vra-
dIf. voor ,hun beantwoording een
van YuL gie bestudering nodig maken
van de vele gevaren, welke de reiziger
in de ruimte buiten de dampkring be
dreigen.
Wat zal de uitwerking zijn van het
bombardement met de zo sterk dpor-
dringende primaire kosmische straling,
waaraan die reiziger onophoudelijk
bloot staat? Hoe zullen zijn inwendige,
organen daarop reageren? Hoe zal zijn
organisme zich houden onder de exlj"®"
me temperatuurswisselingen m nei
wereldruim? Is er bescherming moge
lijk tegen de door geen luGHtma tel
verzwakte felle ultraviolette straling
van de zon? En die voor aardse we
zens zo paradoxale toestand van "^ge
wichtsloosheid, zal hij die op de auur
kunnen verdragen? Hoe zal een beslo
ten, op kunstmatige wijze van zuurstof
voorziene en van uitademmgsprodukten
gezuiverde ruimte als levensmilieu blij
ken te zijn?
Allemaal vragen, die een antwoord
6 Ten dele heeft men deze omstandig
heden hier op aarde op kunstmatige
wiize in het leven kunnen roepen, dik
wijls slechts gedurende korte tijd. of
ze tenminste kunnen benaderen.
Maar beter dan op deze wijze zullen
de radiozenders van Spoetnik II, via
de* fysiologische reacties van Koedry
avka, of van die van haar neven,
aan wie de eer van Spoetnik-hond te
zijn is ten deel gevallen, ons omtrent
de levensmogelijkheden in het wereld
ruim kunnen inlichten.
Het eerste standbeeld op de maan zal
er een voor deze Spoetnik-hond moeten
zijn.
Mr. H. C. M. EDELMAN.
De negenjarige Joke van der Kolk
uit de Willem van der Sluisstraat te
Goor, die sedert donderdagavond werd
vermist, blijkt verdronken in een sloot
op enkele honderden meters van haar
ouderlijke woning. Zondagmiddag is
het stoffelijk overschot gevonden.
Onder leiding van de rijkspolitie heb
ben 200 buurtbewoners en leden van
de BB zondagmiddag de omgeving af
gezocht. Een bijna nooit begaan paadje
leidde een groepje van deze zoekers
naar de plek, waar het kind te water
moet zijn geraakt.
Advertentie
