Verschuiving van politieke
verhoudingen in
Indonesië
■De Islamietische partijen
gaan nauwer samenwerken
Nationalistische partij (P.N.I.)
^eer naar rechts gedrongen
Proef de nieuwe Moccona
AR. is afkerig van anti
papisme
Drie eentrales maken afge
wezen voorstellen bekend
Mgr. Bekkers roept op tot een
broederlijke samenwerking
Na achttien jaar herenigd
MOCCONA
Wegwerker door
auto gegrepen en
gedood
Puzzelrage vraagt
om beslissing van
regering
3-jarig jongetje
door autobus
overreden
Samengaan met C.H. ook belang van
de K.V.P.
Bromfietser bij
aanrijding gedood
Vrachtauto rijdt
tegen een boom
Twee woonwagen-
bewoners gewond
Weer inval in de
speelzaal van
Baarle-Nassau
de extra-krachtige
poederkoffie van
Douwe Egberts
pittig en vol
aroma
direct klaar in de kop
DRIE PRIESTERS
GEDAGVAARD
A.R.-voorzitter dr. Berghuis in Amsterdam
De ambtenarensalarissen
Zij brengen grieven nog eens naar voren
- bij uitwijkmanoeuvre -
Eén dode en één
gewonde
Adem weer
vrij!
ABDIJSIROOP™
Diocesane middenstand Den Bosch
Pastoor W. v. Albach
ere-kanunnik
De ontvluchtingen uit
gevangenissen
Man
en vrouw
Moeder en zoon
Douwe Egberts
poederkoffie
DINSDAG 12 NOVEMBER 1957
PAGINA
bestuurder dronken?
Minister Samkalden
Week-end bus f i.36
Normale bus f 2.40
(of potje)
Gezinsbus f 8.90
I.v.m. processie in
Geertruidenberg
Conferentie ter verbetering
van de veiligheid
SOEKARNO
-Op de provinciale weg Haaksbergen-
rnansei° in. het dorPie Beckum heeft
vin5n, omstreeks kwart voor
S„hL 35-jarige wegwerker G. H.
stip uit, Paaksbergen bij een ern-
richtinf^ i leven verloren. Uit de
nen-autn' rgen reden drie perso-
dip i rrS lne': woonwagenbewoners,
WomL "aaksbergen een café hadden
v'm, met grote snelheid in de rieh-
zy Hengelo. xn het dorpje Beckum
®d een der auto's tegen de achterkant
'«n een voor hem rbdende landbouw-
*agen.
De auto schoot de weg over, gleed
'oor een greppel, waarin de wegwer
ker aan het werk was, sleurde deze
•ban mee, dook vervolgens in een beek
kwam aan de overzijde scheef tegen
wal tot stilstand. De wegwerker
klem te zitten tussen wal en
,uto. met het bovenlichaam onder wa-
Collega's hebben tevergeefs ge-
c»t hem te redden.
gewona6 verongelukte auto kroop een
dip nh?e woonwagenbewoner uit Borne,
in de nam in een andere auto, die
Werd jlcflting Hengelo verdween. Daar
alarm wagen door de inmiddels ge-
Woo "eerde politie aangehouden. De
huis t af®nbewoner werd in het zieken-
Loa Hengelo opgenomen,
dep ,n van het Rode Kruis bevrijd-
do intussen uit het wrak van de auto
gewn ®tHurder- Ook hij moest ernstig
hom ln het ziekenhuis worden opge-
aut'fh- A1Ie inzittenden van de drie
kp aS zouden onder invloed van ster-
ben zfn geweest. Getuigen heb
ben fl m»!3? dat de wagens slinge
rt hebben gereden
P stelt een nader onderzoek
l hli1 huidige puzzelrage vraagt om een
lrpï?leuwde behandeling en een uitdruk-
min- regeringsbeslissing, zo meent
heeft -r Samkalden. De bewindsman
ant,ch daarmee in de memorie van
bij hetr<Lop begroting aangesloten
waar <J!0r<leel in de Tweede Kamer,
Vaag," een krachtig beleid werd ge-
ter "op1 krachtig beleid d»ent ecK
(Van onze correspondent in Indonesië)
Na het Nationaal Overleg, dat in
september plaatsvond, is in Indo
nesië als het ware een soort
adempauze ingetreden. De moeilijkhe
den in het leger zijn wat geluwd en de
sfeer is wat minder gespannen gewor
den. Een oplossing voor de moeilijkhe
den heeft het Nationaal Overleg eigen
lijk niet gebracht, maar wel een basis
voor die oplossing. Het lijkt wel of
iedereen zich nu aan het bezinnen is
op de verdere uitwerking daarvan. Nu
zijn er natuurlijk zeer veel problemen,
die in Indonesië op een oplossing wach
ten: de moeilijkheden in het* leger, de
kwestie van decentralisatie en autono-
mieverlening, de precaire financiële
toestand van het land en ga zo maar
door. Wat echter bij dit alles waar
schijnlijk wel op de eerste plaats komt
is de topleiding van het land. De be
langrijkste resultaten van het Nationaal
Overleg zijn nimmer officieel bekendge
maakt, maar uitgelekt is toch wel, dat
deze te maken hadden met een her
schikking van de door president Soe-
karno zelf geformeerde regering en van
de door deze gecreëerde en geformeer
de nationale adviesraad. De laatste zou
daarbij dan meer het karakter van een
senaat krijgen. Verder is in dit ver
band natuurlijk zeer belangrijk of dr.
Hatta straks weer een officiële functie
aangeboden zal krijgen en zo ja welke.
President Soekarno heeft reeds enige
malen verklaard, dat in Indonesië een
raad voor de planning gevormd moet
worden, zodat de opbouw van het land
planmatig aangepakt kan worden. Dr.
Hatta zou volgens hem de aangewezen
man zijn voor het voorzitterschap daar
van. Van andere zijde kan men echter
horen, dat men dr. Hatta terug wil
hebben als vice-president (maar dan
met meer bevoegdheden dan voorheen)
of dat hij minister-president moet wor
den. Grappig was in dit verband, dat
de afdeling West-Java van de PNI zich
ervoor uitsprak, dat dr. Hatta weer vi
ce-president moet worden, terwijl de af
deling Midden-Java hem als premier
wenst Tekenend is inmiddels, dat ook
de PNI. die vroeger niet altijd zo erg
op de hand van dr. Hatta is geweest,
thans zeer nadrukkelijk de terugkeer
van dr. Hatta in de staatsleiding wenst.
De Masjumi en de Nahdatul Ulama
wensen, dat al evenzeer en zelfs de
communisten hebben nu maar ver
klaard, daar geen bezwaar tegen te
aldus
de ininiste^et Bebaseerd te zijn
ïiido* ®ndernemen van acties van de
echter' be^ openbaar ministerie stuit
den hQ°p de moeilijkheid, dat moet wor-
°verwe ezen' dat de deelnemers geen
ling tiende invloed op de kansbepa-
Vaak nen uitoefenen. Juist dit is
0D h«?r moeilijk te bewijzen.
Cessen e 0Senblik zijn een aantal pro
est i aanhangig en de minister wil
WaoK, uitspraak van de rechter af-
t>o0j en- Voor wat betreft de KNVB-
bif,- en de zgn. Caritaspool verwacht hij
0rt een uitspraak van de Hoge
Nederlandse en Belgische justitie
in j en maandag weer een inval gedaan
Ba»», sPeelzaal op het grondgebied van
r,e-Hertog-Nassau.
sinff?|Sireeks negen uur in de avond om-
Ütifa e een dertigtal Nederlandse po-
ge ^Senten het huis, waar roulette werd
tiB d, terwijl de parketten van justi-
sDe Yan Turnhout en Breda zich in de
Onr-o begaven. Daar bevonden zich
den r veertig spelers, o.a. verschei-
\Verri delgen. Het geld en de fiches
Ier» in beslag genomen en de spe-
te werden verhoord. De Belgen moch-
(jO naar huis terugkeren, maar de Ne-
^fiHlipre urorflnvi m oooDtl flTT) Oh naai
hebben. Uiteraard zien zij Hatta echter
het liefst op een plaats waar hij (hen)
het minste kwaad kan doen, dus bv.
bij de raad voor de planning. Ook
schijnt de PKI wel te hopen, dat zijn
recente bezoek aan China Hatta min
der fel anti-communistisch gemaakt zal
hebben, maar dat is nog maar de
vraag.
Na de communistische overwinningen
op Java is de nationalistische partij, de
PNI, inmiddels een heel stuk naar
rechts gekomen. Het duidelijkst kan
men dit merken aan de PNI-pers
in Indonesië. PNI-gezinde bladen als
Suluh Indonesia en Merdeka in Dja
karta en Patriot en Waspada in Me-
dan, die vroeger graag met de com
munisten koketteerden, zijn thans uit-
fesproken anti-communistisch gewor-
en. Het Is duidelijk, dat zij hiermede
de veranderde houding van hun partij
weergeven. Er is de laatste tijd ook
sprake van een nauwer samengaan van
de islamietische partijen in Indonesië,
de twee grote, Masjumi en Nahdatul
Ulama en de kleinere zoals PSII, Per-
ti, Tharikat Islam e.d. De Masjumi is
van deze altijd zeer sterk anti-commu
nistisch geweest, maar blijkbaar gaan
ook de andere steeds meer de juist
heid van dit standpunt inzien, zodat zij
weer nauwer met de Masjumi samen
gaan.
In een moeilijke positie verkeren
de Katholieke partij en de Parkindo,
de protestantse partij, in Indonesië.
Zij verkeren enigermate tussen
Scylla en Charibdis, want zij willen
noch met de Islamieten noch met de
communisten meedoen. Het ziet er
echter naar uit, dat zij van twee
kwaden toch het minste zullen moe
ten kiezen, wat gezien de tolerantie,
die de islam in Indonesië eigen is
dan ook weer niet zo heel moeilijk
is.
Ook de PNI zal dus moeten kiezen,
doch het ziet er naar uit, dat zij in
haar hart eigenlijk reeds gekozen heeft,
al zijn er dan ook uiteenlopende stromin
gen in deze partij. De .rechtse" groep
is echter de laatste tijd kennelijk zeer
in kracht toegenomen en de PNI zoekt
dan ook steeds meer toenadering tot de
islam-groepen. Merkwaardig is inmid
dels de houding van president Soekar
no in dit verband. Terwijl het iedereen
duidelijk is, dat een onoverbrugbare
kloof gaapt tussen de communisten en
de anti-Communistische Masjumi, die
alles wat daartussen zit dwingt tot een
keuze, houdt het Indonesische staats
hoofd nog maar steeds vast aan zijn
„conceptie", die neerkomt op een sa
mengaan van alle partijen zonder uit
zondering. Nog zeer recent zei presi
dent Soekarno, dat iedere communist,
die een islamiet zou willen beletten zijn
geloof te belijden het land dient te ver
laten, doch dat ook iedere islamiet, die
het communisme zou willen verbieden
het land dient te verlaten. Vroeger gold
president Soekarno altijd voor een stille*
aanhanger van de PNI, de partij, die
hjjzelf in 1927 oprichtte. De laatste tijd
begint het er echter op te lijken, dat
ook de PNI en Soekarno steeds meer
van elkaar vervreemd raken. De PKI
de communistische partij, daarentegen
steunt Soekarno door dik en dun en pro
beert zodoende voordeel te trekken uit
Soekarno's populariteit bij het gewone
volk. Zo is een verschuiving in de po
litieke verhoudingen in Indonesië zich
bezig te voltrekken, die van grote in
vloed zal zijn op de totstandkoming van
een vernieuwing van het regeringsbe-
stel in dit land. En deze vernieuwing
is stellig de eerste voorwaarde voor het
orde op zaken stellen op vele braaklig
gende terreinen.
Adverten tit
Maandagmiddag circa drie uur is de
driejarige jongen J. J. Merkestein uit de
Harstenhoekweg te Scheveningen over
reden door een H.T.M.-bus, die juist van
een halte was vertrokken. Vermoedelijk
wilde het jongetje vlak voor de bus de
weg oversteken. Hij kwam onder een
der wielen terecht en is ernstig gewond
naar het ziekenhuis overgebracht, waar
hij een paar uur later aan de kwetsuren
is bezweken.
Kapelaan A. van Loon uit Made, pa
ter C. Helsdingen S.V.D. uit Teteringen
en pater A. de Rijk S.V.D., die inmid
dels naar zijn missiepost is terugge
keerd, hebben op 23 juni van dit jaar
deelgenomen aan een openbare Sacra
mentsprocessie in Geertruidenberg en
deswege zijn zij gedagvaard om op 26
november 's middags om twee uur voor
de Bredase rechtbank te verschijnen,
verdacht van het overtreden van het
processieverbod.
Na afloop van de processie werd een
aanklacht ingediend. Procesverbaal door
de rijkspolitie was het gevolg. Bij het
onderzoek zijn oude archiefstukken
geraadpleegd. Vast kwam te staan dat
vóór 1848 processies in Geertruidenberg
verboden waren en dat priesters niet in
kerkelijke gewaden op straat mochten
komen. Op grond daarvan wordt een
veroordeling verwacht.
Juridisch is, gezien de huidige voor
schriften en jurisprudentie, geen ver
weer mogelijk. De veroordeling zal, vol
gens art. 9 van de Wet op de Kerkge
nootschappen, daterend uit 1853, bestaan
uit een verklaring van de rechtbank
dat de priesters in strijd met de wet ge
handeld hebben. Een strafsanctie wordt
pas mogelijk bij een herhaling van het
strafbare feit binnen vijf jaar.
De drie centrales van overheidsperso
neel hebben maandag tijdens een pers
conferentie de voorstellen bekend ge
maakt, welke door de regering in het
georganiseerd overleg zyn afgewezen.
Deze voorstellen komen op het volgende
noor'
Ganders werden meegenomen naar
b-I .Politiebureau te Breda. Ook de in
woei werd door de Nederlandse poli-
meegenomen naar Breda.
neer:
1 a
2 a
Invoering van leeftijdsionen voor
ambtenaren op weekloon;
Verkorting van de schaalduw-
voor ambtenaren op maandloon
Voorgesteld werd een verkorting
van 1 tot 6 jaar;
Deze verkorting zou ook moeten
aelden voor onderwijzend perso
neel bij L.O. en N.O., voor politie
personeel, brandweerpersoneel
Doorloop van groep 1 naar
b Verhoging van de »ma der
QTO€V€Tl 2 €71 3 TïlCt T€Sp.
c Voor de loongroepen, waarin de
ambtenaren op weekloon zijn -
gedeeld, invoering van de we™
classificatie en merit-rating, yo-
pensatie bij eventuele met-mvo
ring.
3 Herziening van de schrijverscar
rière.
4 Verlenging van de schaal van
hoofdcommies 1 en die van hoofd
commies A met 2 periodieken.
5 Invoering van equal pay voor
mannen en vrouwen.
6 Diensttijdtoeslagen van f 10
f20.
Het totale bedrag dat met deze eisen
gemoeid is kan door de centrales niet by
benadering genoemd worden.
Nu de regering de voorstellen verwor
pen heeft brengen de centrales als grie
ven naar voren:
a. dat er geen werkelijk overleg heeft
plaats gehad.
b. dat de regering de voorstellen
redelijk vindt, doch niettemin de
ambtenarensalarissen als sluitpost
behandelt,
c. dat de regering gemeend heeft, de
verhoging van de topsalarissen te
moeten doorzetten. De spannongen,
die haar op grond van die verho
ging waren voorspeld, zijn sinds
dien nog versterkt door ministe
rieel goedgekeurde verhogingen in
andere bedrijfstakken. Er wordt
kennelijk gemeten met twee maten.
Maandagavond ongeveer te half zes
had op de Gereweg tussen Midwolda en
Nieuwwolda een ernstig verkeersonge
val plaats, waarbij de 69-jarige H. K.,
wonende te Nieuwwolda, het leven heeft'
verloren. K. reed per bromfiets huis
waarts en is toen vermoedelijk aange
reden door een hem achterop rijdende
vrachtauto. De man werd ernstig ge
wond en was vrijwel op slag dood.
In de loop van vandaag zal vermoedelijk
de dijk om de bouwput in het Haring
vliet worden gesloten zodat een aanvang
zal kunnen worden gemaakt met de
bouw van de sluiswerken in het kader
van het Delta-plan. Op deze foto ziet
men het laatste gat in de ringdijk.
(Van een verslaggever)
„Het is mij niet duidelijk hoe de
KVP-voorzitter, mr. H. W. van Doorn,
in het communiqué van de Haagse A.R.
en C.H. een anti-papistische strekking
heeft kunnen ontdekken. Mijn eerste
reactie toen ik zijn rede voor de radio
hoorde was: hier piept iemand zonder
dat hij geslagen wordt. Want wat wordt
hier voor nieuws beweerd? Op het
jongste A.R.-convent heb ik eveneens
een sterker samengaan met de C.H.
bepleit ter versterking van de refor
matorische invloed in Nederland, doch
dit samengaan heeft allerminst een
anti-papistisch karakter. Als dit laatste
wel de bedoeling was geweest, dan had
de A.R, dit niet voorgestaan. De Anti
F evolutionaire Partij is in wezen niet
anti-papistisch".
In deze bewoordingen reageerde de
voorzitter van de A.R.-partij, dr. W. P.
Berghuis, gisteravond in een vergade
ring van de Amsterdamse A.R.-jonge-
ren op de uitlatingen van mr. Van
Doorn tijdens het KVP-congres te
Utrecht.
Ongetwijfeld zijn er in Protestant
Christelijk Nederland anti-papistische
stromingen, doch deze vinden niet hun
weg naar de A.R., verklaarde dr. Berg
huis. Het rumoer dat is opgegaan na
de benoeming van de katholieke burge
meester van Den Haag, kwam niet uit
kringen van C.H. of A.R., maar uit die
van de Staatkundig Gereformeerde
Partij. Ik zou mij kunnen voorstellen
dat een verinniging van de samenwer
king met deze partij, bij de katholieken
vermoedens van anti-papisme zouden
doen rijzen.
Maar de A.R. is door diepe princi
piële kloven van de Staatkundig Gere
formeerden gescheiden. Dr. Berghuis
deed uitkomen dat vooral de opmer
king van mr. Van Doorn over het
„eten van twee wallen" hem pijnlijk
Op de weg Tilburg-Breda onder Ros
malen is maandagmorgen vroeg een auto
ongeluk gebeurd, waarbij de heer E. van
Zoggel uit Berlicum om het leven is ge
komen. Het slachtoffer zat in een vracht
auto die tegen een boom vloog bij een
uitwijkmanoeuvre voor een rij stilstaan
de auto's. Naar het schijnt heeft de be
stuurder van de vrachtauto de achter
lichten van de laatste van de wachtende
auto's niet bijtijds gezien. De bestuurder,
de heer Vrunt uit Berlicum werd aan het
hoofd gewond. Een derde inzittende van
de vrachtauto kwam met de schrik vrij.
Advertentie
Zuiver Uw lucht
wegen snel en grondig
van vastzittend slijm
en ziektekiemen met
AKKER
[OOP
„Het is mij liever, dat de sociale
organisaties vandaag nog worden op
geheven, dan dat zij blijven voortbe-
staan, maar niet tot samenwerking
in broederlijke eenheid kunnen komen",
aldus sprak mgr. W. M. Bekkers, bis
schop-coadjutor van Den Bosch maan
dag tijdens een rede, welke hij hield
voor de diocesane middenstandsbond in
het bisdom Den Bosch.
De bisschop ging in op de verande
ring van de positie, welke zich in de
dorpsgemeenschappen bezig is te vol
trekken. Hoe langer hoe meer is de
industriële revolutie de dorpen gena
derd, waardoor zich een strijd ontwik
kelt tussen het traditionele en de nieu
we mentaliteit. De industrie drukt meer
en meer haar stempel op de dorpen
met alle gevolgen van dien. Zelfs in
het politieke vlak doet deze strijd zich
gevoelen. Helaas zelfs verplaatst zij zich
naar de dorpsgemeenschappen zelf en
treedt in een kleine verdeeldheid op.
„Waarom", zo riep mgr. Bekkers
uit, „ontmoeten wii die gespleten
heid in de politiek van de dorpen en
waarom kan er niet één katholieke
partij zy'n? Waarom ziet men nog zo
dikwijls dat middenstanders, boeren
en arbeiders in aparte groeperingen
naar buiten treden? Laten wij toch
een eenheidsfront vormen, een ka
tholiek eenheidsfront".
Vervolgens wijdde mgr. Bekkers nog
enige woorden aan de middenstand in
het bijzonder. Hij stelde vast, dat de
ze een apostolische taak heeft in de
wereld en binnen het beroep. De dio
cesane middenstand van Den Bosch is
op de goede weg, maar het juiste in
zicht is nog niet bij allen aanwezig,
meer in het bijzonder waar het de
reeds eerder genoemde eenheid en
saamhorigheid betreft, aldus de bis
schop.
De bondsleden brachten na afloop
van de vergadering een bezoek aan
de katholieke economische hogeschool
waar zij werden toegesproken door
prof. Schouten, die een rede hield over
de economische situatie in ons land.
Nadien werden zij door de burgemees
ter van Tilburg de heer C. J. J. Becht,
en het Tilburgse gemeentebestuur offi
cieel ontvangen.
Een 26-jarige Japanse kunstschil
der heeft zaterdag een ongewoon
kerstcadeautje aan koningin Elizabeth
van Engeland gestuurd: vier met land
schapjes beschilderde rijstkorrels. Ook
president Eisenhower wordt met een
dergelijk cadeau bedacht.
had getroffen. In familietermen de C.H.
als een lid van het gezin en de KVP
als een neef betitelend, legde hij er de
nadruk op dat het streven van de beide
gezinsleden naar een zo goed moge
lijke samenwerking uiteindelijk ook ten
goede moest komen aan „neef KVP"
Het sterke internationale samengaan in
de Nouvelies Equipes Internationales
vond hij daar reeds een duidelijk be
wijs van. Dr. Berghuis was van mening,
dat de KVP er goed aan zou doen, zich
op de uitlatingen van mr. Van Doorn
te bezinnen. „Men wil toch niet zo ver
gaan, dat men het bestaan van partijen
als de A.R. en de C.H., die een ver
sterking van dc reformatorische in
vloed voorstaan, reeds als een daad
van anti-papisme wil uitleggen?"
Tijdens de gedachtenwisseling ver
klaarde dr. Berghuis dat een samen
werking van protestant-christelijke en
katholieke partijen in een christen
democratische partij, zoals dit in Duits
land bestaat, in Nederlandse verhou
dingen niet gewenst moet worden ge
acht. Hoewel hij van mening was dat
de brede basis minder aantrekkelijke
effecten had door het verdoezelen van
de scheidslijnen, achtte hij het op dit
moment niet gewenst er naar te streven, j den dat toelaten, met alle kracht ge-
dat de A.R. afzonderlijk in de oppositie streefd naar verbeteringen van de
zou gaan. I „zwakke plekken".
Mgr. Alfrink heeft pastoor W. H. G.
van Albach van de St. Ludgerusparochie
te Utrecht, die vandaag zijn 70ste ver
jaardag viert, benoemd tot erekanunnik
van het Metropolitaan Kapittel.
Pastoor Van Albach, die volgend
jaar mei zijn zilveren pastoraat te
Utrecht zal vieren, beweegt zich veel op
kerkmuzikaal terrein. Hij is o,m, be
stuurslid van de r.k. kerkmuziekschool
te Utrecht en heeft zitting in de com
missie van toezicht van de St. Grego-
riusvereniging. Hij ijvert bovendien
voor het katholiek middelbaar onder
wijs, getuige het voorzitterschap van
het bestuur van het St. Bonifaciusly-
ceum te Utrecht, dat pastoor Van Al
bach sinds 1947 bekleedt.
Tot en met 31 oktober van dit jaar
hadden er 44 ontvluchtingen plaats uit
gevangenissen en strafgestichten. In
het gehele jaar 1955 waren er 31 ont
vluchtingen en in 1956 34. Een en ander
blijkt uit een overzicht, dat is opgeno
men in de memorie van antwoord van
minister Samkalden aan de Tweede
Kamer. De bewindsman heeft inmid
dels met de directeuren van de ge
stichten een conferentie belegd ter ver
betering van de veiligheid. Hoewel een
ontvluchting 't gevolg kan zijn van zeer
vele factoren kan volgens de minister
in ieder geval worden gesteld dat te
kortkomingen op bouwkundig terrein
hier een belangrijke rol spelen. Daar
om wordt, voorzover de omstandighe-
Achttien lange en bange jaren "fW&jÊifW*
vol verschrikkingen en ellende m||L SS v,
gingen voorbij, voordat de
avond kwam, ivaarop de genaturali-
seerde Poolse fotograaf Jozef Wis-
nieuwski (43), met in zijn handen lÉÉi
een bos bloemen in de nationale MRfmssm
kleuren van zijn vaderland, dezer
dagen in Amsterdam stond te wachten ISMfe»
op zijn vrouw Vera en zijn thans
achttien-jarige zoon Ginadyj, die hij V.,; WKhBhhPR
slechts als baby had gekend, jsia y: jjSmjmtfguKJBm V 'f
achttien jaren was een gezin her- h
enigd en als in een droom reed de jjfjfe
Pool in de stormachtige herfstnacht
zijn vrouw en zoon in zijn auto naar igjf -f'
Hengelo (O), waar hij onder de naam 18B
„Foto Jozef" een alom bekende foto-
handel drijft. pp" Wj
Het was in 1938, dat de toen 25- ||^H
jarige Jozef zijn 24-jarige bruid. Vera SLy
naar het altaar leidde. In zijn ge-
boortestad Brest Litowsk, waar zijn
vader een gezien medicus was, scheen
voor hem als jong aannemer een
gouden toekomst weggelegd. Hoe
hard zou echter het-op handen zijnde HH
oorlogsleed dit jonge gezin treffer)..
Driftig gebarend, in korte zinnen jSÊ^Ê
en van de hak op de tak springend,
vertelt Jozef van de jaren vol men-
senteed, die volgden, nadat hij in
1939 in een bos, waarheen zijn vrouw
en kind uit angst waren gevlucht
afscheid nam. De krijgsgevangen- Mk j
schap, waarin hij geraakte na een
korte strijd als commandant van een
batterij zware artillerie tegen de
invallende Duitse legers, was het l
begin van een reeks verschrikkelijke wÊRÊÊmÊÊÊW^'
avonturen. Van Duitse kampen kwam
hij in Russische terecht. Moskou, Si
berië, Bagdad, de Noord-Himalaya,
Glasgow en Wilhelmshaven, het zijn
begrippen geworden voor Jozef tij- gerdc. Het leven scheen hem zinloos
dens zijn zwerftocht over de wereld. toe megaal kwam hij in Nederland
In Siberië wist hij met nog drie terecht. Het had ook een ander land
lotgenoten te ontvluchten. Er volgde kunnen zijn. Hij werd er opgenomen
een tocht van maanden. Een van het en begon er een nieuw leven,
viertal werd door de overigen gedood, Als fotograaf vestigde hij zich in
omdat hij niet verder kon en niet Hengelo en ging werken, werken en
door de wolven wilde worden ver- nog eens werken. Het leven scheen
slonden. Men at gras en dronk sap toch niet zinloos, zelfs niet voor
van een boom en geraakte opnieuw Jozef Wisnieuwski. Vooral niet toen
gevangen. In de Himalaya wist hij hij ivist, dat zijn vrouw en zoon nog
weer eens te ontsnappen. Hij doodde leefden. En sindsdien stelde hij zich
er twee bewakers. In Afrika kon hij slechts één ideaal: zijn gezin her-
zich aansluiten bij zijn bondgenoten enigen.
en vocht er tegen de legers van Rom- Nu, terwijl zijn hartewens einde
mei. In Frankrijk maakte hij de in- lijk is vervuld, vertelt hij het met
vasie van de geallieerden mee en in een trotse lach. Jarenlang heb ik
Wilhelmshaven eindigde voor hem vijftien uur per dag gewerkt om de
als lid van het Engelse bezettings- hereniging van mijn gezin mogelijk
leger de oorlog. Hij kon de Engelse te maken. Het heeft aan geld min-
nationaliteit verkrijgen, maar wei- stens twee fotozaken gekost, maar
ik heb het er grtiag voor over gehad^
ment, waarop het mogelijk zal wor-
den, dat zoon Ginadyj, die thans aan
een Poolse academie in Engeland
zal gaan studeren, nog eens naar zijn
geboorteland zal kunnen terugkeren.
