EDGAR VARÈSE maakt ruim baan
voor nieuwe geluidsrealiteit
Twee-en-zeventigjarige pionier werkt aan
geluidsdecor voor Philips-paviljoen
Beroepskracht en vrijwilliger
hebben niet dezelfde taak
hoofdpijn
1
Rusland bouwt in Siberië
een „geleerdenstacT
ver-
„Concordia" heeft een
zekerd bestand van ƒ400 milj.
NIET MEER STAPVOETSDOOR KLANKDOMEIN
Onvoldoende salariëring
Nieuwe steden
afgewezen
Twintigduizend professoren en
studenten
Koningin bij maatschappelijk werkers
KAPEL-INTERIEUR
ONDER DE HAMER
Landbouwschap
Snelle Sovjet-camera
Nel Duval in Faust-
uitvoering
Anti-godsdienstige
uitzendingen voor
Vlaamse T.V.
Bij het gouden jubileum
Gedurfd initiatief van
katholieke arbeiders
MAANDAG 18 NOVEMBER 1957
PAGINA 4
die niet wijken wil
"AKKERTJES"
helpen direct
Mgr. Nierman in Tours
Mocht men, het zal niet lang meer duren,
Een proefraket naar mij toe sturen,
Laat dan de mensen maar benêe
Maar stuur wat Caballero mee!
CONSTANTE KWALITEIT
ir>
Koningin en prins zien
Potasch en Perlemoer
Advertentie
Met behulp van de oscilloscoop wordt de elektronisch verkregen toon zichtbaar
gemaakt en vastgehouden. Onder Edgar Varèse, boven de heer J. W. de Bruyn.
Bezieling: en toewijding zijn geen pre-
rogatieven voor vrijwilligers, maar
worden minstens evenzeer gevonden bij
hen, die als beroepskrachten in het
maatschappelijk werk bereid zijn, zich
dagelijks aan hun moeilijk en slecht
betaald werk te geven. Beroep en roe
ping sluiten elkaar niet uit en er mag
geen verschil worden gemaakt tussen
de intentie van vrijwilligers en die van
beroepskrachten. Deze voor de maat
schappelijk werkers (sters) bemoedigen
de opmerkingen maakte mej. mr.
M. Tjeenk Willink, secretaresse van de
nationale raad voor maatschappelijk
werk. toen zij zaterdagmiddag te Utrecht
een inleiding hield voor de Nederlandse
bond van maatschappelijk werkers, die
zijn tweede lustrum vierde in aanwezig
heid van koningin Juliana en de minis
ter van maatschappelijk werk, mej. dr.
M. Klompé.
Nadat de koningin aan de Ingang van
het Jaarbeursrestaurant was verwel
komd door het bestuur en de burge
meester van Utrecht, jhr. mr. C. J. A.
de Ranitz, wees de voorzitter, mr. M.
E. Tjaden, er in zijn openingsrede op,
dat de bond zowel de belangen van het
maatschappelijk werk als die van de
maatschappelijk werkers behartigt. Er
is behoefte aan een wettelijke bescher
ming van de titel maatschappelijk wer
ker, reden waarom de bond. samen met
de katholieke vereniging van maat
schappelijk werkers „Dr. Ariëns", een
studiecommissie heeft ingesteld om de
mogelijkheden hiertoe te bestuderen.
De samenwerking met ,,Dr. Ariëns"
is uitstekend, zoals ook bleek uit de
gelukwens, die de voorzitter van de
katholieke vereniging, de heer J. K. A.
van Nooy, uitspraak. Ook mej. Tjeenk
Willink en minister Klompé wezen op
de noodzaak van wettelijke bescherming
van de titel.
Mej. Tjeenk Willink benadrukte, dat
liefdevolle belangstelling voor het maat
schappelijk werk bij degenen, die dit
werk als levensstaat kiezen, in dezelfde
mate verondersteld mag worden aanwe
zig te zijn als bij vrijwilligers, voor
wie het maatschappelijk werk soms
niets anders is dan een „emotioneel
geladen vrije-tijdsbesteding", hoewel
spr. niet blind wilde zijn voor het gevaar
van vervlakking en onbezielde sleur bij
de beroepskrachten en zij veel waar
dering had voor het werk van vrijwil
ligers.
Vrijwilligers hebben echter niet de
zelfde taak als beroepskrachten, al
dus mej. Tjeenk Willink, die het maat
schappelijk werk gereserveerd wilde
zien voor beroepskrachten en rondom
dit terrein een ruim veld van maat
schappelijke zorg wilde bestemmen
voor de vrijwilligers.
Zij realiseerde zich overigens, dat er
aan de samenwerking tussen beide groe
pen nog wel iets mankeert; in de op
leiding en het werk van beroepskrach
ten is er nog veel te weinig stelselma
tige aandacht voor de vraag, hoe de
inschakeling van vrijwilligers kan wor
den bevorderd en hoe de „human rela
tions" moeten worden gehanteerd om
de vrijwilligers niet angstig te maken
voor de magie van de deskundigheid.
Het is ook nog lang niet zover, dat
bestuurders van maatschappelijke in
stellingen zich gedragen als reders, die
slechts de plaats van bestemming en
de grote vaarroutes bepalen en de ka
pitein de beroepskracht op het
schip de vrije hand geven. Anderzijds
moeten de beroepskrachten wel beden
ken, dat zij niet op de wilde vaart zijn,
maar een lijndienst moeten onderhou
den.
Evenals de voorzitter vroeg mej.
Tjeenk Willink aandacht voor de sala
riëring van de maatschappelijk werkers.
Van de bij de bond aangeslotenen ver
dient 11 pet. slechts 3 a 4000 gulden
per jaar, 30 pet verdient 4 a 5000 gul
den. De onvoldoende salariëring is er
o. m. oorzaak van, dat er momenteel
een tekort aan maatschappelijk wer
kers is van 1100. Er zijn 4200 gediplomeer
den werkzaam. De scholen leverden in
1956 slechts 249 nieuwe krachten af;
in dit tempo zal het huidige tekort
pas na vier jaar zijn opgeheven. In
middels echter zullen er dan 1000 nieu-
vacatures zijn, zodat het huidige tekort
zal blijven bestaan, wanneer de toeloop
van nieuwe krachten niet groter wordt.
Minister Klompé betoogde, dat het
maatschappelijk werk een andere po
sitie in de samenleving begint te krij
gen, maar dat buitenstaanders nog
steeds niet precies weten wat het in
houdt. Concretisering van het maat
schappelijk werk is belangrijk, omdat
er alleen langs deze weg een beter be
grip kan ontstaan. Maatschappelijk werk
is een zaak, die iedereen aangaat. De
minister onderstreepte hierbij het be
toog van mej. Tjeenk Willink, die de
liefde centraal stelde in het maatschap
pelijk werk.
Op de van 26 november tot 3 december
a.s. in Amsterdam te houden kunstveiling
van S. J. Mak van Waay komt o.m. het
gehele interieur van de kapel van het
oud-katholiek seminarie te Amersfoort
(18de eeuws barok altaar, preekstoel,
rijk gesneden communiebank, sculptures
enz.) onder de namer. De kapel is on
langs gemoderniseerd. Vooral uit West-
Duitsland waar vele nieuwe kerken ver
rijzen, wordt belangstelling voor dit in
terieur verwacht.
Edgar Varèse, die de pionier wordt
genoemd van de „vrijmaking
van het geluid" heeft zijn woning
aan Fifth Avenue in New Vork voor
enige tijd verwisseld voor een huis aan
een van de oude wegen van Eindho
ven. Hij trok naar Nederland om er in
een door Philips ingerichte studio te
gaan werken aan het geluidsspel, dat
straks het door Le Corbusier gebouw
de paviljoen voor de Wereldtentoon
stelling zal vullen.
Varèse, die in 1885 te Parijs werd
geboren, zei op achttienjarige leeftijd
de techniek, waarin zijn ouders hem
een solide beroep hadden gedacht,
vaarwel om zich geheel aan de mu
ziek te gaan geven. Naar hij meen
de was dit vaarwel aan de techniek
een afscheid voorgoed. De electronen-
techniek zou voor hem echter
een van de belangrijkste hulpmidde
len worden bij zijn streven naar de
„vrijmaking van het geluid".
In de jaren, dat de Rus Mossolow
zijn „Ijzergieterij" als muzikale ver
klanking ten gehore liet brengen en
Arthur Honegger „Pacific 231" ge
ïnspireerd door een machtige locomo
tief door de concertzalen liet lopen,
was het Varèse, die door zeer vooruit
strevende theorieën de aandacht op zich
vestigde. Hij ging verder dan zijn voor
gangers en betrad om elementen ter
verklanking te zoeken zelfs de wereld,
die men gemeenlijk a-muzikaal pleegde
te noemen. Zijn „Ionisation" een
werk dat in 1937 ontstond voor twee
groepen slagwerk bezet door der
tien man! tracht hij het electro-
chemische proces in een klankbeeld om
te zetten.
De ontwikkeling van de magnetofoon
speelde in de na-oorlogse jaren geheel
in de kaart van een pionier als Varèse.
Voorzien van een bandopneemapparaat
trok hij langs de Amerikaanse indu
strieën hij vestigde zich in 1934, na
een verblijf van enige jaren in Berlijn,
voorgoed in New York om er karak
teristieke geluiden vast te leggen. Het
gedender van machines, kloppen van
hamers en het snerpen van cirkelza
gen waren elementen, die hp zou ge
bruiken in een compostitie voor or
kest en magnetische band, die tijdens
een bijzondere uitvoering in het voor
jaar van 1955 in Bennington College
(USA) ten gehore werd gebracht. Het
orkest dat uit hout- en koperblazers
alsmede piano en slagwerk bestond,
vervulde niet meer dan de functie van
het concertino in Handels concerti gros-
si. De „tutti" werden verzorgd door
een tweetal luidsprekers, die gevoed
werden door een vijftigwatt-verster
ker, die het geconserveerde en elektro
nisch verwerkte industriegeruis van de
band naar de speakers doorgaf.
De reactie van het zeer talrijke pu
bliek moet naar de mening van de
muziekcriticus Edward Tatnall in
„Harpers Magazine" bepaald schok
kend zijn geweest: „het publiek stmp-
voette, floot en brulde minutenlang. Zo
overweldigend was de uitwerking van
dit op fantastische wijze georganiseerd
geluid, dat een half uur duurde".
De indruk, die de thans ruim zeven
tigjarige Varèse maakt, is allerminst
die van een man die tracht zijn
auditorium te hypnotiseren. Een helder
licht üi zijn ogen verraadt een scherpe
geest. H\j wuift vooroordelen weg en
Frankrijk De Franse politie heeft
de 23-jarige Felix Zimmerman uit
Qhoignes-le-Haut in West-Frankrijk ge
arresteerd, omdat hij van de wegen in
de buurt van zijn woonplaats de beton
nen kilometerpalen had ontvreemd.
„Ik wilde er een huis mee bouwen", zo
verklaarde Zimmerman toen de politie
zijn buit, ruim twee-en-een-halve ton
kwam ophalen. (Rtr.)
Advertentie
Maastricht zag zaterdag zijn ver
maardheid als gastronomisch cen
trum officieel erkend. De confrérie de
la Chaine des Rótisseurs, 's werelds
meest bekende gilde van spitbraders
met leden op beide halfronden, had
Limburgs hoofdstad uitgekozen om
daar een internationaal „chapitre" te
houden. De prachtige renaissancehal
van het stadhuis leende zich uitste
kend voor de plechtige installatie van
nieuwe leden, de voorname zalen van
Chateau Neercanne voor de grootste
receptie en de ruime zaal van het
Staargebouw voor het feestelijk
braadspit-diner. Het hoofdgerecht
van dit tot in alle puntjes door maire
rótisseeur A. Stevens uit Valkenburg
en zjjn uit meer dan vijftig man be
staande staf verzorgde diner bestond
uit aan het spit gebraden patras,
„perdix la broche". Anders had
het beslist niet gekund, daar de con
frérie de la chaine des Rötissseur
voortzetting van de in 1248 onder
de heilige Lodewijk gestichte „corpo
ration des ayeurs" een ware broe
derschap van amateur- en beroeps-
spitbraders vormt. Voor de beroeps-
spitbraders geldt als voorwaarde om
tot het gilde te worden toegelaten:
het bezitten van een braadspit en
uiteraard ook het vakkundig hiermee
kunnen omgaan. Amateur-spitbraders
moeten op zijn minst braadspitgerech
ten op de juiste wijze weten te savou
reren, terwijl het hebben van een
braadspit voor hen tot aanbeveling
strekt.
De ruim zestig nieuwe ieden van
wie het overgrote deel uit Nederlan
ders bestond, die zaterdag te Maas
tricht tot de confrérie werden toege
laten, voldeden aan al deze voorwaar
den en konden derhalve ten overstaan
van grand-maïtre dr. Charles Guebel
en alle overige leden van het „conseil
magistral" krachtig en fors de eed
van trouw aan net braadspit zweren
In het licht van veelkleurige schijn
werpers en flitsende blitzlampen
vonkte de degen van de grand-maitre
waarmee deze een zestigtal uitverko
renen tot „ridder" sloeg. Met het
purperrode lint en de gouden medail
le werden gedecoreerd oud-minister
J. W. Beyen en mr. J. E. van der
Meulen, vice-president van de Hoge
Raad, die beiden tot „chevalier
d'honneur" werden uitgeroepen.
Het paars met rode rand, het teken
van de „officiers", tooide dr. R. Geul-
jans, burgemeester van Roermond,
luitenant-kolonel F. Rouffaer uit
Amersfoort en dr. P. H. Brans uit
Rotterdam. Na hen volgde een aan
tal „dames de la Chaine", vijf en
twintig chevaliers" en vervolgens
een tiental „écuyers". Met het geel
van de beroepsspitbraders werden
tien maitre rótisseurs, chefs rótis
seurs en rótisseurs onderscheiden on
der wie de nog jeugdige chef-kok de
26-jarige J. H. van Kan.
De nieuwe Jeden van de broeder
schap vernamen van grand chan-
celier Jean Valby wat ware gastro
nomie is. Bovendien hield deze gas
tronoom zijn vele collega's het voor
beeld van de ideale gastronoom voor.
„Een goed gastronoom, niet uit op
veel en overdadig, maar op goed be
reid eten, weet zich steeds aan tafel
behoorlijk te gedragen: hij hindert zijn
buren niet, spreekt alleen over din
gen, waar hij verstand van heeft en
rookt nooit tijdens het diner tot aan
de koffie". Meer van dergelijke we
tenswaardigheden hebben oude en
nieuwe leden van de confrérie onder
elkaar uitgewisseld. Met de Antwerp
se maitre-rótisseur H. van den Berg
waren alle spitbraders het eens, dat
een braadspit, op moderne wijze mid
dels infra-rood verwarmd, niet je wa
re is. „Er gaat niets boven natuurlijk
vuur", zo menen zij. De juistheid van
deze stelling bleek 's avonds tijdens
het feestdiner overduidelijk, toen
tweehonderd gildebroeders genoten
van de op natuurlijke wijze gebraden
patrijzen.
Ter ere van dit in de ogen van de
spitbraders het meest smakelijke ge
recht, hief „de Mastreechter Staar"
de speciale chaïne-hymne aan, waar
na de leden van het hoornblazers-
corps „cercle royal Rallye Boitsfort"
hun waldhoorns lieten weerklinken.
Zij deden dit ook tijdens de voor de
leden van de confrérie door hun aal
moezenier \bbé Pierre Capron zon
dagmorgen opgedragen heilige mis in
de St. Servaaskerk.
stapt met gemak over de barrières, die
zijn tegenstanders hebben opgeworpen.
Hij spreekt over zijn geluidsidealen
met overtuiging: „tot nu toe is men
stap voor stap door het domein van de
klank gegaan. De afstanden werden in
vaste delen gemeten, in tertsen, kwar
ten, kwinten, sextenDe elektronica
heeft eeuwenoude bindingen opgehe
ven. Los van de moeizame klimtochten
zweeft de klank door de ruimte". Gene
ratoren geven de componist, die van
elektronische hulpmiddelen gebruik
maakt de mogelijkheid ongekende klan
ken op te wekken, filters bieden de
mogelijkheid het materiaal, dat aldus
werd verkregen, te verwerken en de
magnetische band is de betrouwbare
bewaarplaats, waaruit het ieder ge
wenst moment kan worden betrokken.
Varèse tracht met zijn nieuwe ge-
luidstaal de aarde te omspannen. „Er
zullen mensen uit alle windstreken
naar de Wereldexpositie trekken. Eu
ropeanen, Aziaten, Afrikaners, Ameri
kanenBlanken, bruinen, zwarten,
roodhuidenZij zullen kennismaken
met het „georganiseerd geluid", met
klanken, die soms uit de chaos worden
betrokken om tot een nieuwe orde te
word n samengevoegd. Acht minuten
lang zullen de luisteraars in een „an
dere wereld" vertoeven. En duizenden
keren zal dit proces zich herhalen".
Varèse draait aan een van de vele
knoppen. Uit de verte doemt een ijle
fluittoon op. Dan is het plotseling, als
of een snerpende cirkelzaag felle ge
luidssplinters door de ruimte slaat.
Doffe roffels volgen en telkens wordt
een nieuw geluid geboren. „Al die ap
paraten zijn mijn instrumenten. De
componist heeft zijn orkest hervon
den. Zoals Mozart kon componeren en
door zijn ensemble naar eigen inzicht
uitvoeren, zo heeft de componist van
nu de kans om zijn intenties zo persoon
lijk mogelijk te verwezenlijken. De
machine blijft echter machine, al is
ze nog zo knap geconstrueerd: ze zal
niet meer vermogen te geven dan wat
de mens er in stopt. Of de elektronische
muziek ooit de mensen zal treffen, zo
als totnutoe de traditionele muziek dit
deed, zal afhangen van de geest van
de mens, die zijn werk met behulp van
elektronische apparatuur tracht te re
aliseren. Beethovens werk heeft tech
nisch knappere composities van tijdge
noten overvleugeld, omdat het door zijn
genie geraakt was. Ook nu zijn er weg
bereiders, die wellicht vergeten zullen
worden als straks de man op straat,
die de nieuwe verworvenheden op ge
niale wijze zal benutten, aldus Varèse.
(Van onze Haagse redactie)
He tot ontwikkeling brengen van ge
heel nieuwe steden moet worden af
gewezen. In de eerste plaats omdat,
gezien de binnen het gebied van Den
Haa- en aangrenzende gemeenten nog
aanwezige ruimte, de voor een nieuwe
stad noodzakelijke snelle opbouw niet
zal kunnen geschieden, zonder haar tot
een zelfstandige agglomererende fac
tor in het westen te maken. Ook land
bouwkundig en waterstaatkundig kleven
aan de huidige plannen tot de bouw van
geheel nieuwe steden echter grote be
zwaren.
Deze mening is de commissie grond
gebruik van het Landbouwschap toege
daan, blijkens het ontwerp van een
brief aan het college van gedeputeer
de staten van Zuid-Holland over de
Toei van de bevolking in de Haagse
agglomeratie. Het ontwerp van deze
brief zal in de woensdag te houden
vergadering van het landbouwschap
worden besproken.
In de ontwerpbrief wordt gekozen
voor een oplossing van de bevolkings
druk in andere geest. Men zou bestaan
de s' delijke kernen, als Leiden, Delft,
Go 'a, Alphen aan de Rijn, Woerden
en Bodegraven, willen uitbreiden. De
commissie grondgebruik komt tot de
conclusie, dat het niet waarschijnlijk
is dat de behoefte aan terreinen voor
de oningbouw en wat daarmee ver
want is, in het het gebied van Leiden,
Den Haag en Delft vóór 1980 groter
ra1 zijn dan de beschikbare oppervlak
te. Het is gewenst te bevorderen, dat
ook in de periode na 1980 nog ruim
te beschikbaar is. Dit zal in de eerste
plaats moi-'en worden bereikt door
middel van verplaatsing van een ge
deelte van de Haagse bestaansbron-
nen van welke het apparaat van
de centrale overheid een belangrijk on
derdeel is naar gebieden buiten de
randstad Holland. Ook nieuwe dien
sten en bedrijven zullen zoveel moge
lijk buiten, de randstad Holland. Ook
nieuwe diensten en bedrijven zullen
zoveel mogelijk buiten het westen moe
ten worden gevestigd.
De Russische academie van weten
schappen werkt aan een camera die 32
miljoen foto's per seconde kan nemen,
aldus heeft radio-Moskou bekend ge
maakt. Mededelingen over deze came
ra zpn gedaan op een conferentie voor
fotografie en cinematografie in Lenin
grad. Met behulp van zulk een toestel
zou het mogelijk zijn foto's te maken
van bijvoorbeeld elektrische ontladingen
en explosies, de arbeid van motoren en
machines, het gedrag van straalvlieg
tuigen in de lucht en zelfs van de
bloedsomloop in levende weefsels, zo is
volgens U.P. meegedeeld.
Zaterdag is mgr. P. A. Nierman, bis
schop van Groningen, in gezelschap
van zijn secretaris, dr. T. J. Roorda,
per trein in Tours aangekomen.
Mgr. Nierman verblijft hier enkele
dagen op uitnodiging van de aartsbis
schop van deze plaats en keert dins
dagavond in Groningen terug. Zondag
21 oktober van het vorig jaar is, zoals
men zich nerinnert, een relikwie uit de
basiliek van Sint-Martinus te Tours
overgebracht naar de St.-Martinus-
kathedraal te Groningen, en aldaar
plechtig in ontvangst genomen. Bij die
gelegenheid heeft de aartsbisschop van
Tours de bisschop van Groningen uitge
nodigd tot een bezoek.
In de op dinsdag 19 november a.s.
te geven voorstelling van de opera
Faust in de Stadsschouwburg te Amster
dam zal niet Uta Graf maar Nel Duval'
de rol van Margarethe vertolken.
De
hart
stad"
Sovjet-Unie bouwt in het
van Siberië een „gelueerden-
voor 20.000 professoren en
s'udenten ten dienste van weten
schappelijk speurwerk op het gebied
van o.a. de atoomenergie, hydrodyna
mica, theoretische en toegepaste mecha
nica, economistatistiek, sociologie,
genetica, biologie, straalmotoren en ra
ketten, aldus heeft een vicevoorzitter
van de Sovjet-academie -'an wetenschap
pen, professor Michail Lawrentje, in
een uitzending van Radio-Moskou mee
gedeeld. Duizenden geleerden, die thans
in Moskou, Leningrad en andere steden
werkzaam zijn, zullen in de stad wor
den ondergebracht. Er zullen research
instituten en een universiteit worden
gevestigd, aldus meldt U.P.
De eerste 1.090 tot 2.000 geleerden zul
len zich volgend jaar in de nieuwe stad
vestigen, die in de omgeving van No-
wosibirsk zal verrijzen.
Het bouwen van de stad, waarmee
reeds is begonnen, zal volgens profes
sor Lawrentjef ongeveer drie jaar ver
gen. Hij hoopte echter, dat het instituut
voor wiskunde en dat voor kernfysica
binnen een jaar geopend zal kunnen
worden.
Naar prof. Lawrentjev zei, denken
de Sovjet-autoriteiten over de bouw
van nog een tweede „geleerdenstad",
die in het gebied van Irkoetsk zou
moeten verrijzen, aldus meldt Reuter.
De nieuwe stad zal o. m. hotels, een
bioscoop en scholen krijgen. De arbeids
omstandigheden zullen er, aldus Lawren
tjev, niet slechter zijn dan in Moskou
of Leningrad. Bovendien zullen de la-
boratia met de modernste instrumenten
worden uitgerust, aldus meldt U. P.
Voorts zullen in de omgeving van
Angarsk, Krasnoyarsk en Wladiwostok
Katholiek Vlaanderen is heftig veront
waardigd naar aanleiding van het be
sluit der socialistisch-liberale meerder
heid in de Belgische nationale omroep
anti-godsdienstige uitzendingen ver
plichtend op te leggen aan de Vlaamse
televisie, aldus bericht het KNP uit
Brussel.
Van deze week af is de Vlaamse te
levisie verplicht op eigen kosten een of
tweemaal per maand anti-godsdienstige
uitzendingen te verzorgen van de stich
ting „Engel en Magnel" en het hu
manistisch verbond. Tijdens contact
dagen van het katholiek radio en tele
visie-centrum te Heverlee hebben de
woordvoerders der Vlaamse katholieken
hun verontwaardiging gelucht over het
feit, dat een nationale instelling derge
lijke uitzendingen moet verzorgen, ter
wijl bovendien 60 tot 70 percent der
kijkers christen is.
Nergens in Europa, in geen enkel
radio- of televisiebestel, bestaan der
gelijke uitzendingen behalve in de radio
uitzendingen achter het IJzeren Gordijn,
aldus de Vlaamse klacht. Zij wijzen er
tenslotte op dat van de culturele auto
nomie der Vlaamse televisie niets meer
over is.
Joegoslavië De rechtbank van Do-
boj in Bosnië heeft drie katholieke
priesters veroordeeld tot gevangenis
straf wegens „het verspreiden van te
gen de regering gerichte geschriften en
het houden van propagandatoespra-
ken". Een van de geestelijken kreeg
vjjf jaar, de tweede drie jaar en de
derde een jaar gevangenisstraf. (Rtr)
eveneens wetenschappelijke centra wor
den ingericht. Het instituut voor ocea-
nologie, thans te Moskou, zal naar Wla
diwostok worden overgeplaatst. Lawren
tjev verklaarde voorts dat in Moskou
talrijke geleerden en begaafde jonge
lui de wens te kennen hebben gegeven
in Siberië te werken en te studeren.
Het toneelgezelschap Johan Kaart
heeft zaterdagavond in hotel Eemland
te Soest voor de leden van de voetbal
vereniging KPS (Koninklijk Paleis
Soestdijk,> een opvoering gegeven van
„Fótascn en Ferlémoerm texfïer'. r>8
voorstelling werd bijgewoond door Ko-
ningin Juliana, prins Bernhard, prin
ses Margriet en leden van de hofhou
ding. In de Pauze lieten de koningin
en de prins mevrouw Tilly Perin-
Bouwmeester, de heren Johan Kaart en
Jo Boskamp alsmede de zakelijke leider
van het gezelschap de heer I. Parijs aan
zich voorstellen. De hoge gasten uitten
zich enthousiast over het stuk.
De Coöperatieve Levensverzekerings
maatschappij „Concordia" te Utrecht
heeft dezer dagen een verzekerd be
stand van 400 miljoen gulden bereikt.
Tegen de achtergrond van dit resultaat
wordt a.s. dinsdag het vijftigjarig be
staan gevierd, o.m. met een receptie
van 3 tot 5 uur in hotel. „Noord Bra
bant.
Het verzekerd bestand is de laatste
jaren snel gegroeid; het is nauwelijks
tien jaar geleden, dat de 190 miljoen
bereikt werd.
Het zijn cijfers, die de oprichters on
geloofwaardig geleken zullen hebben,
toen zij een kleermaker, een schilder,
een chocolatier, een klompenmaker en
een wever in 1907 het besluit uit
voerden, dat door de Utrechtse Dioce
sane Bond van de R.K. Werkliedenver
eniging was genomen tot oprichting
van een eigen levensverzekering, die
een afdoende soliditeit zou paren aan
zo gunstig mogelijke voorwaarden. Zij
startten met grootse plannen en hoge
idealen; de eventuele bedrijfsover-
schotten zouden grotendeels door mid
del van een voorzorgkas en van winst-
delmg rechtstreeks aan de individuele
verzekerden ten goede moeten komen.
Het begin was zeer bescheiden; de
oprichter-directeur, de heer J. H.
Grundmeyer, moest aanvankelijk zijn
Öt f roti van
het verzekerd kapitaal
van
CONCORDIA
in de afgelopan 50 jaran.
Het volzwarte dee/ heefi betrekking op
de volksverzekering
het gearceerde gedeelte op d»
kapitaal'en renteverzekeringen.
1907 1912 1917 1922 1927 1932 1937 1942 1947 1952 1957
werktijd verdelen tussen de kleerma
kerstaf el en zijn schrijfbureau, ter
wijl de gehele inventaris bestond uit
een oude schrijfmachine. Thans is
„Concordia" gevestigd in een riant
gebouw aan de Oudenoord te Utrecht,
dat twee jaar geleden in gebruik ge
nomen werd.
Na veel moeilijkheden en tegenwer
king ondervonden te hebben, bereikte
de maatschappij op haar tiende ver
jaardag het eerste miljoen verzekerd
kapitaal. Een jaar later werd „Concor
dia" de verzekeringsinstelling van de
gehele katholieke arbeidersbeweging in
Nederland.
Het bedrijf heeft het typische karak
ter van een volksverzekeringmaat
schappij behouden, al is het aandeel
van de volksverzekering in de totale
portefeuille in de loop der jaren ver
houdingsgewijs belangrijk afgenomen
ten opzichte van de kapitaal- en rente-
verzekering. Er lopen nog 630.000 con
tracten in de volksverzekering met een
verzekerd bedrag van gemiddeld 1500
gulden. Het aantal polishouders be
draagt thans meer dan 750.000.
De voorzorgkas voor premievrijstel
ling wegens ziekte, werkloosheid, blij
vende invaliditeit en gezinsvermeerde
ring heeft in d-e afgelopen halve eeuw
bijna anderhalf miljoen gulden uitge
keerd. ^ot 1956 werd ruim drie en een
half miljoen gulden uit de winst over
geschreven op de verzekerde bedragen
uit te keren aan de verzekerden aan het
einde van de contractperiode.
„Concordia is ook steeds een bin
dend element geweest in de K.A.B., het
geen o.m. tot uiting komt in financiële
steun aan instellingen van de bewe
ging.
Ter gelegenheid van het. gouden feest
wordt deze binding benadrukt met een
feestgave van 50. ()00 gulden aan de
plaatselijke afdelingen van de K.A.B.,
in welke gave de erkentelijkheid van
„Concordia" wordt uitgedrukt voor het
vele werk, dat in de afdelingen wordt
verricht, ook in het belang van de
eigen levensverzekeringsmaatschappij.
Het gebruikelijke gedenkboek blijft
bij dit jubileum achterwege. In plaats
hiervan heeft „Concordia" een typogra
fisch en artistiek bijzonder goed ver
zorgd album uitgegeven, waarin voor
al met foto's, tekeningen en grafieken
in vele kleuren de groei en geschiede
nis van de maatschappij is weergege
ven, aangevuld met een zeer sobere
tekst. Herdrukken van het eerste jour
naal een met inkt beschreven school
schrift illustreren duidelijker dan
welke tekst ook het primitieve begin,
terwijl een goede foto-reportage van
het nieuwe gebouw een afdoende illus
tratie is van de bloei, waarin de jubi
lerende maatschappij zich thans mag
verheugen.
