VIJF EN TWINTIG JAAR
BEAURAING
Lof en kritiek
Muziekliefhebbers
Naast film en radio nu
ook TELEVISIE bij
het onderwijs?
Klassieke muziek
op de plaat
Het spelend bidden
van een Italiaan
Rossini's .„Stabat Mater"
ender
r
Radio en TV.
Mijn zoon wil
niet sterven
Mogelijkheden worden bestudeerd
Ruim een ton
bijeen
J
■HHH
en
11 iiiiiifiwÉBBMBi
...voor één gulden een jaar lang platennieuwsI
Als U zich nü abonneert
op het maandblad „DISCO-DISCUSSIES"
(12 nummers slechts f.1.-)
ontvangt U het prachtige kerstnummer GRATIS!
KLAVER
VIER
ft
He
Jeugd op eigen
wieken
Vanavond
Zondag
Katholiek H.O.
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1957
PAGINA 11
Liturgische weekkalender
zo krijgt U een abonnement:
Stuur een briefkaart met Uw naam en adres en een
gulden extra aan postzegels op de adreszijde aan
„DISCO-DISCUSSIES", postbus 25, Amsterdam.
7
gramofoonafdeling
Gespecialiseerd
het klassieke
repertoire
MaWr'
d°or HARRIET H. HOUSER
""""""""""""""""iiii'iii'iiiiiiiiiiiihiiuiihiuuiiiuuuiihuuuuuiiuiiihu
Vrijdag a.s. is het 25 jaar geleden,
dat O. L. Vrouw voor het eerst
verscheen aan vijf kinderen, een
Jongen en vier meisjes ,in het dorpje
~eauraing in België, in het bisdom Na-
nwn. Vanaf 29 november 1932 tot 3 ja
nuari 1933 is ,,de Moeder Gods, de Ko-
nmgin des Hemels", zoals Zij zich zelf
tegenover een der kinderen noemde,
verschillende keren verschenen. Opval
lend moet het heten, dat slechts twaalf
°agen later, 15 januari 1933, de eerste
Verschijning plaats had te Banneux, een
ander Belgisch dorpje in het bisdom
Luik .Terugblikkend in het verleden
kennen wij de verschijning van O.L.Vr.
'n de Rue du Bac (1830) te Parijs aan
Catherine Labouré (de wonderbare me
daille), die van La Salette in 1846, van
Gourdes in 1858, van Pontmain in 1871
en van Fatima in 1917 .Het ligt voor de
"and, dat men, met deze feiten voor
°gen, zich heeft afgevraagd of men die
reeks' gebeurtenissen moet zien als het
begin van
een
nieuwe fase in
de geschiedenis
Van het christen
dom. Leven wij
tegenwoordig in
oen „mariaal tijd
perk"? Betekent
de I9e eeuw een
keerpunt? Er zijn
inderdaad punten
Van overeenkomst
tussen de bood
schappen van O.L.Vr. en de geestelijke
noden van onze tijd. Het Kerkelijke
gezag heeft door de verleende goed
keuring, het instellen van liturgische
feesten en de heiligverklaring van
door de verschijningen begunstigde
Personen een officiële erkenning van
deze gebeurtenissen afgekondigd.
Hiermee ontstaat voor een' katholiek
echter geen enkele plicht deze ver
schijningen als een geloofspunt te aan
vaarden. De Kerk laat de verering van
O.L.Vr. op genoemde bedevaartplaat
sen toe tot stichting van de gelovigen.
Oat is de betekenis van de Kerkelijke
(Vervolg van pag. 1)
Toch lijkt het ons goed een paar op
merkingen te maken over de begroting
van Sociale Zaken, waarvan de be
handeling tegen volgende week dinsdag
of woensdag is aangekondigd. Vooreerst
lijkt dat nuttig om de zaak zelve, maar
daarnaast willen wij onze lezers nog
eens heel nadrukkelijk er op wijzen,
hoe belangrijk het is te letten op wat
gebeurt en vooral ook op wat n i e t ge
beurt.
Een departement als dat van Sociale
Zaken behoort voor wat zijn po
pulariteit betreft, wel tot de meest
wisselvallige. Hoe levendig herinneren
vve ons nog hoe destijds de heer Romme
als minister van Sociale Zaken dikwijls
het mikpunt was van verguizing en van
spot. Ouderen zullen zich met name
•bet kwartje van Romme" herinneren.
T°cb was hij het die het hele werk-
s le'd omboog, de werkver-
een ander karakter gaf, de
ebbfslagwet voor de Kamer bracht
o Maar ja, hij was minister van
sociale Zaken, toen er honderdduizen
den werkloos waren, toen een gruwelijke
wereldcrisis ook ons land in een wur
gende greep hield.
Hoe volkomen anders kon het beleid
zijn na de oorlog. Niet alleen omdat
de economische wereldcrisis was ver
dwenen en daarmee de werkloosheid
al heel spoedig een einde nam, maar
vooral ook wegens een sterk verander
de mentaliteit. De afbouw van de soci
ale zekerheid door aanvulling in aan
tal en kwaliteit der betreffende wetten
werd van practisch alle kanten met
instemming begroet. De verbetering van
de kinder bijslagwet. de Wachtgeld- eri
Werkloosheidswet, de A.O.W., sterk
Verbeterde secundaire arbeidsvoorwaar
den enz. enz. waren er het resultaat
van. De verlanglijst der werknemers
vertoont steeds meer doorhalingen we-
Sens bereikte verlangens. Wat een
wonder, dat de socialisten zoveel waar-
ue hechten aan het beheer van dit de
partement. Daar valt propagandistische
munt uit te slaan.
r.JEWee dingen moeten wij evenwel
goed onthouden:
ri»fict;WLhet weliswaar doorgaans so-
ooest van6 m!msters waren die de
ook van pj??8^8 ,s.?cia'e programma's,
van goede urgentienrrf de e,n
die van onze Kathohpi?goamma s zoals
saties, hebben binnen8 ,?0Clale °rgani-
maar ze konden dat kunnen halen,
2e dat diezelfde social!^ ail88n'
ters niet alleen iets tot stnnY ,6 minis-
maar ook heel wat ongedaan v5achten'
noodzakelijk reeds had moeten wat
kunnen gebeuren. Dit laatste rm„+6n nad
we iets nader uitwerken. zullen
Men zal van ons willen aannemen
dat we sterke verdedigers 2u"
van een gezonde bestaanszeker
heid. Ook al menen we rondom ons
been een dalend verantwoordelijkheids
gevoel te moeten constateren, we blijven
van oordeel dat dit niet absoluut een
bijverschijnsel van grotere sociale zeker
heid behoeft te zijn. Dit, wel als gevaar
aanwezige verschijnsel kan worden ver
anderd, mogelijk zelfs weggenomen
zin°r ide opvoedkundige arbeid van ge-
o-W' berk en school, maatschappelijke
Sancties en door wettelijke regelin
tie^aarbij het zwaartepunt op de par
line e verantwoordelijkheid komt te
he&b- En juist i" dat laatste opzicht
sociawWe naar onze mening van
uciahsten weinie eoeds te verwachten.
beoo^ndeel- E,ke maatregel-'-/ie nrden
af moest door veel strijd word
gj^wongep 0f werd tot op heden te-
v bgehouden. Om nu maar eens twee
..^beelden te noemen, die daarvan ge-
r„J^n: het reeds meer dan 12 jaar du-
nde onrecht van het stopgebod voor
df 2!?kenfondsen en de belemmeringen
het departement aan de particuliere
roepskeuze in de weg legt.
bti> heide gevallen gedraagt zich naar
ter^e mening dit (socialistische) minis-
W®. ondemocratisch en verhindert
ihiti ontplooiing van het particuliere
z0 jatief. Overigens zijn deze gevallen
(jgpbldelijk, dat we ze hier nu niet ver
dat t?hoeven uiteen te zetten. We hopen
ti„ dit wel zal gebeuren bij de begro-
«sbehandeling in de komende week.
Van derde voorbeeld is de houding
de? departement tegenover de bevor-
ter 'dg van de spaarzaamheid. De minis-
U klaagt zelf in zijn Memorie van Toe-
j"ting over de toenemende ontsparing,
aar in het Voorlopig Verslag antwoor-
..vele leden" (kennelijk de K.V.P.)
..et de vraag: en minister, wat hebt
ren?edaan om de spaarzin te bevorde-
in.va?neer er uit het vrije leven een
- hatief komt om een spaarregeling in
C.A.o. op te nemen, betekent zulks
eindeloos gechicaneer en touw
rakken voor zij tot stand komt. Het
s luist om, wanneer iemand wegens zijn
a°°rtastenheid lof verdient, hem deze
S°ok te brengen, maar dit mag nooit
en tot het afzien van kritiek, waar
mt nodig blijkt.
En tot kritiek geeft het beleid van
«e socialistische minister van Sociale
faken in velerlei opzicht zeer ernstig
reden.
goedkeuring. Verder mag men die niet
uitstrekken.
Wanneer men overdenkt hoe uiterst
nauwkeurig de verschijningen onder
zocht worden, dan kan men er zeker
van zijn, dat de goedkeuring verant
woord is. Overigens heeft het weinig zin
zich het hoofd te breken over de vraag
die wij reeds hebben aangeduid onder de
formulering „mariale periode" in de
heilsgeschiedenis. Wat O.L.Vr. ook mo
ge doen of zeggen: Zij blijft altijd ,,de
dienstmaagd des Heren" en onze Moe
der. Wie in de verschijningen van de
laatste eeuw een liefdevolle en bezorg
de uiting van dat bovennatuurlijke Moe
derschap wil zien staat hiermee op een
zuiver theologisch standpunt, waaruit
hij voor zijn geestelijk leven veel voor
deel kan trekken. Maar een geloofspunt
zijn deze verschijningen zeer beslist
niet.
Nu het de 29e van deze maand 25
jaar geleden is, dat Beauraing
een bevoorrecht dorpje is gewor
den, past het in het kort de feiten in her
innering te brengen. Vijf kinderen, van
9-15 jaar, van de families Voisin en De-
geimbre, resp. Fernande, Albert, Gil-
berte en Andru en gilberte zien
plotseling een lichtende verschijning bo
ven de brug tegenover het pensionaat
van de zusters der christelijke scholen
te Beauraing. Natuurlijk vertellen ze
hun belevenis, maar niemand hecht er
geloof aan, temeer daar hun verhaal
nog vaag is. Enkele dagen later zien zij
het visioen weer en weten daarna een
nauwkeuriger beschrijving ervan te ge
ven. Dat heeft ten gevolg, dat ze op 1
december door* elf personen worden be
geleid wanneer de vijf weer naar het
pensionaat gaan. Alleen de kinderen
zien de verschijning en beschrijven ze
steeds duidelijker. Hun moeders gaan
naar de deken van Beauraing om raad,
maar deze is zeer sceptisch en raadt
aan erover te zwijgen. Op 2 december
vallen de kinderen bij het zien van het
visioen ilt het bijzijn van talrijke getui
gen, onder wie een dokter, op de knie-
en en wanneer des avonds de verschij
ning zich herhaalt zou zij bevestigend
geknikt hebben op de vraag of zij „de
onbevlekte Maagd" was en de kinde
ren hebben aangespoord „altijd braaf
te zijn".
De aanwezigen horen wel de vragen
en antwoorden der kinderen, maar niet
de woorden van de verschijning. Enke
le malen kregen de kleinen bevel op
bepaalde tijden terug te komen. Er ont
stond een enorme toeloop van volk. Tij
dens het visioen namen de aanwezige
geneesheren verschillende proeven met
de kinderen, maar dezen bleven voor al
les ongevoelig. Bij de laatste verschij
ningen werden zij aangespoord veel te
bidden en beloofde de H. Maagd „de
Moeder Gods en de Koningin des He
mels", de zondaars te bekeren.
Dit zjjn de feiten, die na lang en
nauwgezet onderzoek zijn komen vast
te staan, nadat er in 1934 een commis
sie daartoe was benoemd. In 1942 kreeg
de bisschop van Namen uit Rome de
opdracht een nieuw onderzoek in te stel.
len met het oog op een eindoordeel. Op
19 februari 1943 stond mgr. Charue of
ficieel de openbare verering van O.L.
Vr van Beauraing toe.
Talrijke bedevaarten waren daarvan
het gevolg. Op 2 juli 1949 heeft de bis
schop officieel het bovennatuurlijk ka
rakter van twee genezingen erkend, in
1954 werd een nieuwe kerk ingewijd op
de plaats der verschijningen.
De vijf „zieners" van Beauraing le
ven nog en zijn allen gehuwd. Naar het
getuigenis van kanunnik Lafontaine, de
ken van Beauraing, zijn zij voorbeel
dige christenen ,die hun eenmaal gege
ven belofte houden .Zelf raken zij op de
achtergrond, maar de Maria-verering in
Beauraing duurt voort.
Wat van dit alles te denken? Het
staat vast, dat de bedevaarten naar
Beauraing talrijke bekeringen hebben
teweeg gebracht. Het onderzoek naar
de feiten is zó uitvoerig en nauwkeurig
geschied, dat aan de betrouwbaarheid
daarvan niet te twijfelen valt, evenmin
als aan het feit, dat „Beauraing" alleen
maar goeds heeft veroorzaakt. Moeten
wij deze verschijningen zien als een
schakel in de reeks van 1830 tot 1933 en
misschien zelfs tot en met de wenende
Madonna van Syracuse? Wij weten het
niet, omdat wij Gods plannen met kun
nen doorgronden. In het gelovig ka
tholieke denken past een dergelijke
„goddelijke openbaring" volledig en
ontmoet geen enkel bezwaar. Zeker met
als men hoewel niet verplicht de
ze „wenk van boven" dankbaar aan
vaardt als een aansporing tot echt
godsdienstig leven.
ZONDAG 24 november: 24e zondag na
Pinksteren' eigen mis; 2 geb. H. Joan
nas-credo' prif. van de H. Drieëenheid;
eroèn MAANDAG: H. Catharina, maagd en
martelares; mis Loquebar (Utrecht: credo);
rood. DINSDAG: H Silverster abt, mis Os
justi; 2 geb. H. Petrus; wit. WOENSDAG,
mis van de 24e zondag na Pinksteren,
groen. Haarlem en Rotterdam: H. Albri-
cus, bisschop-belijder; mis Sacerdoteswit
Den Bosch: H. Oda, maagd; mis Vultujn.
wit. Breda: H. Acharius, bisschop-bel der,
mis Sacerdotes, wit. Roermond: H. Amej-
berga, maagd; mis Dilexisti; wit. DONDER
DAG: mis van de 24e zondag na Pinkste
ren: groen. Roermond: H. Oda, maagd; mis
Vultum; wit. VRIJDAG: mis van de 24e
zondag na Pinksteren; 2 geb. H. Saturni
nus; groen. Utrecht, Groningen, Haarlem,
Rotterdam: H. Radbout, bisschop-belijder;
Sacerdotes; 2 geb. H. Saturninus; wit.
Roermond: H. Albricus. bisschop-belijder;
T's Sacerdotes; 2 geb. H. Saturninus; wit.
mis- DAG: H. Andreas, apostel; eigen
Zont-iCa^?°: pref- van de apostelen; rood.
Advem- 1 december: le zondag van de
H TvVii- ei8en mis; credo; pref. van de
eeenheid; paars.
Advertentie
(Van onze Haagse redacteur)
Het Katholiek Pedagogisch Centrum,
het Pedagogisch Centrum van de
Nederlandse Onderwijzersveeniging
en het Christelijk Pedagogisch Stu
diecentrum hebben tezamen met de stich
ting Nederlandse Onderwijsfilm een com
missie in het leven geroepen, welke zich
gaat bezig houden met het onderzoeken
van de kwestie „televisie in het onder
wijs".
Zoals bekend is ongeveer een jaar ge
leden door dr. H. Bouman, referendaris
bij de Rijksgebouwendienst, via de Idee
enbus voor rijksambtenaren de suggestie
Advertentie
Uitzending alk» zaterdagavond 9.45
uur, over Hllverzum II (298 m.).
Schrijf In elk der tien vakjes een 1 of 2
of 3. Optellen. Plak dit formulier op ge
frankeerde briefkaart met 50 cent extra
porto op adreszijde. Inzenden aam Klaver
Vier, Hilversum.
Wekell|k» prijzen tot een m nftn
totale waarde v. minstens IU.UUU."
Alle ci|fers
opgeteld s
G
Radio-actie In samenwerking met en ten
bate van St. „Prins Bernhardfonds",St. „Het
Nederl. Blindenwezen", Ned. Ver. Sociale
Zorg voor Minder-Vallden „AVO" en St.
Ned. Org. voor Intern. Bijstand". Goed
gekeurd bij besl. v.d. Min. v. Justitie d.d.
-8-1957 no. 1026/257.
§7
gedaan om door gebruikmaking van TV
uitzendingen te voorzien in het leraren
tekort. Het ministerie van O. K. en W.
heeft echter, overeenkomstig de adviezen
van de inspectie voor het gymnasiaal en
middelbaar onderwijs en van de drie pe
dagogische eentra, op dit plan afwijzend
gereageerd.
Dr. Bouman had voorgesteld bij het
v.h.m.o., de u.l.o., de kweekschool enz. in
elk klasselokaal een TV-toestel te plaat
sen; daartoe bij uitstek bekwame do
centen zouden centraftl per televisie les
sen moeten geven. De indiener van het
plan, die met name dacht aan de vakken
aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, na
tuur- en scheikunde en de talen meende
hiermee een bijdrage te leveren ter be
strijding van het tekort aan docenten.
Vooral in de Verenigde Staten wordt
met de schooltelevisie reeds geruime
tijd geëxperimenteerd. Deze experimen
ten danken mede hun ontstaan aan de
gedachte, dat TV-onderwijs er toe zou
kunnen bijdragen het lerarentekort
waar men ook in de V.S. mee te kam
pen heeft, te verminderen. Aanvanke
lijk werden de TV-lessen vooral gege
ven voor kleine klassen; thans echter
komt het reeds voor, dat een „televi
sie-klas" 150 leerlingen telt. In enkele
rapporten hebben Amerikaanse onder
wijsdeskundigen zich over de ervarin
gen tot dusverre gunstig geuit, maar
er klinken ook kritische geluiden over
het gebrek aan persoonlijk contact tus
sen de TV-docent en de leerlingen. Wat
het laatste betreft werd echter onlangs
in een publicatie van de Amerikaanse
voorlichtingsdienst hier te lande me
degedeeld, dat het nieuwe systeem het
persoonlijk initiatief onder de leer
lingen eerder aanmoedigt dan doodt.
In Engeland heeft de schooltelevisie
dit jaar haar intrede gedaan; de reser
ve van het onderwijs is in Engeland
groter dan in Amerika.
De instellingen, die in Nederland ad
vies uitbrachten, waren vernietigend in
hun oordeel over het plan-Bouman: men
zei, dat het stamde uit een zuiver ad
ministratief brein, dat niet op de hoogte
was van de werkelijkheid van het on
derwijs. Onoverkomelijke bezwaren wer
den gevreesd bij een opzet, waarin open-
bare, katholieke en christelijke scholen
hetzelfde onderwijs zouden krijgen. Een
volwaardige vervanging van de leraar
achtte men onmogelijk. Het voorstel om
een deel van de leerstof te laten geven
door een gewone leraar en een ander
deel door een TV-leerkracht zou tot
moeilijkheden in het onderwijs aanlei
ding geven. Kritiek werd voorts uitge
oefend op de veronderstelling, dat bij de
lessen met een minimaal toezicht vol
staan zou kunnen worden en op de ge
dachte, dat men „centraal" werk „cen
traal" zou kunnen laten corrigeren. Dit
laatste stuitte op ernstige pedagogische
en didactische bezwaren. Ook voorzag
men moeilijkheden met .de samenstelling
van het rooster.
In deze opvattingen, die in het be
gin van dit jaar gepubliceerd werden,
is sindsdien geen wezenlijke verande
ring gekomen. Men is over het alge
meen in het onderwijs de mening toe
gedaan, dat het een achteruitgang zou
betekenen wanneer het TV-toestel de
plaats in zou nemen van de leraar in
de klak Dit druist in tegen de gehele
gedachte van de vernieuwing; men
maakt aldus de leerling weer tot een
passieve scholier, alleen met verbeterd
aanschouwingsmateriaal.
Inmiddels is men wel van oordeel,
dat afwijzing van de televisie ter be
strijding van het dncententekort niet
behoeft te impliceren, dat de TV in hel
geheel geen rol bij het onderwijs mag
of kan spelen. Er worden hier mogelijk
heden gezien naar analogie van de
schoolfilm en de schoolradio. Het is deze
kant van de zaak. die de pedagogische
centra en de Nederlandse Onderwijs Film j
thans nader willen onderzoeken. Het mi
nisterie van O. K. en W. staat belang
stellend tegenover deze studie.
Rossini's Stabat Mater werd zeer
onlangs in Amsterdam uitge
voerd door het R.-K. Hoofdstad
koor onder leiding van Theo v.d. Bijl,
en het ondervond zeer gemengde reac
ties, gelijk het altijd ondervonden heeft.
Sommigen zijn geestdriftig, anderen
halen de neus op: moet dit Stabat Ma
ter religieuze muziek voorstellen? Laat
ons stellen, dat het een kwestie van
smaak is, waarover per saldo niet te
twisten valt. De schrijver dezer regelen
kiest zeer heftig partij. Hij verklaart
zich tot de eerste categorie te behoren.
Het „Stabat Mater" is naar zijn mening
een grandioze muziek, en als men hem
daarop tegen voert: nu ja, als muziek
op zichzelf, maar als godsdienstige mu
ziek, als verklanking van deze tekst?,
dan is hij bereid om het „Stabat Ma
ter" ook als godsdienstige muziek aan
te hangen. Men begrijpe wel: het gaat
hierbij niet om kerkmuziek, want dat
is een kwestie van bruikbaarheid, die
hier niet in het geding is. Maar wel als
religieuze muziek in het algemeen, als
verklaring van een gewijde tekst.
De liefhebbers kunnen deze kwestie
nu gemakkelijk gaan onderzoeken door
zich te verzekeren van de opname, die
de Deutsche Grammophon Gesell-
schaft op LPM 18 340 van het werk
gepubliceerd heeft, uitgevoerd onder
leiding van Ferenc Fricsay met het
orkest en het kamerkoor ran Rias als
mede het koor van de St.-Hedwig-ka-
thedraal te Berlijn en de solisten Ma
ria Stader, Marianna Radev, Ernst
Haefliger en Kim Borg. Louter als
muziekstuk gezien voor zover dit
mogelijk is bij een muziek, die aan
eer. bepaalde tekst vastzit komt het
mij voor, dat dit Stabat Mater vrijwel
onafgebroken van een oerkrachtige in
ventie getuigt, het is een rijke muziek,
melodisch, zo goed als harmonisch,
coloristisch en qua stembehandeling,
het is een stuk Italiaans belcanto van
kern en merg, en het behoelt in dit
opzicht voor de sterkste bladzijden van
Verdi's middenperiode niet te wijken.
Het is trouwens opmerkelijk, hoeveel
Verdi van deze muziekstijl geleerd
heeft.
Een ander symptoom, dat sterk ap-
prouveert voor de vitaliteit, die Rossini
bjj het over vele jaren verdeelde schrij
ven van zijn Stabat Mater aan de dag
legt, is het opvallende verschil in stijl
met de onvolprezen opere buffe, die
hij gemaakt heeft. Degenen, die iets
kennen van „Guglielmo Teil" weten
Advertentie
Enige jaren lang kon men voor de
NCRV op vrijdagavond om de veertien
dagen een familiespel beluisteren. Het
vorig jaar heette dat nog „De jeugd
vliegt uit", nu er kinderen getrouwd
zijn wordt de strip „De jeugd op eigen
wieken" genoemd. Wij behoorden vanaf
het begin tot de bewonderaars van dit
serieluisterspel van Jan de Vries. Ook
de voortzetting kunnen wij zeer bewon
deren. Het verhaal heeft hetzelfde ni
veau behouden, het werd niet „oubol-
liger", maar ook niet al te ernstig. Het
werd wel rijper, gedegener. Een mees
terwerk is het nog steeds niet. Maak
werk kan men het zeker niet noemen.
Het is goed en het treft de mens aan
de beste kant. J.v.S
Vertaald door
l. Govers
van Geurt».
26
Ik we^ niet hoe^mjjn echtgenoot hierover denkt of
hoe hij God ziet de mensen verbergen deze ge-
dachten meestal in hun hart. Ik weet alleen dat zijn
geloof zijn vreugde in het leven mooi en levendig ge
houden heeft. Ik kon nooit contact met God hebben
wanneer ik me van Hem geen voorstelling maakte.
Totdat ik dat beeld voor ogen kreeg, dwaalde mijn
geest telkens af en had ik niet het gevoel dicht bij
T-Tpm tc zijn.
Om me Hem duidelijker voor de geest te halen
in moeilijke ogenblikken projecteerde ik Zijn beeld
tegen een achtergrond, die me erg dierbaar was.
Tezus hield van de zee net als ik en dat scheen mij
dus een goede plaats toe waar we elkaar konden
ontmoeten Ik voelde een diepe vrede in mij wan
neer ik me voorstelde naast Jezus aan de oever van
het water te lopen. Af en toe hielden we dan stil
en rustten uit in de schaduw van een oude aan
legsteiger. Tijdens dergelijke visioenen herinner ik
m! niet ooit met Hem gesproken te hebben maar
hij wist wat ik op mijn hart had. Ofschoon Hij me
bij de hand leidde, keek ik nooit naar Zpn gelaat.
Wanneer we over het water uitkeken, zonder te spre
ken, smeekte ik Hem inwendig om Zich over mijn
zoon te ontfermen en hem z;jn gezondheid en le
venslust terug te geven.
Jezus zei dan zachtjes; „Kijk daar, mijn kind.
Dan keek ik naar de kust en zag Hentz naar ons
toe komen hollen, zijn hoofd hoog opgeheven, zijn
lichaam gebronsd door de zon en met de groene
zwembroek aan, die hij tijdens het ongeluk droeg.
Hij lachte terwijl hij met grote sprongen door het
water plaste. Hersenschimmen? Zelf suggestie? Neen,
ik denk het niet. Zelf suggestie kan immers geen
rust brengen aan zo'n zwaar beproefd hart als het
mwii hebben allen een visioen nodig waar we naar
kunnen streven en waar we ons aan kunnen vastklam
pen Dit is dan mijn visioen en het geeft mij hoop
en rust. Cynische mensen kunnen erom lachen
maar als ik op de dag van mijn dood zou moeten
ontdekken dat het een vergissing was, zou ik nog
"W'hM 'i:™™ HdS- New York »oor
ons een luchtspiegeling te worden. We bleven zeg-
gen: ,?5oud dePmoed eV Hentz. Wanneer we naar
New York gaan, wordt je geholpen. Ik wist dat
hij, net als ik, zich moest afvragen: „Wanneer WM-
neer? „Wat konden we hem vertellen? Hij kon met
tot het revalidatiecentrum worden toeSe'aten tot
de wond op zijn rug zich had gesloten. Zouden wij
het nog een jaar vol kunnen houden. Zou Fred nog
driehonderd en vijfenzestig nachten op het veldbed
kunnen doorbrengen naast zijn zoon in net Kleine
kamertje? Zou ik genoeg opwekkende woorden kun
nen vinden om mijn zoon te helpen de moed met te
laten zakken? Zou ik het nog een jaar vol kunnen
houden thuis te komen van het ziekenhuis om tien
of elf uur 's avonds en alleen thuis te slapen zon
der angst voor iets dat kroop, sloop of om het
huis zwierf maar wel soms zo vreselijk bang voor
de toekomst? Wachten is zo zenuwslopend.
De doktoren waren van mening, dat het protemege-
halte van Hentz' lichaam moest toenemen voor ze
iets konden doen tegen zijn doorligwonden. Dr. iatt
overtuigde hem van de noodzaak allerlei "rou"'a®}s
te slikken, die het kostbare proteïne bevatten. Hentz
moest alleen al aan het woord een hekel hebben ge
kregen, omdat we er zoveel over spraken. Het was
niet eenvoudig om het proteïnegehalte op te voeren;
het werd óf door middel van injecties of door de
mend toegediend. De drankjes waren verschrikkelljK,
maar Hentz zei, dat hij alles ter wereld wilde slik
ken als het maar niet in zijn adereh gespoten be
hoefde te worden.
Hentz was niet altijd even gemakkelijk. Eens kwam
de diëtiste de kamer binnen met een glas met brui
sende, schuimende inhoud. Ze vertelde hem, dat het
een heerlijk mengsel was van chocolademelk met
ijs, maar ze fluisterde me toe, dat ze er twee rauwe
eieren en wat proteïne in poedervorm in gedaan had.
Hentz was zo wantrouwig geworden als een muis,
die naar een stuk kaas in de val kijkt. Op allerlei
manieren probeerde ze hem het te laten drinken
maar hij weigerde. Ze deed alle moeite om hem
over te halen, maar zonder succes. Tenslotte zei
ze: „Ik zou het maar drinken, als ik jou was, want
eerder ga ik niet weg!"
Vermoeid antwoordde hij: „In dat geval zou ik de
oppasser maar vragen een bed voor u bij te zetten,
want u zult hier dan heel lapg moeten blijven wach
ten".
Dr. Hill begon een verandering in Hentz op te
merken. Ik vertelde hem, dat ik me zorgen maakte
omdat hij geen gezelschap wenste en smeekte om
aleon gelaten te worden. Door zijn grote ervaring
wist de dokter, dat er nu iets aan gedaan moest
worden. Vrienden hadden Hentz over zoveel moei
lijke momenten heen geholpen, dat het me nu hart
zeer deed te horen, dat hij alleen wilde zijn. Op
een dag zei dr. Hill: „We moeten Hentz die ka
mer uit zien te krijgen. Ik zal ervoor zorgen, dat hij
in een rolstoel gezet wordt en door het ziekenhuis
kan worden voortgeduwd. Hij heeft nu lang genoeg
naar die vier muren gekeken".
We waren bang om Hentz op te tillen. Een ver
pleegster, Margery en ik en nog twee oppassers
waren nodig om hem in de stoel te krijgen. Toen
hij voor de eerste keer probeerde te zitten, werd
het hem zwart voor de ogen maar na aan ammoniak
te hebben geroken en na even achterover geleund
te hebben, ging het beter. Hij kon zijn hoofd niet
overeind houden en ik vroeg me af of hij dat nog
ooit zou kunnen. We moesten zijn hoof 1 tegen de
stoelleuning laten rusten en met kussens steun ge
ven.
Iedere middag maakten we op die manier een
tochtje door het ziekenhuis. Eerst wilde hij alleen dat
gedeelte van het gebouw bezoeken waar hij geen
mensen zou tegenkomen, m^r ik merkte met ge
noegen op, dat hij zich iedere dag verder waagde.
Niet lang daarna nam de zuster hem mee naar de
snackbar van het ziekenhuis en hij maakte dan een
praatje met de telefonisten, de werklieden, de dienst
meisjes, oppassers en röntgen-assistenten.
CWordt vervolgd)
Het Radiofilharmonisch orkest speelt
vanavond o.l.v. de oudste zoon van Eugen
Jochum, namelijk Georg Jochum.
Uitgevoerd wordt o.m. het Celloconcert
van Dvorak met als solist Jean Decro.ox.
(402 m. 19.15 uur).
Voor het Derde Progr. speelt het BBC
symfonieorkest o.l.v. Rudolf Schwarz
m.m.v. de sopraan Audrey Hayword
o.a. de Sinfonia da Requiem van Brit
ten. (464 m. 21 uur).
Het Concertgebouworkest speelt zon
dagmiddag o.l.v. Bernard Haitink voor
de AVRO. Solisten zijn Piet van Eg-
mond, orgel, Annie Hermes, alt, en het
Toonkunstkoor Amsterdam. Uitgevoerd
wordt o.m. de Kantate „Gott soli allein
mein Herze haben" van J S. Bach.
(298 m. 14.30 uur).
Het BBC symfonieorkest speelt zon
dagmiddag o.l.v. Rudolf Schwarz o.m.
Till Eulenspiegel van Rich. Strauss. De
Weense meester dirigeert ook nog de
Derde symfonie van Brahms. (434 m
15.30 uur).
Voor het Franse Nat. Progr. speelt
zondagavond weer eens hét Lamoureux
orkest o.l.v. de in Frankrijk genaturali
seerde Rus Igor Markevitch. Men speelt
werk van Rossini, Haydn en Beethoven.
(348 m. 17.45 uur).
De opbrengst van de giften voor het
katholiek Hoger Onderwijs heeft thans
een hoogte bereikt van 103.088,68.
De Stichting Centraal Fonds voor Ka
tholiek Hoger Onderwijs, deelt mede,
dat dit het voorlopige resultaat is van
de giften uit de bisdommen Haarlem,
Breda, Den Bosch en Roermond. Het
aartsbisdom Utrecht en het bisdom Gro
ningen moeten de binnengekomen gel
den nog afdragen. Het bisdom Rotter
dam heeft, m verband met de bouw van
het eigen seminarie, de inzameling
voor het katholiek universitair onder
wijs uitgesteld.
Opvallend is het zeer grote verschil
in de hoogte der giften. Het bedrag is
bijeengebracht door 5.329 schenkers.
Daarvan brachten 227 schenkers
ruim 40 pet van het bedrag bijeen; de
resterende 5.102 schenkers zorgden voor
de overblijvende 60 pet.
ROSSINI
trouwens, dat Rossini een werkelijk ge
nie was en niet een talentvol grappen
maker, die in een bepaalde schematiek
gevangen zat. Hij kon de toon van een
ernstig werk treffen, met algehele ne
gatie uiteraard van zijn komische vo
cabulaire. De stijl van „Teil" nu heeft
hij in zijn Stabat Mater rijker en rijper
doortrokken tot een werk, dat in zijn
essentie wel Rossiniaans is, maar
geenszins een zinledige contrafact van
de „Cenerentola", de „Italiana" of de
„Barbiere".
Maar het algemene stijlgemiddelde
van deze muziek is toch theatraal, en
de factuur is toch toegesteld op het
belcanto van de opera, zo zegt de te
genstander dan. Dit is in algemene zin
volkomen juist, mits men aanneemt,
dat werkelijk naar absolute normen is
vast te stellen wat muziek voor het
theater en wat muziek voor de kerk,
of althans religieuze muziek is. In Ita
lië bestaat dit onderscheid feitelijk niet.
Italiaanse muziek onderscheidt zich
door twee kenmerken: zij is muziek
voor het theater, zij is in de letterlijke
zin theatraal, èn zij is in wezen belcan
to, ook als zij instrumentaal is. Het
zou te ver voeren dit te bewijzen uit
de oorsprongen en de ontwikkelings
gang der Italiaanse muziek. Volstaan
wij met hier vast te stellen, dat sedert
de doorbreking van de heerschappij
van de opera, van het theater dus, in
de muziek van Italië heel deze muziek
van het theatrale idioom in het belcanto
doortrokken is geraakt.
Dat dit ons, ontheatrale, dramatisch
weinig begaafde, op vergeestelijking en
abstrahering ingestelde Nederlanders
vreemd is, kan niet ontkend worden,
maar dat zegt natuurlijk niets over het
gehalte van Italiaanse muziek, die in
haar eigen taal algemeen menselijke
gevoelens uitdrukt. Om met name dit
Stabat Mater nabij te komen, moet men
zich verplaatsen in theatrale stijl in het
algemeen en de stijl van de „époque",
waarin Rossini schreef in het bijzon
der.
Doet men dit, dan kunnen u de
schellen van de geestelijke ogen val
len, omdat men dan plotseling ziet
welk een wonder van treffende tekst
verklanking dit Stabat Mater is. Meent
men dan om een voorbeeld te noe
men een passage als het beroemde
„Cujus animam" in eerste aanleg
als weinig adequaat, om niet te zeg
gen als een ernstige veruiterlijking
van datgene wat de tekst zegt, dan
dient men te bedenken, dat Rossini
meer aan het zwaard, dat Maria het
hart doorboorde heeft gedacht dan
aan de piëtistische gevoelens, die dit
beeld bij anderen kan opwekken. Hij
heeft dus een bepaald heroïsche mu
ziek geschreven, doch men kan er
niet doof voor blijven, dat die mu
ziek tegelijkertijd zeer smartelijk is,
ja zelfs van een smartelijke vervoe
ring getuigt. Zo zou men tal van
voorbeelden uit het werk kunnen aan
wijzen, die in hun stijlgemiddelde be
zien totaal anders van expressie blij
ken te zijn dan ze de niet op de stijl
ingestelde luisteraar zouden kunnen
toeschijnen. Die treffende uitdruk
kingsvormen vindt men in de detail
behandeling van enkele zinnen en
zelfs van woorden, en als men zich
zou willen stoten aan de „ijdele" her
haling van zo menige zin, dan moet
men eens bedenken, dat er zelden en
dan slechts door de muzikale vorm
geving bepaalde echte herhalingen op
treden. De herhalingen zijn bijna al
tijd varianten, die hun belang ont
lenen aan het feit, dat zij een an
dere, een meer intense of een in ge
wijzigde zin te verstane uitdrukking
aan de tekst geven.
Men moet ook letten op de betekenis
volle onderscheidingen, waarin Rossini
de tekst verdeelt, hoe hij de beschrij
vende fragmenten, die talrijk zijn,
vaak episch uitbeeldt, terwijl hij in
de biddende tekstgedeelten een zeer
pieuze toon aanslaat. Treffend is dit
uitgedrukt in de behandeling van de
beide laatstp strofen, die overigens bei
de van biddend karakter zijn. De
voorlaatste bidt om de verwerving van
de palm der overwinning en wordt in
een geweldige stijging van het hele ap
paraat uitgewerkt, maar de laatste
spreekt van het sterven van het li
chaam en het beërven van de glorie
van het hemels Paradijs door de ziel.
Dat wordt uitgewerkt in een pianissi
mo a cappellakoor!.
Dat geheel wordt dan afgesloten door
een vliegende, ruisende Alleluja-fuga,
die u doet beseffen op welk voorbeeld
Verdi's Falstoff-fuga eigenlijk terug
grijpt. Theater dus? Mag men onder-
het theaterspelen ook bidden, wanneer
het theaterspelen nu juist het natuur
lijke talent van een volk is? En men
bedenke daarenboven opnieuw: Italiaan
se kunst kent geen sentimentaliteit, zij
kan zich niet verbijzonderen 'n het mo
ment. Zij zingt in alle graden van in
tensiteit en dat is dan haar hele uit
drukking. Beziet men het in dit licht,
dan kan voor mij de conclusie geen
andere zijn, dan dat Rossini's Stabat
Mater een meesterwerk is.
Men kan het nu op zijn gemak be
studeren op deze plaat, die zowel qua
klank als qua zang van allen een top
prestatie betekent. Het is meeslepend
en vervoerend als een uitstorting van
pure, ongeremde menselijke emoties.
LH.
