Koninklijke onderscheiding
voor P. Springveld
Vishal
Strijd tegen de verdovende
middelen op de goede weg?
Oordeel van een Amerikaans expert
Wat is marihuana?
Still
weer
Armen
de
vragen
aandacht
%HoJi£o#eó
VAN NIEL
THEATERJAARBOFK
1956-1957
'i
NAAIMACHINES
Halve eeuw loodgieter
hij hetzelfde bedrijf
Heemstede heeft
25633 inwoners
Reorganisatie
Houtplein en
omgeving
Szabo winnaar
te Wageningen
NU KERSTMIS IN ZICHT KOMT:
DINSDAG 26 NOVEMBER 1957
PAGINA 5
V
Antwoord aan J. Willemse
BRILLEN
ZIJLSTRAAT97- HAARLEM
TELEFOON 12726
«und
laten
Films:
diversen
Burgerlijke Stand Haarlem
Nog vier bomen
worden opgeofferd
Mejuffr. W. Vonfelde
neemt afscheid van
TBG-bestrijding
R.-k. reclassering
Koopt bij KAAN
TRUIEN- en
DASSENWOL
18 moderne tinten
100 gram 1.9Q
Gen. Cronjéstraat 129
Haarlem
Botsing tussen brom
fietser en scooter-auto
Kring West K.A.B.
Beurs van Anou t e-ain
Beun-
Y oHf
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
I)(> neer ^pringvelu eiie» van de
Werkplaats van het Loodgieters- en Lei-
dekkersbedrijf Muller in de Ridder
straat te Haarlem is ter gelegenheid
van zijn vijftigjarig dienstjubileum bij
dat bedrijt koninklijk onderscheiden
»iet de ere-medaille in zilver, verbon
den aan de orde van Oranje Nassau.
Vanmorgen werd de heer Springveld,
die tevens zijn zeventigste verjaardag
vierde, te zijnen huize, Gedempte
Schalkburgergracht 36, gehuldigd door
de heer A, Muller en een deputatie uit
5et personeel, bestaande uit de heren
k A. ten Hacken en J. Vlaswinkel. De
jiêemeester van Haarlem, mr. O.
gélfi. Cremers, had een schriftelijke
Ziin ens gezonden, waarin hij tevens
njpt sPijt uitdrukte de onderscheiding
ovei6 te kunnen uitreiken, omdat een
m ?den werkprogramma in verband
et de gemeentebegroting hem dat ver
anderde.
De heer Muller sprak de jubilaris in
Welgekozen bewoordingen toe. Hij wees
er op, dat de heer Springveld, die ge
durende een halve eeuw dag in dag uit
dezelfde weg gegaan was en nauwe
lijks tien dagen wegens ziekte verzuimd
had zijn werk altijd met opgeruimdheid,
hulpvaardigheid en optimale plichtsbe
trachting heeft verricht. Hij is een
Vakman in de ouderwetse zin van het
woord, die het loodgietersvak in zijn
geheel beheerst, maar daarnaast ook
kundig is in de dusgenaamde fijne
kneepjes". Daardoor heeft de heer
Advertentie
Dezer dagen zal de Haarlemse
vt\* gemeenteraad moeten beslissen
over het lot van de Vishal op
de Grote Markt. Van gemeentewege
had men graag de exploitatie van de
Vishal als tentoonstellingsruimte
Voortgezet. Men had het plan opgevat
daartoe een adjunct-directeur van de
gemeentelijke musea aan te stellen, die
bijzonder belast zou worden met het
beheer van de Vishal en het Huis van
Looy. In de memorie van antwoord
detbegrotingsverslag, waarin B.
Tezeegdanddeart Tzt^ploTnl
thans in verband metdfbesteS-
beperking, onmogelijk is. Maa| Ir
wordt ook gezegd, dat u lv4?=r er
„Haarlems Bloei",
de exploitatie van Vis- en Vleeshal
belast is geweest, te kennen gegeven
zou hebben dat na een proefperiode
van vijf jaar deze exPloitatie-zaak
als geëindigd beschouwd moest wor
den.
Thans heeft het bestuur van „Haar
lems Bloei" aan de raadsleden laten
Weten, dat het bereid is de exploitatie
Voort te zetten. Het bestuur betreurt
het, dat de oplossing die de gemeen-
voorstond, niet uitvoerbaar blijkt
deze tijd. Men kan dus stellen, dat
feder het er over-eens is, dat de Vishal
?'s expositieruimte behouden moet
Phjven. De proefneming met een aan-
1 belangrijke schilderijententoonstel-
gen gedurende de afgelopen twee
laar
hourt- n men zonder enige terug
We^lng als geslaagd kenschetsen.
beht zaj de toekomstige exploitan
nPr, le 9at ook zijn mag niet ku
alth rekenen op een voordelig saldo
thans niet in geld uitgedrukt. Maar
risiccjizou zijn op te vangen doo
a e^Pl°itatie gekoppeld te houden
v n die van de Vleeshal, die wel een
P,rdelig saldo oplevert,
r'u de situatie zo ligt, dat de ge
meentelijke plannen geen J lorgang
nnen vinden, is het de vraag of een
dQn of meer particulier^ exploitatie
k6°r ..Haarlems Bloei" niet de voor-
Va* verdient boven een exploitatie
een geiïleentewege. De gemeente zou
]ev aPart ambtelijk apparaat in het
Ie moeten roepen. Een adjunct-di-
Zoi -r voor de gemeentelijke musea
Var, Z^cb binnen korte tijd voorzien
fea een eigen dienst, een eigen bu-
Zou 6n eigen Personeel- Dat alleen
ken exploitatie veel duurder ma-
6 ..Haarlems Bloei" beschikt over
de - a^.mmistratief apparaat en over
tis
dan
tj fn°dige ervaring. Maar wat de ar-
tleke aspecten betreft, zou zij zich
°f desnoods permanente bijstand
B GGB enmiviippiQ V\ocfoonrlo m+
boeten bedienen van de inciden-
ki T len vommissie, bestaande uit des
ondigen. Het recente verleden heeft
zien, tot welke voortreffelijke
sultaten men dan komen kan. Wij
geloven, dat 'deze laatste oplossing de
Hoorkeur verdient, afgezien van het
eit dat er momenteel
geen andere oplossing mo- IklHCl
gelijk blijkt INm-j
üe heer P. springveld is ter gelegenheid
van zijn gouden jubileum bij het Lood
gieters- en Leidekkersbedrijf A. Muller
te Haarlem, koninklijk onderscheiden
met de zilveren ere-medaille, verbonden
aan de Orde van Oranje-Nassau. Op de
foto: de heer A, Muller speldt de jubi
laris de onderscheiding op.
Springveld in aanzienlijke mate bijge
dragen tot de goede naam van het be
drijf. Namens de burgemeester las de
heer Muller het uittreksel van het be
noemingsbesluit voor, waarna hij de ju
bilaris de onderscheiding opspeldde.
Als persoonlijk feestgeschenk overhan
digde de heer Muller de jubilaris een
gouden zegelring. Namens het perso
neel werd de heer Springveld een stel
zijtassen voor zijn bromfiets aangebo
den.
De heer Springveld trad omstreeks
1907 de juiste datum weet hij niet
meer in dienst bij de heer A. van
Eyk. Na diens overlijden in 1953 werd
het loodgietersbedrijf onder eigen naam
voortgezet door de heer A. Muller, die
reeds vijftien jaar als firmant met
de heer Springveld samenwerkte. De
heer Springveld was zichtbaar verrast
met de hem verleende onderscheiding.
„Het is me altijd goed gegaan, ik heb
steeds plezier in mijn werk gehad, en
daarom zijn die vijftig jaren bij het be
drijf zonder dat ik er erg ir had, voor
bijgevlogen."
Het aantal inwoners bedroeg blijkens
het zojuist verschenen kwartaalbe
richt van de gemeente Heemstede eind
september 25633. Het aantal ingeschre
venen voor de huisvesting bedroeg 571
tegen 605 aan het einde van het tweede
kwartaal van dit jaar. In dit kwartaal
werden 21 woningen opgeleverd, name
lijk acht woningen aan de dr. N. G.
Piersonstraat en dertien woningen aan
de dr. Sehaepmanlaan. Er werden 233
vergunningen afgegeven. De laatste drie
maanden kwamen negen en dertig wo
ningen gereed, terwijl veertig bouw
vergunningen werden afgegeven.
De vrijwillige brandweer moest drie
keer uitrukken, een keer voor een bin
nenbrand, eenmaal voor een schoor
steenbrandje en een keer voor een
kleine uitslaande brand, die veroor
zaakt werd door het uitkloppen van een
brandende pijp boven een zonne
scherm. In alle drie de gevallen was
de schade zeer gering. Er hadden in
het afgelopen kwartaal vier en negen
tig verkeersongevallen plaats, waarvan
twee met dodelijke afloop. Zeven per
sonen werden zwaar gewond. Bij de
openbare leeszaal en bibliotheek waren
3435 lezers ingeschreven, van wie 1450
jeugdlezers.
CINEMA-PALACE: De avonturen van Ar-
sène Lupin, 14 j.
2, 4.15. 7, 9.15 uur.
FRANS HALS: Handelaren In meisjes, 18].
2.30, 7, 9.15 uur.
Di. één avondvoorstelling om 8 uur.
LIDO: Liefde als lokaas, 14 jaar.
2, 4.15, 7, 9.15 uur.
LUXOR: Die man is gevaarlijk, 18 jaar.
2, 7, 9.15 uur.
Wo. en do.: Blake helpt een handje, 18
2, 7, 9.15 uur.
REMBRANDT: Monpti, str. volw.
2, 4.15, 7, 9.15 uur.
ROXY: Het eiland der Pygmeeën, 14 jaar,
qJ?-30, 7, 9.15 uür.
TDDIo jQe ondergang van de Graf Spee,
14 3. 2.15, 7, 9.15 uur.
Dinsdag 26 november
Mr edr?a°A°rn' Wilhelminastraat, 20 uur:
de weréiri i ,Börger over „Het conflict In
geerte) (Studiekring voor Wijsbe-
serieni)"1'vfm1)(LuT'' 20-15 uur: Vierde concert
nisch Orkest o] v0023hoTaTdS PhiUlarmo"
Ingrid Haebler üL'Henn Arends, m.m.v.
Rembrandt-tb-atJ;
theater. Hetty Blow a "ur: ,auz,f
voordrachten en X/S hu™°rlstlsche
rodieën. Albert Mol met danspa-
Mlnerva-theater, 20.15 uur- ABC-cabaret
Spoken"" C°rry tingelen en
Woensdag 27 november
Minerva-theater, 20.15 uur- no
wereldreizigersserie. Dr T. de Booy spreekt
over „De Andes-expeditie 1956" sPr«eKt
Bisschoppelijk Museum, 20 uur- n.. n
J A. C. Peeters spreekt over „D'e Neder-'
landse Kerken m de Middeleeuwen" irl
loof en Wetenschap)
GEBOREN: A. Joosten—den Broeder,
E J Hinrichs—Koelemeijer, z., W. j.
r' van'den Heldervan Hamelsveld, z.
C Ph M Clemens—Tutert, z., J. Zwaan
Alhada z. J- W. Goemaat—de Koning,
D dé Vries—Biersteker, z., C. E.
van der Drift—Aartma, z„ J. J. Schu-
ringa-Schiphorst, d, E. Makkes van der
Deijlvan der Plas, d., W .J. M. Kub-
bengaBosman, d.
ONDERTROUWD: J. J. Pot en M.
W. Kenniphaas, C. Rietbergen en M. J.
Hoekstra. T
OVERLEDEN: L. Chr. J. Wolff, 62
j„ Middenweg; A. Joustra, 70 Garen-
kokerskade; G. J. J. Hurkmans, 93 j.,
Oost Indiëstraat; J. van der Noll. 61 j.,
Schalkwijkerweg; A. Verstraeten, 61
j., van Oosten de Bruijnstraat; C. E.
Schulpzand, 81 j., Diederikstraat; P.
Laadstra-Galandt, 73 j., Goetzeestraat;
H. Verduyn Lunel-Tan Giok Nio. 58 j.,
Eksterstraat.
B. en W. van Haarlem hebben in
antwoord op vragen van het raadslid
J. W. Willemse (P.v.d.A.) meegedeeld
dat het wegnemen van enige bomen no
dig is geweest om het wegprofiel van
de Baan te verbreden. Daardoor zal
ruimte worden verkregen voor het
voorsorteren van het verkeer, dat het
Houtplein nadert vanuit het oosten. Als
gevolg van het opheffen van de tram
Amsterdam-Haarlem-Zandvoort was het
mogelijk het Houtplein en onmiddellijke
omgeving te reorganiseren, waardoor
een vlottere en veiliger verwerking van
het verkeer gewaarborgd wordt.
B en W delen voorts mede, dat er
inderdaad enige plannen moeten wor
den opgeofferd om de reorganisatie ge
heel te kunnen uitvoeren. Met name zul
len twee bomen aan de Kleine Hout
weg, één aan het Frederikspark en één
aan de zuidzijde van de Baan moeten
verdwijnen. De commissie Openbare
Werken heeft deze plannen reeds goed
gekeurd. Het college deelt mee, dat het
er nauwlettend op toeziet, dat groen
en bomen bh het uitvoeren van werk
zaamheden zoveel mogelijk worden ge
spaard.
Zaterdag 30 november zal mejuf
frouw W. Vonfelde, districts-huisbe-
zoekster van de Noordhollandse Vereni
ging tot bestrijding van de Tuberculo
se, afscheid nemen van haar vele rela
ties, vrienden en patiënten. Wie haar
kent, begrijpt, dat zij met een bezwaard
hart haar werkzaamheden in dienst van
de tuberculose-bestrijding neerlegt.
Reeds vanaf 1915 heeft mejuffrouw Von
felde met groot en nimmer verflau-
wend enthousiasme en met enorme
Ijver en plichtsbetrachting haar taak
vervuld.
In 1915 trad zij in dienst bij de lighal
voor tuberculose-patiënten van de Haar.
lemse Vereniging tot bestrijding der
tuberculose te Schoten. In 1921 werd
mejuffrouw Vonfelde aangesteld tot
huisbezoekster van genoemde Vereni
ging en van 1 februari 1925 tot heden
is zij werkzaam voor de Noordhol
landse Vereniging tot bestrijding van de
tuberculose als districts-huisbezoekster.
Meer dan 42 jaar van haar leven
heeft mejuffrouw Vonfelde aldus mede
gewerkt aan de strijd tegen de tuber
culose en vooral de eerste jaren had
zij vele moeilijkheden en weerstanden
te overwinnen. Jaar in jaar uit leefde
zij mede met de getroffen gezinnen,
zorgde zij voor de belangen van de pa
tiënten en werkte zij samen met de
wijkverpleegsters, die in haar rayon
(de Haarlemmermeer, Bennebroek,
Bloemendaal, Haarlemmerliede en
Spaarnwoude, Heemstede en Zand-
voort) werkzaam zijn. Door haar op
gewekt karakter en haar doorzettings
vermogen is zij in de loop der jaren
zeer velen tot steun geweest, heeft zij
menigeen een hart onder de riem kun
nen steken en door haar inspirerend
voorbeeld opgebeurd.
In het consultatiebureau tot bestrij
ding van de tuberculose, Gedempte
Oude Gracht 41 te Haarlem vindt op
30 november a.s. een receptie plaats
(aanvang "2 uur) en ongetwijfeld zul
len velen van deze gelegenheid ge
bruik willen maken om van mej.
Vonfelde afscheid te nemen.
De bijeenkomst ter gelegenheid van
het veertigjarig jubileum van de r.-k.
reclassering te Haarlem wordt, zo
wordt ons thans medegedeeld, niet
woensdag, maar vrijdag (29 november)
gehouden. Plaats en tijd blijven onver
anderd.
Advertentie
Enige weken geleden werden een
fabrieksarbeider, een tremmer,
een importeur, een stoker en een
vrouwelijke kantoorbediende, wegens
het verhandelen en voorradig hebben
van Indische hennep, waaruit marihu-
ana-sigarett- n gerold worden, veroor
deeld tot straffen variërend van drie
maanden tot anderhalf jaar gevange
nis. Tijdens de daaraan voorafgaande
procedure werd de vrees geuit, dat
Amsterdam een der gewichtige centra
in West-Europa van de sluikhandel __in
verdovende middelen zou geworden zijn.
De publieke opinie kreeg hiermee weer
een sterke angstinjectie voor de vrese
lijke gevolgen voor de beschaving, wan
neer deze middelen verder verspreid
worden.
Deze veroordelingen vonden plaats op
grond van de Nederlandse „Opium
wet", die dateert van 1928, en het berei
den, vervoeren, bezitten en aanwenden
van Indische hennep, morphine, opium,
cocaïne en nog enige andere prepara
ten, verbiedt.
In 1953 werd deze wet nog verscherpt.
Artikel 10 stelt op overtreding een maxi
male gevangenisstraf van zes jaar,
hechtenis van 6 naanden of een geld
boete van 3.000. De overtreding geldt
als misdrijf. De laatste bepaling,
die de bedoeling heeft om preventieve
hechtenis mogelijk te maken, heeft on
vermijdelijk de uitwerking van sociale
diffamatie voor de gestrafte.
Het zou zijn nut kunnen hebben om
het vraagstuk een van een andere kant
dan de juridische te bezien, en na te
gaan, welke rol de verdovende midde
len sinds mensenheugenis in de samen
leving gespeeld hebben. Altijd heeft de
mens, wie het bestaan op aarde te
zwaar of te grauw werd, ontsnapping
voor zijn geest gezocht in een irreële
droomwereld. Als kind heeft menigeen
dat reeds in de sprookjes gezocht; vol
wassen geworden zoekt hij op andere
wijze bevrijding van wat hem drukt.
Langs twee wegen zoekt hij die: door
een verdoving die hem ongevoelig
maakt voor verdriet of pijn, of door
een stimulans die hem er boven uit tilt.
Deze twee ontvluchtingsmanieren vor
men de basis van alle verslaving aan
verdovende middelen over de gehele
wereld.
Het zijn de onzekeren, de onaange
pasten, de .angstigen, in één woord
de neurotische individuen van onze
tijd, die de massa der verslaafden
uitmaken. De verslaafde is het slacht
offer niet zozeer van een afschuwelijk
vergif, als wel van een psychische toe
stand tengevolge van een toenemende
sociale druk, van de onmogelijkheid om
te ontvluchten uit zijn bestaan, waar
uit hij zich een eigen uitweg kiest, en
dan niet meer terug kan.
Van oudsher heeft de alcohol tot dit
doel gediend. Maar later bleek, dat
opium, Indische hennep en hasjis-poe-
der een sterkere uitwerking hebben. De
eerste Europeanen in Zuid-Amerika
ontdekten, dat de inboorlingen op coca-
bipderen kauwden om verlichting van
pijn en vermoeienis te krijgen.
In 1845 werd de injectienaald uitge
vonden. Tien jaar later werd de cocaï
ne geïsoleerd en gezuiverd. In oorlo-
Advertentie
Ieder jaar, wanneer het feest van Sint Nicolaas en Kerstmis in zicht
komen, gaat er een nijver werkcomité aan de slag om de Haarlemmers
te attenderen op een groep medeburgers, die hun steun hard nodig
hebben. Sinds vele jaren zijn de „Stille Armen" voor menigeen een begrip
geworden. Het is die groep, waarop de aandacht gevestigd wordt, omdat
daar vaak een nood heerst, waarvan slechts weinigen weten.
In deze dagen heeft iedereen de mond vol over de bestedingsbeperking.
Maar juist de stille armen zijn het, die soms reeds jarenlang hun beste
dingen tot het uiterste hebben moeten beperken, zodat zij het menselijke
plezier van een extra'tje immer moesten ontberen.
Het comité voor de „Stille Armen" te Haarlem vertrouwt er op, dat, indien
de Haarlemmers zich zullen beperken, zij dat mede willen doen om wat
opzij te leggen voor hun behoeftige medeburgers, die niet met hun moei
lijke financiële toestand te koop lopen, die te bescheiden zijn om te vragen
en zich generen hun soms droevige omstandigheden te tonen.
Met medewerking onder meer van de Haarlemse pers zorgt de Sociale
Raad, het overkoepelend orgaan voor het maatschappelijk werk te Haar
lem, er voor, dat de geschonken gelden op de juiste plaats terecht komen
Men kan zijn bijdragen storten op giro 143480 ten name van de Nieuwe
Haarlemsche Courant onder het motto „Stille Armen" of op giro 400(
ten name van de „Twentsche Bank", Zijlstraat Haarlem.
Reeds werden de volgende giften ontvangen per giro: W. Z. f 25; P. M
f 15- A. v. O. f 25; aan ons bureau, Smedestraat 5, Haarlem, werd bezorgd
v. R. f 10.
Het comité voor de Stille Armen bestaat uit: mevrouw C. Cremers-di
Bruyn, ere-presidente; mr. A. Beets, voorzitter van de Sociale Raad, voor
zitter, en mr. J. Wicherink, secretaris van de Sociale Raad, secretaris:
leden zijn: de heren A. J. M. Angenent, wethouder van Sociale Zaken van
Haarlem; ds. J. A. van Arkel, Nederlands Gereformeerd predikant; mr
P. E. Barbas, oud-secretaris van de Sociale Raad; D, Boer, directeur van
de N.V. Focus; J. M. Bonfrer, voorzitter van de Katholieke Arbeiders Be
weging; R. N. Bussey, voorzitter van de plaatselijke centrale van hei
Christelijk Nationaal Vakverbond; ds. S. M. Daalder, predikant van de
Doopsgezinde gemeente; H. Deinum, bestuurslid van de Sociale Raad; P. A
Dijkema, voorzitter van de Diakonie der Doopsgezinde Gemeente; mr. P
Führi Snethlage, bestuurslid van de Sociale Raad; mr. F. van der Goot
advocaat en procureur; W. E. Happé, wethouder van Openbare Werken
van Haarlem; D. G. Hazekamp, bestuurslid van de Sociale Raad; dr. J. W
Herfst, predikant van de Remonstrantse Gereformeerde Gemeente; ds. L
Hoorweg, predikant van de Gereformeerde Kerk; P. J. Kapteyn, directeur
van de Union Chocolade Fabriek; J. W. Key, pastoor van de Oud-Katho
lieke Gemeente; P. B. M. Mühringer, vice-president van de Sint Vincen-
tiusvereniging; mevrouw J. van Nispen-van Wely, presidente van de Unie
van Vrouwelijke Vrijwilligers; en de heren F. S. Noordhoff, voorzitter van
Humanitas; A. J. M. van Os, voorzitter van de Conferentie der Stille
ïrmen; Simon Koster, hoofdredacteur van het Haarlems Dagblad; mr. H
E. Phaff, gemeente-secretaris van Haarlem; J. Plaat, redacteur bij hei
Algemeen Handelsblad; mevrouw N. H. Pliester-de Vries, bestuurslid van
de Vereniging tot verbetering van het Lot der Blinden; de heren: A. Ph
Romeyn, diaken van de Nederlands Hervormde Kerk; drs. H. W. M. van
Run, hoofdredacteur van de Nieuwe Haarlemsche Courant; mevrouw mr.
B- A. J. Scheltema-Conradi, advocaat en procureur; en de heren dr. C
Spoelder, voorzitter van de Vereeniging Haerlem; J. W. A. Stalpers, admi
nistrateur ter gemeente-secretarie, chef van de afdeling Algemene Zaken;
mevrouw C.. A. Steenhuis-Polman, bestuurslid van het Centraal Genoot
schap voor Kinderuitzending; en de heren D. H. Suerink, directeur van de
gemeentelijke dienst voor Sociale Zaken; D. Verbaan, voorzitter van de
Bestuurdersbond te Haarlem van het Nederlands Verbond van Vakvereni
gingen; Th. J H. Verhoeven, president van de Sint Vincentius Vereniging;
J. Vernhout, bestuurslid van de Sociale Raad; kapitein P. Vons, comman
dant van het Leger des Heils, afdeling Haarlem; ds. G. Waardenburg,
Nederlands Hervormd predikant, mr. Th. A. Wesstra, oud-voorzitter van de
Sociale Raad; W. G. A. M. van Willige, directeur van de stichting Haarlems
Bloei; W. N. Zijlstra, deken van Haarlem.
gen leerde n.en de pijnstillende wer
king van morphine kennen. In de
tachtiger jaren was in de Angelsaksi
sche landen het gebruik zo algemeen,
dat men in gegoede kringen gouden en
zilveren injectiespuitjes, met diaman
ten bezet, gebruikte. Nog later werd
de heroïne ontdekt. In Amerika adver
teerde men toen dranken met laudanum,
heroïne en ;ocaïne. Er waren '.vel
gevallen vai. verslaving bekend, maar
men zag in de slachtoffers geen vijan
den van de maatschappij. De verbin
ding van verdovende middelen met
criminaliteit was toen nog onbekend.
Deze zou pas komen toen de wet tus
senbeide kwam.
Hier ontwikkelt zich de redenering van
de Amerikaanse gevangenis-psycholoog
en verdovende-middelen-expert dr. Do
nald Wilson, die onder de gevangenis
bevolking van zijn land uitgebreide re
search heeft gepleegd naar het ver
band tussen misdaad en het gebruik
van narcotica. In zijn boek ,,My six
convicts "(Mjjn zes gevangenen) be
toogt hij, da; de strafwet criminaliteit
kan scheppen daar waar die vroeger
niet was, door daden strafbaar te stel
len die door de meeste mensen niet
als ongeoorloofd of als schadelijk voor
de gemeenschap worden gezien. Zo ver
kreeg door de inwerkingtreding van
de Amerikaanse „Narcotic Act" in
1914 het gebruik van verdovende mid
delen een sociaal stigma. Alle narcoti
ca-gebruikers, die niet onder medisch
toezicht stonden, werden op slag crimi
nelen, niet alleen nominaal, maar ook
dikwijls metterdaad. De gebruiker kon
zich immers niet meer wenden tot de
pharmacie op dhoek, waar men hem
kende, maar ging contact zoeken met
de onderwereld, die zich terstond op de
sluikhandel had geworpen. De gebrui
ker, die wel verslaafd maar overigens
een onschadelijk en dikwijls zelfs nut
tig lid van de maatschappij was, werd
een misdadiger, een fiend", een pu
blieke vijand. Anderzijds trokken de
enorme winsten velen naar de sluik
handel, en daarmee naar de crimina
liteit. Ditzelfde verschijnsel zag men
later als gevolg van de alcoholprohi
bitie.
Marihuana-sigaretten worden betrek
kelijk gemakkelijk en goedkoop ver
vaardigd uit Indische hennep. Het ge
bruik hiervan was reeds lang bekend,
maar beperkt gebleven. De strafbaar
stelling van de handel in, en het ge
bruik van deze hennep gaf aan het
middel een grote publiciteit, en mo
menteel kan men in de V.S. spreken
van een epidemie, vooral onder de jon
geren. Zeker speelt in dit verband de
algemene veel te grote vrijheid van de
jeugd, en de emotionele instabiliteit
van de ouders, een grote rol. De siga
retten kosten van 5 dollarcents tot één
dollar per stuk.
Hennep word gebruikt bij de fabrica
ge van touw, hoeden, papier, zeep, lino
leum, kunstmest en zangzaad. Kana
ries gaan er vrolijk door zingen. Het
physiologische effect van marihuana
lijkt op dat van cocaïne. Bij matig ge
bruik ontstaat opgewektheid, en enige
versnelling van psychische reacties.
Bij overdosering ontstaan tremoren,
krampen en hallucinaties. Het wordt
het meest aangewend door jonge men
sen of onrijpe volwassenen, die reeds
van nature labiel, agressief of aso
ciaal zijn. Alcohol kan op deze Indi
viduen dezelfde gevaarlijke uitwerking
hebben.
Volgens dr. Wilson hebben proeven
bewezen, dat narcotica als morphine,
cocaïne en marihuana ook bij langdurig
gebruik geen grotere physieke schade
toebrengen dan alcohol of nicotine.
Daarentegen wordt de psychische struc
tuur van het individu er in hoge mate
door aangetast. Na genezing, door to
tale onthouding van het middel, ver
meerdert de patiënt, die dikwijls geheel
vermagerd is, meestal weer snel in
gewicht. Maar tenzij de neurose de
drang tot ontvluchten van de werkelijk
heid. van de patiënt is genezen, is
recidive vrijwel zeker. Daarom is het,
psychologisch gezien, onzinnig om van
gevangenisstraf verbetering te ver
wachten.
Misdadigheid
Er bestaat geen directe relatie tus
sen verslaving aan morphine of opium
en misdadigheid, zegt Wilson. Die rela
tie ontstaat pas zodra de sluikhandel
tussenbeide komt. De handelaren,
in het Amerikaans „peddlers" zijn
meestal zelf geen gebruikers; zij zijn
wel wijzer. De verslaafde echter is
niet agressief van natuur. Hij is een
„escapist", een ontvluchter, onverant
woordelijk, ontwijkend, pasief. Hij be
raamt geen plannen, denkt niet aan de
toekomst. Hij steelt alleen, wanneer hij
niet in staat is om het geld dat hij
voor zijn hartstocht nodig heeft, te ver
dienen. In het duister inbreken kan hij
Riet, want hij is meestal nachtblind.
Hij is in een misdadigersbende een
onmogelijk lid, omdat hij geen spier-,
kracht heeft, en nerveus en intolerant
tegen spanningen is. Hij vergeet af
spraken, slaat dadelijk op de vlucht, en
wil bij de politie alles bekennen als
hij zijn witte poeder maar krijgt. In
erotisch opzicht is hij uitgedoofd; hij
randt niet aan, en bedrijft geen perver
siteiten, want hij is impotent. De po
pulaire mening dat de morphinist een
gevaarlijk publieke vijand is, is afkom
stig van politiële rapporten, criminele
journalistiek, en zelfs van artsen, die
de hysterie en het rabiate optreden van
sommige patiënten tijdens de onthou
dingsperiode hebben meegemaakt. De
denarcotiseringsverschijnselen zijn in
derdaad angstaanjagend, maar worden
door de patiënten vaak zelf nog aange
dikt, de film ,,A hatful of rain"
laat het zien, om toch nog de in
jectie te krijgen waar ze zo naar ver
langen. Onmiddellijke en totale onthou
ding is de beste geneeswijze. Maar som
mige sanatoria hebben geen belang bij
een zo radicale en kortdurende thera
pie, en rekken het proces, en de finan
ciële aderlating van de patiënt, door
geleidelijke vermindering der dosering.
Terwiji morphine, opium en heroïne
de eigenlijke verdovende middelen zijn,
hebben cocaïne en marihuana een op
wekkende werking, al volgt de depres
sie altijd na de uitwerking. De psycholo
gische gevolgen van het gebruik van
narcotica zijn even gevarieerd bij de
individuen als die van alcohol. De mees
te mensen kunnen alcohol goed ver
dragen, maar e- zijn er die wild rea
geren. Deze reactie is afhankelijk van
de bestaande desorganisatie van de
persoonlijkheid, niet van de alcohol of
morphine. Wanneer de kern van de per
soonlijkheid intact is, zal het effect
van dronkenschap of verdoving vrij ge
matigd zijn. Maar neurotischeen psy
chopathische karakters reageren ab
normaal, springen uit de band, wor
den agressief. Het narcoticum heeft tot
gevolg, dat reeds aanwezige neuroti
sche angsten en driften worden geëxci-
teerd. Daarom is het zo moeilijk om
te generaliseren aangaande de uitwer
king van cocaïne of marihuana op ver
schillende mensen.
Het betoog van de Amerikaanse ge
vangenispsycholoog, hoezeer ook geba
seerd op overzeese toestanden, geeft
ons toch ook aanleiding om te over
wegen, of het verhandelen en voor
radig hebben van deze narcotica door de
wetgever strafbaar gesteld moet wor
den, en of zij die dit doen sociaal ge
diffameerd moeten worden, terwijl het
zelfde met alcohol, tabak en slaapmidde
len straffeloos kan geschieden. Natuur
lijk moet verslaving aan narcotica wor
den tegengegaan. Maar de verslaafden
vormen een medisch en psychologisch
probleem; eerst wanneer hier meer
licht in is verkregen kan het recht
zijn normen en verboden stellen. De
oude leer van afschrikking door vrees
voor straf is hier totaal machteloos.
De onstabiele neuroticus, die de samen
leving wil ontvluchten, wordt door die
bedreiging des te sterker gedreven
naar zijn enige vriend, het narcoticum.
Het abnormale leven in de gevangenis,
of met een voorwaardelijke veroorde
ling boven zjjn hoofd, is weinig geschikt
om de aanpassing in het maatschappe
lijk leven gemakkelijker te maken.
Het kan in dit verband nuttig zijn
om zich eens te bezinnen op de beperk
te macht van de strafwet, die immers
van de rechtsgenoten geen feilloze
mensen maakt, maar slechts een be
paald kwaad het misdrijf kan be
strijden door een ander kwaad de
straf, opsluiting en ontering. Deze twee
kwaden moeten wel zeer zorgvuldig
tegen elkander afgewogen worden. Prof.
van Bemmelen zegt in zijn Leerboek
van het Nederlandse Strafrecht (pag.
10): „Het spreekt vanzelf dat, indien
wij in de strafrechtswetenschap zo wei
nig trachten door te dringen in de zede
lijke oordelen die wij daaraan ten grond
slag leggen, wij op de gestelde vragen
nimmer een antwoord krijgen".
Dit geldt zeker ook in deze materie,
waarover zoveel ondoordachte oorde
len worden aangetroffen.
v. E.
Dr. Donald Powell Wilson, ,,My six
convicts". Panther Edition, 1956.
De Hongaar Szabo is winnaar gewor
den van het internationale zonetoemooi
te Wageningen. In de laatste ronde be
reikte Szabo remise in zijn partij tegen
de Bulgaar Kolarov en bracht hiermee
zijn puntentotaal op 13%. Dit is voor
de andere deelnemers onbereikbaar.
vele uitvoeringen, vanaf f 36.50.
Grote Houtstraat 86, Haarlem
Speciaalzaak sinds 1883.
Gisterenmiddag omstreeks half vjjf
reed een 38-jarige onderwijzeres in
haar scooter-auto op de Paviljoenslaan
te Haarlem in de richting van het
Florapark. Op dat moment naderde op
de Dreef een 69-jarige bloemist, die per
bromfiets in zuidelijke richting reed. De
onderwijzeres verleende geen voorrang
tengevolge waarvan een botsing ont
stond. De bloemist moest naar het
Grote Gasthuis worden overgebracht.
De kring West van de K.A.B. orga
niseert vrijdagavond 29 november, 8
uur, de eerste vormingsavond in de
zaal aan de Raamsingel 30. De aalmoe-
zenier van het Bedrijfsapostolaat in
Kennemerland houdt die avond een
causerie over zijn reis naar Spanje.
(Niet officia» Koe-neTD
vorig
opening
Slot 26/11
3% Ned. 1953
314 Ned 1953
3% Ned. 1956
314 Ned. 1948
3(4 Ned. 1950
3(4 Ned 1954
31'. Ned. 1955 1
3-314 Ned. 1947
3 Ned 62-64 bel fac
Inschr. Grtbk 1946 3
Ned Handel Mil cert
A.K.Ü
Van Berkel's Patent
Calvé-Delft cert
Van Gelder
Kon Hoogovens cert
Unilever Cert
Ned Kabe)
Philips
Kon Petroleum
„Amsterdam" Rubbei
Holl Amerika Lijn
Kon Ned Stoomb Mil
Ned Scheepv (Tnif
K.L.M
H V A
Deli Mij. Cert
A'dam 214 '56 1
A'daro '56
A'dam m
Anaconda Coppei
Bethlehem Stee)
Chrysler Corp
General Electric
Genera] Motors
Kennecott Coppe
K.L.M
Montgomery War'
Radio Corp
Republic Stee)
Royal Dutcb
Shell Union Oil
Southern Pacific
Southern Railwat
Tidewater
U.S Steel
83%
83%
83(4
8014
81
80%
80%
8214
87%
14014
148
17514
268
17614
241
327%
237
240%
157,70
5014
141
126
123%
96
82«
81A
8714
80Ï4
14814
327
239
160,10
140%
125
124
95,50
92
5414
76
76
85
22/11
25/11
43%
43%
38%
38%
68%
68%
6214
63%
35%
36
86%
84%e
2514
25%
31%
31%
3014
30%
43% ex
43%
41%
42%
70
72
35%
35%
30%
31
22
2314
54%
5314
Stemming: onregelm.
Het nieuwe Theater jaarboek, ret 3e in
de serie, een overzicht van het hele
theaterseizoen 1956/'57, is verschenen.
Het is niet langer verzorgd door Luisa
Treves alleen, maar door een redactie,
die bestaat uit de initiatiefneemster
H. Deinum, W. Hofman, J. W. Hofstra
en B. Stroman. Misschien houdt het met
die uitbreiding van de redactie verband,
dat de aandacht van de lezer nu inder
daad zo langzamerhand alles bereikt, wat
op de vaderlandse planken beroepshalve
wordt gedaan. Met name zijn nu ook het
operagezelschap Forum en de Zuid-
Nederlandse opera vermeld. Toneelgroep
Limburg ontbreekt evenwel nog.
Zoals reeds in de vorige uitgaven wordt
hier een uitvoerige zakelijke documen
tatie gegeven van alle opgevoerde toneel
stukken, opera's en balletten, ook die
door buitenlandse gezelschappen gegeven
Een critisch oordeel wordt niet gegeven.
In zekere zin is dat een gemis, al ont
veinzen wij ons niet dat men voor vele
moeilijkheden zou komen te staan als
men zich daarin zou willen begeven.
De inleiding geeft enige houvast door
een summiere opsomming van die stuk
ken, die sterk de aandacht hebben ge
trokken. Ook vindt men vermeld, welke
acteurs en welke actrices de toeschou
wers het seizoen 1955/'56 het hoogst
hebben gewaardeerd, n.l. Myra Ward in
de rol van Temple Drake in „Requiem
voor een non" en Ko van Dijk in de
rol van Eddy in „Van de brug af ge
zien". Dat laatste stuk werd door de
toeschouwers aangewezen als het beste
van het jaar. In de bijroUen hebben
Johan Valk als Machetu in „Ornifle" en
Hetty Beck als Grote Mama in „Een
kat op een heet zinken dak" het meest
de aandacht getrokken.
Intussen valt het bij het doorkijken
van zo'n jaarboek wel op, welke voor
treffelijke toneelfoto's er in Nederland
gemaakt worden, zowel door Lemaire en
Wennink als Maria Austria en Henk
Jonker (Particam). Vooral ook daardoor
is het Theat-rjaarboek zulk een waarde
volle herinnering aan een toneelseizoen,
dat al weer verleden tijd is en is de
herinnering aan het plaats maken voor
nieuwere indrukken.
Advertentie
Alle merRen dus ruime Reuze
Een der vele illustraties uit het nieuwe Theaterjaarboek: Een scène uit uMoortje
van Bredero, gespeeld tijdens het Holland-Festivalf op de planken Magda Janssent
en Luc LwtXf in de deuropening Nell Koppen.
