SITUATIE IN INDONESIË ZO Indonesiërs bezetten het gebouw van Ned. Handel-Maatschappij in Djakarta Op Oost-Java wordt de toestand onhoudbaar Moeten Nederlanders onder de druk van „algemene terreur" de ondernemingen verlaten? Sobere woorden Het weer Prins Bernhard bekijkt „Kolibrie" Economische blokkade nu ook naar Bandung overgeslagen Geen paniek en geen verdeeldheid Brazilië bij de NATO? Indonesië pleegt overleg met Nederland Ir. Staf ontmoet Belgische collega Am. kunstmaan wordt morgen gelanceerd Amerika's satelliet Haags echtpaar omgekomen Verwen uw vrouw Het weer in Europa woensdag a december 1957 81ste JAARGANG No. 29776 IBHMMl éce MORRIS 'êeforeywóu#/ Rundlederen Jassen 129.50 Westelijke wind Terugkeer Nederlanders Plet Indonesische personeel van de Nederlandsche Han del-Maatschappij in Djakarta heeft vandaag verklaard, dat het de kantoren van deze maatschappij, de oudste en groot ste Nederlandse bankinstelling in Indonesië, heeft bezet. Zoals bekend hebben gisteren leden van het communistisch vakverbond, de SOBSI, het hoofdkantoor van de KPM in de Indonesische hoofdstad bezet. Militair vertoon in Djakarta Nederlanders geweerd V eili gheidsmaatre gel Bewaking voor gebouw Indonesische diplomatieke vertegenwoordiging Buitenlandse reacties Soebandrio beantwoordt vragen Samenwerking van de beide luchtmachten A-griep in liet Vaticaan Aardbeving geregistreerd Gasvergiftiging Ministerie Ec. Zaken over vleesprijzen Gedaalde veeprijzen worden niet voldoende doorberekend Gomulka verklaart: Geen loonsverhogingen in Polen o met de enige veilige elektrische koffiemoienl O fa»*: BARTEUORISSTR: HAARLEM TEL 13419 FERD. BOLSTR *48 A' DAM TEL. 71 7162 1 Verwachting tot donderdagavond (opgemaakt te 11.15 uur) Vannacht voornamelijk in het zui den van het land lichte vorst. Mor gen in het noorden toenemende be wolking met hier en daar wat mot regen. Ongeveer dezelfde tempera turen als vandaan. Zwakke tot mati ge westelijke wind. Zon: 8.33-16.32. Maan: 15.37-6.22. BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790 Bijkantoor en Red. I3muiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: 3. 3. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Omroepers 16 cents per m m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren ABONNEMENTSPRI3S 61 cents per week, f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. Soortgelijke acties zijn ook ondernomen tegen de Escompto-bank en twee han delsfirma's in Djakarta, Geo. Wehry en Tïndeteves. Op deze bedrijven zou het Werk normaal doorgaan. Alle bezoekers Tvorder echter door leden van de vak hond voor controle van hun papieren aangehouden. De correspondent van Keuter wijst er evenwel op, dat de be richten over de situatie in de „overge komen" zaken elk uur anders luiden en ^et elkaar in strijd zijn. De president a'an de factory der Nederlandsche Han- «el-Maatschappij in Djakarta, de heer ne Jong, heeft aan de correspondent :ah het A.N.P. meegedeeld, dat het In- "kesisch personeel vanmorgen van hem eiste, dat de leiding van de bank aan hen zou worden overgedragen. De heer De Jong weigerde echter hieraan te voldoen. De militaire comman dant in de hoofdstad, luitenant kolonel Endang Dachjar, heeft later via r* radio bekendgemaakt, dat alle acties tot „overneming" van Nederlandse on dernemingen alleen zijn toegestaan, als daartoe instructie -is gegeven door de Indonesische regering of door het actie comité ter „bevrijding" van West-Irian. Uit Singapore komt een bericht van Reuter, dat de Koninklijke Paketvaart Maatschappij het vertrek van zes van haar schepen uit Singapore naar Indo nesië heeft uitgesteld. De voorzitter van het Algemeen Landbouw Syndicaat, dr. J. Meyer, heeft gisteravond aan de A.N.l'.-cor respondent te Djakarta meegedeeld, dat hij overweegt de Nederlanders in Oost-Java aan te raden de ondernemin gen te verlaten. Dr. Meyer zei, dat hij dit advies zou geven, indien de situatie, zoals die op het ogenblik in Oost-Java is, niet op korte termijn zou veranderen. Hij zei, dat hij berichten heeft ontvangen uit Djember, Bondo- woso, Situbondo en Kediri in Oost-Java, volgens welke levensmiddelen zijn weg gehaald uit de huizen van Nederland- s® ondernemings-employés. Aan be- 'enden wordt niet toegestaan de hui- jjk van Nederlanders binnen te gaan. ten u-eyer ze'' 'lat hij uit de berich- r,'a' 't het A.L.S. hebben bereikt, op- In q Hat er tegen de Nederlanders ^ordft-Java een algemene terreur deriail ?';voer,l. Dr. Meyer heeft de Ne- *l'ginö. -e H'Plkkratieke vertegenwoor- stehi in Djakarta op de hoogte ge- van de berichten, die hij gisteren ^""iinimiinnnmniinmnimnninuiiiiniiniiHiiiiiiini Drees aUtcrËUuUdUA9' die dr' heeft afgeleid J* Twee^e Kamer neejt ajgeiega was geen „ekwelde kreet, doch had, met het ooa h positie van de Nederlanders ir? i7 donesië, een ingehouden toon. in A haar soberheid waaraeren wij 'de ver klaring als een bewijs, dat de Neder landse regering zich bewust is van de ernst van de toestand. Het zijn da den, niet op de eerste plaats woorden, die thans van de regering worden ge vraagd. Omtrent de voorgenomen da den kon minister Drees uiteraard wei nig zeggen. Wij kunneuriilechts hopen. dat de voorbereidingen der regering kiet aan al te grote soberheid lijden. Zij zullen rekening moeten houden 7et niets minder dan een evacuatie Van alle Nederlanders uit Indonesië wel op een zodanig tijdstip, dat eze evacuatie het beste effect heeft. hiPe D^nesische zaakgelastigde de "eer Maramis heeft zich naar Parijs weten begeven om zijn minister van .pAeniandse Zaken Soebandrio in te ijNen °ver de reacties van Neder- Beien°P de anti-Nederlandse maatre- die t('tn Indonesië. Hij heeft zich voor Nedc.rU Bewapend met een aantal verraadt y,Se dagoladen. Dit trekje pagne de ®zeer de Indonesische cam- verdeeldheiddoeling heeft paniek en Welnu, noch m ons (and te zaaien, verdeeldheid znA paniek> noch van iets hebben kunE de heer Maramis Zonderen wij belden, sprong van „Het v e}genaardige zy- dat het nodig achn^J^ Ut 7 rechtse partijen aan te rukke^l)k je genen, die Nieuw-Gni^f^^At' ben willen behouden A ?9 heb pers eensgezind en gematigd g'eweesl m haar reacties. Ook het Di„3' blad intussen merkte op, dat het zin (heeft) dit armlastige halve è'iiand aan de chaos van Indonesië vrijs te geven". Als wij hel daar dan over eens zijn, kunnen wij later nog wel eens gezellig babbelen over histori- sche kwesties. heeft ontvangen. De economische blok kade tegen Nederlanders, die zich tot dusver tot Oost-Java beperkt had, ls nu ook overgeslagen naar Bandung, de meest westers georiënteerde stad van Indonesië. Gistermorgen hebben win kels, arbeiders, hotels, taxi's en rege ringskantoren bevel ontvangen ieder dienstbetoon aan de Nederlandse gemeen schap te weigeren. De correspondent van het ANP in Djakarta meldt, dat de Ne derlandse gemeenschap gisteravond met de grootste belangstelling heeft ge luisterd naar de nieuwsuitzendingen uit Nederland, nu de Nederlandse kranten in Indonesië sinds maandag verboden zijn. De Nederlanders zijn van ernstige zorg over de gebeurtenissen vervuld, maar volgens de correspondent heerst er onder hen geen paniek. Luitenant-kolonel Endang Dachjar heeft meegedeeld, dat in verband met de aanslag op president Soekarno thans twintig personen zijn gearresteerd, on der wie ook degenen, die de handgra naten hebben geworpen. Allen hebben een bekentenis afgelegd. Overste Dach jar was niet bereid hun namen te noe men, noch te zeggen tot welke groepe ring zij behoren. Een aantal andere ver dachten wordt nog opgespoord. De eerste arrestaties zijn waar schijnlijk 24 uur na de aanslag ver richt. Sindsdien doen veiligheidstroe- pen voortdurend invallen in winkels, bioscopen en woonhuizen. Straten wor den afgesloten, motorvoertuigen en voetgangers worden onderzocht op wa pens en munitie. Onder zware bewa king heeft de president gisteren enkele slachtoffers van de aanslag in het ziekenhuis bezocht. Tijdens zijn be zoek werd de hele omgeving van het ziekenhuis door de politie, met de ba jonet op het geweer en bovendien met machinegeweren bewapend, afgezet. di?6n ItaI'aans zakenman, S. Damato, «oh Pp uitnodiging van de Indonesi- serio ,re?ering enige tijd geleden een den <snipgen 'n Indonesië heeft gehou- die uit weTJ-behoorde tot de passagiers, zto gezet £L-.M—toestel de „Electron" n-ekomen eren in Singapore aan- rei hil nn ii? Ls een dode stad", vliegveld' ziin'ke „straathoek en bi) het Hèerd» lk V°0r m«n vertrek ge- De Indonesische communistische Dar- tü en een groep leden van het Indone sische parlement hebben gisteren af zonderlijk een verzoek gericht totnre- sident Soekarno zijn reis naar Eurona en Latijns-Amerika, die later in de maand op het programma staat, af te gelasten, gezien de ernst van de bin nenlandse toestand en „de politieke labiliteit". De agentschappen van alle grote transportondernemingen te Djakarta zyn er officieel van m kennis gesteld, dat houders van Nederlandse Paspoor ten Indonesië niet mogen betreden. Ook het kantoor van de Garuda Indonesian Airways in Singapore heeft gisteren opdracht gekregen transport aan aiie Nederlanders te weigeren. In Singapo re verblijven o.a. twee Nederlandse pi loten van de maatschappij, die van ver lof in Nederland terugkeren. De Nederlandse consul-generaal in Singapore, de heer D. G. E. Middel burg, heeft in een gesprek met United Press gewezen op de rampzalige ge volgen, die nationalisatie van de Ne derlandse bezittingen voor Indonesië zelf zou hebben. „De Indonesiërs", al dus de heer Middelburg, „kunnen rubber- en tabaksplantages, suikerfa brieken en grote handelskantoren na- Voor het gebouw van de Indonesische diplomatieke vertegenwoordiging aan de Prinsessegracht te 's Gravenhage is de bewaking door leden van de ge meentepolitie uitgebreid. Aan de voorzijde van het gebouw zijn twee politieagenten geposteerd aan de achterzijde in de Jan Eevertsenstraat eveneens. Voorts surveilleren twee man om het gebouw en in de nabijheid. Allen zijn bewapend met een sten-gun en voorzien van een helm. Ook bij de residentie van de verte genwoordiger van Indonesië in Wasse naar, is politie gestationeerd. In verband met de ontwikkelingen in Indonesië is de bewaking bij het gebouw van de Indonesische diplomatieke vertegenwoordiging in Nederland aan de Prinsessegracht in Den Haag uitgebreid. tionaiiseren, maar men kan niet de technische en bedrijfservaring nationa liseren, noch ook de goodwill". In verantwoordelijke kringen te Lon den, zo meldt A.F.P., volgt men de actie tegen de Nederlanders in Indone sië met ongerustheid. Men vreest, dat de Zuid-Oost Aziatische Verdragsorgani satie en de Britse belangen in Indone sië en Zuid-Oost Azië eveneens in ge vaar komen. Een woordvoerder van het Britse ministerie van buitenlandse za ken heeft echter verklaard, dat er geen enkele reden is om aan te nemen, dat Indonesië discriminerende maatregelen ten opzichte van Britse onderdanen overweegt. In Whitehall meent men, dat een officiële stap in Djakarta ten gunste van de Nederlanders een ave rechts resultaat zal hebben. Men hoopt, dat de anti-Nederlandse campagne tot staan zal worden gebracht, voordat In donesische belangen zelf worden ge schaad, aldus het bericht van A.F.P. Het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken weigerde gisteravond commentaar te leveren op de gebeurte nissen in Indonesië. Men verklaarde slechts, dat „de situatie zorgvuldig wordt bestudeerd", aldus United Press. Voor zijn vertrek uit New York, van waar hij via Parijs naar Djakarta te rugkeert, heeft de Indonesische minis ter van buitenlandse zaken, dr. Soe bandrio, op de vraag, of de aanslag op president Soekarno wellicht het signaal voor uitgebreide wanordelijkhe den zal zijn, ontkennend geantwoord. „De schuldigen zijn immers gepakt en de beweging werkte alleen in de hoofd stad". Toen hem gevraagd werd, of het tot een verbreking van de diploma tieke betrekkingen met Nederland zal komen, verklaarde de minister, dat dit afhangt van „de verdere stappen en de verdere houding van Nederland". Op de vraag om dit toe te lichten, zei dr. Soebandrio: „Ik zal de deur niet sluiten voor de Nederlanders als zij een nieuwe wijze van toenadering tot Indonesië overwegen". Bovendien was hij van oordeel, dat Nederland „nog niet Izijn definitieve standpunt heeft be paald". De minister verklaarde, dat Indone sië „geen bezwaren heeft tegen een re delijke overeenkomst met Nederland". „Deze toestand is wat moeilijk, maar als er enige aanwijzing van Nederland se kant is, zullen wij die niet afwij zen". De verhouding met Nederland zou „ernstig kunnen worden als er niets wordt gedaan". ..Toen hem werd gevraagd, of Indone sië zal overwegen het conflict over westelijk Nieuw-Guinea op het militai re vlak over te brengen, verklaarde dr. Soebandrio: „Voor het ogenblik den ken wij niet in termen van geweld". De Braziliaanse minister van buiten landse zaken heelt volgens A.F.P. te genover verslaggevers verklaard dat Brazilië een uitnodiging heeft ontvan gen om zich aan te sluiten bij de Noord- atlantische verdragsorganisatie. De Indonesische minister van justitie, Maengkom, heeft naar U.P. meldt of ficieel ontkend, dat Nederlanders Indo nesië niet meer mogen verlaten. Hji verklaarde dat de Indonesische autori teiten op het ogenblik met de Neder landse diplomatieke vertegenwoordiging onderhandelen over de repatriëring van alle Nederlanders die thans nog in In donesië zijn. Maengkom bevestigde, eveneens officieel, dat Nederlanders niet langer toestemming zullen krijgen Indo nesië binnen te gaan, aldus meldt U.P. De ministers voor defensie van Ne derland en België, ir. Staf en de heer Spinoy hebben gisteren te Brus sel een bespreking gehad. Bij dit on derhoud waren Nederlandse en Belgi sche deskundigen tegenwoordig. Zij hebben vastgesteld, dat het wenselijk is de grootst mogelijke samenwerking tot stand te brengen tussen de Neder landse en Belgische luchtmacht. Zij zijn overeengekomen, dat bepaalde co- mité's tegen door hen vastgestelde data rapport zullen uitbrengen over de realisatie van de samenwerking inza ke de opleiding der vliegers en de vor ming van technici en specialisten voor beide strijdkrachten. Dit bericht het A.N.P. Een woordvoerder van het Ameri kaanse ministerie van defensie heeft volgens Reuter meegedeeld, dat de lan cering van de „Vanquard"-raket met de eerste Amerikaanse kunstmaan in de kop is vastgesteld op morgen avond zes uur Nederlandse tijd. Eerder was verklaard, dat de lancering van daag zou plaatsvinden. Zuster Pasqualina Lehner, de huis houdster van de Paus, heeft aziatisehe griep, aldus heeft Reuter in het Va ticaan vernomen. De seismografen van het KNMI heb ben hedenochtend om twaalf minuten voor vijf een buitengewoon sterke aard beving opgetekend. Vermoedelijk is hier sprake geweest van een zee-beving, waarvan de haard was gelegen op een afstand van 6800 kilometer, midden in de Atlantische Oceaan nabij het rots eiland Sint-Paul. In Upsala (Zweden), waar men de schokken ook heeft geregistreerd, schat men het centrum van de beving in Mon golië. Het is de zwaarste beving, die men sinds 1905 heeft geconstateerd. In Berkeley (Californië) localiseert men het centrum in China. Men zegt daar, dat de schokken even hevig zijn ge weest als die welke in 1906 San Fran cisco verwoestten. Op de „Vanguard"-basis in Cape Canaveral in de Verenigde Staten wordt hard gewerkt aan de 'voltooiing van Amerika's kunstmaanproject. Op deze radio grafisch overgebrachte foto ziet men twee technici bezig met de montage van de kleine test-satelliet in de top van de derde trap van een „Vanguard". Reeds morgen hoopt men de seinen van dit kleine glanzende bolletje uit het wereld ruim op te kunnen vangen Dinsdagmiddag werd op het Vliegveld Soesterberg de in Nederland gebouwde helikopter „Kolibrie H3" gedemonstreerd. Bij deze demonstratie was ook Prins Bernhard aanwezig. Zowel het interieur van de helikopter (foto boven) als de stuwstraalmotor aan een van de rotorbladen (foto onder) werden door de Prins grondig bekeken. Het te 's Gravenhage aan de Was- senaarseweg wonende echtpaar mr. B. Th. A. Westerouen van Meeteren is, naar dinsdagochtend is gebleken, door gasvergiftiging om het leven gekomen. Twee bij het echtpaar inwonende da mes ontdekten dat de telefoon bij de heer en mevr. W. van M. niet werd aan genomen. De beide inwoonsters hadden last van hoofdpijn en gingen op onder zoek uit. Zij troffen het echtpaar le venloos in bed aan. De heer W. van M. was 71 jaar, zijn echtgenote 65 jaar. Het is gebleken dat een muurgas- kraantje geopend stond en de daarop aangesloten gaskachel niet brandde. Tijdens besprekingen over de vlees- prijzen, tussen het ministerie van eco nomische zaken en het Bedrijfschap voor het Slagersbedrijf, heeft de minis ter van economische zaken erop ge wezen dat niet alle slagers de daling van de veeprijzen voldoende in hun verkoopprijzen hebben doorberekend. Van de zijde van het Bedrijfschap voor het Slagersbedrijf werd in dit ver band gewezen op de grote moeilijkheden bij de afzet van vet als gevolg van de vraag van de consumenten naar uit sluitend mager en fijn vlees, alsmede de niet onbelangrijk mindere opbrengt van nevenproducten. Deze moeilijkheden hebben er toe geleid dat de slagers het verloop van de veeprijzen trager volgen, zowel naar boven als naar beneden. De concurrentie neemt echter naar de mening van het bedrijfschap op hfet ogenblik in verscheidene plaatsen toe, hetgeen ook tot uitdrukking is gekomen in de daling van het indexcijfer van de winkelverkoopprijzen van vlees gedu rende de laatste maanden. Bovendien dient men elk geval, en dus ook elk bedrijf, op zijn eigen merites te beoor delen Dat thans echter nog niet over de gehele linie voldoende prijsverlaging heeft plaats gevonden, wordt door het bedrijfschap erkend en het is dan ook bereid, die slagers die hun prijzen on voldoende hebben aangepast aan de ge daalde inkoopprijzen te adviseren dit alsnog onverwijld te doen. De huidige toestand van onze natio nale economie staat niet toe het levens niveau van de arbeidende bevolking aanzienlijk te verhogen en in 1958 kunnen wij de salarissen nog niet weer herzien tenzjj de produktie verhoogd wordt, aldus delen Reuter en A.F.P. mee dat de Poolse leider, Gomulka, in een toespraak op een mijnwerker sfeest te Bytom heeft verklaard. Gomulka zei dat organisatie en dis cipline van de arbeid nog veel te wen sen overliet. In het laatste half jaar waren van de 64.200.000 werkdagen 12.200.000 verloren gegaan, waarvan anderhalf miljoen zonder reden. Daar door had men een verlies van 1.650.000 ton steenkool geleden. Hjj kondigde aan dat de Poolse mijnwerkers in de loop van het volgende jaar zes zondagen zullen moeten werken. Men was hier toe genoopt door de precaire situatie van 's lands economie. Nog steeds staat het weer in ons land onder invloed van een hogedrukgebied. Het centrum hiervan verplaatste zich ech ter langzaam naar het zuiden, onder in vloed van een actieve depressie, die over noord-Scandinavië naar het oosten trekt. In het grootste deel van ons land ging daardoor een zwakke tot matige westelijke wind waaien. In het zuiden van het land was er in de afgelopen nacht nog weinig wind, waardoor daar de meeste vorst voor kwam. In Brabant vroor het op sommige plaatsen 5 graden. Het ziet er naar uit, dat de westelijke wind nog wat zal toenemen, zodat de temperaturen 's nachts minder laag zullen worden. Een uit de richting van Schotland nader bij komend front kan morgen in het noorden van het land aanleiding geven tot toeneming van de bewolking. Advertentie temp. neersl. Station Weer heder afgel. 7 uur -4 uur Helsinki regen 3 l Stockholm geheel bew. 2 0.3 Oslo geheel bew. -3 0 Kopenhagei geheel bew. 3 0 Londen mist -3 0 Amsterdam onbewolkt 2 0 Brussel onbewolkt -3 0 Luxemburg zwaar bew. 3 0 Parijs onbewolkt -4 0 Nice onbewolkt 6 0 Berlijn mist 3 0 Frankfurt geheel bew. 2 0 München sneeuw 1 0.5 Hürich geheel bew. 1 0 Genève onbewolkt 1 0 Locarno onbewolkt -2 0 Wenen regen 3 7 Innsbruck sneeuw -1 2 Rome zwaar bew. 5 PRIMEUR de enige elektrische koffiemolen ven Nederlands fabrikaat voor deze prijs e* absoluut veilig, plastic romp, motor ge* heel geïsoleerd verhoogde schenkrand voorkomt mor* sen en beveiligt tegen de sneldroaiendt propeller.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1957 | | pagina 1