Er is veel meer bewaard dan men denkt
Archieven uitkammen op soek
het voorgeslacht
naar
De lepels van tante en de
kist met familiepapieren
Nederland doet beroep
op NATO-partners
Autoverkeer in Velsertunnel
beantwoordt aan
verwachtingen
Onrechtmatig
Kapper spelen als hobby
f 138.000 voor
katholiek H.O.
iSJSSSi tïnTvS S
"IS";'
Weinig kans dat weg over de ljmuider
sluizen verdwijnt
ZATERDAG 7 DECEMBER 1957
Sumatra rustig
.Maatregelen in Singapore
PAGINA 5
Aanbod van „hulp aan
landgenoten in Indonesië"
Hadden wij een wapen of
een Franse voorvader?
eigenschap ge-
besmetting uit-
Gcnealogie heeft met A-griep de
ineen, dat zij zich alleen door
breidt. Natuurlijk, iedereen verzucht wel eens na
et aanhoren van oude familie-overleveringen uit de
77l°HcZ van een bejaarde tantedat het nu toch hoog tij
0rdt om alles eens goed uit te zoeken. Maar het blijft
bii een bewogen zucht. Want hoe komt men aan de
toeet of er ergens in het nevelige verleden een grote
erfenis in -de familie is verdeeld of verspeeld, adellijk
bloed in de parentatie is geweest of een wapen het ge
acht heeft gesierd? De leek deinst terug voor het
schrikbeeld van stoffige archieven, onleesbare hand
schriften en peperdure beroepsgenealogen. Het vrome
doornemen om er wat aan te gaan doen, blijft onuit-
Bevoerd en als tante het tijdelijke met het eeuwige ver
wisseld heeft maakt men ruzie over de zilveren lepel
tjes en geeft de kist met familiepapieren aan de vuil
nisman mee.
Zo gaan nog dagelijks kostbare gegevens over het
voorgeslacht verloren, ondanks de klachten van het
zich steeds uitbreidende getal van amateur-genealogen.
Lag het aan deze Begrepenen, dan was er reeds lang
een wet op het vernietigen van familiepapieren. Maar
zolang zelfs bij de overheid dikwijls het begrip voor
historie zoek is, hoeft men geen hoop te koesteren op
pogingen tot behoud van hetgeen nog in kisten op zol
der en laden van oude bureaus bij particulieren ligt op-
Betast. De papiernood in de hongerwinter en de ruimte
nood in de moderne flats hebben catastrofale gevolgen
Behad. Bij tonnen tegelijk is er vernietigd. Het gehele
Verleden schijnt te zijn geliquideerd en toch bloeit de
genealogie als nooit tevoren Men merkt het aan de
Mzoekcijfers der archieven. Het fervente enthousiasme
tier genealogen noem ze nooit „sibbekundigen", want
tie pogingen der bezetters om zich van deze nobele
Activiteit meester te maken kan ze nog in woede doen
°ntsteken verbreidt de belangstelling als de reken-
kundige reeks van de stamboom. Wat is daar de oor
aak van? Vraagt men het de genealogen zelf, dan luidt
bet antwoord: 80 pet. ijdelheid en verder een tikkeltje
n}cv.wsgierigheid gemengd met romantische verwach-
tinBen.
Een sansculot van grootmoeders kant"
wj"aag één van alle leken aan de ge-
den luidt zonder uitzondering: had-
een wapen. Het antwoord luidt
slist .misschien. Wapens waren be-
Afa' «et het monopolie van de adel.
Van 0m te achterhalen of men een
fle »de fraaie schildjes, gecopieerd uit
Standaardwerken, in de hal van zijn
jpning mag hangen, moet men eerst
ZDn aanspraken zwart op wit kunnen
verantwoorden. En hier begint het
werk, dat de leek afschrikt en dat voor
,pe,n,ea'?.°? juist de attractie van zijn
liefhebberij is. Er moet gesnuffeld wor
den in gemeentelijke en rijksarchieven.
Voorouders moeten uit vergeelde folian
ten en beduimelde klappers worden
overgeschreven, geboorte-, huwelijks-
en sterfdata moeten worden vergeleken
en klare afstammingsreeksen moeten
goed geordend op papier staan, voor
dat er conclusies kunnen worden getrok-
£eh._ Dit werk lijkt ingewikkelder dan
is zolang men zich bepaalt tot re-
eeu«cllewerk over circa anderhalve
linE Tot 1811, het jaar van de instel-
de rtw1 de burgerlijke stand, kan zelfs
voorg ondeskundige leek zijn gehele
kaar Ji acbt 'n enkele middagen bij el-
hetrati ,en- Zelfs deze bescheiden pe-
vert ,e in bet terrein der historie le-
hioet boeiende resultaten op. Men
blent ?esPepnd zijn van alle senti-
Saan i?} ui et enige ontroering te onder-
tveiini» het doorbladeren van de hu-
bit latm wiïa,n de bet-overgrootouders
gehele pyramide van bloedverwanten bij
een brengen. Dat vraagt veel geduld,
maar de resultaten zijn meestal bijzonder
interessant. Want juist in de zijtakken
vindt men soms de herkomst van die
wonderlijke verhalen over adellijk bloed,
Franse afkomst en omvangrijke erfenis
sen, die in bijna elke familie de ronde
doen.
De Franse afkomst blijkt dan soms
van een sansculot ,,van grootmoeders
kant" te stammen en het verhaal
over de edelman was gewoon ont
staan door een naamsverwarring,
maar toch doemen er soms namen
op die te denken geven. Want de
kwartierstaat in min of meer comple
te staat is op zijn beurt weer een uit
gangspunt voor geheel andere studies.
Wat waren al die namen in het boek
voor lieden? Speurtochten in notarië
le archieven brengen soms luisterrij
ke gegevens aan het licht. Een voor
ouder, die beroepsmilitair was, vindt
men in de oude legerarchieven com
pleet beschreven.
Uit het archief van de oude Oost In
dische Compagnie duiken nadere de
tails op over een ver familielid, dat
naar Indië is gegaan. Er is veel meer
bewaard, dan men durft te verwachten,
maar men moet het weten te vinden.
Eerst als uit de namen zich levende we
zens beginnen te vormen, beleeft de
echte snuffelaar zijn gelukkigste mo
ment. Want nu kan hij gaan denken
aan een werkstuk, dat de gehele fami
lie met enthousiasme zal begroeten. Uit
de gegevens, die hij links en rechts
heeft verzameld componeert hp, met
behulp van lectuur over de historie
van de plaats, beroep en andere om
standigheden, een familieboek. Hij vult
de tekst aan met foto's en oude pren
ten, brieven en documenten en als ecu-
maal de foliant voor hem ligt, is hij
zelf verbouwereerd over het resultaat.
Hij voelt zich opgenomen in een veel
grotere familie, wier zorgen en vreug
den van eeuwen terug hij bijna als een
realiteit ervaart. En als zpn zoon er
soms bizarre liefhebberijen op na blijkt
te houden, zegt hij geruststellend tot zijn
vrouw dat hem dit niet verwondert: zijn
bet-overgrootvader was precies zo.
Genealogen zijn beminnelijke lieden.
Zelfs tegen de mensen, die lachen om
hun belangstelling voor „dode voor
ouders". Zij verontschuldigen zich met
de opmerking dat het een liefhebberij
is, precies als het oplossen van kruis-
woordpuzzles. Alleen het is spannender.
Wijsgerige lieden knopen aan het stij
gende getal van beoefenaren van deze
liefhebberij de conclusie vast, dat de
belangstelling voor het voorgeslacht
een gezonde reactie is op de al te voor
barige liquidatie van het verleden, die
wij in de afgelopen tijden hebben be
leefd Waar het heden er slechts op
uit schijnt om de mens te vereenvou
digen tot een nummer in de al te grote
massa, zoekt de genealoog houvast in
een inspirerend verleden, in een wijd
vertakte schare van interessante voor
ouders, tegenover wie hij zich op een
of andere manier verantwoording ver
schuldigd voelt. b Kr
doop
gen
In
de bruidegom, de schoolse hanepoten
van de bruid, de namen der getuigen en
van de ambtenaar, het zand uit de zand-
strooier dat nog in de inkt van de gan
zenveer is blijven kleven, ze brengen dit
gebeuren van lang terug nog even als
een realiteit ten leven. De andere stuk
ken uit het dossier zijn ook interessant.
Het dienstplichtformulier bevat zelfs
een nauwkeurig signalement van de
bruidegom. Zulke belevenissen zijn voor
de meeste beginnende snuffelaars
die altijd op de minzame hulp van de
archiefambtenaren kunnen rekenen
voldoende om in haast bij alle oudere
verwanten familiepapieren, bidprentjes
en foto's te verzamelen en mondelinge
overleveringen op te tekenen om het
beeld van deze bet-overgrootouders te
completeren. Daarmede is de eerste
phase voorbij. De tweede vraagt meer
tijd. Voordat men zich daaraan gaat
wijden, is het wijs contact op te nemen
met de Ned. Genealogische Vereniging,
die waardevolle adviezen kan verstrek
ken. En zeker is het aan te bevelen
om even in de bibliotheek Jhr. mr. dr.
E. A. van Beresteyns „Genealogisch
Repertorium" te raadplegen, want mis
schien is het gehele voorgeslacht al door
een ander uitgezocht.
De historie van voor 1800 ligt opge
tast in doopboeken, trouwboeken en be
grafenisregisters. Pastoors en domi
nees, al of niet nauwkeurig, al of niet
leesbaar schrijvend, zijn verder metge
zel en toeverlaat van de zoeker. Wie
zijn familie in het hoge noorden zoekt
bemerkt tot zijn schrik dat daar voor
1800 de familienaam zoek is. Voor-
?"ders staan te boek als IJsbrand AI-
sch z' 'dpe Douwesz. Gezien de
zelflarste aan voornamen ontdekt men
datf de dorpen verschillende kandi-
voor ,1Voor een identiteit. Dat wordt
Maap ^..kenealoog een penibele affaire.
Waar ,i'l18 niet voor een gat te vangen,
hij zich ob uhte 'Ün doodloopt, begeeft
woonte Van n Paden. De goede ge-
kleinkinderè».0"8 voorgeslacht om de
Toen sergeant James Begnaud uit Louisiana in Korea lag en er geen kapper
voor zijn mannen beschikbaar was, leerde hij daar haarknippen. Nu ts zijn
standplaats Heidelberg, waar hij het geregelde leven van een Amerikaanse
soldaat in West-Duitsland leidt. In zijn vrije tijd echter gaat hij met zijn draagbare
„kapperssalon" naar het plaatselijke weeshuis, waar hij eens m de twee weken
het haar van de kleine bewonertjes fatsoeneert.
Voorouders moeten uit vergeelde folianten en
overgeschreven.
beduimelde klappers worden
(Vervolg van pag. 1)
Het .L.M.-personeel mag de lucht
haven Kemajoran niet betreden en het
heeft geen toegang tot de eigen han
gars, waar voor duizenden guldens voor
raden ligt opgeslagen.
Uit Bandung, Semarang en Oost-Ja-
va komen berichten over Nederlandse
ondernemingen, die door het Indone
sische personeel zijn „overgenomen".
De militaire commandant van
Bandung, overste Suprapto, heeft be
paald, dat deb oycott van Nederlandse
onderdanen moet worden gestaakt en
dat ook geen ongeautoriseerde overne
mingen van Nederlandse bedrijven
meer mogen plaats hebben.
De ANP-correspondent heeft ver
nomen, dat op Sumatra de toestand
rustig is. Nederlanders worden er niet
geboycott, er worden geen bedrijven
„overgenomen" en op de ondernemin
gen vindt het werk normaal voort
gang. De militaire commandant van
Zuid-Sumatra, overste Barlian heeft
bekendgemaakt, dat hij de „overne
ming" van Nederlandse bedrijven
zonder toestemming zal beschouwen
als een misdrijf.
Na een vergadering van de minister
raad heeft de Indonesische minister
van voorlichting, Soedibjo, gisteren ook
gezegd, dat hij de anti-Nederlandse
boycott het eigenmachtig overnemen
en deels zelfs verwoesten van Nederland
se bedrijven betreurt. Er zijn n.l. be
richten geweest, dat enkele pakhuizen
op Oost-Java in brand zijn gestoken.
De regering, aldus Soedibjo, begrijpt
de geestdrift van de bevolking, maar
zij moet op nakoming van haar in
structies blijven staan. Beveiliging van
de Nederlandse eigendommen is in ons
eigen belang, zo zei hij. Volgens UP
noemde hij het verbreken van de diplo
matieke en handelsbetrekkingen met
Nederland een kwestie van tijd.
Uit Praag bericht Reuter, dat de
communistische wereldfederatie van
vakverenigingen (W.F.T.U.) zich soli
dair met het Indonesische volk heeft
verklaard.
De ANP-correspondent in Djakarta ver
neemt, dat president Soekarno volgen
de week woensdag in Surabaja een be
langrijke verklaring zal afleggen.
AFP meldt uit Singapore, dat de rege
ring aldaar zich bereid heeft verklaard
de ooorgangsfaciliteiten voor Nederlan
ders, die Indonesië moeten verlaten, te
vergemakkelijken.
Volgens dit persbureau is er door
Nederlandse autoriteiten ook contact
opgenomen met de Britse luchtmacht
te Singapore. Er zou gesproken zijn
over het gebruik van Britse militaire
toestellen voor de evacuatie van Ne
derlandse burgers. De Engelse mili
taire autoriteiten zouden zich bereid
hebben verklaard Nederlandse evacué's
in legerkampen onder te brengen. Vol
gens United Press gaat het hier om de
Selarang-barakken, die plaats bieden
aan 5.000 personen. Door het opslaan
van tenten zou deze capaciteit belang
rijk kunnen worden uitgebreid.
Naar aanleiding van de anti-Neder
landse campagne in Indonesië heeft
zich ook een aanzienlijke diplomatieke
activiteit ontwikkeld. Het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken on
derhoudt voortdurend contact met de
ambassades van Nederland en Indone
sië. Over het algemeen onthoudt Ame-
men naar de 8yst®matisch te benoe-
dig houvast hn^° s levert al aar-
heten hebben E„ gr°°tmOeder kan ge-
bij de - e namen van cetui-
derend over de^stH" .soms ook verhel-
He. Bovendien znn h "°r -Yan de faml"
ook grote helpers van °a e no«?"S8en
Het „notarieel" met ":^6 ™f,e,aar»'
testamenten, boedelschefdi^86? Va°
porten van huizen en grond 52"' trans"
opzienbarende informaties 80ms
namen van getui-
hun naam
nomen. De splnfnj
pleegt nog wel eens
te veranderen, maar
doorgaans heeft
men daar wel beter
houvast-
Zo kan men, met
geluk en vlijt, dik
wijls tot diep in
de zeventiende
eeuw doordringen.
Drie eeuwen voor
geslacht is al een
respectabele pres
tatie, maar de
echte genealoog is
beslist niet tevre
den met de rechte
lijn, die zijn naam
draagt. Hij wil m
zijn kwartierstaat
zijn twee ouders,
zijn vier grootou
ders, acht over
grootouders. zestien
bet-overgroot
ouders, kortom de
Zijn betovergrootvader was precies zo.
Van een speciale verslaggever)
Nu de Velsertunnel ruim twee maan
den in gebruik is, kan een overzicht
worden verkregen van het gebruik, dat
ervan gemaakt wordt. Het dubbele
doel, een vrije kruising te maken voor
het wegverkeer en voor het scheep
vaartverkeer, is op dit gedeelte van
het Noordzeekanaal bereikt. Reeds in
de tweede week, dat de tunnel in ge
bruik was, is het verkeer constant ge
worden. De eerste tien dagen en de
weekends vormen geen bruikbare maat
staf, omdat men dan meer moet spre
ken van een tunnelbezichtiging door
toeristisch verkee. Beschouwt men
echter het verkeer op maandag tot en
met vrijdag, dan blijkt dit zich con
stant te bewegen tussen 11.000 en 12.500
voertuigen per dag. De raming was een
daggemiddelde van 12.000 voertuigen,
zodat de werkelijkheid wel heel nauw
keurig met de voorspelling overeen
blijkt te komen.
De ontwikkeling van de laatste twee
maanden doet voor de komende tijd
geen ingrijpende veranderingen ver
wachten. Wel is het mogelijk, dat de
voltooiing van de aansluitende wegen
nu vooral ten zuiden van het Noord-
zeekanaal nog vrij onoverzichtelijk
nog enige toeneming van de verkeers
intensiteit tot gevolg zal hebben.
Maar voor het overige zal de opvoe
ring van het totaal gelijke tred gaan
houden met de algemene stijging van
de verkeersdrukte in Nederland.
Voor het pontveer bij de Hembrug
blijkt de Velsertunnel weinig soulaas te
bieden. De vermindering van het aan
tal auto's is zeker niet spectaculair te
noemen. In de week, voorafgaande aan
de opening van de Velsertunnel, wer
den door de Hemponten per dag 6.600
voertuigen overgezet. De werkweek
daarna, dus van 30 september tot 4
oktober, stond in het teken van de
tunnelbezichtiging. Het Hem-veer ver
werkte toen 5.550 auto's per dag. Daar
na is het aantal weer wat toegenomen.
Thans schommelt het op normale werk
dagen tussen minimaal 5.600 en maxi
maal 5.900 auto's per dag.
Het gereedkomen van de brug bij
Schellingwoude heeft voor Velsen na
genoeg geen betekenis. Zaandam had
er de eerste paar dagen een 400 auto's
per werkdag minder door bij de Hem
ponten, maar ook hier zal het toeris
me zeker een rol hebben gespeeld.
Het ziet er niet naar uit, dat de prog
nose uit het rapport van de Commis
sie Oeververbindingen Noordzeeka-
naal-IJ, bewaarheid zal worden. Hier
in wordt namelijk verondersteld, dat
het aantal overzettingen door de Hem
ponten op een gemiddelde weekdag
in 1958 na de ingebruikstelling van
Velsertunnel en Schellingwouderbrug
zal verminderen tot 4.300, tegen 6.400
in 1956, dat is een afname van 2.100.
Dat de Velsertunnel binnen afzien
bare tijd als een niet te overschrijden
drempel de weg naar Amsterdam voor
zeer grote schepen zou afgrendelen,
wordt door deskundigen betiteld als
een speculatie zonder enige redelijke
grond. Er bestaan plannen om In IJ-
muiden een nieuwe grote sluis te bou
wen, waarvan de vloer lager ligt dan
het dak van de tunnel. Nog afgezien
van de vraag of deze plannen ooit
gerealiseerd zullen worden, staat het
vast, dat dit zeker niet op korte ter
mijn zal gebeuren. Bovendien gaat de
ontwikkeling in de scheepsbouw nog wel
naar een steeds groter tonnage voor
de Amsterdamse werven is vooral de
bouw van super-tankers in de toekomst
belangrijk maar dit behoeft niet al-
rik zich angstvallig van enige positie
keuze. Het is daarom al een hele stap,
dat amtassadaur Allison in Djakarta
toestemming heeft gekregen Indonesië
de bezorgdheid van zijn regering en
van de Amerikaanse gemeenschap ken
baar te maken. Bij de secretaris-ge
neraal van het Indonesische ministerie
van buitenlandse zaken heeft hij op
matiging aangedrongen.
In Londen heeft de Indonesische am
bassadeur, Sunario, op zijn verzoek een
onderhoud gehad met de tweede onder
minister van buitenlandse zaken, More
land, die vroeger ambassadeur in Dja
karta is geweest. Tijdens dit gesprek
zei Moreland, dat de Britse regering de
Indonesische maatregelen tegen Neder
landse onderdanen betreurt. Zij zullen
de Indonesische belangen zeker ook
schaden en in het buitenland een onge
lukkige indruk maken.
Volgens AFP heeft Sunario gezegd,
dat de opmerkingen van Moreland niet
de vorm van een protest hadden; zij
werden ingegeven door menselijke over
wegingen. Sunario meende erin ge
slaagd te zijn Moreland te overtuigen
van de onjuistheic van berichten, als
zouden Nederlanders uit levensmidde
lenwinkels in Indonesië worden ge
weerd r i als zouden zij van water- en
elektriciteitsvoorziening zijn verstoken.
De oproep van de bisschoppen in hun
herderlijke brief van 3 november j.l. tot
steun aan het Katholiek Hoger Onderwijs
is tot nu toe beantwoord door bijna 8000
katholieken, die f 137.656,37 bijeenge
bracht hebben. Dit komt neer op een
gemiddelde van ruim f 17 per gift. Dit
wekt de hoop op een aanzienlijk hoger
resultaat als ook de velen, die de bis
schoppelijke oproep nog niet hebben be
antwoord, het voorbeeld van de 8000
volgen en hun bijdragen voor dit doel,
dat de bisschoppen bijna even belang
rijk achten als de kerkenbouw, willen
storten op
giro 65.68.00 van mgr. dr. B. J. Alfrink
te Utrecht,
giro 65.63.00 van mgr. dr. J. H. G. Lem-
mens te Roermond,
giro 65.67.00 van mgr. J. P. Huibers te
Haarlem,
giro 65.69.00 van mgr. W. P. A. M.
Mutsaerts te Den Bosch,
giro 67.73.00 van mgr. J. W. M. Baeten
te Breda, of
giro 92.63.00 van mgr. P. A. Nierman
te Groningen.
Afgezien van de eenmalige uitgave
voor kantoorinrichting en dergelijke ten
behoeve van de door de bisschoppen op
gerichte Stichting Centraal Fonds voor
Katholiek Hoger Onderwijs staan tegen
over de opbrengst van bijna 138.000 gul
den aan voorbereidings- en uitvoerings
kosten voor deze inzamelingsactie f 20.000!
Advertentie
tijd gepaard te gaan met een grotere
diepgang.
In het streekplan IJmond-noord is
de autoweg over de sluizen te IJmui-
den, aangelegd ter ontlasting van de
pontveren toen de Velsertunnel nog
niet gereed was, aangeduid als een
tijdelijke verbinding. De gemeente Vel
sen heeft er voortdurend op aangedron
gen dit tot een permanente verbinding
te laten, ten behoeve .van het lokaal
verkeer en ook uit toeristische overwe
gingen. De kans, dat deze wens in
vervulling gaat, is nu wel zeer groot.
Deze weg over die sluizen blijft, on
danks de Velsertunnel autoverkeer trekt-
ken. Het autoverkeer is nor altijd 20
procent van vóór de opening van de
tunnel en bedraagt nu op een normale
werkdag gemiddeld 1.000 auto's. Tijdens
de weekends ligt het aantal auto's aan
merkelijk hoger. Dat er zelfs een be
langrijke categorie vaste gebruikers is
van deze sluis-route bleek, toen de weg
14 dagen gestremd was geweest. Di
rect daarna was het autoverkeer weer
op de oude sterkte.
De brutale verklaring van de In
donesische minister van voorlichting
Soedibjo, dat zijn regering de juridi
sche kwesties, die bij het optreden
tegen Nederlanders en Nederlandse
ondernemingen rijzen, van onderge
schikt belang acht en dat deze ge
regeld kunnen worden na de over
dracht van Nieuw-Guinea, is wel een
bijzonder povere poging om de schijn
op te houden, dat Indonesië zich uit
eindelijk toch als iedere beschaafde
staat wil houden aan de internatio
nale rechtsregels. Zij kan echter het
feit niet ongedaan maken, dat het
huidige Indonesische optreden zonder
meer onrechtmatig is, hetgeen dan ook
in de gisteren door dc Nederlandse
ministerraad uitgegeven verklaring
terecht wordt geconstateerd.
Men kan rustig vaststellen, dat het
Indonesische optreden tegen Neder
landers en Nederlands eigendom in
Indonesië op ieder punt onrechtmatig
iSt
De door de Indonesische regering
goedgekeurde economische boycott
van Nederlanders en in het algemeen
de behandeling, die zij thans in Indo
nesië ondervinden, zijn in strijd met de
algemeen geldende volkenrechtelijke
norm, dat toegelaten vreemdelingen
recht hebben op een behoorlijke be
handeling, zoals in de meeste staten
de eigen onderdanen als minimum
plegen te ondervinden. Deze norm is
inderdaad vaag, doch de objectieve
beoordelaar heeft er ongetwijfeld vol
doende houvasaan. Hij vindt boven
dien steun in nationale en internatio
nale verklaringen van de rechten van
de mens evenzeer geldend voor
vreemdelingen als voor zijn eigen on
derdanen die deze minimum stan
daard voldoende concretiseren en die,
ongeacht haar internationaal binden
de kracht, een belangrijke interpreta
tieve waarde hebben. Men kan b.V.
wijzen op de universele verklaring
van de rechten van de mens, vastge
steld bij resolutie van de Algemene
Vergadering van de V.N. van 10 de
cember 1948. De artikelen, handelend
over de bescherming van leven, vrij
heid, veiligheid en waardigheid van
de menselijke persoon en tegen wil
lekeurige eigendomsontneming, heb
ben evenzeer betrekking op vreem
delingen als op eigen onderdanen en
de internationale jurisprudentie over
een lange periode heeft herhaaldelijk
de verantwoordelijkheid van een staat
bij schending van dergelijke rechten
t.a.v. vreemde onderdanen aange
nomen.
Als men in dit licht de uitwijzing
van Nederlanders uit Indonesië beziet,
dan kan men toegeven, dat een staat
ongetwijfeld het recht bezit vreemde
onderdanen uit te wijzen. Doch het
willekeurig uitoefenen van dit
recht moet als onrechtmatig worden
aangemerkt.
Nog duidelijker in strijd met het
geldend volkenrecht is het optreden
van de Indonesische regering tegen
Nederlandse eigendommen. Al mogen
dan de termen „naasting" en „natio
nalisatie" door woordvoerders van die
regering uit de weg worden gegaan,
toch is het iedere objectieve beoor
delaar duidelijk dat thans de eerste
stappen gezet worden tot naasting van
alle belangrijke Nederlandse onderne
mingen in Indonesië.
Zodanige discriminerende naas
ting of nationalisatie nu is door
de internationale jurisprudentie steeds
onrechtmatig verklaard. Bovendien is
in diplomatieke nota-wisselingen en in
nationale én internationale processen
herhaaldelijk vastgesteld, dat bij niet
tussen vreemdelingen en eigen onder
danen discriminerende gedwongen
overgang van vermogensrechten een
internationale verplichting tot even
redige en prompte schadevergoe
ding ntstaat
Herhaaldelijk hebben verder het
Permanente Hof van Internationale
Justitie (o.a. in een advies en een
uitspraak betreffende Duits eigen
dom in het aan Polen overgegane deel
van Opper-Silezië) en andere inter
nationale colleges uitgesproken, dat
ook bij statenopvolging vermogens
rechten, die verkregen zijn onder het
recht van de" oude staat, door de op-
volgerstaat behoren te worden ge
ëerbiedigd. De praktijk en de recht
spraak zijn op dit punt zo constant
geweest, dat hier van een algemeen
volkenrechtelijk beginsel kan worden
gesproken. De jurisprudentie laat da
mogelijkheid in het midden van r iet-
discriminerende schade
vergoeding verlenende wet
geving tot aantasting van zodanige
vermogensrechten. De mogelijkheid
daartoe werd uitdrukkelijk vastge
steld in de Nederlands-Indonesische
Financiële en Economische Overeen
komst, die intussen reeds eerder door
Indonesië werd opgezegd.
Te constateren valt nu:
1. dat de Indonesische regering bij
de huidige maatregelen tegen Neder
landse eigendommen w e l discrimi
neert tussen Nederlanders enerzijds
en andere vreemdelingen en eigen on
derdanen anderzijds;
2. dat de Indonesische regering, blij
kens de verklaring van minister Soe
dibjo, dat over schadevergoeding eerst
gepraat kan worden na de overdracht
var. Nederlands Nieuw-Guinea, niet
bereid is tot prompte schadeloos
stelling;
3. dat noch het algemeen geldend
volkenrecht, noch de bij de soevereini
teitsoverdracht geldende regels de In
donesische regering het recht geven,
op discriminerende wijze op te treden
tegen Nederlandse eigendommen.
Er valt uit dit alles slechts één con
clusie te trekken: het huidige Indo
nesische optreden, zowel tegen de per
soon van de in Indonesië verblijvende
Nederlanders als tegen de Neder
landse eigendommen, is volgens het al
gemene volkenrecht, dat door alle be
schaafde staten wordt erkend, vol
strekt onrechtmatig. En de staat die
de boven omschreven rechten bewust
en voortdurend schendt stelt zich
daarmee buiten de internationale ge
meenschap van beschaafde staten.
De stichting „Hulp aan landgenoten
in Indonesië" heeft de ministerraad een
telegram gezonden van de volgende in
houd:
„De stichting „Hulp aan landgenoten
in Indonesië" voelt behoefte, u die bij
stand aan te bieden, die uw taak in
de gegeven omstandigheden kan ver
lichten".
Het telegram was getekend door dr.
H. A. Colijn en de heer J. Kortenhorst.
