Boelg
anin
tracht
overleg in NATO
te beïnvloeden
t
Verdwijnend.
natuur bezit
Mijn zoon wil
niet sterven
Overhaast maar grootscheeps
diplomatiek offensief
Stevenson blijft
thuis
Drie maal vijftien
maal twaalf jaar
en een
geëist
Oppassen
tffi'aSSr3 3585
ttK sas
OPNIEUW ONRUST OP CYPRUS
Nacht zonder
sterren
Middel tegen radio-actieve straling
Vrouw van slachtoffer
beloofde
daders ieder f 20.000
m/meean
Vier loonzakjes
gestolen
Offerblok gelicht
DONDERDAG 12 DECEMBER 1957*
PAGINA 7
Documentaire over
blindeninstituut
Moordzaak-Heer in hoger beroep
Nog 13 dagen
Man gearresteerd
Leopold Strassburger
overleden
Tweede Kamer is druk
door HARRIET H..HOUSER
Pas op voor vergiftigd
gevogelte
Premier Boelganin van Rusland heeft
ftiet zijn brieven die hij niet alleen
aan Eisenhower, Adenauer en Nehroe
tnaar ook aan de regeringsleiders van
Engeland en Frankrijk blijkt te heb
ben geschreven kennelijk de top
conferentie van de NATO, die maan
dag te Parijs begint, willen beïnvloe
den. Een woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van buitenlandse
zaken heeft dit verklaard en soortge
lijke geluiden komen uit Bonn, Parys
en Londen. De inhoud van de brie
ven is in grote lijnen gelijk; maar
schalk Boelganin heeft slechts hier en
daar een accent verlegd. Het ligt zo
wel in de bedoeling van de Ameri
kaanse, als van de YVestduitse regering
de pennevruchten van Boelganin op de
NATO-conferentie ter sprake te bren
gen. De voornaamste strekking van de
brieven is de vrees van Rusland, dat
de Europese NATO-landen bewapend
zullen worden met Amerikaanse
atoomraketten, en in dit verband richt
de belangstelling van de politici zich
vooral op de brief van Adenauer en de
reactie daarop m West-Duitsland.
Onze correspondent in Bonn meldt
re'ering TteïS"1" WesK.
toen lt Ultenlandse zaken de missive
wanrlr ™oest gaan zitten vertalen,
TV1„a °0r het even langer duurde voor
■men precies wist, wat er in stond. In
trekt men
maarschalk
De samenstelling van de Ameri
kaanse delegatie naar de NATO-
conferentie te Parijs heeft heel
wat voeten in de aarde gehad. Op de
eerste plaats was er het probleem, wie
er aan het hoofd zou staan van de
missie. Toen Eisenhower onlangs ziek
werd, gaf Washington aanvankelijk te
kennen, dat de president niet naar de
Franse hoofdstad zou komen. Nixon
zou hem vervangen. Maar al spoedig
liet men weten dat e- toch nog een
kans was dat Eisenhower zelf zou gaan
en deze week viel de beslissing dat de
president .nderdaad persoonlijk Ameri-
ka's belangen op de NATO-bijeenkomst
zal behartigen. Afgaande op wat de
doktoren van zijn gezondheidstoestand
lebben gezegd, moet men aannemen
hoo� voldoende hersteld is om de
makerfPanneilde tocht naar Europa
Maar behalve over de leiding van de
delegatie zijn er ook moeilijkheden ge-
tveest over de eventuele deelname aan
de missie door de leider van de „op-
Positie". De Amerikaanse regering was
terecht van mening dat de delegatie
Voor Parijs zich zoveel mogelijk ver
zekerd moest weten van het ver
trouwen van de hele natie, en niet
slechts van dat van de Republikeinse
partij. Men is nog altijd niet vergeten
wat president Wilson in 1919 is over
komen, toen hij, na terugkeer van de
vredesconferentie te Versailles, moest
beleven hoe de Amerikaanse Senaat
zijn werk te niet deed. Men heeft in
tussen geleerd dat de buitenlandse po
litiek van de Verenigde Staten zo veel
mogelijk een bi-partisan policy" zou
moeten zijn: een beleid dat de steun
heeft van beide politieke partijen.
werd een paar weken geleden dan ook
door Eisenhower aan Stevenson ge
vraagd of hij zijn visie wilde geven op
JfSeringsplannen voor de NATO-
demnr^nï-0' een verzoek dat door de
gewilligd che teider prompt werd in-
I kortbmieil„Amerika hebben tot voor
x dat Steveifien de ho°P gekoesterd,
gaan, hetgeen hi?1 naar Europa zou
rikaanse delegatieaanzien van de Ame-
komen. Maar sind«Zter ten Soed® zou
kans praktisch uiteeawlge week is de
ka's leidende democrat11, dat Ameri-
zal zijn. Eisenhower heeft de PartlJ
3 december gezegd, dat h« tV?nsonJ?p
zou vinden als Stevenson n= Rï .9=
zou gaan. De president heeft m arV-s
tieke opponent echter niet uita^ P?
lijk uitgenodigd: het.aldur voor St.,
son bijzonder moeilijk makend on J1"
halve invitatie in te gaan. in kringen
van Amerikanen die de nationale h„
langen boven de politieke belangen pje~
gen te stellen, was men vorige week
dan ook bepaald teleurgesteld over de
manier waarop de president zijn gast
te kennen had gegeyen dat hij tot de
Amerikaanse delegatie naar irarys kon
toetreden.
Stevenson heeft vorige week op de
suggestie van Eisenhower geantwoord,
dat hij niet aan de NATO-besprekingen
kan deelnemen „tenzij er Ringende
°ntwikkelineen ontstaan Stevenson
^klaarde glater tegenover verstagg*
dat ziin aanwezigheid m rarys
&ezien 20u kunnen worden als bewys
instemming met het Amerikaanse
dat er zou worden ingediend ter-
h{j het niet in alle bijzonderheden
??et dit plan eens was. Ht) wenste op
P*t punt zijn vrienden in Amerika
ln het buitenland niet te misleiden.
Men kan zich voorstellen dat Ste
venson, gezien het bestaande po
litieke klimaat in Amerika, niet
erg verlangend was om toe te treden
t°t een delegatie die door een Republi
kein geleid werd, en dat de halfslach
tige „uitnodiging" van Eisenhower
hem niet enthousiast gestemd heeft.
*tet- zou wat anders geweest zijn, als
de president een uitdrukkelijk beroep
?P Stevenson had gedaan om, in het be-
tstig van de natie, zich bij de afgevaar
digden naar Parijs aan te sluiten. Eisen
hower had, sprekend als president en
met als Republikein, zijn verzoek aan
de Democratische leider zó klemmend
kunnen stellen, dat deze onmogelijk
"ad kunnen weigeren. (Maar Eisenho
wer heeft dit kennelijk om partij-po-
litieke redenen niet willen doen).
Intussen hebben twee van Amerika's
meest gezaghebbende bladen de hoop
uitgesproken dat Stevenson toch naar
£,arUs zal gaan. Zowel de „New York
-Lirnes" als de „New York Herald Tri
bune" hebben er bij de president op
aangedrongen, alsnog een dringend be-
eP op Stevenson te doen. Maar het
Zlet er niet naar uit dat Eisenhower op
suggesties zal ingaan. Als hij erg
up Stevensons deelname aan de NATO-
^sprcking gesteld was geweest, zou
"11 dat vorige week wel duidelijk heb
ben laten blijken.
politieke kringen in Bonn
hieruit de conclusie, dat
Boelganin op vrij korte termijn tot het
besluit moet zijn gekomen om voor het
begin van de Parijse conferentie een
nieuw Russisch diplomatiek offensief
te ontketenen.
De brief aan de bondskanselier be
vat een uitvoerige analyse van de po
litieke verhouding tussen West en
Oost van Russisch standpunt uit beke
ken. Hij bevat voorts enige gedach
ten over de verhoudingen tussen Ame
rika en de Sovjet-Unie en tussen de
Sovjet-Unie en de bondsrepubliek. Een
belangrijk deel van de brief is ge
wijd aan de plannen voor de uitbrei
ding van het aantal lanceerplaatsen
van atoomraketten in West-Europa
en dus ook in de Bondsrepubliek.
De woordvoerder der regering wees
er in dit verband op, dat de maarschalk
daarbij is uitgegaan van de foutieve
veronderstelling, dat de komende Pa
rijse conferentie besluiten zal nemen
over de inrichting van rakettenba-
ses. Dit is, naar Duits oordeel, geens
zins het geval, omdat de zwaartepun
ten der conferentie op politiek en weten
schappelijk terrein liggen, ofschoon
de kwestie der stationering van raket
ten ongetwijfeld oriënterend zal wor
den besproken.
De brief van maarschalk Boelganin
wordt door de kanselier zorgvuldig be
studeerd. Hij zal hem ook uitvoerig be
antwoorden. Over het verloop van de
Westduits-Russische onderhandelingen
merkte Boelganin op, dat zij in een
goede en zakelijke atmosfeer verlopen.
Hfj juichte «lit toe als een begin van
verdere vriendschappelijke besprekin
gen.
Natuurlijk bevat de brief het ge
bruikelijke dreigement: toelating van
atoomwapens op Westduits grond
gebied zou „de laatste kans op her
eniging" torpederen. Dat was de eni-
£e frase waarmede Boelganin op het
probleem der hereniging van Duitsland
mgmg. Hij schreef n.l. niet dat het
afzien van atoomwapens door de West
duitsers de kans op hereniging zou ver
groten. Dit zou slechts in de woorden
van de maarschalk, „tot ontspanning
bijdragen".
De maarschalk is dus van mening,
dat de bondsrepubliek zich moet ver
zetten tegen de pogingen van haar
bondgenoten, om haar atoomwapens op
te dringen. Niet, dat de Sovjet-Unie
bang is voor de Atlantische mogendhe
den en hun defensie-gemeenschap. O
neen, zij is alleen maar bezorgd voor
de wereldvrede, aldus onze correspon
dent in Bonn.
Radio Moskou heeft onmiddels beves
tigd, dat Boelganin Eisenhower heeft
verzekerd elk initiatief te zullen steu
nen, dat zou leiden tot een bespreking
tussen „de leiders van de westelijke en
oostelijke landen" met het doel een
oplossing te vinden voor de hangende
vraagstukken, aldus meldt A.F.P. Boel
ganin stelt verder voor, dat de Sov
jet-Unie en de Verenigde Staten een
verdrag zullen sluiten, waarin beide
landen te kennen geven dat zij hun
vriendschapbetrekkingen willen ver-
Naar aanleiding van de behandeling van de kwestie Cyprus in de V. N. is het
op het veelomstreden eiland weer tot ernstige ongeregeldheden gekomen: Bij
het Pancyprische Gymnasium te Nicosia zijn ongeveer 500 leerlingen meer dan
twee uur lang slaags geweest met de politie Zij klommen o.m. op het dak van
de school, scheurden de daar wapperende Engelse vlag in stukken en gooiden
die op straat, waar andere studenten ze verbrandden- Minstens acht soldaten
en leden van de politiemacht en zeker 20 studenten werden gewond. Foto boven:
studenten op het dak van de school gooien allerlei projektielen naar de politie
beneden op straat. Onder: Een Engels politieman brengt een ernstig gewonde
Turkse collega naar een ambulance.
beteren en de vreedzame samenwer
king willen uitbreiden.
Voorts zou Boelganin een beroep heb
ben gedaan op de Amerikaanse regering
om haar medewerking te verlenen, op
dat er een overeenkomst tussen de Sov
jet-Unie en de westelijke landen, die
over kernwapens beschikken de
Verenigde Staten en Groot-Brittannië
tot stand komt om de kernproeven
m.i.v. 1 januari 1958 voor een periode
van twee a drie jaar stop te zetten.
Dit onderwerp wordt ook in de brief
aan Nehroe behandelt.
Verder wil Boelganin dat er een niet-
aanvalsverdrag wordt gesloten tus
sen de landen van de NATO en die
van het verdrag van Warschau. Ten
slotte wil de Russische premier dat de
Sovjet-Unie, de Verenigde Staten en
Groot-Brittannië zich verplichten geen
kernwapens aan West- en Oost-Duitsland
Onder de titel „Nacht zonder ster
ren" heeft de Nijmeegse cineast Arie
Onderdenwijngaard een film gemaakt
over „De Wijnberg", het katholieke
blindeninstituut voor meisjes te Grave,
dat thans 75 jaar bestaat. Woensdag
ging de film in première te Utrecht.
De opdracht was, een documentaire
te maken. Onderdenwiingaard heefl
zich hieraan strikt gehouden. Het sce
nario van Han Kerkhoffs volgend, laat
hij zien hoe de meisjes met haar han-
te leveren, zich niet te mengen in de dicap vertrouwd gemaakt worden om
binnenlandse aangelegenheden van de zich later in de maatschappij te kun-
landen van het Nabije en Midden-Oos
ten en geen geweld in dit gebied te
gebruiken, aldus melden Reuter en
A.F.P.
nen handhaven. Hij laat zien hóe zij
door de zusters van de Congregatie van
de Zusters van Liefde liefdevol en met
eindeloos geduld onderwezen worden
met tal van moderne speciale leermid
delen, hoe zij leren lezen, schrijven en
rekenen, zelfs ulo-onderwijs volgen.
Men ziet de meisjes bovendien dansen,
ravotten in de speeltuin, wandelen op
straat, toneelspelen, eten met keurige
tafelmanieren, handenarbeid beoefe
nen, kortom zoveel mogelijk doen' wat
alle andere meisjes doen, ook kermis
vieren in de mallemolen, rolschaatsen
en gymmen.
Voor zover de film dit alles wil laten
zien, is „Nacht zonder Sterren" uitste
kend geslaagd, al suggereert de titel
iets meer, iets over het leven van de
jonge blinden, een blik in hun beleving
van de sterrenloze nacht. De film Is een
rusteloze aaneenschakeling van activi
teiten, maar brengt ons de blinde als
mens niet dichterbij; het leven in de
gemeenschap van de Wijnberg wordt
de toeschouwer slechts fragmentarisch
getoond. Ook zonder in sentimentaliteit
en medelij den-wekkende beelden te
vervallen, had „Nacht zonder ster
ren" gevoeliger kunnen zijn, menselij
ker en daardoor misschien ook eerlij
ker. De grenzen van een documentaire
hadden hierdoor niet overschreden be
hoeven te worden.
Dit alles neemt niet weg, dat de film
grote instructieve waarde heeft en
daarom waarschijnlijk wel aan zijn
doel zal beantwoorden: voorlichting te
geven over opvoeding en opleiding van
jonge blinden. Het camerawerk van
Onderdenwijngaard is bijzonder fraai,
mede dank zij de assistentie van de Nij
meegse kunstschilder Ted Felen. Het
gesproken commentaar van Pim Luk-
kenaer jr. is we] bijzonder sober ge
houden.
(Van onze verslaggever)
In de nacht van 25 op 26 augustus
1956 werd de vijftigjarige motorhande
laar M. M. in het Zuidlimburgse plaats
je Heer opgeschrikt toen er op de deur
van zijn slaapkamer werd gebonsd.
Toen hij de deur opende werd hij be
sprongen door een jonge Maastrichtse
fabrieksarbeider, die hem slagen toe
bracht met een gummiknuppel. De aan
gevallene wist zijn belager bij de schou
ders te grijpen, maar onmiddellijk
daarop loste een tweede aanvaller
een fabrieksarbeider, eveneens uit
Maastricht vijf schoten uit een klein
pistool. Vier daarvan troffen de motor
handelaar, die enkele uren later over
leed.
Negen uur lang met slechts drie
kwartier onderbreking in de namid
dag heeft het Bossche gerechtshof
zich woensdag beziggehouden met de
behandeling in hoger beroep van dit
drama, waarin de beide aanvallers
de beslissende rollen hebben ge
speeld, maar waarin de echtgenote
van het slachtoffer en haar 18-jarige
vriend, die knecht was in het bedrijf
van de motorhandelaar, de hoofdper
sonen waren.
Tegen de twee jeugdige Maastrichtse
fabrieksarbeiders eiste de procureur-
generaal bevestiging van het recht
bank-vonnis, dat hen tot 15 jaar veroor
deelde, echter met dien verstande, dat
hfj daarbij tevens een onvoorwaardelij
ke ter beschikkingstelling van de. rege
ring heeft geëist. Tegen de vrouw van
het slachtoffer en de knecht, die we
gens het uitlokken van moord door de
rechtbank te Maastricht waren veroor
deeld tot resp. 15 en 12 jaar gevange
nisstraf en ter beschikkingstelling van
de regering, werd bevestiging van de
ze vonnissen geëist.
De drijfveer voor alle deelnemers
aan het complot, dat in de zomer van
1956 werd gesmeed, was het geld, dat
M. bezat en waarvan zijn echtgenote
met haar jeugdige vriend goede sier
maakte, o.a. in Parijs en in Königs
winter. Zo zelfs, dat de motorhandelaar
een advertentie plaatste, waarin hij
meedeelde, de schulden van zijn vrouw
niet meer te zullen betalen. Met de
knecht die de procureur-generaal de
grootsje aanstichter noemde zou zij
tenslotte hebben afgesproken, haar man
om het leven te doen brengen. Daartoe
werd contact opgenomen met een dqr
fabrieksarbeiders, aan wie de knecht
voor de moord 20.000,- beloofde. La
ter toen overeengekomen was, dat
de twee arbeiders de moord samen ten
uitvoer zouden brengen zouden bei
den 20.000,ontvangen Ter zitting
werd een verklaring van de vrouw
voorgelezen, waarin zij bekende, beide
aanvallers genoemde som te hebben be
loofd, als zij de moord zouden hebben
gepleegd. Deze belofte, die door de bei
de fabrieksarbeiders bevestigd werd,
was het uitlokkingsmiddel, dat de aan
vallers definitief tot handelen heeft be
wogen, zo betoogde mr. Hustinx in zijn
requisitoir. Op grond van deze belofte
concludeerde hij tot uitlokking van
moord. Ter zitting ontkende de vrouw,
de belofte te hebben gedaan. Zij had wel
iswaar aan beide arbeiders 20.000,-
toegezegd, maar zonder te weten waar
voor, alleen op aandringen van de
knecht. Zij had zelfs aan „de jongens"
gevraagd, waarom deze hun dat geld
had beloofd, waarop zij zouden hebben
geantwoord: „Dat kunnen we niet zeg
gen".
Mr. Hustinx beperkte de tenlasteleg
ging tot de belofte en liet de revolver
en de sleutel die de knecht van de
vrouw zou hebben gekregen buiten de
bewijsvoering. Over die revolver
welke zij in Luik was gaan kopen, na
dat de knecht daar niet in was geslaagd
verklaarde zij, dat ze die had aan
geschaft en aan de knecht gegeven
„ter verdediging", omdat de knecht
zich bedreigd voelde. De vrouw zag de
pistool de volgende dag in de handen
van een der fabrieksarbeiders, maar
daar had zij zich niet in verdiept. „Ze
doen zoveel onder elkaar", verklaarde
ze met een onschuldig stemmetje. De
sleutel, waarmee de knecht 's nachts de
deur had geopend voor de aanvallers,
had ze hem niet gegeven, hij had deze
wel gevraagd.
De knecht bekende volledig: dat hij
een der arbeiders 20.000,- had toege
zegd voor de moord; dat hij hem de
revolver ter hand had gesteld en dat
hij de sleutel had aangereikt.
De vrouw en de knecht werden ver-
d^difd door resp. mr. Van Bakel uit
Eindhoven en mr. Tripels uit Maas
tricht. Mr. van Bakel betoogde o.a., dat
de vrouw de dood van haar man niet
heeft gewild. Zij zou niet geweten heb
ben, waartoe de revolver moest die
nen. Waarom werd deze anders aan de
arbeider overhandigd, toen zij op een
afstand was? En waarom werd zo ge
heimzinnig gemanipuleerd met de sleu
tel? De knecht was de grote belangheb
bende. Mr. Tripels wees erop, dat de
eigenlijke uitlokking pas plaats had, toen
de vrouw het geld toezegde. Dat een
moord was uitgelokt bestreed pleiter.
De schoten waren in paniek afgevuurd,
waarna de aanvallers waren wegge
rend, zonder zich te overtuigen of het
slachtoffer dodelijk getroffen was. Een
van de kogels had zelfs de pols van
een der arbeiders betroffen.
Mr. Hustinx had de moord eerder op
de dag echter wel degelijk bewezen ge
acht. Tegen de aanvallers had hij des
wege vijftien jaar gevangenisstraf ge-
eist, overeenkomstig het rechtbankvon-
nis. Bovendien vroeg hij in afwijking
van dit vonnis terbeschikkingstelling
van de regering. De arbeiders, die oor
spronkelijk de moord zouden nlegen om
het beloofde geld, zouden later overeen
gekomen zijn, M. slechts bewusteloos te
slaan en hem dan te beroven van het
geld, dat hij 's nachts osder zijn hoofd
kussen bewaarde; zou dit mislukken
omdat M.. zich zou verweren of om
dat er geen geld zou blijken te zijn
dan zou een der arbeiders alsnog schie
ten. Ook in deze dubbele bedoeling was
de voorbedachte rade begrepen, aldus
mr. Hustinx.
Hij weigerde geloof te hechten aan
het verhaal, dat de verdachten ter zit
ting vertelden, namelijk, dat ze uitein-
d el ijk definitief besloten hadden van het
doden af te zien. De procureur-generaal
achtte eveneens bewezen, dat de moord
door beide verdachten samen en in ver
eniging was gepleegd. Over de straf
maat zei mr. Hustinx, dat het norm
besef wordt verzwakt door een straf
maat, die onvoldoende afschuw van het
misdrijf uitdrukt.
De verdediger mr. dr. A. Cremers uit
Heerlen, voerde aan, dat volgens des-
kundige-verklaring de dood van het
slachtoffer niet was ingetreden tenge
volge van de schoten of de verwondin
gen op zich, maar door de shocktoe
stand van de aangevallene. Het plegen
van de moord verwierp hij. De verdach
ten hadden primair het plan, de mo
torhandelaar te beroven. Ook als vast
staat, dat zij zouden schieten als deze
beroving mislukte, staat rustig beraad
niet vast; het subsidiaire plan stond
dan op de achtergrond en werd niet ge
zien als reële mogelijkheid, aldus mr.
Cremers. Op het moment zelf handelde
een der arbeiders in paniek. Mr. Cremers
vroeg ten aanzien van hem een klinisch
psychiatrisch onderzoek door prof.
Baan in Utrecht; ook voor de andere
arbeider S., wiens medeplegen en
medeplichtigheid hij bestreed, vroeg hij
een nader onderzoek. Mr. Hustinx re
pliceerde, dat iedereen tegenwoordig
naar prof. Baan wil om gevangenis
straf te ontlopen. Hij had aan een na
der onderzoek geen behoefte. Het Hof
zal vonnis wijzen op 23 december.
Advertentie
dan is het weer KerstfeestNatuur
lijk haalt U voor Uw feestschotels'
mayonnaise in huis. Wilt U verse
mayonnaise, let dan op het achter-
etiket met datumstempel.
Wilt U lekkere mayonnaise, let dan
op het vooretiket, want de fijnste
mayonnaise komt van
Het verheugt mij U te
kunnen meedelen dat mijn
zoon het toch wel goed
met mij kan vinden. Ik
moet natuurlijk wel aan
zekere voorwaarden vol
doen, maar dan mag hij
mij, geloof ik, wel. Soms
echter ligt hij met mij in
conflict.
Laatst bijvoorbeeld, toen zijn moe
der even de deur uit was. Zij had mij
de zoon in de armen gedrukt en ge
zegd: „Hier, pas goed op hem". Nu, ik
deed mijn best. Ik zette hem in de
grote stoel neer, omdat ik wist dat hij
zich dan over het algemeen goed voelt.
Dit maal echter trok hij onmiddellijk
een lip. Ik vatte het kereltje dus op
en begon met hem door het huis te
wandelen. De wereld echter stond hem
dat moment kennelijk tegen. Welis
waar werd hij tijdelijk geboeid door
zulke inderdaad interessante ver
schijnselen als daar zijn de lamp, een
stuk van het behang, een kamerplant
en niin vlinderdasje, maar smed'?
straalde verveling uit zijn ogen. Ik
nam nu mijn toevlucht tot een paar
denmiddel en zette hem voor het raam
om naar het snelverkeer te kijken.
Auto's wilien het nog wel eens bij
hem doen. Maar toen er plots een mo
torfiets met een overdreven knalpot
voorbij raasde barstte hij, terecht naar
mijn smaak, in tranen uit. Ik zat er
echter mee.
Ik zette nu alles op alles. Ik gooida
te zijnen faveure boeken op de grond,
liep bijna tafeltjes om en trok ge
zichten, die ik tot dan tot zelf niet
voor mogelijk had gehouden. Niets
echter hielp.
Reeds vermoedde ik dat het knaapje
geteisterd werd door een speld of zelfs
door pijn in zijn nauwelijke aanwezige
buikje, toen zijn moeder thuis kwam.
Op hetzelfde moment viel hij droog,
mijn zoon. Sterker, hij begon feestelijk
te stralen. En eenmaal behaaglijk ge
nesteld in zijn moeders armen lachte
hij mij uitdagend toe.
Maar nu vraag ik U, kan i k het
helpen dat ik zijn moeder niet ben?
Bjj een Barneveldse fabriek zijn de
zer dagen vier onaangebroken loon
zakjes gestolen. De rijkspolitie heeft de
dader, een inwoner uit Bameveld, ge
arresteerd. De man legde een volledige
bekentenis af. Van het geld was niets
meer over. De man is voor de officier
van justitie geleid.
Woensdagavond is te Hilversum in
het woonhuis van de familie aan de Jon-
kerweg, op bijna 80-jarige leeftijd over
leden de heer Leopold Strassburger, in
leven circusdirecteur en vader van de
dames Regina en Ellv Belli-Strassbur-
ger. De overledene, die tot het laatst
toe nog voor het familiecircus leefde,
was, met zijn kort na de oorlog te
Brussel overleden broer Adolf (de va
der van wijlen Karei Strassburger), de
stichter van het circus Strassburger.
De voorzitter van de Tweede Kamer
der Statengeneraal heeft de leden der
Kamer verzocht rekening te houden
met de mogelijkheid dat ook op vrijdag
20 en maandag 23 december a.s. een
openbare vergadering van de Kamer
zal worden gehouden.
De Contact-commissie voor natuur
en landschapsbescherming (kortweg
genaamd C.C.) heeft onlangs enkele
Rotterdamse raadsleden boos ge
maakt met haar vurig pleidooi voor
het behoud van het vogeleiland De
Beer. „Eerst werken, dan recreatie",
riep een raadslid pathetisch en de
man wist niet hoe vreemd en gevaar,
lijk tegelijk zijn standpunt was. Rot
terdam lijkt bereid terwille van de
centjes zijn laatste natuurschoon te
grabbel te gooien. Straks wordt de re
kening gepresenteerd. De duizenden,
die in rook en smook de nieuwe steen
woestijn zullen bevolken, zullen groen
en ruimte vragen. Met pijn en moeite
zal men hier of daar een plantsoentje
en een „groenstrook" tussen de hui
zen frommelen in de naïeve veronder
stelling, dat men daarmee de werken
de mens weer „dichter bij de natuur"
heeft gebracht.
Precies vijftig jaren geleden had
Amsterdam een soortgelijk plan. Men
wilde daar met het stadsvuil het
Naardermeer dempen. Er kwam pro
test. Ook toen waren er raadsleden,
die slechts een sneer hadden voor die
Dp deze foto ziet men de Amerikaanse
Beleerde dr. Francis M. Cerbini uit New
"jOric (links) met de Italiaanse geleerde
'I~ Auciono Montanari op een perscon-
jrentie waarop hij bekend maakt, een
i?H?Ct te hebben ontdekt dat in staat
n„_fj9ev°lgen van radio-actieve straling
der ,te maken. Gemeld werd ver-
ver'vnWth- ,et extract van dr. Cerbini,
res utt beendermerg, met sue
de in het laboratorium van
MontZari asVL^J1 B°lo0"a' dr;
hier een is. Dr. Cerbini toont
nier een klem fiesje met zijn nieuwe
middel.
Vertaald door
I. Govers—
van Geuns.
IllllllllllIliilllllllIllllllllllllllllllllllllllillliilllllllllllllllllilllllllllllllllllUIlilllllll
36
Deze ervaringen maakten een grote indruk op mij.
Ik kon ze niet vergeten. Het gevoel van hulpeloos
heid maakte het alleen maar erger. Ziekte en on
gelukken hadden me altijd afgeschiikt- Ik heb het
altijd afschuwelijk gevonden om een gewonde te
zien Ik herinner me een dag, toen ik nog een kind
was dat een vriendje tijdens het baseball spelen een
arm brak. Toen de jongen viel en het uitschreeuwde,
liepen we allemaal naar hem toe ik zag zjjn
arm en de afgrijselijke verwrongenheid. Ik rende
weg en bleef maar lopen. Ik dacht, dat als ik
maar ver genoeg liep, ik dat beeld zou^ vergeten. En
nu zag ik dagelijks uren lang meer pijn en ellende
dan ik me ooit had kunnen voorstellen. Mannen rie
pen me aan hun bed om me op hun lichamen de
Pijnlijke wonden te tonen, die me in afschuw kon
den doen terugdeinzen en weglopen, zoals ik als kind
deed, maar nu bleef ik rustig staan en verzeker
de hen, dat met plastische chirurgie hun wonden
weer zouden helen. Soms kon ik me niet voorstel
len dat dit allemaal met mjj gebeurde. Vaak, wan
neer ik bij vrienden was en mezelf hoorde lachen,
vroeg ik me af hoe ik nog vrolijk kon zijn. Ik
geloof niet dat je ooit kunt wennen aan dit soort
lijden; het enige waar je aan went is, dat je voor
jezelf verbergt, hoe erg je het vindt.
Een jongeman, die in een bed lag tegenover Hentz,
deed me wensen dat ik kon dichten. Hoe kon hij,
na al het leed dat hij in zijn korte leven te dragen
aangifte gedajn'van d^efstaTSf^het of
ferblok van de rooms-katholieke kerk
te Bameveld. De politie heeft de zaak
in onderzoek.
Op verscheidene plaatsen, o.a. te
Arcen, Thorn en Maasniel is in de laat
ste tijd een aanzienlijke vogelsterfte
veroorzaakt doordat fazanten, wilde
duiven en andere vogels op akkers wa
ren neergestreken, waarvan de gewas
sen met vergiftigde stoffen waren be
strooid of bespoten. De sterfte is van
dusdanige omvang, dat een onderzoek
wordt ingesteld of het gebruiken van
zware vergiften door tuinders wel wet
telijk geoorloofd is. Inmiddels zijn hier
ook gevaren voor de volksgezondheid
aanwezig. Al of niet te goeder trouw
worden op het veld gevonden vogels te
koop aangeboden. De poeliers zijn ge-1 had gekregen, nog die uitdrukking op zijn gezicht
waarschvwd, opdat zij in geen geval hebben van kalmte, jeugd en vriendelijkheid? Wan-
handel brengen.
dergelijk vergiftigd wild kopen en in de neer ik hem met een verbazingwekkende vaart op
zijn krukken zag voortbewegen, terwijl hij voor
ieder die hij tegenkwam een glimlach had, voelde
ik die vreemde verwondering die ik kreeg bij het
aanschouwen van een voor mij onbegrijpelijke,
mysterieuze schoonheid. Datzelfde gevoel had ik
ook toen ik de verrukking zag op het gelaat van
ook toen ik de verrukking zag op het gelaat van
een toehoorder tijdens een concert in Carnegie Hall;
ik benijdde hem omdat mijn eigen gevoelens niet
in staat waren dat ondefinieerbare te beleven.
Tijdens mijn bezoeken aan de mijnwerkerszaal
leerde ik veel. De noodzaak bracht me in nauw
contact met meer leed dan ik dacht dat in de
wereld zou kunnen bestaan. Hoewel ik altijd pijn
en ziekte had vermeden, leerde1 ik me vermannen
bjj die gelegenheden, die me vroeger zouden heb
ben doen vluchten of huilen. Ik begon te begrij
pen wat moed was de ware betekenis van dap
perheid; het is niet het in staat zijn om een plot
selinge, ingrijpende noodtoestand onder ogen te zien.
Neen, moedig is hij, die elke morgen weer dezelfde
afgrijselijke, vernietigende, meedogenloze vijand
aanwezig weet en met een glimlach doet alsof deze
niet bestaat. In die duistere zaal zag ik meer schoon
heid dan ooit tevoren in mijn leven.
Er is geen schoonheid in doorligwonden en ver
woeste en misvormde ledematen. Maar als iemand
glimlacht omdat de man in het bed naast hem dat
ook doet; wanneer iemand vastbesloten is van zijn
leven te maken wat ervan te maken is, ondanks
zijn oneven kansen; als iemand een vriend in pijn
en ellende woorden van troost en hoop toefluistert;
als een man weet dat hjj, met Gods hulp, de zoe
te vruchten van de overwinning zal plukken zo
iemand straalt schoonheid uit.
Na een tijdje leek New York me niet zo uitge
strekt en een klein gedeelte werd me bijna net zo
vertrouwd als Perry. Ik voelde me niet langer
misplaatst en een vreemdeling. Hoewel ik de
winkeliers niet zo goed kende om hen zoals in
Perry gewoonte is met een „goede morgen" te
begroeten, herkende ik hun gezichten, die me niet
anders toeschenen dan in andere plaatsen.
Ik gebruikte mijn ontbijt in een kleine gelegen
heid, gelegen onder de verhoogde spoorbaan van
Third Avenue, dat in New York, Atlanta of Perry
een „derderangs tent" genoemd zou worden en
ik voelde me daar verrukkelijk op mijn gemak!
De dienstertjes noemden de oude schooiers, die er
aten, „liefje" en „schat" en de oude zondaars stort
ten hun hart uit, terwijl de diensters meelevende
en troostende woorden mompelden. Ik bezocht ai
de eetgelegenheden in de omgeving van mijn hotel
maar deze serveerde wel het beste ontbijt. Toch
was het niet alleen het eten, dat me deed terug
komen. Eén bepaalde serveuse trok me aan. Als
ik een dag niet kwam, maakte ze zich zorgen en
het moment dat ik weer binnenstapte, vroeg ze me
■hoe het met Hentz ging. De eerste keer, dat ik
Fred trachtte over te halen daar met me te eten,
weigerde hij hjj zat niet graag op een kruk
en hij had genoeg aanvaardbare redenen om er
niet binnen te gaan. Tenslotte gaf hij toe voor
één keer. Mijn speciale dienster noemde hem „lief
je" en ik geloof dat hij het wel leuk vond vooral
toen ze hem naar Hentz vroeg. Ze had een zoon
van ongeveer Hentz' leeftijd, op school een haan
tje de voorste en ettelijke schoolonderscheidingen
waren hem te beurt gevallen. Als hij verder zou
gaan studeren, zei ze, kon hij bijna kiezen uit ver
schillende beurzen. Ik hoorde haar graag over haar
zoon praten. Mijn ontbijt in dit stijlloze eethuisje
was altijd een plezierig begin van de dag en ik
zou het niet voor het Waldorf willen ruilen! Tijdens
een van zijn bezoeken lunchte Parks daar met me
en ik veronderstel, dat h{j de eerste kolonel was,
die daar ooit verscheen. Nadien werd ik met meer
respect behandeld, wat ik niet zo leuk vond.
Eind maart 1952, terwijl Hentz nog steeds in het
universiteitsziekenhuis lag, kwamen Leonora, Louise
en Felton Norwood ons in New York opzoeken. Ik
denk, dat wel iedereen in Perry iets voor Hentz
had meegegeven en de oppassers moesten verschil
lende keren heen en weer lopen om al de pakjes
in het ziekenhuis te brengen. Er waren fruittaarten,
snoepjes, koekjes, boeken, bloemen en voor mij
magnoliaknoppen, die ik in de hal van mijn hotel
neerzette, laat-bloeiende camelia's en vroege perzik
bloesem. Er was zelfs een enorm stuk geroosterd
vlees uit Georgia bij, verpakt in ijs! Het was de
eerste keer, dat Felton in New York was en wij
hadden er plezier in hem de betoverende stad te
laten zien. Omdat hij muziek studeerde, nam ik
hem mee naar Carnegie Hall en vandaar naar
een vlooientheater! In hun gezelschap voelde ik me
jaren jonger en in mijn kamer verorberden we de
heerlijkheden, die Freds moeder voor hen had klaar
gemaakt.
Wordt vervolgd)
bizarre vogeltjesminnaars .Maar het
Naardermeer bleef gespaard en ieder,
die er wel eens met de trein doorge
reden is, prijst de strijders van 50 ja
ren terug-.
In 1931 zat 'de bekende voorman,
dr. J .Heimans voor zijn hotel in het
Limburgse dorpje Bemelen te genie
ten van de zon en het landschap, toen
zijn vriend dr. W. J. Jongmans hem
alarmeerde over' het plan om een
stuwbekken te maken in het Geuldal.
Dat was juist de aanslag, die de in
middels goed georganiseerde natuur
minnaars nodig hadden. Zij vormden
een slagorde, de C.C. en wie thans het
gedenkboekje opslaat, dat ter gelegen
heid van het zilveren jubileum is ver
schenen, weet niet of hij zich moet
verheugen over de gewonnen slagen,
dan wel moet treuren over de vele
malen, dat alle strijd vergeefs is ge
weest.
Als straks de straaljagers over de
Velawe gieren en in de schaarse de
len, die niet door „das Militar" zijn
opgeëist, de vogels en de toeristen de
stuipen op het lijf jagen, zal men zich
de befaamde opmerkingen van gene
raal Kruis herinneren over „al dat ge
doe om die grasjes, sprietjes en vo
geltjes"
Na al die vlijt van tien jaren op
bouw begint het vele weidenkenden
benauwd om het hart te worden. Als
straks heel Holland een Ruhr-gebied
is geworden, zal er weinig meer te
redden over zijn. En daarbij dient
men dan nog te bedenken, dat al het
geen er nu nog aan waardevol natuur-
bezit in Nederland bestaat, vroeg of
laat al ernstig bedreigd is geweest.
De Loosdrechtse plassen waren al be
stemd voor vuilstortplaats en de Gooi-
se heiden voor villabouw evenals het
duingebied.
Waar gaan wij heen? De moderne
natuurbeschermers zijn geen warhoof
den, die voor elke bedreigde graspol
de barricade opstormen. Zij schikken
zich noodgedwongen in het onvermij
delijke, maar zij vechten fel tegen de
veelverbreide mentaliteit van de tech
nische extroverten, die geen stukje
ongerepte natuur kunnen aanschou
wen, zonder het in gedachte al in
„cultuur" te brengen. Dit soort lieden
heeft in de crisisjaren beken „ge
normaliseerd" waar men nu spijt
van heeft en heidevelden veranderd
in „beschavingswoestijnen" en
aardappelsahara 's
De enige echte berg van Neder
land, de St. Pietersberg bij Maas
tricht, wordt vermalen in de cement-
molens. Toch is er iets in de bittere
toon, die vroeger overheerste in het
contact tussen de C.C- en de technici,
milder geworden. Zelfs de technici be
ginnen aan te voelen, dat men niet
naar willekeur kan blijven krassen
op de kaart van Nederland. Maar zo
lang er altijd meer eer te behalen is
met het vernietigen van een gaaf
hoekje, dan met het behoud, blijft de
C.C. en daarmede het Nederlandse
volk de verliezende partij. Het hoofd
thema op het jubileumcongres, zater
dag a.s. in het Kon. Instituut voor de
Tropen in Amsterdam, zal dan ook
zijn: „De welvaart gaat in steen ge
huld".
