WARMTEPOMP GEEFT KOUDE Maar ook warmteen dat is belangrijk Toon Hermans weigert op te treden in zaal te Assen Een antieke noviteit COB A RITSEMA ontvangt de Rembrandt-prijs Mijn zoon wil niet sterven Vart One man show tot No man show Hoofddirecteur Monumentenzorg Tentoonstelling in Leidse Lakenhal Salvo-kerst- nummer Emigrant wordt priester Met twee benen op de grond ARTISTIEK NIET VERANTWOORD Catharine Stringa ZATERDAG 21 DECEMBER 1957 PAGINA 5 Warmte is een woord, dat in dit koude jaargetijde een magische invloed op ons heeft. Geen wonder, kou is onaangenaam en warmte is behaaglijk. De kou krijgen we cadeau, maar de warmte moeten wij duur betalen. Waarom dan in dit jaargetijde de aandacht gevraagd voor een apparaat dat koude geeft? Omdat het een apparaat is met zoiets als een Januskop, een apparaat dus met twee aangezichten. Het kan zowel dienen om een woning te verkoelen en daaraan zal men alleen in de zomer behoefte hebben als om die woning te verwarmen. Nog altijd hebben wij het ideaal voor de verwarming van woonruimten niet bereikt en telkens weer worden iiisuwo systemen naar voren geschoven en onder onze aandacht gebracht. En de veelheid dier systemen is wel het beste bewijs, dat het systeem het ideale systeem er no£ n'et onder vertegenwoordigd is. Is dan het systeem van die warmtepomp het ideale systeem? Ideaal is een woord, dat tot in de sterren reikt en daarom voor ons mensen maar heel moeilijk grijpbaar is. Maar het systeem bezit ongetwijfeld een aantal in teressante eigenschappen en het maakt een aantal waardevolle toepassingen mogelijk. Drieling te Sittard Hulp aan repatriërenden Mr. R. Hotke benoemd Reorganisatie bestuur der katholieke vrouwenbeweging Roulerend presidium «1® PRETTIG KERSTFEEST! Krachtige Kost voor het Kind! door HARRIET H. HOUSER Gevraagd ambts kostuum voor ministers Ambtenaar mag ver zekeringsagent zijn Tijdens een vergadering van het algemeen bestuur van de Stichting Vertegen woordiging van de Nederlandse Industrie voor Internationale Belangenwelke vrijdagavond werd gehouden in kasteel „De Hooge Vuursche" te Baarn, is Z. K. H. Prins Bernhard als lid van het algemeen bestuur geïnstalleerd. De foto geeft een beeld van deze installatie door mr. j. Meynen, directeur van de A-K.U., die in deze zelfde vergadering het voorzitterschap overnam van ir. M. H. Damme sr. Naast mr. Meynen (staande op de voorgrond) Prins Bernhard (Van onze correspondent) De One man show van Toon Hermans die vrijdagavond in Assen zou optreden is een No man show geworden. Hij acht te het artistiek niet verantwoord op te treden en heeft een zaal met zeshon derd mensen danig teleurgesteld. Ter gelegenheid van het 35-jarig be staan van de motorclub Assen en Om streken, die mede de T.T.-races orga niseert, zou Toon Hermans in de zaal Geerts optreden. De voorzitter van de motorclub de heer H. Wijnbergen moest tegen het aanvangsuur de volle zaal echter mededelen, dat de artiest, die zich contractueel voor 1850 gld. had verbonden om die avond zijn One man show te brengen, zijn biezen had ge pakt, nadat hij 's middags om zes uur in Assen was geweest. De eivolle zaal was uitermate teleurgesteld en nam Hermans zijn „optreden" zeer kwalijk. De geëmotioneerde voorzitter ver telde aan de teleurgestelde zaal, dat Hermans 's middags in zaal Geerts Was verschenen. Zijn medewerkers hadden het toneel reeds, in orde ge bracht. De motorclub had kosten noch moeite gespaard om de leden zo'n prettig mogelijke avond te be zorgen. Op de tafeltjes stonden kop jes en schoteltjes en een theelichtje met een koffiekan erop Maar daar moest Hermans niets van hebben: weg kopjes, weg schoteltjes en weg koffiepot. Ook de aankleding van de zaal was niet naar zijn zin. Verder stond het hem allerminst aan dat de muzikale omlijsting verzorgd zou wor den door een bandje. De heer J. Weg- In Sittard is vrijdag een drieling ge boren bi) het ouderpaar C. H. Pfouth - B. Oosthoek Dit echtpaar had reeds drie kinderen. De jonggeborenen, drie jongens: Ernst, Herry en Melchior wo gen bij hun geboorte respectievelijk 4 pond en 210 gram, 4 pond en 240 gram en 4 pond en 300 gram. Moeder i kinderen maken het best. Nationale actie van Bode Kruis en centraal comité van kerkelyk en particulier initiatief giro 777 (hoofdbestuur Nederlandsche Boode Kruis, Den Haag.) gemans, administrateur bij de T.T.- commissie, was genegen om het Her mans volledig naar -de zin te maken. Even stond de artiest in beraad. Toen gaf hij het commando: opbreken de zaak. Even later was het kleinkunst- gezelschap vertrokken, de onthutste en boze feestcommissie achterlatend. De heer Wijnbergen noemde de han delwijze van Hermans ongehoord en deelde mee, dat de motorclub Assen het er niet bij zal laten. Er zal een gerech telijke vervolging tegen hem worden in gesteld. Toon Hermans heeft ons toegelicnt, dat de ongelukkige gang van zaken in Assen zijns inziens toegeschreven moet worden aan een betreurenswaardig misverstand. Bij zijn aankomst in Assen werd hem duidelijk, dat daar een ge heel verkeerde opvatting bestond t.a.v. een modern cabaret-programma, zoals hij dat geeft. Het is bijvoorbeeld, zuiver technisch gezien, van minuut tot mi nuut getimed; het heeft bovendien ook bepaalde artistieke pretenties. Bij de op zet van de avond was noch met het een, noch met het ander voldoende rekening gehouden, en dat kon door de voor gestelde wijzigingen niet meer worden verholpen. Is de warmtepomp een in ons land weinig bekende noviteit, het principe waarop zij berust is geens zins nieuw. Integendeel, het is al meer dan een eeuw oud. Daarbij bezit zij een neefje, dat ook in ons land al volkomen ingeburgerd is, de koelma chine. De koelmachine dient om te koelen, ja. Maar hoe doet zvj dat? Door warmte te transporteren van de ene plaats naar de andere. Van een plaats met lage temperatuur naar een plaats Tb6 dehTaatstemerdf laUge tempe/atuur koek HetTypiscb® Mi ^vaar^ die *1 transporteerde warmte blijft Ze wordt eenvoudigweg afgevoerd, ,Mar ten". Niet om de warmte, maar om de kou is het ons te doen. Een „warmtepomp" is in wezen ook een koelmachine, zij transporteert ook warmte Wordt zij in de zomer gebruikt voor ruimte-koeling, dan is dm overeenkomst duidelijk. Maar ook in de winter, als zij gebruikt wordt voor ruimte-verwar ming, functioneert ze door het trans porteren van warmte. Maar nu in tegengestelde ficnting. Van ons uit gezien blijft zji hetzelfde doen: warm te transporteren van een plaats met een lage temperatuur naar een plaats met een hogere temperatuur. In de win ter is dat dan: van buiten naar binnen. Dat is wat paradoxaal, maar het is even paradoxaal als de werking van een koelmachine. jjet principe van de warmtepomp is al meer dan een eeuw oud. We danken het aan de Engelse natuurkundige Lord Keivin een van de grondleggers van de thermodyna mica en de man, die het absolute nulpunt en de absolute temperatuur- schaal in de natuurkunde introduceer de. Hij wees op de paradoxale moge lijkheid om warmte van een plaats met lage temperatuur naar een plaats met hogere temperatuur over te bren gen en daar nuttig te gebruiken. En hij ontwierp er zelfs een apparatuur voor. Hjj kwam met het denkbeeld voor de dag, maar het kreeg niet de aandacht waar het recht op had. Niet de hele aandacht tenminste. Alleen de kant die in de koelmachine verwezenlijkt is, vond toepassing. Tot voor enkele tien tallen jaren, toen ook het idee van de warmtepomp in de belangstelling kwam. In Zwitserland met name, en in de Verenigde Staten. Hoe werkt- nu zo'n warmtepomp. Als het vriest is het buiten koud. Maar dat betekent niet, dat er buiten geen warmte meer aanwezig is. Warm te is het bewegen van de moleculen en zelfs als het vriest zijn de mole culen buiten nog lang niet tot stilstand gekomen. Daar Ss een temperatuur van 273 graden onder nul voor nodig en het is niet zo heel eenvoudig die te berei ken. Ook koud water, van een rivier of een kanaal bijvoorbeeld, bevat even als de koude grond nog warmte. En die kunnen we nu naar binnen halen. Daarvoor is een zuigperspomp nodig, die de waterdamp boven het waterop pervlak wegzuigt en die damp snel en krachtig samenperst. Tengevolge van de bij het persen door de pomp verrichte arbeid stijgt de temperatuur van de damp nu plot seling. Die warmte kan via een buizenstelsel, waar men lucht omheen laat stromen, afgestaan worden aan deze lucht en met behulp van een ventilator kan deze warme lucht in de woonvertrekken ge bracht worden waar zij de temperatuur op het gewenste peil brengt. Een ther mostaat kan de werking van de instal latie regelen. Door haar in omgekeerde richting te schakelen kan de installatie in de zo mer dienstdoen als koelinstallatie. De in het huis aanwezige warmte wordt dan naar buiten afgevoerd. De overeenkomst met de gang van zaken in een ijskast is dus frappant. Daar wordt een vloeistof het koel- middel vloeibaar ammonia b.v. naar de te koelen plaats geleid. Het onttrekt daar warmte aan zijn omge ving verdampt (en maakt die omge ving koeler), wordt afgeleid naar een warmer plaats en wordt daar door een compressor weer samengeperst Advertentie vloeibaar gemaakt. En dan hervat het zijn kringloop. Brandstof is in huis voor dit ver warmingssysteem niet nodig, alleen elektrische energie voor de aandrij ving van de pomp. Maar met behulp van eén kilowattuur elektrische energie kan men bij geschikte constructie en warmteverhoudingen een veelvoud verkrijgen van het aantal met één kWu overeenkomende warmteëenheden (ten bedrage van 860). Bij directe elektri sche verwarming levert één kWu 860 kilogram-calorieën, met behulp van de warmtepomp enkele duizenden. Reeds enkele decennia is men met der gelijke machines aan het experimente ren, zowel voor het verwarmen van grote als van kleine eenheden. In Zwitserland, het steenkoolarme, worden al sedert lang openbare ge bouwen, zoals het raadhuis, met dit systeem verwarmd. De rivier die door de stad heen stroomt, is hier de warmteleverancier. In de Verenigde Staten zijn al dui zenden van deze warmtepompen in gebruik. Warmtepomp is een bekend begrip op de Amerikaanse verwar- mings-markt. De aanschaffingskosten zijn niet gering, maar het elektrici teitsverbruik is niet hoog. In Minneapolis experimenteert men momenteel met de warmtepomp voor blokverwarming. Het betreft een win kelcentrum, waar een zeventigtal ma gazijnen om een overdekte binnenplaats zijn gegroepeerd. Men werkt hier volgens een soort spaar-systeem. Er zijn bij de bouw van het centrum grote waterreservoirs aangelegd en tijdens de hete zomer maanden voert men de warmte af naar die reservoirs. In de wintertijd onttrekt men die warmte dan weer aan het water en gebruikt ze voor de verwar ming van het gebouwencomplex. Er is een zekere aanlooptijd nodig, die men op enkele jaren schat. Na die tijd zullen de reservoirs voldoende zijn verwarmd om het water op een tem peratuur van 32 graden Celsius te kun nen houden. Volledig aantrekkelijk zal het systeem pas worden als het de concurrentie tegen verwarming met steenkool, olie of elektriciteit kan opnemen. Dat het de kans biedt tot een bespa ring op het steenkool- en olieverbruik, is waar in de nabije toekomst met deze fossiele energieleveranciers zuinig heid betracht zal moeten worden een belangrijk aspect. Mr. H. C. M. EDELMAN Bij K.B. is met ingang van 1 janu ari benoemd tot hoofddirecteur van de rijksdienst voo. de monumentenzorg: Mr. R. Hotke, hoofd van de onderafde ling Monumentenzorg van de afdeling oudheidkunde en natuurbescherming van het ministerie vai. Onderwijs, Kun- ten e". Wetenschappen. Mr. R. Hotke werd geboren op 17 sep tember 1919 te 's Gravenhage. Hij sloot in 1945 zijn studie aan de rijksuniver siteit te Leiden af met het behalen van het doctoraal examen rechten. Van 20 september 1945 tot 1 mei 1951 was hij werkzaam op het ministerie van financiën op de toenmalige afde ling erediensten, thahs afdeling econo mische en sociale zaken. Op laatstge noemde datum trad de heer Hotke in dienst bij het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Om het federatief samenwerken beter mogelijk te maken tussen de besturen der drie groepen van de georganiseerde katholieke vrouwen, te weten de Kath. Arbeiders Vrouwenbeweging (K.A.V.) de Kath. Nederlandse Boerinnenbond en het Landelijk Katholiek Vrouwengilde, is, na ampel overleg, een reorganisatie tot stand gekomen. Om te beginnen is de naam „Centrum" veranderd in „Unie" der Nederlandse katholieke Vrouwenbeweging. Het bestuur bestaat uit negen leden, van elk der groeperingen drie leden ter wijl het dagelijks bestuur wordt ge vormd door de drie voorzitsters der res pectievelijke organisaties. Op het ogen blik bestaat het dagelijks bestuur uit mejuffrouw C. Stringa, presidente der K.A.V.die als voorzitster fungeert, me juffrouw Dra. C. Jacobs, secretaresse en mevrouw E. de Vette-Zurlohe, pen- ningmeesteresse. Door het ingevoerde rouleersysteem blijven de leden van het D.B niet langer dan drie jaar in func tie. Het secretariaat is gevestigd: Arn- hemseweg 27, Apeldoorn. VAN DE NATIONALE WONINGBOUWLENING 1957 ErzijnRentespaarbrievenvanf25.-, f100 - en f 500.-. Na 13 jaar is de waarde verdubbeld.*) Zij zijn ver- krijgbaar bij alle banken, kassiers en commissionairs. De stukken van f 25.- zijn ook te koop aan alle postkantoren. Behoudens bevoegdheid van de Bank om na 10 \aar tegen 175% af te lossen ■w. ..w. .v.v. De Leidse gemeenteraad heeft het vorig jaar bij de Rembrandt-herden- kingen een Rembrandtprijs beschikbaar gesteld van 5.000,-. die eens in de vijf jaar zal worden uitgereikt aan de meest talentvolle schilder. De jury be staande uit r rof. Jar Wiegers, Lex Horn, H.H. Kamerlingh Onnes, J.N. van Wessem, D. Wildschut en dr. J. M. Roosenschoon heeft onlangs de prijs toegekend aan Coba Ritsema. Leidse raadsleden echter hebben te gen de gang van zaken enig protest aangetekend. Niet omdat de jury Coba Ritsema had verkozen, maar omdat men van mening was, dat het geen prijsvraag was en dat na een tentoon stelling van voor deze prijs ingezonden werken door de jury een prijswinnaar zou worden aangewezen. Het Is echter nooit de bedoeling van de gemeente geweest een soort prijs kamp uit te schrijven, ook al stond het in de gemeentestukken niet duidelijk omschreven. Men wilde juist bij het toekennen van de prijs het gehele oeuvre van een kunstenaar in aanmerking ne men en de jury was van mening, dat Meisjeskop, een der werken op de expo- het werk van de schilderessen, door sitie te Leiden, gewijd aan Coba Ritsema. Albert Plasschaert de „Amsterdamse Joffers" genoemd, voor velen lang een vreugde is geweest. In deze groep is Coba Ritsema de meest vooraanstaande kunstenares. Haar oeuvre heeft een voornaam ':arakter, zij beperkte zich tot stillevens, bloemstukken en portret ten, maar ook binnen deze afbakening van haar talent, vertolkte zij een rijke schakering aan vakbekwaamheid, senti ment en eigen visie. Nog immer schildert de thans 81- Advertentie De redactie van Salvo, het katholieke weekblad voor de Nederlandse strijd krachten, heeft met zorg haar Kerst nummer samengesteld. In een verschei denheid van aantrekkelijke artikelen die zonder al te vrome nadruk zijn, wordt men al lezend iets van de heilige stilte van het Kerstfeest gewaar, een stilte die eigenlijk zo slecht te verenigen Is met de sfeer van de kazerne., waar tijdens de feestdagen weer vele mili tairen moeten verblijven. Dit verheugd constaterend, hoeft men niet meer in details te treden. S. Vertaald door l. Govers— van Geuns. iiiiiiiiliiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiii 50 Ik dacht dat de dag van vertrek nooit zou aan breken. Anne woonde niet meer in Macon. Ze had een baan aanvaard in Zuid-Carolina. We tele grafeerden haar dat we haar om negen uur 's avonds in Columbia zouden ophalen en we waren maar één minuut te laat. Fred, Charles en ik waren om vier uur uit Perry vertrokken. Toen de zon opkwam was de hitte verstikkend en het reizen in de warmte vergalt meestal mijn humeur, maar niets kon mijn goede stemming op deze reis verstoren. We hadden om alles veel plezier en de den vreselijk dwaas. Anne en Fred hebben ge woonlijk een aangenaam, gelijkmatig humeur in tegenstelling tot Charles en mij. Maar op deze reis waren er alleen maar voorkomendheid, inschik kelijkheid, plezier en opwinding. Charles was nog nooit in New York geweest en ik popelde van ver langen om hem de stad te laten zien. Ik wist dat hij ook die plekjes aardig zou vinden, waar ik op gesteld was. Een goede vriend New York laten zien is als het samen lezen van een goed boek; het doet je dichter bij elkaar komen en elkaar beter begrij pen. Ik wist, dat hij niets om het New York zou geven, dat de toeristen altijd te zien krijgen. Anne houdt ook van die dingen waar wij plezier in hebben. We maakten plannen om rond te neuzen op antiek veilingen en winkels waar ze oud koper en brons verkopen. Bij al het plezier en gepraat was de op winding dat we Hentz weer zouden zien, steeds als ondertoon" aanwezig. Al het grappige scheen nog grappiger wanneer we ons het plezier voorstelden, dat we zouden hebben als we het aan Hentz zouden vertellen. En eens dacht ik nog wel dat ik geen aar- dige kinderen wilde hebben'. We reden alsof we een nieuw record wilden vesti gen en brachten de eerste nacht door in een aardig nieuw hotel in Zuid-Baltimore. Fred en Charles had den samen een kamer en Anne en ik bleven bij el kaar. Zij waren in de veronderstelling dat wij hun zouden komen wekken en wij dachten door hen ge wekt te worden; het gevolg was dat we tot tien uur bleven slapen! En dat na de vorige dag alle snel heidsrecords gebroken te hebben! Het was gelukkig niet erg want de bezoekuren van het instituut be gonnen pas om vier uur 's middags en we zouden er toch wel op tijd zijn. Fred, Anne, Charles en ik liepen de kamer van Hentz binnen. Hij lag in bed en een ogenblik dacht ik dat hij er slecht aan toe was. Ik kuste hem op het voorhoofd want ik dacht dat hij tegen dit blijk van genegenheid in het bijzijn van de andere patiën ten wel geen bezwaar zou hebben. We praatten alle maal tegelijk en vertelden hem van onze reis. Hentz leek afwezig en ik dacht eerst, dat hij wat verlegen was zoals men zich wel eens kan voelen, zelfs tegenover de meest dierbaren. Ik zei; „Hentz, nu je je goed genoeg voelt om erop uit te trekken, hebben we een uitgebreid pro gramma opgemaakt. Anne kent heel wat restaurants die we volgens haar beslist moeten bezoeken en we willen je naar verschillende voorstellingen meene men. Wist je dat ik het Vrijheidsbeeld nog nooit gezien heb?" Hentz glimlachte zwakjes en ik voelde me een beetje gekrenkt. Fred zei: „We hebben een zak vol met de heer lijkste perziken meegebracht, die je ooit gezien hebt! Zal ik ze even voor je gaan halen?" Hentz vond dat een goed idee en met het verdelen van de perziken onder de patiënten kwamen we de volgende minuten door. Toen voelden we ons allen weer even gedwongen. Na een tijdje zei ik: „Jij kunt ons nu misschien be ter vertellen wat je graag zou willen doen, Hentz. Misschien heb je betere ideeën hoe we onze tijd in New York kunnen besteden". Charles zei: „Weet je, Heinie", een van de bijnaampjes van Hentz „ik reken erop dat jij mijn gids zult zijn". Charles zou Hentz toch wel aan het praten kun nen krijgen. Maar Hentz glimlachte weer slapjes en nu voelde ik me niet langer verlegen of gedwon gen, maar angstig. Misschien hadden ze hem iets over zijn toestand verteld waar wij niets van wisten. We werden allen stil. Hentz keek naar het plafond en zei tenslotte: „Ik kan nergens met jullie heengaan. Ik kan niet eens het bed uitkomen. Mijn tocht naar West Point heeft me een doorligwond bezorgd op mijn zitvlak en ik heb al in drie weken niet overeind gezeten". Ik voelde een mengeling van opluchting en mede leven. Mijn zuster en haar man, Wesley Bolin, die staatssecretaris van destaat Arizona is, en twee van hun jongens, Bill en Wesley, waren in dezelfde tijd in New York als wij. Ze waren op weg naar een vergadering van staatssecretarissen in New Hamp shire. We vonden het heerlijk hen weer te ontmoeten en dit maakte ons uitstapje naar New York nog prettiger. Mijn zuster zag Hentz voor het eerst sinds het ongeluk. Toen ze, nadat het pas gebeurd was, in Macon kwam, wilde ze zijn kamer niet bin nengaan. Daar waren twee redenen voor. We waren bang dat hij zou vermoeden, dat hij er slecht voor stond als eV zoveel familie op bezoek kwam. Maar bovenal wilde ze sterk blijven omdat ik haar zo ver schrikkelijk nodig had en ze dacht dat ze daar niet in zou slagen wanneer ze hem te zien zou krijgen. Meneer en mevrouw Van Diviere waren met hun zoon Charles ook in New York. Ze waren net geko men voor het jaarlijkse onderzoek van Charles. We logeerden allen in hetzelfde hotel, gebruikten sa men de maaltijden en gingen met ons allen uit. (Wordt vervolgd) jarige schilderes, en nog altijd is het woord van Plasschaert, in 1910 neerge schreven, van toepassing: „Er zit de klank in haar werk als van een gong". Coba Ritsema was een leerlinge van Breitner, als zodanig heeft zij de beste tradities van de schilderkunst levend gehouden. Het is dan ook aannemelijk, dat de jury „in haai de nationale schil derkunst wilde eren". De tentoonstelling in de Leidse laken hal laat zien welk een pittige joffer de ze begaafde kunstenares is. De Schot- tenzaal van het muzeum heeft al veel modernen aan zijn muren tentoonge steld, zelden echter sprak een collectie zulk een krachtige, klankrijke taal als die van deze Amsterdamse joffer. In de lusthof van het impressionisme heeft men een schone roos geplukt. De burgemeester van Leiden over handigde zaterdagmiddag de prijs aan de kunstenares, waarna prof. dr. J. Q. van Regteren van Altana een be schouwing hield over het werk van Co ba Ritsema. Hij wees op haar meest recente voorgangers Suze Robertson en Thérèse van Duyl-Schwarze. De expositie geeft een zeer indrin gend overzicht van het oeuvre van de vitale schilderes Coba Ritsema. Wij komen er nader op terug. 23 februari 1951 vertrok als emi grant naar Australië de heer J. Janssen uit Blerick. Hij vestigde zich in Mel bourne, waar hij o.a. werkte in een zuivelfabriek. Later stond hij aan een machine, die nylonkousen produceer» de. Ruim en jaar na zijn vertrek kre gen zijn ouders onverwacht bericht, dat hij in een Dominicanenklooster was ingetreden. Na volbrachte studie zal hij eind 1958 de priesterwijding ontvan gen. Te Blerick heeft men het initiatief genomen, father J. Janssen zo moge lijk te midden van ouders en familie le den zijn eerste H. Mis te doen opdra gen. Toestemming hiervoor werd door de kerkelijke overheid verleend. Het geld voor de retourreis Melbourne- Schiphol is reeds voor de helft door gulle gevers bijeengebracht. Sommige leden van de Eerste Kamer hebben er in het voorlopig verslag over de begroting van algemene zaken hun waardering over uitgesproken, dat de minister van binnenlandse zaken bij de sluiting van de zitting 19561957 in ambtskostuum in de verenigde verga dering der beide Kamers is verschenen. Zij spreken de wens uit dat de rege ring, zodra de noodzaak tot beperking der bestedingen is vervallen, naar mid delen zal omzien opdat de ministers bij de opening van de zitting der Sta ten- Generaal in ambtskostuum zullen ver-, schijnen. Verscheidene leden hebben zich hierbij aangesloten. De centrale raad van beroep te Utrecht heeft uitspraak gedaan in het geschil tussen B. en W. van Loon op Zand en de secretaris-ambtenaar, tevens ge meenteontvanger aldaar. Gedurende enige jaren had deze amb tenaar naast zijn ambtelijke functie een agentschap van een verzekeringsmaat schappij onderhouden, waaraan het ge meentebestuur, dat beide functies on verenigbaar acht, een eind heeft willen maken door de secretaris met ingang van 1 januari 1956 voor de keuze te stellen tussen beide. De secretaris wenste hierop niet in te gaan en tekende be roep aan bij het ambtenarengerecht te 's-Hertogenbosch, dat hem in het gelijk stelde. De centrale raad heeft de uit spraak van het ambtenarengerecht be vestigd. „Ik noem het geen presiden te maar gespreksleidster", zegt mej uffrouw Catharine Stringa, die bij de jongste reorganisatie van de katholieke vrouwenbe weging is benoemd in de top functie. En daarmee zegt ze meteen al iets over zichzelf. De benoeming geldt voor drie jaar. Het is namelijk zo, dat de drie groeperingen bij de aangeslo ten katholieke vrouwen: de ar beidersvrouwen, de boerinnen- bonden en de gilden, ieder een eigen presidente hebben. Catha rine Stringa is al jarenlang pre sidente van de arbeidersvrouwen, de K.A.V. Maar binnen de over koepeling van de drie, die nu officieel „Unie van de katholie ke vrouwen beweging heet", zal Catharine Stringa de komende drie jaar als voorzitster funge ren. Waarna zij haar plaats weer aan een der andere presi denten afstaat. „Een idealiste met twee be nen op de grond", noemt Ca tharine Stringa zichzelf. En als deze dochter uit een Utrechts middenstandsgezin met zestien kinderen, die in de twintiger ja ren hoofdboekhoudster was bij de vakbond van steenfabrieks arbeiders, naast haar groot sociaal medegevoel niet ook zo'n groot idealiste was geweest, zou ze in de jaren vóór de oorlog nooit de moed gevonden hebben om op het spreekgestoelte te gaan staan en als enige vrouw in een zaal vol mannelijke werknemers te vertellen, dat het ook om de belangen van hun vrouwen ging. Eerder had het Franciscus Liefdewerk haar al gevonden. Maar haar werk als boekhoudster bij de vakbond, had de grote nood voor haar opengelegd in de arbeidersgezinnen. Ze was zich gaan richten tot de vrouw, door on- de- de schuilnaam „Femina", voor ze te schrijven in het vakbondblad om ze op hun eigen belangen te wijzen. De overtuiging, die er uit doorklonk viel op. Ze werd gevraagd om te spreken, wat ze deed, al was het aan vankelijk met de nodige plankenkoorts. Maar ze stond voor niets en ze werd al spoedig een veel gevraagd en invloedrijk spreekster, die in alle toonaarden pleitte voor de bewustwording van de arbeidersvrouw. Wat ze zichzelf had geleerd uit de sociale encyclieken gaf ze door. Ze werd vrij gestelde en propagandiste in de arbeidersbeweging en met name in het Zuiden onder de fabrieksmeisjes, die ze vorming gaf in kernclubs, werd ze een begrip. Voor de oorlog, toen het leven nog niet zo gereglementeerd was, kon deze dynamische activiteit nog zeer persoonlijk creatief zijn. Ze is zeer dynamisch, ook in haar spreken, Catharine Stringa, ze zou, wat ze zegt, er wel in willen stampen. Ze zoekt niet naar mooie woorden, ze zegt het precies zoals het overtuigd in haar leeft. Ze heeft zich ontplooid op de wijze, waarop ze haar arbeidersvrouwen voorhoudt het te doen. „Doe het", zegt ze, als ze ze voor anderen wil laten spreken, „maak des noods een fout, maar begin, en zeg niet, dat je het niet kunt". Spreken, mensen iets bijbrengen, is nog steeds - ze is over de vijftig - haar dagelijks werk. Elke avond trekt zij met haar assistente naar een van de honderdvijftig afdelingen in het Haarlemse en Rotterdamse diocees, waar ze de vrouwen van de plaatselijke K.A.V. toespreekt. Gewetensvor ming staat deze winter op het programma. Ze wil de arbeidersvrouw hel per te durven leven in de veranderende tijd. Overdag heeft ze haar werk op het bureau in Den Haag als voorzitster van de K.A.V. in het rayon der twee westelijke bisdommen. Alleen op zondag, als ze tot rust kan komen in haar flatje aar de Haagweg te Rijswijk, heeft ze de tijd voor haar grote liefde: de boeken in haar kast, en voor haar plakboeken met reisfoto's, die op de clubs ook, begeleid door haar commentaar, circuleren. Deze zomer was ze in Rome voor vakantie, annex het congres van de wereldbond van katholieke vrouwen. Voor het eerst was daar, behalve Frans, ook Duits en Engels de voertaal. Dat ze „selfmade" is, steekt ze tegenover niemand onder stoelen of ban ken. En is het kennen van.de eigen grenzen niet de beste voorwaarde voor het teamwerk, dat ze bij de leiding van het haar toevertrouwde am bieert? Bij vele vertegenwoordigingen naar buiten van de katholieke vrou wen treden de verschillende groeperingen alle drie op. Dat is'haar wens. Het hoort bij het met twee benen op de grond staan.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1957 | | pagina 5