WARMTEPOMP GEEFT KOUDE
Maar ook warmteen dat is belangrijk
Toon Hermans weigert op te
treden in zaal te Assen
Een antieke
noviteit
COB A RITSEMA ontvangt
de Rembrandt-prijs
Mijn zoon wil
niet sterven
Vart One man show tot No man show
Hoofddirecteur
Monumentenzorg
Tentoonstelling in Leidse Lakenhal
Salvo-kerst-
nummer
Emigrant wordt
priester
Met twee benen op de grond
ARTISTIEK NIET VERANTWOORD
Catharine Stringa
ZATERDAG 21 DECEMBER 1957
PAGINA 5
Warmte is een woord, dat in dit koude jaargetijde
een magische invloed op ons heeft. Geen wonder,
kou is onaangenaam en warmte is behaaglijk. De kou
krijgen we cadeau, maar de warmte moeten wij duur
betalen.
Waarom dan in dit jaargetijde de aandacht gevraagd
voor een apparaat dat koude geeft? Omdat het een
apparaat is met zoiets als een Januskop, een apparaat
dus met twee aangezichten.
Het kan zowel dienen om een woning te verkoelen
en daaraan zal men alleen in de zomer behoefte
hebben als om die woning te verwarmen.
Nog altijd hebben wij het ideaal voor de verwarming
van woonruimten niet bereikt en telkens weer worden
iiisuwo systemen naar voren geschoven en onder onze
aandacht gebracht. En de veelheid dier systemen is
wel het beste bewijs, dat het systeem het ideale
systeem er no£ n'et onder vertegenwoordigd is.
Is dan het systeem van die warmtepomp het ideale
systeem?
Ideaal is een woord, dat tot in de sterren reikt en
daarom voor ons mensen maar heel moeilijk grijpbaar
is.
Maar het systeem bezit ongetwijfeld een aantal in
teressante eigenschappen en het maakt een aantal
waardevolle toepassingen mogelijk.
Drieling te Sittard
Hulp aan
repatriërenden
Mr. R. Hotke benoemd
Reorganisatie bestuur
der katholieke
vrouwenbeweging
Roulerend presidium
«1®
PRETTIG KERSTFEEST!
Krachtige Kost voor het Kind!
door HARRIET H. HOUSER
Gevraagd ambts
kostuum voor ministers
Ambtenaar mag ver
zekeringsagent zijn
Tijdens een vergadering van het algemeen bestuur van de Stichting Vertegen
woordiging van de Nederlandse Industrie voor Internationale Belangenwelke
vrijdagavond werd gehouden in kasteel „De Hooge Vuursche" te Baarn, is Z. K. H.
Prins Bernhard als lid van het algemeen bestuur geïnstalleerd. De foto geeft een
beeld van deze installatie door mr. j. Meynen, directeur van de A-K.U., die in
deze zelfde vergadering het voorzitterschap overnam van ir. M. H. Damme sr.
Naast mr. Meynen (staande op de voorgrond) Prins Bernhard
(Van onze correspondent)
De One man show van Toon Hermans
die vrijdagavond in Assen zou optreden
is een No man show geworden. Hij acht
te het artistiek niet verantwoord op te
treden en heeft een zaal met zeshon
derd mensen danig teleurgesteld.
Ter gelegenheid van het 35-jarig be
staan van de motorclub Assen en Om
streken, die mede de T.T.-races orga
niseert, zou Toon Hermans in de zaal
Geerts optreden. De voorzitter van de
motorclub de heer H. Wijnbergen moest
tegen het aanvangsuur de volle zaal
echter mededelen, dat de artiest, die
zich contractueel voor 1850 gld. had
verbonden om die avond zijn One man
show te brengen, zijn biezen had ge
pakt, nadat hij 's middags om zes uur
in Assen was geweest. De eivolle zaal
was uitermate teleurgesteld en nam
Hermans zijn „optreden" zeer kwalijk.
De geëmotioneerde voorzitter ver
telde aan de teleurgestelde zaal, dat
Hermans 's middags in zaal Geerts
Was verschenen. Zijn medewerkers
hadden het toneel reeds, in orde ge
bracht. De motorclub had kosten
noch moeite gespaard om de leden
zo'n prettig mogelijke avond te be
zorgen. Op de tafeltjes stonden kop
jes en schoteltjes en een theelichtje
met een koffiekan erop Maar daar
moest Hermans niets van hebben:
weg kopjes, weg schoteltjes en weg
koffiepot. Ook de aankleding van de
zaal was niet naar zijn zin. Verder
stond het hem allerminst aan dat de
muzikale omlijsting verzorgd zou wor
den door een bandje. De heer J. Weg-
In Sittard is vrijdag een drieling ge
boren bi) het ouderpaar C. H. Pfouth -
B. Oosthoek Dit echtpaar had reeds
drie kinderen. De jonggeborenen, drie
jongens: Ernst, Herry en Melchior wo
gen bij hun geboorte respectievelijk 4
pond en 210 gram, 4 pond en 240 gram
en 4 pond en 300 gram. Moeder i
kinderen maken het best.
Nationale actie van Bode Kruis
en centraal comité van kerkelyk
en particulier initiatief giro 777
(hoofdbestuur Nederlandsche
Boode Kruis, Den Haag.)
gemans, administrateur bij de T.T.-
commissie, was genegen om het Her
mans volledig naar -de zin te maken.
Even stond de artiest in beraad. Toen
gaf hij het commando: opbreken de
zaak. Even later was het kleinkunst-
gezelschap vertrokken, de onthutste
en boze feestcommissie achterlatend.
De heer Wijnbergen noemde de han
delwijze van Hermans ongehoord en
deelde mee, dat de motorclub Assen het
er niet bij zal laten. Er zal een gerech
telijke vervolging tegen hem worden in
gesteld.
Toon Hermans heeft ons toegelicnt,
dat de ongelukkige gang van zaken in
Assen zijns inziens toegeschreven moet
worden aan een betreurenswaardig
misverstand. Bij zijn aankomst in Assen
werd hem duidelijk, dat daar een ge
heel verkeerde opvatting bestond t.a.v.
een modern cabaret-programma, zoals
hij dat geeft. Het is bijvoorbeeld, zuiver
technisch gezien, van minuut tot mi
nuut getimed; het heeft bovendien ook
bepaalde artistieke pretenties. Bij de op
zet van de avond was noch met het een,
noch met het ander voldoende rekening
gehouden, en dat kon door de voor
gestelde wijzigingen niet meer worden
verholpen.
Is de warmtepomp een in ons
land weinig bekende noviteit, het
principe waarop zij berust is geens
zins nieuw. Integendeel, het is al meer
dan een eeuw oud. Daarbij bezit zij
een neefje, dat ook in ons land al
volkomen ingeburgerd is, de koelma
chine.
De koelmachine dient om te koelen,
ja. Maar hoe doet zvj dat? Door
warmte te transporteren van de ene
plaats naar de andere. Van een plaats
met lage temperatuur naar een plaats
Tb6 dehTaatstemerdf laUge tempe/atuur
koek HetTypiscb® Mi
^vaar^ die *1
transporteerde warmte blijft Ze wordt
eenvoudigweg afgevoerd, ,Mar
ten". Niet om de warmte, maar om
de kou is het ons te doen.
Een „warmtepomp" is in wezen ook
een koelmachine, zij transporteert ook
warmte
Wordt zij in de zomer gebruikt voor
ruimte-koeling, dan is dm overeenkomst
duidelijk. Maar ook in de winter, als
zij gebruikt wordt voor ruimte-verwar
ming, functioneert ze door het trans
porteren van warmte. Maar nu in
tegengestelde ficnting. Van ons uit
gezien blijft zji hetzelfde doen: warm
te transporteren van een plaats met
een lage temperatuur naar een plaats
met een hogere temperatuur. In de win
ter is dat dan: van buiten naar binnen.
Dat is wat paradoxaal, maar het is
even paradoxaal als de werking van
een koelmachine.
jjet principe van de warmtepomp
is al meer dan een eeuw oud.
We danken het aan de Engelse
natuurkundige Lord Keivin een van
de grondleggers van de thermodyna
mica en de man, die het absolute
nulpunt en de absolute temperatuur-
schaal in de natuurkunde introduceer
de. Hij wees op de paradoxale moge
lijkheid om warmte van een plaats
met lage temperatuur naar een plaats
met hogere temperatuur over te bren
gen en daar nuttig te gebruiken. En
hij ontwierp er zelfs een apparatuur
voor.
Hjj kwam met het denkbeeld voor de
dag, maar het kreeg niet de aandacht
waar het recht op had. Niet de hele
aandacht tenminste. Alleen de kant die
in de koelmachine verwezenlijkt is,
vond toepassing. Tot voor enkele tien
tallen jaren, toen ook het idee van de
warmtepomp in de belangstelling
kwam. In Zwitserland met name, en
in de Verenigde Staten.
Hoe werkt- nu zo'n warmtepomp.
Als het vriest is het buiten koud.
Maar dat betekent niet, dat er buiten
geen warmte meer aanwezig is. Warm
te is het bewegen van de moleculen
en zelfs als het vriest zijn de mole
culen buiten nog lang niet tot stilstand
gekomen. Daar Ss een temperatuur van
273 graden onder nul voor nodig en het
is niet zo heel eenvoudig die te berei
ken.
Ook koud water, van een rivier of
een kanaal bijvoorbeeld, bevat even
als de koude grond nog warmte. En
die kunnen we nu naar binnen halen.
Daarvoor is een zuigperspomp nodig,
die de waterdamp boven het waterop
pervlak wegzuigt en die damp snel en
krachtig samenperst.
Tengevolge van de bij het persen
door de pomp verrichte arbeid stijgt
de temperatuur van de damp nu plot
seling.
Die warmte kan via een buizenstelsel,
waar men lucht omheen laat stromen,
afgestaan worden aan deze lucht en
met behulp van een ventilator kan deze
warme lucht in de woonvertrekken ge
bracht worden waar zij de temperatuur
op het gewenste peil brengt. Een ther
mostaat kan de werking van de instal
latie regelen.
Door haar in omgekeerde richting te
schakelen kan de installatie in de zo
mer dienstdoen als koelinstallatie. De
in het huis aanwezige warmte wordt
dan naar buiten afgevoerd.
De overeenkomst met de gang van
zaken in een ijskast is dus frappant.
Daar wordt een vloeistof het koel-
middel vloeibaar ammonia b.v.
naar de te koelen plaats geleid. Het
onttrekt daar warmte aan zijn omge
ving verdampt (en maakt die omge
ving koeler), wordt afgeleid naar een
warmer plaats en wordt daar door een
compressor weer samengeperst
Advertentie
vloeibaar gemaakt. En dan hervat het
zijn kringloop.
Brandstof is in huis voor dit ver
warmingssysteem niet nodig, alleen
elektrische energie voor de aandrij
ving van de pomp. Maar met behulp
van eén kilowattuur elektrische energie
kan men bij geschikte constructie en
warmteverhoudingen een veelvoud
verkrijgen van het aantal met één kWu
overeenkomende warmteëenheden (ten
bedrage van 860). Bij directe elektri
sche verwarming levert één kWu 860
kilogram-calorieën, met behulp van
de warmtepomp enkele duizenden.
Reeds enkele decennia is men met der
gelijke machines aan het experimente
ren, zowel voor het verwarmen van
grote als van kleine eenheden.
In Zwitserland, het steenkoolarme,
worden al sedert lang openbare ge
bouwen, zoals het raadhuis, met dit
systeem verwarmd. De rivier die
door de stad heen stroomt, is hier
de warmteleverancier.
In de Verenigde Staten zijn al dui
zenden van deze warmtepompen in
gebruik. Warmtepomp is een bekend
begrip op de Amerikaanse verwar-
mings-markt. De aanschaffingskosten
zijn niet gering, maar het elektrici
teitsverbruik is niet hoog.
In Minneapolis experimenteert men
momenteel met de warmtepomp voor
blokverwarming. Het betreft een win
kelcentrum, waar een zeventigtal ma
gazijnen om een overdekte binnenplaats
zijn gegroepeerd.
Men werkt hier volgens een soort
spaar-systeem. Er zijn bij de bouw
van het centrum grote waterreservoirs
aangelegd en tijdens de hete zomer
maanden voert men de warmte af naar
die reservoirs. In de wintertijd onttrekt
men die warmte dan weer aan het
water en gebruikt ze voor de verwar
ming van het gebouwencomplex.
Er is een zekere aanlooptijd nodig,
die men op enkele jaren schat. Na die
tijd zullen de reservoirs voldoende zijn
verwarmd om het water op een tem
peratuur van 32 graden Celsius te kun
nen houden.
Volledig aantrekkelijk zal het systeem
pas worden als het de concurrentie
tegen verwarming met steenkool, olie
of elektriciteit kan opnemen.
Dat het de kans biedt tot een bespa
ring op het steenkool- en olieverbruik,
is waar in de nabije toekomst met
deze fossiele energieleveranciers zuinig
heid betracht zal moeten worden
een belangrijk aspect.
Mr. H. C. M. EDELMAN
Bij K.B. is met ingang van 1 janu
ari benoemd tot hoofddirecteur van de
rijksdienst voo. de monumentenzorg:
Mr. R. Hotke, hoofd van de onderafde
ling Monumentenzorg van de afdeling
oudheidkunde en natuurbescherming
van het ministerie vai. Onderwijs, Kun-
ten e". Wetenschappen.
Mr. R. Hotke werd geboren op 17 sep
tember 1919 te 's Gravenhage. Hij sloot
in 1945 zijn studie aan de rijksuniver
siteit te Leiden af met het behalen van
het doctoraal examen rechten.
Van 20 september 1945 tot 1 mei 1951
was hij werkzaam op het ministerie
van financiën op de toenmalige afde
ling erediensten, thahs afdeling econo
mische en sociale zaken. Op laatstge
noemde datum trad de heer Hotke in
dienst bij het ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen.
Om het federatief samenwerken beter
mogelijk te maken tussen de besturen
der drie groepen van de georganiseerde
katholieke vrouwen, te weten de Kath.
Arbeiders Vrouwenbeweging (K.A.V.)
de Kath. Nederlandse Boerinnenbond en
het Landelijk Katholiek Vrouwengilde,
is, na ampel overleg, een reorganisatie
tot stand gekomen. Om te beginnen is
de naam „Centrum" veranderd in
„Unie" der Nederlandse katholieke
Vrouwenbeweging.
Het bestuur bestaat uit negen leden,
van elk der groeperingen drie leden ter
wijl het dagelijks bestuur wordt ge
vormd door de drie voorzitsters der res
pectievelijke organisaties. Op het ogen
blik bestaat het dagelijks bestuur uit
mejuffrouw C. Stringa, presidente der
K.A.V.die als voorzitster fungeert, me
juffrouw Dra. C. Jacobs, secretaresse
en mevrouw E. de Vette-Zurlohe, pen-
ningmeesteresse. Door het ingevoerde
rouleersysteem blijven de leden van het
D.B niet langer dan drie jaar in func
tie. Het secretariaat is gevestigd: Arn-
hemseweg 27, Apeldoorn.
VAN DE NATIONALE
WONINGBOUWLENING 1957
ErzijnRentespaarbrievenvanf25.-,
f100 - en f 500.-. Na 13 jaar is de
waarde verdubbeld.*) Zij zijn ver-
krijgbaar bij alle banken, kassiers
en commissionairs. De stukken van
f 25.- zijn ook te koop aan alle
postkantoren.
Behoudens bevoegdheid van de Bank
om na 10 \aar tegen 175% af te lossen
■w. ..w.
.v.v.
De Leidse gemeenteraad heeft het
vorig jaar bij de Rembrandt-herden-
kingen een Rembrandtprijs beschikbaar
gesteld van 5.000,-. die eens in de
vijf jaar zal worden uitgereikt aan de
meest talentvolle schilder. De jury be
staande uit r rof. Jar Wiegers, Lex
Horn, H.H. Kamerlingh Onnes, J.N.
van Wessem, D. Wildschut en dr. J.
M. Roosenschoon heeft onlangs de prijs
toegekend aan Coba Ritsema.
Leidse raadsleden echter hebben te
gen de gang van zaken enig protest
aangetekend. Niet omdat de jury Coba
Ritsema had verkozen, maar omdat
men van mening was, dat het geen
prijsvraag was en dat na een tentoon
stelling van voor deze prijs ingezonden
werken door de jury een prijswinnaar
zou worden aangewezen.
Het Is echter nooit de bedoeling van
de gemeente geweest een soort prijs
kamp uit te schrijven, ook al stond het
in de gemeentestukken niet duidelijk
omschreven. Men wilde juist bij het
toekennen van de prijs het gehele oeuvre
van een kunstenaar in aanmerking ne
men en de jury was van mening, dat Meisjeskop, een der werken op de expo-
het werk van de schilderessen, door sitie te Leiden, gewijd aan Coba Ritsema.
Albert Plasschaert de „Amsterdamse
Joffers" genoemd, voor velen lang een
vreugde is geweest. In deze groep is
Coba Ritsema de meest vooraanstaande
kunstenares. Haar oeuvre heeft een
voornaam ':arakter, zij beperkte zich
tot stillevens, bloemstukken en portret
ten, maar ook binnen deze afbakening
van haar talent, vertolkte zij een rijke
schakering aan vakbekwaamheid, senti
ment en eigen visie.
Nog immer schildert de thans 81-
Advertentie
De redactie van Salvo, het katholieke
weekblad voor de Nederlandse strijd
krachten, heeft met zorg haar Kerst
nummer samengesteld. In een verschei
denheid van aantrekkelijke artikelen die
zonder al te vrome nadruk zijn, wordt
men al lezend iets van de heilige stilte
van het Kerstfeest gewaar, een stilte
die eigenlijk zo slecht te verenigen Is
met de sfeer van de kazerne., waar
tijdens de feestdagen weer vele mili
tairen moeten verblijven. Dit verheugd
constaterend, hoeft men niet meer in
details te treden. S.
Vertaald door
l. Govers—
van Geuns.
iiiiiiiiliiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiii
50
Ik dacht dat de dag van vertrek nooit zou aan
breken. Anne woonde niet meer in Macon. Ze
had een baan aanvaard in Zuid-Carolina. We tele
grafeerden haar dat we haar om negen uur
's avonds in Columbia zouden ophalen en we
waren maar één minuut te laat. Fred, Charles en
ik waren om vier uur uit Perry vertrokken. Toen
de zon opkwam was de hitte verstikkend en het
reizen in de warmte vergalt meestal mijn humeur,
maar niets kon mijn goede stemming op deze reis
verstoren. We hadden om alles veel plezier en de
den vreselijk dwaas. Anne en Fred hebben ge
woonlijk een aangenaam, gelijkmatig humeur in
tegenstelling tot Charles en mij. Maar op deze
reis waren er alleen maar voorkomendheid, inschik
kelijkheid, plezier en opwinding. Charles was nog
nooit in New York geweest en ik popelde van ver
langen om hem de stad te laten zien. Ik wist dat
hij ook die plekjes aardig zou vinden, waar ik op
gesteld was. Een goede vriend New York laten zien
is als het samen lezen van een goed boek; het doet
je dichter bij elkaar komen en elkaar beter begrij
pen. Ik wist, dat hij niets om het New York zou
geven, dat de toeristen altijd te zien krijgen. Anne
houdt ook van die dingen waar wij plezier in hebben.
We maakten plannen om rond te neuzen op antiek
veilingen en winkels waar ze oud koper en brons
verkopen. Bij al het plezier en gepraat was de op
winding dat we Hentz weer zouden zien, steeds
als ondertoon" aanwezig. Al het grappige scheen nog
grappiger wanneer we ons het plezier voorstelden,
dat we zouden hebben als we het aan Hentz zouden
vertellen. En eens dacht ik nog wel dat ik geen aar-
dige kinderen wilde hebben'.
We reden alsof we een nieuw record wilden vesti
gen en brachten de eerste nacht door in een aardig
nieuw hotel in Zuid-Baltimore. Fred en Charles had
den samen een kamer en Anne en ik bleven bij el
kaar. Zij waren in de veronderstelling dat wij hun
zouden komen wekken en wij dachten door hen ge
wekt te worden; het gevolg was dat we tot tien uur
bleven slapen! En dat na de vorige dag alle snel
heidsrecords gebroken te hebben! Het was gelukkig
niet erg want de bezoekuren van het instituut be
gonnen pas om vier uur 's middags en we zouden er
toch wel op tijd zijn.
Fred, Anne, Charles en ik liepen de kamer van
Hentz binnen. Hij lag in bed en een ogenblik dacht
ik dat hij er slecht aan toe was. Ik kuste hem op
het voorhoofd want ik dacht dat hij tegen dit blijk
van genegenheid in het bijzijn van de andere patiën
ten wel geen bezwaar zou hebben. We praatten alle
maal tegelijk en vertelden hem van onze reis.
Hentz leek afwezig en ik dacht eerst, dat hij wat
verlegen was zoals men zich wel eens kan voelen,
zelfs tegenover de meest dierbaren.
Ik zei; „Hentz, nu je je goed genoeg voelt om
erop uit te trekken, hebben we een uitgebreid pro
gramma opgemaakt. Anne kent heel wat restaurants
die we volgens haar beslist moeten bezoeken en we
willen je naar verschillende voorstellingen meene
men. Wist je dat ik het Vrijheidsbeeld nog nooit
gezien heb?"
Hentz glimlachte zwakjes en ik voelde me een
beetje gekrenkt.
Fred zei: „We hebben een zak vol met de heer
lijkste perziken meegebracht, die je ooit gezien
hebt! Zal ik ze even voor je gaan halen?" Hentz
vond dat een goed idee en met het verdelen van de
perziken onder de patiënten kwamen we de volgende
minuten door. Toen voelden we ons allen weer even
gedwongen.
Na een tijdje zei ik: „Jij kunt ons nu misschien be
ter vertellen wat je graag zou willen doen, Hentz.
Misschien heb je betere ideeën hoe we onze tijd in
New York kunnen besteden".
Charles zei: „Weet je, Heinie", een van de
bijnaampjes van Hentz „ik reken erop dat jij
mijn gids zult zijn".
Charles zou Hentz toch wel aan het praten kun
nen krijgen. Maar Hentz glimlachte weer slapjes
en nu voelde ik me niet langer verlegen of gedwon
gen, maar angstig. Misschien hadden ze hem iets
over zijn toestand verteld waar wij niets van wisten.
We werden allen stil.
Hentz keek naar het plafond en zei tenslotte: „Ik
kan nergens met jullie heengaan. Ik kan niet eens
het bed uitkomen. Mijn tocht naar West Point heeft
me een doorligwond bezorgd op mijn zitvlak en ik
heb al in drie weken niet overeind gezeten".
Ik voelde een mengeling van opluchting en mede
leven.
Mijn zuster en haar man, Wesley Bolin, die
staatssecretaris van destaat Arizona is, en twee
van hun jongens, Bill en Wesley, waren in dezelfde
tijd in New York als wij. Ze waren op weg naar een
vergadering van staatssecretarissen in New Hamp
shire. We vonden het heerlijk hen weer te ontmoeten
en dit maakte ons uitstapje naar New York nog
prettiger. Mijn zuster zag Hentz voor het eerst
sinds het ongeluk. Toen ze, nadat het pas gebeurd
was, in Macon kwam, wilde ze zijn kamer niet bin
nengaan. Daar waren twee redenen voor. We waren
bang dat hij zou vermoeden, dat hij er slecht voor
stond als eV zoveel familie op bezoek kwam. Maar
bovenal wilde ze sterk blijven omdat ik haar zo ver
schrikkelijk nodig had en ze dacht dat ze daar niet
in zou slagen wanneer ze hem te zien zou krijgen.
Meneer en mevrouw Van Diviere waren met hun
zoon Charles ook in New York. Ze waren net geko
men voor het jaarlijkse onderzoek van Charles. We
logeerden allen in hetzelfde hotel, gebruikten sa
men de maaltijden en gingen met ons allen uit.
(Wordt vervolgd)
jarige schilderes, en nog altijd is het
woord van Plasschaert, in 1910 neerge
schreven, van toepassing: „Er zit de
klank in haar werk als van een gong".
Coba Ritsema was een leerlinge van
Breitner, als zodanig heeft zij de beste
tradities van de schilderkunst levend
gehouden. Het is dan ook aannemelijk,
dat de jury „in haai de nationale schil
derkunst wilde eren".
De tentoonstelling in de Leidse laken
hal laat zien welk een pittige joffer de
ze begaafde kunstenares is. De Schot-
tenzaal van het muzeum heeft al veel
modernen aan zijn muren tentoonge
steld, zelden echter sprak een collectie
zulk een krachtige, klankrijke taal als
die van deze Amsterdamse joffer. In
de lusthof van het impressionisme
heeft men een schone roos geplukt.
De burgemeester van Leiden over
handigde zaterdagmiddag de prijs aan
de kunstenares, waarna prof. dr. J.
Q. van Regteren van Altana een be
schouwing hield over het werk van Co
ba Ritsema. Hij wees op haar meest
recente voorgangers Suze Robertson en
Thérèse van Duyl-Schwarze.
De expositie geeft een zeer indrin
gend overzicht van het oeuvre van de
vitale schilderes Coba Ritsema. Wij
komen er nader op terug.
23 februari 1951 vertrok als emi
grant naar Australië de heer J. Janssen
uit Blerick. Hij vestigde zich in Mel
bourne, waar hij o.a. werkte in een
zuivelfabriek. Later stond hij aan een
machine, die nylonkousen produceer»
de. Ruim en jaar na zijn vertrek kre
gen zijn ouders onverwacht bericht,
dat hij in een Dominicanenklooster was
ingetreden. Na volbrachte studie zal
hij eind 1958 de priesterwijding ontvan
gen.
Te Blerick heeft men het initiatief
genomen, father J. Janssen zo moge
lijk te midden van ouders en familie le
den zijn eerste H. Mis te doen opdra
gen. Toestemming hiervoor werd door
de kerkelijke overheid verleend. Het
geld voor de retourreis Melbourne-
Schiphol is reeds voor de helft door
gulle gevers bijeengebracht.
Sommige leden van de Eerste Kamer
hebben er in het voorlopig verslag
over de begroting van algemene zaken
hun waardering over uitgesproken, dat
de minister van binnenlandse zaken bij
de sluiting van de zitting 19561957 in
ambtskostuum in de verenigde verga
dering der beide Kamers is verschenen.
Zij spreken de wens uit dat de rege
ring, zodra de noodzaak tot beperking
der bestedingen is vervallen, naar mid
delen zal omzien opdat de ministers bij
de opening van de zitting der Sta ten-
Generaal in ambtskostuum zullen ver-,
schijnen. Verscheidene leden hebben
zich hierbij aangesloten.
De centrale raad van beroep te Utrecht
heeft uitspraak gedaan in het geschil
tussen B. en W. van Loon op Zand en
de secretaris-ambtenaar, tevens ge
meenteontvanger aldaar.
Gedurende enige jaren had deze amb
tenaar naast zijn ambtelijke functie een
agentschap van een verzekeringsmaat
schappij onderhouden, waaraan het ge
meentebestuur, dat beide functies on
verenigbaar acht, een eind heeft willen
maken door de secretaris met ingang
van 1 januari 1956 voor de keuze te
stellen tussen beide. De secretaris wenste
hierop niet in te gaan en tekende be
roep aan bij het ambtenarengerecht te
's-Hertogenbosch, dat hem in het gelijk
stelde. De centrale raad heeft de uit
spraak van het ambtenarengerecht be
vestigd.
„Ik noem het geen presiden
te maar gespreksleidster", zegt
mej uffrouw Catharine Stringa,
die bij de jongste reorganisatie
van de katholieke vrouwenbe
weging is benoemd in de top
functie. En daarmee zegt ze
meteen al iets over zichzelf. De
benoeming geldt voor drie jaar.
Het is namelijk zo, dat de drie
groeperingen bij de aangeslo
ten katholieke vrouwen: de ar
beidersvrouwen, de boerinnen-
bonden en de gilden, ieder een
eigen presidente hebben. Catha
rine Stringa is al jarenlang pre
sidente van de arbeidersvrouwen,
de K.A.V. Maar binnen de over
koepeling van de drie, die nu
officieel „Unie van de katholie
ke vrouwen beweging heet", zal
Catharine Stringa de komende
drie jaar als voorzitster funge
ren. Waarna zij haar plaats
weer aan een der andere presi
denten afstaat.
„Een idealiste met twee be
nen op de grond", noemt Ca
tharine Stringa zichzelf. En als
deze dochter uit een Utrechts
middenstandsgezin met zestien
kinderen, die in de twintiger ja
ren hoofdboekhoudster was bij
de vakbond van steenfabrieks
arbeiders, naast haar groot sociaal medegevoel niet ook zo'n groot idealiste
was geweest, zou ze in de jaren vóór de oorlog nooit de moed gevonden
hebben om op het spreekgestoelte te gaan staan en als enige vrouw in een
zaal vol mannelijke werknemers te vertellen, dat het ook om de belangen
van hun vrouwen ging.
Eerder had het Franciscus Liefdewerk haar al gevonden. Maar haar werk
als boekhoudster bij de vakbond, had de grote nood voor haar opengelegd
in de arbeidersgezinnen. Ze was zich gaan richten tot de vrouw, door on-
de- de schuilnaam „Femina", voor ze te schrijven in het vakbondblad om
ze op hun eigen belangen te wijzen. De overtuiging, die er uit doorklonk
viel op. Ze werd gevraagd om te spreken, wat ze deed, al was het aan
vankelijk met de nodige plankenkoorts. Maar ze stond voor niets en ze
werd al spoedig een veel gevraagd en invloedrijk spreekster, die in alle
toonaarden pleitte voor de bewustwording van de arbeidersvrouw. Wat ze
zichzelf had geleerd uit de sociale encyclieken gaf ze door. Ze werd vrij
gestelde en propagandiste in de arbeidersbeweging en met name in het
Zuiden onder de fabrieksmeisjes, die ze vorming gaf in kernclubs, werd
ze een begrip. Voor de oorlog, toen het leven nog niet zo gereglementeerd
was, kon deze dynamische activiteit nog zeer persoonlijk creatief zijn.
Ze is zeer dynamisch, ook in haar spreken, Catharine Stringa, ze zou,
wat ze zegt, er wel in willen stampen. Ze zoekt niet naar mooie woorden,
ze zegt het precies zoals het overtuigd in haar leeft. Ze heeft zich ontplooid
op de wijze, waarop ze haar arbeidersvrouwen voorhoudt het te doen.
„Doe het", zegt ze, als ze ze voor anderen wil laten spreken, „maak des
noods een fout, maar begin, en zeg niet, dat je het niet kunt".
Spreken, mensen iets bijbrengen, is nog steeds - ze is over de vijftig -
haar dagelijks werk. Elke avond trekt zij met haar assistente naar een van
de honderdvijftig afdelingen in het Haarlemse en Rotterdamse diocees,
waar ze de vrouwen van de plaatselijke K.A.V. toespreekt. Gewetensvor
ming staat deze winter op het programma. Ze wil de arbeidersvrouw hel
per te durven leven in de veranderende tijd. Overdag heeft ze haar werk
op het bureau in Den Haag als voorzitster van de K.A.V. in het rayon der
twee westelijke bisdommen. Alleen op zondag, als ze tot rust kan komen
in haar flatje aar de Haagweg te Rijswijk, heeft ze de tijd voor haar grote
liefde: de boeken in haar kast, en voor haar plakboeken met reisfoto's, die
op de clubs ook, begeleid door haar commentaar, circuleren. Deze zomer
was ze in Rome voor vakantie, annex het congres van de wereldbond van
katholieke vrouwen. Voor het eerst was daar, behalve Frans, ook Duits
en Engels de voertaal.
Dat ze „selfmade" is, steekt ze tegenover niemand onder stoelen of ban
ken. En is het kennen van.de eigen grenzen niet de beste voorwaarde
voor het teamwerk, dat ze bij de leiding van het haar toevertrouwde am
bieert? Bij vele vertegenwoordigingen naar buiten van de katholieke vrou
wen treden de verschillende groeperingen alle drie op. Dat is'haar wens.
Het hoort bij het met twee benen op de grond staan.