Eenzame eters: Zie eens naar
de Chinezen
DROOM EN MYSTERIE
Nieuwe natuurlijke methode heeft geleid
tot soepeler bewegen
Van horen en zien gesproken
Roman over de
oudheid
DINSDAG 24 DECEMBER 1957
PAGINA 19
Even oude als
gezonde
kooktradities
De pelsjagers en de
grote weg
Het Philharmonia
Orkest I
Het Philharmonia
Orkest II
Ortega y Gasset
Dietrich Fischer
Dieskau
Koninklijke rede
Alleenstaande lezer,hoe
zit het eigenlijk met
uw warme maaltij
den Gaat u gemakshalve
iedere dag naar een res
taurant, kookt u gedisci
plineerd uw eigen potje
of bent u zo zorgeloos dat
u alleen '"arm eet, wan
neer verontruste relaties
u aan hun tafel noden?
Voor u allen is het onder
staande bedoeld en het is
dat trouwens ook voor
dat grote percentage vrij
gezellen, da', in het be
reiden van spaghettischo-
tels zijn hoogste en ge
woonlijk ook enige troef
pleegt uit te spelen.
Eerst een nederig, maar
welgemeend advies: als u
thuis eet, zoek daar dan
gezelschap bij. Dat stimu
leert uw kookprestaties en
verhoogt ook het profijt
ervan. Want eenzame
eters hebben altijd haast.
Vervolgens: streei naar
rijke afwisseling. Ten
derde, als u tenminste niet
al te stevig aan de Hol
landse keuken verkleefd
bent: zie eens naar de
Chinezen. Hierin ben ik u
voorgegaan en een van de
resultaten van deze exoti
sche belangstelling is, dat
er nu een pas verschenen,
maar reeds flink bedui
meld boekwerkje voor me
ligt, geschreven door de
Zwitserse Sinoloog W. M.
Treichlinger en door J S.
Henriëfte Holthausen in
een sierlijk soort Neder
lands vertaald en be
werkt. De Uitgeverij Hol-
landia heeft de 110 recep
ten, die dit goeduitziende
plasticje telt, samengevat
onder de veelbelovende
titel „In de Chinese lek
kerbek".
Proefondervindelijk is mij
gebleken, dat er, om deze
belofte in vervulling te
doen gaan, weinig nodig is
aan kooktalent, gas, tijd,
pannen (mits u handig
bent) en zout. Messen zijn
helemaal overbodig, stok
jes daarentegen gewenst,
maar met lepel en vork
mag het ook. U dient wel
flink wat soyasaus in
huis te nemen, doch
spring hier al kokend
niet al te nonchalant mee
om. Overigens eisen deze
duidelijk geformuleerde
recepten in het algemeen
geen uitersten aan virtuo
siteit. De meeste zijn
heel eenvoudig en stam
men dan ook uit de hui
selijke, maar daarom niet
minder verfijnde Chinese
keuken. Zoek dus niet
naar de bereiding van
vogelnestjes of haaievin-
nensoep. En mocht u toe
vallig de Chinese bena
ming van bepaalde ge
rechten weten, zoek daar
dan ook maar niet naar,
want ,ie geeft dit kook
boekje niet en dat is dan
een praktisch puntje voor
de herdruk.
Wat er dan wel in
staat? Voor alles rijst, de
letterlijke basis van het
Chinese diner en op dit
rijstthema een ruime keus
aan genuanceerde varian
ten. Idem voor Bami, de
hutspot voor de Chinees,
maar alleen: hoe kóók je
hem nu het beste, de
Bami dan. Voorts allerlei
manieren om delikate
successen te boeken met
groente, vis, kip, eend
en vlees. Varkensvlees
uiteraard. Het recept dat
de dichter Soe Doeng Po
hiervoor creëerde is om
nooit te vergeten en nog
vaak te herhalen. Dan de
soep die, zoals u weet, de
laatste gang van het menu
vormt. Ziet u hier ook
een parallel met het Chi
nese schrift in? Onbe
grensd tenslotte is de
oosterse fantasie in de
toepassing van het ei.
Een stokoud recept dat
100 dagen vergt, wordt
ons door de auteur ont
houden, maar voor wie
het aandurft is er -.en
eenvoudiger methode,
waarbij de eitjes maar
een paar uur gekookt
hoeven te worden. Maar
nogmaals, het aeste
gaat heel wat vlugger en
dan nog iets: natuurlijk
kunnen op variatie be
luste huisvrouwen ei en-
goed als de hier toege
sproken alleenstaanden
de voordelen en de char
mes van deze even oude
als gezonde kooktradities
gaan beproeven. Het zal
vast niet tegenvallen.
Hst.
SKIËN: al eeuwen ontspanning
Marja Roe heeft een voorliefde voor
de studie der oudheid. Tussen de che
rubijnen' en „Erfdeel der goden" getui
gen hiervan op welsprekende wijze. Het
eerste boek speelt in Babylonië ten
tijde van koning Nabuchodonosor, het
tweede in het rijk van Meden en Per
zen onder Cyrus en Cambyses. „Para
dijs der dwazen" is een vervolg op „Erf
deel der goden" en behandelt de rege
ring van Darius en Xerxes, uitlopend
op de ondergang van he. Perzische rijk
De stelling, die de schrijfster in deze
roman tracht te bewijzen, luidt, dat
de mens zijn geluk op aarde niet vindt
in rijkdom cn macht. In een opzettelijk
ietwat archaïserende stijl tekent zij
voortreffelijk het oude milieu. De ka
rakters der verschillende hoofdpersonen
zijn goed weergegeven en volgehouden.
Als historische roman is het boek uit
stekend geslaagd. Wij zouden wel, ter-
wille van de milieuschildering, een voor
behoud willen maken voor volwassen
lezers. Het boek is verschenen bij H. P.
Leopolds Uitgeversmij. N.V. te Den-
Haag.
Vetalis Plantenburg heeft een zeer
boeiend boek geschreven voor jongelu'
van 12 tot 18 jaar, dat echter zeker ook
met genoegen zal worden gelezen door
ieder, die houdt van een goed avontu
renverhaal. Het speelt zich af rond de
aanleg van de grote strategische weg
van de Verenigde Staten naar Alaska
dwars door het rotsgebergte. De weg
brengt een ommekeer in het leven van
pelsjagers en woudlopers, wier boeien
de avonturen in dit boek verteld wor
den. Het door H. Schubert geïllustreer
de boek is uitgegeven door Uitgeverij
Ploegsma te Amsterdam. Het is goed
vertaald door R. J Limburg.
ook nu telt ons land in het wedstrijd
skiën nauwelijks mee. De opgang van
de skisport is bij ons dan ook van
zeer recente datum. Meer en meer
echter groeit de jaarlijkse trek naar
de wintersporten, al beperkt die zich
hoofdzakelijk tot het sportieve toe
risme. De reisbureaux hebben het
druk en de treinen naar het zui
den zullen straks weer flink be
zet zijn. En met de groeiende be
langstelling voor de vakanties ir. de
sneeuw en de zon manifesteert zich
ook een toenemende aandacht voor
de voorbereiding. Want, dat zij uit
drukkelijk gesteld, wie op goed ge
luk af naar het besneeuwde berg
landschap trekt, desnoods met de
hotelreserveringen en desnoods zelfs
ook met de afspraak voor lessen op
de skischool in de zak, zal enkele
onaangename ervaringen opdoen.
Nieuwe skimethode
Het skiën heeft de laatste jaren een
geweldige evolutie doorgemaakt, is
natuurlijker geworden en daardoor ge
makkelijker om te worden beoefend.
Het kan dus ook sneller worden ge
leerd. Buitenstaanders halen dikwijls
hun schouders op als ze horen, dat
men in één wintervacantie reeds vol
doende techniek en ervaring kan op
doen om de geneugten en de sensaties
te proeven. En toch, dat is geen groot
spraak. Wie het boek „Oesterreichcr
Ski-Lehrplan" heeft gelezen, zal zelfs
tot de erkenning komen, dat skiën,
althans de grondbeginselen ervan, min
der halsbrekend werk is dan het op
het eerste gezicht lijkt. De nieuwe
methode, ontstaan uit een nauwkeurige
studie van enkele professoren in de
bewegingsleer, die de hele skibeweging
hebben ontleed in onderdelen en deze
daarna, wetenschappelijk werkend, lo
gisch hebben opgebouwd, leidt tot een
veel grotere soepelheid. Het rukkerige
draaien van de heupen is voortaan uit
den boze. Thans wordt het lichaams
gewicht veel geleidelijker overgebracht,
het lichaam blijft veel rustiger en ook
de houding is beter.
Goede voorbereiding
'Vij waarschuwden U al: pakt niet
zonder meer Uw koffers en trekt
naar de sneeuw. Natuurlijk, ge kunt
het doen, maar het gevolg zal waar
schijnlijk zijn, dat ge minder snel
vorderingen maakt op de lessen van
de skileraar en dus minder snel zult
kunnen genieten van de ware vreug
den van het skiën. Die ervaring heeft
menigeen opgedaan en het gevolg is
geweest, dat, ook natuuilijk door de
groeiende belangstelling voor de win
tersport, de Nederlandse Ski Vereni
ging ski-gymnastiekcursussen is gaan
organiseren. In twaalf plaatsen ran
het land zijn gedurende een bepaalde
periode meestal van oktober tot
eind januari avonden, waarop zo
wel beginners als gevorderden "'e
gelegenheid krijgen voor conditie
training. Men bereikt met °'e oeie-
ningen een grotere souplesse en een
groter uithoudingsvermogen, met als
gevolg dat men veel sneller leert van
de lessen Het lichaam is immers ge
williger. Er is bovendien het voor
deel, dat de kans op ongelukken aan
merkelijk wordt verkleind. Zij, die
in het zuiden des lands wonen hebben
zelfs nog meer mogelijkheden om zich
voor te bereiden. De Eindhovense
Skivereniging organiseert namelijk
sinds enige tijd zodra zulks enigszins
mogelijk is tochten naar de Belgische
Ardennen.
De wedstrijdskiërs pakken de zaken
natuurlijk veel serieuzer aan. Hun aan
tal groeit met het jaar, hetgeen onge
twijfeld ook een gevolg is van d«
grotere belangstelling voor de winter
sport. Eind september reeds kwamen
zij elk weekeinde naar Overveen om er
op de terreinen van het CIOS een
zwaar trainingsprogramma af te wer
ken. Zij hopen er de vruchten van te
plukken als over enkele weken de grote
wedstrijden als de nationale kampioen
schappen en de wedstrijd der Lage
Landen worden gehouden.
RUUD v. d. HENDE
fS ekleed in anorak en skipanta-
t Ion, een hei-kleurige muts op
het hoofd en met stevig ge
voerde schoenen, die een opmerkelijke
gelijkenis vertoonden met miniatuur-
slagschepen; het was slechts enkele
dagen geleden nog geen ongewone
verschijning op het kleine, gezellige
stationnetje van Ommen. Het perron
leek er op die in de vele kleine ski
centra van heel het Zuidduitse en
Oostenrijkse skigebied, dat wij nog
niet zo lang geleden hebben door
kruist. Er was slechts één verschil.
Zorgde de stralende zon aan het
smetteloos blauwe uitspansel daar
voor een milde temperatuur in
liet onafgebroken berglandschap, in
het Overijsselse dorp blies een gure
wind, die het verblijf buitenshuis
bepaald onaangenaam kon maken.
Afgezien reeds van het feit, dat één
enkele heuvel van ruim honderd
meter hoogte moeilijk tot skigebied
is uit te roepen, is het vaderlandse
klimaat al voldoende anti-propaganda
voor de wintersport. En toch, zij die
naar Ommen waren getrokken om
op de heuvels iets van de sensatie
van het skiën te ondergaan, trot
seerden de kou met optimisme. De
eerste foto's van deze winter uit de
erkende skicentra had hen geïnspi
reerd tot wat oefenen alvorens over
een maand of over twee maanden de
trein naar het zuiden te nemen, naar
het stadje of dorpje, dat, vijftien
honderd meter hoog in het berg
landschap gelegen, een zonnige en
gezonde vakantie in de winter ga
randeerde. En, die enthousiasten
zullen straks profiteren van hei
oefenen op de Overijsselse heuvels.
Skiën, of, zoals men eigenlijk zegt,
naar de wintersporten gaan, blijft voor
allen die één keer de grote stap hebben
gezet om, in plaats van de conventionele
reis in de warme zomermaanden, de
vakantie door, te brengen in het uitge
strekte sneeuwlandschap een belevenis
die men jaarlijks weer wil
ondergaan. Geen wonder trouwens als
men bedenkt, dat de historie van het
lopen op skilatten als vorm van ont
spanning reeds meer dan tweehonderd
envijftig jaar bekend is. De ski en
de met rendier- of zeehondenvel be
klede sneeuwschoen mag sedert
eeuwen bij alle volken op het Noorde
lijk halfrond, die sneeuw kennen, een
gebruiksvoorwerp zijn (het Noorse le
ger had in 155Q reeds officiële ski-
compagnieën.»al in het begin van de
achttiende eeuw hebben de bewoners
van Lapland de eerste skiloop-wed
strijden gehouden. Daarna heeft de
skisport zich snel .erbreid naar Rus
land en Scandinavië. Zo is officieel
bekend, dat reeds in 1767 in Christiana
(Oslo) skiwedstrijden om prijzen zijn
gehouden. Na 1800 is de skisport in
Oostenrijk en Engeland en in de laat
ste tijd zelfs in geheel Europa bijzon
der populair geworden. In sommige
streken, zoals in Noorwegen, is zelfs
sprake van een volkssport. De werke
lijke skicentra vindt men echter in
Zwitserland, de Duitse middelgeberg
ten, Oostenrijk. Italië, Frankrijk en
Spanje.
Nederlands naam wordt niet ge
noemd in de historie van het skiën.
In de sportieve strijd zijn nimmer Op een rustige plek in het zonnige sneeuwgebied vertelt de skileraar van de techniek van het skiën. Even later zal
prestaties van formaat geleverd en het vertelde meteen in praktijk worden gebracht.
De laatste jaren spelen in
het Europese muziekleven eni
ge orkesten, die eerst na de oor
log ontstaan zijn, een grote rol.
Het zijn het Symphonie Orkest
van de Norddeutsche Rund
funk in Hamburg en het Phil-
harmonia-orkest in Londen.
Het Hamburgse orkest dankt
zjjn ontstaan aan een Brits ge
neraal, vlak na de capitulatie
commandant van de haven
stad. Hij droeg de dirigent Hans
Schmidt Isserstedt, die hij toe
vallig in een krijgsgevangenen
kamp ontmoette, op, met de
meeste spoed een goed orkest
samen te stellen. Hij zou alle
faciliteiten krijgen voor repeti
tiegelegenheid en „legering"
van de musici. De dirigent ging
alle krijgsgevangenenkampen af,
liet overal voor- en proefspe
len en selecteerde. Men kreeg
een landgoed ter beschikking
om te wonen en te repeteren.
Er kwam een weergaloos mooi
orkest te voorschijn, bestaan
de uit vrijwel allemaal jonge
mensen. Later nam de Duitse
radio het orkest wat graag
over.
Een nog merkwaardiger ge
schiedenis heeft het Philhar-
monia-orkest. Wij meenden al
tijd dat het een commercieel
ensemble was dat uitsluitend
voor Columbia speelde. Niets
is echter minder waar. Het
Philharmonia-orkest is de
creatie en de particuliere hob
by van Walter Legge, artistiek
directeur van Columbia en His
Master's Voice in Engeland.
Het werd geformeerd in 1945
nadat Legge door middel van
advertenties jonge, nog niet ge
demobiliseerde musici had op
geroepen. Er kwam een enor
me hoeveelheid aanmeldingen
en er volgde een zeer scherpe
selectie. Op 27 oktober 1945
werd het eerste concert, met
een Mozart-programma gege
ven, onder leiding van Sir Tho
mas Beecham. Het werd een
eclatant succes.
De grote moeilijkheid nu
werd voor het ensemble vol
doende werk te vinden, het
was immers zo maar een zelf
standig orkest erbij. Met be
roemde dirigenten en grote so
listen werden enkele toernees
gemaakt, de eerste grammo
foonopnamen kwamen en men
werkte veel voor de film.
Maar erg veel zekerheid was
er niet. De oplossing lijkt een
sprookje. In 1948 ontving Leg-
Het Philharmonia-orkest in actie.
ge een brief van een jonge In
dische prins, de Maharadja
van Mysore. Hij vroeg of het
niet mogelijk was dat het Phil
harmonia orkest de pianocon
certen zou spelen van Nicho
las Medtner, een Russisch re
fugié in Londen. Legge vloog
naar Mysore (letterlijk en fi
guurlijk) en keerde terug met
de bestaanszekerheid van zijn
orkest in de zak. De 31-jarige
prins garandeerde voor ieder
jaar een grote serie concerten
onder leiding van de belang
rijkste dirigenten en hij sticht
te een fonds waaruit commer
cieel niet verantwoorde opna
men konden worden gefinan
cierd.
De jaren na 1948 hebben het
Philharmonia orkest veel roem
en glorie gebracht. Vooral
door de grammofoon en de ra
dio breidde de reputatie van
het ensemble zich zeer snel
over de wereld uit. Grammo
foonplaten maakte men' aan
de lopende band. Tientallen
onder leiding van Herbert von
Karajan. Men begeleidde Wal
ter Gieseking bij de opnamen
van niet minder dan acht pia
noconcerten.
Het Philharmonia orkest is
gebouwd op het principe dat
niets of niemand goed genoeg
is. Ieder lid van het orkest
moet een virtuoos zijn. De lei
ding zegt dan ook dat het or
kest geen ensemble in de ge
wone zin is. Het is een horde
van louter artiesten. Ieder lid
van het orkest dat ergens an
ders solliciteert wordt dan ook
zonder auditie onmiddellijk
aangenomen. Walter Legge
houdt er nogal rigoureuze prin
cipes op na, die zeker een dis
cussie waard zijn. Hij zegt dat
orkestspel nooit een routine
voor de spelers mag zijn. Iede
re repetitie en iedere uitvoering
moeten stimulerende gebeurte
nissen zjjn. Hij is tegenstander
van een vaste dirigent, omdat
iedere grote dirigent een eigen
stijl heeft, die hij onherroepe
lijk op het orkest wil overbren
gen. De toon, het geluid van
een orkest is volgens hem niet
gebaseerd op het geluid van de
beste leden, maar op dat van de
slechtste. Een slechte speler bij
dertig violisten, ruïneert het
geluid. Het is noodzakelijk dat
de eerste man van Iedere groep
met de artistieke leiding sa
men verantwoordelijk is voor
de samenstelling van die
groep.
De AVRO heeft de schrijver
Norbert Loeser opgedragen
vier lezingen over de filosoof
José Ortega y Gasset te schrij-
ORTEGA Y GASSET
ven en te houden. Donderdag
avond wordt gesproken over
„Het menselijke leven als in
dividueel drama". Ortega y
Gasset is in ons land vooral
bekend geworden door zijn
staeds weer herdrukte „Op
stand der horden". Hij is een
zeer veelzijdige figuur, die als
filosoof de grondslag legde
van het ratiovitalisme, de leer
van de levende rede. Hij is een
van de belangrijkste figuren
van de Europese cultuur.
De bariton Dietrich Fischer
Dieskau zingt Eerste Kerstdag
voor de B.B.C. liederen van
Schumann. Hij is een waardige
opvolger van de onvergetelijke
Heinrich Schlusnus, die in 1952
in Frankfurt overleed. De zan
ger is nog jong, hij werd in 1925
in Berlijn geboren. Hij ontving
zijn opleiding aan de Hoch-
schule für Musik in zijn geboor
testad, waar hij nog altijd
woont. Sinds 1948 is hij vast
verbonden aan de Berlijnse
Staatsopera.
De laatste jaren zingt hij ook
geregeld in Salzburg en Bay-
reuth. Hij heeft niet minder
dan 14 liederen-programma's
op zijn repertoire staan. Daar
is werk bij van Mahler, Beet
hoven, Hugo Wolf, Richard
Strauss, veel Schubert en heel
veel Schumann. Hij acht Schu-
manns liederen verre van
ouderwets. Mits ze modern
voorgedragen worden, niet
sentimenteel maar strak en
eenvoudig. Hij gaf onlangs ook
een liederenavond in het Con
certgebouw. In de Grote Zaal,
want het honorarium is 2500,-.
Koningin Elizabeth van En
geland heeft er in toegestemd
haar Kerstrede nu ook voor de
TV uit te spreken. Dat zal dan
voor de eerste maal zijn. Het
besluit heeft overigens wel wat
gevolgen, want het wordt voor
de BBC een enorme onderne
ming. De rede' wordt uitgespro
ken vanuit het kasteel San-
dringham, dat is nu eenmaal
25 jaar historie. Maar dat slot
ligt helemaal afzonderlijk en
verlaten in het ruime land
schap. De kamer van waaruit
oorspronkelijk zou worden ge
sproken blijkt ongeschikt, want
hij is veel te klein. Nu zal de
grote bibliotheek tot TV-studio
worden getransformeerd. BBC-
technici hebben overigens het
hele slot en de omgeving over
hoop gehaald. Voor de beno
digde kabels heeft men een drie
kilometer lange sleuf door het
park moeten graven. Daar de
stroomvoorziening in het slot
DIETRICH F1SCHEP DIESKAU
onvoldoende was, heeft men er
ergens een kleine elektrische
centrale gebouwd. Daar men
geen enkel risico wil lopen is
alles dubbel uitgevoerd.
Oorspronkelijk was men van
plan de camera's onzichtbaar
voor de koningin op te stellen.
Ook alweer vanwege de ruim
te moest men dit plan laten va
ren. De koningin zal nu plaats
nemen tegenover twee came
ra's, twee microfoons en een te
leprompter. Dat is een appa
raat, waarop in grote letters de
tekst staat. Het staat vlak on
der de cameralens en al lezen
de lijkt het dus net of men in
de camera kijkt. Het apparaat
wordt op afstand bediend en
dat is niet zo eenvouaig wane
men moet natuurlijk precies
het tempo van de koningin bij
houden. De BBC maakt er
overigens een grootse uitzen
ding van. Men begint met een
programma uit de Westmin
ster abdij, waar Laurence Oli
vier een overzicht zal geven
over 25 jaar Kerstredes. Spe
ciaal voor deze gelegenheid
werden twee ouvertures voor
orkest geschreven. Direct na
afloop van de koninklijke rede
gaan telerecordings per extra
vliegtuig naar Canada en
Australië.
linsterende pareltjes omzo-
vT men de fraaie schelpenlijn
van dit blauw fluwelen
avondtoilet (foto boven), ont
worpen door het Romeinse mode
huis Carosa. Het is een indruk
wekkend gewaad om op een
feest z'n entree mee te maken,
vooral wanneer de ijle witte
stola op deze wijze is gedrapeerd.
In deze tijd van zakelijkheid en
techniek en van vooral prac-
tische kleding, is het noodzaak
dat er ook hypervrouwelijke
kleren blijven bestaan, die iets
vasthouden van de droom, zonder
welke de mens verloren zou zijn.
De korte avondjurk (onder)
heeft veel minder mysterie. Dat
zegt bijgaande zwarte diner
japon van het Parijse huis
Lanvin, oen onmogelijk nauw
kokertje, waarbij de tulen over-
rok de draagster kan inspireren
tot vleugelachtige gebaren. Het
etherische overkleed is met
zwarte satijn gebiesd en midden
voor bijeengehouden met een
brede satijnen strik. Het hoedje
van sterk gefronste zwarte tule
is net een pruik. Een malligheid,
die meer voor de show is dan om
zich mooi in te voelen.
