„Openbaar Kunstbezit" nu
ook voor Belgische radio?
A'
Ben Goerion
wil Duitse
wapens
S
recordhoogte gestegen
Vertrouwenscrisis leidt tot
moeilijkheden
Nieu w J aar s traditie
ctifral-10
Overleg over schrijfwijze van de
Nederlandse taal
250.000 daklozen
op Ceylon door
overstromingen
CONCORDIA
Dr. Drees ge-
Bankbiljettencirculatie tot een
Deviezenvoorraad aanzienlijk toe
genomen
JOHANNASTICHTING TE ARNHEM
Helft van personeel dient ontslag in
SSTS. I-"'T'KW"M-
t.lbubgb - sr&jsrw»
VRIJDAG 27 DECEMBER 1957
PAGINA 4'
Cultureel contact NederlandBelgië
van
PHILIPS-ROXANK
verzet van eigen
Heftig
ministers
Kaethe Dorsch overleden
Franse autoprijzen
worden verhoogd
VEILIG VERANKERD
De levenszee is dikwijls minder uitgestrekt dan wordt verwacht
Achter elke golf kan het einde liggen. En dan
Het gezin vertrouwt in dit opzicht op uw verantwoordelijkheidsbesef.
Veranker de toekomst veilig bij Concordia.
Sluit een verzekering ter dekking van het overlijdensrisico!
Concordia biedt haar verzekerden reeds gedurende vijftig jaren:
Maximale Zekerheid tegen Minimale Premie en laat bovendien de bedrijfs»
overschotten direct of indirect volledig aan de verzekerden ten goede
komen.
Wilt u meer weten over een u financieel passende levensverzekering? Schrijf dan aani
CONCORDIA, Oudenoord io, Utrecht
levérkst-
verzekering
12V2 jaar minister
Weekstaat Nederlandsche Bank
Katholieke Illustratie
Nieuwe directeuren bij
Theodoor Gilissen
Prijsvraag voor auteurs
Zeepost
HGfste fioeve
Examens
Vorige week vrijdag en zaterdag is,
naar ons thans van de zijde van het
ministerie van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen wordt medegedeeld in
het gebouw van het ministerie te
's-Gravenhage de eenendertigste ver
gadering gehouden van de gemengde
technische commissie voor de uitvoering
van het Belgisch-Nederlandse culturele
verdrag.
De voorzitter van de vergadering, mr.
H. J. Reinink, directeur-generaal voor
de kunsten en de buitenlandse cultu
rele betrekkingen, memoreerde in zijn
openingswoord de verdiensten van prof.
dr. E. van Dievoet en prof. dr. J. G. van
Gelder aan wie op eigen verzoek ont
slag was verleend als leden, respectie
velijk van de Belgische en de Neder
landse delegatie van de commissie. In
hun plaats hebben de verantwoordelij
ke ministers in beide landen als nieu
we leden benoemd, voor België: prof.
dr. O. J. de Raeymaeker, hoogleraar
in de faculteit der rechtsgeleerd
heid van de universiteit van Leuven
en voor Nederland dr. A. B. de Vries,
directeur van het Koninklijk Kabinet
van schilderijen (Mauritshuis) te
's-Gravenhage.
De vergadering heeft ruime aan
dacht geschonken aan hetgeen over de
Nederlands-Belgische culturele betrek
kingen op 13 december 1.1. ter sprake
ls gebracht in de raadgevende inter
parlementaire Beneluxraad bij de be
handeling van de rapporten die door
de drie regeringen waren uitgebracht
over hetgeen op grond van de tussen
hun landen afgesloten culturele verdra
gen op het gebied van de culturele
toenadering reeds is geschied.
Met name kwamen ter sprake de
wens tot uitbreiding van de samen
werking tussen beide landen bij de
uitwisseling van televisieprogram
ma's, alsmede de mogelijkheid om bij
de bekende radiocursus in Neder
land „Openbaar Kunstbezit" het Bel
gische kunstbezit te betrekken en de
Advertentie
Ntet alleen A en D maar alk
vitaminen die U nodig hebt.
Etn flacon van 100 dragees f 2."
Nu Mk voordelige gezins
verpakking van ISO dragees fS.7*
Phllipt-Rttxaiw Nederland Hf. - Amsterdam
De Israëlische premier, David ben
Goerion, is niet van zins zich door de
tegenwerking van zijn eigen ministers
te laten afbrengen van zijn plan wa
pens te betrekken van West-Dmtsland.
Deze kwestie is bijzonder actueel ge
worden doordat enkele ministers, die
behoren tot de linkse Achdoeth Avoda-
partij, ruchtbaarheid hebben gegeven
aan het voornemen van Ben Goerion
enkele hooggeplaatste Israëlische amb
tenaren .zaai de bondsrepubliek te stu
ren. Deze opzettelijke indiscretie heeft
het gevaar van een kabinetscrisis opge
roepen, een gevaar, dat nog altijd niet
bezworer is.
De rechtse Cheruth-partij diende dins
dag in de Knesseth een motie in, waar
in om een volledig debat over deze
kwestie werd gevraagd. Een woord
voerder van die partij verweet de pre
mier, dat hij al te nauwe contacten na
streefde met Duitsland en daardoor de
gevoelens van duizenden Joden kwet
ste. De motie werd met 46 tegen 14
stemmen bi) 17 onthoudingen verwor
pen.
De Russische ambassadeur in Tel
Aviv, Abramov, heeft drie uur lang
met leiders van Ben Goerions Ma-
pai-partij geconfereerd en hun mee
gedeeld, dat het betrekken door
Israël van wapens uit West-Duitsland
de verhouding tussen Israël en de
Sovjet-Unie zou bederv
Ben Goerion heeft volgens United
Press laten doorschemeren, dat hij
gaarne duikboten uit West-Duitsland
zou willen hebben. In regeringskrin
gen te Bonn is verklaard, dat men
van Israëlische zijde over deze kwes
tie met is benaderd. Volgens United
Press is de bondsrepubliek niet van
zins haai positie in het Midden-Oosten
te bederven door wapens te leveren
aan Israël.
De directeur-generaal van het Israë
lische ministerie van defensie, Sjimon
Peres, is voor een tournee door Europa
uit Israël vertrokken.
De bekende actrice van het Weense
„Burgtheater" Kaethe Dorsch is woens
dag op 67-jarige leeftijd in de Oosten
rjjkse hoofdstad tengevolge van een
ernstige ziekte overleden.
Na haar debuut in Duitsland te heb
ben gemaakt en van 1937 tot 1943
aan het staatstheater van Berlijn ver
bonden te zijn geweest, vestigde Kae
the Dorsch zich in Wenen Zij heeft zo
wel op het toneel (o.m. in de rol van
Rose Berndt) als in de film succes ge
had.
lezingen ook voor de Belgische radio
te houden. Onderzocht zal worden in
welke mate deze suggesties verwe
zenlijkt kunnen worden.
Bij nota-wisseling tussen de twee re
geringen is besloten een addendum toe
te voegen aai het culturele verdrag,
waarb.j wordt bepaald dat de regerin
gen overleg zullen plegen omtrent alle
maatregelen inzake de schrijfwijze van
de Nederlandse taal, en alles in het
werk zullen stellen om eenvormigheid
van de schrijfwijze der Nederlandse
taal te bevorderen. Deze notawisseling
behoeft nog de goedkeuring van de
Staten-Generaal in Nederland alvorens
kracht van wet te verkrijgen. In Bel
gië treedt het addendum in werking
zodra officieel bericht ontvangen is
van genoemde goedkeuring in Neder
land.
Teneinde eenvormigheid te brengen in
de technische terminologie zal de cen
trale taalcommissie, onder voorzitter
schap van prof. dr. Krul, in samen
werking met de gemengde commissie
van de akademie voor de technische
taal in België en van de ingenieurs
verenigingen in de beide landen een
woordenboek met technische termen
uitgeven.
Besloten werd in beide landen de
ministers te adviseren de bedragen der
studiebeurzen te verhogen met het
oog op de gestegen kosten van levens
onderhoud. De subsidies aan groepsrei
zen voor studenten onder leiding van
hoogleraren zullen worden voortgezet.
Wat betreft de gelijkwaardigheid van
universitaire diploma's werd vermeld,
dat de Belgische regering een nieuw
wetsontwerp bij de wetgevende ka
mers heeft ingediend, waarbij de mo
gelijkheid wordt voorzien gelijkstelling
van universitaire diploma's in het an
dere land uitgereikt bij algemene be
paling te regelen.
Met betrekking tot de uitwisseling
op het gebied van het toneel werd
geconstateerd dat gastvoorstellingen in
Nederland 'en België zijn gegeven. Na
gegaan zal worden in welke mate het
mogelijk zal zijn uitbreiding te geven
aan deze uitwisseling.
Op het gebied van het amateurtoneel
bestaat een groeiende samenwerking
tussen de organisaties in beide landen.
De commissie stelt voor aan de voor
genomen uitwisseling van drie voorstel
lingen tijdens het komende seizoen gel
delijke steun te verlenen. Ook de uit
wisseling van leerlingen van toneelscho
len zal worden bevorderd.
De gebruikelijke uitwisseling van mu
sici die optreden op de middagconcer
ten te Brussel en de museumconcer
ten te Amsterdam zal ook dit seizoen
doorgang vinden. In Brussel zullen op
treden het Nederlandse Kamerkoor en
het Brabantse Blaastrio. In Amster
dam zullen zich het „Quator Beige"
en de violist E. Petronio doen horen.
De Nederlands-Belgische componisten-
dagen die in april j>l. in Brussel- werden
gehouden zullen in 1958 weer in Neder
land worden gehouden.
Op het eiland Ceylon zijn door over
stromingen een kwart miljoen perso
nen dakloos geworden, aldus meldt U.P.
Volgens de jongste onofficiële berich
ten wordt verwacht, dat het dodencij
fer de 100 bereiken zal. In de Galoya-
vallei is een heel dorp weggespoeld en
door een grondverschuiving in de streek
van Kurunegala zijn 40 mensen begra
ven. In de overstroomde streken is een
massale evacuatie aan de gang. Ver
scheidene weg- en spoorverbindingen
van de hoofdstad Colombo met de pro
vincies zijn verbroken. De Ceylonse re
gering heeft aan premier Nehroe van
Indië om twee lichte vliegtuigen, vijf
helikopters en medische hulp gevraagd.
Met ingang van 23 december zijn de
prijzen van automobielen der nationale
automobielfabriek Renault met gemid
deld 4i5 procent verhoogd. Met ingang
van 24 december zullen de prijzen van
Citroën in ongeveer dezelfde mate ver
hoogd worden. Ook de Peugeot- en Pan-
hardfabrieken denken met ingang van
1 januari haar prijzen te verhogen.
Deze prijsverhogingen berusten op een
regeringsbesluit betreffende het prijs
niveau en houden rekening met de hoge
re kosten der grondstoffen als staal,
aluminium, autobanden, textiel en werk
tuigmachines.
Advertentie
en u ontvangt - geheel vrijblijvend - alle gewenste nadere inlichtingen.
Vergezeld door zijr echtgenote was
de minister-president, dr. W. Drees,
dinsdag in een der fraaie kamers van
zijn departement het „lijdend voorwerp"
van een korte herdenking van het feit,
dat hij gedurende 12% jaar aaneen mi
nister van de Kroon is geweest. Een
aantal ambtenaren van zijn departement
en enige topfunctionarissen van de on
der het departement van algemene za
ken ressorterende diensten hadden zich
verzameld, toen de secretaris-generaal
mr. C. L. W. Pock aller gevoelens
vertolkte en zei, dat men de drang niet
had kunnen weerstaan aan dit koperen
jubileum aandacht te besteden. Er zijn
wel ministers geweest, die langer dan
tien jaar dit ambt hebben bekleed,
maar nog nimmer was er een minis
ter, die aan één stuk zulk een tijd aan
bleef.
Minister Mansholt is de enige, die
dr. Drees hier evenaart, doch dit neemt
niet weg, dat alle records gebroken zijn.
Mr. Fock uitte de hartelijke wens,
dat dr. Drees nog lang en in ieder ge
val gedurende deze parlementaire perio
de, recordhouder zou blijven. Hij uitte
zijn vreugde erover, dat ook mevrouw
Drees, die de nadelen van hetgeen nu
wordt herdacht, zo vaak zal hebben
ondervonden, bij dit jubileum tegen
woordig kon zijn. Als aandenken bood
spreker een antiek koperen bakje met
bloemen aan.
Dr. Drees zei bijzonder verrast te
zijn, ging in enkele woorden zijn minis
terschap na en zei dat de eerste jaren
na de oorlog, wat werk betreft, de
zwaarste waren. Na de oorlog zei dr.
Drees is de stemming in ons volk
scherper geweest, dan hij aanvankelijk
had verwacht. Maar spreker is dank
baar, dat hij aan de noodzakelijke sa
menwerking, die er is ondanks de scher
pe tegenstellingen, heeft mogen mede
werken. Hij uitte ten slotte zijn waar
dering voor de hartelijke woorden van
mr. Fock en de goede verstandhouding
ten departemente.
Het belangrijkste kenmerk van de
verkorte balans van de Nederlandsche
Bank per 23 december is wel de zeer
sterke stijging van de hoeveelheid bank
biljetten in omloop, die met 229,6 mil
joen vermeerderd is tot 4.206 miljoen.
Dit is een stand die in 1957 en voor
gaande jaren nog niet is bereikt. Een
tweede verandering valt te constateren
bij de goud- en deviezenreserve van de
centrale bank, die met ƒ45,3 miljoen is
vermeerderd tot f 3.938.853.000. De
goudvoorraad is onveranderd gebleven
op ƒ2.812 miljoen, zodat de deviezen
reserve dus is gestegen. Hierbij valt
het op, dat het voornaamste deel van
deze stijging ten gunste is gekomen
van de convertibele deviezen, die met
circa 29 miljoen zijn gestegen tot
ƒ430,5 miljoen.
De voorschotten in rekening courant
zijn met ruim ƒ54,7 miljoen vermeer
derd tot ƒ204,6 miljoen, hetgeen voor
namelijk een gevolg is geweest van een
beroep van de Bank voor Nederland
sche Gemeenten gecombineerd met dat
der handelsbanken. Het tegoed van de
schatkist is met ƒ54,7 miljoen achteruit
gelopen tot ƒ286,4 miljoen. (Van invloed
is geweest de recente inschrijving op de
schatkistpromessen)Dit acht men in
geldkringen nog tevredenstellend. Het
saldo van de handelsbanken is met
ruim 74 miljoen geslonken tot 174,1
miljoen. Dit is beneden het verplicht
aan te houden tegoed van deze instel
lingen voor de nieuwe periode.
Op de geldmarkt blijft de situatie
krap. Daggeld doet nog steeds 3%
procent, maar is niet gemakkelijk ver
krijgbaar. Er worden reeds hogere
percentages gemeld.
Minister-president dr. W. Drees is dinsdagochtend op het ministerie van Algemene Zaken in Den Haag gehuldigd m
verband met zijn 12 '/„-jarig ambtsjubileum als minister. Ook de secretaris-generaal van het ministerie mr. CL. W. Fock,
kwam de premier complimenteren met het jubileum. Links de echtgenote van dr. Drees-
(In r wout
a a tl ai
Wiss In disc
Wiss geHocni
Schatkistpap weg
overn Marken v
Voorscn.rek.crt (bei)
Voorset) Klik
Boekvorder wegens
overt) Markenv
Goudmunt
Zilverraum
Buiteno activs
Bulten! betaalmidd
Uit bet akkoorden
O'verse rek
fatal v ai
Bankbiljetten
R.crt schatkist
idem tegenwaarde
Oollarbtldx K.C.A
Saldi bank in Nea
Saldi uit bet akk
Andere saldt v niet
ingezetenen
Andere saldi
Saldi butteni geld
Diverse rek
Toelicht Totaal
ichatk pap wj gul-
densaldl uit bet akk
belegd
Schatp pap in disc
MuntblHett 'e RilkF
kas) 125.204
Percentage goud en
deviezen 68.18
16/12
23/12
907
608
67.600
67.600
460.000
460.000
149.890
204.668
100.000
100.000
2.812.371
2.812.371
11.245
10.637
916.649
993.027
596
555
220.375
186.697
46.094
46.688
3.976.357
4.206.033
341.163
286.438
16.760
16.760
248.187
174.169
32.890
29.200
15.690
16.575
73.713
72.779
5.831
5.978
75.816
75.362
128.036
67.40
Het laatste nummer van het jaar
begint met een causerie over de opera
tie „Schone lei", waarin mr. Edelman
onder andere vertelt over de merk
waardige manier waarop de Chinezen
de jaarwisseling vieren. Interessant is
de reportage over het Benedictijnen
klooster te Toumlinine ir. Marokko, dal
een trefpunt is geworden van christenen
en mohammedanen, waar zelfs de
kroonprins van Marokko weieens ver
schijnt. J. W. Hofwijk vertelt over de
wetenschappelijke arbeid van pater dr.
J. Boelaars m.s.c. op Nieuw-Guinea,
meer in het bijzonder over de P'S®""
aardige familieverhoudingen en °Yr
een door de missionaris uitgezochte
stambc-m van vijf generaties voor
malige kopensnellers, de stam der
Jaqai. Verder is er een reportage °ver
de Amsterdamse Effectenbeurs, de oud
ste beurs ter wereld. Een ongewoon
verhaal s dat over een soort wereld
raad van miljonairs; een bijeenkomst
te San Francisco van pleitbezorgers
van het particulier initiatief uit meer
dan zestig landen van oost en west.
Aan dr. Vivian Fuchs, de leider van
de Britse expeditie naar de zuidpool en
n moeilijke taak, wordt een waarde
rend artikel gewijd. Voorts zijn er
foto's van de fatale momenten waarop
de poging tot het lanceren van een
Amerikaanse kunstmaan, te Cape Ca
naveral, mislukte. Tenslotte een foto
serie over de nieuwe schouwburg te
Munster in Westfalen, het modernste
theater in Europa, een ware „burcht
van licht". Jan Cottaar schrijft over het
feit dat de Russische suprematie op
sportgebied in 1957 werd aangetast.
Met Ingang van 1 jan. a.s. zijn de
heren H. H. I. M. Velthuyse en C. A. A.
de Wit benoemd tot directeuren van de
firma Theodoor Gilissen, bankiers en
commissionairs in effecten te Amster
dam.
(Van onze correspondent)
Een vertrouwenscrisis heeft geleid
tot ernstige moeilijkheden in de Johan-
nastiehting te Arnhem, waarvan de on
geveer 160 lichamelijk gebrekkige kin
deren, die er in één oud gebouw en
drie nieuwe paviljoens worden ver
pleegd, de dupe dreigen te worden.
Het bestuur is afgetreden op advies
van een commissie van goede diensten
onder voorzitterschap van jhr. dr.
C. G. C. Quarles van Ufford en met
veel moeite is men er in geslaagd, een
nieuw bestuur te vormen, waarin geen
enkel lid Van het oude bestuur zitting
neeit en dat onder voorzitterschap staat
van de heer H. van der Maas, presi-
df™±rec,teur van de P.G.E.M. Het
verplegend personeel dat voor ongeveer
de helft per 1 december zijn ontslag
i13)- i iamiari heeft de ontslagdatum
tot 1 januari opgeschort, hoewel het
nieuwe bestuur dringend had verzocht,
tot 1 maart de gelegenheid te krijgen,
eventueel noodzakelijke nersoneelsl
voorzieningen te treffen Het bestuur
is thans vermoedelijk genoodzaakt
de Kerstvakantie enigszins te erten-
gen.
De moeilijkheden vinden hun oor
sprong in een vertrouwelijke nota van
de geneesheer der Johannastichtlne
dr. C. Schaap, aan het voormalige be
stuur. Die nota komt hierop neer dat
het gezien de uitbreiding die de Johan-
nastichting de laatste jaren heeft on
dergaan, gewenst is zich te bezinnen
op de kwestie van de leiding van de
stichting, wanneer de tegenwoordige
directeur, de heer J. G. H. C. Tuinder
over vijf jaar gepensioneerd zal zijn.
Dr. Schaap is blijkens die nota van me
ning, dat de leiding dan zal moeten
worden toevertrouwd aan een academi
cus. Dit schijnt bij het verplegend per
soneel bekend te zijn geworden met als
gevolg, dat dit van het bestuur de toe
zegging verlangde, dat de tegenwoor
dige adjunct-directeur, de heer J. van
de Berg, dan directeur zou worden.
Het bestuur weigerde de gevraagde
toezegging. Hierop ontstond een situa
tie, die door insiders als een „psycho
se" wordt gekenschetst en waarin vrij
wel het gehele personeel dreigde weg te
gaan. Op de dag van de Goed Zo
actie was het zelfs van plan, de ouders
der verpleegde kinderen er van te ver
wittigen, dat zij over vijf jaren niet
meer voor de patiëntjes zou kunnen
zorgen.
Daartoe in staat gesteld door het
Joh. J. Smit fonds te Amsterdam, heeftv
de staatssecretaris van Onderwijs
Kunsten en Wetenschappen voor Neder
landse auteurs prijsvragen uitgeschre
ven voor een verhaal of biografie en
voor een lekenspel, welke zullen kunnen
bijdragen tot de bevordering van de
vredesgedachte en is —ril tot samen
werking tussen de volkeren.
De jury voor de toekenning van de
prijzen voor letterkundig werk is sa
mengesteld uit: B. Verhoeven, mevr.
Hella, S. van Lelyveld-Haasse, B. van
Eysselsteijn, mr. P. J. ldenburg. Joh.
van der Wóude en r J. Michael te Den
Haag; de jury voor een lekespel: Joh.
de Meester, mevr. H. W. Boersma-
Smit, B. Albach, B. Groeneveld, L.
Hoefnagels en A. J. E. Odijk.
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zijn bezorgd, staan achter de naam van
h§t schip vermeld. Argentinië: Algol,
31 dec., Australië: Stratheden, 2 janu
ari, Brazilië: Algol, 31 december, Ca
nada, Seven Seas. 2 januari, Ternefjell,
4 januari, Chili: via New York, 2 janu
ari, Ned. Antillen: Heinrich Grammers-
dorf, 2 januari. Nieuw Zeeland: via
Engeland, 4 januari.-
Inlichtingen betreffende de verzen
dingsdata van postpaketten geven de
postkantoren.
Advertentie
1 jj/M I xclusief Wildrestaurant
(JfTi i|KlDe pleisterplaats-waar
Napoleon reeds gasfaas
a.:"ê. hoófdw&g, Arnh-ni, - Apeldoorn
WVV B.EEKBERGfcMv K 6766M0
In dat stadium besloot het bestuur
dat innerlijk niet eensgezind in deze
kwestie was het conflict voor te leg
gen aan een commissie van goede dien
sten, bestaande uit jhr. dr. C. G. C.
Quarles van Ufford, mr. Roosjen, prof.
Diepenhorst en prof. Hornstra. Zowel
de meerderheid als de minderheid in
het bestuur de secretaris en de pen
ningmeester verklaarden zich bereid
zich zonder meer aan de uitspraak van
die commissie te onderwerpen. Om de
rust onder het personeel te doen terug
keren, adviseerde deze commissie het
bestuur, in zijn geheel af te treden, het
geen is geschied, zij het contre coeur
van de minderheid.
Intussen zal de heer Van de Berg
de Johannastichting verlaten in ver
band met zijn benoeming in een ge
meentelijke functie. Het nieuwe bestuur
zal in de Kerstvakantie de ouders van
de kinderen over de kwestie bena
deren.
DELFT, 24 dec. Kand. vliegtuig-
bouwk. ing. T. A. Smit, Spijk (Gron.);
ingenieursexamen werktuigkundige
(richting metaalkunde) P. F. Sens, Delft;
Ingenieursexamen mijningenieur K. G.
de Graaf, Rotterdam; R. S. Verkerk,
Rotterdam. Ingenieursexamen v. bouw
kundige: P. D. Bronder, Den Helder; C.
Douma, Delft; M. A. de Jonge, Kapelle;
A-. van der Kloot, Rotterdam; R. Nico-
Deift; L. F. M. van der Plas, Rot.
Sn',!"6™' B- M- van Londen-Romp
Sweers VS"Gravehage; me3- M- J- M-
Rhswiik ^a-w-Buinen; H. P. Thieme.
tinchem. G- Thijssen, Doe-
D L Vëegens 2teddp' Doct Ned" recht
Aiteï te6 Amsterdam g?ag' pF' RK°r^*
te Den Haag. VrijkochtenMM
Rabie te Den Haag. Kand
mej. H. Weinreb te Den ïLNed'
A. J. Fasting te Den Haagmek
van Gils te Delft, mej. t /ui- G f'
Aerdenhout, mej. Y. Hollanders tenin
Haag, mej. J. D. Reerink te Rotterdam
mej. A. van Oortmerssen te Voorburg
mej. A. M. van Rhijn te Hilversum, mej'.
C. W. J. Jongsma te Leiden, A. M. L."
Graziosi te Den Haag, J. M. Pohl te
Den Haag, J. G. J. de Vos te Rotterdam,
H. J. Brandsma te Den Haag, K. B.
Meijer Swantee te Hilversum, R. R.
Hoekstra te Genève, H. W. Unger te
Rotterdam, N. van Raalte te Den Haag,
C. G. Sassen te Leiden, W. F. C. Stevens
te Sittard, M. de Jong te Den Haag en
R. M. van Rijckevorsel te Nijmegen.
Doct. Engels: J. A. van Dorsten te
Nijmegen. Apothekersexamen mej. J.
W. Brevet te Middelburg, mej. C. Deen
te Den Haag, M. Kranenburg te Door-
werth, mej. S. G. Liem te Leiden en
mej. G. N. Tjia-Lo te Leiden.
AMSTERDAM, 24 dec. M. O. Ge
schiedenis: H. G. van Beek, Eindhoven;
C. T. M. Berkhout, Groenlo; mej. J. P-
M. Bruynen, Venlo; J. Bulten, Nijmegen;
T. H. M. van Eijk, Zeist; T. N. Eijsink,
Arnhem; W. J. Frederiks, Horst; G.
Groenhuis, Leerdam; A. Guldemond,
's-Gravenhage; J. P. van Hemert, Hooge-
veen; mej. A. M.. Hunke, Almelo; G.
A. Hüijbrègts, Amstelveen; E. L. C.
Kalle, Enter; E. Kooij, 's-Gravënhage;
B. J. Koijck, Velp; H. T. M. Lambooy,
Harlingen; A. G. H. van Meekeren,
Voorburg; G. J. Meijer, 's-Gravenhage;
W. Meijer, Harderwijk; J. J. Mostard,
's-Gravenhage; H. J. Rebel, 's-Graven
hage; mej. A. J. van Rossüm, Almelo;
J. Sanders, Bergen op Zoom; P. J. A.
Schwiebbe, Eindhoven; A. Straatsma,
Zwolle; C. E. J. Thijssen, Waalwijk;
H. van den Tillaart, Oploo; F. J. H.
Ubachs, Amsterdam; W. Valkenburg,
Utrecht en H. M. de Weerd, Utrecht.
TILBURG. 21 dec. Psychologisch-
Pedagogisch Instituut der R.K. Leer
gangen. Akte Pedagogiek M.O.-A: Mej.
L. J. E. van Lieshout te 's-Gravenhage,
H. J. Hoeffnagel te 's-Gravenhage (met
lof); C. M. Koopman te Heerlen (met
lof); A. W. T. M. Sijstermans te nu;y-
bergen. Pedagogiek M.O.-B: J- J.
van den Hoek te Sittard; P- 001
Doetinchem. v
AMSTERDAM, 23 dec. tV.UJ
Doctoraal recht.» JrMinui„n
T de Groen. Groenlo; J. van Tienen,
viaardingen. Doct. econ. wetensch. (be-
stuurswetensch. specialisatie) P. Over-
wijn,
Voorburg,
99
99
99
5 „„93
99
99
Een oud gebruik om tegen de jaar
wisseling speciale nieuwjaarskoeken
te bakken en te eten wordt in noord
oost Nederland nog steeds in ere ge
houden. In deze tyd van het jaar wor
den in vele gezinnen „rollertjes" of
„kniepertjes gebakken. En waar dit
traditionele bakfesttin niet meer be-
staat wordt toch op zjjn minst een
voorraadje van dit nieuwjaarsgebak
sebodh' om tenminste de visit! een
,rollertje te kunnen nrp^entprpn
Want dat hoort er toch Wj ln vTo":
®epJarD«nTS dit ze'£"bakken lige-
TWemirism^ ^am tussen Kerst en
Nieuwjaar het wafeliizer- vaak
vrvvr rt beJverkJ: m«t monogram
67PT 6 beide platen van het
m. mgevet met een spek-
dan beslag werd er in gedaan,
u ,eerlit de onderkant van het
J™, ia het vuur gehouden en vervol-
j 5 andere kant. Het weke baksel
I, razend snel opgerold rond
stokje en het „rollertje" was dan
klaar. Voor „kniepertjes" gebruikte
men stevig deeg. Een klein balletje
werd op het ijzer gelegd en uitgekne
pen tot een dun koekje.
Waai deze oude koekencultuur zijn
oorsprong vindt ls moeilijk te zeggen.
Mogelijk heeft het iets uitstaande met
de offergave van broden, opdat het
nieuwe jaar toch maar een vrucht
baar jaai zou zijn. Offerbrood obla-
tui oublie de voorloper van het
rollertje? Ook wordt wel gesproken
van een oud bijgeloof, dat hij die aan
het begin van het jaar veel eet, heel
de rest van het jaar geen honger hoeft
te lijden.
fïoe het zij, in de provincie Gronin
gen en trouwens in heel de oost-grens
streek is nog veel van die oude tra
ditie bewaard gebleven en worden be
halve rollertjes, oliebollen, appelflap
pen en „olie wieven'* gegeten. „Olie
wieven" is een nieuwjaarskoek, in
het deeg waarvan men ruw gemalen
roggem-jp' en stroop verwerkt. Een
nogal droge, weke, bruine koeksoort,
die met meel wordt bestrooid.
Hoewei het dus vroeger gebruik
was, dat men de koekjes zelf vervaar
digde met behulp van wafelijzers,
thans wordt meer en meer het
machinaal-vervaardigde koekje gege
ten. Zo staat in Ma-'tenshoek onder
Hoogezand-Sappemeer een bedrijf,
dat deze typische nieuwjaarskoekjes
in bijzonder grote hoeveelheden afle
vert. Per seizoen gaan zeker honderd
duizend blikken me' koekjes de deur
uit. In elk blik zitten 75 „rollertjes".
Derhalve een produktie van zo'n ze
ven en half miljoen nieuwjaarskoek
jes. Vier machines moeten dag en
nacht draaien om deze produktie te
kunnen leveren. Deze machines zijn
ioor de fabrikantenfamilie de Veg-
ters zelf ontworpen. In honderd
jaar is dit bedrijf van een gewone
plattelandse brood- koek- en banket
bakkerij uitgegroeid tot een banket-
fabriek, die er mag zijn. Vóór 1932
werd in de bakkerij van Vegter ook
nog gewerkt met dezelfde ijzers, die
ook in de huisgezinnen werden ge
bruikt. Alleen bakte men dan met drie
of vier ijzers tegelijk, hetgeen een he
le kunst is. De bakkers kregen ech
ter zulke grote bestellingen, dat zij het
werk gedeeltelijk gingen uitbesteden.
Ei waren in die tijd tegen Nieuwjaar
veel huisvrouwen, die de wafelijzers
invetten en voor de bakker aan het
werk gingen. Ook op andere wijze
werd er in de dertiger jaren aan de
„rollertjes" verdiend. In die tijd, toen
vele mannen werkloos waren, bakten
de vrouwen „rollertjes", verpakten de
lekkernij in grote trommels, waarna
de mannen er mee op stap gingen om
nei gebak te verkopen bij de bewoners
van het dorp. Toen het afzetgebied
zich echter uitbreidde ging de bakker
gebruik maken van elektrische ijzers
en in 1932 begon men in het bedrijf
van bakker Vegter met de machina
le vervaardiging van rollertjes. De
produkten van dit bakkersbedrijf gaan
naar Drenthe, de Achterhoek en oost-
Overijssel. Maar toch blijven de „rol
lertjes" merendeels in Groningen.
Een diep ingewortelde traditie weet
zich lang te handhaven.
F ni
