Acht Zwitserse alpinisten
beklimmen 8.222 meter
hoge bergtop
Misschien wel meest ontembare piek van
het Himalava-gebergte
Proef de nieuwe Moccona
Cartoon 58
WYBERT
Smokkel van
12.000 kg
boter
Barre nacht in de sneeuw
Eisenhower wil einde maken
aan onwettige handelingen
van vakbondleiders
20 diefstallen
in nog geen
maand
Broodoorlog
Z-al de Dhaulagiri eindelijk worden bedwongen
MOCCONA
LIBERIAANSE STAMHOOFDEN
BEGROETEN PRINS BERNHARD
Benoemd tot
ere-stamhoofd
ƒ1.000,- achter
gehouden van
loterijen
500auto 's met 600personen gestrand
Wetsontwerp bij Congres ingediend
Kinderen gewond
na aanrijding
Broodprijs bij alle
bakkers 5 et. lager
Vader van het Schippersonderwijs
de extra-krachtige poederkoffie van
H Douwe Egberts
pittig en vol aroma
direct klaar in de kop!
Intenties Internatio
nale Bidweek
Berechting te
Maastricht
Acht maanden geëist
tegen machinedrijver
TEGEN OMKOPING EN AFPERSING
Drie Rotterdammers
bekennen
AUTOMOBILIST IN
HET OOSTERDIEP
VERDRONKEN
Grote bezorgdheid
over Indonesië
In Amersfoort
Gerben de Jong
VRIJDAG 24 JANUARI 1958
PAGINA
D(Van een bijzondere correspondent)
e Dhaulagiri, beter bekend onder de naam van
»Witte berg", is door zijn hoogte van 8.22? meter
een van de reuzen van de Himalayaketen. De meest ge
routineerde alpinisten koesteren de wensdroom eens
eze moeilijk te bedwingen berg te overwinnen. Dat
ponsten ze ook van de Mount Everest. Maar sinds Sir
■Edmund Hillary deze top heeft getemd, blijft alleen
"°g de gedachte aan de overmeestering van de Dhau-
la§iri, die met zijn driekante ijspiek de vermetelste
alPinisten schijnt te bespotten, in de breinen van de
'heest vermaarde bergbeklimmers rondspoken. De
Dhaulagiri maakt deel uit van een groep van zes top-
Pen van meer dan achtduizend meter hoogte, die tot op
de dag van vandaag nog niet zijn bedwongen. In weer
al van de moeilijkheden en tegenslagen die vele ploe-
gen uit verscheidene landen in het verleden bij het be
dwingen van de Dhaulagiri hebben ondervonden, is
kortgeleden weer een Zwitserse expeditie uit Zürich
vertrokken teneinde haar krachten op de misschien wel
ontembare piek te beproeven. De expeditie is samen
gesteld uit acht alpinisten, die allen van Zwitserse na
tionaliteit zijn en onder de leiding staan van een jeug
dige cineast uit Zürich, Werner Staube, die nauwelijks j
26 jaar oud is.
De andere leden van de expeditie zijnde 26-jarige
Max Eiselin, die als secretaris fungeert, en zijn 24- j
jarige broer Rodolphe, de dokters Winterhalter, 25
jaar, en Hajdukiewicz, die 38 jaar is en van oorsprong
Pool maar de Zwitserse nationaliteit heeft verkregen,
de 25-jarige Alfred Haechler, de 31-jarige Teples
Hecker en de 40-jarige Eugène Reiser.
Douwe Egberts
poederkoffie
Rokershoest
wordt voorkomen
en bestreden met
T.b.c.-bestrijding benadeeld
A utobestuurder
rijdt door
Gladheid van de weg
Voorzitter N.V.V.
Minister Suurhoff in
Zuid-Afrika
be Woe&tYSjoevc
Vijf van de acht bergbeklimmers zijn
tuim een week geleden met twee
Wagens van Duitse makelij, een soort
•'jeeps", die speciaal zijn ontworpen
voor de lange zwerftocht naar Indië,
Uit Zürich vertrokken. De reisroute
Jeopt door Oostenrijk, Joegoslavië,
Griekenland, Turkije, Iran en Pakistan,
men hoopt tegen 1 maart Nieuw
Gelhi te bereiken. In deze plaats voegen
*ich twee andere leden van de expedi
tie, die per vliegtuig zullen reizen, bij
de vijf, evenals de achtste deelnemer
die met de gehele uitrusting, die een
gewicht van vier ton heeft, per schip
uit Rotterdam aankomt. De expeditie
yertrekt dan van Nieuw Delhi naar
■Khatmandou, vanwaar zij zich naar
Bokhara, in Nepal, begeeft, waar de
aUto's moeten worden achtergelaten,
ouidat deze dan niet verder meer kun
nen rijden. Overigens staan in Pokhara
honderd dragers en tien sherpa's onder
leiding van Dawa Tensing ter beschik
king van de Zwitserse expeditie. Het
basiskamp wordt geïnstalleerd op een
hoogte van 4.500 meter, aan de voet
van de Dhaulagiri, waar men tegen het
einde van april hoopt te zijn. Er zullen
dan nog zeven andere kampen worden
opgeslagen, waarvan de laatste op een
hoogte van achtduizend meter, dus nog
maar 222 meter van de top; de 222
meter, die nog geen enkel levend
wezen in weerwil van de meest ver
woede pogingen heeft kunnen afleggen,
De leden van de Zwitserse expeditie,
die opnieuw de Himalaya gaan bestij
gen, zullen worden uitgerust met
moderne zuurstof-apparaten, die het
voordeel bieden eenvoudiger en makke
lijker hanteerbaar te zijn dan die bij
voorgaande bestijgingen zijn gebruikt.
De alpinisten en hun dragers hebben
niet meer dan ruim vier maanden om
ne „Witte berg" te bedwingen, want
dart .„„at de moesson waaien. De top
Van de berg moet derhalve op zijn
laatst tegen het einde van mei zijn be
reikt. De terugtocht van de expeditie,
waarvan Zwitserse zakenlieden de
kosten betalen, is vastgesteld op eind
aUHet is niet de eerste expeditie die
zich met de Dhaulagiri gaat meten. Het
was een geoloog uit Zurich, Arnold
Heim, die ai 3 jaar geleden de eerste po-
pin - om de „Witte berg", te bedwingen
ondernam. In 1950 trachtte dit eveneens
een Franse expeditie, onder de leiding
van Maurice Herzog, maar zij moest
het uiteindelijk ook opgeven. De Fran
sen hadden niettemin een belangrijk
stuk van de berg verkend en in 1953
behaalden leden van de „Academische
a'pinistenclub" van Zürich een eerste
overwinning op het Himalayaanse
bionster, toen zij een hoogte van 7.700
•heter bereikten. De Argentijnen boek
ten vervolgens Let grote succes hun
vlag op 8.000 meter te kunnen planten,
blaar niet dan na een titanenarbeid te
hebben voltooid, die onder meer be
stond uit het inrichten van superieure
kampen en het laten springen van rot
sen en ijsmassa's met behulp van dyna
miet. Het avontuur van de nieuwe
Zwitserse expeditie gaat tenslotte om
de laatste 222 meter, die tot nu toe
Volkomen ontoegankelijk worden ge
acht. Als de bedoelingen van de Zwit
sers kunnen worden gerealiseerd, zul
len er in de Himalaya slechts vijf top
pen overblijven, die gerekend worden
tot de hoogste van de wereld en nog
nimmer door mensen zijn bereikt. 1958
zal de beslissing brengen of het de
beurt is aan Zwitserland een nieuwe
overwinning dan wel een nieuwe
tegenslag te schrijen op de lijst ter be
stijgingen van de hoogste bergen van
onze planeet.
Hoewel de leden van de expeditie de
moeilijkheden die ze ongetwijfeld
tijdens hun grote avontuur moeten
overwinnen zeker niet onderschatten,
sijn ze zeer optimistisch, vooral ook
omdat zij de gehele onderneming^ uit
en te na hebben voorbereid, terw'ijl ze
tevens in de gunstige omstandigheid
verkeren dat ze kunnen profiteren van
de ervaringen van vorige bestijgers van
de Dhaulagiri, In
het bijzonder van
die der Argentijnen,
die de top bijna
hadden bedwongen.
Di Zwitserse alpi
nisten zijn, in navol-
Stag van de Argen
tijnen, uitgerust met
dynamiet teneinde
rotsen en ijsmassa's
te doen springen,
die hun weg zouden
kunnen blokkeren.
Volgens kenners
Van de Himalaya
*al de Dhaulagiri
^°°r zijn zeer glad-
iiswand nog
dwi'^ker te be*
p ngen zijn dan de
rest.
over^'^tat derhalve
maand rUim een
avontuur!" gr0°*
r voor acht
uit mensen. die
"'bekend 0p hun
Ware taak zijn
voorbereid, maar
ovenai vastbeslo-
ten zijn te zullen
stagen en degenen
die hun het ver
trouwen hebben ge
keven niet teleur te
«tellen.
Qtlvertentie
-mm* f Wii x
'iC
Week-end bus f 1.36
Normale bus f 2.40
(of potje)
Gezmsbus f 8.90
Een met ponies uitgeruste expeditie op een tocht in het Himalaya-gebergte.
Donderdagmiddag was er in het pa
viljoen van de residentie van de Libe
riaanse president, een zeer kleurrijke
bijeenkomst. De paramount chiefs
de stamhoofden waren uit net binnen
land naar Monrovia gekomen om prins
Benhar te begroeten. Gekleed in kleu
rige handgeweven Liberiaanse gewa
den en met een klein hoofddeksel ge
tooid, hadden de vertegenwoordigers van
de verschillende stammen in het pavil-
ioen plaatsgenomen.
De paramount chief is de hoogste
Het getekende grapje
is een alom woedend
tijdsverschijnsel. Men
noemt het in goed
Nederlands „cartoon".
Nu huldig ik ten aan
zien van grapjes het
standpunt da4 men er
om moet kunnen lachen,
Als ik echter het boekje
bezie dat de „Bezige Bij" heeft doen
verschijnen onder de titel „Cartoon
58", de „beste cartoons van het jaar
1957", dan geloof ik dat ik dat stand
punt zal moeten wijzigen. Ik heb in
ieder geval niet of nauwelijks moeten
lachen. De meeste getekende plaatjes
hebben mij verleid tot een min of
meer diepzinnig turen; drong de
pointe of zelfs het gebrek aan
pointe tot mij door dan zei ik „O
juist" en sloeg de bladzijde om. Het
slaan op de knieën van pret was er
niet bij, het fijntjes glimlachen ook
nauwelijks.
Als u het mij vraagt zijn cartoons
zelden spontaan. Zij beantwoorden
wel aan de merkwaardige behoefte
om gecompliceerd te maket wat een
voudig zou kunnen zijn. De cartoonist
is het volstrekte tegendeel van de
humorist van het lach-of-ik-schiet; hij
roept u toe: lach niet, of ik schiet.
Maar een mens lacht wanneer hij dat
wil.
De humor, mijne vrienden, is een
kwestie van genade. En de genade
valt nimmer te forceren.
een woestijn van sneeuw, ys en rotsen hebben bestijgers
van een top van het Himalaya-gebergte een kamp ingericht.
plaatselijke gezagsdrager, die volgens
het inheemse recht zowel de uitvoeren
de als de rechterlijke macht uitoefent.
Het stamhoofd van de centrale pro
vincie Dolokenpaye gaf de prins als
teken van zijn „witte hart" (vriend
schap) een witte deken. De prins op
zijn beurt overhandigde het stamhoofd
als teken van zijn „witte hart" een
munt. Vervolgens boden de stamhoof
den uit het binnenland de prins vele
geschenken aan. De minister van bin
nenlandse zaken schonk de prins een
prachtig gebeeldhouwde staf. De ove
rige geschenken bestaan o.m. uit oli
fantstanden, kleurige stoffen, luipaard
huiden en ivoor.
Het was een bijzonder aardig ogen
blik toen Prins Bernhard werd benoemd
tot ere-stamhoofd. Ook de prins werd
gekleed in een kleurig handgeweven Li-
beriaans gewaad met hoofddeksel. De
prins onderhield zich daarna op onge
dwongen wijze met de stamhoofden.
De rede die prins Bernhard donder
dagochtend in de verenigde vergadering
van het Liberiaanse parlement heeft
gehouden, heeft grote indruk gemaakt.
De minister van buitenlandse zaken en
andere vooraanstaande persoonlijkhe
den brachten hun grote bewondering
voor de inhoud van deze rede tot uiting.
Men had ook prijzende woorden voor
de perfecte manier waarop de prins de
rede uitsprak. Nog nimmer heeft een
buitenlander zo voor 't Liberiaanse par
lement gesproken, aldus werd gezegd.
25 januari: Mogen de missionarissen
de wereld winnen voor Christus.
Advertentie
De economische politierechter te
Maastricht heeft een smokkelaffaire be
recht, waarbij 12.000 kg Nederlandse
boter uit Vlaardingen naar België zou
worden gesmokkeld.
Eind november had de Luikse politie
op de Maaskade aldaar een auto aan
getroffen, beladen met 4.090 kilo boter.
De mannen, die met het laden bezig
waren, sloegen op de vlucht bij de na
dering van de politie. In 't nabijgelegen
schip vond men nog 5.000 kilo boter,
terwijl intussen elders een auto met
3.000 kilo boter werd aangetroffen, even
eens van deze partij afkomstig.
Terecht stonden een schipper, een
Nederlander, wonende in Luik, die niet
was verschenen, verder een 28-jarige
Vlaardingse zuivelhandelaar, een 36-
jarige zuivelhandelaar uit IJsselstein
en een chauffeur, eveneens uit Vlaar
dingen.
De Vlaardingse zuivelhandelaar werd
veroordeeld tot zeven weken gevange
nisstraf, de straf gelijk aan het doorge
bracht voorarrest, plus 2.000 boete of
twee maanden hechtenis. Tegen de zui
velhandelaar uit IJsselstein zal de rech
ter over acht dagen schriftelijk vonnis
wijzen. De schipper werd by verstek
veroordeeld tot vijf maanden gevange
nisstraf met bevel tot gevangenneming
en de chauffeur kreeg 300 boete of
6 weken hechtenis.
Een 40-jarige machinedrijver uit Rot
terdam, die zich indertijd heeft aange
meld als controleur voor twee loterijen
ten bate van de t.b.c.-bestrljding, stond
donderdag voor de rechtbank te Rotter
dam terecht omdat hij ruim 1.000
van verkochte loten in zijn eigen zak
zou hebben gestoken.
Het betrof 516 van de 21ste nationa
le Zoi.nestraalloterij en 542 van de
Koninklijke Nederlandse centrale ver
eniging tot bestrijding der tuberculose-
loterij 1957
Verdachte, die bekende, had de in
stanties nog enige tijd om de tuin we
ten te leiden door het schrijven van brie
ven met de mededeling dat hij door za
ken in Duitsland w„s opgehouden; af
rekening zou later- volgen.
De officier van justitie eiste acht
maanden met aftrek en terbeschikking
stelling van de regering. Uitspraak 6
februari.
Ruim zeshondera personen uit on
geveer vijfhonderd personenauto's en
vrachtwagens hebben een barre nacht
meegemaakt op de 26 km lange rijks
weg tussen het kruispunt Deil en Go-
rinchem in de weg 's-Hertogenbosch-
Rotterdam. Woensdagmiddag was ten
gevolge van een snelle sneeuwjacht
een colonne Duitse vrachtwagens, die
geen zicht meer had, gestrand. Ande
re wagens zijn daar achter blijven
hangen en ook van de tegengestelde
zijde kon het verkeer zich niet ver
der worstelen door de inmiddels tot
één meter hoog opgewaaide sneeuw.
Ofschoon vrij spoedig rijkspolitie en
vijf wegenwachten begonnen met po
gingen om de wagens weer op gang
te krijgen moest woensdagavond laat
erkend worden, dat er geen kwestie
van was dat de weg vrijgemaakt kon
worden. Ongeveer zeshonderd man
nen, vrouwen en kinderen, waarvan
de jongste drie maanden was, heb
ben geschuild in de café's Van Hoor-
ne onder Arkel en Leuven onder Vu
ren, waar zij de nacht staande, lig
gende en hangende hebben doorge
bracht. Urenlang heeft men in rijen
voor de telefoon gestaan om de huis
genoten thuis gerust te stellen.
Tal van automobilisten hebben
er de voorkeur aan gegeven
de nacht in hun auto door te
brengen, doch lieten om verwarming
te hebben hun motoren draaien. Ge
durende de nacht hebben de wegen
wachten kans gezien via een zijweg
Arkel en Asperen te bereiken met
een geleend vrachtautootje, omdat hun
eigen voertuigen ook vastzaten. Langs
deze enigszins berijdbare weg heeft
men zoveel mogelijk gezorgd voor ra
vitaillering, terwijl voorts een groot
aantal koeien, dat in veeauto's langs
de weg ook gestrand was, gemolken
moest worden en voor de noodzakelijke
melk zorgde. In de loop van de nacht
is een kalf geboren, doch In sommi
ge wagens met jong vee hebben ang
stige dieren zwakkere pinken en big
gen vertrapt.
Donderdag bij het ochtendgloren is
men opnieuw begonnen met graven,
weldra geassisteerd door ploegen van
rijkswaterstaat, die met bulldozers en
sneeuwschuivers verschenen en twaalf
wegenwachten, die 's middags om
hulp te bieden in Arkel aankwamen.
Het heeft zeer lang geduurd voor men
de ongeveer 500 wagens weer aan het
rijden had. Donderdagmiddag vijf uur
reed de laatste wagen weg. Toen vond
men echter nog 'n paar wagens, waar
van de bestuurders inmiddels onvind
baar waren geworden. De wegenwacht
heeft deze wagens naar een benzine
station opbracht. Donderdagavond ne
gen uur had rijkswaterstaat de weg
nog niet vrij gegeven.
Woensdagavond laat, toen vrijwel al
le verkeer van en naar Arnhem stil
lag, heeft een chauffeur van de Gel
derse Tramwegmij. met een bus de
moeilijke tocht van Doetinchem naar
Dieren ondernomen ter wille van één
enkele passagier, een moeder van vijf
kinderen, die in Doetinchem was ge
strand en dodelijk ongerust was, om
dat er geen oppas bij haar kinderen
was en zij dezen niet tot misschien
diep in de nacht alleen wilde laten.
Van Dieren is de vrouw met de per-
soneelswagen van de G.T.W. naar
Arnhem gebracht. Ongeveer terzelfder
tijd heeft de politie een inwoonster van
Oosterbeek per jeep naar de kraam
kliniek gebracht, nadat haar man even
wanhopig als vergeefs had getracht
een taxi te krijgen. Enkele uren la
ter werd het kind, een meisje, gebo
ren.
President Eisenhower heeft gisteren
een wetsontwerp bij het Congres in
gediend, dat ten doel heeft onwettige
handelingen van bepaalde Amerikaan
se vakbondsleiders, zoals omkoperij, ge
organiseerde afpersing en machtsmis
bruik bij de tewerkstelling van arbei
ders, tegen te gaan. Dit meldt Reu
ter. Eisenhowers wetsontwerp komt na
dat Congrescommissies verklaringen
van getuigen hebben aangehoord over
het uitoefenen van deze praktijken door
enkele vakbondsleiders en gevallen van
geheime verstandhouding ten deze tus
sen bepaalde werkgevers en vakbon
den.
In Eisenhowers ontwerp wordt ge
zegd, dat de vakbondsleiders zich, in
het algemeen gesproken, inspannen om
de enkele collega's die zich aan kwalij
ke praktijken schuldig maken, uit te
stoten „Doch de resultaten van dit op
treden op eigen initiatief zijn onvoldoen
de en het is dan ook, ter bescherming
van de fundamentele rechten der ar
beiders en om de vakbonden zelf voor
verkeerde invloeden te vrijwaren, nood
zakelijk dat de regering ook maatrege
len neemt", aldus de presidentiële bood
schap, waarin dan het volgende wordi
voorgesteld:
Een 26-jarige werkman, een even
oude varensgezel en een 27-jarige musi
cus, allen uit Rotterdam, hebben te
genover de officier van justitie aldaar
bekend sedert eind december in de
Maasstad twintig inbraken te hebben ge
pleegd. Daarbij hebben zij aan de
Mauritsweg o.m. kans gezien een brand
kast open te breken.
De mannen werden 16 januari op he
terdaad betrapt, toen zij het pand van
de N.V.P. aan de Westzeedijk waren
binnengeklommen.
Donderdagmiddag zijn te Onstwedder-
holte (Gr.) de tienjarige Sientje Heis
en haar achtjarig broertje Detmer, die
per fiets van school op weg naar huis
waren door een achterop rijdende
auto aangereden. Beide kinderen wer
den tegen de grond geslingerd en ge
wond. Ze zijn naar het ziekenhuis in
Winschoten vervoerd. De autobestuur
der heeft even gestopt en is daarna
doorgereden.
Donderdagmiddag is de 55-jarige bak
ker A. Kruize te Wildervank door de
gladheid van de weg met zijn bestel
auto geslipt en in het Oosterdiep terecht
gekomen. Pas na vijftien minuten ge
lukte het de deuren van de auto open
te krijgen. K. bleek toen reeds te zijn
overleden.
De voorzitter van het N.V.V, de heer
C. W. van Wingerden, heeft in de don
derdag gehouden hoofdbesturenverga-
dering gewaagd van „de ontwikkeling
in Indonesië, welke ook in vakbonds
kringen grote bezorgdheid wekt". „Be
halve voor het leed van duizenden men
sen en voor de economische repercus
sies, dient men oog te hebben voor het
feit, dat de nog jonge vrijheid van In
donesië nu verloren dreigt te gaan in
anarchie, waarbij de communisten op
het vinkentouw zitten".
Minister Suurhoff is donderdagavond
in Johannesburg aangekomen.
1. Vakbonden, die niet elk jaar een
rapport uitgeven met mededelingen
over de stand hunner geldmiddelen,
hun materiële vooruitzichten in het al
gemeen en hun pensioenstelsel voor
aangesloten arbeiders, zullen niet meer
worden erkend.
2. Verduistering van vakbondsgelden
of valse boekingen zullen in het ver
volg alt ernstige misdrijven worden
beschouwd, evenals het doen of ont
vangen van enige betaling die ten doel
heeft handelingen van een werkgever
of een vakbondsfunctionaris bij het te
werk stellen van arbeiders op onbehoor
lijke wijze te beïnvloeden.
3. Het op onfatsoenlijke wijze uitoefe
nen van de praktijk, om bij een sta
king werkwilligen de arbeid te belet
ten door het uitzetten van posten, zal
in het vervolg verboden zijn.
4. Werkgevers zullen geen maatrege
len mogen nemen, waardoor afbreuk
wordt gedaan aan het recht hunner
werknemers om zich te organiseren.
Naar wij vernemen hebben de Amers
foortse bakkers besloten de broodfabri
kant, die voornemens is de brood
prijs maandag met 5 cent te verlagen
in zijn manipulaties te volgen. Zij zul
len dus de broodprijs eveneens met 5
cent verlagen, zodat als alle voorne
mens ongewijzigd blijven, Amersfoort
maandag een broodoorlog zal kennen.
In Amersfoort gebeuren bedenke
lijke dingen. Daar is een broodfabri
kant die zijn omzet zag verminderen
door de concurrentie van een fabri
kant in Spakenburg, een blijkbaar
ijverig man, die behalve brood aan
de Amersfoortse bakkers ook op vele
markten in Nederland krentenbrood
verkoopt. De Amersfoortse fabrikant
heeft nu de bakkers in zijn stad doen
weten, dat hij de drang in zich voelt
opkomen om, te beginnen op aan
staande maandag, de broodprijs met
5 cent te verlagen, doch dat hij tevens
meent aan die neiging weerstand te
kunnen bieden zo de Amersfoortse
bakkers voortaan geen Spakenbvrgs
brood meer zouden kopen. Met andere
woorden, de Amersfoortse fabrikant
kondigt een broodoorlog aan, doch
zou bereid zijn die oorlog niet te be
ginnen en dus zijn oude prijs te hand
haven als hij daarmee een concur
rent van de Amersfoortse markt zou
kunnen verdrijven. Het woord „eco
nomische chantage" klinkt erg lelijk
en men gebruikt het dus niet gauw,
maar toch dringt het zich steeds meer
aan ons op naarmate men meer hoort
over de achtergronden van de zaak.
De Amersfoortse fabrikant staat
namelijk niet alleen. Hij is lid van
de efficiency club, eer kleine vere
niging waarbij een twintigtal brood
fabrikanten in den lande zijn aan
gesloten. De voorzitter van deze klei
ne club is woensdag in Amersfoort
verschenen om de motieien van zijn
collega-clubgenoot toe te lichten en
mede te delen, dat de efficiency club
zijn lid 2fal steunen zo het inderdaad
tot een broodoorlog mocht Komen.
Wij vragen ons af wat voor steun
dat dan wel wezen mug. Geld? Dan
ligt de situatie dus zo, dat een klein
aantal broodfabrikanten, verspreid
over het gehele land, zich bemoeit
met de concurrentieverhoudingen in
Amersfoort en zelfs bereid zou zijn
om voor de verstarring van die con
currentieverhoudingen geld op tafel
te leggen.
De zaak wordt echter nog pikanter
wanneer men bedenkt, dat de maal-
industrie in Nederland bij enige van
de fabrieken der efficiency club niet
gering financieel belang heeft en dat,
terwijl zich in diezelfde maalindustrie
van lieverlee een zeer dichte graad
van concentratie aan het ontwikke
len is. Men heeft aan de vingers van
een hand reeds ruimschoots te veel
als men de grote meelfabrieken in
Nederland bij elkaar optelt. Een ken
merk van deze concentratie heeft
men onlangs kunnen waarnemen bij
het opkopen en stilleggen van de
meelfabriek „Holland" in Amsterdam.
De geschetste situatie doet ons de
vraag stellen of het met de verstren
geling van belangen rond de fabri
cage van ons dagelijks brood niet een
gevaarlijke richting ingaat. Dreigt
niet het gevaar dat op deze wijze
de consument in Maastricht tenslotte
de rekening moet gaan betalen voor
een broodoorlog in Amersfoort? En
is het uiteindelijke resultaat van al
deze manipulaties tenslotte toch niet
een verstarde broodprijs en een ver
starde concurrentie?
Advertentie
''MfË Exclusief Wfidrestaurant
Oe pleisterplaats
'^Tlr Napoleon reeds
Oe pleisterplaats waar.
Napoleon reeds gast was. *-
a~'d hoofdweg- Ar'ttKjnT. - Apeldoorn
BEEK BERGEN T«ii <„6766580
f-'
Dat een geboren en getogen
Fries geacht wordt stoer te zijn
is haast vanzelfsprekend, maar
als het voor iemand geldt, dan
wel voor Gerben de Jong, die
zaterdagmiddag in Krasnapolsky
te Amsterdam zijn afscheids
receptie houdt, na een uitzon
derlijk werkzaam leven, gewijd
aan één ideaal: onderwijs voor
de schippersjeugd. Een reus,
deze Gerben de Jong, niet al
leen vanwege zijn martiale ge
stalte, zijn uiterlijk en optreden,
heel zijn mentaliteit, die inder
daad klassiek Fries mag heten,
maar ook door wat hij tot stand
bracht. Toen hij tien jaar ge
leden met pensioen ging ais
directeur van het Koninklijk
Onderwijsfonds voor de Scheep
vaart, door hem in deze functie
sinds '21 opgebouwd, was hij
nog zo vol energie en plannen,
dat hij nog weer eens zijn
schouders zette onder een
nieuwe taak en de functie aan
vaardde van directeur van het
Schoolfonds voor Schippers
kinderen vanwege de Nederlands
Hervormde Kerk, een niet ge
subsidieerd fonds, dat interna
ten exploiteert voor schippers
kinderen van 8 tot 12 jaar. Ger
ben de Jong is thans 73 jaar,
en hoewel het voor wie hem kennen haast ondenkbaar is, hij heeft thans
besloten radicaal een punt te zetten achter zijn werkzaamheden, de uitein
delijke voltooiing van zijn levenstaak aan jongeren over te laten.
Gerben de Jong is behalve een pionier, een vechter geweest zonder
weergaWat in de loop van bijna vier decennia voor het schippersonder-
wijs is bereikt, moest in de volle zin des woords bevochten worden. Hij
had daartoe zijn persoonlijkheid mee, zijn eerlijke vrijmoedigheid in het
bijzonder. Deze verschafte hem entree en gaf hem gehoor bij de hoogste
autoriteiten, en hij was gewoon om hier precies te zeggen waar het op
stond. Zo heeft hij eens op een vraag van Koningin Wilhelmina hoe het
nu met zijn werk stond, prompt en recht uit het hart geantwoord: ,J3eroerd,
Majesteit!" Ook bij het Episcopaat had de gelovige protestant Gerben de
Jong altijd toegang: het katholieke schipperskind, zo wist men, was hem
even dierbaar en ook zijn belangen waren veilig bij hem. Want zijn zorg
en liefde gold heel de binnenschipperij, de vaderlandse bevolkingsgroep,
die in het verleden aanzien en betekenis had gehad en die hij terug wilde
brengen op de plaats, die haar toekwam. Allereerst door behoorlijk onder
wijs, lager onderwijs en vakonderwijs. En zijn blik ging tot ver over de
grenzen: wilde onze Rijn-, straks onze Rijn- en Donauvloot prominent
zijn en blijven, dan diende de jonge generatie behoorlijk opgeleid en
geschoold te zijn. En dit terwijl het eerste begin: wettelijke leerplicht
voor het schipperskind nog altijd ontbreekt.
„De vader van het schippersonderwijs", zoals Gerben de Jong vaak is
genoemd, werd geboren als zoon van een scheepsbouwer te Ylst. Gerben
was op de normaalschool te Sneek toen het gezin, door achteruitgang van
het bedrijf, een nieuwe toekomst zoeken moest in Amsterdam. Hier begon
voor Gerben zijn schippersloopbaan; hij bracht het van jong matroos tot
kapitein bij de binnenvaart en richtte in 1912 met anderen de „Vereniging
van Gezagvoerders" op.. Hij werd walkapitein en later chef van de arbeids
beurs voor de scheepvaart. Zijn eigenlijke levenswerk begon echter in 1921
met de benoeming tot directeur van het Onderwijsfonds voor de Binnen
vaart. Hij was in die jaren te Amsterdam onder de indruk geraakt van
het tragisch gebrek aan kennis, men mocht gerust zeggen: het analfabe
tisme bij een groot deel der schippersjeugd. Met wijlen J. Meyerink en T. P.
Keyzer huurde hij een zaaltje van het Stationskoffiehuis en begon in zijn
vrije tijd onderwijs te geven, waartoe men de vrijwillige leerlingen eerst
moest zien mee te tronen van Damrak of Nieuwendijk, waar zij liepen te
lanterfanten. In het Onderwijsfonds kreeg deze zorg nu vorm en gestalte:
het Lager Onderwijs, het Vakonderwijs. Jaarlijks bezochten 2.000 oudere
schippers de binnenvaartscholen in de havencentra, er kwamen Ligplaats-
scholen, instructievaartuigen. Gerben de Jong was bij allen de stuwende
kracht, de grote bezieler.
Toen in 1949 zijn taak als directeur van het Onderwijsfonds was be
ëindigd, mocht zeer veel bereikt heten, maar bleef in het bijzonder ten
aanzien van het Lager Onderwijs nog veel te wensen, dat Gerben de Jong
zo gaarne verwezenlijkt had gezien. Hij werkte dus verder: in zijn tweede
directoraat stichtte hij voor het niet gesubsidieerde Hervormde schoolfonds
nog eens vier internaten, waarvan drie op omgebouwde schepen der Neder-
landsche Spoorwegen. Eerst thans neemt de 73-jarige, die zich in het rustige
Castricum heeft teruggetrokken, definitief afscheid. Hij verdient een
monument van varend Nederland, deze monumentale Fries-
