UYT DEN BOSCH" gereed om a.s. moeders
te ontvangen
Moderne kraamkliniek
voor Haarlem en omgeving
Verbouwing nam meer dan
een jaar in beslag
V
ALECHINSKY, schrijvend schilder
O'
Aantal deelnemers wordt
elk jaar groter
D
KOOR KATHOLIEK HAARLEM GEEFT
UITVOERING VAN VERDI'S REQUIEM
Een der schoonste oratoria die ooit
geschreven werden
Het hart
op de tong
ALS DEPENDANCE YAN DE MARIASTICHTING
Dit keer doen ook twee scholen uit
Hoofddorp aan het toernooi mee
Fraaie entree
Vocale cyclus
in Haarlem
GARAGE DEN HOUT
5?
Expositie Galerie Espace
INTERSCHOLAIR JEUGDTOERNOOI
MEER SUBSIDIE
VOOR
GEZINSHULP
ZATERDAG 25 JANUARI 1958
PAGINA 3
Normale patiënten
Lambrizering
„Slaapzaal"
RENAULT
Plintverlichting
Opening
Lofwaardig initiatief
Fraaie kalender van
Jacobs Godshuis
In samenwerking met
Bisschoppelijk Museum
Show- en kienavond ten
bate van kleuterhuis
Margriet
Prof. Jungmann op
Hageveld
De tekst
De componist
Het ontstaan van het werk
Werkloosheid en
Bejaarden
De compositie
~t X insdag is voor de Mariastichting in Haarlem een buitengewoon
belangrijke dag. Niet minder trouwens voor de Haarlemse kraam
vrouwtjes, die op die dag de beschikking krijgen over een gloednieuwe,
prachtig geoutilleerde kliniek: huize „Uyt den Bosch gelegen aan de
zoom van Den Hout aan de Spanjaardslaan, op de hoek van de Wagenweg.
Daarmee zal een belangrijk werkstuk gereed gekomen zijn, dat begonnen
en voor het grootste deel voltooid is door de vroegere geneesheer-directeur
van het ziekenhuis, wijlen dr. G. Hoge. Het is tot een goed einde gebracht
door de huidige econoom van het ziekenhuis drs. M. v. d. Heuvel.
Voor de Mariastichting betekent het in gebruik nemen van deze
dépendance een belangrijke verlichting. Langzaam maar zeker kan nu de
kraamafdeling van het ziekenhuis naar „Uyt den Bosch" worden over
geheveld, zodat men in de Mariaslichting zelf een begin kan gaan maken
met de zo lang verbeide sanering. Een totaalplan daarvoor is nog niet
vastgesteld, maar een van de eerste dingen die aan de orde komt, is het
moderniseren en opknappen van de jongensafdeling. Verder zal er een
verpleegstershuis gebouwd moeten worden op het terrein van de Maria-
stichting. Er is dringend behoefte aan een tehuis voor circa 140 verpleegsters.
Op het ogenblik wonen de verpleegsters overal verspreid in de omgeving
van het ziekenhuis.
Is dus in dit opzicht de opening van de niepwe kraamkliniek aan de
Spanjaardslaan reeds uiterst belangrijk, niet minder is zij dat omdat het
ziekenhuis daarmee de beschikking krijgt over een dépendance die van
de modernste hulpmiddelen is voorzien, en die bovendien op slechts
anderhalve kilometer van het ziekenhuis zelf gelegen is in een rustige,
prachtige omgeving. Geen wonder dus, dat de zusters van Alverna in
juni 1956 met beide handen de gelegenheid aangrepen om het pand aan
te kopen. Tot dan toe had de N.V. Chemische fabriek Rids er haar
kantoren gevestigd. Maar de zaken gingen niet goed. Het kantoorpand moest verkocht worden en verleden jaar
ts het ibedrijf failliet gegaan.
Vroeger hoorde „Uyt den Bosch" aan de familie Van Hardenbroek van Ammerstol en de douairière Van
Hardenbroek van Ammerstol-Leembruggen woont nog altijd in het koetshuis, dat met het eigenlijke buitengoed
een geheel vormt.
->" i NU-
m
De naam Pierre Alechins-
ky zijn we tegengekomen in de
tentoonstelling van de actuele
ontwikkeling der jongste internationale
I schilderkunst „Phases" die in de voor
zomer van 1957 in het Stedelijk Museum
van Amsterdam werd gehouden. Eer
der, in het begin van dat jaar nam
Alechinsky deel aan „Facetten", he
dendaagse Nederlandse en Belgische
schilderkunst, een tentoonstelling van
het Haags Gemeentemuseum. De XHIe
Salon de mai, de jaarlijkse expositie
van actualiteiten in Parijs, bevatte
eveneens werk van Alechinsky. De
Galerie Espace is wel up to date
haar informaties door ons tot 8 febru
ari de gelegenheid te bieden in alle
rust van het oeuvre van Alechinsky
kennis te nemen.
Pierre Alechinsky werd geboren in
Brussel in 1927 en exposeerde sinds '47
in alle werelddelen. Hoewel zijn hand
schrift persoonlijk is, bestaat er ver
wantschap in opvatting met schilders
uit binnen- en buitenland. Het autono
me wereldbeeld, dat bij Stekelenburg,
Stellaert en Corneille een grijpbare re
aliteit is, blijft bjj Alechinsky grafisch
teken, onderdeel van het vlak. Maar
evenals Hartung en Soulages en Bram
van Velde, om er enkelen te noemen,
ontlenen zij hun sterke overtuigende
vormentaal niet aan het waarneembare
wereldbeeld. Een ervaring roept bij hen
een eigen, nieuw beeld op, dat de naam
krijgt van de ervaring, zonder daarmee
aan de gebruikelijke beeldrelatie te be
antwoorden. Meer dan het weergeven
van het geziene is dit het voelbaar
maken van het ervaren?.
Daartoe maakt Alechinsky gebruik
van de techniek van het schrijvend
schilderen der Japanners als methode
om de gevoelens, direct in soepel hand
schrift om te zetten. Hij hanteert de
materialen der Japanners, papier,
vloeiende inkt en wollige kwasten, ner
veus, gevoelig en teer, zich zijn vermoe
dens bewust makend en her-zeggend in
zwaarder en zwarter na-tasten van de
arabesk, zich corrigerend in de formu
lering.
De schriftuur van zijn inkt-tekeningen
is als een natuurvorm zo speels van
stromingen, die op elkaar aanvloeien en
tijdig wijken, als de vlucht van zwalu-
eel is er gebroken en gebouwd,
eer het landhuis voor zijn nieuwe
bestemming gereed was. Op 2 ja
nuari van het vorig jaar is men met
de verbouwing begonnen en eerst de-
ze maand heeft men de laatste hand
Kunnen leggen aan de werkzaamheden.
Aan de indeling is nogal wat gewijzigd,
jnaar toch minder dan men op het eer-
Ste gezicht zou denken. Op de bovenste
etage immers bevonden zich tal van
dienstbodenkamertjes, die nu na mo
dernisering de inwonende religieuze
en lekenverpleegsters hmsvesten. Op
die etage bevindt zich het slot, waar
acht a negen religieuzen hun 1eigen ka
mertjes hebben en waar zich oo
refter-recreatiezaal -bevindt, lwee Ka
mertjes zijn ingericht voor inwonende
lekenverpleegsters en één voor het in
wonende dienstmeisje. In het torenka
mertje tenslotte is een ruime kamer
uitgespaard voor de inwonende arts,
terwijl op die bovenste verdieping uiter
aard gezorgd is voor de nodige dou
che-gelegenheid.
De eerste etage telt een aantal gro
tere en kleinere ziekenkamers: lichte,
luchtige vertrekken in moderne tinten
geschilderd en van modern meubilair
voorzien. Op deze etage heeft men
ook een drietal verloskamers ingericht,
van de modernste apparatuur voorzien
en buitengewoon practisch aangelegd.
Men heeft moeten woekeren met de
ruimte die men had. Een der verlos
kamers is zodanig ingericht, dat zjj ge
makkelijk en zonder enig bezwaar als
operatiekamer kan worden gebruikt.
Dit is overigens kenmerkend
voor de nieuwe kliniek: zij is
bedoeld voor normale patiënten,
bij wie 'n normale bevalling verwacht
mag worden. dVlochten zich echter
complicaties voordoen, dan bestaat
er in d kliniek te allen tijde de mo
gelijkheid om ook deze te behande
len Bevallingen, waarvan men tevo
ren verwacht dat er complicaties
zullen optreden, gaan niet naar de
nieuwe kliniek, maar komen recht
streeks in de Mariastichting terecht,
waar men uiteraard meer en beter
is ingesteld op dergelijke gevallen.
Tussen de eerste en de tweede eta
ge bevindt zich het kantoortje van de
moederoverste, zuster Theresiana,
die sinds enkele weken in Haarlem is
om haar „huishouden" in de nieuwe
kliniek voor te bereiden. Zuster There
siana is vroeger overste geweest van
een huis van de zusters in Spierdijk.
Als hoofd van de verpleging in de nieu
we kliniek treedt zuster Hardmuth op.
Zjj komt aan het hoofd te staan van
de acht a negen religieuze en 16 a 17
lekenverpleegsters, die in „Uyt den
Bosch" hun werk zullen vinden. Veer-
tie a vijftien lekenverpleekster zullen
buiten de kliniek wonen. Wel zullen zij
in de kliniek de maaltijd gebruiken en
de lessen krijgen van hun kraamoplei-
ding. Daartoe is in het souterrain van
bet achterhuis een ruime, moderne ge
schilderde zaal ingericht.
Tegenover het kantoortje van de
moederoverste bevindt zich een
rustkamertje, speciaal bedoeld
Y°or een patiënt, die tijdelijk wat rust
behoeft en beter alleen kan liggen. De
bverige zaaltjes bevinden zich op de
beneden-etage. Een ervan heeft nog
de prachtige houtgesneden lambrizering
die er van oudsher in was aangebracht.
Men heeft die daar gelaten hoewel
ZU misschien in het voor het overige
vrij moderne en lichti interieur enigs
zins uit de toon valt, omdat men niet
weet of „Uyt den Bosch" in de toe
komst altijd kraamkliniek zal blijven.
Voor de eerste tien jaar is dit vrijwel
zeker, maar er bestaat een mogelijk
heid, dat in het pand later een tehuis
voor chronisch zieke bejaarden zal wor
den gevestigd. Later zou men dan mis
schien spijt hebben, wanneer die kostba
re lambrizering was opgeruimd.
Hetzelfde geldt eigenlijk voor de kost
baar betimmerde lial, onmiddellijk ach
ter de ruime entrée. In deze hall met
zijn empire-meubeltjes en zijn sfeervolle
haard, en vooral met zijn prachtige luch
ter, zullen zenuwachtige adspirant-va-
ders gelegenheid vinden om tot rust te
komen. De hal zal voornamelijk als
wachtruimte dienst doen. Via een inge
nieus aangebrachte deur, is een ver
binding tot stand gebracht piet de cou
veusekamer, waar de drie couveuses
staan opgesteld. De tussendeur kan ge
opend worden, waarna er nog een gla
zen afsluiting blijft, waardoor de vaders
hun couveuse-borelingen kunnen bewon
deren.
p die beneden-etage bevindt zich
voorts de gemeenschappelijke
slaapzaal van de baby-tjes, als-
oo de verzorgingskamer vanuit
de hal via een glazen wand zicht
baar en de papkeuken. Ook de keu
ken en de groentekeuken bevinden
zi?h op deze etage, ,eY®na\s e.en yer'
trekje, dat is ingericht als kantoor
van het hoofd van de kliniek, dr. A.
V. van Aubel. In dit vertrekje be
vindt zich een bed, voor het geval de
dokter het raadzamer acht de nacht
in de kliniek door te brengen. Hier
bij bevindt zich eveneens een kamer,
Advertentie
„VIER" 1 op 17
DAUPHINE 1 op 16
FRÉGATE 1 op 11
Bovendien: Lage aanschafprijs; goedkope
onderdelen; 6 mnd garantie incl arb.loon:
alle wagens 4 portieren, dus veilig
Nadere inlichtingen:
waar het verplegend personeel fami
lie of verwanten ontvangen kan en
die in geval van nood gebruikt kan
worden als logeerkamer voor vaders
die in de kliniek moeten blijven over
nachten. Ondergronds bevinden zich
de broodkeuken en de werkplaats.
p de bovenste etage treft men ten
slotte de kapel, een klein, intiem
vertrek met enige banken en een
altaar, waarop een tabernakel en kande
laars van de Bodegraafse edelsmid
Van der Heyden. Iedere morgen zal
In dit kapelletje waarnaast een sa
cristie is aangelegd de H. Mis wor
den opgedragen door een leraar van
het smenarie, Hageveld in Heemstede.
Via de huis-versterker-installatie, zal
de H. Mis in alle ziekenvertrekken te
volgen zijn. Natuurlijk maakt deze ge-
luids-installatie het ook mogelijk om b.v.
radio-programma's band- of grammo
foonopnamen uit te zenden, waartoe zich
in de loge van zuster portierster een
complete installatie bevindt.
Alles is erop gericht het verblijf van
de kraamvrouwtjes in de kliniek zo aan
trekkelijk mogelijk te maken. Kraam
vrouwtjes zijn doorgaans geen patiën
ten in de gebruikelijke zin van het
woord. Het zijn vrouwtjes, die een blij-:
de gebeurtenis hebben meegemaakt en
verheugd zijn over het kindje, dat zij
ter wereld hebben gebracht. Die sfeer
van opgewektheid wil men in de nieu
we kliniek vasthouden. Het huis is in
lichte, vrolijke kleuren geschilderd, soms
gedurfd van kleur, soms zacht en stre
lend van tint. Belletjes hoort men er,
vrijwel niet. Er is een lichtsignaal-in
stallatie aangebracht, die de dienst
doende verpleegster onmiddellijk duide
lijk maakt waar haar hulp gevraagd
wordt.
n de kamers zeil bevindt zich be
halve de gewone lamp, ook een
lampje boven ieders bed, zodat de
verpleegde op haar gemak kan liggen
of zitten lezen. Dat lezen wordt nog
vergemakkelijkt door de voortreffelij
ke en handige bed-leesstandaard, die
gemonteerd is op het dientafeltje dat
Het interscholair jeugdtoernooi
staat voor de deur. Deze frisse
manifestatie, georganiseerd door
het Haarlems Interscholair Comité waar
van de wethouder van onderwijs en
kunstzaken voorzitter is en dat voorts
bestaat uit docenten, is een jaarlijks
gebeuren, waarvoor in de schoolwereld
g.ote belangstelling bestaat. Tijdens
dit festijn krijgen de leerhngen gelegen-
heid hun kunnen op het gebied van
muziek, voordracht, toneel, ballet, te
kenen, schilderen, fotograferen en
handwerken te tonen. Zij komen daar
bij vaak tot verrassende prestaties, tiei
aantal leerlingen dat zelf iets wil pres
teren wordt steeds groter en dat noopt
de organisatoren tot een nauwkeurige
selectie. Dit jaar zijn de deelnemers
aan het toernooi afkomstig van zeven
en twintig scholen uit Haarlem en om
geving. Voor de verschillende muziek
avonden hebben zich vijf en twintig
solisten, vier en twintig koren en ver
der instrumentale ensembles aange
meld. Voor voordracht gaven_ zich tot
nog toe zeven en veertig leerlingen op,
voor toneel vier groepen, voor dans
twaalf leerlingen, onder wie vier solis
ten.
De muziekuitvoeringen zijn vast
gesteld op 31 januari, 5 februari en
14 april. Op de laatste avond zal een
volledig jazz-programma ten gehore
worden gebracht. Dat is voor het eerst
in de geschiedenis van het Haarlems
Interscholair Jeugdtoernooi. De orga
nisatoren beschouwen het als een ex
periment, dat wanneer de resulta
ten bevredigend zijn volgend jaar
herhaald zal worden. In verband met
de programmaduur beginnen de concer
ten om half acht. Het kenmerkende van
de schouwburguitvoeringen, die op 28
februari en 5 maart plaats zullen vin
den, is, dat op een van de uitvoerin
gen evenals vorig jaar een in
ternationaal programma ten beste
wordt gegeven'. Er zal toneel gespeeld
en voorgedragen worden op Franse,
Duitse en Engelse teksten.
Voor het eerst dit jaar zullen scholen
uit Hoofddorp een meisjesnijver
heidsschool en een ulo-school aan
het toernooi deelnemen. Onder auspi-
cië van het Interscholair Comité zal
van 15 februari tot en met 5 maart in
het museum Het Huis van Looy aan
de Kleine Houtweg te Haarlem een ex
positie van foto's, tekeningen, schilde
rijen en handnaaldwerk worden gehou
den. Voor deze tentoonstelling bestaat
elk jaar zeer veel belangstelling.
Tenslotte zij (nog eens) vermeld, dat
het Haarlems Interscholair Comité een
zelfstandige organisatie is. Wel verricht
het bureau Culturele Zaken van de
gemeente Haarlem voor een deel de
administratieve werkzaamheden, maar
financiële steun van de gemeente ont
vangt dit comité niet. De kosten van
het toernooi worden geheel uit de en-
tree's bestreden.
e prachtige hall van „Uyt den Bosch" met zijn eikenhouten
lambrizering, is in de oude toestand gelaten. Zij vormt de
fraaie entree tot de overigens volledig modern ingerichte
kraamkliniek, die dinsdag in gebruik zal worden genomen als
dépendance van de Mariastichting. Stijlvolle empire-meubeltjes
rond een open haardvuur, noden de aanstaande vaders tot een aan
genaam wachten, terwijl de jonge moeders die alweer mogen lopen
er een genoeglijk zitje vinden in een sfeer van huiselijkheid. Links
naast de schouw bevindt zich de deur, waarachter men doorzicht
heeft op de couveusekamer. Door de glazen achterdeuren kan men
in de verzorgingskamer zien, waar de borelingen gebaad en gepoe
derd worden.
over het bed geschoven kan worden.
Voor de nacht maakt men gebruik van
de zogeheten plintverlichting, een klein
lampje dat tegen de plint is aange
bracht. De patiënt krijgt daardoor een
veilig gevoel, zonder door de lichtbron
gestoord te worden. Vanuit haar bed
kan z(j de lichtsignalen bedienen en
die controleren middels de controle
lampjes bjj de deur. Alles is erop be
rekend bjj de patiënt een rustig en
veilig gevoel te brengen.
De kliniek wordt verwarmd met een
volautomatische centrale oliestookinstal-
latie. Dat is in een kraamkliniek, waar
zomer en winter een bepaalde tempera
tuur moet heersen, natuurlijk ook wel
nodig. De in het pand aanwezige stook-
installatie bleek totaal onbruikbaar. Zjj
was te oud en ontoereikend. Bovendien
heeft men de beschikking over een nood
verlichtingsinstallatie, waaroor bij het
uitvallen van het gewone lichtnet, de
noodverlichting in de kliniek nog acht
tien uur kan blijven branden. Hetgeen
vooral bij bevallingen en operaties van
bijzonder belang is. Tenslotte heeft men
nog een centrale zuurstofinstallatie,
waardoor de regelmatige zuurstoftoevoer
naar de couveusekamer, de verzorgings-
en slaapkamer en naar de verloska
mers verzekerd wordt.
Voor de Mariastichting en voor de
aanstaande moeders van Haar
lem is dinsdag dus een belangrij
ke dag,Op die dag zal degen W. N.
Zjjlstra 's ochtends om half elf de kli
niek plechtiglijk inzegenen en openen,
na eerst om negen uur voor een be
perkt aantal genodigden in de kapel
van de nieuwe kliniek de H. Mis te
hebben opgedragen.
In het kader van een Vocale Cyclus
worden in de Tuinzaal van het Gemeen
telijk Concertgebouw te Haarlem vier
liederen-recitals gegeven. Dinsdag 28
januari zingt Annie Hermes, aan de
vleugel begeleid door Felix de Nobel,
liederen van Schubert, Wolf, Duparc,
Mul en Röntgen. Léon Combé geeft
vrijdag 28 februari een recital met be
geleiding van Isja Rossican. Het pro
gramma vermeldt dan werken van
Wolf, Krenek, Bosmans, Milhaud en
Strawinsky. Vrijdag 18 april zingt Alida
Rebeira met vleugelbegeleiding van
Miep van Luin liederen van Brahms,
Caplet, Debussy en Byvanck. Het laat
ste concert is vrijdagavond 23 mei met
Annette de la Bije, aan de vleugel be
geleid door Jan de Man. Op het pro
gramma staan dan liederen van Schu
bert, Wolf, Ravel en Flothuis.
Onze muziekrecensent Jan Laarveld
tekent hierbij het volgende aan: In vele
muziekrecensies heb ik vaak nadrukke
lijk gepleit voor het veelvuldiger hou
den van kamermuziek-concerten op
hoog niveau. Ik durfde toen nog niet zo
ver te gaan speciaal de schone vocale
kunst te entameren. Nu er een cyclus
van liederenavonden in Haarlem is ge
organiseerd, aarzel ik geen moment te
verklaren, dat mij dit initiatief uit het
hart gegrepen is. Heel wat jaren moet
ik in mijn herinnering teruggaan om der
gelijke manifestaties wakker te roepen.
Wanneer ik de reprecentatieve namen
van de vocalisten en begeleiders in
het aangekondigde programma lees
twijfel ik er niet aan of er staat ons
in artistiek opzicht iets schoons te wach
ten. Hopelijk betekent deze cyclus een
hernieuwde opleving van de liedkunst
in Haarlem. Laten de liefhebbers door
hun belangstelling tonen, dat het ini
tiatief tot deze manifestatie juist was.
Donderdag geeft „Koor Katholiek Haarlem" een uitvoering in de Gemeen- H
telijke Concertzaal van het beroemde Requiem van Verdi onder leiding van jlZgMM
Albert de Klerk. Solistische medewerking verlenen: de sopraan Corry Bijster,
de mezzo-sopraan Hernady van Bueren,; Tom Brand, tenor, en Hans Wil- §f||S
brink, bas. De begeleiding wordt verzorgd door het Noordhollands Philharmo- W$Êk> flf
nisch Orkest.
wen, die nooit botsend eikaars baan
kruisen.
Soms is er meer massieve bouw en
zelfs, evenals bij Miro maar dan min
der nadrukkelijk verwantschap met
de waarneembare wereld. Een soort
impressionisme van de geest in de ver
deling der partijen, ondersteund door een
globaliserende lineatuur.
De experimentele bedoeling van zijn
bezigzijn is duidelijk en voor de be
langstellende beschouwer buiten de ac
tuele informatie toch wel een blik in
een persoonlijke wereld van distinctie
en verfijning. L. T.
In samênwerking met het Bisschop
pelijk Museum heeft drukkerij St.-Ja
cobs Godshuis een typografisch fraai
verzorgde kalender uitgegeven waar
voor het illustratiemateriaal geput is
uit de rijke en gevarieerde verzameling
oude religieuze kunst van het Bisschop
pelijk Museum. Beeldhoudwerken,
schilderijen, handschriften, borduur- en
edelsmeedwerk geven een afwisselend
aspect aan elke maand, waardoor men
deze kalender graag in zijn omgeving
zal zien.
B. en W. van Haarlem stellen aan
de raad voor om aan de instellin
gen voor gezinszorg te dezer stede
een verhoogd subsidie over 1956 te
geven ter grootte van 7.257,97, aan
instellingen voor gezinshulp een ver
hoogd subsidie van 612,81 en aan in
stellingen voor gezinshulp voor chroni
sche zieken en ouden van dagen een
verhoogd subsidie van 8.152,61.
De gemeente wil dit subsidie verho
gen, omdat de uitbreiding der werk
zaamheden door deze instellingen deels
op verzoek der gemeente heeft plaats
gevonden. In strijd met de verwach
ting hebben de bewuste instellingen
voor gezinshulp in 1956 geen rijkssub
sidie gekregen als gevolg van het feit,
dat zij nog niet aan de formele voor
waarden voldeden. De tekorten op de
geraamde subsidiebedragen werkten
voornamelijk door op de exploitatie
van de gezinshulp voor de bejaarden
en de chronische zieken. Voor 1957 zal
een nieuwe verhoging van het subsidie
bedrag worden voorgesteld. Dit kan
pas wanneer de rijkssubsidie is vast
gesteld.
Ten behoeve van het Medisch Kleuter
dagverblijf „Margriet" wordt zaterdag
1 februari in het H.J.M.V.-gebouw, Lan
ge Margarethastraat 13 in Haarlem een
show- en kienavond georganiseerd voor
ouders van op Margriet verpleegde kin
deren en voor de collectanten. De avond
zal om half acht aanvangen. Het Haar
lems Jeugdtheater zal vóór het kie
nen optreden. Medewerkenden zijn de
elfjarige Shirley Zwerus, luchtakroba-
ten, een ballerina en anderen. Er is
dansen na op de muziek van The Lu
ciano's en het bal wordt geleid door
de heer Jack Leskart.
Zij die de voordracht van prof. Jung
mann S.J. over de katholieke liturgie
aan de vooravond der Hervorming wil
len bijwonen (de voordracht wordt ge
houden op 3 februari om 8 uur op se
minarie Hageveld) kunnen zich richten
tot boekhandel Coebergh te Haarlem,
welke het initiatief tot het vervullen
van deze spreekbeurt door prof. Jung
mann heeft genomen.
(De in deze rubriek geplaatste BRIE
VEN VAN LEZERS vallen buiten de ver
antwoordelijkheid der Redactie. Anoniem
ingezonden brieven worden terzijde ge-
legdj.
Een Requiemis, zoals bekend een
mis voor de overledenen (Missa pro
defunctis) genoemd naar de beginwoor
den van de Introitus: „Requiem aeter-
nam". De zogenaamde wisselende ge
zangen zo als Graduale, Offertorium
en Communio kunnen hier als vaste
gezangen beschouwd worden daar de
liturgie slechts één Requiemmis kent,
die zich niet met de Kerkelijke Jaar
kring wijzigt. Gloria en Credo ontbre
ken, de Alleluia-zang wordt vervangen
door een Tractus waarop de Sequentta
„Dies Irae" volgt. Na de mis wordt
bij de AbsoUte het Responsorium „Li
bera me, Domine" gebeden of gezon
gen. De Gregoriaanse Requiemzangen
behoren tot üe >uuste Mismelodieën,
uitgezonderd de Sequentia „Dies Irae".
De tekst is over het algemeen troos
tend, meermalen smekend. Toch komen
er ook sterk dramatische en zelfs fel
realistische delen in voor, bijv. in het
„Dies Irae" dat gedicht is door de
Franciscaneer monnik Thomts van Ce-
lano t 1250, en een huiveringwekkend
apocalyptisch beeld geeft van het
Laatste Oordeel. Ook het Offertorium
bevat vreeswekkende elementen, even
als het „Libera me, Domine".
Giuseppe Verdi is 10 oktober 1813 ge
boren te Roncole waar zijn vader her
bergier was. Reeds vroegtijdig werd
bijzondere muzikale aanleg geconsta
teerd, zodat hij enige beschermers kreeg
die hem in staat stelden te Milaan te
gaan studeren. Het conservatorium al
daar weigerde echter hem aan te
nemen omdat hij slecht piano speelde
en men in hem geen talent ontdekte.
Hij nam toen privélessen. In 1839 de
buteerde hij als operacomponist met
„Oberto" welk werk vriendelijk werd
ontvangen. Zijn volgende (komische)
opera leed een fiasco. Zijn grote op
gang begon met de in 1842 te Milaan
opgevoerde opera „Nabucco". Wereld
roem kreeg hjj met „Rigoletto" (1851)
„II Trovatore" en „La Traviata" (bei
de 1853). Onsterfelijk zijn ook zijn
„Aida" (1871) „Otello" (1887) en Fai-
staff (1892), Ondanks het feit dat Ver
di de grootste operacomponist van alle
tijden is, heeft hp diep ontroerende reli
gieuze muziek geschreven zoals zijn
„Requiem" (1874) „Quattro pezzi
sacri" etc. Ook een strijkkwartet ver
scheen van zijn hand. Hij overleed 27
januari 1901 te Milaan.
Bij het overlijden van de operacom
ponist Rossini, de 13de november 1868,
kwam Verdi op het idee een mkiuzaal
monument voor de Meester op te rich
ten met behulp van meerdere Italiaan
se componisten. Ieder van hen zou
één deel van de Requiemmis compo
neren, hij zelf zou het slotkoor „Libera
me, Domine" schrijven. Tot een ver
werkelijking va., dit grootste plan is
het echter nooit gekomen, hoewel Ver
di de hem toegewezen taak, de com
positie van het „Libera", voltooid had.
In 1873 stierf de dichter Alessandro
Manzoni voor wie Verdi een bijzonder
hoge verering had. Dit is de aanlei
ding geworden om een volledig Requiem
te schrijven met als slotzang het reeds
voltooide „Libera me". De eerste uit
voering als „memoriam" geschiedde
op 22 mei 1874 in de „San Marco" te
Venetië.
Het is niet overdreven, het is niet
dweperig, Verdi's Requiem te rekenen
onder de allerschoonste oratoria die
ooit geschreven zijn. Hier is de triomf
der melodie, der harmonie en van het
contrapunt, hier is de hymnische ver
rukking die het werk boven een uiting
GIUSEPPE VERDI
Naar een tekening van Botdini.
van diepe smart plaatst. Hier is een
volkomen gaaf Meesterwerk dat naast
het Requiem van Mozart kan staan,
hoewel stijl en techniek vanzelfsprekend
aanmerkelijk verschillen. Professor H.
Andriessen erkent dezé schepping als
een der edelste kunstwerken, welke de
wereld heeft opgeleverd, Albert de
Klerk verzekerde mij, dat hij zelden
zó ontroerd is geweest bij het instu
deren van een Oratorium, als bij dit
werk.
Wel moeten onze Noordelijke oren reke
ning houden met de Zuidelijke mentali
teit. Wij uiten ons ingetogener, mis
schien stroever, dan de Romaanse vol
keren. Doch wanneer men zich aan
deze muziek heeft overgegeven, beleeft
de ziel een verrukking van de hoogste
sfeer der schoonheid.
Het werk is geschreven voor 4 solo
stemmen, gemengd koor en groot or
kest. Het „Sanctus" dat 8-stemmig is,
heeft een aangrijpende dubbelfuga, zo
als ook het „Libera" een magistrale
fuga bevat. Begrijpelijk is het dat Ver
di het „Dies irae" als een der hoogte
punten van het werk laat gelden wat
huiveringwekkende grootsheid aangaat.
Van een tedere ingetogenheid getuigt
het Agnus Dei".
Moge „Koor Katholiek Haarlem" er
een waardige uitvoering van geven, en
moge muziekminnend Haarlem door
een grote opkomst blijk geven een
Meesterwerk te kunnen waarderen.
TOM DE VRIES
(Van redactiewege bekort)
In Uw courant las ik jongstleden
zaterdag een artikel naar aanleiding
van mededelingen van minister Suur-
hoff over de toenemende werkloosheid
Er blijkt uit, dat er vijftien- tot twin
tigduizend werklozen zijn, die niet in
valide zijn en niet behoeven te hopen
op korte termijn werk te vinden. Mijns
inziens zal dat aantal nog wel toene
men. In het artikel stond, dat in inci
dentele gevallen maatregelen ter ver
ruiming van de werkgelegenheid geno
men kunnen worden.
Ik heb een voorstel, waar velen het
mee eens zullen zijn, al verwacht ik
ook de nodige weerstand. Voor een
werkloze moet het een hard gelag zijn,
te zien, dat er in veel bedrijven werk-
nentiers zijn, die de vijfenzestig jaar
gepasseerd zijn. Zij werken misschien
voor minder geld, maar ontvangen
daarentegen ouderdoms-pensioen, soms
daarenboven nog bedrijfs-pensioen. Al
les bijeen genomen verdienen zij soms
meer dan jongeren. Is dat niet onrede-
lijl, terwijl er zoveel werklozen zijn?
Zouden de ouderen niet vervangen kun
nen worden door jongere werklozen,
die nog geen recht hebben op de ge
noemde inkomsten?
J. H. VAN DER HAM,
NASCHRIFT: De directeur van het
Gewestelijk Arbeidsbureau in Haarlem
deelde ons desgevraagd mede, dat er
slechts enkele honderden werknemers
ouder dan vijfenzeestig jaar in Haar
lemse bedrijven zijn. Er zijn inderdaad
gevallen waar de jongeren (werklozen)
de ouderen vervangen kunnen maaar
veelal hebben de ouderen „halve baan
tjes".
Wanneer de werkloosheid ernstige vor
men zou aannemen en langere tijd. zou
aanhouden hetgeen nog bij lange na
niet vast staat en waaromtrent thans
zeker geen sombere voorspellingen kun
nen worden gedaan zou het, naar
de directeur van het Arbeidsbureau
meende, zeker wenselijk zijn, dat zoveel
mogelijk ouderen vervangen worden
door jongere werklozen. REDACTIE.
