De droom is verwezenlijkt
„VARIOMATIC", wereldprimeur
van de DAF-personenauto
Nederlandse oud-gevangenen
eisen schadevergoeding
's nachts pijn
SS* jsw.'ts t? ts. vs
Goedkope, kleine wagen met
koppeling en automatische
automatische
versnelling
HARMONISCH UITERLIJK:
FRAAI LIJNENSPEL
Reorganisatie bij
Jezuïeten
Jasje zonder mooimakerij
Sensatie in de automobielwereld
Proces tegen I. G. Farben
Lagere rente voor
kasgeldleningen der
gemeenten
en aldoor wakker
helpen direct
Indonesië
Bedrijven moeten zelf
kosten van regerings-
toezicht betalen
Dr. Anthon van der
Horst geopereerd
Geen audiëntie
i)c Woeste ijóeve
W. B. van den Brink
continu variërend tussen een eerste
versnelling en een overdrive. Daarbij
is uitgegaan van een principe, dat in
de werktuigbouwkunde reeds lang
met succes wordt toegepast, doch dat
thans voor het eerst in de automo
bielindustrie wordt geïntroduceerd.
Pe „Variomatic"
De motor
Schijnwerper op de
lens van listige
fotograaf
De primeur, die de DAF in de in
ternationale automobielwereld lan
ceert, is het geheel niuwe volautoma
tische aandrijvingssysteem, „Vario
matic" genaamd. De wagen is dus
niet uitgerust met de conventionele
versnellingsbak, koppeling, cardanas
en differentieel. De DAF presenteert
een geheel nieuw automatisch wer
kend versnellingsmechanisme met
een oneindig aantal versnellingen,
Het uiterlijk
.Ann1 77*1
Bij de rechtbank te Frankfurt/a./M.
hebben 81 Nederlanders leden van
het „Comité appel „E", compagnie Zo-
schen" een proces aanhangig ge
maakt tegen de Duitse fabriek I.G.
Karben, waar zij in de oorlog gedwon
gen te werk zijn gesteld. Ieder van hen
eist een bedrag van 10.000 Mark als
smartegeld en schadevergoeding voor
het ondergane leed en de, onmenselijke
omstandigheden waaronder zy moes
ten leven.
Zij vormen slechts een deel van de
groep van 1170 mensen, die in mei 1944
glooiende motorkap.
(Eigen bericht)
De regering heeft besloten de maxi
mum toelaatbare rente voor kasgeld
leningen ten lastevan provinciën en
gemeenten nader vast te steljen op
5 pet per jaar overeenkomende met
het onlangs verlaagde promes -discon
to van de Nederlandsche Bank. Even
wel met dien verstande dat vóór 14
februari 1958 vervallen kasgeldleningen
nog eenmaal kunnen worden verlengd
tegen een rente van 5'A pet dan wel,
indien deze rente lager was, tegen de.
zer lagere rente, en voor dezelfde ter
mijn als waarvoor zy aanvankelijk
waren aangegaan.
Advertentie
De generaal der Jezuïten, pater
J. Janssen, heeft een aantal beslui
ten genomen betreffende de indeling
van de Orde in provincies. Er wordt een
vice-provincie opgericht voor de Philip-
pijnen, die wordt ingedeeld bij de as
sistentie voor Indië en Oost-Azië. De
provincie Mexico wordt in tweeën ge
splitst, in een noordelijke en een zuide
lijke. Alle missies van de Jezuïeten in
China en in de diaspora worden ver
enigd tot 'én provincie, die de naam
draagt van provincie an het Verre Oos
ten. Ook zij ressorteert onder de assis
tentie Indië. Een onafhankelijke vice-
provincie, behorend tot de Franse
assistentie, wordt opgericht op en omvat
Madagascar en Tananarive. Tenslotte
wordt een onafhankelijke vice-provincie
voor Chili in het leven geroepen.
De bedoeling van deze reorganisatie
is het bestuur te vereenvoudigen, maar
de nieuw opgerichte provincies zullen
de steun, op financieel gebied en wat
de personeelsvoorziening betreft, van de
moederprovincies bleven genieten,
aldus meldt het K.N.P.
vanuit het concentratiekamp Amers
foort naar de Duitse fabriek werd over
gebracht. Slechts 200 keerden daarvan
levend terug. Velen van hen zijn blij
vend invalide. Zij hadden gedurende
circa een jaar gewerkt in de Leuna en
Buna-werken van Farben. waar syn
thetische benzine en rubber werden
vervaardigd.
Twee van de aanhangig gemaakte
processen zullen als proefproces wor
den gevoerd. De overige 79 komen na
afloop van die twee aan de orde.
Deze actie, waarbij de Amsterdam
se advocaat mr. L. Mok als juridisch
adviseur optreedt, is geïnspireerd op
een proces van de Duitser Wolheim,
die in het concentratiekamp Ausch
witz gevangen heeft gezeten en even
eens naar de I. G. Farben fabriek is
overgebracht. Zyn eis van 10.000
Mark werd eind 1956 door een Duitse
rechtbank toegewezen: Farben is
toen in hoger beroep gegaan. Later is
met verscheidene personen, die het
zelfde lot als Wolheim hadden onder
gaan, een schikking getroffen.
Enkele der vorderingen, die thans
door de Nederlanders officieel zijn in
gesteld beogen een schadevergoeding
voor de echtgenoten van de mannen, die
tijdens de werkzaamheden bij I. G. Far
ben om het leven zijn gekomen. Ver
wacht wordt dat de behandeling Van de
ze processen geruime tijd zal vergen.
De plaatselijk militair commandant
van Djakarta, luitenant-kolonel E.
Dachjar heeft de Nederlandse bedrijven,
die onder regeringstoezicht zijn gesteld,
geïnstrueerd om zelf de kosten van de
bij hen geplaatste commissie van toe
zicht te financieren.
In deze verordening, die op Nieuw
jaarsdag werd uitgegeven, doch eerst
gisteren werd bekend gemaakt, wordt
gezegd, dat de taak van de door de
regering benoemde commissies in het
belang is van de betrokken ondernemin
gen en dat de reis- en verblijfkosten,
alsmede de representatie door de be
drijven moeten worden gefinancierd,
in overeenstemming met hun winsten.
Voorlopig is het bedrag hiervoor vast
gesteld op 5.000 rupiah, aldus meldt
het ANP.
Advertentie
Bonzo is het vol
maakte voedsel voor
iedere hond!
70 cent per pak.
mijn
Laatst stond ik al half
in een pakkenwinkel te
draaien, aarzelend of ik
mij nu een nieuw jasje
zou aanschaffen of niet.
Want ik heb', voor ik tot
zulke daden overga, altijd
een geduchte schroom te
overwinnen. Terwijl ik daar
stond te weifelen werd
aandacht getrokken door het
roerende tafereeltje van een verkoper
die een recalcitrante klant tegen
wederzijds heug en meug een pantalon
trachtte op te dringen.
„Nu mijnheer", zei de pakkenman
met verbeten minzaamheid, „in Uw
geval zou ik U een „terylene-pantalon
aanbevelen".
De cliënt dacht even diepzinnig na
en vroeg toen achterdochtig:
„Is dat een kunstvezel?"
De verkoper hief de ogen ten hemel
en liet toen het volgende antwoord
los:
„Nee mijnheer, toch niet, die stof is
synthetisch".
De componist en dirigent dr. Anthon
van der Horst, die in de r.-k. Zieken
verpleging te Hilversum met goed ge
volg een ernstige operatie heeft onder
gaan, zal de eerstkomende tijd zijn werk
zaamheden niet kunnen vervullen. De
uitvoering van de Johannes Passion, die
de Nederlandse Bachvereniging op 14
februari in het Concertgebouw te Am
sterdam zal geven, wordt daarom ge
dirigeerd door de leider van het Ne
derlands Kamerkoor, Felix de Nobel.
Bij de V.P.R.O wordt dr. Van der Horst
voorlopig vervangen door de Amster
damse organist, Simon. C. Jansen.
Mgr. M. A. Jansen, bisschop van
Rotterdam, zal woensdag, 12 februari,
geen audiëntie verlenen.
Advertentie
Exclusief Wildrestaurant
ftlFDe pleisterplaats waar
ftVw Napoleon reeds gast was
tv a. d hoofdweg Arphem - Apeldoorn
- BEEKBERGEN ui k 6766 580
Vandaag viert de
heer W. B. van den
Brink ongetwijfeld
de feestelijkste ver
jaardag zijn ne
genendertigste
van zijn leven. „Ik
ben dankbaar, dat
ik dit voor mijn
veertigste jaar heb
kunnen doen," zei
hij zelf. En met
„dit" bedoelt hij
dan het feit, een
bijdrage te hebben
geleverd bij de tot
standkoming van
een produkt, dat
vandaag wordt ge
ïntroduceerd en dat
over geheel de we
reld in bepaalde
kringen hèt gesprek
van de dag zal zijn.
U begrijpt wellicht
al, welk feit wordt
bedoeld. De intro
ductie van Neder-
nenautoerDee h!er°Van den Brink nu is de man, die het uiterlijk van de
Wa°In 1952 kwamrdenheer Van den Brink bij de DAF. Een paar jaar
later ontvouwde dr. Huub van Doorne zxjn toekomstplan. „Daar komt de
Meneer Huub was er content mee en daarna was het dus een kwestie van
bijpolijsten en verfijnen."
Als zo de gang van zaken bij het ontwerpen van een carrosserie
wordt verteld, lijkt zulks een simpele zaak te zijn. Spoedig echter blijkt,
dat het toch niet zo eenvoudig gaat. „Kijk", zegt de heer Van den Brink,
het moest dus een familiewagen voor vier personen worden met flinke
'kofferruimte. Het ging er dus om, dat de jas geen vierkante bak werd.
Wel wilde ik, dat het uiterlijk een demonstratie was van de Nederlandse
deaelijkheid en het Nederlandse karakter. En natuuurlyk geen mooi
makerij Kitsch is misschien te veel gezegd van al dat chroom, maar u
begrijpt' me wel. Nu is dit weer klaar en ik denk al weer aan heel andere
dingen. Er komt nooit een eind aan.
Voor de heer Van den Brink bij de DAF kwam, had hij meer ^an
zich doen spreken. Zo heeft hij de eerste Nedcrlandse anderlmlfdekker
touringcar ontworpen. „Het was een wagen met vhe^l9ldnee^nh ri
verwerkt. De bus had bijvoorbeeld een pantry en een totïet aan boord.
Heel noodzakelijke dingen, vind ik. Die vliegtmgideeen ^met onbegrij-
pelijk, want na de oorlog heb ik ook twee jaar by de KLM gewerkt. Ik
deed daar meer aan de zijlijnen van de vormgeving, zoals 0Tfhgewerkte
tekeningen. Ik beschouwde dit werk als noodzakelijk voor mijn verdere
owttoikJcBlinp."
Zo komt het gesprek op de opleiding. „Die heb ik me zeltm°eten
geven',, vertelt de heer Van den Brink. „Het ts een kwestie van studie en
zelfontwikkeling. Van jongsafaan kon ik twee kanten uit. Ik had be,lang
stelling voor de techniek en voor de vormgeving Als een fcnaap vtrn vyj
jaar tekende ik al autootjes. En toen ik van de MTS m Rotterdam kwam,
heb ik tegen mezelf gezegd: Techniek kun je leren. Bat is een kwestie
van hersens gebruiken. Ja, en het esthetische moet je tn je hebben. Wel,
zo is het gegaan
»ii^at7iinS fnnnt''V?ri0matic" en Wat
5^Ja™jesl, Ue „Variomatic"
heeft zogenaamde V-snaren Zij lopen
over snaarschijven, waarvan de ene
helft ten opzicht van de andere ver
schuifbaar is, waardoor de werkzame
diameter van de snaarschijven kan
variëren. De twee voorste schijven
worden via een verdeelkast achter de
aandrijfas door de motor aangedre
ven. Van de achterste schijven zit
er op elke pendelas een. Als nu het
voertuig in beweging komt, liggen
de V-snaren op de schijven aan de
motorzijde op een kleine diameter en
de achterste schijven op een grote
diameter. Het toerental van de motor
wordt dus in een langzame rotatie
op de achterwielen omgezet. Geelt
men meer gas, dan zullen met ae
voorste schijven meeroterende cen-
trifugaalgewichten een steeds groter
wordende druk op die schijven uit
oefenen. Het gevolg ervan is, dat de
V-snaren daar naar een grotere dia
meter gedwongen worden, terwijl zij
daardoor in de achterste schijven
Paar een kleinere diameter worden
getrokken. Men bereikt, dat uitslui
tend door het indrukken van het
gaspedaal de Variomatic geleidelijk
varieert van de maximale reductie
naar de overdrive.
Voor die reductieregeling wordt voorts
hog gebruik gemaakt van het motor-
hacuum. Daartoe zijn op de voorste schij
ven vacuumcylinders toegepast. Daar-
°m schakelt de Variomatic automatisch
teruy bij toenemende wegweerstand en
lp-vens kan zo op de normale manier op
motor worden geremd. Men kan van
7 e Variomatic dus zeggen, dat hij auto-
diatisch de juiste overbrengingsverhou-
f aangepast aan het toerental van de
„.°tor> (jg sneiheid van de wagen en de
eerstand van de i eg, kiest. Boven-
len neemt de ariomatic de functie van
et differentieel volledig over. En dit
°"es werd bereikt met een eenvoud van
e°nstructie, die slechts een minimum
aan onderhoud vergt.
De motor van de wagen is een eigen
ontwerp luchtgekoelde tweecilinder vier
takt kopklepmotor, een vlakke tweeci-
Uüder, waarvan de inhoud 590 cc is met
Dertig jaar geleden droom
den de Van Doornes
al van een eigen auto
mobiel. Op zijn slaapkamer
tje kon men Huub vinden,
gebogen over vele vellen vol
schetsen en tekeningen. Een
tijdje later werkten Huub en
Wim 's avonds, in het don
ker, in hun werkplaatsje aan
de constructie van een be-
stelwagentje. Maar, toen het
klaar was, was ook hun geld
op. Zij moesten hun plan
laten varen, maar vergeten
hebben ze het nooit. Want,
toen de gebroeders Van
Doorne daarna begonnen
aan de bouw van opleggers
en aanhangwagens, toen zij
eendrachtig samenwerkend
hun bedrijfje zagen uit
groeien tot een bedrijf, en
later zelfs tot een fabriek en
daarvoor toen een naam
moesten kiezen, werd het
DAF. De „A" van Aanhang
wagens moest namelijk in de
toekomst de „A" van Auto
mobielen worden. In 1950
kon dat heuglijke feit ge
vierd worden.
Btfna vier jaar geleden
reeds is, in het diepste ge
heim, met de bouw van een
geheel eigen personenwagen
begonnen. Achter gesloten
deuren vertelde Huub van
Doorne zijn plan aan enkele
medewerkers. In de loop der
jaren groeide het aantal, dat
bij de ontwikkeling een rol
heeft gespeeld tot honderd
vijftig man. Het groeiproces
verliep zonder horten en
stoten. Er werd eerst een
kleine bestelwagen gebouwd,
waarmee ongemerkt het
nieuwe principe van de aan
drijving werd beproefd. Al
die tijd hamerde dr. Huub
erop, dat de wagen zijn tijd
technisch jarenlang vooruit
moest zijn, zonder dat daar
bij uit het oog mocht wor
den verloren, dat het totale
produkt ondanks een zo laag
mogelijke aanschaffingsprijs
Op 19 december j.l. werd voor Z. K. H. Prins Bernhard het
geheim van de DAF onthuld. In het voorportaal van de
manege in Deurne toonde dr. Huub van Doorne de „ver
wezenlijking van zijn droom."
een volwaardige auto moest
worden. En het grondthema
was, „wij beleven nu de op
komst van de automatische
koppeling, wel dan introdu
ceert de DAF ook nog de
automatische versnelling".
Intussen werd ook begon
nen aan het ontwerpen van
het model. Opnieuw zette dr.
Van Doorne zijn visie uiteen:
een Nederlandse auto voor
het, Nederlandse gezin". Na-
der gepreciseerd kwam die
gedachte hierop neer, dat
een carrosserie moest gor
den ontworpen, die met de
afmetingen van een kieme
auto het uiterlijk van
een normale wagen moest
hebben, die bovendien
„Europees" van lijn moest
zijn, zonder dat het comfort
eraan werd opgeofferd en
die voorts een royale ruimte
voor de bagage had. Een
auto dus, die een compromis
vormde tussen lijn en com
fort.
Zo experimenteerde men
door; jaren achtereen. Nadat
verschillende ontwikkelings
stadia waren doorlopen, wer
den vier proefwagens ge
bouwd. Eén ervan kwam te
recht in de experimentele
afdeling van de fabriek en
werd er dag en nacht be
proefd. De drie andere gin
gen, op simpele wijze, maar
bijzonder doeltreffend geca
moufleerd (voor een andere
motorkap en achter een
grauw linnen dakje, waar
door een soort bestelwagen-
tje ontstond) de vaderland
se wegen op. Zodra het don
ker was reden ze de fa-
briekspoorten uit. En, hoe
wel het moeilijk was om het
geheim te bewaren, het luk
te. Het gebeurde wel eens,
dat een listige fotograaf toch
zijn slag wilde slaan. Ook
daar was echter op gerekend.
Zodra men onraad vermoed
de, werden vanuit de auto
de stralen van een sterke
schijnwerper gericht op de
lens van het gesignaleerde
fototoestel. Aldus bleef de
nieuwste auto ter wereld ge
heim tot op de dag van van
daag, „het uur D", zoals de
ingewijden het moment
noemden, waarop wij U
thans de details van Neder
lands eerste personenauto
mogen onthullen.
Hnd.
De experimentele wagens zijn overal in Nederland beproefd.
Als er geen „pottekijkers" in de buurt waren, werden zij
van hun camouflage (achter: huif van zeildoek; voor: dub
bele motorkap) ontdaan.
Het scherm is opgetrokken.Uit de schijnwerpers dalen
de lichtbundels neer. Zij waaien uiteen bij het
bereiken van bun doel. Daar staat, stralend in
een krans van licht, duizenden kaarsen sterk, de eerste
Nederlandse personenauto, de auto van DAFVan
Doorne's Automobielfabriek te Eindhoven. De bokaal
met bruisende champagne in de rechterband en de
beschuit met muisjes in de linkerhand, zo wordt de
„geboorte" gevierd. En, al dat enthousiasme is niet
Zonder reden. Het gaat namelijk om een „wonderkin
of, om wat prozaïscher taal te gebruiken, een were
primeur. De personenauto van de DAF. de venvezen-
lijking van een dertig jaar oude droom van twee
energieke broers, wier harmonische samenwerking heeft
geleid tot een concern met wereldfaam, is niets meer
en niets minder dan een sensatie van de eerste orde
in de hedendaagse wereld van de automobiel. Die op
winding geldt niet zozeer het uiterlijk en evenmin het
interieur, al zijn ook die twee lacetten van het voertuig
ieders bewondering waard. Deze overigens niet te mis
kennen waarden van de benjamin onder de automobielen
vervagen namelijk bij liet ontdekken van een mechanisch
nieuwtje, dat uniek is voor een auto en dat dan ook
geen nieuwtje, maar groot nieuws genoemd moet worden:
de Variomatic, een eenvoudige constructie, die de aan"
drijfkracht automatisch op de achterwielen overbrengt.
Een constructie, waarvan de idee is geboren in het brein
van dr. Huub van Doorne en die onder zijn stimulans
en leiding is gegroeid tot één homogene conceptie. De
auto, die DAF thans lanceert en die de volgende week
op de RAl-tentoonstelling in Amsterdam debuteert, is
de eerste en enige wagen in zijn prijsklasse, die in de
standaarduitvoering geleverd wordt met een automatische
koppeling en met een automatische versnelling volgens
een eigen ontwerp.
vergroot. De spatborden lopen niet met
de motorkap mee omlaag, zoals dat ach
ter evenmin het geval is bij het koffer
deksel. Zowel de voor- als achterruit
zijn groot en ook opzij heeft men een
royaal uitzicht. Aan de achterzijde treft
men niet de glooiende lijn als bij de
motorkap. Hier is dus sprake van het
klassieke ponton-model, waardoor zoveel
mogelijk kofferruimte kon worden ge
creëerd. Voorts deed het ons een genoe
gen, te mogen constateren, dat zeer
sober met chroom is „gewerkt", waar
door het uiterlijk aan allure heeft ge
wonnen.
Overziet men zo het produkt, dat de
DAF thans indroduceert op de markt
van de personenwagens, dan kan zon
der overdrijving worden vastgesteld,
dat dit Nederlandse produkt in de ge
hele automobielwereld, van klein tot
groot, veel opwinding en opschudding
zal veroorzaken. Hier staat namelijk de
goedkope, kleine volautomatische auto,
zonder dat er gebruik moest worden
gemaakt van de hydraulische appara
tuur, zoals by de grote Amerikaanse
wagens en sommige Europese wagens
bet geval is en die om deze reden reeds
kostbaar in aanschaf zijn. De DAF heeft
de moedigste stap, welke een debute
rende industrie kan ondernemen, ge
waagd. Zy heeft namelijk vebroken met
al het conventionele in een voornaam
onderdeel van de automobiel: de trans
missie. Door niet reeds door voorgan
gers gebaande paden in te slaan, heeft
de DAF een groot risico genomen. De
gevolgen ervan zijn niet te overzien,
maar laten zich toch wel enigszins gis
sen. Is het, aldus menen wij tenminste,
niet zo, dat de kans op een eventuele
mislukking van het thans in praktijk
gebrachte revolutionaire idee veel klei
ner kan worden geacht, nu een be
trouwbare naam als de DAF aan het
produkt is verbonden?
RUUD VAN DEN HENDE
Het voorfront met de
De Variomatic" Elk achterwiel wordt door een V-snaar aangedreven. De snaar loopt over twee schijven, die ieder
bestaan uit twee ten opzichte van elkaar verschuifbare schijfhelften.
1.18 meter, en de grootste lengte is 3.G0
meter, de grootste breedte 1.44 meter
en de grootste hoogte 1.44 meter. De in
wendige breedte is voor 1.20 meter en
achter 1.25 meter. Het gewicht van de
wagen is 575 kg, de maximum snelheid
80 km. per uur en het benzineverbruik
1 op 17.
een boring en slag van resp. 76 en 65
mm. Het maximale vermogen van de
motor is 22 pk. bij 4000 omwentelingen
per minuut. De motor zit voor in de
wagen, terwijl de transmissieorganen
achter zijn opgesteld,
Aangezien de wagen geen smeerpun-
ten heeft, blijft het onderhoud in de prac-
tijk beperkt tot het geregeld controleren
van het olieniveau in het carter. De
wielbasis van de wagen is 2.05 meter,
de spoorbreedte zowel voor als achter
Wat het uiterlijk betreft, voor wij een
beeld van de vorm van de wagen wil
len geven, zij opgemerkt, dat de twee-
deurs sedan een zelfdragende carrosserie
van geperst staalplaat heeft. Het voor
front heeft een glooiende motorkap, die
mogelijk werd, omdat de motor twee
liggende cilinders heeft. Het vooruitzicht
van de bestuurder is daardoor uiteraard
De achterzijde van de DAF-auto.
