„St-Joseph" 19 maart veertig jaar
R.-K. MELKHANDELAREN
volgende maand in een
feestelijke „vierdaagse"
Mandement gaf in 1918 de stoot
tot oprichting van een eigen
organisatie in Haarlem
en omgeving
„Stille .Omgang" te Haarlem
bestaat vijftig jaar
DOOR EEN ZATERDAGSE BRIL
Perzische cultuur in reproductie
Hoofddorpse drieling één jaar
to'di ZT1 ",£££2*ï~
Sociaal en hygiënisch werd veel ten
veranderd
goede
ONDERLINGE NATIONALE VERZEKERING
TEGEN ZIEKENHUISKOSTEN
Veel pleizier met
„Taloelah"
Expositie in Museum Het Huis
Van Looy99
Racines Phèdre
Puckvoor G. en W.
AMATE-loterij
morgen in drie
parochies
^0^
Amsterdamse studen
ten spelen in
Heemstede
ZATERDAG 15 MAART 1958
PAGINA 3
Baanbrekend
Melkoorlogen
Van vroeg tof laat
Na de oorlog
Hoeveel vertrouwen
GARAGE DEN HOUT
VOORSTRAAT 68-«
(O.N.V.Z.)
UTRECHT - TELEFOON 18941 (K 30)
Opgericht in 1933 door de Nationale Federatie
UW HAAR IS UW KROON
„C A R A V E L L E" 19 5 8
c. I. OERLEMANS
H. de GRAAFF
GROTE HOUTSTRAAT 103
PASPOORTEN
WORDEN
„NATIONAAL"
Afgifte door burgemeester
van Haarlem
Buitenstaander
NOOITGEDAGT
fik gereedschap
al bijna 100
jaar bekend
De katholieke melkhandelaren in
lem gehouden, terwijl het wel vast
/lat er woensdag 16 april in en
Haarlem en omgeving gaan m april staat^ gpen meikbezorging 2al
het veertigjarig bestaan vieren van hun om ye
vak-organisatie V^^nde week woens;
Vereniging „Sint Joseph", die dus sa- daagse, waarvoor de melkhandelaren
menvalt mei het patroonsfeest. Het be- hebben. In de
stuur zal woensdag 9 april, 's middags Smt Josephkerk wordt 's morgens om
van drie tot vijf uur, recipiëren in de tien uur een H.Mis van dankbaarheid
Kroonzaal van café-restaurant Brink- opgedragen, waarna alle melkhandels
mann. 13 april is er een hezinnings- ren van „Sint Joseph" aan een feeste-
avond voor de leden, toepasselijkerwijs lijk ontbijt zullen zitten, 's Avonds is
in de Sint Joseph-kerk. 15 april wordt er tenslotte in het Gemeentelijk Con-
de landelijke bondsjaarvergadering ter certgebouw een feestavond met een
ere van de jubilerende afdeling in Haar- veelbelovend programma.
Verschillende leden zullen uiteraard
met de veertigjarige vereniging mee-
jubileren, maar een eregast op het feest
zal de thans 76-jarige heer L. Mesman
zijn, die heeft toegezegd voor het feest
over te komen uit zijn tegenwoordige
woonplaats Nuenen (nabij Eindhoven).
De heer Mesman is de eerste voorzitter
geweest van Sint Joseph en tevens de
enige van de oprichters, die nog in le
ven is. Een andere pionier van de jubi
lerende vakorganisatie is de heer C. G.
van de Raadt, sinds jaren secretaris
en bijna veertig jaar bestuurslid.
Een bisschoppelijk mandement, wij
zend op de noodzaak van eigen katho
lieke vak- en standsorganisaties, gaf in
1918 de voornaamste stoot tot de op
richting van de r.-k. Melkhandelaren
Vereniging Sint Joseph, De melkdistri-
butie tijdens de eerste wereldoorlog
had de handelaren ook al enigszins tot
samenwerking genoopt, maar het wa
ren anderszijds toch bepaalde misstan
den in de detailhandel, die toen de wen
selijkheid van samenwerking aantoon
den. Daarom waren destijds al enkele
katholieke melkhandelaren aangesloten
bij de neutrale organisatie „Onderling
Belang", die toen al een vijftien jaar
bestond. Voor ruim vijfenzeventig pro
cent waren de melkhandelaren in Haar
lem destijds roomskatholiek. Thans nog
zijn er van de ongeveer 260 slijters in
en om Haarlem slechts 60 „andersden
kend", zodat er met een flauw grapje
van „roomse" melk gesproken kan wor
den, indien de melk weer meer room
krijst.
De katholiciteit van de meeste melk
handelaren is verklaarbaar uit de om
standigheid, dat deze doorgaans afstam
men van veehoudersfamilies un de
randgebieden om Haarlem: Spaarnwou-
de Zuid-SchalkwijkHaarlemmerhede
Santpoort, dorpen met een van oudsher
overwegend katholieke bevolkingskern.
De protestantse veehouders m de om
streken van Haarlem waren veel njin"
der talrijk, meestal welgestelder dan
hun katholieke beroepsgenoten en le
verden bijgevolg minder melkslijters
op aan de steden tijdens de verschillen
de landbouwcrises in de tweede helft
van de vorige eeuw.
tp?*"feveer veertig katholieke melkslij-
richth^2pnden °P 19 maart 1918 de op-
ganisat1eVbrf^fri"g van hun eigen or-
tnpn veko7pn a bes,uursleden werden
toen gekozen de reeds genoemde heer
L. Mesman, voorzitter m w™ r
van der Helm, Th. Bloemzaad E Het
remans, J. van Bruggen, c. van Ronde
en J. Wailekers. Het aantal meikhande-
laren, dat lid van „Sint Joseph" was
groeide gestadig en naarmate zij meer
tastbare resultaten zagen van het nut
van organisatie. Dat is hoofdzakelijk
te danken aan de activiteit van de eerste
bestuursleden, die op allerlei gebieden
organisatorisch, maar ook hygiënisch
en sociaal baanbrekend werk verricht
ten, dat tijdens de crisisjaren onmis
kenbaar goede vruchten afwierp. Alle
katholieke melkhandelaren in en om
Haarlem waren vanaf 1934 lid van Smt
Joseph en thans nog zijn van de 199 ka
tholieke melkhandelaren er 192 lid.
De Haarlemse Melkhandelaren Ver
eniging is één jaar ouder dan de lan
delijke kath. bond, die volgend ]aar
40-jaar bestaat. De thans jubilerende
vakorganisatie is derhalve één van
de oudste in den lande. Met de op
richting van „Sint Joseph" hadden
de katholieke melkslijters in Haarlem
echter niet de primeur, omdat hun
Amsterdamse vakbroeders (onder pa-
- tronage van Sint Rochus) al vóór
1897 katholiek georganiseerd waren
en de Delftenaren (van „Sint Isido-
rus") al sinds 1908.
In de loop van de laatste veertig jaar
ls er uiteraard veel veranderd in de
melkhandel. Melkboeren, die hun pro-
dukt met water mengen, zijn thans on
mogelijk geworden. Strenge controle,
de melkstandarisatie, na de oorlog in
gevoerd en de sterk toegenomen omzet
van flessenmelk zijn daarvan oorzaken.
De activiteit van het „Sint Joseph"-be-
stuur heeft echter in vroeger jaren ook
veel bijgedragen tot het beteugelen van
knoeierijen. Dertig jaar geleden reeds
richtten de Haarlemse katholieke melk
handelaren gezamenlijk een controle
bureau op voor melk- en zuivelproduc
ten, terwijl zij ook hygiënische voorzie
ningen aan de melkkarren en in de win
kels propageerden, die het aanzien van
de georganiseerde melkhandel ten goe
de kwamen.
Toen „Sint Joseph" in 1918 werd op
gericht, was er juist een van de vele
melkoorlogen" aan de gang tussen de
veehouders in de omstreken van Haar
lem en de slijters in de stad. Dergelij
ke „oorlogen" waren destijds soms aan
de orde van de dag. De oorzaak was
bieestal ontevredenheid van de veehou
ders over de prijzen, die de grossiers
of andere handelaren betalen wilden.
Wanneer die prijzen een veehouder niet
'inden, trachtte hij zelf zijn produkt in
de stad uit te venten. „Kladderen"
"oemden de melkslijters die „wilde"
handel, destijds mogelijk, omdat er
geen ventvergunningen voor nodig wa
ren. Dan waren er ook wel eens soort
gelijke meningsverschillen tussen gros
siers en slijters en niet in de laatste
plaats tussen de détaillisten onderling,
die elkaar wel eens op minder fraaie
manier klanten trachtten af te snoepen.
Soms was dat wel voordelig voor die
klanten. Er waren melkboeren, die een
week gratis melk beloofden, als men
klant wilde worden, of een pond boter.
Soms ook was die „cadeau-gegeven"
melk min of meer verwaterd. De beteu
geling van dit cadeaustelsel was een
van de eerste praktische resultaten van
de katholieke melkslijtersvereniging.
Op sociaal gebied wisten de melk
handelaren gezamenlijk ook een en an
der te bereiken. In de twintiger jaren
was het nog gebruikelijk, dat een melk-
slijter veertien maal per week twee
maal daags dus melk bezorgde en
vrijwel van 's morgens vijf uur tot mid
dernacht in de weer was. De klanten
wilden namelijk „melk zo van de koe"
ook 's zondags. Even na de oprich
ting werd de zondagavondbezorging af
geschaft. Eenmaal zover durfden de
melkhandelaren zelfs te beknibbelen op
de zondagmórgenbezorging en in 1933
was de gehele avondventeriJ afgeschaft.
De wijze van bezorging veranderde
eveneens.Omstreeks 1930 kwamen de
eerste melkkarren met hulpmotoren.
Toen „Sint Joseph" in 1918 opgericht
werd, was het in de stad al lang niet
meer gebruikelijk, dat de melk „per
juk" uitgevent werd. Op het platteland
waren er echter tot kort vóór de oorlog
nog melkventers, die aan een schouder-
juk twee melkemmers torsten met een
schepmaatje. In 1923 kwam de eerste
flessenmelk in de handel, aanvankelijk
veelal door de melkhandelaren zelf be
reid. De verkoop van melkprodukten,
zoals vla en yoghurt kwam op in de
dertiger jaren. Thans vormen melk
produkten een belangrijk deel van de
omzet en wordt er ongeveer even veel
flessenmelk als losse melk verhandeld.
Merkwaardigerwijs verschilt de
melkprijs van 1918 niet zoveel van de
tegenwoordige als men wel zou den
ken. Een liter melk kostte in 1918
vijfentwintig cent (thans zesendertig
cent, „met pijn", zeggen de melkhan
delaren), maar daarbij komt, dat de
melk toen aanmerkelijk vetter, zo
goed als rauw was. Het goedkoopst
was de melk in 1933, midden in de
crisistijd. Een liter kostte toen der
tien cent. (Zestig jaar geleden was
het nóg mooier; een liter voor tien
of elf cent, tegen een inkoopsprijs van
zes cent).
Het grossiers-slijterscontract van 1946
is één van de belangrijkste verbeterin
gen die, mede door toedoen van „Sint
Joseph" na de oorlog tot stand gekomen
zijn. Dank zij dit contract is er thans
een takenverdeling afgebakend voor de
detailhandel, de standarisatie-bedrij-
ven en de veehouderij. Voordien waren
er standarisatie-bedrjjven met een
eigen distributie-apparaat, melk détail
listen, die zelf standariseerden _(vaJJ"
daar de benaming „melkinrichting",
die men nog wel op winkelruiten ziet)
en veehouders, die eigen klanten be
dienden. Een andere maatregel zon
der „Sint Joseph" ondenkbaar was
de begin vorig jaar ingevoerde melk-
sanering.
Advertentie
een fabriek heeft in eigen fabrikaat
komt tot uiting in de verstrekte
garantie.
RENAULT geeft 6 maanden garantie, zonder
dat de cliënt arbeidsloon behoeft te betalen.
Wellicht stemt U dit tot nadenken
TTTanneer vannacht enkele honder-
den Haarlemmers door Am
sterdams binnenstad de route zul
len lopen, waarlangs ruim zeshon
derd jaar geleden de processie trok
na de wonderlijke gebeurtenis in
1345, zal zulks voor het vijftigste
jaar in het verband van het Genoot
schap van de Stille Omgang te Haar
lem geschieden. Vijftig jaar geleden
namelijk werd het Genootschap op
gericht in een vergadering op 14 fe
bruari. Als doel werd gesteld: „Be
vordering van de eer en glorie van de
verborgen God onzer Altaren." De
heren D. Janse, A. van Lint en B.
Heijboer waren de mannen van het
eerste uur. Later, na moeizaam over-
„HET WIT-ÖEUE KRUIS"
De O.N.V.Z. een der oudste en grootste Instellingen op haar gebied In
Nederland, biedt gelegenheid tot verzekering tegen de kosten van zJ^en-
huisverpleging, specialistische behandeling en sanatoriumverpleging.
Zfj is een veilige verzekering; zfl «hik geen contracten, die opgezegd
kunnen wovden wegens ziekte of ouderdom; eenmaal verzekerd,
blijft verzekerd, dus: veilig verzekerd;
een gezinsverzekeringgezinnen genieten belangrijke reducties
op de premies voor de kinderen; pasgeboren kinderen, ook met
een aangeboren afwijking, hebben onmiddellijk recht op uitkering.
Prospectus met uitvoerige tniichtingan verkrijgbaar aan bovenstaand
adres.
Wanneer Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland hun zin
zal de gemeente
anneer Gedeputeerde Staten
1 hun zin
krijger., zal de gemeente
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
vermoedelijk dit jaar nog ophouden
te bestaan. U zult daarover reeds
uitvoerig geïnformeerd zijn, want
iedere journalist in het Haarlemse,
die zichzelf respecteert, heeft er
in zijn krant over geschreven. Toen
het vorig jaar de eerste berichten
over die opheffing loskwamen, ben
ik geschrokken van de resolute
wreedheid, waarmede Gedeputeer
de Staten bezield bleken te zijn.
Haarlem krijgt zijn zin en Zuid-
Schalkwijk, het overig gedeelte
van de op te heffen gemeente komt,
behoudens enkele correcties, ten
volle bij Haarlemmermeer. Velsen
ngt intussen op de loer om ook een
deel van de buit binnen te halen
ter versterking van zijn territo-
rium langs en rond het Noordzee
kanaal.
Het is bijzonder triest voor de
mensen aan de Lie, dat juist zij die
eeuwenlang gevochten hebben' te
gen het water van de Haarlemmer
meer, nu het slachtoffer worden
van het land van de Meer. Maar
het dient tot eer van de bestuur-
deren van de Haarlemmermeer te
worden gezegd, dat zij niet ge
streefd hebben naar uitbreiding
van gebied en macht. Misschien
worden zij zelfs heersers tegen wil
en dank van een gebied, dat on
danks alle goede bedoelingen de
status van satelliet dreigt te krij
gen.
Anders is het gesteld met Haar
lem, dat geen pardon kent en koste
wat het kost Zuid-Schalkwijk wil
inlijven om meer ruimte tot leven
te krijgen. Het zal wel nodig zijn,
dat kostbare agrarische grond ver
loren gaat om ons Haarlemmers te
laten leven, maar intussen gaat er
een stukje prachtig polderland
schap verloren, waarin velen uren
lang heerlijk konden zwerven, bui
ten het gerucht van de stad en
zonder de opdringerigheid van toe
ristische snobs. Onlangs nog kreeg
ik een brief van een Haarlemse
missionaris uit Zuid-Amerika, die
met verve de sfeer en de schoon
heid van het ruige landschap van
zijn werkgebied beschreef. Maar hij
kon er niet onder uit, of aan het
slot kwam even het heimwee naar
boven naar de tijd, dat hij als jon
gen door het lage land van Schalk
wijk zwierf. Zo zijn er nog vele an
deren, die genoten hebben en nog
genieten van het wijde land met
zijn boerderijen, met daarboven de
grijs-blauwe Hollandse hemel. En
daar verderop de wondere rust van
Haarlemmerliede. Een heel andere
wereld, welke geleund ligt tegen
de grote stad, een oase ook, waar
je als wandelaar na dat gejakker
in de stad helemaal op adem kan
komen. De mensen hebben er vrij
wel geen pretenties, alles en ieder
een gaat gewoon zijn gang. De
heren Gedeputeerden en natuur
lijk ook mevrouw moesten er toch
echt eens een dagje uit trekken. In
vakantie-stemming en zonder poli
tieke bedoelingen. Zij moeten be
ginnen met een trip vanaf het Lie-
brugje. Hopelijk hebben de raads
leden minister Struycken en zijn
binnenlandse aanhang bewogen ook
een wandeling te maken, maar dan
vanuit Spaarndam. De twee trip
pende colleges kunnen elkaar ont
moeten op de verstilde en van de
vfmd doorzongen kerkhof rond de
Stompe Toren in Spaarnwoude.
Misschien willen zij samen in het
gras gaan zitten, misschien hebben
zij de moed om ondanks de vleer
muizen en het spookachtig gesuis
in de kerk de toren te beklimmen.
Dan pas zullen zij zien, welk een
wreedheid zij op het punt staan te
begaan. En als zij goed luisteren,
zullen zij horen, hoe de Reus van
Spaarnwoude zich in zijn graf om
draait, groot en machtig. Want hij
is altijd nog een symbool van de
vrijheid, en zou juist hij een post-
hume zoon van de Haarlemmer
meer moeten worden? De minister
moet bedenken, dat hij wel eens
over de lange benen van de Spaarn-
wouder Reus zou kunnen struycke-
len.
Haarlem krijgt dus Zuid-Schalk
wijk. Het krijgt gelukkig geen
kans voorlopig althans
niet zijn plannen ter vestiging
van een recreatie-centrum rond de
Mooie Nel waar te maken. Denk
niet, dat ik tegen recreatie ben. Het
recreëren wordt echter steeds meer
een georganiseerde ontspanning,
een comfortabele onderneming, die
tenslotte bijzonder inspannend
pleegt te worden. Van een werke
lijk recreëren een zichzelf her
scheppen komt niet veel meer
terecht.
Met alle lof voor onze toeristische
organisaties, die met een gloed
volle reclame onze mooiste plekjes
verkopen, moet ik toch pleiten
voor het behoud van een enkel
reservaat, waarbinnen het toer-
wagenjargon taboe is. Een reser
vaat zonder patates frites en een
danstent, zonder glamour en show
Laten wij er zuinig
op zijn. Nel is al mooi
genoeg van zich zelf.
leg, werd besloten tot de oprichting
van een vaandelcommissie, die be
stond uit de heren J. van der Putten,
J. H. Leeflang, J. G. Wassenaar en
R. van der Haak en welke werd toe
gevoegd aan het bestuur.
De oprichting vloeide voort uit het
initiatief van twee Amsterdammers die
de Stille Omgang, oudtijds gehouden in
de hoofdstad ter ere van het H. Sacra
ment, wilden doen herleven. Dit initia
tief dat in 1881 werd genomen, vond
weerklank in de harten van enkele
Haarlemmers en enige jaren later trok
ken de eersten te voet naar Amster
dam om het Mirakel te vieren. Als ge
volg daarvan werd besloten over te
gaan tot de oprichting van een genoot
schap, in welks verband jaarlijks de
Omgang gemaakt zou worden: het Ge
nootschap van de Stille Omgang te
Haarlem was geboren. De vestiging
van het genootschap werd bij kerkelijke
goedkeuring bepaald in de kerk van St.-
Joannes De Doper aan de Amster
damstraat. De pastoor van de parochie
D. F. W. Pichot werd ambtshalve di
recteur.
De deelname aan de bedetocht naar
de Heilige Stede werd na de oprichting
van het genootschap met het jaar gro
ter. Voor 1908 ondernamen slechts en
kele tientallen mannen de reis te voet
naar Amsterdam, na de oprichting
groeide het uit tot een massale gods
dienstige manifestatie. In maart 1908
werd de eerste tocht gemaakt met 137
deelnemers, maar in de loop der jaren
de paden werden recht, elke kloof
werd gedempt, iedere berg en heuvel
geslecht nam het aantal deelnemers
snel toe. Enkele honderden mannen
meldden zich, een toename welke mede
een gevolg was van de aansluiting van
deelnemers uit de buitengemeenten.
Daarop werden eigen genootschappen
opgericht in Halfweg, Heemskerk, Be
verwijk, Wijk aan Zee, Wijkeroog, Vel-
seroord, Hoofddorp, Castricum en Hille-
gom. De gestadige groei van het leden
aantal bracht een moeilijkheid met zich
mee in verband met de plaatsruimte
in de kerk, waar na de Omgang een H.
Mis wordt opgedragen. Aanvankelijk
had men de beschikking over de Be
gijnhofkapel; weinige jaren later bleek
deze kerk te klein, een reden waarom
men besloot de kerk aan de Kalver-
straat te reserveren. In 192Ó bood ook
deze kerk niet voldoende plaats. Het be
stuur kreeg daarom de beschikking
over de kapel van het Maagdenhuis
aan het Spui. Vijf jaren had men deze
in gebruik, maar de steeds groter wor
dende belangstelling vele deelnemers
trokken ook per tram of trein naar
Amsterdam noopte het bestuur uit
te zien naar een grotere kerk. Behou
dens de St.-Jozefkerk kreeg men toe
gewezen de kerk op het Rusland „De
Spin", de Sint Nicolaaskerk. de St.-Igna-
tiuskerk aan de Rozengracht, „De
Duif" aan de Prinsengracht en na enige
jaren, in ruil voor de St.-Jozefkerk, de
kerk van het Onbevlekt Hart van Ma
ria aan de Keizersgracht.
Vannacht zullen dus weer honderden
Haarlemmers de bedetocht gaan ma
ken. Waarschijnlijk ongeveer driehon
derd zullen te voet de bijna vijfentwin
tig kilometer lange weg afleggen ter
ere van het H. Sacrament, de anderen,
vermoedelijk ongeveer vijfhonderd, zul
len per bus naar Amsterdam trekken
om daar via Spul, Begijnhof, Kalver-
straat, Nes en Warmoesstraat het mi
rakel van 1345 te gedenken en te bidden
voor de i itentie van dit jaar: „Mogen
de Christenen zoveel naastenliefde op
brengen, dat zij de wereldvrede win
nen".
Vandaag is de Hoofddorpse drie
ling van de familie Koolberg één
jaar geworden. De foto toont het
vrolijk drietal, dat groeit als kool,
v.l.n.r. Gerard, Fonnie en Nico.
ZANDVOORT: De burgemeester van
Zandvoort en wethouder van der Werff
zijn verhinderd op woensdag 19 maart
hun spreekuur te houden.
Advertentie
Ook wij brengen de nieuwe haarlijn
met een permanent wave voor iedere
beurs.
WASSEN en WATERGOLVEN f 3.—
2 keer per maand f 5.
Med. gedipl. Haarkundige
GIERSTRAAT 69 - TELEFOON 21736
RAMPLAAN 49 - TELEFOON 1846Z
Let vooral op no. 69.
De voorstelling van „Taloelah", gis
terenavond gebracht door de toneel
groep „Puck" in de Haarlemse stads
schouwburg onder auspiciën van de
Stichting „Geloof en Wetenschap", is
een plezirig succes geworden. De tal
rijke bezoekers hebben volop genoten
van de komische thriller, een vlot en
alleraardigst spelletje van Arnold Rid
ley en Mary Cathcart Bores, in de ver
taling van Walter Kous.
Het stuk heeft geen andere pretentie
dan de toeschouwer een paar uur onbe
kommerd amusement te geven op het
patroon van een detective-verhaal.
Van dat amusement heeft iedereen het
volle pond gekregen, dank zij ook de
lichte toon, waarin regisseur Eric van
Ingen de intrige had laten uitspinnen
binnen een geslaagd décor van Herman
van Elteren.
Het „dodelijke" mysterie in een pen
sion, waarin drie oude dames ondanks
haar kwade voornemens toch onbewust
en onschuldig medewerken aan de dood
van haar hospita, geeft telkens weer
aanleiding tot verwarrende en tegelijk
vermakelijke situaties.
Voor de verwarring hebben alle me
dewerkenden gezorg, het vermaak
moest op naam geschreven worden
van Sara Heyblom, Aaf Bouber en Nell
Knoop, die als de drie oude dames een
verrukkelijk trio vormden. Zij maakten
het spel met haar gave, tot in de klein
ste details afgewerkte creaties. Levens
echt toneel van de bovenste plank. De
overigen haalden vaak bij lange na niet
dat niveau, hoewel nog met ere ge
noemd moeten worden Jeannette v. d.
Heijden en Herman Bouber, die het trio
het meest nabij kwamen. Veel applaus
tot slot en bloemen voor de dames.
W.H.
Nadat vorige week zondag in vijftien
parochies van het dekenaat Haarlem
de Amate-loterij is gestart, komen mor
gen de drie resterende parochies aan
de beurt, met name die van het H.
Hart in het Kleverpark, van O.L. Vrouw
Rozenkrans aan het Spaarne en van O.
L. Vrouw Zeven Smarten aan de Rijks
straatweg. Verwacht mag worden, dat
iedere kerkganger een lot zal kopen om
daarmede financiële steun te geven aan
het Missiewerk.
Advertentie
Voor al Uw REPARATIES van
MATRASSEN en BEDDEN
TEL. 1-1-4-8-5
Bijvullen en vernieuwen
Haarlems Matrassenhuls
Van 1 april af zullen nationale pas
poorten worden afgegeven door de bur
gemeester van Haarlem. Dit betekent,
dat met ingang van die datum de prijs
van een nationaal paspoort 5,- zal be
dragen. De provinciale leges ad 2,50
komen te vervallen.
Sedert 1 maart worden geen bewijzen
van Nederlanderschap voor reisdoel
einden meer afgegeven. In de plaats
daarvan trad de „Toeristenkaart
De kaart wordt slechts verstrekt aan
toeristen en is geldig voor de volgen
de landen: België, Duitsland, Frankrijk,
Luxemburg, Oostenrijk en Zwitserland.
De geldigheidsduur is 4 maanden, te
rekenen vanaf de dag van afgifte.
Bij de aanvrage moeten worden over
gelegd: 2 pasfoto's er. indien in bezit,
bewijs van Nederlanderschap of verlo
pen paspoort. Minderjarigen behoeven
de schriftelijke toestemming van de
ouders of voogden. De leges bedragen
1,-.
De Unesco, de organisatie die het
begrip tussen de volkeren der
aarde bevordert wat betreft de on
derlinge culturele waardering, heeft
reeds door de uitgifte van vele prach
tig verzorgde en zeer deskundig sa
mengestelde boekwerken in groot
formaat, de kunst van thans niet
(meer) aan bod zijnde volkeren on
der de aandacht van de wereldbevol
king gebracht. Het oordeel van „on
beschaafd" of „achtergebleven" dat
dikwijls over de volkeren wier doen
en laten niet gelijkgeschakeld is met
de Westerse gewoonten, is door deze
uitgaven wel betrekkelijk en zelfs
lichtvaardig en onjuist gebleken.
Teneinde het begrip en de waarde
ring te verbreiden onder grotere groe
pen dan de kopers der platenboeken, is
uit de reproducties een aantal reizende
tentoonstellingen samengesteld. Een er
van, die de cultuur der Perzen onder de
aandacht brengt middels de gekleurde
reproducties van de miniaturen uit ge-
calligrafeerde litterair-historische ge
schriften der 15e, 16e en 17e eeuw, is
door de „Utrechtse Unesco-commissie"
georganiseerd in het Van Looy-museum
te Haarlem.
Perzië ligt in een deel van de aarde
waar in een grijs verleden wereldge
schiedenis is gescheven. De naam is
ons niet onbekend, we verbinden haar
met vele sprookjes waarvoor dit land
en zijn bewoners het materiaal hebben
geleverd, en met tapijten die kostbaar,
begerenswaardig, deftig en geldbeleg
ging zijn. Een enkeling zal weten dat
enige fabels van La Fontaine aan Per
zische verhalen ontleend zijn, dat er
prachtige geglazuurde Perzische tegels
bestaan en dat Rembrandt, die Perzi
sche miniaturen bezat, zich daardoor
wel liet inspireren.
De miniaturen ter expositie tonen ons
dan ook in hun uiterlijk een groot mees
terschap in de kunst van het illustre
ren en een hoogst verfijnde smaak, in
hun voorstelling een daarmee gelijk
staande hoge beschaving die vermoe
dens over een maatschappelijke levens
stijl, welke verre van barbaars was,
wettigen.
Het is begrijpelijk dat men, niet ver
want aan, noch op de hoogte van de
denkwereld van dat volk» buitenstaan
der blijft en in uiterlijke verschijnings
vormen vergelijkingen trekt met de
eigen beschaving uit dezelfde eeuw.
De 15e eeuw ligt voor onze Westerse
beschaving in een periode van opkomst.
Een zekere overeenkomst ls er met on
ze gothische miniaturen in de composi
tie en de randversieringen, maar bij de
Perzen is bovendien de invloed van
Oostelijker beschavingen, z^jfs van de
Chinezen, onmiskenbaar.
Dezelfde religieuze overwegingen die
met name in Nederland de sacrale
kunst tijdens de reformatie op dood
spoor hebben gezet zijn de reden ge
weest dat de kunst in Perzië zich niet
heeft kunnen ontwikkelen buiten de
dienstbaarheid: illustratie van pro
fane boeken, en in zijn beeldmiddelen
bepepkt is gebleven tot planten en die
ren, en de mens slechts heeft uitge
beeld in zoverre deze historische bete
kenis had, hoewel in de 17e eeuwse wer
ken de mens ais persoon toch een meer
centrale positie innam.
De door haar kleine omvang over
zichtelijke expositie van de reproduc
ties der miniaturen, waarvan er som
mige zelfs door prinsen zijn vervaar
digd, geeft een boeiend beeld van
een der beschavingen die een hoogste
Advertentie
435®^ al hilna 1(10 x
punt hebben beleefd in een ander tijd
perk dan het onze maar wier invloe
den bouwstenen hebben geleverd bij
de opbouw van onze Westerse cul
tuur. Onze verwantschap is een zeke
re mate van schatplichtigheid.
L. T.
De Amsterdamse Studenten Toneel
vereniging heeft gisteravond in het Mi-
nervatheater in Heemstede Racines be
faamde toneelspel „Phèdre" opgevoerd
onder regie van André van den Heuvel.
Vooral na de pauze is het een boeiende
vertolking geworden, waarmee de Am
sterdamse studenten alle eer hebben in
gelegd. De voorstelling begon ongeveer
een uur te laat en der traditie getrouw
werden na afloop vele lovende woorden
gesproken, die veelal met een bloemen
hulde gepaard ging. De feestelijkheden
werden althans voor deze dag besloten
met een gala-bal in „Treslong" in Hil-
legom.
„Phèdre" is een merkwaardige keu
ze voor het studententoneel, dat graag
experimenteel te werk gaat, zowel wat
de keuze van stukken als wat de uit
voering betreft. Voor de doorgaans nog
al vooruitstrevende Amsterdammer»
was het dus al heel conventioneel. Toch
hoeft men de keuze niet te betreuren,
want op de vaderlandse podia ziet men
Racine, zomin als Corneille maar zel
den gespeeld.
De tijd van voorbereiding schijnt bij
zonder kort geweest te zijn. Aan de
voorstelling was dat in zoverre te mer
ken, dat het niet kwam tot een op el
kaar afgestemde vertolking van alle rol
len. De regisseur heeft kennelijk niet
de gelegenheid gehad om al zijn inten
ties te verwezenlijke. Zo kon men voor
al vóór de pauze een speelwijze tref
fen, die in de Comédie Frangaise nog
altijd opgang doet, een luidruchtige,
pathetische speelwijze die echter over
het algemeen beschouwd kan worden
als een overwonnen standpunt. Na de
pauze echter veranderde dat. Het komt
ons voor, dat vooral het optreden van
Pieter van Vliet als Theseus daar debet
aan was. Zijn uiterst ingehouden spel,
haast ingetogen, toomde ook de andere
spelers en speelsters in. De hele vertol
king kreeg daardoor een innigheid, die
vaak zeer boeiend was.
De rol van Phèdre, waaromheen dit
drama geschreven is, vond bij Antoinet
te de Boer een iets te pathetische uit
beelding. Haar inzetten waren te zwaar,
waardoor zij bijna nooit tot een climax
kwam. Maar ook zij speelde na de pauze
veel inniger. Hippolyte, de stiefzoon,
werd door Guus de Boer zeer beheerst
gespeeld, vaak met een ontroerende men
geling van onschuld en jeugdige dap
perheid. Kiki Amsmerg als zijn gelief
de Aricie zorgde voor een zeer verzorg
de, op sommige momenten zeer zuivere
vertolking. Peter Lohr was in het begin
wat vlak als Hippolytes gouverneur
Théramène, maar vergoedde alles door
zijn aangrijpend vertolkt verhaal van
Hippolytes dood in het vijfde bedrijf.
Mimilou ter Meulen was als Phèdre»
voedster Oenone te weinig genuanceerd
en wist te klaarblijkelijk met haar han
den geen raad. Aan dat euvel leden ech
ter ook verschillende andere spelers.
Nanny Strengholt en Lisette Eilers zorg
den voor verzorgde bijrolletjes. Dat de
voorstelling nog niet af was, vermoe
delijk dus door te korte voorbereidings
tijd bleek uit de doorgaans weinig
verzorgde plastiek. Feitelijk waren al
leen Theseus en Théramène uitzonderin
gen in deze. Belangrijk was, dat men
zich de moeite getroost had werk te
maken van het verzen zeggen. De re
putatie van de regisseur in dit opzicht
stond daar wel borg voor. Ferd. Ster-
neberg had een voortreffelijk klinkende
vertaling gemaakt en de voorstelling
werd gespeeld in een foeilelijk decor.
De costuums van Helsloot voldeden wel,
hoewel het pinklicht de kleuren tezeer
verzachtte. De regisseur deed de voor
stelling spelen in een aankleding van
de Franse zeventiende eeuw, hetgeen
zijn goed recht is, maar waartegen men
gegronde bezwaren zou kunnen aanvoe
ren. V."
