SIMON DE W|T
Huidige moeilijkheden van
grote invloed op
de opbrengsten
Vooruitzichten op lange
termijn echter gunstig
Radio en TV
Morgen daalt weer de lintjesregen neer!
Ieder departement zijn rantsoen
O
Ter vererende
N'
H
onderscheiding
(t
539sfe STAATSLOTERIJ
naar
Decoreren is een subtiele bezigheid
Van aandelenbezit
Koninklijke 33 pet.
in Nederland
SIMON DE WIT WEER VOORAAN IN DE PRIJZENSLAG!
dan de overheid
mogelijk maakte!
JAARVERSLAG KONINKT.TTKE /SHELL GROEP IN 1957
Pension Hommeles
een succes
Verregende wedstrijd
Het vertalen
Vanavond
SCHEEPVAARTBERICBTEN
N)
MAANDAG 28 APRIL 1958
fAGINA 4
VEEL GOEDKOPER
dé kaasspecialisi
sinds 90 jaar
Ie klas
Voorzitter van het comité
Pro Maria
,N
-
Advertentie
m kaas40 m 50 ct goedkoper
Het samenvallen van het surplus aan olieprodukten met dat aan tank
schepen heeft uiteraard tot grotere concurrentie in de aardolie-industrie
geleid, die thans zeker zo scherp is als zij ooit is geweest. De gevolgen
hiervan op de opbrengsten zullen stellig groot zijn en verwacht mag wor
den dat zij, zolang deze toestand voortduurt, de bedrijfsresultaten nadelig
zullen beïnvloeden, aldus merkt de directie van de Koninklijke Nederland-
sche Petroleum Mij in haar jaarverslag over 1957 op, sprekende over de
vooruitzichten. Door haar krachtige positie, die zij niet alleen ontleent aan
het door haar in het verleden gevolgde investeringsbeleid, doch evenzeer
aan de verspreide ligging en aan de verscheidenheid van haar hulpbron
nen en belangen alsmede aan haar aanpassingsvermogen, verkeert de
Koninklijke/Shell Groep in de gunstige omstandigheid dat zij aan de ge
volgen van zulke gebeurtenissen het hoofd zal kunnen bieden. Bovendien
zullen de huidige moeilijkheden, hoewel van ernstige aard, vermoedelijk
niet van lange duur zijn. In de afgelopen maanden heeft zich niets voor
gedaan wat aanleiding geeft tot de veronderstelling dat de vooruitzichten
op lange termijn voor de aardolie-industrie anders dan gunstig zouden
zijn. In de afgelopen 50 jaar is gebleken dat deze industrie minder ge
voelig is voor schommelingen in de wereldeconomie dan vele andere basis
industrieën. De afzetgebieden zijn zeer verscheiden en de Groep is voor
haar afzet niet afhankelijk van één enkele sector.
Vermoedelijk zullen de plannen t.a.v.
het opwekken van kernenergie en
zelfs in West-Europa zullen zij nog
lange tijd niet van grote invloed zijn
niet de groei vertragen die voor de
aardolie-industrie wordt verwacht. Er
is plaats voor elke vorm van energie,
hetzij conventioneel of anderszins, in de
zich immer uitbreidende afzetgebieden,
en olie heeft, vergeleken met andere
energiebronnen, ongetwijfeld bepaalde
voordelen.
In deze tijd van onzekerheid neemt de
Groep uiteraard de nodige voorzichtig
heid in acht ten aanzien van kapitaal
uitgaven. Maar ofschoon de minder gun
stige situatie enige invloed zal hebben
op het peil der kapitaaluitgaven in de
naaste toekomst, speelt bü het maken
van plannen voor de toekomst vóór
alles de overweging, dat de vooruitzich
ten voor de aardolie-industrie op lange
termijn gunstig blijven, een rol.
Objecten die ten doel hebben aan de
in de komende jaren te verwachten
stijgende vraag te voldoen, kunnen eerst
na een noodzakelijke periode van voor
bereiding en bouw gereed zijn; vandaar
dat met vele objecten een aanvang moet
worden gemaakt reeds enkele jaren
voordat zij werkelijk nodig zijn.
De wijze waarop de aardolie-industrie
in het begin van 1957 er in is geslaagd
de tekorten aan te vullen die door de
onderbreking in de normale aanvoer
waren ontstaan, heeft de verwachtingen
overtroffen. Toen echter de tankschepen
hun route via het Suez-kanaal konden
hernemen en er weer olie door de Pijp
leidingen van de Iraq Petroleum Co.
vloeide, begonnen de beschikbare hoe
veelheden de vraag te overtreffen, het
geen tot grotere olievoorraden heeft ge
leid. De huidige toestand in de aard-
olie-industrie is het gevolg van deze
ontwikkeling, die zich voordeed op een
tijdstip, dat de algemene economische
vooruitgang in enkele landen begon te
verflauwen.
Als gevolg van een en ander liepen de
prijzen van olieproducten, die onder
invloed van de opleving van de vraag
in Europa na de sluiting van het Suez-
kanaai waren gestegen, in de tweede
helft van 1957 terug en vóór het einde
van het jaar traden scherpe verlagingen
in de prijs van benzine en middelzware
destillaten op. Daarna waren, in de eer
ste weken van 1958, grote voorraden en
beperkte vraag naar oliesoorten voor
verwarmingsdoeleinden, als gevolg van
het zachte weer aan beide zijden van de
Atlantische Oceaan, oorzaak van ver
dere daling in de prijs met inbegrip van
die voor stookolie. Ten tijde van het
schrijven van dit verslag waren de prij
zen van ruwe olie echter over het geheel
genomen nog ongeveer op het niveau
dat in januari 1957 werd bereikt.
Advertentie
Van Nelle bestellen I
Het verloop van de vrachttarieven in
dit tijdvak was analoog aan dat van de
prijzen der eindprodukten. Het tempo
waarin nieuwe tankschepen naar ver
wachting door de werven zullèn worden
afgeleverd, zal medebrengen, dat het
surplus aan tonnage nog langere tijd zal
voortduren, zelfs wanneer de vraag naar
olieprodukten zich, zoals verwacht
wordt, weer in opwaartse richting gaat
bewegen.
De resultatenrekening van de Kon.
Shell Groep vertoont het volgende
beeld (in miljoen)
1957
Opbrengst verko
pen en andere
inkomsten
Ontvangen
dividenden
1956
2.634,5 2.321,4
9,2
7,8
Totaal 2.643,7 2.329,3
Bedrijfs-, verkoop-
en alg. kosten
olie-aankopen,
royalties etc.
Omzetbel. accijn
zen, etc
Afschrijvingen etc.
Interest leningen
op lange termijn
Belastingen naar
winst
Aandeel derden in
groepsresultaat
Netto-resultaat
1.497 1.313,7
543,1
217,3
6,9
485,5
197,5
5,9
2.264,5 2.002.7
147,4 126,8
19
20,2
25.000 9017 5000 16299 2000 6222 1500 15863 20725
400 3455 4124 4286 7062 82" - -
1000 4998 5418 7674 19848 21655
2.431,0 2.149,8
212,7 170,5
Advertentie
Van Nelle bestellen
Hiervan werd uitgekeerd aan de
beide moedermaatschappijen 44,3
(41,1) miljoen of 20,8 pet (22,9 pet),
waarvan 60 pet aan de Koninklijke
en 40 pet aan de Shell Transport.
De vermeerdering van het netto
resultaat met 33 miljoen was voor
namelijk het gevolg van een aanmerke
lijk hoger» ruwe-olieproduktte en even
eens van grotere verkoop.
De stijging van de brüto-inkomsten
met 314 miljoen is ten dele toe te
schrijven aan de verkoop jan ruwe olie,
die in 1957 veel groter was, en mede
aan de toegenomen omzet van de meer
waardevolle lichtere aardolie-produkten
en van chemische produkten. De totale
hoeveelheid verkochte eindprodukten
bleef nagenoeg op het peil van 1956 ge
handhaafd, hoewel er binnen het kader
van dit totaal vooruitgang werd geboekt
in de verkoop van brandstoffen voor
vliegtuigen, kerosine en chemische pro-
HOGE PRIJZEN
- J254 9992 10W5Ï1072" 13072 13949"i6192"i66Ï7 18864 Ï8922 21046
200 3218 3534 3839 3CJ1 4230 4482 4723 4915 4928 4995 5224 5415 5434 5625 6456 7187
J^L7464 8193 8224 8233 8383 8624 8633 9156 9363 9390 9742 10134 10510 10817 11232 11452
7ÏZSS 42843 12679 12700 12769 12880 12922 13592 1379114143 14258 14507 14955 15124
13970 16063 18278 16536 16646 16740 16781 16839 17206 17249 17469 17595 17611 17903 18519
18717 18838 19165 19295 19397 19862 20101 20605 20633 20863 21453 21501
PRIJZEN VAN ƒ20.—
1068 070 079 080 173 230 248 270 309 310
314 323 357 408 464 471 489 560 581 582
599 637 641 674 716 732 733 741 747 770
771 796 798 803 810 816 836 854 872 975
989
2018 020 052 083 098 143 151 249 264 271
289 320 368 371 383 398 509 547 582 590
626 629 643 656 662 681 692 706 757 766
782 821 878 881 886 914 955 967 979 996
S035 042 043 059 061 082 097 123 144 164
219 250 265 283 298 301 307 315 322 340
366 383 432 468 482 491 508 556 640 679
6S1 693 717 798 831 901 909 924 956 968
974
4055 059 093 099 120 130 141 163 169 172
178 196 202 203 228 245 251 257 265 280
371 381 393 394 453 457 471 484 486 520
544 556 567 580 594 602 608 619 620 641
660 696 753 842 872 918 920 975 983 993
8016 026 064 127 130 160 169 170 237 262
313 315 389 402 439 442 513 519 536 558
560 591 598 634 641 651 664 676 711 713
724 748 765 794 801 860 945 955 959 970
990
6066 120 lt'3 169 189 192 195 261 265 269
278 285 323 334 342 368 376 410 455 462
473 21 524 528 547 555 597 604 631 653
688 692 700 713 718 735 738 745 769 783
785 792 821 824 837 874 876 926 950 962
997
7009 031 035 043 052 105 136 152 194 201
213 217 226 245 257 260 284 295 303 366
367 420 454 461 468 489 514 559 587 654
713 717 753 764 797 823 895 896 908 909
913 916 954 959 975
8039 088 094 112 113 137 189 221 299 303
322 332 340 346 357 437 482 483 497 507
513 561 588 591 596 610 619 650 684 729
736 760 792 794 802 816 863 884 891 893
895 916 919 930 945 960 970 971 997
9006 039 049 051 099 101 119 127 132 141
142 180 189 203 222 225 285 302 331 333
353 366 401 450 492 523 535 553 586 591
606 614 631 637 655 671 714 731 744 780
886 919 927 934 994 995
10033 104 127 139 144 151 183 192 199 266
291 302 312 325 366 373 378 425 441 463
467 468 469 521 550 558 568 574 586 598
619 623 650 659 660 662 666 689 782 788
792 833 850 913 918 924 980
11016 024 025 026 037 041 045 046 066 080
111 122 132 135 145 154 201 257 294 312
361 373 386 407 441 478 494 495 505 543
547 582 605 638 645 656 681 700 757 763
767 773 799 824 826 831 846 860 870 887
906 937 967 986
12106 135 167 178 202 212 252 269 277 298
317 355 358 372 411 433 449 454 497 517
541 546 567 573 613 625 641 681 720 743
851 860 915 926 934 959 967
13001 006 035 050 066 105 107 108 115 145
150 194 262 287 292 319 335 406 411 426 i
459 475 477 479 496 522 529 580 625 648
659 666 685 732 757 832 836 893 900 943
14019 026 027 046 068 069 090 104 108 136
153 160 171 305 395 407 408 417 431 435
442 -.56 483 529 538 559 590 622 626 643
697 722 764 768 780 78. 824 868 879 892
904 956 968
15062 082 084 089 195 199 232 261 285 391
394 410 457 458 510 522 578 601 609 620
672 716 732 821 845 850 S61 880 908 930
936 945 947 981
16043 056 091 093 161 215 233 249 273 285
297 327 335 365 416 457 469 512 517 544
552 565 575 644 676 694 713 736 741 777
787 793 836 884 888 937 949
17002 055 100 106 111 119 136 187 209 248
278 288 294 299 313 347 354 357 399 416
DINSDAG weeroverz. 20.45 Ambacht onder water.
21.00-22.30 Filmprogr.
HILVERSUM X, 402 m. KRO: 7.00
Nws. 7.10 Gram. 7.45 Morgengebed en ENGELAND, BBC Home Service, 330
lit. kal. 8.00 Nws. 8.15 Tulpenrallye. 8.25 m: 12.00 Ork. conc. 15.45 Schots ork. en
Gram. 8.50 V. d. huisvrouw. 9.35 Wa- sol. 18.45 Viool en piano. 19.00 Ork. conc
terst. 9.40 Gram. 9.45 Lichtbaken. 10.00 20.00 Gevar. muz. 22.30 Gram.
V. d. kleuters. 10.15 Gram. 10.30 School-
radio 10.50 Gram. 11.00 V. d. vrouw. 11.30 ENGELAND, BBC Light progr., 1500
Schoolradio. 12.00 Middagklok-noodklok en 247 m: 12.00 Gram. 13.00 Dansmuz.
12 03 Lichte muz. 12.30 Land- en tuinb.- 15.00 Dansmuz. 15.45 Mil. ork. 16.45 Lichte
meded. 12.33 Lichte muz. 12.50 Tulpen- muz. 18.00 Lichte muz. 20.00 Gevar.
rallye. 13.00 Nws. en kath. nws. 13.20 progr. 21.00 Lichte muz. 21.30 Nws. en
Gram. 13.30 Dansmuz. 14.00 Viool en lichte muz. 22.40 Dansmuz. 23.30 Nws. en
piano. 14.30 Wij vrouwen v. h. land 14.40 lichte muz.
Gevar. progr. 16.00 V. d. zieken, 16.30
Ziekenlof. 17.45 Regeringsuitz. 18.00 Lich- NDR/WDR, 309 m: 12.00 Amus. muz.
te muz. 18.20 K.V.P., pol. caus. 18.30 13.15 Gevar. muz. 16.00 Filharm. ork
Lichte muz. 18.50 Vragenbeantw. 10.00 17-45 Dansmuz. 19.20 Amus. muz. 22.10
Nws. 19.10 Comm. 19.15 Lichte muz 19.35 Verz. progr. 23.15 Muz. nachtprogr. 0.10
Gram. 20.20 Catechismus. 20.30 Act. 20.45 Lichte muz.
Die Schöpfung, oratorium. 22.45 Avond-
gebed en lit. kal. 23.00 Nws. 23.15-24.00 FRANKRIJK, progr. III (Nat. progr.)
Nouveauté's. 280 en 233 m: 12.05 Gram. 14.10 Recital
14.31 Oratorium. 17.00 Kamermuz. 17.25
HILVERSUM II, 298 m. AVRO: 7.00 Gram- 2005 Concert.
Nws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. VPRO: 7.50 ROTiciciirT 19.1 m- 19 na p-om 1915
?0a0gOGP^gvAdVRv°rÓuw009NW V8d15v?orSw' P— pfanoTciS' llïl
'fi S' in «i V j Ïïra Gram. 15.45 Gram. 16.02 Gram. 16.30
913 G,t?m L0'69,G f™' if an Vlaamse muz. 17.10 Pianorecital. 18.30 V.
an Alf en niano ?9 0fl'Tlihte d- sold- 19-30 Wereldtentoonstelling 20.10
Gram. 11.40 Alt en plano. 12.00 Lilcnte firarn 01 nn THpm 91 Dmr nrk 29 15
muz. 12.20 Regeringsuitz. 12.30 Land- en
3e?'-1YiUS" mU9fi Dansmuz' 484 m: 12-00 Gram- 12-33 Chansons. 13.15
13.15 Meded. of gram, __13.20 Dansmuz. Gcvar, muz. 14.45 0mr_ ork, 15.30 Gram.
14.00 Tulpenrallye. 14.10 Gram. 14.40
Schoolradio 15.00 Koperens. 15.25 Gram.
15.35 V. d. zieken. 17.30 Jazzmuz. 18.00
Nws. 18.15 Act. 18.25 Cabaret.. 19.00 Paris
vous parle. 19.05 Gram. 19.45 Nws. 19.50
Wie opent de kluis? 20.50 Hoteldoradio.
22.30 Tulpenrallye. 22.40 Volksmuz. 23.00
16.05 Jazzmuz. 16.30 Gram. 18.40 Gram.
20.00 Groot symf. ork. 21.00 Gram. 21.50
Gram.
DUITSE TELEVISIEPROGR.
17.00 V. d. kind. 17.45-18.00 V. d. vrouw
Nws. 23.15 Koersen v. New York. 23.16 19.00-19.30 Hier und Heute. 20.00 Journ
New York calling. 23.21-24.00 Kamerork 20-l3 Bep. «'t Jordanië. 20.50 Teken-truc-
en solist. film.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
VLAAMS-BELG. TELEVISIEPROGR.
„T 17.30-19.00 Wereldtentoonstelling. 19.00
NTS: Nationaal progr.: 15.15-16.00 Bij- Van uitvinders en patenten. 19.30 Nws.
zetting in de Nieuwe Kerk te Delft van 20.00 Speelfilm. 21.30 Literair progr 22.00
Prins Willem V. NTS: 20.30 Journ. en Nws.
Met de achtste aflevering van „Pen
sion Hommeles" bewees Annie M. G
Schmidt weer eens ook het schrijven
voor de TV grondig onder de knie te
hebben. Opvallend is bij haar altijd de
natuurlijkheid, de vanzelfsprekendheid
waarmee het verhaal zich ontwikkelt.
Op een kleine, niet eens originele maar
o zeer geslaagde vondst, wordt verder ge-
422 439 451 478 491 495 544 629 648 666 j borduurd en met groot talent tot in het
690 694 697 761 776 841 846 879 886 897 j bizarre toe gevarieerd. De vondst met
so« o97 Qaa ci-/i ooi dg tweeling deed zaterdagavond situa-
898 927 946 954 997
18005 065 145 154 161 174 226 231 271 297
299 309 364 365 388 478 484 485 499 528
590 591 593 649 705 748 760 791 806 808
838 844 856 883 942 958 972 979
19011 022 042 089 106 144 192 206 222 240
306 319 340 561 601 638 645 676 759 763
780 801 825 830 856 858 874 962
20021 024 032 099 105 120 123 195 210 218
221 236 256 267 297 301 302 310 353 364
401 403 432 459 462 467 497 511 524 535
579 583 587 589 592 597 613 635 639 667
670 703 726 732 734 790 822 902 915 927
939 942 952 953
21014 136 148 212 215 217 220 248 266 295
320 322 344 354 401 482 483 538 577 582
594 616 635 653 668 709 723 733 805 852
866 867 881 893 917 930 934 956 976 990
dukten Als gevolg van het ongewoon
zachte weer viel er enige achteruitgang
waar te nemen in de vraag naar gasoiie
en stookolie. De verkoop van deze pro
dukten in Europa werd eveneens on
gunstig beïnvloed door de stagnatie in
de aanvoer uit het midden-Oosten in
het begin van '57, zodat de verkochte
hoeveelheden in 1957 ln totaal iets lager
waren dan in 1956.
In de loop van het jaar werden tien
nieuwe tankschepen met een totaal
draagvermogen van 250.000 ton aan de
Groep afgeleverd. Van de 8U miljoen
ton waarover de Groep aan het einde
van het jaar de beschikking had, was
iets meer dan 3,3 miljoen ton onder
direct beheer; de rest was gecharterd.
Advertentie
Van Nelle bestellen I
Bovendien had een met de Groep ver
bonden maatschappij nog een vloot van
eigen en gecharterde schepen in dienst
met een totaal draagvermogen van bijna
700.000 ton.
Door het wereldoverschot aan tank
schepen kon de Groep erugkeren tot
de normale gedragslijn bepaalde oudere
eri minder doelmatige schepen uit de
vaart te nemen. In de loop van het jaar
werden veertien tankschepen verkócht
en negen opgelegd.
Wat de toekomst aangaat zijn voor be
heer door de Groep schepen tot een
totaal draagvermogen van ongeveer 1%
miljoen ton in bestelling; deze zullen in
de loop van de komende drie of vier
jaar worden afgeleverd. Hieronder be
vinden zich 3 schepen van 65.000 ton, 12
van 45/47.000 ton en zes van 38/43.000 ton.
Het gebruik van deze grotere tank
schepen zal stellig tot besparingen en
grotere efficiency leiden.
ties ontstaan die ronduit kostelijk waren.
Ook waren er een aantal bijzonder aar
dige liedjes. Nu moet er direct aan
toegevoegd worden dat men mevrouw
Schmidt ook voor dit seriespel een per
fect team ter beschikking gesteld heeft.
De regie van Erik de Vries munt uit
door frisheid en speelsheid en door de
vindingrijkheid waarmee hij de liedjes
in het geheel van de handeling weet
op te nemen. Het gehele spelersteam
weet raak te typeren. Wat bijvoorbeeld
Maya Bouma van haar rol van secreta
resse maakt is om je krom te lachen.
Pension Hommeles is niet alleen een
succes, het is een meesterwerk van de
lichte muze.
De rest van het V.P.R.O.-programma
had niet veel te betekenen. De rubriek
..De oude draaidoos" van Simon van
Collum kunnen wij niet bewonderen. De
oude Nederlandse fabrikatie van bepaal
de films was zeker niet van belang. Om
er zoveel tijd aan te besteden voor de
televisie nu is niet op zijn plaats. Het
was zaterdagavond nogal rumoerig in
de studio. Eenmaal hoorde men zélfk
roepen: „Kan het niet stil zijn in dé
studio!" Het maakte een nogal vreemde
indruk.
De Daviscupwedstrijd tussen Ne
derland en Duitsland in München viel
Advertentie
Van Nelle bestellen 1
zoals zoveel wedstrijden gisteren, in het
water. Na veel wachten kregen we gis
termiddag over de televisie wel een
beeld te zien van het enkelspel, maar
de strijd werd spoedig daarop weer ge
staakt. Het was interessant te zien hoe
deze wedstrijd ten onder ging. Duidelijk
kon men volgen hoe deze nog weinig
getrainde jongelieden, leden onder het
slechte weer. In de stromende regen
kwam het tot het einde. Een troosteloos
beeld.
Advertentie
Van Nelle bestellen
Het vraagstuk van het vertalen is de
laatste tijd voor de Nederlandse radio
genoeg behandeld. Eerst was er de
verhandeling van drs. Max B. Teipe
naar aanleiding van een Engelse roman,
toen Jan Engelman, die het vertalen
van opera's besprak. Gisteravond werd
het probleem uitvoerig behandeld door
een forum voor de V.A.R.A.-micro-
foon. Veel nieuwe gesprekspunten
bracht de discussie niet op, maar men
stelde dat vertalen noodzakelijk is om
dat men niet kan verlangen dat ieder
een alle talen spreekt. Daarnaast ook
dat een vertaling een nieuw kunstwerk
zijn kan, maar nooit een equivalent van
het oorspronkelijke werk. Uitvoerig be
nadrukte men dat de uitgever maar
vooral ook het publiek zich stellen moet
tegenover slechte vertalingen. Of hier
voor wettelijke maatregelen te stel'en
zijn, liet men in het midden.
J. V. S.
In het jaarverslag van de Konink
lijke wordt nog vermeld, dat na de
emissie van 7.602.285 aan delen van f 20.
de geografische spreiding van het aan
delenbezit in dg Koninklijke wordt ge
schat op: in Nederland ongeveer 33%,
de Verenigde Staten 30%, Frankrijk
24%, Zwitserland 6%, het Verenigd
Koninkrijk 4% en België 3%.
Advertentie
Van Nelle bestellen!
(Van onze Haagse redacteur)
ver enkele uren is het weer zover. Dan
verschijnt de Buitengewone Staatscourant,
vermeldende de onderscheidingen, die H.M.
de Koningin verleend heeft ter gelegenheid van
haar verjaardag. De lintjesregen is nabij.
Zij, die zich in de decorationele en gedecoreer
de regionen van ons land bewegen, hebben het
met op deze ietwat geringschattende uitdrukking
„lintjesregen". Zij merken op, dat het verlenen
van een onderscheiding een officiële daad is van
het Staatshoofd en zij wijzen er bovendien op, dat
de tpa. waarin de lintjes als een regen uit de
Jy.p04 daalden, tot het verleden behoort. Koningin
Wilhelmina heeft reeds na de Eerste Wereldoor
log aangedrongen op meer selectie bij het verle
nen van koninklijke onderscheidingen; voordien
werden de lintjes wel erg vlot uitgedeeld. Wan
neer men nu weet, dat nog na de jongste oorlog
de criteria weer verzwaard zijn en wanneer men
voorts bedenkt, dat ondanks de bevolkingsgroei
het „contingent" lintjes niet wordt uitgebreid dan
gaat men inderdaad de betrekkelijkheid van het
woord „lintjesregen" inzien
Toch handhaaft de uitdrukking zich. De verkla
ring hiervoor is geen andere dan dat alles wat
met het lintje te maken heeft nu eenmaal door ve
len lichtelijk raillerend wordt besproken. Men
moet daar maar niet tegen in gaan met grote
woorden als „de officiële daad van het Staats
hoofd". Tenslotte is de spot van de niet-lintjes-
dragers heel goedmoedig en het is zelfs een spot,
die opmerkelijk snel in ernst kan verkeren, name
lijk op het moment, dat de niet-lintjesdrager zeil
onderscheiden wordt. Het zijn waarlijk niet alleen
de hevige adspirant-lintjesdragers, die verguld
rondlopen zodra hun knoopsgat gevuld is. Ook de
spotter, die vergelijkingen heeft gemaakt met de
kralen, spiegeltjes en lintjes, waarmee men wel
eer primitieve inboorlingen placht in te palmen,
is doorgaans heel content wanneer hij een onder
scheiding krijgt. Heel, heel schaars zijn degenen,
die als hun revers eenmaal getooid is, niet met
een zekere tevredenheid in de spiegel kijken
Blijft het feit, dat sommige uitzonderlijk hoge
hoogwaardigheidsbekleders in de loop der jaren
zoveel onderscheidingen toebedeeld krijgen, dat
zij tenslotte, als ze al hun versierselen „op doen",
wel wat weg hebben van een wandelende kerst
boom, Maat wat wilt u: moet een ambassadeur
of minister, die vele malen gedecoreerd is, op
zijn staatsiecostuum zjjn sterren, linten en krui
sen dan niét dragen? Blijft ook het feit, dat de
criteria, die gelden bij de toekenning van een on
derscheiding, weliswaar in de loop der jaren ver
zwaard ziin, maar dat het element van een zeker
automatisme nog altijd meetelt. Hier komen we
aan een wat moeilijker punt. Men kan het er over
eens zijn, dat een volk op de een of andere ma
nier ziin verdienstelijke vrouwen en mannen moet
kunnen eren, doch de vraag is nu maar: wat is
„verdienstelijk" en wie maakt dat uit? Het zóveel
jaar braaf meelopen in een of andere instelling of
organisatie geeft nog geen garantie op het stuk
van verdienstelijkheidEn hoe komt het, dat
er toch altijd zoveel ambtenaren worden onder
scheiden?
Lintjes zijn punten waard
Ter geruststelling van wie er zich zorgen over
zou maken: bij het toekennen van de lintjes
wordt toch met meer ernst en zorgvul
digheid te werk gegaan dan menigeen denkt. Het dat de onderscheidingen speciaal bedoeld znn
decoreren is een subtiele bezigheid; met het op- voor hen, die werken in het algemeen belang. Wei
maken van de lijst der onderscheidingen gaan nu, de ambtenaar werkt toch wel bij uitstek voor
maanden en maanden heen. Als uitgangspunt is het algemeen belangMen kan hier nog aan
te nemen, dat de Koningin onderscheidingen ver- toevoegen, dat vooral na de oorlog de verantwoor-
leent op voordracht van haar ministers. Ieder de- delijkheid, met name van de hoge ambtenaren,
partement krijgt jaarlijks van 1 mei tot 30 niet gering is maar het blijft een typisch amb-
april op papier een rantsoen van de meest cou- telijke redenering. Van de andere kant echter is
rante onderscheidingen onder zijn beheer. Hierbij men toch ook wel weer zo ambtelijk-consiëntieus,
geldt een puntensysteem: een „Ridder Nederland- dat de voordrachten voor onderscheidingen aan
se Leeuw" telt voor drie punten, een „Officier ambtenaren zeker niet minder kritisch worden be-
Oranje-Nassau" voor twee en een „Ridder Oran- keken dan die van de buitenwacht. De chef-kabi-
je-Nassau" voor een punt. Voor het rantsoenver- netszaken, die een belangrijke rol speelt bij de
bruik staat het dus gelijk of men drie mensen blij beslissen: let er wel degelijk op of de ambtenaar
maakt met .Ridder O.N." dan wel dat men aan zijn onderscheiding ook inderdaad waard is. Soms
een persoon de „Ridder Leeuw" (zoals dit lintje hoort men ook nog deze redenering: de salarissen
tn het vakjargon heet) geeft. De Commandeurs van de ambtenaren zijn, vergeleken met die in
en Grootkruisen vallen echter buiten de punten- het bedrijfsleven, doorgaans niet aan de hoge
telling evenals de eenvoudige medailles O.N. kant laat dit verschil dan wat gecompenseerd
In de loop van het jaar worden er reeds onder
scheidingen gegeven en op Koninginnedag maakt
55
gecompenseerd
worden door een lintjeHet is bekend, dat in
de overheidsdienst het lintje nogal hoog getaxeerd
wordt, maar het staat te betwijfelen of de amb-
men schoon schip: dan worden de contingenten tenaren de suggestie, dat zij het lintje als een sa-
D D wrt n n I r 4- L m Iv iv #-J n v, 1 O V v, I—4 A
opgemaakt. En hoe dan wel? Onder het rantsoen
van ieder departement valt mede een sector van
het vrije maatschappelijke leven: figuren uit het
onderwijs krijgen dus hun onderscheiding via O.,
K. en W„ het bedrijfsleven hoort bi) Economische
Zaken enz. De procedure is als volgt: de ministers
vragen aan de Commissarissen van de Koningin
een opgave van eventuele kandidaten, de com
missarissen op hun beurt richten zich tot de bur
gemeesters en die krijgen gewoonlijk wel de no
dige suggesties, veelal voor de onderscheiding
met een medaille voor langdurige trouwe dienst.
Zo komen dus van onderop allerlei aanvragen bin
nen. Br hogere onderscheidingen wendt men zich
vaak rechtstreeks tot de ministeries.
De wijze, waarop zo'n aanvrage bij lagere of
hogere instanties tot stand komt, levert nog wel
eens stof tot vermaak op. Inderdaad, het komt
larisaanvulling zouden moeten zien (de juistheid
van die redenering wordt officieel natuurlijk ern
stig ontkend) nu zo bijster appreciëren
Onderwijzer als wielrenner
og in een ander opzicht speelt het ambtelijke
Toor het Nederlandse decoratiewezen heen.
De ambtelijke "rangen vormen namelijk een
maatstaf bi) het vaststellen van de decorabiliteit
der burger-gegadigden. Zo wordt, om een voor
beeld te noemen, de directeur van een groot be
drijf gelijk gesteld met de directeur van een rijks
dienst. Welbeschouwd een plausibele regeling:
men moet toch ergens z'n normen vandaan halen.
Nooit zal er echter algehele tevredenheid zijn bij
een lintjesregen: de journalisten voelen zich ge-
voor, dat bijvoorbeeld de bestuurder van een or- passeerd, de onderwijzers klagen, dat zij gelijk
ganisatie via ziin verwanten zijn medebestuurders worden gesteld met wielrenners, de referendaris
aan het werx zet om hem aan de vurig begeerde ten departemente constateert wat spijtig, dat zijn
onderscheiding te nelpen maar daartegenover
staan toch tal van gevallen, waarin de omgeving
eerlijk meent, dat die en die zulk verdienstelijk
werk heeft gedaan en dat men zich uit volle over
tuiging beijvert om de persoon in kwestie een lint
je te bezorgen.
Lintjes voor ambtenaren
et aanvragen wil inmiddels nog allerminst
zeggen, dat de onderscheiding ook inder
daad gegeven word. Het contingent is nu
eenmaal beperkt. Men heeft te maken met het
feit, dat de socialisten, die vroeger geen konink
lijke onderscheidingen aannamen, er thans ook
wei op gesteld zijn en bovendien is de spoeling
dunner geworden door de uitbreiding van het
ambtenarenkorps. Ja, die lintjes voor de ambte
naren: een kwestie op zichzelf. Er worden inlich
tingen ingewonnen en rapporten opgesteld over
de te verlenen onderscheidingen; er wordt met
zorg geschift, maar ieder jaar weer blijkt, dat op-
merkelijl veel ambtenaren een druppel van de
lintjesregen op hun revers hebben gekregen. De
verhouding is veelal, dat een op de drie gedeco
reerden tot de ambtenarengroep behoort. Waar
om? Men meesmuilt in den lande: wie het dichtst
hij hel vuur zitIs de ambtenaar zoveel ver
dienstelijker dan degene, die niet in dienst van
de overheid staat? Het antwoord pleegt te luiden,
vader, ook referendaris, destijds de „Ridder
leeuw" heett gekregen, terwijl hij het met „Of
ficier Oranje-Nassau" moet doen en de heer A,
die gewoon ridder is gebleven, ziet het met lede
ogen aan, dat de heer B bevorderd is tot officier.
En dan zwijgen we nog maar over wat er omgaat
in die kringen, waar men elkaar met groot-offi
cier, commandeur en groot-kruis moet compli
menteren. Trouwens in de lagere regionen heeft
men ook zo z'n moeilijkheden: het afzonderen van
lager personeel, waarvoor men dan ere-medailles
beschikbaar heeft, wordt door velen als een on
aangenaam restant van klasse-nuancering gezien.
Zo ziet u: het decoreren is een gevoelige zaak.
Ma"ar dit moeten wjj u toch wel vragen: wil 'n
weinig consideratie hebben met de functionaris
sen, wier taak het is al die verdienstelijkheid en
al die lintjes tegen elkaar af te wegen. Het laat
ste woord is bij een commissie uit de minister
raad, de laatste letter op papier wordt gezet door
de Kanselarij der Nederlandse Orden in Den
Haag, waar men de administratie der onderschei
dingen voert.
En nu is net wachten dan maar weer op ,,de'
lijst, de grote lijst, die door tallozen in den lande
wordt uitgespeld. Het lintje, begeerd of niet be
geerd, met bewondering of met afgunst bekeken,
speelt nu eenmaal z'n rol in onze samenleving.
Men kan er wel eens mee spotten, maar we kun-
55
/n de civiele sector kent ons land de
Orde van de Nederlandse Leeuw,
ingesteld in 1815, en de Orde van
Oranje-Nassau, ingesteld in 1892. Van
beide orden is de Koningin Grootmees
teres. De Orde van de Nederlandse
Leeuw dient „ter vererende onderschei
ding van alle Nederlanders, die bewij
zen geven van beproefde vaderlands
liefde, bijzondere ijver en trouw in het
volbrengen hunner burgerplichten, of
buitengewone bekwaamheid in weten
schappen en kunsten". De orde kan in
bijzondere gevallen ook aan vreemde
lingen gegeven worden. De Orde van
Oranje-Nassau dient tot vererende on
derscheiding van Nederlanders of
vreemdelingen, die zich jegens de Ko
ningin en de Staat of jegens de maat
schappij op bijzondere wijze verdienste
lijk hebben gemaakt.
De hoogste onderscheiding is die van
Grootkruis Nederlandse Leeuw. Hierop
volgen: Grootkruis Oranje-Nassau,
Commandeur Nederlandse Leeuw,
Groot-officier Oranje-Nassau, Comman
deur Oranje-Nassau, Ridder Neder
landse Leeuw, Officier Oranje-Nassau
en Ridder Oranje-Nassau.
Aan de Orde van de Nederlandse
Leeuw is nog een broedermedaille ver
bonden met een jaarlijkse toelage van
vierhonderd gulden. Deze medaille
(welke maar zelden wordt uitgereikt)
is bedoeld voor lager geplaatsten, die
zich door nuttige daden, door zelfop
offering en door andere blijken van
mensenliefde een onderscheiding waar
dig maken.
De Orde van Oranje-Nassau kent
voor het lagere personeel een ere
medaille, die verleend kan worden in
brons, zilver en goud.
Voor de N.C.R.V. wordt vanavond uit
gevoerd het Trio nr. 7 in Es K.V. 498
van Mozart door Gijs Karten, klarinet,
Klaas Boon, altviool en George van Re-
nesse, piano (402 m 22.25 u.).
Het Nederlands Kamerkoor zingt o.l.v.
Felix de Nobel voor het Vlaamse pro
gramma o.a. de Missa Fortuna despe-
rada (324 m 20 u.).
Het omroeporkest van Hamburg
speelt o.l.v. Hans Rosbaud o.m. de Tu-
ranganlila-Symfonie van Otto Messiaen
(309 m - 19.30 u.).
Mgr. M. A. Jansen, bisschop van
Rotterdam, heeft tot voorzitter van het
Comité Pro Maria benoemd de zeereer-
w. heer A. A. Bot, pastoor van de St-
Hildegardisparochie te Rotterdam.
Advertentie
Van Nelle bestellen I
nen er nu eenmaal niet buiten. Trouwens de lin
tjesregen is niet een aangelegenheid om slechts
mei nuchter-zakelijke ogen te bekijken. Hierbij
past enige fantasie. Is het niet een heerlijk idee,
dat er straks honderden mensen in ons land bij
zonder content zulien rondlopen. Nou dan.
Proficiat bij voorbaat!
AAGTEKERK 27 te R'dam.
ARNEDIJK 27 v. R'dam n. Antw.
CALT. NEDERL. 23 v. R'dam n. Abadan.
DRENTE 27 te R'dam.
EENHOORN 27 te R'dam.
KONINGSWAARD 26 v. R'dam n. Curajao,
KYLIX 27 v. R'dam n. Teesport.
LEKKERKERK 26 v. R'dam n. A'dam.
NOORDWlJK 27 te R'dam.
OMMENKERK 27 te R'dam.
PRINS WILLEM V 27 v. R'dam n. Antw.
PYGMALION 26 te R'dam.
SALATIGA 26 te R'dam.
SIBAJAK 28 te R'dam.
STAD LEIDEN 27 te R'dam.
STAD UTRECHT 26 v. R'dam n. Baltimore
TERO 27 te R'dam.
WESTERDAM 26 v. R'dam n. New York.
ZONNEKERK 26 v. R'dam n. Hamb.
AALSDIJK 28 te New York.
AALSUM 28 te Pto. del Gada.
ALCYONE 27 v. St.-Vic. n. R. de Jan.
ALIOTH 26 v. Montevideo n. Santos.
ALKES 26 v. Hamb. n. Antw.
ALMKERK 27 v. Lor. Marques n. Beira.
ALKES 28 te Antw.
AMSTELBRUG 27 te Suez.
APPINGEDIJK 27 te Balboa.
ARNEDIJK 27 te Antw.
BRITSUM 28 te Christobal.
CALT. UTRECHT 2" v. Suez n. B. MashU*.
CHARIS 28 te Jacksonville.
COTTICA 29 te A'dam verw.
DALERDIJK 27 v. Houston n. N. Orleani.
DE EERENS 28 te Gwadur.
DORIS 27 v. Nickerie n. Curacao.
DUIVENDRECHT 2f te London.
GAASTERLAND 27 v. L. Palm. n. A'dam.
GAROET 27 te Barcelona.
HISPANIA p. 27 Kp. Finist. n. Melilla.
ISIS 28 te Houston.
JAPARA 28 te Beyrouth.
KALYDON 28 te Stockholm.
KENNEMERLAND p. 28 Fern. Noronha n.
Recife.
KERMIA 27 v. Pte. Fortin n. Southampton.
KHASIELLA 28 te R'dam verw.
LEKHAVEN 28 te Hamb.
LEUVEKERK 27 te Bandar Shapur.
ORANJEFONTEIN 27 v. Pt. Elizabeth n.
East London.
ORANJESTAD 28 te Trinidad.
PRINS JOH. WILL. FRISO 28 te Houston.
PRINS WILLEM II 29 te Montreal verw.
PRINS WILLEM V 28 te Antw.
REMPANG 27 v. Pt. Said n. Genua.
RIJNDAM 28 te New York.
SCHIE 28 te Rhodos.
SIRRAH 27 v. R. Tanura n. Wakayama.
SOESTDIJK 28 te Antw.
SZENTOR 28 te Baltimore.
STR. MOZAMBIQUE 27 te Santos.
TAPPANZEE 27 v. stanbul n. Beyrouth.
TAWALI 28 te Rangoon.
TIBERIUS 28 te Belize.
WESTERTOREN 27 te Suez.
WONOGIRI 27 te Legaspi.
ZAANKERK 28 v. Pt. Said n. Aiexandrië.
ZUIDERKRUIS 27 Ouess. gep. n. L. Palm.
Advertentie
Van Nelle bestellen 1
derh
er
,leej
