Van lagere naar de
middelbare school
takensysteem een gezonde
Elektrisch stemmen in
het Parlement?
Ambonezen zullen hun
leven wat economischer
moeten inrichten
Speciale training voor het
toelatingsexamen van
geringe waarde
Huis voor prinses Irene
METHODE GEACHT
BORDEAUX
RESULTAAT VAN ONDERZOEK
Nieuwe NS- dir
Volledige opening
van zaken
Joy-sailing"
door drie
matrozen
Sint Joris voor
Amersfoort
Prisma-boeken
bekroond
R.K. ONDERWIJZERS EN LERAREN
RAPPORTEREN
Opdracht aan
prof. Esser
Straal(oor-)jager?
Nieuwe voorzitter
Ziekenfondsraad
Brand-v. Gent-Prijs
„Sibajak" brengt 8
verstekelingen mee
Man pleegt aanslag
op zijn vrouw
Ir. J. Lohmann
ir. J. P. 'Koster
DINSDAG 29 APRIL 1958
PAGINA 7
„De Toetsnaald" een
der naarste boekjes
Middelen ter selectie
Aan te passen methodiek
Rekenen
Geschiedenis
Frans
7t
Vakantie in Frankrijk
bezoekt
lOIJRDES
Mr. SCHEPEL:
Dan gaat er de
spanning af
Van hoge muur naar
beneden geworpen
W'
Gearresteerd en naar de
„Utrecht" teruggebracht
Verongelukte korporaal
begraven
(Van onze onderwijsredacteur)
Katholieke onderwijzers en leraren in
^rschillende plaatsen van ons land zijn
'h de afgelopen maanden tezamen geko
men om overleg te plegen over de di-
daktische aansluiting tussen het lager
onderwijs en het v.h.m.o. De aanslui
ting
waaraan kortgeleden ook een
sPeciale studieconferentie werd gewijd
door de drie pedagogische centra
v°rmt een sleutelprobleem in het com
plex van aan de orde zijnde onderwijs
vraagstukken. De besprekingen van le
raren en onderwijzers waren gestimu
leerd door enerzijds het katholiek peda
gogische bureau V.H.M.O. en anderzijds
het katholiek pedagogisch -bureau L.O.
De uitkomst van het overleg in de
dertien discussiegroepen zijn thans sa
mengevat in twee rapporten, samenge
steld door werkgroepen van l.o- en
v.h.m.o.-zijde.
De l.o. -groep constateert, dat nog
steeds te veel lagere scholen zich, om
J'elke reden dan ook, te sterk blijven
genten naar de eisen van allerlei toe
latingsexamens voor het voortgezet on
derwijs. De sfeer in de hoogste leerja-
fen van de lagere school en soms zelfs
de middelklassen is dientengevolge
volkomen fout. Op de tweede plaats
T-rtt men vast, dat er nog tal van exa
mens worden afgenomen, die de toets
hen een rechtvaardige kritiek niet kun-
dan Y°°rstaan. Wanneer deze examens
Wan "°vendien nog worden gebundeld,
nrrn,r°p scholen op hun beurt weer
L'0beren al deze examens door te wer-
j\en, dan mag men rustig van drillen,
j>Jaarstomen en africhten spreken. Aan
de v.h.m.o.-kant spreekt men in dezelf
de geest. De eisen van het middelbaar
onderwijs en de verlangens van de ou
ders vormen blijkbaar voor vele lagere
scholen een zware druk, waar men met
name in de hoge leerjaren niet onder
uit komt. Ook wordt hier gewezen op
de onderlinge concurrentie van de lage
re scholen. Hoewel een zekere mate van
training in een beperkte hoeveelheid
stof onontbeerlijk wordt geacht, is men
het vrjj algemeen eens over de schade
lijke gevolgen van de z.g. trainingsme
thoden.
Het l.o.-rapport stelt, dat de lagere
school een taak in zich heeft. Dit houdt
in, dat het voortgezet onderwijs niet de
inhoud van het basisonderwijs dient te
bepalen.
Anderzijds moet 't basisonderwijs ech
ter wel een zo goed mogelijke grondslag
'eggen voor het voortgezette onderwijs.
Trainingsmethoden, die alleen letten op
de parate kennis (waar het voortgezet
Onderwijs, op enkele uitzonderingen na,
geen al te grote waarde aan hecht) zijn
Verwerpelijk, juist omdat deze methoden
echte vorming en training der verstan
delijke vermogens in de weg staan.
Het gaat om de vorming van alle ver
mogens, niet alleen de intellectuele,
waarbij vroeger in feite alleen werd ge
dacht aan training van het geheugen.
Een beperkte hoeveelheid parate ken
nis, verkregen tijdens het grondig ver
werken van de leerstof en daardoor
geestelijk eigendom van de kinderen,
is veel belangrijker dan veel parate ken
nis, slechts opgetast door training van
bet geheugen.
De een of andere middelbare school
*ai een bepaalde hoeveelheid parate
kennis aanvaardbaar achten; een an
dere school heeft hierover, waarschijn
lijk terecht, een andere mening en
hecht meer waarde aan de andere kennis.
Gaat men deze opvattingen samenvoe
gen, dan ontstaat een van de naarste
boekjes: ,,De Toetsnaald". Men is van
rnening, dat een speciale opleiding door
uitbreiding van de parate kennis (het
rapport-Souren over het l.o. in Noord-
Brabant sprak van een „schijnverto-
ning") geen enkele waarborg geeft, dat
het kind ook inderdaad de verdere stu
die met goed gevolg kan beëindigen. De
Wer'-groep van het katholiek pedago
gisch bureau L.O. staat dan ook in haar
grootst mogelijke meerderheid afwijzend
tegenover de z.g. opleidingsklassen.
De leraren noemen in hun rapport als
wenselijkheden o.m.: denkvragen stellen,
laten vragen naar het waarom, beper
king van de leerstof, steeds nadruk leg
gen op het inzicht en niet te veel op
het reproduceren, de leerlingen, leren
studeren, het geven van taken, de ge-
spreksmethode, stillezen en niet te veel
leiden", maar leren om zelf te werken.
Men voelt over het algemeen voor een
takensysteem, een „werkschool", doch
Waarschuwt wel tegen oppervlakkigheid,
„Spielerei" en amerikanisme.
Beide rapporten wijzen er op, dat
men bjj de overgang van het lager
naar het voortgezet onderwijs van de
kinderen nog geen echte studiegeest
mag verwachten. Over de toelating
tot het v.h.m.o. blijkt men het aan
beide zijden op belangrijke punten
eens te zijn. Een volkomen betrouw
baar selectiemiddel is nog niet ge
vonden. Het l.o.-rapport acht het
meest verantwoord een combinatie
van: een zuiver objectief advies van
de lagere school, een toelatingsexa
men, dat vooral de ontwikkeling van
de vermogens van de kandidaat on
derzoekt en een psychologisch onder-
Zoek verricht door bevoegde krachten.
Het v.h.m.o.-rapport noemt het advies
Van het schoolhoofd het betrouwbaar
ste selectiemiddel, maar dan toch in
combinatie met het toelatingsexamen,
verder zegt dit rapport, dat het hui
dige toelatingsexamen een ongunstige
m vloed op het lager onderwijs uitoe
fent en dat, wanner dit examen toch
gehandhaafd moet worden, het accent
Verlegd zou dienen te worden naar
de formelecriteria. Van l.o.-zijde
V'ordt aangetekend, dat samenspre-
king en samenwerking tussen lagere
Scholen en ontvangende middelbare
scholen (in sommige plaatsen, maar
uog lang niet overal gerealiseerd) zo'n-
°er meer vereist zijn.
data!J beide zijden is men van oordeel,
Van a methodiek van de eerste klas
móet middelbare school zich meer
,aanpassen aan de manier van wer-
Sch 'n f'e b°°Ksfe klas van de lagere
De overgang i- anders te groot,
sch f"een krijgt op de middelbare
al] e"c Vi'k zijn eigen leraar en niet
m,!jf.n beeft in feite elk vak zijn eigen
vel i maar bovendien schijnen
diót kraren er nog een eigen metho-
op na te houden, aldus het I.o.-
«Pport. Het v.h.m.o.-rapport noemt het
kefhi i!e vaklerarensysteem een strui-
inlok en suggereert een combinatie
U n vakken in handen van één leraar.
we.fi?' a°bt men van belang de aan
wezigheid van een klasseleraar en het
onderling contact van de docenten.
Slecht- ervaren docenten zouden de
zorg voor het eerste leerjaar op de mid
delbare school dienen te hebben. Alge
meen is de klacht, dat de taal van ve
le schoolboeken m.o. niet aangepast is
aan 12- en 13-jarigen.
Men heeft voorts, gelet op het nu een
maal bestaande toelatingsexamen, zpn
gedachten laten gaan over de behande
ling van de leerstof op de lagere school.
Het l.o.-rapport zegt, dat het spelling-
onderwijs, hoe voornaam ook, gezien
zijn dienend karakter feitelijk een te
Jte plaats inneemt. Van v.h.m.o.-zp-
de zou men deze aangelegenheid^ weten
schappelijk onderzocht willen zien. De
onderwijzers achten het van groot be
lang, dat nagegaan wordt wat precies
het veronderstelde minimum aan gram
matica omvat. Men wil vooral aandacht
besteed zien aan de passieve taalschat
van de leerlingen: daarvan zal de gehe
le middelbare school vruchten plukken
en niet alleen de Nederlandse taalleraar.
De taal beslist voor een groot gedeelte
over het al dan niet slagen van de
eerstejaars m.o.-scholier.
De l.o.-groep acht de formele waarde
van het vak rekenen minder groot dan
vroeger gemeend werd; de praktische
waarde wordt daarentegen sterk be-
klemtoond.Voor ingewikkelde vraagstuk
ken heeft men weinig goede woorden
over om de doodeenvoudige reden, dat
het dagelijks leven dergelijke vraagstuk
ken niet aanbiedt en de middelbare
school op dit rekenen toch niet door
gaat. Beide groepen wijzen in grote
meerderheid of unaniem kennis van
kleinste gemene veelvoud en grootste
gemene deler als overbodig af.
Aangaande geschiedenis zegt men
van l.o.-zijde: het kind van de lagere
school is niet rijp voor enig inzicht
in de historie. Beide groepen staan
voor: behandeling van de geschiede
nis door sprekende verhalen, „geschie
denissen uit de geschiedenis". Het
v.h.m.o.-rapport vraagt echter wel,
dat de kinderen een tijdsbegrip wordt
bijgebracht. Over en weer is men ge
porteerd voor afschaffing van ge
schiedenis als vak op het toelatings
examen. Evenals bij geschiedenis
vraagt men bij aardrijkskunde meer
om begrippen dan om parate kennis.
Dit vak zou men echter wel op het
toelatingsexamen gehandhaafd willen
zien.
Men heeft zich in de gespreksgroe
pen ook bezig gehouden met de kwestie
van hei Frans op de lagere school. Het
l.o.-rapport zegt, dat geen enkele groep
dit vak schadelijk vindt, maar dat ook
geen enkele groep het noodzakelijk acht.
Ongeveer 60 pet van de gespreksdeel
nemers vindt het onnodig. De leraren
merken op, dat de huidige situatie on
gewenst is: het ene kind krijgt op de
lagere school wel Frans en het andere
niet. het ene veel en het andere wei
nig, terwijl de middelbare school er min
of rr eer van uitgaat, dat er Frans ge
geven is. De huidige aktes L.O. geven
gem garantie, dat het onderricht op
verantwoorde wijze wordt gegeven, al
dus het v.h.m.o.-rapport.
Uit het bovenstaande blijkt, dat lera
ren en onderwijzers het over de didak-
tiscr.e aansluiting tussen l.o. en v.h.m.o.
op vele punten met elkaar eens zijn.
De rapporten van de 2 katholieke Pe
dagogische Bureaus zijn bovendien van
betekenis omdat hierin de stem klmkt
van mensen, die in de praktik van het
onderwijs staan.
Advertentie
Van Nelle bestellen 1
Het gemeentebestuur van Amersfoort
heeft aan prof. V. P. S. Esser te Am
sterdam opdracht gegeven het beeld
van de schutspatroon der stad. St. Jo
ris, te vervaardigen. Het beeld zal op
13 juni 1959, als het 700-jarig bestaan
van Amersfoort herdacht wordt, wor
den onthuld. Het beeld zal een plaats
krijgen op de Hof, het centrale plein
in de stad, tegenover de ingang van de
St. Joriskerk. die reeds als kapel werd
gewijd in 1248, voor de stad stadsrech
ten kreeg. Amersfoort kreeg in 1259
stadsrechten.
Advertentie
De stad van de beroemde wijnen,
vermaard om haar goede keuken,
centrum van toerisme en kunst,
uitgangspunt naar Périgord, Arca-
chon. de stranden van de Atlantische
Oceaan, les Landes. de Baskische
kust. Pyreneeën,
en Spanje Voor alle inlichtingen
betreffende hotels, verblijf, excur
sies, feestelijke gebeurtenissen,
wende men zich tot het Syndicat
d'Initiative, Office de Tourisme,
1, cours du 30-Juillet, Tel. 08.28.41.
De waarnemend particulier secreta
resse van prinses Irene heeft medege
deeld, dat de prinses in september aan
de rijksuniversiteit te Utrecht zal gaan
studeren.
Evenals prinses Beatrix zal prinses
Irene zich bij haar studie in de eerste
plaats toeleggen op de inleiding in de
staats- en rechtswetenschappen en de
economie.
Daarnaast zal de studie van prinses
Irene zich richten op de Spaanse taai
en letterkunde.
Prinses irene zal haar intrek nemen
ten huize van mevrouw L. de Monchy
aan het Lepelenburg te Utrecht.
Advertentie
Van Nelle bestellen!
/n den Helder hadden zon
dagavond een dame en haar
gade zich ter ruste gelegd.
Mevrouw vroeg toen aan haar
man, of ook hij die straaljager
hoorde. Deze luisterde in opper
ste concentratie. „Ja" zei hij toen.
In de buurt van het oor van zijn
echtgenote vernam hij een aan
houdend gezoem. Mevrouw bleek
er later van overtuigd te zijn, dat
het in haar oor zelf zat. Mijn
heer tilde het hoofd zachtkens
op voor een onderzoek, toen
staakte het geluidZodra me
vrouw echter haar hoofd weer
op het kussen vleide, begon het
weer. Ondanks het late uur werd
de dokter gebeld, die zich spoor
slags naar de woning van het
echtpaar spoedde om dit medi
sche unicum te onderzoeken- Dok
ter zou net z'n vamp in orde
maken, toen hij opeens iets onder
de kussensloop zag bewegen. De
sloop werd geopend en een wel
gedane hommel verkoos de vrij
heid. Welterustenzei de dokter.
Bij Koninklijk Besluit is tot voorzitter
van de Ziekenfondraad benoemd de heer
Ph. J. van der Burg, die in deze functie
dr. ir. A. H. W. Hacke opvolgt, aan wie
met ingang van 1 juni eervol ontslag is
verleend wegens het bereiken van de pen
sioengerechtigde leeftijd. De heer van der
Burg, die zijn loopbaan is begonnen als
beroepsofficier bij het wapen der artil
lerie, is sedert 1945 verbonden aan het
ministerie van sociale zaken en volksge
zondheid, laatstelijk als hoofd van de af
deling maatschappelijke gezondheidszorg,
en is sedert 1950 lid en waarnemend voor
zitter van de Ziekenfondsraad.
Advertentie
Van Nelle bestellen 1
In het Nederlands ju
ristenblad heeft mr.
J. Nierstrasz opmer
kingen gemaakt over de
hoofdelijke stemmingen
in de beide kamers der
Staten-Generaal. Hij er
gerde zich aan „dit
meestal vervelende en
langdradige oponthoud".
In het jongste nummer
van genoemd orgaan
wordt hierop geantwoord
door de griffier van de
Tweede Kamer, mr. A. F.
Schepel. Deze verhaalt,
dat enkele jaren geleden
een berekening is ge
maakt, waaruit bleek, dat
er gemiddeld slechts éen
hoofdelijke stemming
voorkomt in tweederde
van het aantal vergade
ringen. Toen de Tweede
Kamer honderd leden
had, duurde een hoofde
lijke stemming niet meer
dan 4 a 5 minuten; thans
met 150 leden, neemt zo'n
stemming niet meer dan
6-8 minuten in beslag
(afhankelijk van het aan
tal aanwezige leden). Ge
middeld kost het hoofde
lijk stemmen per verga
derdag (van 4 tot 8 uur)
dus slechts ongeveer 5
minuten.
Is dit tijdverlies inder
daad voldoende om zich
er aan te ergeren? vraagt
mr. Schepel zich af.
Mr. Schcppl betoogt,
dat de grondwet het ge
rust zou kunnen toelaten
deze wijze van stemmen
te vervangen door een
elektrische methode. Deze
werd aanvankelijk al
leen in Zweden toege
past, daarna ook in Fin
land. Ze wordt nu ook
in België gebezigd en
binnenkort in Frankrijk
ingevoerd. Aan deze elek
trische stemming is, hoe
wel zij feilloos werkt,
nog afgezien vari de hoge
kosten van het installe
ren der apparatuur, ook
een bezwaar verbonden,
n.l. een van psychologi
sche aard: de spanning
gaat er tot op zekere
hoogte uit. Welisw--"- kan
men achteraf in het of
ficieel verslag nazien,
welke leden hebben vóór
gestemd en welke tegen,
maar tijdens de stemming
zelf merkt men niet. hoe
iedereen stemt, aldus mr.
Schepel.
Juist het ten overstaan
van al zijn medeleden
hardop voor zijn me
ning uitkomen is een
element, dat bij het elek
trisch stemmen verloren
gaat. Mr. Schepel zou dit
betreuren, vooral wan
neer het stemmingen be
treft, waarbij fracties on
derling verdeeld zijn.
Zijns inziens heeft ieder
lid er recht op van elk
zijner medeleden per
soonlijk en zonder uitstel
te horen, hoe de_e stemt.
Intussen geldt dit alleen
bij belangrijke beslissin
gen en vooral bij die,
waarbij tot het laatste
moment onzekerheid be
staat over de vraag, hoe
bepaalde leden zullen
stemmen. In de praktijk
wordt i- ons land slechts
zelden hoofdelijke stem
ming gevraagd. In verre
weg de meeste gevallen
volstaat men hetzij met
een stemming bij zitten
en opstaan, hetzij met het
vragen van de bekende
aantekening, dat men ge
acht wil worden te heb
ben tegengestemd.
Er zijn tot dusverre uit
onze Kamers zelf nog
geen stemmen opgegaan,
aldus mr. Schepel, die
ernstig hebben aange
drongen op het invoeren
van de elektrische stem-
apparatuur. Gezien het
geringe tijdverlies, dat
met het huidige systeem
gemoeid is, lijkt het hem
ook twijfelachtig, of de
voordelen tegen de na
delen zouden opwegen.
De jury voor de Brand-Van Gent-Prijs
van de Federatie Sint-Jan, bestaande uit
de heren prof. dr. F. van der Meer, drs.
L. van den Ham en drs. J. van Sleeuwen,
heeft binnen het kader van de haar
gegeven richtlijnen, waarin o.m. voor
bekroning in aanmerking komt de uit
gever van het fraaist uitgegeven boek of
van een grootse uitgave, ditmaal de prijs
toegekend aan de uitgeverij Het Spec
trum te Utrecht voor het geheel van de
door haar uitgegeven pocketboeken, maar
in het bijzonder de Prisma-boeken.
In haar rapport merkt de jury op, dat
met recht kan worden gesproken van een
grootse onderneming op publicistisch ge
bied, die ongekende mogelijkheden tot
verspreiding van het goede boek onder
steeds bredere lagen van het lezend pu.
bliek heeft verwezenlijkt. Zowel de uiter
lijke vorm als de keuze der afzonderlijke
delen getuigen, aldus de jury, van een
positieve instelling en van voortreffelijke
smaak. De serie is een voorbeeld van de
wijze, waarop een uitgever een zeer uit
eenlopend publiek kan bereiken, zonder
concessie te doen aan de wansmaak van
de dag of de zucht naar nivellerend
amusement.
Het is voor de vijfde maal, dat thans
de Brand-Van Gent-Prijs wordt uitge
reikt en de tweede keer dat 'n uitgevers
prestatie wordt beloond. In het verleden
is de prijs toegekènd aan resp. Marie
Koenen, Antoon Coolen en prof. dr. v. d.
Meer, met het oog op hun gehele oeuvre
en aan de uitgeverij Romen Zonen te
Roermond, voor de door haar uitgegeven
wetenschappelijke reeks „De Godsdien
sten der Wereld".
Advertentie
Van Nelle bestellen
Niet minder dan acht verstekelingen
heeft de Rotterdamse rivierpolitie van
morgen om vier uur al van boord ge
haald van het m.s. „Sibajak", dat uit
Nieuw-Zeeland, Australië en Indonesië
kwam. Het was een record aantal en
onder hen bevond zich de eerste vrou
welijke verstekeling uit Indonesië, een
19-jarig meisje, wier naam ter wille
van familierelaties in Indonesië beter
niet genoemd kan worden.
De verstekelingen zijn allen zgn.
spijtoptanten, die zelf of wier vader
destijds als Nederlander toch de Indo
nesische nationaliteit hebben geprefe
reerd. Alle verstekelingen zijn naar
„De Kruisberg" in Doetinchem ge
bracht, in afwachting van wat de
minister van justitie over hen zal be
slissen. Een voor een hadden zij zich
in de loop van de eerste zeedagen bij
de boordgeestelijke, pater C. J. Agasi,
gemeld.
Advertentie
Van Nelle bestellen 1
Advertentie
Van Nelle bestellen 1
Maandagavond heeft een 34-jarige
Poolse emigrant, een koperslager, wo
nende te Vlissingen, een moordaanslag
gepleegd op zijn 24-jarige echtgenote.
Tijdens een avondlijke wandeling over
de boulevard greep de man zijn vrouw
plotseling vast, tilde haar op, wierp
haar over de ongeveer één meter hoge
muur naar beneden op de acht a negen
meter lager gelegen stenen glooiing
van de Westerschelde en liep daarna
hard weg. Een enige minuten later
passerende wandelaar hoorde de vrouw
schreeuwen en waarschuwde de politie,
die haar met behulp van de brandweer
naar boven wist te halen. De vrouw had
slechts enkele builen en schrammen op
gelopen. Het doktersonderzoek wees
voorlopig niets anders uit. Daar de vrouw
ten prooi was aan hevige zenuwemoties
is zij in het ziekenhuis opgenomen* De
man is voorlopig in arrest gesteld. Hij
heeft een volledige bekentenis afge
legd.
(Van onze Haagse redactie)
Van het allergrootste belang is dat
er belangstelling gewekt wordt voor eeh
bétere economische huishoudelijke be
stiering, waarbij door de mensen zelf
gezocht zal moeten worden naar een
oplossing. De inschakeling van de Am-
bonnees zelf is uiterst belangrijk. Dit is
een van de conclusies van het verslag
van een onderzoek dat door het Voor
lichtingsbureau voor de Voeding is ge
houden naar de voeding en voedings
gewoonten in enkele woonoorden voor
Ambonezen in Nederland. Van de vijf
endertighonderd Ambonese gezinnen in
Nederland werden er honderdzesen
twintig bezocht. Het bij het onderzoek
aangetroffen voedingspatroon zal op de
duur veel te veel gaan kosten in ver
houding tot het gemiddelde inkomsten
niveau. Het eerst zullen hieronder de
kinderen lijden, zo is de conclusie. Ge
bleken is dat ongeveer driekwart van
het gezinsinkomen aan voeding wordt
besteed. In overig Nederland varieert
dat cijfer van eenderde tot bijna een
tweede.
Nu het Commissariaat voor Ambone-
zenzorg tot taak heeft gekregen het ver
blijf van deze groep mensen op het
ogenblik ongeveer achttienduizend per
sonen in ons land te gaan zien als
van meer langdurige aard, is het zaak
door een goede voorlichting ook de
groep zelf op dit verblijf voor te be
reiden. De voorlichting zal zich uiter
aard niet moeten richten op het terrein
van de voeding alleen. Zij zal in han
den moeten worden gelegd van terzake
deskundigen op het gebied van voor
lichting, voedingsleer en huishoudwe-
tenschappen. Zij moeten de Maleise taai
machtig zijn.
De Ambonezen, die gehuisvest zijn in
zeventig voormalige D.U.W.-kampen
zullen over drie jaar allen een eigen
Hollands huisje bewonen, vooropgesteld
dat daartoe de nodige gelden worden
verkregen, waarnaar het wel uitziet
Er worden nieuwe woonoorden ge
bouwd, waarvan er dit jaar al een in
gebruik is genomen. Er zullen er dit
jaar nog twee gereedkomen, waarin ve
ie honderden Ambonezen een waardi
ger woonplaats zullen vinden. In het
woonoord in Kapelle, het eerste van de
nieuwe serie, beschikken de bewoners
b.v. over butagas-kooktoestellen, een
grote verbetering, daar men overal el
ders op kachels moet koken.
Deze verbetering zal de hygiëne ten
goede komen. Bij het onderzoek door
het Voorlichtingsbureau voor de Voe
ding is gebleken dat de hygiëne in het
algemeen en ook bij de voedselberei
ding te wensen overlaat. Men streeft
naar een voeding die de oorspronke
lijke voeding het meest benadert. De
Ambonezen gebruiken veel rijst, vaak
tot zeven maal per week. Het groen-
Van de twee nieuwe directeu
ren van de Nederlandse Spoor
wegen, die vrijdag als zodanig
werden benoemd, heeft alleen ir.
J. Lohmann een typische spoor
wegcarrière achter de rug. In
deze zin, dat hij na zijn opleiding
aan de T. H. te Delft direct in
het spoorwegbedrijf stapte, nu 28
jaar geleden. Ir. J. P. Koster
daarentegen heeft na Delft (1938)
eerst nog twee andere functies
vervuld alvorens hij in 1942
„mijns ondanks", zoals hij het
zelf uitdrukt, bij de spoorwegen
belandde. Hij was ingenieur bij
het Utrechtse Electriciteitsbedrijf
en kreeg daar onenigheid met het
N.S.B.-stadsbestuur, zodat het
hem veiliger leek, zijn heil el
ders te gaan zoeken. „Ik heb
altijd een voorliefde gehad voor
de elektriciteitsvoorziening," ver
telt hij ons, „maar achteraf heb
ik er toch geen spijt van, bij de
spoorwegen te zijn terechtgeko
men." Ir. Lohmann vertelt, dat
zijn vader ook civiel ingenieur
was, directeur van een construc
tiewerkplaats, en zijn zoon de
raad gaf, ambtenaar te worden.
Vader Lohmann was er van over
tuigd, dat de werker in het
particuliere bedrijf en de ambte
naar elkaar per generatie moes
ten afwisselen om beide cate
gorieën fris te houden.
Ir Lohmann'in 1908 te Den Haag geboren heeft het grootste deel
van zijn spoorwegjaren doorgebracht bij de nieuwe werken. „Ik begon als
„tweede meisje" van ir.- Bardet aan de voorbereiding van de 'grote werken
in Amsterdam-oost," vertelt hij, „en onder de oorlog hebben we elkaar
zoët gehouden met fantasieplannen, zoals de beroemde ondergrondse liin
Na de bevrijding werkte hij aan de werken te Hengelo, Zutphen Venlo en
Den Helder. In 1947 volgde zijn benoeming tot chef van het bouwbureau
Rotterdam, in 1949 tot chef van de afdeling nieuwe werken in 1952 tot
chef van de dienst weg en werken en in 1954 tot chef van de dienst van de
exploitatie, in welke functie hij verantwoordelijk was voor de veilige tiidiae
en regelmatige treinenloop, het opruimen van onregelmatigheden en 't onder
houd van de baan, voor welke taken hij het grootste deel van het spoor-
wegpersoneel onder ztjn leiding had Tot 1952 lag zijn functie voornamelijk
^fC^mSC errein> nadien vroeg de algemene bedrijfsleiding zijn grootste
uUTtUuCftL.
Ir. Koster Utrechter van geboorte (1914), bracht zijn jeugd in Indonesië
door. Eenmaal bij de spoorwegen beland, waar hij in 1956 chef van de dienst
van materieel en elektrische inrichtingen werd, werd hij na de belrljding
eeist belast met de her-elektnficatie van het verwoeste spoorwegnet
„waarbij we met zeer beperkte middelen moesten werken" en nadien
met de uitbreiding van de. elektrificatie. De omschakeling van stoom op
elektrische en diesel-elektrische tractie is in de afgelopen naren onder ziin
leiding tot stand gekomen. Reizigers, die onderweg blijven steken, wanneer
bij plotselinge vorst sneeuw of ijzelvotming de dienstregeling in de soep
loopt kunnen er ir. Koster boos op aanzien. „Maar ik ben er niet bang voor}
„tl buitenland gaat niet steeds op omdat
ons klimaat veel vochtige? is. Wij. zijn bovendien bezig met proeven om
langs chemische weg de ijzelvorming op de bovenleiding te voorkomen."
Als wij het goed begrepen heb
ben, gaat het er om, een anti
vriesmiddel op de draden aan
te brengen..
Sinds 1952 vervult ir. Koster
aan de T. H. te Delft een leer
opdracht in de afdeling elektro
techniek voor de elektrische trac
tie. Verleden jaar heeft hij de
Canadese spoorwegen geadvi
seerd omtrent de exploitatie met
(diesel) elektrische tractie. Hij is
bovendien auteur van vele publi
caties op spoorweggebied, o.a. van
het enige Nederlandse boek over
geiijkstroomtractie op hoofd
spoorwegen. Bij de in bedrijf-
stelling van de doorgaande elek
trificatie AmsterdamBrussel
werd hij benoemd tot officier in
de Orde van de Kroon van Belgie.
Het ligt voor de hand, dat de
nieuwe directeuren ieder op hun
eigen terrein werkzaam zullen
blijven. De verdeling der werk
zaamheden binnen de directie
vindt echter pas de volgende
maand plaats. Na het dj^eden
van ir. Wessels Boer bestond de
directie nog slechts uit tweeman,
ir. F. Q. den Hollander en drs. D
J. Wansink. Ir. Den Hollander
bereikt dit jaar de ven^oenge-
rechtigde leeftijd.. Verondersteld
wordt, dat nazijn af treden uit
de dan weer driehoofdige directie
de nieuwe president-directeur
gekozen zal worden.
tegebruik is gering. Bieten en kool
rapen, en dikwijls ook rode kool, wor
den niet of zelden geaccepteerd. Men
kan de Nederlandse voeding niet
waarderen. Dikwijls heeft een ondoel
matige verdeling van het beschikba
re voedsel plaats. De kleutervoeding
Hjkt over het algemeen onvoldoende.
De grote vraag is intussen of de Am
bonezen zelf zullen meewerken. Tot nu
toe worden de huisvesting, de brand
stol, net onderwijs en de medische ver
zorging van rijkswege betaald. Daarom
kan driekwart van het inkomen worden
oesteed aan de voeding. Maar op de
duur zullen de Ambonezen economischer
moeten huishouden.
Een commissie bestudeert thans de
maatschappelijke vraagstukken der
Ambonezen en met name de moeilijk
heid dat de Ambonezen niet erg tot
aanpassen bereid ziin. Voorlichtingscur
sussen voor vrouwen cursussen op
huishoudelijk gebied worden door
ruim achthonderd vrouwen gevolgd. De
overige vrouwen, ruim tweeduizend in
getal, zijn hiertoe niet bereid.
Advertentie
Van Nelle bestellen 1
Als men zijn gedachten laat gaan
over hetgeen er door Kamerleden en
minister gezegd is over de Dienst
Materieel Landmacht, wordt men op
nieuw getroffen door de lankmoedig
heid van de Kamer jegens een minis
ter, die grove fouten van een onder
zijn verantwoordelijkheid werkende
dienst heeft moeten erkennen. In me
nige buitenlandse democratie zou een
minister in dergelijke omstandigheden
in plaats van lof voor zijn „ruiter
lijke erkenning" een motie van af
keuring of wantrouwen hebben ge
oogst. In het Nederland van vroeger
jaren zou het niet anders zijn geweest.
Nu beperkte de oppositie zich tot het
verzoek aan de minister een com
missie van competente buitenstaan
ders te benoemen en haar rapport ter
kennis van de Kamer te brengen.
Het zal nu van de inhoud van dat
rapport afhangen, of het politieke le
ven van de minister en/of staatssecre
taris langer kan worden gesauveerd.
Op dit ogenblik was het de interpel-
lant meer te doen om een volledige
opening van zaken, dan om de hoof
den van minister en staatssecretaris,
aangeboden op een schotel.
Dat lijkt ons in ieder geval gezon
der dan het omgekeerde: dat men na
melijk aan het behoud van beide
excellente hoofden meer waarde zou
hechten dan aan een volledige ope
ning van zaken. Het lijkt er sterk op
dat de overhaast ingediende motie-
Vermeer ten doel heeft de minister
en zijn staatssecretaris politieke dek
king te verschaffen. Het onderzoek
van de door de heer Vermeer voor
gestelde commissie van Kamerleden
zou in deze veronderstelling een (ne
ven) doel hebben dat voor de politi
ci van de brede basis misschien jan
hoge sentimentswaarde is, maar geens
zins interessant voor het Nederland-
se yolk, dat treurt om de verspilde
miljoenen. Zijn de politieke strategen
van de Tweede Kamer zoveel des
kundiger in zaken van calculatie,
materiaalkeuring, inkoopbeleid en af-
ficiency dan een gezelschap van
daarvoor uitgezochte personen uit het
bedrijfsleven? In het verleden is dat
dan met gebleken.
Advertentie
Van Nelle bestellen
Drie matrozen van de Koninklijke Ne
derlandse Marine zijn maandag door de
Britse politie in hechtenis genomen, na
dat zij in een motorboot de haven Tor
quay in Devonshire waren binnengeva
ren.
De marinemannen die behoren tot de
bemanning van hr. ms. torpedobootja-
ger „Utrecht", waren sedert zondag te
middernacht vermist, toen het oorlogs
schip te Torquay voor anker lag.
De matrozen zijn maandagavond door
de politie naar de „Utrecht" terugge
bracht.
Gevreesd werd, dat de motorboot, die
tot de uitrusting van de torpedoboot-
jairer behoort, in Het Kanaal was afge-
dreven, ofschoon voldoende benzine aan
boord was voor een tocht van dertig
mvi'iegtuigen en schepen hebben maan
dag de gehele dag voor de kust van
Zuid-Devon naar het bootje gezocht.
Toen de kustwacht het tenslotte in de
richting van Torquay zag varen, werd
het zoeken afgelast.
Een politieman zej maandagavond:
De drie mannen zijn overgebracht naar
de „Utrecht", dat is alles wat ik er
verder van weet".
Te Apeldoorn is gisteren met militai
re eer begraven de korporaal eerste
kias J. A. van Hemert, die donderdag
bij de veldoefeningen van leerlingen
van de onderofficierenschool te Weert
tengevolge van een ontploffing om het
leven is gekomen. Het stoffelijk over
schot werd door een militair escorte
begeleid naar de St.-Victorkerk, waar
door aalmoezenier W. Arts de requiem
mis werd opgedragen en vervolgens
naar de r.-k. begraafplaats aan de Arn-
hemseweg. De baar was met de natio
nale driekleur bedekt. Toen de kist in
de groeve werd neergelaten loste een
peloton saluutschoten.
