Minister Staf denkt er niet
aan af te treden
Staatssecretaris Kranenburg wil
zich eerst nog beraden
Staf poogt zich
te dekken
Scli. 201 wint
de haringrace
PHILIPS „Photoflux" 1
Vele valse dollarbiljetten
uitgegeven
De overval op
een oude man
te Nijmegen
H
W
Pionier in openheid
Zonderlinge
politiek
DEFENSIEBEGROTING IN EERSTE KAMER
Een jaar geëist tegen twee
Amerikaanse zeelieden
Twee daders
gegrepen
De eerste nieuwe
gisteravond aan
gevoerd
Altijd zonnige
flits-foto's met
„Willem Ruys" begint
aan zijn cruises
Nijlpaard „Job"
gestorven
Glas binnen gekregen
Waterballet in het
duister
Dr. JN. G. v. Doornik
DONDERDAG 22 MEI 1958
PAGINA
„De woorden van dr. De Gou zijn voor my aanleiding
tot een diepgaand beraad", zo besloot mr. Kranenburg,
staatssecretaris van oorlog, zijn antwoord op de aandi ang
van de Eerste Kamer dat hij zou aftreden. Ook na dit debat
het dus nog niet geheel duidelijk of hij zal heengaan en
Zeker niet wanneer dat zal zijn. Men neemt aan, dat het
kabinet zich hierover spoedig zal beraden. De staatssecre
taris zelf beperkte zich tot een staatsi echtelijke beschou
wing van de vraag. Hij stelde, dat de Staten-Generaal het
recht hebben hem een eigen verantwoordelijkheid op te leg
gen en zich uit te spreken over de vraag, of er nog van
Vertrouwen sprake kan zijn. Daarbij zullen niet alleen de
moeilijkheden rond de D.M.L. een factor zijn, maar ook
allerlei onweegbare kwesties meetellen, die dat vertrouwen
nu eenmaal mede bepalen. Hij was intussen dankbaar, dat
zijn verantwoordelijkheid door dr. De Gou met enige na
druk aan de orde was gesteld. Het staatssecretariaat is nog
een jong instituut. Veel wat er mee samenhangt moet nog
duidelijk worden, zo meende mr. Kranenburg.
Charles de France
Ook een treiler
Mevr. H. Verwey-Jonker
lid Eerste Kamer
Eerst naar Bermuda, New
York en de A zoren
In „Ouwehand"
b^r\de heeft zich hij de replieken
de mededeling, dat hij met
langstelling zal afwachten wat het
«diepgaand beraad" van de staatsse
cretaris zal opleveren. Tot een uit
spraak van de Senaat liet hij het niet
meer komen, hetgeen begrijpelijk was
hij de verdeeldheid die de Kamer over
ueze kwestie te zien gaf. De P.v.d.A.
w'as van oordeel, dat. nu de Tweede Ka
mer eenmaal een besluit heeft genomen
(commissie van onderzoek)het niet op
portuun kon zijn dat de Senaat daar nog
tussen kwam. Over de staatssecretaris
Advertentie
De man met de fijne neus. Is dol op het
parlement en op een goede sigaret:
Lexington from America's Best Tobacco's.
Behulp
Kamer tu Verdeeldheid in de Eerste
over de sci£j de fracties onderling
rijen bij onz^vnag naar de knoeie-
ningsverschu defensie, is er ook me-
minister van bleken tussen de
secretaris. Minisg°9 en zijn staats-
zijn standpunt, dat Stdt volhardt in
rijen rond het D-lUr^ met de knoeie-
de hand is. Het ga at 0Sits meer aarl
Men zal dus de Corjrh,et verleden,
moeten maken, maar than scherPe7
mand corrupt of in gehr7s e\,nie;
tegelen nemen is dus niet T' Maat-
Qelijk. ens mo'
De staatssecretaris heeft ee
dere houding aangenomen A}
niet over de D.M.L.-affaire
hij lief toch uitkomen, dat een Verj
tr°uwenscrisis niet zo zwaar ontstaat
V1 dij zal ernstig nadenken over de
..schuldigingen, vooral van K.v.p..
fpde tot hem gericht, en de vele bij-
''mende faktoren die zijn positie als
erantwoordelijk lid van de regenng
mede bepalen.
staatssecretaris is uit deze parle-
mitaire strijd minder gehavend
Mr voren gekomen dan de minister.
e jedere gedachte aan schuld een-
Ipa 9 wegwuift en wat in „het ver-
din11" 7S Qebeurd als voor zijn hui-
j.,, Positie niet ter zake doende
tin Ticeert. Een wonderlijke opvat-
Beh' waarbij geen rekening wordt
Beh°^en met de zwakheid van het
Oow administratieve apparaat bij
j°9, die ons iedere dag opnieuw
hePf?enen. kan gaan kosten. Toch
toenp minister Staf zelf die zwakheid
dat Peven- Hij heeft laten uitkomen,
het de totaal nieuwe opzet van
aan 0eparternent, dat na de oorlog
Worp!°te reordanisaties werd onder-
We f,,n e.n waar verschillende nieu-
eerd Tcties moesten worden gecre-
kalijker ^^selijke zwakheid gemak-
de meer n e^ders, bijvoorbeeld bij
testingdi statisch georganiseerde be-
dringen 'corl en kan!) binnen-
de mini semak waarmee dezelf-
konsekw 'n dezelfde Kamer de
Positie ent'es van deze gevaarlijke
kraam t r wegwuift als het in zijn
verwond komt, lijkt ons de meest
de verant" zaak in dit debat over
Sebeurd is°00rdélijkheid voor wat er
ker 6rof'aatsseeretaris heeft een eerlij-
ties te 9esPee^d door alle konsekwen-
Staf d y'dXen aanvaarden. Minister
zijn m 2ieh achter de plicht om
Peet d eJlSeri te beschermen. Hij ver-
omttn onze portemonnaie onder de
heeft 9heden d'e hij zelf geschetst
no din uVeP krachtige bespherming
dif heeft. Het is zeer de vraag of
Wnrj 9 mnger aan deze minister kan
den toevertrouwd.
wilde men niet spreken, om niet de
schijn te wekken een partijgenoot te be
voordelen.
De liberale heer van Riel stelde
daartegenover, dat de Eerste Kamer
te allen tijde eigen souvereiniteit heeft
om een afkeurend standpunt in te ne
men. Hij bleef van mening, dat niet
de staatssecretaris, maar minister
Staf de eerst verantwoordelijke figuur
was.
Daar was minister Staf het in begin
sel mee eens, maar hij trok er heel an
dere conclusies uit en dacht er niet aan
om af te treden, zoals mr. van Riel ge-
eist had. De minister vond, dat het nu
meer dan ooit zijn taak was om de func
tionarissen, die volgens hem volkomen
ten onrechte en zonder dat zij zich ver
dedigen kunnen, de laatste maanden
steeds in opspraak worden gebracht, in
bescherming te nemen. Er is volgens
hem op dit moment geen sprake meer
van fraude of ongeregeldheden. Het gaat
alleen om wat in het verleden bij
gebrek aan controle is misdaan.
Vanwege de A.R. werd mr. Kranen
burg wijsheid toegewenst bij het be
sluit dat hij na diep beraad zal moeten
nemen. Hij zal dit in volle vrijheid moe
ten kunnen doen, meende de heer Al-
gra.
Wanneer hü tot de conclusie komt, dat
zijn heengaan een versterking van het
militair apparaat zou betekenen, dan zou
het besluit tot aftreden hem sieren.
Minister Staf heeft zich nog tegen de
socialistische fractie-leider mr. In 't
Veld verweerd, die opmerkte dat wan
neer in een groot bedrijf dergelijke
dingen voorkomen, niet de directie
wordt weggestuurd, maar bepaalde
maatregelen worden getroffen ter voor
koming van een herhaling. Die maat
regelen had mr. In 't Veld gemist. Zo
doende is er nodeloos onrust gewekt
in het land. Met het instellen van een
commissie van onderzoek voorkomt
men zulks niet. „Er is.niemand corrupt
of in verdenking meer. Ik kan dus
geen maatregelen nemen", antwoord
de de minister. Hij wilde alleen toe
geven dat betere controle gewenst is.
De begroting van oorlog is ten slotte
z.h.s. aangenomen. Alleen de communis
ten lieten aantekenen dat zij tegen wa
ren. De liberalen verklaarden, dat zij
alleen voor hadden willen stemmen, van
wege het grote belang van de lands
verdediging. Het vertrouwen zal volgens
hen nog verder afnemen zolang mi
nister Staf aanblijft.
Minister Staf heeft medegedeeld, dat
men in NATO-verband en ook in het
kader van de O.E.E.S. ernstig blijft
zoeken naar een norm ter beoordeling
van de grootte van onze defensiebij-
drage. Hij zei dat het militair apparaat
doeltreffender is geworden en dat aan
verdere efficiency met kracht wordt
gewerkt. Samenvoeging van de appar
tementen van oorlog en marine is ech
ter op dit moment nog niet mogelijk.
Ook op het punt van de territoriale
verdediging bleef hij zich verzetten te
gen de ideeën van dr. de Gou, die
voor versterking gepleit had.
Dp bewindsman bleef het hoogst
'j'elachtig noemen, dat ooit raketba-
ses door de NATO in ons land zullen
worden gebouwd. Het memorandum van
de kernphysici noemde hij een soort sa
menvatting van alles wat er op dit ge
bied is geschreven. Men moet er zeker
geen politieke handleiding voor de re
gering in zien.
Over extra maatregelen voor de vei
ligheid van Nieuw-Guinea kon hij geen
mededelingen doen dan alleen deze, dat
de regering aanneemt dat Indonesië
thans de handen vol heeft aan de be
strijding van de rebellie in eigen land
en dat het gevaar van die zijde voor
Nieuw-Guinea slechts latent is.
De heer J. Maenen kreeg ten ant
woord, dat de minister in overweging zal
nemen om een betere regeling in te voe
ren voor kostwinnersvergoeding indien
meer zoons in grotere gezinnen achter
eenvolgens moeten dienen.
De minister noemde de „Karei Door
man" een zeer waardevolle bijdrage van
ons land aan de NATO. De idee van
mr. Algra (A.R.) om het schip in een
NATO-pool" onder te brengen, wees h\j
van de hand wegens de grote moeilijk
heden die de interne financiering zouden
opleveren. Staatssecretaris Moorman
wees op de grote geoefendheid van de
bemanning die gereed staat het schip
weer in de vaart te brengen.
Bü de replieken heeft dr. de Gou
(K.V.P.) het onbegrijpelijk genoemd,
dat het overleg met de defensiecommis
sie, waartoe de minister in volle open
hartigheid bereid zegt te zijn, nog steeds
niet tot gevolg heeft gehad, dat deze
commissie de beschikking heeft gekre
gen over een eigen apparatuur om de
doelmatigheid van de besteding van on
ze defensiegelden te onderzoeken. „De
officiële taak van deze commissie wordt
op deze manier een farce".
De fractie van de K.V.P. zal steeds
blijven aandringen op de benoeming van
een chef staf krijgsmacht, al verzet de
minister zich met grote hardnekkigheid.
Scheveningen heeft dit jaar de pri
meur van de nieuwe haring gekregen.
Om tien uur gisteravond werden op
zee de lichten zichtbaar van de „Sigur-
da" SCH 201 en drie kwartier later lag
het schip in de haven met 35 kantjes,
de vangst van drie loggers van de Re
derij Gebrs. van Leeuwen. Schevenin
gen had er echt een feest van gemaakt.
Met gejuich werd het schip begroet en
in de afslag had men nog gauw een
versiering aangebracht om uiting te ge
ven aan de vreugde over de komst van
de nieuwe haring rechtstreeks naar
Scheveningen.
Vanmorgen om zes uur begon de met
veel spanning verbeide verkoop en on
der zeer grote belangstelling van de han
del werd het eerste kantje onder de
hamer gebracht. Met het vorderen van
de veijing steeg de verbazing. De kan
tjes varieerden in prijs van 1096
1501. Het laatste kantje was het
duurst. De „Sigurda" maakte de totale
besomming van 44.720, een fantas
tisch bedrag.
Vanmiddag komen de jagers binnen
die gistermorgen zijn gaan stomen, vijf
Scheveningers en een Katwijker. De
Scheveningers zullen doorgaan naar
Scheveningen en daar waarschijnlijk
pas morgen hun vangsten verkopen.
De „Everharda Christine" KW 40
wordt vanmiddag rond drie uur in
IJmuiden verwacht met tegen de zes
tig kantjes haring van tien schepen, die
tussen 5 en 7 uur vanavond in Katwijk
nog verkocht zullen worden. Wanneer
de KW 40 de eerste binnenkomer in
IJmuiden is, krijgt hij daardoor tevens
de door het gemeentebestuur van Vel-
sen ingestelde Prijs van IJmuiden, be
staande uit de zilveren legpenning der
gemeente met ingelegd gemeentewa
pen.
De motortreiler „Allan Water" IJm.
34 van de Rederij de Vem te IJmuiden
is nu ook op weg naar huis. Het- schip
is gaan stomen met 129 kantjes groene
haring, de vangst van de „Curagao",
de „Job Gouda", de „Postboy" en de „Al
lan Water". Bovendien heeft het schip
250 kisten verse haring bij zich. De
haring is gevangen op 58 gr. N. B. De
„Allan Water" wordt vrijdag rond het
middaguur in de Vissershaven van
IJmuiden verwacht. -
Advertentie
De feilloze
fliislampjes
van 25 Ct
in hei bekende
rode doosje
Tegen twee Amerikaanse zeelieden,
de 46-jarige N. en de 44-jarige G. bei
den uit New York, is voor de recht
bank te Rotterdam een jaar gevange
nisstraf met aftrek van het voorarrest
geëist. Zij werden jrvan beschuldigd
omstreeks 27 maart in Nederland op
zettelijk valse 20-dollarbiljetten te heb
ben uitgegeven. De Amerikanen zeiden
niet geweten te hebben dat het geld
vals was.
Een politieman vertelde de rechtbank
dat dit soort falsificaties vorig jaar in
augustus voor het eerst te New York
werd uitgegeven. In Europa waren ze
nog niet bekend. Na de binnenkomst
van de „Andrew Jackson", het schip
waarop de Amerikanen voeren, werden
ze voor het eerst in Amsterdam en Rot
terdam in roulatie gebracht. En sinds
In de nacht van 10 op 11 mei is in de
Voorstadslaan te Nijmegen een straat
roof gepleegd, waarbij een bejaarde Nij-
megenaar, een man van 80 jaar, van
wie bekend was, dat hij altijd een groot
bedrag aan geld bjj zich droeg, werd
overvallen. De man verweerde zich en
riep luidkeels om hulp, waardoor om
wonenden hem konden ontzetten. De
aanrander vluchtte in een langs de weg
staande auto, waarvan de lichten ge
doofd waren.
De politie heeft thans twee verdach
ten gearresteerd. Het zijn een 34-jarige
kioskhouder uit Nijmegen en zijn broer,
een 53-jarige metselaar uit Den Haag.
De voorzitter van het centraal stem
bureau heeft mevrouw H. Verwey ge
boren Jonker uit Eindhoven, benoemd
tot lid van de Eerste Kamer der Sta
ten-Generaal in de vacature ontstaan
door de ontslagneming van dr. F. Wi-
baut uit Amsterdam.
de arrestatie van deze twee verdachten
zijn ze niet meer opgemerkt.
De Officier van Justitie, gebruikte
voorts els bewijs enige getuigever-
klaringen, waaruit bleek dat de Ame
rikanen steeds in cafe's en sigaren
winkels een kleinigheid gebruikten of
kochten en dan betaalden met 20-dol
larbiljetten. Gezien deze planmatige ma
nier van uitgeven wisten ze dat het
valse biljetten waren, aldus de Officier.
Hij wees er voorts op, dat ze misbruik
hebben gemaakt van het bezoek van het
Engelse koningspaar in die tijd
De verdedigers zetten uiteen, dat de
Amerikanen bij het passagieren steeds
in een enigszins benevelde toestand ver
keerden, en dat zij daardoor mogelijk
niets gemerkt hebben van de valse bil
jetten. Zij vroegen vrijspraak, subsi
diair een lichtere straf, mede omdat
het verblijf voor vreemdelingen in een
Nederlandse gevangenis zwaarder is.
Hun verzoek tot onmiddellijke invrij
heidstelling werd door de rechtbank
afgewezen. Uitspraak 3 juni.
Morgen, vrijdagmiddag zal het m.s.
„Willem Ruys" onder commando van
kapitein F. de Jonge uit Rotterdam ver
trekken voor de eerste van zjjn vier
cruises van deze zomer. De 22 dagen
durende reis gaat naar Bermuda, New
York en de Azoren. Het schip is voor
ongeveer tachtig pet. volgeboekt, maar
van het totaal aantal passagiers komt
slechts ruim 15 pet. uit Nederland; de
overige bijna 85 pet. bestaat uit Engel
sen, die zaterdag in Southampton aan
boord zullen komen.
Er zijn voor deze vakantiereizen ver
schillende speciale voorzieningen getrof
fen. Zo zal, behalve het gebruikelijke
scheepsorkest, ook het „Holland Sex
tet", met de Surinaamse zangeres Mil-
ly Scott, gedurende de reis dagelijks
enige malen optreden. Het eigen „Wil
lem Ruys"-cabaret, o.l.v. Wil van Zut-
phen heeft drie verschillende program
ma's op het repertoire.
Om vijf uur gistermiddag is „Job",
het enige nijlpaard dat het dierenpark
te Rhenen (Ouwehand) rijk was, over
leden. Het dier was in 1948 in Rotter
dam (Blijdorp) geboren en is, toen het
een half jaar oud was, naar Rhenen
gebracht.
Er is reeds sectie op het tienduizend
gulden waard zijnde dier verricht waar
bij is komen vast te staan dat zich gaat
jes in de darmwand bevonden die moe
ten zijn ontstaan doordat het dier glas
heeft binnengekregen. Er zijn twee
stukjes glas gevonden.
Het wordt waarschijnlijk geacht dat
het dier deze stukjes glas in zijn lijf
heeft gekregen door toedoen van pu
bliek. Gisteravond heeft de parasitaire
en veterinaire dienst uit Utrecht een
tweede sectie verricht.
et nuttigen van ettelijke glazen
bier schijnt twee zestienjarige
jongelingen, een Enkhuizer en
een Urker, danig onder de invloed van
water gebracht te hebbenNa sluitings
tijd van de Enkhuizer café's zijn beide
lieden, die kennelijk geen gevoel hadden
voor de bedtijd die bij hun leeftijd
past, het slapende stadje ingegaan en
hebben daar nogal huisgehouden. Be
halve dat zij van een auto de banden
lieten leeglopen en van een bodehuisje
een groot aantal ruitjes indrukten, heb
ben zij alles wat ze tegenkwamen en
dat niet degelijk verankerd was, laten
zwemmen. Zij presteerden het om op
hun reis door de stad o.m. een paar
fietsenrekken, een drietal fietsen, een
nylon visnet (t.w.v. f500-), wat plan
ken, een palingtrechter, twee handkar
ren, terrastafels en -stoelen, een olievat
en een aantal luiken van het Zuider
zeemuseum in het water te gooien. Tot
overmaat van ramp raakte het nylon-
net 's morgens vroeg nog in de schroef
van een uitvarende vissersboot, die
daardoor op de helling moest worden
gezet. De rijkspolitie is een halve dag
bezig geweest met dreggen en heeft het
merendeel weer op het droge weten te
krijgen. De daders zijn inmiddels ge
pakt en zullen ter verantwoording wor
den geroepen.
anneer pater Van Doornik
zijn portret in de krant
ziet staan zal zijn eerste
reactie er een zijn van ontstelde
verbazing- En van protest. Al
timmert hij ook zeer hard aan
de weg van het Nederlandse
leven, wij weten, dat hij daarbij
zijn eigen persoon met zorg op
de achtergrond houdt. Een ere
saluut voor dit zuivere gevoel
voor verhoudingen, dat de zaak,
die hij voorstaat, onder alle om
standigheden de voorrang geeft.
Maar juist die zaak „zijn" zaak,
is zó belangrijk, dat wij, voor
deze keer, zijn bescheidenheid
geweld willen, of liever: moe
ten aandoen. Is het niet de
plicht van een krant haar lezers
voor te lichten? En wie over hem
spreekt, spreekt over zijn zaak!
De naam van pater Van Door
nik, directeur van het Una
Sanctawerk te Den Haag, op
richter en hoofdredacteur van
het voortreffelijke tijdschrift
voor buitenkerkelijken: „De
vragende Mens", auteur van de
„Schriftelijke Cursus" over
de katholieke leer, schrijver
van hoogstaande en veelgelezen
boeken, uitstekend organisator
van-aanleg, is met recht een be
grip geworden voor al wat in ons
land oecumenisch voelt, denkt
en werkt. Hij werd gebo
ren op 21 mei 1898 te Amsterdam. Na de lagere school bij de fraters te Hil
versum volgde hij drie jaar het gymnasium van de Jezuïeten in Amsterdam
en ging daarna naar het Missiehuis van de missionarissen van het H
Hart te Tilburg. Na zijn priesterwijding in 1924 werd hij leraar aan het
Missiehuis te Drie huis-Velsen en studeerde tegelijkertijd Oude Talen irnnr-
m hi] m 1940 doctoreerde op het proefschrift: „De gymnasiast en zii'n klas
sieke vorming". Uit de keuze van dit onderwerp ble^kreel zijn belang
stelling voor de mens m hét leven, welke al spoedig een breed arbeids
terrein vond m het oecumenische werk, waarin hij tot een autoriteit van
de eerste rang is uitgegroeid. Zijn psychologische studie; „Tussen God en
chaos over het godsdienst-probleem van de moderne jonge mens mag
merk\rZsT]ZT^TVSWe^tWOr^n ^noemri voor het herkerstenings-
tnt hit organisatorische gaven en mensenkennis brachten
htPkathnlïïkTTfnJn il ï°el Scts, Tesultaat kon hebben, wanneer
het katholieke leven m ons land zijn isolement doorbrak en zijn zending
ging begrijpen vanuit zijn principiële algemeenheid. Zo werd hij vóór alles
n°p firhXZ,dpr°L Irenthnrnv de ver?raa9zaamheid, de menselijkheid.
5 °lleken van ons land voltrekkende mentaliteitswij
ziging dankt met weinig aan zijn Wijsheid
Als mens is pater Van Doornik overal een „welkome gast". Hij is een pret
tig causeur met een fijn gevoel voor spitse humor, die vaak overtuigender
werkt dan een zwaarwichtig betoog. Of hij ook hobby's heeft? Bijna zouden
wij dan zijn langzamerhand befaamd geworden verstrooidheid die onder
confraters en kennissen heel wat hilariteit veroorzaakt voorop willen noe-
men. Als het buiten regent, wandelt hij kalm op het perron van het Cen
traal station met een opgestoken parapluie heen en weer. Op de terugreis
uit Engeland stapt hij in een trein op dood spoor en begint, dankbaar naar
de rust om hem heen, zijn brevier te bidden, tot een vriend, die zijn
natuurlijk vergeten pas had gevonden, hem na veel zoeken ontdekt.
Hij is een verdienstelijk pianist met een grote voorkeur voor Mozart. Zijn
voornaamste zwak gaat echter uit naar talenstudie, Behalve Latijn en
Grieks, Frans, Duits en Engels heeft hij voor ontspanning Italiaans en
Spaans geleerd. „Nu ben ik Noors aan het leren" vertelde hij laatst tussen
neus en lippen.
Het schrijven heeft hem altijd in het bloed gezeten. Reeds op de lagere
school werden zijn opstellen steevast voor heel de klas voorgelezen. Zijn
stijl is helder, zakelijk, precies en munt uit door scherpe formuleringen,
waarvan vooral zijn mooie boekje „De Kerk buiten de muren" getuigt-
Van zijn publicaties noemen wij nog, buiten zijn artikelen in kranten en
tijdschriften: De kleine triptiek, De triptiek van het Godsrijk (in samen
werking met enkele collega's); Het geloof van de Katholiek, Pelgrims
naar de Una Sancta, Gij zijt niet langer pelgrims, De Kerk, die mij boeiae.
Uit al deze werken spreekt een zuiver aanvoelen van de moderne, gees
telijke nood, een gezond irenisme en milde wijsheid. Het moge pater van
Doornik gegeven zijn nog vele jaren zijn grote kennis en liefde in
te stellen van het apostolaat in ons land, dat mede door zijn stuwende kracm
een respectabele vlucht heeft genomen.
Bij zijn zestigste verjaardag wensen wij hem, mede namens allen, die nem
om zijn werk dankbaar zijn, Gods zegen over zijn arbeid en een oprecht.
Ad muitos annos!
De politiek is niet alleen een zon
derling, maar ook een wreed bedrijf.
Dit moet de staatssecretaris mr. Kra
nenburg gedacht hebben, toen hij het
lid der Eerste Kamer mr. dr. De
Gou hoorde verklaren, dat er niet ge
wacht kon worden op de uitslag van
het onderzoek, dat de commissie-
Koersen, zoals men weet, is begon
nen inzake het beleid van het Direc
toraat Materieel Landmacht. Terwijl
de senatoren verklaarden, dat zij niet
met zekerheid wisten in hoeverre de
staatssecretaris en de minister per
soonlijk fouten hadden gemaakt,
terwijl zij tevens zeiden er niet van
overtuigd te zijn dat er voor de heer
Kranenburg een betere opvolger zou
worden gevonden, eisten zij toch zijn
heengaan op de enkele grond, dat
het vertrouwen was ondermijnd. Het
is de wreedheid van de politiek, dat
zij niet vraagt naar schuld of ver
dienste, maar naar bruikbaarheid. Of
het vertrouwen terecht of ten onrech
te was ondermijnd, kan later blijken:
thans moet de staatssecretaris de
consequenties trekken uit het blote
feit, dat het vertrouwen is komen te
ontbreken.
De aanval van de katholieke
woordvoerder in de Eerste Kamer,
ook al is hij niet gevolgd door een
motie, dwingt de heer Kranenburg
nu wel bijna tot aftreden. De Tweede
Kamer had hem door het instellen
van een commissie van onderzoek
niet zo rechtstreeks voor een derge
lijke beslissing geplaatst. Al was ook
aan gene zijde van het Binnenhof de
bejegening van de staatssecretaris
niet vriendelijk geweest, zijn aftre
den was tenslotte met zoveel woor
den slechts geëist door de woord
voerder van de oppositie. De fractie
van de KVP in de Eerste Kamer
had blijkbaar geen al te grote ver
wachtingen van de spoed, waarmede
de commissie-Koersen haar onderzoek
zou voltooien. Dat onderzoek zou jel
eens kunnen duren tot het tijdstip,
waarop de Tweede Kamer en het
kabinet hun normale vierjarige pe
riode zouden hebben voltooid, name
lijk tot 1960. Op dat tijdstip zou de
politieke verantwoordelijkheid van
de staatssecretaris minder interessant
zijn geworden en zou er intussen
kostbare tijd voor de landsverdedi
ging zijn verloren. Zou evenwel de
commissie-Koersen werkelijk zoveel
tijd nodig hebben?
Waarom de staatssecretaris niet
reeds eerder zijn ontslag heeft aan
geboden, behoeft niet noodzakelijk
geweten te worden aan hardheid "an
begrip, maar kan zijn oorzaak vin
den in de eigenaardige verhouding
van een staatssecretaris tot zijn minis
ter, tegenover wie hij een zelfstan
dige mindere is. Minister Staf zal
waarschijnlijk ook binnenskamert
steeds hebben gesteld wat hij ook in
de Eerste Kamer met enige klem
heeft te kennen gegeven: dat de ver
antwoordelijkheid voor het DML bij
hem, de minister zelf, lag; dat hij
er niet aan dacht af te treden, maar
veeleer zou aanblijven om zijn ver
guisde-mannen van het DML te ver
dedigen. Deze houding van de minis
ter maakt het de staatssecretaris wel
enigszins moeilijk de beslissing tot af
treden te nemen. Hij stond gisteren,
hardop denkend, uitvoerig te beto
gen, dat hij eigenlijk méér aan de
Staten-Generaal, dan aan zijn minis
ter verantwoordelijk was. Indien deze
gedachtengang hem tot aftreden
beweegt, zal hij zijn ambt ten offer
brengen ter wille van de zelfstan
dige verantwoordelijkheid van toe
komstige staatssecretarissen. Inder
daad, een wreed en zonderling bedrijf.
En minister Staf? Het blijft enigs
zins wonderlijk, dat de man, die zich
verantwoordelijk noemt, niet dezelfde
consequenties te dragen krijgt. De
fouten van de heer Kranenburg wa
ren immers ook de zijne. De verkla
ring van het raadsel zal wel zijn, dat
de heer Staf daar meer verdiensten
tegenover kan stellen. Of is dit poli
tiek niet relevant en moet men zeg
gen, dat de heer Staf in feite meer
vertrouwen geniet?
Wij proeven een verschil van op
vatting tussen Tweede en Eerste Ka
mer. De Tweede Kamer had aan de
staatssecretaris voorlopig the benefit
of doubt willen laten, hangende een
onderzoek naar de gestes van het
D.M.L. Daar stak iets in: wij krijgen
nu in ieder geval opening van zaken.
De Eerste Kamer acht een onderzoek
niet van belang. Wil het parlement
niet voortdurend op de stoel van de
uitvoerende macht gaan zitten om
haar werk te controleren, dan moet
het de bewindslieden kunnen weg
zenden op bloot vermoeden van onbe
kwaamheid, te meer daar deze be
windslieden soms op bloot vermoeden
van bekwaamheid waren benoemd.
Ook daar steekt iets in, al werkt het
stelsel soms wat wreed.
«Gisteren hoorde ik de po
litieke zaken in de we
reld en dus ten onzent al
dus samenvatten; „De een
wacht op een werk- de
ander op een ontslagver
gunning; neem nou De
Gaulle en Kranenburg..'
Buziau zou gezegd hebben:
„Daar zit iets in", al weet
ik dan ook niet precies wat. Intussen
hebben vooral de woorden, die de heer
Vixseboxse van de C.H. in de Eerste
Kamer heeft gesproken mij diep ge
troffen en zelfs ontroerd. Hij vroeg
zich ta.v. van het falen van de heer
Kranenburg af: „Maken wij niet al
len fouten?" En dat is een juiste en
verhelderende vraagstelling. De heer
Vixseboxse is duidelijk een zeer men
selijk man; en hij laat zich in men
selijkheid waarschijnlijk nog slechts
door de heer Kranenburg overtreffen.
Maar hij heeft gelijk, een diep en
waarachtig besef van eigen fouten zal
ons er ongetwijfeld van weerhouden
de fouten van anderen al te zwaar te
tillen. En zou dit besef collectief heer
sen dan zou het zonder meer een einde
maken aan alle politiek bedrijf. Ik
zou wel eens willen weten of de heer
Vixseboxse ergens candidaat is voor
de a.s. gemeenteraadsverkiezingen. Ik
sta achter hem.
Wat mij betreft zouden alle mensen
meer mogen denken aan hun aller
laatste fout: het sterven, het toppunt
van menselijkheid.
